ostwald Toon Hermans met „Ballot'' Het Hek van de Dam Rijk draagt een der Rotterdamse 6.25 Agenda voor Haarlem deel van verlies stadsverwarming Franse Paragraaf Plan voor regerings centrum in Den Haag Het Koninklijk bezoek aan Amsterdam Nederlandse Opera opende seizoen met reprise 3 TWEEDE KAMER VELVETO KARPETTEN ORIGINEEL JABO TAPIJT JABO Stoffelijk overschot van schipper Klaas Tot gevonden Haarlemse jongens bekenden Kaastransport per ballon kwam niet ver Eigen en persoonlijke cabaretstijl Bekroningen in Venetië Bont maken Bonte hond Versailles bij avond Hélicontère neergestort in Farnsborough Bijna 157.000 op giro 777 WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1953 (Van onze parlementaire redacteur) In cle eerste vergadering van de Tweede Kamer na het reces had de minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting, mr. Witte, niet veel moeite om zonder hoofde lijke stemming de deelneming door het rijk met 1.857.500,in de exploitatieverliezen van het stadsverwarmingsbedrijf te Rotter dam goedgekeurd te krijgen, al mopperde de heer Ritmeester (VVD) een beetje vanwege het voldongen feit waarvoor de Kamer zich geplaatst zag, nu de gemeente Rotterdam reeds 13Vx millioen gulden, dus bijna de helft van de vereiste 29 millioen, erin verwerkt had. De minister verklaarde, dat ofschoon deze stadsverwarming de eer ste jaren verlies zal opleveren, over 25 jaar een winst van l'/x millioen gulden te ver wachten valt. Dezelfde bewindsman kreeg eveneens de begrotingswijziging er door welke nodig is voor de aankoop van gron den en het bouwen van panden ten behoeve van de huisvesting van rijksdiensten.. Naar aanleiding van de vraag van de heer Van Vliet (KVP) of het te stichten gebouw aan de eerste Van den Boschstraat wel in de plannen inzake een centrum voor rege ringsgebouwen zal passen, merkte de minis ter op, dat een dergelijk centrum gelegen zal moeten zijn tussen het Binnenhof als de ene, het Bezuidenhout (ministerie van Economische Zaken) als de andere pool. Het gebouw aan de eerste Van den Bosch straat past dus in de plannen. Een verdere decentralisatie van het ministerie van Oor log is, voor zover de minister bekend was, niet noodzakelijk. De kwestie van het regeringscentrum zal overigens nader be keken worden door een commissie, waarin de regering, de gemeente Den Haag, de Provinciale Staten van Zuidholland en de Nederlandse Spoorwegen vertegenwoordigd zullen zijn. Vervolgens begon het debat over een reeks vraagpunten inzake herziening van het Burgerlijk Wetboek. In de algemene be palingen wil de regering de wet doen aan geven hoe het recht moet worden gevonden bij het zwijgen der wet. De wet dient dan over dit geval de volgende rangorde aan te geven: ten eerste de aan de wet ten grond slag liggende rechtsbeginselen, ten tweede het gebruik en ten derde de billijkheid. Prof. M e ij e r s betoogde dat aan de vaststelling van deze volgorde in de prak tijk een grote behoefte bestaat; herhaalde lijk zit men met de vraag wat moet voor gaan. Prof. Gerbrandy (A.R.), die onder meer de leden van de Hoge Raad voor .mummies" uitmaakte, bleek niet overtuigd en liet zijn tegen" aantekenen, eveneens tegen de conclusie, die de mogelijkheid ge opend wil hebben dat voor bepaalde con tracten de toepasselijke regels door de Kroon of door een andere overheidsinstan tie onder medewerking of na raadpleging van belanghebbenden worden vastgesteld. Mr. v. Ryckevorsel (KVPwierp laat in de middag een kleine hindernis op, teen hij de wenselijkheid bepleitte de con clusies'omtrent de vraagpunten over de rechten van de scheppende mens nog eens ADVERTENTIE (jrole. prijsverlaging 200x300 NU 98- 225x325 NU112.50 140x200 NU 47.- dubbelzijdig 100 breed NU GANG-en TRAPLOPERS dubbelzijdig 50 breed NU 3.50 70 breed NU 4.60 KRUISSTRAAT 11 HAARLEM - TEL. 11491 WOENSDAG 9 SEPTEMBER Luxor: „Manderson mysterie", 14 jaar; op het toneel Gerry Montagne, 7 en 9.15 uur. Lido: „Spel met de duivel", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. City: „De kleine wereld van Don Ca- millo", alle leeft.. 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Voor moed. beleid en trouw", 18 jaar. 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Tijdrit met de dood", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Arsenicum en oude kant", 18 jaar, 8.15 uur. Rembrandt: „Ivanhoe", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „Casablanca", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. DONDERDAG 10 SEPTEMBER Stadsschouwburg: „Picnic" (Toneelgroep Theater), 8 uur. Concertgebouw: Concert HOV, 8 uur. Grote Kerk: Orgelconcert, 3 uur. Zuiderkapel: Bijeenkomst met afscheid Elza Stringer, 8 uur. Palace: „Casablanca", 18 jaar, 2 en 4.15 uur; „Rope", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva: „Ditte, een mensenkind", 18 jaar, 8.15 uur. Luxor: „Manderson my sterie", 14 jaar, op het toneel Gerry Mon tagne, 2, 7 en 9.15 uur. Lido: „Spel met de duivel", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: „De kleine wereld van Don Camillo", alle leeft., 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Voor moed. beleid en trouw", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Tijdrit met de dood", 18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Ivan- ioa", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. met de Commissie voor Privaat- en Straf recht nader te doen bekijken. Voorzitter Kortenhorst deed de toezegging gelegenheid te zullen geven het debat over deze vraagpunten in cle tweede helft van October, dus nog voor de begro tingsdiscussies, te doen plaats houden. Op die manier zou het werkschema van minis ter Donker voor de herziening van het Bur gerlijk Wetboek niet in het gedrang komen. De minister en de Kamer werden het er tenslotte over eens, dat nog deze week Vrij dag na het commisioraal overleg de open bare behandeling over de punten in kwestie zal kunnen plaats hebben. Dit was een streep door de rekening van de voorzitter, die gehoopt had de Kamer reeds Donder dag nog een kort vrijaf te kunnen geven. Het tijdschema van de minister klopte echter niet met het zijne. Als de Koningin en de Prins morgenmid dag hun intrek zullen hebben genomen in het paleis op de Dam voor een verblijf van enige nazomerse dagen in de hoofdstad des lands, zal een traditie zijn hernieuwd. Dit jaarlijks terugkerende verblijf, waar van het eerste samenvalt met het eerste regeringslustrum, zal - zo heeft de Ko ningin uitdrukkelijk verklaard - geenszins het karakter hebben van een officieel- of werkbezoek. Niettemin zullen zowel de Koningin als de Prins tijdens hun verblijf nader kennis nemen van bepaalde facetten van het hoofdstedelijk leven. Dit jaar worden de koninklijke bezoeken in hoofdzaak gebracht aan sociale instel lingen, zoals de Mytylschool, het Blinden geleidehonden Instituut, het R.K. Jongens- weeshuis en de Sociëteit voor Ouden van Dagen. Overigens bevat het programma bezoeken aan tentoonstellingen: De Gou den Poort, Vincent van Gogh, Venetiaanse kunst, „Dit is Noord" en aan de schouw burg: Het leven een droom". De Prins zal zich laten rondleiden in de rijkswerkplaatsen, de nieuwe centrale West en het Instituut voor Kernph.vsisch Onderzoek. Zaterdag zal de Prins aanzit ten aan een lunch met een groot aantal Amsterdamse journalisten in het Amstel- hótel. Ook Prinses Wilhelmina zal enige dagen in Amsterdam vertoeven met het konink lijke paar en de jongste drie prinsessen zal Prinses Wilhelmina Zaterdag het stadion- bloemenspel bijwonen. De prinsessen zul len met de Koningin en de Prins de rijtour naar en van het stadion meemaken. Dinsdagmiddag is tussen Vlieland en Ter schelling het stoffelijk overschot aange troffen van Klaas Tot, de schipper van de reddingboot „Brand'aris", die op Zondag 16 Augustus bij een zeiltochtje in het Schui tegat overboord was geslagen en sindsdien werd vermist. Het stoffelijk overschot is door de „Harlingen 92" naar Harlingen ge bracht, vanwaar het door de reddingboot „Brandaris" naar Terschelling werd ver voerd. De teraardebestelling zal Donderdag middag om twee uur op West-Terschel ling geschieden. Auto's gevonden Naar wij uit Antwerpen vernemen heb ben de drie Haarlemse jongens, die, zoals wij gisteren berichtten, verdacht worden van autodiefstallen in Haarlem, Wassenaar en Antwerpen, bekend dat zij tussen Haar lem en Essen aan de Nederlands-Belgische grens drie wagens hebben gestolen: in Haarlem, Wassenaar en Essen. Deze wagens werden inmiddels terug gevonden. Ter gelegenheid van de „Kaasdag" in Bodegraven stegen daar gisteren de heer Boesman en zijn metgezellen in een ballon op. Zij zijn reeds korte tijd later wegens pech in het dicht bij Bodegraven gelegen Reeuwijk geland. Een boer kon nog juist op tijd de sleepkabel grijpen om te ver hinderen dat de ballon in de Reeuwijkse plas zou dalen. Burgemeester P. Feitsma van Reeuwijk zat aan de maaltijd, toen het dienstmeisje binnenkwam met de boodschap dat er buiten een gezelschap voor hem was. De burgemeester was zeer verbaasd toen hij daar op zijn stoep de ballonvaarders zag staan die hij nauwelijks twee uur geleden in Bodegraven, hemelsbreed een kilometer of vijf van Reeuwijk verwijderd, had zien opstijgen. „Ik dacht dat u ai lang in Duits land zat,", zei burgemeester Feitsma tegen de heer Boesman, die daar stond met onder zijn ene arm de oorkonde en onder de andere de kaas, bestemd voor de burge meester van de plaats waar de ballon zou landen. Dat burgemeester Feitsma de ge lukkige was en niet een of andere burger vader in Duitsland, was een gevolg van ballonpech, zo werd hem spoedig uitgelegd. Burgemeester Feitsma heeft zijn Bode- gxaafse collega nog wel even telefonisch laten weten, dat die kaas bij hem veilig op geborgen is voor zover er voor een kaas veiligheid bestaat. De 17-jarige hertog van Kent is Maandag zijn militaire loopbaan begonnen in de Royal Military Academy te Sandhurst, waar hij een cadettenopleiding krijgt. De hertog jiast zijn militaire kleding. Na een korte reeks vertoningen te Rot terdam is Toon Hermans met zijn nieuwe programma „Ballot" in de hoofdstedelijke „Kleine Komedie" begin September van start gegaan. Het 'heeft wel even geduurd voor hij zover was. Niet zonder zorg heeft zijn schare bewonderaars zich afgevraagd wat hij ons nu wel zou voorzetten: een herhaling van de eenmansshow, die zijn programma in feite geworden was of een, zoals hij had voorspeld, van de traditionele vorm afwijkend cabaret, dat ook de be titeling cabaret-revue niet meer behoefde te dragen. Welnu, het doet mij genoegen vast te stellen, dat Toon Hermans inder daad een eigen persoonlijke cabaretstijl heeft gecreëerd, een stijl die nog wel de nodige ontwikkeling behoeft maar die voor de toekomst zeker perspectief biedt. Men Toon Hermans ontdekt er oude en beproefde elementen in en in zoverre is er niets nieuws onder de zon, maar zij zijn alle zo beïnvloed door Herman's sprankelende spiritualiteit, zo zeer kind geworden van zijn geest en ge zet naar zijn hand, dat men zijn program ma gerust de kwalificaties fris en origineel kan meegeven. Het maakt inderdaad de in druk nieuw te zijn, nieuw naar de vorm en modern. Het heeft een sterk eigentijds ka rakter. De durf, die er achter steekt is ver blijdend. Wel heeft het in de scènes buiten het optreden van Toon Hermans om, een uitgesproken expressionistische tendenz zo ongeveer in de stijl van het Duitse thea ter na de eerste wereldoorlog. Verheugend is echter het gebrek aan vals pathos en de aanwezigheid van een verrassend gevoel voor verhouding en kleur. Dit alles kan natuurlijk pas het juiste effect sorteren - en hier raken we aan het zwak van „Bal lot" - wanneer navenant daaraan de inhoud is. Er valt inderdaad nog een tekort aan diepte te constateren, de scènes steunen te veel op het uiterlijk effect, dat niet door een gelijkwaardige inhoud wordt gedekt. Dat is dan ook de reden waarom tonelen als „Het café", de „Bedelaars", de „Emi granten" een onbevredigende indruk ach terlaten. Hun groteske pointes kunnen daar niet meer aan af doen. De contrasten blijven aan de vlakke kant. Maar al is dat dan ook een gegrond bezwaar dat men ertegen kan laten horen, ik zou ze in geen geval als niet gelukte experimenten willen kwalificeren. Toon Hermans is met deze cabaretvorm nog in een beginstadium. Hij moet de tijd krijgen haar verder te ont wikkelen. Waar wij hem niet verwachtten heeft hij ons geraakt. Het is niet onze wel willendheid, maar zijn begaafdheid die het criterium voor het welslagen van zijn on dernemingen vormt. De welwillendheid heeft hij. De begaafdheid blijkens zijn jongste programma in rijker mate dan wij vermoedden. Naarmate de kunstvormen, die Toon Hermans in zijn „Ballot" betrekt ik denk hier vooral aan pantomime en bal let. een zinvollere plaats in zijn cabaret gaan bekleden, zal ieder nieuw program ma een groei kunnen betekenen naar iets wat hij nu nog in vage contouren ziet, maar dat straks wel eens een veelbetekend spel van en met de menselijke emoties zou kunnnen zijn. Hij heeft de begrenzing „kolder in kleur en rhythme", die hij nu aan zijn programma geeft niet meer nodig. Zeker niet wanneer hij bij zijn medewer kers figuren voegt van het talent van Bep- py Nooy, Reinout Anders en Leo van Royen (de laatste twee niet zo veelzijdig, maar van een veelzeggende mimiek en plastiek) en de gevoelvolle Wim Burger. Ook Aaf Bouber kan een waardevolle kracht zijn, wanneer haar komische gaven voorzichtig worden beheerd en niet als in „De Soubrette" te grabbel worden ge gooid. Wat Hermans met zijn grotendeels ongeroutineerde krachten bereikt is al knap, want het is heel evenwichtig. Er is hard door zijn troepje gewerkt. De voor stelling laat daaraan geen twijfel over. Hermans zelf is weer onverbeterlijk. Ik behoef hem bij u niet aan te bevelen. Zijn populariteit steunt op de erkenning van zijn onloochenbare komische gaven, die zijn conference tot een toppunt van plezier maken. Maar ook zijn liedjes mag men weer horen. „Rosie" en „Mag ik even op uw stoepje staan" zijn toonbeelden van humor en voordrachtskunst. Ja. Toon Her mans is in „Ballot" weer op zijn best. En de scènes zonder Toon beloven, als ik mij niet vergis, het beste. P. W. FRANSE De Nederlandse Opera opende gister avond onder grote belangstelling het nieuwe speelseizoen met een reprise van Verdi's „Un ballo in maschera". De start had dit jaar te Amsterdam plaats en niet, zoals in 1952, in Den Haag, ter gelegen heid van de opening van het nieuwe zit tingsjaar der Staten Generaal. Maar op Prinsjesdag zal toch ook in de Residentie een bijzondere voorstelling van „Un ballo in maschera" gegeven worden. De indruk, die ruim twee jaar geleden de première van deze opera maakte, liet voorzien dat de Nederlandse Opera haar répertoire met een successtuk verrijkt had. Dit is ook gebleken. Het werk vormt een dankbaar verlengstuk van de populaire trits: Troubadour, Traviata en Rigoletto, al is Verdi's evolutie er in menig détail in te onderkennen. Het is eigenlijk vreemd dat „Un ballo in maschera" nooit de po pulariteit genoten heeft van het beroemde drietal, want het heeft er genoeg elemen ten mee gemeen en andere, die er boven uit stijgen. Verrassend is het, dat Verdi er de opéra-comique-stijl als contrast werking in te pas gebracht heeft met een raffinement, dat aan een Mozart doet den ken. En opvallend is ook dat hij zelfs aan een bepaald thema een contrapuntisch karakter gaf, dat aan de scène der gchar nasten uit „De Toverfluit" herinnert Maar het populaire effect zit elders en is wel eens wat ruwer van behandeling, in overeenstemming trouwens met het ge geven. Doch hoe dan ook, er gaat door die echt vocale muziek een warme bloed stroom. Het is, voor de zoveelste keer bij Verdi, de triomf der melodie en der mu zikale dramatiek. Bij deze reprise bleef de mise-en-scène van Joan Cross van de eerste reeks voor stellingen van toepassing, evenals de weidse décors die Nicolaas Wijnberg ex- voor leverde. Ook in de vocale bezetting kwam weinig vcrandei'ing. Alleen was de rol van Renato, die hier zo schitterend ge creëei-d werd door Theo Baylé, nu toever ti-ouwd aan de bariton Scipio Colombo en verder vonden wij als nieuweling (in de rol van een der samenzweerdex-s) de bas Guus Hoekman vermeld. Colombo wist van zijn partij een markant type te maken zeer geconcentreerd van uitbeelding en brillant van vocaliteit. Zijn fameuze wraakaria „Eri tuche macchiavi quell anima" was een staaltje van beschaafd bel-canto. Gré Brouwenstijn als Arnalia en Frans Vroons als Riccardo wedijverden om hun rollen zowel speeltechnisch als vocaal de nodige schittering te geven. Hun grote duet in III, eindigend met hoge C mocht er wezen, evenals het slottoneel dat voor Vroons een brillant succes be tekende. Deze geweldige partij ligt hem uitstekend en het kwam mij voor dat hij dit keer bijzonder goed gedisponeerd was Toch dient hij er op te letten, dat de ac centen zijn zangtoon niet, of althans min der, benadelen. Corry van Beckum zong en speelde de page, de rol waarmee zij in dertijd bij de Nederlandse Opera debu teerde, met een vlotheid en een beheer sing, die weldadig aandeden. Een knappe creatie. Anny Delorie voldeed als Ulrica de waarzegster, wederom heel goed. Ook in de nevenx-ollen, vertolkt door Jos Burck sen, Gerard Groot, Guus Hoekman en Jan Voogt, werd de opvoering bekoorlijk ge diend. En het aandeel van het koor was als steeds puik verzorgd. Aan Josef Krios was de leiding toever trouwd. Zijn orkest was paraat maar zo nu en dan wat te luidruchtig. De dirigent bereikte echter prachtige resultaten van vocaal evenwicht in de ensemblestukken De Nederlandse Opera is met deze opvoe ring van „Un ballo in maschera" flink van wal gestoken. JOS. DE KLERK De jury van de Biënnale te Venetië heeft geen film „De Gouden leeuw van Sint Mar cus" waardig geacht. De „zilveren leeuwen' gingen naar de Japanse film „Ugetta Mo- nogatari", de Engelse film „Moulin x-ouge" eri de Russische „Sadko". Marcel Carnés „Therese Raquin" verwierf eveneens een zilveren leeuw. Tenslotte kregen de Ameri kaanse thriller „Pickup on South Street' en Yver Allegret's „Les orgenilleux" de bronzen leeuwen. De Bontstichting, een organisatie van hei-en die het bijzonder bont maken, houdt op het ogenblik een bontweek, die Maandag werd geopend met een bontshow in het I.C.C. Voor die bont- week wordt een geweldige reclame campagne gemaakt om de verkoop van bont te stimuleren, want die begon lelijk af te zakken en dat vonden de bontmakers té bont. Alle bontverkopers maken extra mooie etalages en boven dien is er een affiche ontworpen van een damesgezicht dat schuil gaat in een zwart-grijze bontkraag. Maar dan moet ge wel heel goed kijken, want het lijkt ook wel op een reclame voor een mod derbad. Die bontshow van Maandag dan werd geopend door een bontparade in de Amsterdamse straten waarbij een dertig mannequins in bonte rij in bont mantels gi-acieus voortschreden. Wij hadden veel bewondering voor die dames niet alleen omdat zij heel mooi waren maar ook omdat het zó warm was, dat een echte persianer wat dat ook voor een dier mag zijn, er vermoe delijk van uit zijn vel gesprongen zou zijn. Maar het was toch een bijzonder aardig gezicht. Herstel, het waren der tig bijzonder aax'dige gezichtjes. Helaas werden de dames, vanwege de „bont ton" voor- en achterafgegaan door ruiters, die gestoken waren in jassen, die een optimist voor rode jachtrokken had aangezien, maar die als soepjurken een beter figuur zouden hebben geslagen. De stoet werd be waakt door politiemannen, want de dames hadden voor driehondex-dduizend gulden aan. Er waren nertzen bij en Pex-sianer pattes en zeehonden en breit- schwanzen en antilopes en ook een oce lot. Wat dat voor een zoogdiertje is weten wij xxiet, maar zijn Zondagse pakje nxocht er wezen. En natuurlijk waren ook de lepelmannen aanwezig, hazen en konijnen wier boezeroentjes door allerlei kunstige handgrepen tegenwoordig heel dure effecten kun nen krijgen. Die bontbewerking is trouwens een zeer interessant vak. Een van de merk- waardigste gebruiken vinden wij wel het zogenaanxde uitlaten van bijvoor beeld de ocelot. Dit uitlaten betekent niet, dat men met het hupse diertje een blokje om gaat, neen, het houdt slechts in, dat men van korte vellen lange, smalle bontstroken vervaax-digt. Men krijgt aldus eexx bontjas vaxx uitgela ten vellen, hetgeen een bijzonder vro lijk effect geeft. De vrouw, die zo'n jas krijgt, is trouwens ook uitgelatexx. Haar echtgenoot daarentegen is er dan inge lopen. Wat de mode betreft, volgt ons land op gematigde wijze de Parijse lijnen, zo vernamen wij. Hét klassieke model met de wijde klokkende rug blijft het meest in trek. Het is dan ook altijd een aardig gehoor. Nieuw zijn de grote kragen, die ook aan de binnenkant met bont worden gevoerd. De schouderlijn is af hangend, zulks om iix lijn te blijven met het gezicht van de huwelijkse we derpartij. Zeer goed gezien vonden wij de bontjassen met korte mouwen. En dan de kleuren! Cognac, olifant en gra fiet. Om van te smullen. Het enige dat ons teleurstelde, was het ontbreken van het Brabants bont en de bont- en blauwvos. U ziet wel dat er voor ons geen Bont Zonder Naam bestaat, hetgeen overi gens geen verwondering behoeft te wekken, aangezien wij bekend staan als de bonte hond. En nu mag men wel het oud-Nederlandse spreekwoord aan halen, dat zegt „bont over de arm, ijl in de darm", wij voor ons zijn dol op het bonte leven en filosoferen er gaar ne over. Men zou ons zelfs wel als bont-vivant kunnen betitelen. Ook internationaal gezien zitten er allerlei aardige aspecten aan het bont. Zoals men weet komt er veel bont uit de Unie van Socialistische Sovjet-repu blieken. En de Sovjet-Unie exporteert er een heleboel van naar de Verenigde Staten van Noord-Axxxerika. In de USA nu bestaan veel vrouwen voor wie het bezit van een iiertz-mantel een mooi levensdoel is. Om dat te bereiken inspi reren zij hun wederhelften tot het ver dienen van veel geld. En aangezien dat niet altijd even gemakkelijk is, pro beren die het wel eens in de oorlogs industrie, bijvoorbeeld door het maken van vliegtuigen, die nog een tikje har der gaan dan de bestaande of bommen die nog een hardere klap geven. En daar zou een slechte compensatie-trans- actie uit kunnen groeien. Men moet de zucht van de vrouw naar een fi*aaier exterieur en de invloed daarvan op de politiek namelijk niet onderschatten. Zodat slechts te hopen valt, dat zij het daarmee niet te bont zal maken. Overigens zijn dit xnogelijk wat te sombere bedenkingen bij het aanschou wen van een geschoren bisambuikje. Vrolijker is het bedenken van slagzin nen voor de bontcampagne. Want voor de beste kunt u duizend pietermannen krijgen. Wij opperen hierbij onder het strengste copyright de onze: Het nertz is weer bertz. BOEDA. Parijs, Augustus Twee avonden per week, op Woensdag en op Zaterdag, rijden honderden auto's de laan naar het kasteel van Versailles op. In de halve duis ternis worden zij op het terrein buiten- de hekken geparkeerd, en tussen half negen en halft tien wandelt een ware menigte over de ongemakkelijke keien naar de in gang middenin het paleis. Achter die in gang ligt alleen een tamelijk groot ver trek, met kamerdeuren links en rechts die verder het gebouw in leiden.... een ver rassing voor wie zich verbeeld heeft de hoofdingang te naderen. Maar goed, wij lopen door tegenoverliggende deuren da delijk de tuin in. Dan houdt het doelmatig wandelen op, men slentert om de eerste vijver heen of gaat op de trappen zitten kijken naar de lager gelegen tweede vijver, die met de fonteinen. Van de beeldengalerij voorbij de tweede vijver is al gauw niets meer te zien; alleen dichter bij het kasteel zijn de beelden in een kort groen licht gezet. Men komt hier voor het schouwspel A Toutes Les Gloires De La France: met schijnwerpers en luidsprekers worden ta- frelen uit de geschiedenis van het kasteel opgehaald. André Maurois heeft de tekst geschreven voor het deel van de voorstel ling, dat op de faqade van het kasteel ge speeld wordt; Jean Cocteau die van de vertoning in het park. De muziek is van Jacques Ibert, de tekst wordt gesproken door Charles Boyer, Jacqueline Morane en een twintigtal andere acteurs. Van de op brengst moet het kasteel verfraaid wor den: zoals bekend is er enige tijd geleden een inzameling gehouden om het van ver val te redden, en het slagen daarvan heeft het comité zo geanimeerd dat er nu nog meer geld moet komen om de schooxxheid ervan te verhogen. Om tien uur begint het, met drie gong slagen, die door de schijnwerpers worden nagebootst: het kasteel staat even over zijn hele breedte in het licht, dat dan samen met het geluid van de gong wegsterft. Daarna de stem van Boyer, en muziek. Men ziet het deel van het kasteel belicht dat in de tijd van Lodewijk XIII al bestond, dan de twee vleugels die er in het begin van de regering van Lodewijk XIV bijge bouwd zijn, dan het hele kasteel. De toe schouwer, met zijn verbeelding opgezweept door Ibert's muziek, is al gewonnen als de stemmen van de twintig acteurs er in be- tx-okken worden om enige tableaux en ge beurtenissen te suggereren. De suggestie is soms opwindend, zoals wanneer de ko ning op weg is naar een vertrek waar hij door het hof wordt opgewacht: drie stoten met een staf op de grond, dan de stem van een hoveling „Messieurs, le Roi!" dit viermaal herhaald, telkens luider, totdat de koning onmiskenbaar binnenkomt, al is er voor de toeschouwer in het park niets te zien dan het donkere oranjegele licht in de grote zaal met de hoge ramen. Later, als er een preek van Bossuet wordt voor gelezen, is alleen een raam in de linker vleugel van het paleis verlicht: wij zijn dan in de sobere tijd van Lodewijk XIV gekomen. Weer verder geeft een enkele kaars in een raam aan dat Lodewijk XV nog net niet gestorven is: als die uitgaat, zijn wij in de tuin van de Dauphin en Marie Antoinette, die het bewind aanvaar den. In de slotscène horen wij het rumoer van de Parijse vrouwen, die in 1789 naar Versailles kwamen om de koning om brood te vragen: de koning komt op het balkon, en spreekt ze toe. Dan komt het tweede deel van het schouwspel, de vijvers worden belicht, de tros fonteinen in de grote vijver gaat spe len, de beeldengalerij wordt verlicht, en daar achter spelen weer drie schuimende fonteinen, een rode, een witte en een blauwe. Dit is natuurlijk heel mooi, maar het is minder spannend dan hel schouw spel op het kasteel, alleen al doordat de tekst nu alleen verhalend is, zodat de ver latenheid van het toneel niet opvalt. Niet dat het de kunst was het hof van Lodewijk XIV „erbij te denken": juist doordat het er niet was ,werd men gewaar dat het ex- geweest was een gewaarwording vaxx verleden tijd die merkwaardig sterk was, zelfs al was zij door een synthetische Vér- beelding teweeggebracht, en na afloop ook dadelijk weer verdwenen. Er wordt bij zo'n gelegenheid verschei dene malen aan de oude glorie van Frank rijk herinnerd, en vurig uitgeroepen dat het land die herwinnen zal; waarom zou den wij dat niet helpen hopen, maar wat het Gi-and Spectacle in de eerste plaats duidelijk maakt is dat het een geheel nieu we glorie zou moeten zijn. Die van Ver sailles is tweedehands verkocht aan histo rici, fantasten en belichtingsexperts, en al het bloed, van binnen en van buiten, is er' afgewassen. FARNBOROUGH (Reuter). Te Farn- borough in Zuid-Engeland is Dinsdag de grote Britse luchtvaax-ttentoonstelling ge opend. De opening werd opgeluisterd door Neville Duke, die met zijn „Hawker-Hun- ter"-straaljager, waarmee hij Maandag een nieuw wereldsnelheidsrecord vestigde, drie maal de geluidsbarrière doorbrak. Met een snelheid van meer dan duizend kilometer per uur maakte Duke boven de hoofden van de 10.000 toeschouwers een rolvlucht. Gezien het ongeluk bij de demonstraties van verleden jaar toen een straalvlieg tuig in de lucht in stukken brak en de x-csten van het toestel dertig toeschouwex-s dodelijk verwondden dit jaar de vliegers richtlijnen hebben gekregen, waardoor men dei-gelijke catastx-ophes hoopt te voox-ko- men. Intussen heeft zich op de eerste dag van de demonstraties x-eeds een ongeval voor gedaan en wel met een lxefschroefvliegtuig voor ambulance-diensten, dat als voor zorgsmaatregel op het vliegveld van Farn- borough zou worden gestatioixneex-d. Bij de landing sloeg het toestel om. Een der in zittenden kwam om het leven, een tweede wex-d gewond. Op girorekening 777 van het Nederlandse Rode Kruis is ten bate van de slachtoffers van de aardbevingsramp in Gx-iekexxland tot nu toe een bedrag van f 156.785,30 ont vangen. VEERTIG MENSEN VERDRONKEN IN PAKISTAN KAR ATS JI (AFP) Veertig genodig den op een bruiloft zijn Dinsdag verdron ken in de x-ivier de Soetlej in de staat Ba- hawalpoer (Pakistan). Door de sterke stro ming sloeg de boot, waarmede zij de rivier wilen oversteken, oxxx. Niemand werd ge red.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1953 | | pagina 5