Twee Italianen zaten jaren
per abuis in de gevangenis
Boven Fécamp woont een curé
van de visserij in de eenzaamheid
Gemiddelde mensenleeftijd
wordt steeds hoger
Kort en bondig
Onwettige diamanthandel
met Oost-Europese landen
Zie Boven:
In het spoor der komeet van Halley
Onvoorstelbare bureaucratie
in de Italiaanse rechtspraak
Dieppe laat de vrouwen de vis sorteren
Houten scheepsbouw geeft het
ambacht oude glorie terug
Eis tegen Amsterdams
diamantair f 50.000
Moet de pensioengerechtigde
leeftijd daarom ook de hoogte in
VRIJDAG 16 OCTOBER 1953
10
Prof. dr. A. de Bondt
overleden
Nieuwe straatnamen
in Zandvoort voorgesteld
Britten maken ..kleiner en
goedkoper atoomwapens"
(Van onze correspondent in Rome)
Terwijl te Rome een internationaal con
gres voor het strafrecht wordt gehouden,
vindt men in de couranten sedert kort tal
van berichten over zeer ernstige rechter
lijke dwalingen. Na het geval van Corbi-
sieri, de man die ruim twintig jaar on
schuldig in de gevangenis heeft doorge
bracht, zijn er reeds een hele reeks soort
gelijke gevallen aan het licht gekomen.
Een der opzienbarendste is wel dat van
Santé Briganti en Aldo Tacconi. Briganti
was smidsknecht in een klein dorpje bij
Cortona in Toscane, toen hij in 1940, 21
jaar oud, als militair naar Albanië moest
vertrekken, waar hij de oorlog tegen Grie
kenland meemaakte. In September 1943
werd hij door de Duitsers gevangen geno
men en kwam in Mauthausen terecht. Be
vrijd door de geallieerden verliet hij dat
treurige kamp en ging te voet op weg naar
zijn dorpje in Toscane, waar vader en
moeder hem al jaren wachtten. Na vier
maanden lopen sliep hij in de nacht van
25 Augustus 1945 in een hooiberg te Te-
vernelle, nauwelijks vijftien kilometer van
zijn huis, dat hij de volgende dag hoopte
te bereiken. Hij was die avond in gezel
schap van een 17-jarige jongen, Aldo Tac
coni uit Genua, die eveneens te voet op
weg was naar Cortona, waar hij bij een
tante hoopte een zakje meel te kunnen
krijgen voor het gezin, dat in de grote stad
honger leed. In diezelfde nacht werd te
Tavernelle een meisje vermoord en de
tante, bij wie zij inwoonde, dusdanig mis
handeld, dat zij maanden lang tussen leven
en dood zweefde en later half blind is ge
bleven. De twee jonge mannen werden
aangehouden en hoewel zij zich onschuldig
verklaarden, veroordeeld: Tacconi tot 22
en Briganti tot 24 jaar gevangenisstraf. De
politie kon aan de rechters twee, door de
beklaagden ondertekende, omstandige be
kentenissen voorleggen en het hielp niets,
dat zij voor het gerecht die verklaringen
herriepen. Het vonnis dateert van 7 Juli
1947.
Hun lot leek bezegeld, hoewel zij ook in
gevangenschap steeds hun onschuld vol
hielden en de vader van Tacconi, heilig
overtuigd dat zijn jongen nooit tot zulk een
afschuwelijke misdaad in staat zou zijn,
voortdurend pogingen in het werk stelde
om herziening van het vonnis te verkrij
gen, pogingen die hem zijn laatste spaar
penningen hebben gekost en waarvoor hij
zijn meubelen en zelfs zijn kleren heeft
verkocht.
Toen kwam er plotseling een verrassing.
Zekere Giuseppe Speziali, die, voor kleine
diefstallen veroordeeld, zijn straf uitzat in
een gevangenis in Zuid-Italië, kreeg ruzie
met een andere gevangene, een klein, be
jaard bultig mannetje. Hoewel Speziali een
reus van een kerel is, jong en sterk als een
beer, was de bultenaar hem de baas en gaf
hem zulk een vuistslag, dat zijn kaak brak.
Speziali, die thans wegens godsdienstwaan
zin verblijf houdt in een inrichting voor
misdadige krankzinnigen, schijnt daarin
een Godsoordeel te hebben gezien. Hij be
gon te tobben en twee dagen later, 25
Augustus 1952, precies zeven jaar na de
moord, verklaarde hij dat hij tezamen met
zekere Aldo Gabrscek, uit eén dorp in
Istrië, dat thans bij Joegoslavië is ingelijfd,
de misdaad te Tavernelle had gepleegd.
Hij gaf zelfs alle bijzonderheden op.
Nog geen vrijheid
Men zou nu denken, dat Tacconi en Bri
ganti onmiddellijk in vrijheid zouden wor
den gesteld. Geen sprake van. Met de lang
zaamheid, waarmee de rechtspraak nu een
maal werkt, moest eerst het proces worden
gevoerd tegen Speziali. Dat duurde een vol
jaar. Op 14 Juli 1952 werd hij tot 19 jaar
veroordeeld en de niet aanwezige Gabrscek
tot 24 jaar. Het bleek dat de commissaris
van politie, die mét alle geweld de dader
had willen vinden, eenvoudig de papieren
had vervalst. Aan Briganti, die analpha-
beet is, had hij een papier voorgelegd, het
proces-verbaal van 's mans verklaringen,
dat in werkelijkheid een volledige beken
tenis was. In goed vertrouwen had Bri
ganti er een kruisje onder gezet. Aan
Tacconi, een jongen van zeventien, werd
na een langdurig en afmattend verhoor ge
vraagd even het verslag te tekenen van
wat hij had gezegd en de argeloze jongen
zette zonder het stuk te lezen zijn hand
tekening onder een nauwkeurige beschrij
ving van de wijze, waarop hij de moord
had gepleegd.
Ook na het vonnis uitgesproken over
Speziali kwamen de twee onschuldig ver
oordeelden nog niet vrij. Voor de wet is
het namelijk niet mogelijk dat er tegelij
kertijd twee verschillende vonnissen be
staan over een zelfde zaak en dus moest
eerst weer een verzoek worden ingediend
tot vernietiging van het eerste vonnis, dus
een verzoek tot herziening van het proces
met opgave van de „nieuwe, na de uit
spraak aan het licht gekomen feiten", die
de voorwaarde zijn voor zulk een herzie
ning. Maar het was zomer geworden en de
rechters gaan 's zomers met vacantie. Van
daar een uitstel tot de tweede helft van
October. In Augustus kreeg Briganti be
richt, dat zijn vader zwaar ziek was en hem
zo graag voor zijn dood nog eens zou zien.
De ouders van Briganti zijn doodarme
mensen, die met een groot gezin leven van
de opbrengst van één hectare grond. Zij
hadden niet het geld om hun zoon op te
zoeken in de gevangenis, 150 km. van hun
dorp. De aanvraag van de man, wiens on
schuld nu toch wel duidelijk was, om voor
één dag de gevangenis te mogen verlaten
VANGSTBERICHTEN UIT ZEE
Nacht van 15 op 16 October
KW 173 6 k.; KW 50 25 k.; KW 65 45 k.;
KW 110 20 k.; KW 97 40 k.; KW 85 15 k.;
KW 43 25 k.; KW 42 75 k.; KW 15 40 k.;
KW 167 4 k.; KW 151 15 k.; KW 130 12 k.;
KW 37 2 k.; KW 16 30 k.; KW 19 15 k.; KW
70 15 k.; KW 129 10 k.; KW 161 25 k.; KW
163 30 k.; KW 168 30 k.; KW 170 34 k.; KW 2
10 k.; KW 3 10 k.; KW 5 5 k.; IJM 74 2 k.;
IJM 75 35 k.; IJM 283 50 k.; KW 6 6 k.; KW
14 25 k.; KW 23 2 k.; KW 25 50 k.; KW 73
10 k.; KW 138 10 k.; KW 147 12 k.; KW 22
50 k.; KW 127 8 k.; KW 175 35 k.; KW 47
17 k.; KW 54 20 k.: KW 140 30 k.; KW 18
20 k.; KW 38 10 k.; KW 48 10 k.; KW 67 4 k.;
KW 68 8 k.; KW 141 60 k.; KW 144 50 k.:
KW 20 17 k.; KW 29 14 k.; KW 32 40 k.; KW
39 17 k.; KW 41 15 k.; KW 49 10 k.; KW
73 34 k.
Trawlharing
KW 85 70 k.; KW 159 50 k.; KW 7 80 k.;
KW 40 40 k.
Geen vangst hadden: KW 44, KW 9, KW 83.
Gemiddelde vangsten
Vleet: 21 kantjes.
Trawl: 60 kantjes.
om zijn zieke vader te bezoeken, kon niet
worden behandeld omdat de betrokken
ambtenaar met vacantie was. En zo stierf
op 14 Augustus de vader zonder zijn zoon
weer te hebben gezien.
Einaudl greep in
De advocaten dienden een verzoek in om
in afwachting van de herziening van het
proces, de beide mannen althans voorlopig
in vrijheid te stellen, op 26 September werd
dat verzoek afgewezen! Op dat ogenblik
heeft de hoogste autoriteit van het land in
gegrepen. President Einaudi, die evenals
het gehele Italiaanse volk deze zaak met
grote belangstelling had gevolgd, deed iets
wat juridisch eigenlijk niet klopt: hij ver
leende de beiden gratie. Gratie verlenen
aan onschuldigen is natuurlijk een onding
en de advocaten hebben dan ook, dank
zeggend voor de oplossing, die het grijze
staatshoofd heeft gevonden, onmiddellijk
het voorbehoud gemaakt, dat zij vernieti
ging van het vonnis blijven eisen. De gratie
immers heft wel de straf op, maar vernie
tigt de rechterlijke uitspraak niet en ieder
stelt prijs op een schoon strafregister.
Op Zondag 27 September, nadat een tele
gram uit Florence de verleende gratie had
bevestigd, kon de directeur van de gevan
genis te Padua Tacconi in vrijheid stellen.
Briganti, die in een klein plaatsje gevangen
zat, waar het telegraafkantoor 's Zondags
gesloten is, moest tot Maandag wachten,
daar de directeur, ook al had hij via de
radio het bericht van de gratie vernomen,
een telegrafische order nodig heeft alvorens
hij een gevangene mag vrijlaten.
Vier dagen na hun bevrijding verklaarde
Speziali, onder de indruk van wat de cou
ranten over het geval schreven, dat ook
Gabrscek volkomen onschuldig is aan de
moord, die door hem alleen werd gepleegd.
Gabrscek, inmiddels door de Joegoslavische
politie gearresteerd, houdt zijn onschuld vol
en zal nu aan Italië worden uitgeleverd,
opdat ook zijn vonnis, 24 jaar, kan worden
herzien.
Dit is één uit ëen hele reeks van soort
gelijke gevallen, die de laatste maanden
het Italiaanse publiek hebben bezig ge
houden.
BINNENLAND
De rechtbank te 's Gravenliage heeft
de stuurman G. B. uit Amsterdam veroor
deeld tot 14 dagen hechtenis wegens het
veroorzaken van zwaar lichamelijk letsel.
Hij had met een salonboot een ophaalbrug
te Woubrugge aangevaren. Het dek van de
boot werd ontzet waarbij enige passagiers
enrstig gewond werden.
Een Zierikzeese schoolklas van 26 kin
deren is met twee onderwijzers en alle leer
boekjes naar Frankrijk vertrokken op uit
nodiging van het Franse ministerie van
Onderwijs. Zij zullen tot 28 December ver
blijven in het kasteel Bonnemain in Bre-
tagne. Een aantal ouders is uitgenodigd in
dit kasteel het Sinterklaasfeest te komen
meevieren.
Tot veterinair hoofdinspecteur van de
volksgezondheid, tevens directeur van de
Veeartsenijkundige Dienst, is benoemd de
heer J. M. van den Born te 's Gravenhage.
Gisteren is geheel onverwachts over
leden de heer J. J. Blok. directeur van Esso
Nederland N.V. Hij werd 61 jaar. Jan Jaco
bus Blok trad op 20-jarige leeftijd in dienst
van de toenmalige „American Petroleum
Cy" (A.P.C.) en wist zich snel op te werken
door zijn grote bekwaamheid. Hij was ach
tereenvolgens als controleur van de admini
stratie, leider van de reorganisatie van de
administratieve dienst en algemeen procura
tiehouder en op 18 Juli 1951 volgde zijn
benoeming tot directeur.
De nieuwe brug over de spoorlijn Nij
megenVenlo te Nijmegen, zal volgens
mededelingen van de zijde van de N. S.
tegen het einde van deze maand voor het
verkeer worden vrijgegeven.
De minister van Economische Zaken
heeft in Almelo een nieuw bedrijf van de
„Textile Machines reading", 's werelds groot
ste producent van kousenbreimachines,
officieel geopend. De minister achtte de
fabriek van groot belang voor de uitbrei
ding van de werkgelegenheid en voor de
exportpositie van ons land.
De Zutphense rechtbank heeft twee
berijdsters van bromfietsen veroordeeld om
dat zij verkeersongelukken hadden veroor
zaakt. Een inwoonster van Apeldoorn kreeg
een maand gevangenisstraf voorwaardelijk.
Gedurende de proeftijd van drie jaar mag zij
geen bromfiets berijden. Bovendien werd
haar een boete van f 100 opgelegd. Een in-
wooonster van Arnhem werd veroordeeld
tot twee maanden voorwaardelijk met drie
jaar proeftijd met deezlfde voorwaarde en
f 150 boete.
Generaal Grucnther, de opperbevelheb
ber der N.A.V.O.-strijdkrachten in Europa,
heeft gisteren met Koningin Julana en Prins
Bernhard de lunch gebruikt op het buiten
„Ter Horst" in Wassenaar. Daarna heeft de
generaal het marinierskamp in Doorn be
zocht.
De minister van Landbouw heeft beslo
ten bij de import van voedergranen mono
polieheffingen mogelijk te maken, indien de
prijzen, waarvoor importgranen in Neder
land beschikbaar worden gesteld, dalen be
neden f21 'voor gerst, f 19,50 voor haver en
f 20 voor rogge.
Ter verdere verbetering van het ge
bouw van de Tweede Kamer is een uitbrei
ding ontworpen, waarmede een bedrag van
een millioen gulden zal zijn gemoeid, In
het voorjaar van 1954 zal de aanbesteding
geschieden.
Aan een aantal zeeloodsen is een grati
ficatie verleend voor de extra zware diensten,
die zij hebben moeten verrichten op de
Nieuwe Waterweg bij het binnenloodsen van
schepen als gevolg van het zinken van het
m.s. „Faustus". Op de begroting van Marine
is daarvoor f 14.000 uitgetrokken.
De 30.000ste belangstellende in de hout
tentoonstelling op het Amsterdamse Museum
plein. bleek te zijn mej. Caroline Euwe,
dochter van de schaakmeester dr. Max Euwe.
Haar werd een schaakbord aangeboden, dat
vervaardigd was uit drie houtsoorten.
De West-Duitse autoriteiten hebben een
bedrag van 200.000 D.m. toegewezen voor de
invoer van kousen uit Nederland.
HAARLEM EN OMGEVING
Men deelt ons mede, dat ook het
UNESCO-centrum in Nederland behoort
tot de organisatoren van de herdenkings
avond van de dag der Verenigde Naties. De
bijeenkomst wordt gehouden op Donderdag
22 October in het Frans Halsmuseum. Als
spreker treedt op mr. dr. J. in 't Veld.
De letterkundige Gabriël Smit houdt
Woensdagavond 28 October in de leeszaal
van de Rooms-Katholieke bibliotheek aan
de Nieuwe Gracht een causerie over de
moderne katholieke roman.
Van de zijde der Nederlandse Spoor
wegen deelt men ons mede, dat de rijwiel
stalling onder het nieuwe derde perron in
Haarlem op werkdagen geopend zal zijn van
6.15 uur tot 10.15 uur en niet zoals eerder
gemeld werd van een kwartier voor het
vertrek van de eerste trein tot een kwartier
na de aankomst van de laatste.
Door de recherche is aangehouden een
39-jarige Haarlemse, die met fantastische
verhalen een tweetal winkeliers heeft bewo
gen tot het afgeven van goederen. Beide
winkeliers werdén opgelicht voor een totaal
bedrag van f251,25.
Door kortsluiting is gisteravond om
streeks half elf brand ontstaan in de motor
van een personenauto, die reed in de Nagt-
zaamstraat. Omwonenden hebben het brand
je met emmers water geblust. Motor- en
motorkap werden licht beschadigd.
De schrijver A. van 's Rijksbelastingen
de heer W. Schaap te Beverwijk (inspectie)
is eervol ontslag verleend.
De heer J. Ph. F. Mesken te Haarlem
is bevorderd tot hoofd der Chr. school te
Ouderkerk a. d. Amstel.
(Van een redacteur)
De boeren van Normandië zijn geen nette landheren, wier uitgestrekte lande
rijen verzorgd en gekuist om hun hofsteden liggen in het heuvelende gebied
tussen Frankrijks hoofdstad en het Kanaal. Ze zijn wel rijk. Rijk dank zij de
vruchtbare aarde van Frankrijks rijkste provincie, die als een roéstbruin tapijt
over de kalkrotsen ligt geplooid. De vissers van Normandië zijn evenmin nette
beheerders van hun gereedschap, dat samengedrongen ligt in de havens van
Dieppe, Fécamp en Le Havre, want hun vishallen, nog steeds niet geheel
hersteld van de oorlogsbombardementen, zien grauw en vuil en hun schepen
lijken nog roestiger dan de trawlers van IJmuiden en Vlaering.
Dat laatste is wellicht schijn, want de
vloot van Dieppe telt dertig trawlers van
moderne makelij, die samen met de 60
kleinere schepen tussen de 20 en 25.000 ton
vis per jaar aanvoeren. Maar dat „aan
voeren" moge aan een schilderachtige zaak
zijn voor de toeristen, die de vissershaven
in de zomermaanden wel weten te vinden;
naar Nederlandse begrippen is het maar
een knoeiboel onder het ver-overhangende
dak van de halruimte, die aan alle kanten
open is en waar de sorterende vrouwen met
blauwe handen van de kou in de makreel
en de kabeljauw grissen. Lang nadat de
afslag voorbij is twaalf trawlers kunnen
tegelijkertijd hun lading kwijt met behulp
van electrische winches liggen ijs en
visresten op de modderige halvloeren. Een
coöperatie van reders zorgt onder meer
voor de verkoop van de vis, waaruit het
voordeel volgt van een geringe marge, ook
al werkt dit systeem hier blijkbaar verre
van bevredigend.
Fécamp: in de diepte
Fécamp, meer naar het Zuiden, ligt in
een sleuf tussen de krijtrotsen als een
stenen hoefijzer om zijn haven: als Dieppe
qua havensfeer met IJmuiden te vergelij
ken zou zijn, kon men dit Fécamp met
Vlaardingen vergelijken. Minder schepen,
een kleinere haven, meer „sfeer".
Tegen de hoge rotswand kleeft een klei
ne, Romaanse kerk met één gloeiend-rood
glas-in-lood raam: Nötre Dame de Salut.
Een nog jonge curé woont daar ver boven
het stadje in de eenzaamheid van rotsen
en wat schaarse vegetatie, maar hij is als
weinig anderen vergroeid met de visserij
beneden, want elk jaar, als de schepen van
Fécamp ter visvangst gaan aan het begin
van de zomer, staat deze kleine zwarte
figuur op zijn verheven post en hij zegent
de uitgaande vloot met een groot, devoot
gebaar. Het kerkje is sinds zijn stichting
in de negende eeuw tientallen keren ver
woest en herbouwd en de vissersfamilies
hebben in de wanden hun dankbaarheid
laten inmetselen in de vorm van marme
ren plaquettes voor verkregen gunsten
tijdens die vele barbarijen, die over het
stadje trokken; maar monsieur le curé zal
daar altijd staan, als de vloot uitzwermt
over het opalen water. Het wijwater ver
stuift in de diepte. Twintig weesgegroeten
pour les pêcheurs, s'il vousplait.
Houten scheepsbouw
Beneden, bij de haven, ligt een trawler
klaar te maken een groot en kloek schip
en verderop klinkt de hamer van de werf.
Een kleine, deels overdekte werf, waar nog
schepen gebouwd worden zoals onze verre
voorvaderen het deden: van mild-gebogen
eikenhout op eikenhouten spanten. Lemai-
stre frères staat er boven de ingang en in
de werkplaats verrijst uit blank hout een
zestigtonner voor het gouvernement: een
zestigtonner met edele lijnen. Vier jonge
kerels zwaaien de hamer, om op afstanden
van tien centimeter koperen klinknagels in
de huid te drijven, die in de spanten grij
pen en het nieuwe schip nu nog het uit
zicht van een stekelvarken geven. Hon
derdveertig ton groot wordt dit houten
schip van 26.50 meter en er gaan duizen
den koperen nagels in de huid met de
hand. Zie, dat is nog een schip bouwen
met de hand en het verstand. Het is mooier
maar ook veel duurder dan een sta
len casco. Lemaistre echter weet, dat de
opdrachtgever die extra-francs er graag
De branding trekt een witte, wijde
boog langs de Franse Falaisekust van
Normandië en het doorschijnende, opaal-
kleurige water loopt aan die lange, on
toegankelijke rotsbarrière slechts af en
toe een haven binnen. Boulogne, Diep
pe, Fécamp en vorder naar het Zuiden
nog Le Havre. Daar ontmoeten de zee
en het land elkaar: de zee, die eens de
Noormannen droeg naar Frankrijks
steile rotsenkust en het land, dat sinds
dien Normandië heet en de erfenis
draagt van de schanddaden en de cul
tuur dier piratenstammen. Bescheiden
achteraf in Dieppe en Le Havre liggen
de vissersschepen, wier voorgangers al
sinds de twaalfde eeuw deze opalen kust
bevoeren - in Fécamp echter zijn zij de
alleenheersers in de kleine, natuurlijke
havenkom. Over deze visserij en haar
sfeer willen wij u ditmaal vertellen bij-
xuijze van luchtig tussengerecht in een
Internationaal scheepsbouwcongres, dat
deze week te Parijs zijn agenda afdoet
- een agenda, die ook een visite aan de
Normandische visserij bevatte.
cooooooooooooo
voor over heeft hout blijft in feite de
mooiste grondstof voor een goed schip.
De economische kamer van de rechtbank
te Amsterdam heeft gisteren een zaak be
handeld van onwettige handel leveran
ties van industriediamant en diamant
gereedschappen naar landen achter het
ijzeren gordijn. De verdachte, de 64-jarige
groothandelaar in diamant en diamantge
reedschappen uit Amsterdam J. B., was ten
laste gelegd, dat hij onder meer zonder
vergunning van het Rijksbureau voor Dia
mant 34 karaat diamant en 30 karaat kloof-
afval had gekocht, verkocht en uitgevoerd.
Voorts zou hij in de periode Augustus 1950
Maart 1951 onwettig 1156 karaat in
dustriediamant hebben verkocht.
De officier van justitie zeide dat de wijze
waarop B. deze handel bedreef direct in
verband staat met de internationale poli
tieke ontwikkeling. Diamant wordt zeer
begeerd door de landen achter het IJzeren
Gordijn, waar het onder meer gebruikt
wordt bij de fabricage van geweerlopen en
precisie-instrumenten. Hij heeft zijn zaken
laten lopen over zijn Belgische compagnon
P. van H. te Antwerpen, een der belang
rijkste industriediamantairs aldaar, die de
grootste diamanttoewijzing kreeg. Deze
Belg had connecties met een handelsbureau
in Oost-Berlijn en contactpunten in Praag
en Warschau. De Belg kreeg grote bestel
lingen uit Nederland, via een filiaal. De
filiaalhouder verzekerde echter bijna nooit
de zendingen en wat naar Nederland kwam
was waardeloze rommel. Door schijn-
leveranties aan Nederland kreeg P. van H.
in België de beschikking over de echte
diamant, die onder meer via Frankfort naar
Warschau en het handelsbureau in Oost-
Berlijn verdwenen. De leveranties gingen
in Nederland via een contactpersoon. B.
verklaarde echter deze persoon niet te
kennen. Buiten medeweten van de Neder-
landsche Bank had B. stortingen gedaan in
België van bijna twee millioen francs voor
de aan Nederland geleverde diamanten.
De officier achtte de transacties in Ne
derland een bijkomstigheid. Hij was van
oordeel, dat B. niet alleen heeft gespeeld
met het belang van de bona fide Neder
landse diamantairs, maar bovendien met
de algemene Europese belangen. Rekening
houdende met het feit, dat de verdachte
niet zo jong meer is en geen goede gezond
heid bezit, eiste hij: drie maanden voor
waardelijk met aftrek van de preventieve
hechtenis met een proeftijd van drie jaar,
een boete van 50.000 subsidiair 5 maan
den hechtenis, ontzegging om het beroep
van diamantair uit te oefenen voor de tijd
van vijf jaaren tenslotte publicatie van
het vonnis in vijf Nederlandse dagbladen.
De verdachte heeft drie maanden in voor
arrest gezeten. Op 29 October zal de recht
bank uitspraak doen.
In de leeftijd van 52 jaar is gisteren in
een Haags ziekenhuis overleden prof. dr.
A. de Bondt, die sedert 1950 hoogleraar
was aan de Theologische Hogeschool der
Gereformeerde kerken te Kampen, waar hij
Hebreeuws, alsmede canoniek, tekstcritiek
en exegese van het Oude Testament do
ceerde.
Prof. A. de Bondt werd op 8 Juli 1901 te
Zwijndrecht geboren. Na zijn theologische
studie aan de Vrije Universiteit te Amster
dam werd hij als predikant op 17 Maart
1929 in zijn eerste gemeente Pijnacker-
Nootdorp bevestigd. Op 7 Juli 1931 deed hij
intrede in Leiden, welke standplaats hij in
1934 wisselde met 's Gravenhage-West,
waar hij op 18 October van dat jaar werd
bevestigd.
De Haagse synode van de Gereformeerde
Kerken benoemde hem op l Maart 1950
tot hoogleraar te Kampen.
Prof. De Bondt heeft verscheidene boe
ken geschreven. Hij was voorts medewer
ker aan enige kerkelijke periodieken. Van
zijn boeken verwierf „De Satan" grote be
kendheid. Met ds. J. Weggemans heeft hij
het driedelige boekwerk „Het Verbond"
geschreven.
Bent u de teleurstelling
over de uitgebleven ster
renregen van vorige
week Vrijdag al te bo
ven? Troost u: er zijn
gelukkig nog meer zwer
men meteorieten dan de
Draconiden, die ons die
avond zo lelijk in de
steek hebben gelaten.
Tot de vaste bezoekers
in de maand October be
horen ook de Orioniden,
de verzameling vallende
sterren die Maandag
avond (19 October)
wordt verwacht en die
uit de richting van de
ster Betel-geuze in het
sterrenbeeld Orion komt
(dat 's avonds laat aan
de Zuidoostelijke hemel
staat).
Het zal beslist geen ster
renregen worden zoals
die van October 1933;
daar staat tegenover dat
de bescheiden Orioniden
de nakomelingen zijn
van een beroemde moe
der: de komeet van Hal
ley. Deze „staartster"
vertoont zich om de 75
jaar in de buurt van
onze aarde en ouderen
zullen zich zeker nog de
paniek herinneren die in
1910 ontstond toen werd
aangekondigd dat de
aarde door de staart van
de komeet zou gaan.
Er gebeurde echter even
min iets bijzonders als
er nu aanslaande Maan
dag iets bijzonders zal
gaan gebeuren. Wij zul
len die avond bij heldere
hemel slechts sporadisch
een meteoor zien ver
schijnen, op zijn hoogst
enkele tientallen per
uur. Dit althans is de of
ficiële verwachting. Nu
is zo'n zwerm meteorie
ten, die in een vaak
millioenen kilometers
lange karavaan in het
spoor van de „moeder"-
komeet door het heelal
trekt, niet overal even
dicht bevolkt. 1-Iier en
daar treden plotseling
verdikkingen op en pas
seert de aarde dit spoor
juist ter hoogte van zo'n
verdikking dan zien wij
opeens opvallend meer
meteoren dan anders.
Er is veel studie nodig
voordat men zich aan
een voorspelling mag
wagen, maar gerouti
neerde meteoorwaarne
mers durven zo'n voor
spelling niettemin nu en
dan te uiten. Zo wordt
bijvoorbeeld verwacht
dat de Orioniden in 1954
in groten getale zullen
verschijnen. Dat moet
dan xvijzen op een ver
dikking in de zwerm,
want indertijd heeft
een astronoom de ge
middelde dichtheid daar
van eens berekend en
die is zeer gering. De
gemiddelde onderlinge
afstand der Orioniden
bedraagt maar liefst 3420
kilometer. Dat moet u
niet ontmoedigen, Maan-
dagavond: ten eerste is
dit een gemiddeld cijfer
en ten tweede leggen de
tot de Orioniden-zwerm
behorende meteorieten
die afstand bijzonder
snel af: deze zandkorrel
tjes stormen onze damp
kring binnen met een
snelheid van zeventig ki
lometer per.seconde.
(Van onze correspondent in Parijs)
Men heeft er zich, niet zonder enige
reden over verwonderd dat een zo geringe
aanleiding als het voornemen dat de Franse
regering werd toegeschreven om de pen
sioengerechtigde leeftijd van enkele amb-
tenarengroepen te verhogen, tot zulke in
grijpende gevolgen als de jongste stakingen
in Frankrijk heeft kunnen leiden.
Niettemin werd door dat conflict over die
pensioenen een probleem aan de orde ge
steld dat ook nu nog zeker de moeite van
een aparte beschouwing loont, een pro
bleem dat verschillende aspecten bezit, die
voor Frankrijk al een brandende actuali
teit bleken te hebben, maar waarmee zeker
ook andere landen vroeg of laat zullen
worden geconfronteerd.
Men kan dat vraagstuk vooral van twee
kanten bezien. Van de zijde der arbeiders
èn van de kant van de regering, of van de
gemeenschap, juister gezegd.
Het officiële standpunt van de Franse
vakcentrales was dat de pensioenen be-
schouwd dienden te worden als een ver
overing in de klassenstrijd, als een ver
worvenheid der proletarische emancipatie.
Die emancipatie heeft de arbeiders en
de ambtenaren een aantal rechten opge
leverd waartoe met de veertiguren-week, de
betaalde vacanties, de ziekteverzekering
óók de pensioenen behoren. Juist in een
tijd waarin het levensniveau van de arbei
ders eerder daalt dan stijgt, dient hij zich
dus met hand en tand te verzetten indien
de regering een „rechtse" en in zijn ogen
dus „vijandige" regering bovendien, een
dier rechten tracht te beknotten. Niet dat
de Franse ambtenaar zichzelf per se als
„versleten" beschouwt op het moment dat
hij zijn pensioen aanvaardt, maar hij meent
wel dat hij dan zijn bijdrage in arbeids
kracht in het maatschappelijk productie
proces heeft geleverd.
Tegenover dit standpunt stelde de rege
ring dat de pensioengerechtigde leeftijden
werden vastgesteld in een periode, die met
onze tijd niet meer te vergelijken valt. Niet
alleen omdat thans naar „full employment"
zou moeten worden gestreefd, naar een
productie dus, waarbij ook ale voorradige
menselijke krachten moeten worden aan
gewend, maar vooral omdat, zoals de socia
listische oud-minister Jules Moch dat een
paar jaar geleden eens heeft uitgedrukt, in
de eeuw van de penicilline de mensen veel
langer jong blijven, langer kunnen werken
en dus later rust behoeven. Op die rust
wordt door de meerderheid der gepension-
neerden dan ook nog helemaal geen prijs
gesteld, zoals wel blijkt uit het feit, dat de
meeste hunner een baantje zoeken in een
particulier bedrijf, waar ze met dubbel
„loon" bovendien dan nog de plaats van
een jongere kracht bezetten. Niemand zal
kunnen beweren dat een gemidelde ambte
naar met 50, of 55 of zelfs 60 jaar de
leeftijden waarop hij op pensioen aan
spraak kan maken niet meer in staat
zou zijn werk te verrichten, hetgeen de
ervaring dan ook heeft geleerd.
Belangwekkende studie
Van de hand van twee Parijse profes
soren, Léon Binet en Albert Besson, is er
enige tijd geleden een studie verschenen
waarin ditzelfde vraagstuk met tal van ge
gevens nog eens nader werd toegelicht.
Een goede halve eeuw geleden, omstreeks
1900, stierven de mannen gemiddeld op hun
45ste en de vrouwen op hun 48ste jaar. In
1948 waren die leeftijden respectievelijk
62 en 68 jaar en die grens zal intussen
zeker nog wel wat hoger zijn geworden. In
een halve eeuw is dat dus een „winst" van
17 jaar. Hoe verder men in de geschiedenis
teruggaat, hoe jonger de mensen stierven.
Montaigne beschouwde voor zijn tijd (de
,}7de eeuw) dertig jaar als de gemiddelde
leeftijd van de mens. Ieder die deze leeftijd
overschreed, mocht volgens hem de rest
zijner jaren als een geschenk der goden
aanvaarden.
In het geschrift van de professoren Binet
en Besson kon men lezen, dat in 1950 de
helft der sterfgevallen die in Parijs werden
geregistreerd, personen van ouder dan 65
jaar betrof. Het aantal „oude" mensen is
dus veel hoger dan vroeger geworden,
waardoor de lasten, waarmee de pensioe
nen op de gemeenschap drukken, in gelijke
mate zwaarder worden. Daarmee is het
probleem natuurlijk nog lang niet uitgeput.
Doordat er minder mensen en vooral min
der kinderen sterven, neemt de bevolking,
zelfs wanneer het geboortecijfer station-
nair blijft, uiteraard voortdurend toe. Men
heeft uitgerekend dat bij de huidige ont
wikkeling der medische wetenschap en
volkshygiëne de aarde over een eeuw door
zes milliard mensen zou zijn bevolkt, die
zich, na vierhonderd jaar, tot 135 milliard
zullen hebben vermeerderd. Ook in dat
perspectief gezien, is het wel duidelijk dat
er met die pensioenen toch iets zal moeten
gebeuren, omdat er nu eenmaal harder en
meer en dus langer gewerkt zal moeten
worden, naarmate de bevolkingsdichtheid
hoger wordt.
Nu behoeft de regering-Laniel, die ver
moedelijk blij zal mogen zijn als ze de
maand October doorkomt, zich natuurlijk
nog weinig kopzorgen te maken over de
toestand, die eventueel in Frankrijk (en
elders) over vierhonderd jaren zal kunnen
heersen. Maar niettemin heeft ze met haar
decreet, waardoor bepaalde postambte
naren drie jaar langer zullen moeten of
eigenlijk: mogen werken, bewust of on
bewust een vraagstuk aangesneden, waar
mee vermoedelijk nog verschillende gene
raties zullen worstelen.
Bewoners van de Herman I-Ieijermans-
straat hebben zich tot het college van B.
en W. van Zandvoort gewend met het ver
zoek, de naam van deze straat te wijzigen
in „de Favaugeplèin".
Zij merken op, dat uit de naam H. Heijer-
mansstraat niet blijkt, dat de aldaar staan
de woningen aan zee gelegen zijn en wel
specieal aan de Boulevard de Fdvauge,
terwijl men dit indertijd toch tót uitdruk
king heeft willen brengen in de tekst van
de gedenksteen, die is aangebracht in de
Noordelijke gevel van deze flatgebouwen.
Voorts zal niemand deze straat zoeken bij
de Boulevard de Favauge, doch veel meer
in plan-Noord, waar verschillende straten
de naam dragen van Nederlandse schrij
vers en dichters. Tenslotte zeggen de be
woners, dat deze straat eigenlijk geen
straat, doch een plein is. B. en W. zijn van
deel, dat deze argumenten steekhoudend
zijn en stellen voor tot de wijziging over
te gaan, doch, om de naam van Herman
Heijermans in Zandvoort levendig te hou
den, de nieuw geprojecteerde weg langs
het tehuis voor bejaarden aan de Zand-
voortselaan, die in de toekomst zal aan
sluiten op de Van Lennepweg in plan-
Noord de naam Herman Heijermansweg te
geven.
Frans Zwaanstraat, naar de oud-wethou
der der gemeente, die oprichter was van
en jarenlang zeer belangrijk werk ver
richtte voor de werkliedenvereniging „On
derling hulpbetoon".
Piet Leffertsstraat, naar de heer P. J.
Lefferts, geboren te Zandvoort op 21 Maart
1923, die op 3 Augustus 1951 verdronk bij
een poging om een bader, die in levensge
vaar verkeerd, te redden.
Zuster Dina Brondersstraat, naar zuster
A. E. F. Bronders, geboren 29 Mei 1880,
die van 1903 tot 1946 wijkverpleegster in
Zandvoort was en uitermate belangrijk
werk heeft verricht.
Willem Draaijerstraat, naar de heer W.
Draijer, geboren in 1839, overleden in 1919,
die een bekend redder van drenkelingen
en schipbreukelingen is geweest, waarvoor
hij werd benoemd tot broeder in de orde
van de Nederlandse Leeuw. De verbin
dingsweg tussen Haarlemmerstraat en Dr.
Gerkestraat werd reeds naar hem genoemd,
doch B. en W. stellen voor. deze straat
voortaan te noemen „Schelnstraat", omdat
zij zich recht tegenover hötel de Schelp
bevindt.
Matthi.js Molenaarstraat (1782-1825).
Matthijs Molenaar werd in Zandvoort een
figuur van historische betekenis, doordat
hij in 1805, toen Zandvoort door twee En
gelse oorlogsschepen werd beschoten,waar
bij een Zandvoortse vissersschuit in brand
geraakte, naar de brandende schuit zwom,
welke hij onder het bereik der vijandelijke
kogels wist te blussen, waardoor de boot
behouden bleef.
De politie van Sydney heeft Donderdag
honderden telefonische klachten ontvan
gen, volgens welke stormen, waaron-
der Sydney te lijden had, een di
rect gevolg waren van de atoomontploffing
bij Woomera. De weerkundige dienst van
Sydney ontkende echter, dat „de ontplof
fing iets uitstaande zou hebben met de
stormen of omgekeerd".
„De Melbourne Sun" meldde Donderdag,
dat Sir William Penney, de Britse ge
leerde die de atoomproeven leidt, „goed op
weg is om een beter, klein atoomwapen
te vervaardigen, dat betrekkelijk goedkoop
te vervaardigen en eenvoudig in het ge
bruik is".
