Haarlemmer had plannen
auto-industrie te vestigen
Troost bij ingaan van de herfst
H. J. van Doorne eredoctor
der Technische Hogeschool
Zie Boven
Wereldnieuws
PANDA EN DE BLAUWE FLONKER
id het ze
Wegens overtreding deviezen-besluit
voorwaardelijke straf en geldboete opgelegd
De radio geeft Woensdag
J
ECONOMISCHE RECHTER
Altaarstuk van da Messina
in het Rijksmuseum
Clark Gable Donderdag
in Amsterdam
Arbeider omgekomen
bij ontploffing
Kerkelijk Nieuws
Wilton bouwde tanker om
voor Zuid-Koreaanse vloot
Grieven van Amsterdams
trampersoneel
iriesemer
nouses
de Groot
Zwaarte
kracht
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1953
lil het vorig jaar liep de Haarlemmer
J. F. J. B. met plannen rond in Nederland
een industrie te vestigen voor het maken
van zogenaamde volksauto's. Hij ondernam
reizen naar België en Duitsland, doch toen
hij op 19 Januari na een Duitse reis terug
keerde en verzuimde aan de douane op te
geven dat hij in het bezit was van buiten
lands geld, stelde men een onderzoek in
naar de financiële transacties van de Haar
lemmer. Maandagmiddag had hij zich voor
de Economische rechter te Haarlem te ver
antwoorden wegens overtreding van het
deviezenbesluït 1945; hij werd veroordeeld
tot twee voorwaardelijke gevangenisstraf
fen en een geldboete.
In de eerste plaats was de verdachte ten
laste gelegd, dat hij te Beek als directeur
van de N.V. Marathon in strijd met het
deviezenbesluit 1210 Belgische francs en
50 Duitse marken niet heeft opgegeven.
Verdachte merkte op, dat hij in Januari
van dit jaar per auto uit Duitsland terug
keerde. De bomen stonden omhoog; hij
meende te kunnen doorrijden omdat de
controle bij de Nederlandse grens gemeen
schappelijk zou geschieden. Aan de Neder
landse douane gaf hij op niet in het bezit
te zijn van buitenlands geld. Inmiddels had
de Duitse douane hem teruggeroepen en hij
begaf zich te voet er heen. Bij het aan
trekken van zijn jas vond hij aldus deel
de verdachte mee tot zijn verbazing
Belgisch en Duits geld en toen hij hiervan
later bij de Nederlandse grens aangifte
wilde doen, zei men hem, dat het te laat
was. De auto werd onderzocht en men
vond een aantal papieren, onder andere
licentie-contracten, afgesloten met Duit
sers.
B. was ten tweede ten laste gelegd, dat
hij in Brussel aan een Belg geld had ge
geven voor de aankoop van auto's en
motoren. Hij gaf dit toe.
Tenslotte vermeldde de dagvaarding, dat
verdachte in enkele Duitse steden licentie
contracten heeft afgesloten, hetgeen in
strijd is met het deviezenbesluit. B. dacht
reëel zaken te kunnen doen. Zijn plan was
in Nederland een industrie te vestigen voor
het vervaardigen van kleine auto's. Tevo
ren had hij al besprekingen gevoerd met
het desbetreffende departement, dat toe
stemming moest verlenen voor het ver
strekken van deviezen voor het buitenland
en ambtenaren hadden hem, verklaarde de
verdachte, mondeling medewerking toege
zegd.
De officier van justitie zeide, dat be
wezen is, dat verdachte in Januari getracht
heeft geld in te voeren. Dit is het begin
geworden van een ingewikkelde zaak, want
later is immers gebleken, dat B. in Brussel
over geld beschikte, hetgeen volgens het
deviezenbesluit niet toegestaan is en dat
verdachte licentie-contracten heeft afge
sloten, hetgeen evenmin was toegestaan.
Opzet achtte spreker niet bewezen, hoewel
men mag aannemen dat iemand die met
grote planen rondloopt over stichten van
een fabriek op de hoogte moet zijn van het
deviezenbesluit. Door het optreden van
verdachte wordt de deviezenpositie bena
deeld en door het afsluiten van contracten
wordt de naam van Nederland in het bui
tenland schade toegebracht. Spreker eiste
voor de eerste twee ten laste gelegde feiten
een voorwaardelijke 'straf van twee maan
den en voor het derde feit een geldboete
van 250, subs. 25 dagen hechtenis en ver
beurdverklaring van het in beslag genomen
geld.
Mr. J. H. A. M. van Son merkte op, dat
de N.V. nog in oprichting was. Men kan
daarom niet zeggen, dat B. directeur was.
Vrijspraak op dit punt dient daarom te
volgen. Overigens meende pleiter, dat van
een mug een olifant gemaakt wordt. Ver
dachte heeft zich vroeger regelmatig met
mr. Van Son verstaan en deze heeft advie
zen verstrekt. De verdediger kwam tot de
conclusie, dat er van opzet geen sprake
kan zijn. Verdachte heeft regelmatig con
tact opgenomen met het daarvoor in aan
merking komende ministerie. De contracten
moeten als voorwaardelijk worden be
schouwd, want getracht zou worden aan
deviezen te komen. Spreker vroeg voor de
eerste twee feiten, als geen vrijspraak zou
volgen, een voorwaardelijke straf zonder
verbeurdverklaring en voor het derde feit
een geringe boete, omdat verdachte zijn
spaargeld is kwijt geraakt.
Het vonnis luidde voor het eerste feit:
veertien dagen gevangenisstraf voorwaar
delijk met verbeurdverklaring; voor het
tweede feit een maand voorwaardelijk en
voor het derde feit een geldboete van 100,
subsidiair twintig dagen hechtenis.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
KOOP NU EEN TILLEY
straalkachel of een reukloze
PETROLEUMKACHEL.
Grote collectie Wringers, Acme, Erres enz.
DE KLOMPENCENTRALE
is voordeliger
Dr. Letfdsstr. 10 - Haarlem - Tel. 11784
WOLLEN SPORTTRUIEN
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00
Nieuws. 8.18 Gewijde muziek. 8.45 Platen.
9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35
Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen. 11.05
Zeewier, hoorspel. 12.00 Amusementsmuziek.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Amusementsmuziek. 12.59 Klokgelui. 13.00
Nieuws. 13.15 Protestants Interkerkelijk
Thuisfront. 13.20 Metropole-orkest. 14.00 Pla
ten. 16.00 Voor de jeugd. 17.20 Orgel. 17.50
Militaire reportage. 18.00 Salonorkest. 18.30
Spectrum van het Chirstelijk Organisatie-
en Verenigingsleven. 18.45 Platen. 19.00
Nieuws. 19.10 Boekbespreking. 19.25 Platen.
19.30 Buitenlands overzicht. 19.50 Platen.
20.00 Radiokrant. 20.20 Omroep-orkest. 21.15
Om de Christ school, causerie. 21.35 Ham
mondorgel. 21.50 Platen. 22.00 Reportage.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
—24.00 Platen.
Aan de tentoonstelling „De Venetiaanse
Meesters" in het Rijksmuseum te Amster
dam is Maandag nog een belangrijke in
zending uit het Kunsthistorisch Museum
te Wenen toegevoegd namelijk „Maria op
de troon met heiligen" door Antonello da
Messina, het fragment van het beroemde
altaarstuk van S. Cassiano in Venetië.
Antonello da Messina, de Siciliaanse
schilder uit het midden van de vijftiende
eeuw, die als geen andere Italiaanse tijd
genoot zich aansloot bij de Vlaamse schil
derwijze, werkte ook geruime tijd in Ve
netië en schijnt daar met dit paneel uit
1475 de Vlaamse techniek van het schilde
ren met olieverf te hebben geïntroduceerd.
Waarschijnlijk heeft Giovanni Bellini deze
techniek van Antonello geleerd.
Maandag is uit Parijs op kasteel Neu-
bóurg te Gulpen aangekomen Max Rein-
hard regisseur van de nieuwe Amerikaan
se verzetsfilm „The true and the brave".
Hij was in gezelschap van zijn echtgenote
en van de hoofdcameraman Young. Van-
daag verwacht men nog enkele leden van
j de filmstaf namelijk de kunstdirecteur
Elliot Scott en de tweede directeur Jack
j Martin. De eerste ster in deze film, Clark
Gable, komt Donderdag te Amsterdam in j
het Amstelhótel, waarna hij Vrijdag door- j
rijdt naar Gulpen. Thans is ook de naam
van de tweede ster bekend. Het is Victor
Mature. Andere sterren zijn o.a. de Duit
se filmspeler Hasse en Wilfred Hyde
White. Lana Turner speelt niet voor de
opnamen in Limburg.
In de werkplaats van een technisch bu
reau te Winterswijk is gisteren bij de
proefneming een ketel uit elkaar ge
sprongen. De 20-jarige arbeider W. Th.
Aalbers uit Aalten werd hierbij zo ernstig
gewond, dat hij enkele uren na het onge
val is overleden. De overige arbeiders
kwamen met de schrik vrij.
Het vroegere 2700 ton metende Noorse
tankschip „Birk" is gistermiddag aan de
oude werf van Wilton Feyenoord te Rot
terdam onder de naam „Chunji" overgedra
gen aan de Zuid-Koreaanse marine. Het
schip zal Donderdag met een bemanning
van 33 koppen naar Zuid-Korea vertrek
ken. Na het hijsen van de Zuid-Koreaanse
vlag zong de bemanning het volkslied en
sprak de gezant van de republiek Zuid-
Korea te Parijs, de heer Chyung Kyn
Hong, die op het ogenblik te Rotterdam
vex-blijft, de bemanning toe. De Neder
landse marine was bij de plechtigheid ver
tegenwoordigd door de kapitein luitenant
ter zee A. H. W. von Freitag Drabbe. Bin
nenkort wordt een Engels tankschip van
ongeveer dezelfde grootte in Rotterdam
verwacht, om na te zijn verbouwd, even
eens aan de Zuid-Koreaanse vloot te wor
den toegevoegd. Dit zal dan het derde
schip zijn, dat via Rotterdam voor Zuid-
Korea is aangekocht.
Om elf uur gisterochtend heeft een de
putatie van zes conducteurs en bestuurders
dei- Amsterdamse gemeentetram zich ver
geefs bij het stadhuis vervoegd. De hek
ken waren dicht en de portier deelde de
deputatie mee, dat noch de op dat ogenblik
vergaderende commissie van bijstand, noch
de wethouders Franke of Van W)jck be
reid waren haar te ontvangen.
Qnverrichterzake ging de delegatie terug.
Het doel was geweest de commissie van
bijstand een toelichting te geven op een
Zaterdag verzonden motie, waarin het per
soneel zijn gadeven heeft uiteengezet. Vele
personeelsleden hebben wegens het perso
neelstekort nog verlof te goed, sommigen
zelfs van verleden jaar. Voorts acht men
herziening der lonen nodig. Ook wensc
men verandering in het scherpe „op tijd
rijden", dat de directie van het perso
neel vergt.
Er komt thans een pauze in dit conflict
van tien dagen. Hebben de bevoegde in
stanties dan nog niet gereageerd, dan zal
het personeel, voor zover het zich achter
deze actie heeft geschaard, overwegen
„model te gaan rijden". De trams zouden
dan bij iedere halte stil houden, keurig
door de bochten rijden en niet meer passa
giers meenemen dan in de wagens als
maximum staat aangegeven.
Sommige bladeren zijn
alsvast geel geworden;
zij wachten niet tot
Woensdagmorgen om
9.07 uur met het ver
kleuren. Toch treedt pas
op dat ogenblik, en geen
minuut eerder, de
herfst in. De getrouwe
lezer van dit rubriekje
kent de oorzaak al: op
dat moment staat de zon
in het herfstpunt van de
ecliptica. Maar wij heb
ben nog nooit verteld,
hoe het komt dat wij
de herfst niet eerder zien
beginnen; bij de andere
seizoenen gebeurt dat
toch op of omstreeks de
21ste. Wel eens een dag
eerder of later maar
nooit zo laat als de
23ste, zoals in Septem
ber.
Misschien hebt u als
kind zo'n speelgoed
treintje gehad. Wij be
doelen geen ingewikkeld
emplacement met krui
singen en wissels, maar
zo'n dóódsimpel cir
kelbaantje waarop het
locomotiefje net zo lang
rondtolde als de veer
toeliet. Met zo'n opwind-
machientje kunnen we
voor deze gelegenheid de
aarde vergelijken in haar
jaarlijkse kringloop om
de zon.
Helemaal gaat deze
vergelijking natuurlijk
weer niet op daar is
zij vergelijking voor
maar in zoverre klopt
het wel, dat ons locomo
tiefje vlak na het opwin
den harder liep dan
wanneer de veer al ver
der was ontspannen. Zo
ongeveer is het met de
aarde ook. Niet dat die
op een gegeven moment
met een afgelopen veer
tot stilstand komt (dat
is dan de mankheid van
deze vergelijking) maar
wel is het een feit dat
zij haar baan om de
zon niet steeds met even
grote snelheid doorloopt.
Een half jaar lang is er
een kleine toeneming in
die snelheid te consta
teren en gedurende de
overige zes maande lijkt
het alsof er ergens heel
licht wordt afgeremd.
Dit hangt samen met
het feit dat de aardbaan
elliptisch van vorm is en
dat de aarde zich dus
Ier dan in de zomer.
Vandaar dat het, nu de
zomer ten einde spoedt,
iets langer duurt voordat
wij de zon in het herfst
punt zien staan. Onze
snelheid is wat geringer
geweest, daardoor wijst
de kalender een latere
datum aan als wij bij
het herfstpunt arriveren.
Over kalender gespro
ken: daar is het duide
lijk te zien. Telt u maar
eens het aantal zoeken
tussen 21 Maart en 23
>20 Mrb.
21 y
22 Dec.
25 Sept
Zo ziet, sterk overdreven getekend, de elliptische
baan van de aarde om de zon er uit. Deze vorm is
oorzaak dat het zomerhalfjaar (dit jaar van 20
Maart tot 23 September) een volle week langer
duurt dan het winterhalfjaar.
niet altijd even ver van
de zon af bevindt. Dicht
bij de zon beweegt de
aarde zich sneller voort
dan ver er vandaan. In
Januari staat de aarde
in haar perihelium
het dichtst bij de zon
in Juli bereikt zij het
„aphelium", het punt
van haar baan dat het
verst van de zon af ligt.
In de wintermaanden
loopt zij bijgevolg snel-
September dat zijn
er L'61/:, en niet 26. Voor
de rest van het jaar
blijven er dus maar 25l/i
over. Dat zij dan onze
troost bij het intreden
van de herfst: het win
ter-half jaar duurt, ten
minste op het noordelijke
halfrond dat wij bewo
nen, een volle week
korter dan het zomer
halfjaar.
G. v. W.
In de Westerkerk te Delft is Maandag
middag de promotie geschied van de heer
H. J. van Doorne tot eredoctor in de tech
nische wetenschap. De heer Van Doorne is
directeur van Van Doorne's Automobiel
fabrieken te Eindhoven. Het eredoctoraat
werd hem op 1 April van dit jaar door de
senaat der Technische Hogeschool aange
boden ter gelegenheid van het -zilveren
jubileum der D.A.F.
Er bestond vóór deze erepromotie :6en
zeer grote belangstelling van officiële
zijde. Door de vergadering van de minister
raad was prof. dr. J. Zijlstra, minister van
Economische Zaken, verhinderd. Aanwezig
waren onder anderen mr. J. A. Jonkman,
voorzitter van de Eerste Kamer; dr. L. G.
Kortenhorst, voorzitter van de Tweede
Kamer; dr. C. L. H. Truijen, directeur-
generaal van Handel en Nijverheid; L. C.
Rietveld, secretaris-generaal van het mini
sterie van Oorlog; mr. D. G. W. Spitzen,
secretaris-generaal van het ministerie van
Waterstaat; en mr. H. Am. T. Kolfschoten,
burgemeester van Eindhoven.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Gym
nastiek voor de huisvrouw. 9.10 Platen. 10.00
Schoolradio. 10.20 Voor de vrouw. 11.00
R.V.U.: Dickens als waarnemer van de mens
en zijn gedrag, eerste lezing: De onzakelijke
reiziger. 11.30 Platen. 12.00 Orgel en zang.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Voor het platteland. 12.38 Gevarieerde mu
ziek. 13.40 Nieuws. 13.15 Tentoonstellmgs-
agenda. 13.18 Promenade-orkest. 14.00 De
weg omhoog, causerie. 14.15 Platen. 15.00
Voor de kinderen. 16.00 Hoorn en hoge tuba.
16.10 Voor de jeugd. 16.45 Voor de zieken.
17.15 Dansmuziek. 17.50 Regeringsuitzending:
Ontdekkingsreizen in Suriname. 18.00
Nieuws en commentaar. 18.20 Militaire repor
tage. 18.30 R.V.U.: Waarheid en verdichtsels
over de sterren, derde lezing: Zijn er be
halve de aarde nog andere hemellichamen
bewoond? 19.00 Platen. 19.15 Klankbeeld.
19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 De
sterken voor de zwakken, causerie. 20.15 Ac-
cordeonmuziek. 20.50 De rechtbank veroor
deelde hedenhoorspel. 21.40 En wat'nu?,
toespraak. 21.45 Sopraan en piano. 22.05 De
bijen en hun taal, causerie. 22.20 Gevarieer
de muziek. 22.50 Sport. 23.00 Nieuws. 23.15
Socialistisch nieuws in Esperanto. 23.20 Orgel.
23.40—24.00 Platen.
Beroepen te Rotterdam-C (geestelijke
verzorging Diaconesseninrichting), J. C.
van Dongen te Zutphen.
Geref. kerken
Beroepen te Gouda (vac. W. v. Dijk),
G. Meyjen te Hilversum; te Winschoten
R. J. de Jong te Harlingen.
Ter gelegenheid van de Nationale Reclas-
seringsdag 1953 heeft de Vereniging van
Reclasseringsinstellingen een affiche ver
spreid, dat u hierboven vindt afgebeeld.
Het affiche vertoont de kleuren oranje,
bruin en wit.
De rector magnificus van de Technische
Hogeschool, prof. dr. O. Bottema, gaf een
overzicht van de gebeurtenissen in het
studiejaar 1952-1953. Hij noemde de stu
dieresultaten in het algemeen zeer onbe
vredigend. „Het pijnlijke is nog niet eens
zozeer het nog altijd te laag lijkende per
centage van 60 der ingeschrevenen die het
ingenieursdiploma, verwerven, dan wel het
hoge gemiddelde aantal studiejaren van
hen die slagen en de verdrietig lange ge
middelde periode, aan de hogeschool door
gebracht door hen die tenslotte zonder
eindresultaat vertrekken."
Aan het slot van zijn rede deed de rector
magnificus mededeling van een commando
wisseling in het college van curatoren.
Prof. dr. G. Holst zal als president van het
college worden opgevolgd door dr. C. H.
van der Leeuw. Prof. Holst zal lid van het
curatorium blijven.
De erepromotie
Hierna ging men over tot de erepromotie.
Als promotor trad op prof. ir. J. J. Broeze,
hoogleraar in de werktuigbouwkunde. Hij
gaf eerst een korte levensschets van de
promovendus, die hij een uitzonderlijke
figuur, kundig, energiek, inventief en on
dernemend noemde. Daardoor was er al
spoedig de gezamenlijke overtuiging dat
een persoonlijkheid als de zijne eerbetoon
toekwam. Voor dat doel heeft de senaat
echter slechts één middel ter beschikking.
De senaat kwam tot de conclusie dat dit
middel kon worden gebezigd, omdat de
heer Van Doorne een zo bij uitstek bril
jant exponent der techniek is, dat zelfs
aan de rechtzinnigste interpretatie van het
doctoraat der technische wetenschap wordt
voldaan. Het gaat er bij ons, technici, niet
om, aldus prof. Broeze, alles van iets te
begrijpen, maar er slechts zoveel van te
begrijpen, dat wij er wat mee kunnen doen.
En wie er blijk van geeft met wat hij be
grepen heeft wat te kunnen doen, legt
daarmee het schoonste getuigenis af van
zijn technische wetenschap.
Prof. Broeze richtte zich hierna tot de
heer Van Doorne: „Op grond van uw uit
stekende verdiensten voor de ontwikkeling
van de Nederlandse nijverheid op het ge
bied van de bouw van motorvoertuigen en
aanverwante constructies in uw hoedanig
heid van constructeur en ondernemer, ver
klaar ik, namens de senaat van de Techni
sche Hogeschool, u te zijn doctor in de
technische wetenschap, honoris causa, met
alle rechten aan de doctorstitel verbonden".
Dr. H. J. van Doorne richtte hierna een
dankwoord tot de rector magnificus en de
leden van de senaat, waarna hij het werk
van 'n constructeur vergeleek met dat van
een kunstenaar. Deze laatste kan, wanneer
hij een academie heeft gevolgd, met een
groter gemak zijn artistiek beroep uit
oefenen, doch hij slaagt ook vaak wanneer
hij geen academie heeft gevolgd, maar zich
zelf, zij het met grotere moeite, de kennis
bijbrengt die hij bij de uitoefening van
zijn beroep niet kan ontberen. De heer Van
Doorne meende wellicht als constructeur
geslaagd te zijn in één sector der techniek,
in welke functie men zelfs wel eens beter
slaagt zonder belast te zijn met al te veel
kennis over de wijze, waarop anderen
vraagstukken voordien hebben benaderd.
Soms kan ook niet-weten een voordeel
zijn, doordat men zich dan onbevangen en
vers tegenover een probleem plaatst.
Dr. Van Doorne zei tenslotte dat hij het
zeer op prijs stelt dat de doctorsgraad hem
niet alleen is verleend wegens zijn ver
diensten als constructeur, doch voor die
als ondernemer. Hij aanvaardde de doctors
titel in de wetenschap dat hiermee ook de
verdiensten van de vele trouwe medewer
kers in zijn bedrijf, aan wie hij zich zo zeer
verplicht voelt, erkend worden.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Piano
en zang. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00
Dido and Aeneas, opera (pi.) 15.00 Platen.
16.15 Orkest-concert. 17.00 Nieuws. 17.10 Pla
ten. 17.30 Causerie. 17.40 Platen. 17.50 Boek
bespreking. 18.00 Platen. 18.15 Causerie. 13.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
20.00 Drie hartjes verliefd, operette. 22.00
Nieuws. 22.15 Pianorecital. 22.50 Platen. 22.55
—23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws.
ADVERTENTIE
Heden étaleren wij de
laatste nouveauté in
Gr. Houtstraat 98,
Haarlem
Verdwenen. Een woordvoerder van het
Britse ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft Maandag verklaard, dat
mevr. MacLean, de echtgenote van de
verdwenen Britse diplomaat Donald
MacLean, uit Zwitserland naar Oosten
rijk is gereisd en daar verdwenen is.
Hij voegde hieraan toe, dat de twee
officieren van de Britse inlichtingen
dienst, die in verband met deze ver
dwijning een onderzoek instelden in
Zwitserland, in Londen zijn terugge-
gekeerd. De woordvoerder zeide, dat
mevrouw MacLean haar reis vermoe
delijk „in Oostelijke richting" heeft
voortgezet.
Rel. Bij de ongeregeldheden die Zondag
avond te Caro Manor, een voorstad van
Durban (Z.-Afrika), hebben plaats ge
had, is aan winkels, woningen en voer
tuigen grote schade aangericht. Onder
meer werden twee van de grootste win
kels in de betrokken wijk geplunderd
en in de as gelegd. Bij de relletjes, die
ontstonden nadat een neger door een
door een Indiër bestuurde bus was aan
gereden, kwamen twee personen om het
leven en werd een persoon zwaar ge
wond. Bij botsingen met de politie liep
een aantal mensen verwondingen op.
Doodstraf. Op het afleggen van de eed
aan de „Mau-Mau" is in Kenya de
doodstraf gesteld. Ook het afnemen van
deze eed of bijwoning van beëdigings
plechtigheden kan met de dood wor
den gestraft. Voorheen' was de dood
straf slechts van toepassing als de eed
betrekking had op het doden van men
sen.
Lectuur. De wereldbond van Evangelische
kerken heeft afgelopen weekeinde in
Beieren duizenden ballonnen met Bij
belse lectuur in het Tsjechisch, Russisch
en Pools opgelaten, bestemd voor Chris
tenen achter het IJzeren Gordijn. Twee
weken geleden werden reeds vijfdui
zend ballonnen met geschriften op deze
wijze verzonden.
Triëst. De Amerikaanse, Britse en Franse
diplomatieke vertegenwoordigers in
Belgrado hebben Maandag een bespre
king van een uur gehad met de Joego
slavische minister van Buitenlandse
Zaken, Bebler, over de kwestie-Triëst.
Volgens het persbureau „Joegopress"
wees Bebler hen op de gevolgen van de
Italiaanse politiek en vestigde hij de
aandacht op de „verantwoordelijkheid
van de drie Westelijke mogendheden bij
de ontwikkeling van de gebeurtenis
sen". De laatste weken hebben Joego
slavische functionarissen verklaard te
menen, dat de Westelijke mogendheden
Italië teveel stilzwijgende steun ver
leenden.
Hervat. De Brits-Egyptische besprekin
gen over de Suezkanaal-zöne zijn Maan
dagmiddag te Caïro hervat. Dit is de
eerste bijeenkomst van de twee afvaar
digingen sedert de terugkeer in Egypte
van generaal Robertson, die zich begin
September naar Londen had begeven
om bij de Britse regering verslag uit te
brengen.
Geborgen. De agent van het Italiaanse
bergingsvaartuig „Rostro" heeft Maan
dagavond te Oostende medegedeeld, dat
de „Rostro" in Augustus nog een half
millioen gulden aan waardepapieren uit
de „Flying Enterprise" aan land heeft
gebracht. Eerder was reeds een aan
zienlijk bedrag aan Amerikaanse en
Britse bankbiljetten geborgen. Wegens
slechte weersomstandigheden heeft de
„Rostro" verdere pogingen moeten op
geven, aldus de agent.
Voorstel. Sir Winston Churchill, de Britse
eerste-minister, heeft president Eisen
hower voorgesteld de eenheden bom
menwerpers van de Britse luchtmacht
en de Amerikaanse luchtmacht in het
Westen onder gemeenschappelijk com
mando te plaatsen. Tot dit doel zou een
gemeenschappelijk bureau voor stra
tegische samenwerking in het leven
worden geroepen. In Britse kringen
vond men, dat Groot-Brittannië thans
in een gunstige positie is om dergelijke
voorstellen te doen, nu het een voor
sprong heeft op het gebied van straal
vliegtuigen, geleide projectielen en
enige geheime wapens.
Berechting. Een woordvoerder van het
Egyptische revolutionnaire opperbevel
heeft Maandagavond medegedeeld, dat
deze week twee vooraanstaande perso
nen uit het regiem van ex-koning Fa-
roek, oud-premier Nahas en de in
dustrieel en oud-voorzitter van Faroek's
koninklijk kabinet Afifi, deze week zul
len worden berecht. De echtgenote van
Nahas, die evenals Nahas en Afifi on
der huisarrest is geplaatst, zal eveneens
worden berecht, aldus de woordvoerder.
AVTANNEER een onwellevend mens een
W steen in de hand heeft en daarmee
dreigende gooïbewegingen in uw richting
maakt, kunt u een paar honderd meter
weglopen en uw belager op die veilige af
stand toeschreeuwen hoe u over hem denkt.
Uw commentaar behoeft dan niet voor
zichtig te worden ingekleed, maar kan in
gespierde taal zijn gevat, want uw belager
kan u toch niet raken. U bent buiten worp
afstand.
Een dergelijk beeld denken vele populaire
maar het bezit voldoende bewegingsenergie
om de, bij het toenemen van de afstand,
steeds geringer wordende aantrekkings
kracht van de aarde te overwinnen en zijn
eigen beweging te volgen.
En nu die kunstmatige maan, waarvan
sommigen beweren dat zij eeuwig om de
aarde blijft draaien wijl zij zich builen de
aantrekkingskracht van de aarde zou be
vinden? Wel, dat voorwerp kan om de aar
de blijven draaien, niet omdat het builen
de aantrekkingskracht van de aarde is,
commentators ook bij ons te kunnen op- maar juist omdat de aarde het zo sterk
28. De diefstal van de Blauwe Flonker
gaf een hevige beroering. Panda, die voel
de, dat hij als gastheer was tekort gescho
ten, nu zijn gast beroofd was, wilde dade
lijk de politie waarschuwen, doch de Groot
Mogol weerhield hem. „De gezagsdragers
in dit land zijn veel te zachtzinnig, oh gast
heer," zei hij, „laat ons dus zelf met de
Achter het IJzeren i^hals afrekenen!" En hij gaf zijn lijf-
Gordijn. Vrijbuiters Radiodagboek. Op 224 wacht opdracht, om hun kromzwaarden te
en 49 m.). 1 scherpen en aan te punten. Intussen snelde
de oorzaak van al deze opwinding, Joris
Goedbloed, over het circus-terrein. „Ik
schijn de Mogol de afleiding te hebben be
zorgd, waarnaar hij zo verlangde," mom
pelde hij, toen hij het lawaai achter zich
hoorde, „hij dient mij dus dankbaar te zijn
voor het wegnemen van het Flonkertje.
Doch daar ik mij niet op mijn goede daden
wil beroemen en ik slechte ervaringen met
de dankbaarheid van heersers heb, wil ik
mij toch een wijle aan de algemene aan-<
dacht onttrekken." Aldus redenerend snel
de hij naar een getraliede woonwagen, die
een weinig achteraf stond en sprong haas
tig naar binnen, „Welaan," mompelde hij,
door het raampje van de deur naar buiten
glurend, „niemand heeft mij hier zien bin
nenwippen. Voorlopig ben ik veilig." Had
hij meer aandacht geschonken aan het ge
ritsel, dat uit een duister hoekje achter
hern klonk, dan zou zijn gevoel van veilig
heid een ernstige schok hebben gekregen!
roepen wanneer zij toekom
stige rakel-reizen naar een of
andere planeet bespreken.
Talloze malen is door Jan en
alleman beweerd dat een
raket, met een bepaalde snel
heid weggeschoten, buiten de
aantrekkingskracht van de
aarde zou geraken, of dat een
kunstmatige maan, die op een bepaalde
afstand om de aarde cirkelt, geen aantrek
kingskracht meer zou ondervinden. Dit is
volslagen onzin.
De algemene zwaartekracht is overal en
altijd werkzaam in het heelal; ze doet de
sterren om elkander draaien en sterren
stelsels van milliarden zonnen houdt ze
bijeen. De krachtlijnen van onze aarde rei
ken in het oneindige en de aantrekkings
kracht van onze planeet zal nergens ophou
den te bestaan, alhoewel deze kracht steeds
kleiner wordt naarmate men zich verder
van de aarde verwijdert. Wanneer een ka
nonskogel met een aanvangssnelheid van
11 kilometer per seconde van de aarde zou
worden weggescholen, zou deze kogel -
menselijkerwijs gesproken - nimmer op de
aarde terugkeren. Hei projectiel geraakt
dan echter niet buiten het krachtveld van
de aarde - want daar komt het nooit uit -
aantrekt! Ware die aantrek
kingskracht niet merkbaar,
dan zou dit fantasie-object
linea recta het heelal invlie
gen. Maar de aantrekkings-
racht zorgt er juist voor
dat dit ding bij de aarde
blijft, gelijk een rondge
slingerde steen door het touw
in zijn baan ïuordt gehouden.
Om de oneindige werkzaamheid der
krachtlijnen te illustreren, heeft een astro
noom eens gezegd: Wanneer ik mijn
duim op en neer beweegbewegen alle
sterren van het melkwegstelsel". In de
praktijk is daar uiteraard niets van te
merken, maar daar gaat het ook niet om;
zijn bedoeling was de oneindigheid van het
aardse krachtveld te demonstreren, waar
uit niets en niemand ooit kan ontsnappen.
Hoogstens kan er sprake zijn van een zo
grote eigen bewegingsenergie, dat men niet
op de aarde terugvalt.
Nu we toch suggesties over inler-planetaire
reizen hebben gedaan, kunnen we wel eens
zien, of de kans groot is dat ook andere
planeten van ons zonnestelsel door levende
wezens of organismen zijn bevolkt.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
