f85.- f 112.50 f137.50
4'
„Zelfbediening" beter voor klant en
winkelier, zegt mevrouw Kortekaas
De moordenaar
„Taboe
EVfantel-costuiisns in de nieuwste modekleuren
GERARD VAN PRAAG
Voor jonge
hersens
Bouwmeester van Hoogoven sen Breedband begon
een kwart eeuw geleden zijn scheppingen
DONDERDAG 19 MAART 19 53
4
fê
J
Een Velsense huisvrouw leerde in Amerika veel
over het consumentenprobleem
FEUILLETON
door Jean Bomm art
(Uit het Frans vertaald)
Het nieuwe
puntenraadsel
Voor de kinderen
Grootse huldiging voor ingenieur A. J. van Walraven
T
«ianra
DONDERDAG, 19 Maart 1953.
Beste kinderen,
Van ons plaatje is deze week heel wat te vertellen. Jullie zien een meisje van een
jaar of zeven zittend op een reuzenschildpad, die haar met gemak dragen kan. Het
rijden op zo'n dier gaat best, maar je moet geen haast hebben, want dan is gewoon
lopen veel vlugger. Er zijn allerlei wetenswaardigheden te vertellen over dit wonder
lijke dier. Om te beginnen zijn er tweehonderd soorten schildpadden. Men heeft ze
in vier groepen verdeeld: 1. landschildpadden; 2. moerasschildpadden; 3. rivierschild
padden; 4. zeeschildpadden. Je kunt wel zien, de verdeling is naar de plaats waar ze
leven. Onze reuzenschildpad behoort dus tot de eerste groep. Dit dier wordt ook wel
olifantsschildpad genoemd, omdat het groter is dan welk ander exemplaar uit de
overige groepen ook. De lengte van zo'n beestje kan namelijk ongeveer anderhalve
meter worden. De hoogte een meter en het gewicht kan soms vierhonderd kilo be
dragen.
Deze op ons plaatje weegt honderd vijf
en twintig kilo en is dus eigenlijk nog een
piep-jonge olifantsschildpad, want het is
jullie misschien wel bekend, dat schildpad
den ontzettend oud kunnen worden. Soms
wel honderden jaren. Er werd vroeger op
deze dieren door de zeelieden veel jacht
gemaakt, want de smaak van hun vlees
is voortreffelijk. Zo komt het dan ook, dat
de reuzenschildpadden, die op de eilanden
van de Indische en de Stille Oceaan voor
kwamen, bijna uitgestorven zijn.
Nog even wat bijzonderheden over de
bouw van onze goede vriend: de schildpad
heeft geen tanden, maar een hoornachtige
rand langs zijn bek is zodanig verhard,
vormt dus een soort stompe snavel, dat
het eten van mossen, insecten, wormen,
enzovoort hem erg gemakkelijk valt.
Het schild, aan de rugzijde bol, aan de
buikzijde plat, is een waardevol handels
product. De rug is kostbaarder dan de
buik. Van dit schildpad, dat zich goed laat
splijten en polijsten, kunnen heel mooie
voorwerpen gemaakt worden. Jammer ge
noeg wordt het veel nagebootst. Deze na
maak heet dan „hoorn".
Ik geloof, dat ik nu maar gauw naar
onze brieven moest gaan, want anders
blijft daarvoor geen ruimte over.
SONJA is nummer één en zij is veront
waardigd, dat ik haar verjaardag vergeten
ben. Missohien heb je in de verkeerde
krant gekeken meisje, want ik feliciteer
namelijk altijd een week vooruit. Ook kan
het wel wat in de war gelopen zijn door de
ramp, er is toen namelijk ook een keer
geen volledig kinderhoekje verschenen. In
ieder geval: het spijt mij echt en we zul
len maar zeggen: volgend jaar beter. Het
toneelstukje waar je in mee moet spelen
ken ik heel goed. Het is alleraardigst. Wel
ke rol vervul jij? Fijn, dat je zo in je schik
bent met het boek. Bij de oplossing van
het puntenraadsel voortaan de hele oplos
sing zetten, hoor. Dat scheelt je de helft
in het aantal punten.
GOUDVLINDERTJE wat kun jij goed
gedichtjes overschrijven! Ik heb ditzelfde
versje namelijk al eens gelezen. Voortaan
niet zo gauw zeggen, dat je het zelf ge
maakt hebt, hoor. Ik hoop, dat ik nog eens
wat eigen werk van je zie.
Wat een leuk postpapier heb jij STIK-
STERTJE! Ik lees in je brief, dat je al
aardig met de machihe overweg kunt. Moe
der houdt natuurlijk nog wel een oogje
in het zeil als je bezig bent, maar al doende
leer je het steeds beter. In welke klas
zit je?
MEIZOENTJE is ook al tevreden over
de uitbreiding van ons kinderhoekje met
een verhaal en een versje. Wat leuk, dat
jullie tuin al zo aan het bloeien is. Bij mij
zijn wat sneeuwklokjes en crocussen uit,
maar de narcissen nog niet, hoor. Om van
hyacinten en tulpen nog maar niet eens
te spreken. Alles is natuurlijk wel in knop,
maar het zal nog wel een paar weekjes
99
De torenklok slaat zeven keer,
gewoon als iedre dag,
maar 't lijkt dezelfde klok niet meer,
zó blij klinkt iedre slag.
De vroege mannen op hun fiets,
op weg naar de fabriek,
die neuriën of fluiten iets,
de straat is vol muziek.
Een rrian zet stoeltjes voor 't café,
daar gaan hij kijkt er naar
de meisjes van het atelier
als duiven langs 't trottoir.
Al heel vroeg heeft de bloemenvrouw
haar kraampje ingericht.
De rozen zijn nog nat van dauw,
de tulpen zijn nog dicht.
D
Als hij al vergiftigd was, heeft hij er
alleen maar aan gedacht de knop van het
licht te bereiken of de deurknop!
Mogelijk. Maar zeg mij eens heel eer
lijk.... Hoorde Rosie niet tot die vrou
wen, die de gewoonte hebben medicijnen
te slikken om te slapen? Enfin, om het
duidelijker te zeggen: die verdovende mid
delen innemen?
Misschien zo af en toe, maar zij was
er niet aan verslaafd, zei Maurice, even
met zijn mond trekkend. Zeker niet sedert
zij kennis gemaakt heeft met ons, ik wil
zeggen: met mijn broer.
Wat was haar beroep voordien?
Zangeres. In nachtclubs, in Parijs. U
ziet het, ik ben oprecht! In die milieux
gebruikt men wel eens een beetje „coco"
(cocaïne) als men teneergedrukt is
Goed! zei Godard. Goed! Dat maakt
haar plotselinge overlijden veel minder
vreemd. Het hart heeft het begin van de
vergiftiging niet kunnen verdragen. Rose
Wie had het orgel niet verwacht,
dat plotseling weerklinkt,'
dat aan de zonkant van de gracht
tot in zijn buik toe zingt?
Een kring, een meisje middenin,
wie vond haar touw zo vlug?
„De bocht gaat uit, de bocht gaat in".
In, uit, en dan terug.
Het leek of niemand zorgen had
of treurig om iets was.
De mensen liepen door de stad
als vogels door het gras.
MIES BOUHUYS
duren voor de kleur er in komt. Maar ik
denk dat jullie tuin nogal beschut ligt en
misschien wel pal op het Zuiden?
Wat leuk is die operette geweest, zeg!
Ik heb genoten van je verhaal. Het leek
wel of het prinsesje Rozelijn zó voor me
zou staan als ik m'n ogen sloot, zo duide
lijk had je haar beschreven. Jammer, dat
je puntenraadsel niet helemaal goed was.
Voor de foute schrijfwijzen heb ik ook nog
een punt moeten aftrekken.
Ook APPELSNOETJE heeft genoten
van de operette. Leuk, dat Stoffelina je zo
trouw blijft, ook al is ze zo heel ver weg.
Bereiken jouw brieven haar wel op tijd
of geeft ze je haar volgend adres op?
TUINMAN is erg blij met de overwinning
van Stormvogels. Ben je zelf bij de wed
strijd geweest of werd er niet thuis ge
speeld? Jammer dat er wat fouten in het
puntenraadsel zaten. Volgende keer beter,
jongen!
Wat jammer, CLEMATIS, dat de ver
jaardag van Oma niet voor de volle hon
derd procent geslaagd was. Eerst al, dat
Hans thuis moest blijven en toen werd
Robbie ook nog ziek. Hoe is het nu met de
beide patiënten? Wil je Conducteur spoe
dige beterschap wensen en natuurlijk zijn
broertje ook. Zo'n open rand in een zak
doekje is geduld-werk, vind je niet?
VOETBALKONING is heel wijs geweest
om het woordenboek even te pakken om de
moeilijke bloemennamen op te zoeken. Het
resultaat van die moeite is dan ook een
tien, jongen. Het boek, dat op je ligt te
wachten is er een over voetballen: „Het
voetbalboek voor de jeugd" heet het en ik
hoop, dat je het nog niet hebt. Mocht dit
wel zo zijn, dan verwacht ik binnenkort
een berichtje van je en dan krijg je iets
anders. Leuk, dat je zoveel plaatjes spaart.
Het zal je vader echter nog heel wat pak
jes cigaretten kosten of heb je nog meer
adressen, die je aan zo'n plaatje helpen?
SCHONE SLAAPSTER is de laatste van
ons rijtje. Dus jij hebt alweer de langste
tijd op de schoolbanken gezeten. Wat ga
je doen als je er af komt? Zou je graag
nog verder leren of naar de huishoudschool
gaan; of heeft moeder je misschien thuis
erg nodig? Ik hoop dat ik voortaan elke
week een briefje van je bij mijn post vindt.
Jongelui, tot volgende week!
TANTE ELS.
(Briefjes vóór Dinsdag. Kennemerlaan 186,
IJmuiden of aan de bezorger meegeven).
«OOOOOOOOOOCCJCOOCODOOOOOOOOOOOOOCOOOOOCOOOOCOOOOOOOOOCOC
TANTE ELS FELICITEERT:
Goudfazantje, die morgen jarig is, Chry
sant, die Zondag haar verjaardag gaat
vieren en Anjer, Crocus, Kamperfoelie,
Zeeleeuw en Bruinvis, die beslist alle
maal tegelijk volgende week Woensdag
feesten willen.
Van harte, nichten en neef en veel ple
zier!
xooocxx>Dcoooooooo6cckxx5óooooooax»oo<xoooooootxoïxDOocoo<
De oplossing van het vorige puntenraad
sel is FLORA: (Ficus, Lavendel, Orchidee,
Rhododendron, Aronskelk).
Voetbalkoning 20 p.
Clematis 19 p.
Meizoentje, Appelsnoetje en Tuinman 7 p.
Conducteur 9 p.
Sonja 5p.
Het derde puntenraadsel van de veer
tiende ronde is een letterraadsel.
Het geheel bestaat uit negentien letters
en vormt een bekend gezegde.
12
14
1
17
13
verkoper van koude
lekkernij.
15
2
6
10
16 3
9 kozak, bewoner van
de Russische Steppen
18
7
8
5
zwarte verkoolde
stof in de schoor
steen
19
7
4
kever
11
laatste letter van
alphabet.
Als je alle woorden goed vindt en daarna
ook het gezegde, dan heb je weer tien pun
ten verdiend.
Doe dus je best!
T. E.
i „Hoe een Velsense huisvrouw Amerika
zag" zou boven dit verhaal kunnen staan.
Die Velsense huisvrouw is mevrouw B.
KortekaasDen Haan uit Driehuis, die met
mevrouw E. WilzeBruins en acht heren
uit het bedrijfsleven, van regeringswege
werd afgevaardigd om het consumenten
probleem onder de ogen te zien en voor
deze Hollandse puzzle eventueel op Ame
rikaanse wijze een oplossing te vinden.
Mevrouw Kortekaas is presidente van
de Katholieke Vrouwenbond in het bisdom
Haarlem en hoofdbestuurslid van de
Nationale Huishoudraad. Deze raad is een
organisatie, die de belangen van de con
sument behartigt en die is samengesteld
uit afgevaardigden van alle bestaande
vrouwen organisaties in Nederland, aange
vuld met deskundigen van de Huishoude
lijke Voorlichting en de Keuringsdienst
voor Waren.
Het was niet de eerste groep die deze
reis ondernam. Uit Denemarken, Zweden
en Engeland waren reeds afgevaardigden
de gasten geweest van de Mutual Security
Agency in Amerika. Het bijzondere van het
Nederlandse team lag echter hierin, dat er
voor het eerst twee vrouwen werden mee
uitgezonden. Dat was nog nooit gebeurd
en de Amerikanen hebben dit heel erg op
prijs gesteld.
„We hebben heel prettig gewerkt in die
twee maanden," zegt mevrouw Kortekaas,
„en wij waren het eerste team dat voor het
vertrek uit Amerika een interimrapport
aan de M. S. A. kon aanbieden. Binnen
twee maanden hopen we met ons rapport
hier in Nederland voor den dag te kunnen
komen."
Waaruit dat werk bestond? „Heel een
voudig het zoeken van een weg om het
voedselpakket in Nederland goedkoper te
kunnen maken."
„Kijk-grijp" is prettiger
In hoofdzaak is de mogelijkheid van de
zelfbediening, zoals in de „Kijk-grijp"-
winkels gebeurt,, bestudeerd en de dames
en heren zijn tot de conclusie gekomen: wij
geloven niet dat de prijs van het voedsel
pakket als geheel zoveel naar beneden zal
gaan, maar wel dat door deze self-service
de klant prettiger winkelt en in staat
wordt gesteld haar inkopen aan te passen
aan het eigen budget.
Amerika heeft daarbij nog het voordeel
van het „one-shopping"-systeem, zodat het
vermoeiende gehol van winkel inwinkel
uit wordt ondervangen. Er zijn geen win
kelbedienden, die zich uitsloven om te ver
kopen en het daardoor vaak de klant eer
der moeilijk dan gemakkelijk maken. Nie
mand kan zeggen dat hun of haar iets
tegen de zin is „aangesmeerd". Ook „hem"
niet, want de heren maken net zo goed ge
bruik van deze winkels als de dames en de
kinderen.
Kwestie van vertrouwen
Dit systeem geldt niet alleen voor etens
waren, ook in de textielbranche is dit zo.
„Het is geweldig leuk om zomaar uit jezelf
een aantal blousjes, of wat dan ook, mee
te nemen naar de paskamer, een keuze te
doen en de rest weer zelf op te bergen.
Zo of je in je eigen huis bept." Of dat dan
allemaal maar goed gaat ert er nooit iets
wordt vermist? „Neen," zegt mevrouw
Kortekaas, „en dat komt omdat de mensen
in Amerika veel meer vertrouwen hebben
in elkaar dan hier in Nederland. Daar be
gint men met elkaar te vertrouwen, hier
is het eerste gebaar wantrouwen." Het is
begrijpelijk dat in die grote zaken surveil
lanten zijn, maar ze hebben practisch
alleen maar raad te geven en bijna nooit
politiediensten te verrichten.
Zelfbediening ook in kleinbedrijf
„Men behoeft trouwens bijna nergens
naar te vragen," merkt onze gastvrouw op,
„want door het grote assortiment wordt een
keus vergemakkelijkt. Door de reusachtige
advertenties te pas en te onpas in de
dagbladen geplaatst wordt het publiek
„shop-minded". En zo kan men van deze
wijze van winkelen zeggen: spaart tijd en
spaart geld. In Nederland moet de gedach
te worden weggenomen dat in een klein
bedrijf geen self-service kan bestaan. Dit
is in alle winkels mogelijk, waar de eige
naar zich goed laat voorlichten en zelf
initiatief heeft."
Hollandse gebreken
„De Hollanders zijn fidele lui," zei een
eigenaar van een Amerikaans groot-bedrijf
tot mevrouw Kortekaas, „ze hebben maar
drie gebreken."
Welke die gebreken zijn? „Ze zeggen
altijd: misschien, het is te moeilijk en het
gaat niet."
Dinsdag voor de radio
Onze gastvrouw is onuitputtelijk in haar
verhalen en het is gezellig naar haar te
luisteren. Maar ook aan een interview
komt een eind. Op welke manier de huis
vrouw in Velsen meer kan horen over deze
materie, die mevrouw Kortekaas zo smake
lijk weet op te dissen, is onze vraag. Het
antwoord is heel eenvoudig: Dinsdag 24
Maart om elf uur 's morgens via de K.R.O.
zal mevrouw Kortekaas haar belevenissen
vertellen. Intussen heeft zij gisteren in
Eindhoven een nieuw zelfbedieningsbedrijf
helpen openen hier en daar in Neder
land durft men het langzaam aan te wagen
met dit systeem en wordt de rest van de
week gevuld met lezingen en vergaderin
gen. En dat waar deze werkzame vrouw en
moeder ook de kinderen eisen hun deel
Maandagmiddag pas van de reis naar
Amerika terugkeerde. Geen tijd om even
uit te blazen, om even bij te komen, maar
ja, „such is life".
ADVERTENTIE
gemaakt
van
zuiver
wollen kamgaren
Kennemerlaan 100
Tel. 5501
Het ruime restaurant van de Walserij-
Oost der K.N.H.S. was tot de laatste plaats
bezet bij de huldiging van ir. A. J. van
Walraven, de bouwmeester van de Hoog
ovens en aangesloten bedrijven, ter ge
legenheid van diens 25-jarig ambtsjubi
leum. Reeds eerder was ir. van Walraven
gehuldigd in een volledige directieverga
dering, waarbij de directie bij monde van
haar voorzitter, ir. A. H. Ingen Housz,
haar waardering en haar gelukwensen
aan de jubilaris heeft overbracht.
Op de feestelijke bijeenkomst in W.O.
werd de rij van sprekers geopend door
hoofdingenieur Drijver, directeur Nieuw
bouw, die de loopbaan van de jubilaris op
de voet volgde: thans als hoofdingenieur
bij de nieuwbouw en chef van de bouw-
afdeling ressorteren alle waterbouwkun
dige werken, betonconstructies, wegen
aanleg, kortom, alle activiteiten van deze
aard onder hem. Dit is geen sinecure,
meende spreker, die in dit verband na-
glhg welke ontwikkeling zich heeft voor
gedaan in het beroep van civiel ingenieur
gedurende de afgelopen kwart eeuw.
De jubilaris heeft het bedrijf vele bouw-
Ja, daar had je 't lieve leventje weer gaandeIn een grote troep kwamen de boze
maanmannen aangerend. Ze brulden woedend, toen ze de vluchtelingen weer in 't oog
kregen, en ze zwaaiden dreigend met hun wapens.
„Lopen!", schreeuwde Rick.
„Die kant op!" riep Oepoetie.
En zo sloegen ze opnieuw op de vlucht. Ze renden, wat ze konden. Telkens sloegen
ze een hoek om als ze weer bij een andere maanberg kwamen; zo probeerden ze de
achtervolgers te ontkomen.
Maar die maanmannen konden ook hard lopen! Hun geschreeuw en getier klonk
dicht achter hen.
,tO, als ze ons maar niet te pakken krijgen", jammerde Bunkie. „Ze zullen ons vast
kwaad doen!
„Lopen maar", hijgde Rick. „Misschien vinden we wel ergens een schuilplaats, waar
ze ons niet kunnen vinden!"
Het troepje rende maar voort. Ze werden moe en konden haast niet meer, maar ze
mochten niet stilstaan, want dan kregen de maanmannen hen zeker te pakken.
Toen.stonden ze opeens voor een diepe afgrond.
„Wat is dat?", riep Rick. „We kunnen niet verder!"
werken geschonken, en hij heeft ook naam
buiten de fabriek gemaakt. De heer Drij
ver besloot zijn rede met de aanbieding
van een foto-album, waarin alle werken
van de heer van Walraven zijn ver
eeuwigd, alsmede van het vererend ge
tuigschrift en het gedenkbord der Maat
schappij.
Namens de MEKOG sprak de bedrijfs
leider hoofdingenieur W. Bakker, die
wees op de grote waardering, die er ook
van deze zijde voor het werk van ir. van
Walraven bestaat. Veel van des jubilaris'
ideeën zijn in MEKOG verwezenlijkt,
waarbij de bouwkundige vindingrijkheid,
van de jubilaris vaak is gebleken; de che
mische industrie stelt speciale eisen en
hiervoor heeft ir. van Walraven steeds be
grip getoond, zodat vele zeer geslaagde
bouwwerken ontstonden, zoals de grote
zoutloods aan de hoofdweg.
Namens Cemij sprak dr. ing. F. Scho
nenberger, die de felicitaties namens de
cementfabriek en de slakkenverwerking
overbracht.
Bij monde van de heer H. Stein van de
eigen-beheer-Bouwafdeling werd vervol
gens het geschenk van de jubileum-com
missie, een fraaie staande bureaulamp en
bloemen voor mevrouw aangeboden,
waarna de chef van de tekenkamer, de
heer A. F. A. Bongers, het sprekersge
stoelte betrad en namens de tekenkamer
en het bedrijf zijn erkentelijkheid voor de
samenwerking met ir. van Walraven uit
sprak. „Als Hoogovenmensen kunnen wij
trots zijn op al die mooie gebouwen.." zo
zeide spreker onder meer doelende op de
Breedbandgebouwen, die eveneens onder
leiding van de jubilaris zijn gebouwd. Als
stoffelijk blijk van aller waardering bood
de heer Bongers een Friese klok aan, ter
wijl mevrouw van Walraven, die door alle
sprekers in de hulde werd betrokken, een
door een der personeelsleden vervaardig
de teakhouten bloemenschaal met een
bloeiende plant ontving.
Namens de bouwkundige binnendienst
sprak de heer G. Früdiger, die opmerkte,
dat de afdeling als één team rond de jubi
laris staat, waardoor het mogelijk is ge
weest tot de grote prestaties te komen,
waarop men zo trots is. Als herinnering
aan deze heugelijke dag waren een vulpen
en vulpotlood de bijdrage van sprekers
afdeling.
Tot slot voerde de heer Th. Fokkens,
chef van de bouwkundige buitendienst,
het woord, waarbij hij als illustratie een
aantal draaibare panelen gebruikte, die
elk een voorstelling uit het dagelijkse
werk van de jubilaris en de met hem
samenwerkende afdelingen toonden en
geheel gevat waren in een acht meter
lange boog, die de achtergrond van het
podium vormde. Als pièce de résistance
was er in het midden een allegorie van
de voornaamste werken uit jubilaris' car
rière gegeven: de staalfabriek, de Cemij,
Mekog, en Breedband. Met de aanbieding
van een persoonlijk geschenk, dat appel
leerde aan ir. van Walraven's belangstel
ling voor folklore besloot de heer Fokkens
zijn uitvoerige toespraak.
was gestorven op het ogenblik van de ont
ploffing der dampen. Het onderzoek van
de politiedokter zal dit punt wel ophel
deren. Mijn rol beperkt zich tot het opne
men van de eerste getuigenverklaringen.
'Ik heb gezien, dat u, door het raam, naar
binnen probeerde te komen. De ontplof
fing heeft u natuurlijk wakker gemaakt.
Maar hoe kan het, dat u geheel gekleed
was?
Maurice slaakte een zucht.
Ik was een beetje aangeschoten, gis
teravond. Toen de anderen naar Het Witte
Paard en het Stationshotel waren vertrok
ken, heb ik me, gewoon zo als ik was, op
bed geworpen, nadat ik mijn jasje had uit
gedaan.
Goed. En toen?
Toen ik wakker werd, begreep ik he
lemaal niet wat er aan de hand was. Ik
meende, dat men een vuistslag gaf op mijn
deur! Ik heb geroepen: „Ben jij dat, Vic
tor? Wat is er?" Ik was nog duizelig. We
hadden allemaal de vorige avond veel ge
dronken. Het was zelfs niet meer „vorige
avond", want ik heb ze om één uur des
nachts verlaten.Maar toen heb ik
„Brand!" horen roepen.
Zo?
Ja! Verscheidene keren achter elkaar,
terwijl ik naar de knop van het licht
zocht. Maar steeds zwakker, verder af
Het was niet Victors stem. Anders!.
Zoudt u zich gehaast hebben?
Och, ik heb me toch gehaast! Ik heb
de luiken opengeduwd: De vlammen sloe
gen uit het raam van hun kamer! Als een
gek ben ik de trap afgevlogen. Ik ben
tegen het raam opgesprongen. Het hielp
niet. Ik héb mijn handen gebrand aan de
vensterbank en ik ben achteruitgelopen,
half versuft.
Rook het niet naar benzine?
Neen. Ik geloof het niet.... Naar
vuur, naar verbrand linnengoed, een
schroeilucht. kortom, naar brand!
En daarna?
Ik ben naar de voordeur gerend. Die
was natuurlijk aan de binnenkant met een
sleutel gesloten! Ik moest eerst hier terug
komen om de tweede sleutel uit de zak
van mijn jaquet te halen! Op de trap ben
ik gevallen, waarbij ik me hels pijn ge
daan heb en mijn broek scheurde. Ik ben
weer naar beneden gegaan met de sleutel
en heb u gezien.
U hebt me gezegd, dat u gecontro
leerd had of de gasmeter gesloten was?
Ja, voordat ik door het raam pro
beerde te springen.
Bent u daarvan volkomen zeker?
Volkomen zeker. Maar, zonder u te
beledigen, u bent werkelijk hardnekkig,
brigadier! Dat is minstens de derde keer,
dat u me dat vraagt! Maar ik zal de
puntjes op de i zetten. Voordat ik door
het raam probeerde te springen heb ik me
over de meter gebogen. De handle was
gesloten, met het touwtje! En ik heb er
zelfs mijn hand op gelegd om te controle
ren of hij wel helemaal dicht was, zoals
de vorige dag! Daar! Bent u dit keer te
vreden?
Ja, zei Godard. Dit sluit de mogelijk
heid van zelfmoord uit.
Van zelfmoord? Geloof mij, mijn
broer was er de man niet naar om zelf
moord te plegen!
Veronderstel, dat op een gegeven
ogenblik zijn jonge vrouw sterft door een
embolie of een hartverlamming. Victor
wordt Wakker en merkt het. Men zou kun
nen veronderstellen, dat hij ontzet en wan
hopig is en dat de gedachte bij hem opge
komen is, hetzij een ongeluk te simuleren,
dat hem zonder de geringste twijfel on
schuldig maakt of zich zelf van het leven
te beroven.
Maurice staarde met wijdopen ogen,
zonder te begrijpen, naar hem.
Godard vervolgde:
„Hij zou naar buiten hebben kunnen
gaan, de gaskraan openen en weer naast
haar zijn gaan liggen. Hetzij om op de
dood te wachten, dan wel om om hulp te
roepen, zodra hij van mening was, dat er
genoeg gas in de kamer was. Maar de vonk
van de schakelaar.
Maurice barstte los:
Maar er was geen gas, brigadier, he
lemaal niets, met die dichtgebonden meter!
En dan! Victor was niet zo gek. dat hij zijn
hoofd zou verliezen omdat een vrouw plot
seling de geest geeft. Noch dwaas genoeg
om voor haar zelfmoord te plegen al was
ze dan gezegend door een pastoor!
Zo, zei Godard op een droge en ge-
ergerde toon er is dus voor u geen enkele
twijfel mogelijk. U dient een aanklacht in
wegens moord?
Dat is alles wat ik wilde weten. Of
ik aan het Parket alleen maar een „ver
dachte zelfmoord" of wel een dubbele
zal moeten melden.
Een dubbele moord! En als u de
schurk niet vindt, die dat gedaan heeft,
zal ik hem vinden!
De brigadier lette niet op deze onvrien
delijke mededeling. Maurice was aan zijn
vierde glas cognac en de alcohol werkte
snel in de toestand van uitputting, waarin
hij zich bevond. Godard stond op:
Dat is dus duidelijk. Hebt u vermoe
dens tegen iemand?
Maurice Lefort lachte honend terwijl hij
zich over zijn bleke, magere en vuile ge
zicht wreef.
Tegen iemand? Er zijn er hier
minstens vijftig, die ons zouden willen
zien verdwijnen! En tien, die er toe in
staat zijn!
Maar meer in het bijzonder?
In het bijzonder die oude smeerpoes
van een Sauvageot! Hij houdt niet op ons
lastig te vallen sedert hij ons die zaak
heeft verkocht! Hii zet iedereen tegen ons
op met zijn lasteringen!
Maar hij is afwezig?
Sedert eergisteren, zeggend, dat hij
niet „bij het huwelijk aanwezig wilde
zijn"! Maar hij moet niet ver zijn, in Cha-
teaudun of in Chartres.... Vaniwaar hij
heeft kunnen terugkomen om zijn slag te
slaan, niet?
Goed. Sauvageot. En wie nog meer?
Die kleine stommerik, die ik bij het
uitgaan van de mis een draai om zijn oren
heb gegeven, de loopjongen van de krui
denier, René GilbertMeneer Gilbert
grijnsde groen van angst, trouwens
hij maakte hardop onbehoorlijke opmer
kingen!
Men heeft me dat inderdaad verteld.
Maar u had ongelijk. Het is maar een
knaap.
Een booswicht! En zet natuurlijk op
de lijst die Lernon, van het kasteel Van-
dières.
Het gezicht van de brigadier vertrok
even.
In uw plaats zou ik die geschiedenis
niet meer ophalen.
Het zal haar nog dwars zitten!
Ja. Maar u, u hebt er geen belang
bij er over te spreken.
Vroeg u me om de namen van die
mensen, die het op ons voorzien hebben,
ja of neen?
Het zij zo. En dan?
En dan? Haar hele bende! De huis
houdster van de pastoor, die Louise, met
haar zoete blik. De molenaar de groot
ste dief onder de molenaars in dit depar
tement, en dat wil wat zeggen! Hij heeft
de euvele moed gehad zich aan te bieden
als tegencandidaat voor mijn broer bij de
verkiezing voor de gemeenteraad, en hij
is afgewezen.,.. Gelijk die oude idoot
van een Sauvageot zou hij er zijn hele
fortuin voor gegeven hebben om ons van
hier te zien verdwijnen of om ons paar
het graf te helpen! De pastoor ook, die
heeft ze achter de ellebogen. De k<®ter,
Louise, moeder Gilbert, de jachtopziener
Edouard Rousseau, diens vrouw
(Wordt vervolgd).
