ALBERT HEIJN's BOTERSTAVEN Mijn vriend de schurk „Holland-Nautic" onderwerp van besprekingen op hoog plan Chefarine „4" doet wonderen ZE ZIJN ER WEERé ROOMBOTER AMANDELEN Nieuw systeem van rechts bijstand aan minvermogenden STOFZUIGERS .Clowntje Rick Wellicht verkoop van aandelen Bei^erzvijk Wetsontwerp beoogt oprichting van bureaux in arrondissementen U.L.O. alweer te klein 4 Geslaagde propaganda voor het CNV Heringa Wuthrich BLIKSEMAFLEIDERS Collecte bracht bijna 1900,- op Jonge kunstenaars stellen zich voor bij „Toonkunst" échte H. J. M A E R T E N S N.V. Sport in 't kort Voor de kinderen Voetbal Van der Kuil, Snoeks jr. en Kuys in Nederlands militair elftal Biljarten Om de Svenska Kannan A utomobilisme Rallye Monte Carlo Carrera Panamericana Schoolhandbal Zwemwedstrijden voor de lagere scholen Grote animo voor EHBO- cursus van Rode Kruis Film over Gymnaestrada Vijfendertig mille voor nieuwe étage gevraagd FEUILLETON door David Bolderdijk WOENSDAG 4 NOVEMBER 1953 Indien onze inlichtingen juist zijn, wor den thans onderhandelingen gevoerd tus sen de directies van de Continentale Han delsbank te Amsterdam en een beleggings maatschappij over de verkoop van het aan- delenpaket van eerstgenoemde onderne ming in de N.V. Scheepswerf en machine fabriek Holland-Nautic te Haarlem. De directie van de Holland-Nautic kon dit bericht bevestigen noch ontkennen, om dat de Continentale Handelsbank in deze zelfstandig optreedt. De directie van de Contibank wilde de juistheid van onze in formaties noch ontkennen noch bevestigen Wel deelde men mede, dat de onderhande lingen welke worden gevoerd, op korte ter mijn haar beslag zullen krijgen. De rol van de Contibank als aandeel houdster van de Holland-Nautic is minder belangrijk dan die van geldschietster. Zij heeft namelijk in de loop der jaren een crediet van niet minder dan vier millioen aan de Holland-Nautic verstrekt, waarvan de helft in een bepaalde vorm werd over genomen door de N.V. Herstelbank. Nu het met de gang van zaken bij het Haarlemse bedrijf, althans met een ge deelte daarvan, nog steeds niet erg wil lukken, heeft de bank van haar recht ge bruik gemaakt om een scherpe controle op het financiële beheer toe te passen. De Continentale Handelsbank heeft, naar wij menen te weten, de aandelen in de Holland-Nautic overgenomen van de Ge broeders Gort uit Nieuw-Vennep. De heren Gort interesseerden zich voor 't bedrijf na het faillissement van de oor spronkelijke Holland-Nautic, die werd overgenomen door een nieuwe exploitatie maatschappij. Onder leiding van de vorige directeur, de heer Feringa, en de tegenwoordige, de heer Kreuger, werd het bedrijf reeds in grijpend gesaneerd. Een der laatste maat regelen van de heer Kreuger was het ont lasten van de onderneming van de te zware druk welke door de aanwezigheid van een aantal „topfunctionarissen" bestond. Hier door werd reeds een aanmerkelijke bespa ring men schat van een ton op de uitgaven bereikt. Het voorgenomen ontslag aan het perso neel van de thans zonder orders geraakte machine-afdeling vormt niet zozeer een voortzetting van dat beleid, maar wel een kwaad gevolg van de berichten over het ontslag aan die tonfunctionarissen. Dit heeft namelijk er toe geleid, dat ver scheidene crediteuren op hun beurt koD- schuw werden met het verstrekken van credieten aan de Holland-Nautic en vaak on korte termijn voldoening van hun reke ningen eisten. Verkoop van de Holland-Nautic aan een beleggingsconsortium of een dergelijke in stelling zou het voordeel hebben dat een Door de Christelijke besturenbond van Beverwijk werd Dinsdagavond als inzet van de jaarlijkse Novemberpropaganda- actie een bijeenkomst in het Kennemer Theater gehouden, welke zich in een zo grote belangstelling mocht verheugen, dat de zaal nauwelijks alle bezoekers kon be vatten. De voorzitter, de heer J. van Someren, sprak hierover in het openingswoord zijn voldoening uit. Hierna werd door het amusementsgezelschap „De Musanto's" uit Amsterdam een afwisselend programma van zang, voordracht en sketches ten ge hore gebracht, dat zeer in de smaak viel en waarvan vooral de sketches danig op de lachspieren werkten. In de pauze sprak de heer C. J. van Mastrigt van het hoofdbestuur van het C.N.V. een propagandistisch woord, waar in hij de taak van het Christelijk vakver bond nader belichtte. Hij constateerde dat het vergaderingbezoek over het algemeen slecht is te noemen en drong er bij de aan wezigen op aan niet alleen critiek te leve ren en aan te geven hoe het wel zou moe ten zijn, doch juist aan het verbeteren van de wereld zelf mede te werken. Hij wekte de leden op door huisbezoek bij zijns in ziens verkeerd georganiseerden en onge organiseerden het ledental van het C.N.V. op te voeren. ADVERTENTIE exploitatie op lange termijn, waarbij niet het directe voordeel het eerste jaar op de voorgrond staat, maar wel de rendabiliteit in de toekomst, tot de mogelijkheden be hoort. Die mogelijkheden zijn er zeker. Het 65.000 vierkante meter omvattende com plex van de Holland-Nautic, waarvan de technische outillage bovendien zeer modern is en dat voortreffelijk bereikbaar is, blijft een waardevol object. Daaruit kunnen de werknemers van de Holland-Nautic de hoop putten dat een voortzetting van het bedrijf waarschijnlijk kan worden geacht, zij het dan wellicht voorlopig op kleinere schaal. De geschiedenis zou zich dan in zekere zin herhalen. De sanering van 1951, ingeleid met het faillissement van de oor spronkelijke N.V. Holland-Nautic zou op deze wijze door een tweede worden ge volgd. Het ligt voor de hand dat de aspi rant-kopers waarborgen willen hebben tegen een nieuwe interventie van credi teuren. Wij vernemen nog, dat een delegatie van de bedrijfskern gisteren in Den Haag is geweest om op het ministerie van Econo mische Zaken de belangen van het perso neel te bepleiten.' ADVERTENTIE ADVERTENTIE Haarlem BEROEMDE GENEESMIDDELEN IN ÉÉN TABLET TEGEN PIJNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN i F 0.75 De collecte die de christelijke vereniging „Draagt Elkanders Lasten" in Beverwijk heeft gehouden, heeft een bedrag van bijna f 1900 opgebracht. St. Nicolaasfeest voor kinderen Uit de N.V.V. bestuurdersbond, de fede ratie van de Partij van de Arbeid en de Vrouwengroep van de Partij van de Ar beid is een comité gevormd, dat evenals vorige jaren een St. Nicolaasfeest voor de kinderen zal organiseren. Dit zal worden gehouden op Zaterdag 12 December in ,,'t Centrum" te Beverwijk. De maatschappij tot bevordering der toonkunst brengt op Donderdag 12 No vember een programma in het Luxor Theater, waaraan medewerking wordt ver leend door de jonge artisten Annemarie Bom, harp; Beatrice Mackenzie, sopraan; Willv Eesman, viool; Mimi Trybit, piano en Victor Jonker, clarinet. Renners ter jaarvergadering De Beverwijkse rennersclub „Kenne- merland" houdt hedenavond in café „De Klomp" de jaarvergadering. Onder meer vermeldt de agenda een bestuursverkie zing; aftredend zijn de pennigmeester en de secretaris, waarvan eerstgenoemde zich niet herkiesbaar stelt. Het bestuur stelt als candidaat de heren K. Brandjes en G. Hen- neman. „Het kind en het onderwijs" bij P. v. d. A.-vrouwen De Vrouwengroep van de Partij van de Arbeid te Beverwijk heeft Dinsdagavond in de Zeewijkschool een goed bezochte vergadering gehouden, waarop de heer F. Daalder, onderwijzer uit Overveen een in teressante lezing heeft gehouden over het onderwerp „Het kind en het onderwijs". In een duidelijk betoog ging spreker in op de vele vraagstukken waarvoor een on derwijzer komt te staan en de heer Daal der beantwoordde daarna enkele vragen. De voorzitster gaf op deze avond voorts een politiek overzicht, waarin zij voorna melijk de kwestie Triest aanroerde. Uitvoering van „Hercules" De Christelijke sportvereniging „Hercu les" geeft cp Woensdag 18 en Donderdag 19 November in het K.S.A. gebouw te Be verwijk haar jaarlijkse gymnastiekuitvoe- ring. Christelijke vrouwen vieren jaarfeest Op Woensdag 11 November zal de Christelijke vrouwenvereniging „Dient elkander in de liefde" in het gebouw aan de Populierenlaan haar jaarfeest houden. Bellamy-leden kijken achter de schermen De afdeling Kennemerland van de inter nationale vereniging „Bellamy" houdt op Vrijdag 6 November in de koffiekamer van ,,'t Centrum" een ledenvergadering waar op de heer C. Mook Jr. zal spreken over het onderwerp: „Een kijkje achter de schermen van de J.V.B." per stuk Uitsluitend bereid met Bij de Tweede Kamer is een wetsont werp ingediend tot regeling van de rechtsbijstand aan on- en minvermogen den. De regeling van de rechtsbijstand aan hen, die niet in staat zijn de krach tens de geldende tarieven voor de behar tiging hunner belangen verschuldigde kosten te voldoen, is ook na het in we Vng treden van de wet van 1 Augus tus 1936 tot herziening der voorschriften nopens de toelating om kosteloos te pro cederen herhaaldelijk onderwerp van critiek geweest, aldus de memorie van Toelichting. De balie, aan wie op historisch begrij pelijke maar in de huidige maatschappe lijke situatie niet wel verdedigbare gron den de last van het kosteloos behandelen van toegevoegde zaken is opgelegd, heeft al evenzeer haar verlangen naar verbete ring van het bestaande stelsel uitgespro ken. De Nederlandse Advocatenvereni- ging heeft reeds in 1942 een ontwerp voor een nieuwe regeling voor de rechtshulp aan on- en minvermogenden gepubliceerd. Inderdaad behoeft de regeling van de rechtsbijstand aan on- en minvermogen den naar het oordeel van de minister van Justitie herziening. In het wetsontwerp is er naar gestreefd, de bezwaren te ondervangen. Gelijk het ontwerp van de Advocaten- vereniging voorstelt, is daartoe gekozen een stelsel van arrondissementsgewijze georganiseerde bureau's van rechtsbij stand, welke de rechtshulp aan on- en minvermogenden in voile omvang be halve in straf- en tuchtzaken ter hand kunnen nemen. Uitgangspunt voor een dergelijke organisatie vormden de reeds lang te Amsterdam en Rotterdam geves tigde bureau's voor rechtsbijstand, parti culiere instellingen zonder op de wet ge gronde bevoegdheden. Door het voorge stelde systeem nemen de bureau's voor rechtsbijstand zowel de taak der tegen woordige bureau's van consultatie als die van de pro deo-kamer bij de rechterlijke colleges over. Het op zichzelf juiste beginsel, dat ieder zo mogelijk iets- moet betalen voor de aan hem bewezen :d:iensten, is in het ontwerp op soepeler wijze uitgewerkt dan in het huidige systeem: het bureau kan van geval tot geval bepalen, welke bijdrage door de minvermogenden kan worden opgebracht. Weliswaar zal dit van de minvermogenden gevraagde offer in de meeste gevallen slechts uiterst gering kunnen zijn, doch het zal het psychologisch nuttig effect heb ben, dat betrokkene gevoelt, niet geheel van de welwillendheid van het bureau af hankelijk te zijn, en voorts het procederen uit zuivere protestlust tegengaan. De bij dragen komen ten goede van het bureau. De kosten van de in het ontwerp voor gestelde organisatie komen ten laste van het rijk. De financiering der bureau's die rechtspersoon zijn, geschiedt in eerste aan leg door hun eigen inkomsten: bijdragen der belanghebbenden en geïnde geliqui deerde kosten. Voor zover deze inkomsten niet voldoende zijn, komen de kosten ten laste van de staat. Naar schatting zullen de kosten, aan de uitvoering van het bijgaande ontwerp ver bonden, ongeveer één millioen gulden be dragen. Daarin zijn dus begrepen de kos ten van de medewerkende advocaten en eventueel candidaat-deurwaarders, van de uit te brengen exploiten en te plaatsen ad vertenties, alsmede de administratiekosten der bureau's. ADVERTENTIE Nassaustraat 5 Haarlem Tel. 15220 WERELDRECORD VAN HARRIS OFFI CIEEL ERKEND. Blijkens een mededeling van de UCI is de tijd van 1 min. 8.6 sec. voor de kilometer met staande staz-t, die de Britse wielrenners Reg Harris 26 October 1952 in Milaan voor zich had laten afdrukken, officieel als wereldrecord erkend. Het oude record stond met 1 min. 9.8 sec. eveneens op naam van HaiTis. TURPIN OP VRIJE VOETEN. De Maandag in New York in hechtenis geno men bokser Randolph Turpin is op vrije voeten gesteld. Turpins manager deelde mede, dat de juistheid van de aanklacht door de 24-jarige negerin Adele Daniels tegen Turpin ingediend, door Turpin zou worden ontkend. Ja, het ging prachtig met dat muziek maken R.ick en Bunkie bliezen er onvermoeid op los, en Oepoetie hield iedereen zijn bus voor. Die rammelde al aardig, als hij 'm schudde, want er kwam steeds meer geld in. En de bus werd ook steeds zwaarder.... De hele middag stonden ze daar op het plein en speelden hun deuntjes. En tegen etenstijd moesten ze er wel mee ophouden, want.de bus was vol! „Dan gaan we maar naar huis", stelde Rick voor. „Ik ben benieuwd, hoeveel we hebben opgehaald!", zei Bunkie. Ze borgen hun muziekinstrumenten op en gingen naar huis. Oom Tripje lachte hen toe, toen ze binnen kwamen. „EnHebben jullie wat opgehaald, muzikanten?", vroeg hij. Oepoetie schudde de bus op en neer. „Nou, oom Tripje, voelt u maar eens, hoe zwaar die is!", zei hij trots. „Prachtig, jongens!", zei oom Tripje bewonderend. „We zullen het maar eens tellen!" Ze maakten de bus open en schudden die leeg op de tafel. Jongens, wat rolden daar 'n boel centen, dubbeltjes en kwartjes uitEn er waren ook guldens tussen! Met verheugde gezichten bekeken ze de stapel. En toen gingen ze aan 't tellen Kuys (Haarlem), Snoeks Jr. (Stoimvogels) en Van der Kuil (VSV) zijn gekozen in het Nederlands militair elftal, dat volgende week Woensdag in Groningen tegen GVAV een lichtwedstrijd speelt. Van 4 tot en met 8 November worden dooi de B.V. „D.E.S." uit Haarlem in het club lokaal „Bolwei-k", wederom de biljartwed strijden gespeeld om de „Svenska Kannan". Deze beker, beschikbaar gesteld door de heer K. Ekman wei-d verleden jaar voor het eerst gewonnen door de heer J. Lamers uit Bevei-wijk. De beker moet twee maal achter elkaar of drie maal in totaal gewonnen worden om definitief in iemands bezit te komen. Aan het tournooi wordt deelgenomen door: A. Ch. Agema (3001. P. Dickmann (250), J. Doves (225), J. Lamers (400), R. v. Lunen- burg (250), D. Nooi-dman (225), J. Steffers (350) en J. J. Willemse (250). Zoals wij reeds berichtten hebben zich voor de in Januari te houden Rallye de Monte Carlo achttien Nederlandse deelnemers aangemeld. Het door het rallye-comité voor Nederland vastgestelde aantal bedroeg ech ter slechts vijftien, zodat een di-ietal équipes de kans liep niet te kunnen deelnemen. De KNAC heeft zich echter onmiddellijk tot de organisatoren gewend met het verzoek het voor ons land vastgestelde aantal te ver hogen. Thans heeft de KNAC bericht ont vangen dat haar verzoek is ingewilligd. Het rallye-comité heeft, namelijk besloten plaats in te ruimen voor vijfentwintig Nederlandse équipes. Bijna tweehonderd teams twee maal zo veel als verleden jaar hebben ingeschre ven voor de vierde Carrera Panamericana van Tuxtla Gutierrez, aan de grens van Mexico en Guatemala, naar Ciudad Juaz-ez dat aan de Amerikaanse grens ligt tegen over El Paso in Texas. De race zal vier dagen duren en gaat over een afstand van 3077 kilometei-. Dit jaar zijn 66 inschrijvingen binnen gekomen uit Argentinië dat aan de voi'ige drie wedstrijden niet heeft deelgenomen. Voorts 52 uit Mexico. 43 uit de Ver. Staten, 9 uit Italië, 5 uit Fi-ankrijk, 5 uit Guatemala, 4 uit Duitsland en 1 uit Uruguay en uit Columbia. De Duitse ploegen rijden in Porsche's en Borgward's in de sportklasse die verleden jaar door Kling met e'en Mercedes werd ge wonnen. Hier dingen ook vijf Lancia's mee, met de Italianen Taruffi, Bracco, Bonetto en Castellotti en de Argentijn Fangio als voornaamste bestuurders. Het startschot voor de eerste étappe er zijn er acht in totaal wordt Donderdag 19 November gelost. Onder een verrassend grote belangstelling is gisteren de derde ronde gespeeld van het jongens- schoolhandbaltournooi om de „In Memoriam dr. A. Dekker-wisselbekers". Als winnaai-s van de poules A en D zijn de teams van het Kennemer Lyceum (oudste en jongste jongens) te voorschijn gekomen en plaatsten zich dus voor de finale. Bij de jongste jongens wordt vandaag de finale gespeeld tussen Kennemerlyceum, Lo- rentzlyceum, Klaas de Vriesschool en Coornhertlyceum. Bij de oudste jongens zijn het het Kennemez-lyceum, Klaas de Vries school en HBS A. De Rijkskweekschool dingt hier zonder vooi-wedstrijden mee. De uitslagen van gisteren waren: Oudste jongens (poule A): Gymnasium— ULO Bevei-wijk 21; GymnasiumKenn. lyceum 38; ULO BeverwijkKenn lyceum 3—12. Jongste jongens (poule D): Gymnasium ULO Beverwijk 1—2; Gymnasium—Kenn. lyceum 14; ULO Beverwijk—Kenn. lyceum 0—5. SCHAGEN TEGEN SLADSKY. De Am sterdamse halfzwaargewicht Willy Schagen bokst op 15 November in Dortmund tegen de Duitser Sladsky. De partij is vastgesteld over zes ronden van drie minuten. Honderden jeugdige Haarlemse zwemmers en zwemstertjes hebben in het Haarlemse Sportfondsenbad meegedaan aan de jaarlijk se zwemwedstrijden voor lagere scholen, die door de Vereniging van Leraren en Onder wijzers in de Lichamelijke Opvoeding werden georganiseei-d. De voornaamste uitslagen waren: Jongste jongens: Boi-slzwemmen: 1. Prins Hendz-ikschool 20.3 sec. 2. Mr. Bruchschool 22.8 sec. 3. Centralesehool I 23 sec. Rugzwemmen: 1. Führhopschool 25 sec. 2. Centralesehool I 25.8 sec. 3. Mr. Bruchschool 29.2 sec. 4 maal 25 m. estafette: 1. 1ste Centrale- school 1 min. 29.7 sec. 2. Prins Ilendrikschool 1 min. 41.1 sec. 3. Haarl. Montes. school 1 min. 46.2 sec. Oudste jongens": Borst: 1. Centrale II, 18 sec. 2. Rijksleerschool 18.2 sec. 3. Centrale I, 19.8. Rug: 1. Centrale II, 24.2 sec. 2. Centrale I, 25 sec. 3. Centrale II 25-4 sec. 4 maal 25 m. est.: 1. Centrale I 1 min. 22 sec. 2. Centrale II 1 min. 22.1 sec. 3. Dr. Huet- school 1 min. 49 sec. Jongste meisjes: Borst: 1. Fr. Halsschool 22 sec. 2. Mr. Bruchschool 22.6 sec. 3. Haarl. Montes. school 25.3 sec. Rug: 1. Chr. Huygensschool 28-9 sec. 2. Bea- trixschoo! 29.2 sec. 3. Mr. Bruchschool 29.9 s. 4 maal 25 m. estafette: 1. Frans Halsschool 1 min. 49 R sec. 2. Mr. Bruchschool 1 min. 50 sec. 3. Centralesehool I 1 min. 51.3 sec. Oudste meisjes: Borst: 1. R.K. Huish.school 18.9 sec. 2. Centralesehool II 18.9 sec. 3- Cen tralesehool II 22.3 sec. 4. Centrale I 22.3 sec- Rug: Centrale II 28.8 sec. 2. Centrale I 29.2 sec. 3. Huishoudschool 29.7 sec. 4 maal 25 m. estafette: 1. Centralesehool II 1 min. 34.4 sec. 2. Huishoudschool 1 min. 53-7 s. Einduitslag: Jongste jongens: 1. 1ste Cen tralesehool 38 pnt. 2. Führopschool 27 pnt. 3- Pr. Hendrikschool 26Va pnt. Jongste meisjes: 1. Mr. Bruchschool 35 pnt. 2. Fr. Halsschool 28 pnt. 3. Chr. Huygens school 25 pnt. Oudste jongens: 1. 1ste Centralesehool 34'/2 pnt. 2. 2de Centrale school 32'/ï pnt. 3. Rijks leerschool 15 pnt. Oudste meisjes: 1. 2de Centralesehool 30 p. 2. 1ste Centralesehool 24 pnt. 3- R.K. Huis houdschool 21 pnt. Voor de nieuwe cursus voor aspirant leden van de colonne R.K.K. van de plaat selijke afdeling Velsen-IJmuiden van het Nederlandse Rode Kruis hebben zich Dinsdagavond in de Rijks fIBS ruim vijf tig personen laten inschrijven. Dit duidt op een grote belangstelling voor de cursus, aangezien nog meer aanmeldingen te ver wachten zijn. De cursus zal voor de eerste keer in twee groepen wprden gesplitst, zo dat twee docenten r.odig1 zijn. De huis-aan- huis-actie heeft dus een goed resultaat ge boekt. Ook de personen, die zich bij de Dienst Bescherming Burgerbevolking opgaven voor de Geneeskundige Dienst waren Dinsdagavond in ce HBS bijeen. De plaat selijke afdeling van het Rode Kruis zal deze BB-leden opleiden. Hei is voor een ieder mogelijk om als lid van de Rode Kruis-colonr.e een verband met de BB aan te gaan, maar men kan zich ook recht streeks bij de BB melden. De groep geoefende dames van het Ro de Kruis te Velsen-IJmuiden beschikt sinds deze week weer over een leidster. Het is mevrouw E. Arnold-Tichelaar, die de op leiding voor verpleeghulp zal gaan verzor gen. Zij is gediplomeerd verpleegster en een zeer eivaren kracht, die lange tijd in een ziekenhuis heeft gewerkt. Ook in Vel- sen-Noord zal het Rode Kruis binnenkort een gediplomeerd verpleegster krijgen. Het bestuur van de Kennemer Turnkring geeft Zaterdag 7 November, des avonds om acht uur in het Ned. Hervormd Verenigings gebouw aan de Rembrandtlaan in IJmuiden- Oost een filmvoorstelling. Vertoond zal worden een film, opgenomen door de heer J. Brouwer te Wormerveer, van het Internationaal Gymnastiekfestival „Gym naestrada", dat in Juli van dit jaar in Rot terdam werd gehouden en waaraan door zes tien landen werd deelgenomen. Het aantal leerlingen aan de openbare ULO school in IJmuiden-Oost, de Willem de Zwijgerschool, is in korte tijd geweldig- toegenomen. Nog nauwelijks zijn de drie nieuwgebouwde lokalen in gebruik geno men, of er dreigt alweer een tekort aan plaatsruimte. Het hoofd der school, de heer A. Wiedemeyer, heeft daarom een verzoek tot het gemeentebestuur gericht om over te gaan tot het bouwen van twee nieuwe lokalen als verdieping op de nieu we vleugel. Met deze bouw zal waarschijnlijk een bedrag van f 35.000 gemoeid zijn. Dit deel de de heer Wiedemeyer gisteravond mede op de ouderavond, die in de gymnastiek zaal van de school werd gehouden. 99 18) Maar de man mocht vervelend zijn, gek was hij niet. Hij zag drommels goed dat er iets ernstigs gebeurd was. De vrouw van Vroegindeweij zat schreiend aan de rand van de ingestorte kuil en Elsje liep snik kend heen en weer, terwijl de twee zoons, met gezichten alsof ze hun laatste oortje hadden versnoept, bezig waren met hun handen in het zand te wroeten. „Ik geloof toch dat er iets niet in orde is," hield Tellige vol. „Waar is Vroeginde weij?" We zeiden niets, doch keken somber voor ons uit en gingen snel door met ons wan hopige werk. „Kan ik iets doen?" vroeg Tellige vrien delijk. Ik achtte het onverantwoord hulp in welke vorm ook van de hand te slaan, nu Vroegindeweij's leven op het spel stond, en zei: „Ja. Ons een paar schoppen lenen. De truze zijn bedolven." „Met alle plezier!" riep hij uit, en ver dween schielijk, om even later twee schop pen boven de schutting uit te steken. We namen de graafwerktuigen haastig aan, doch Tellige was niet van zins ze zomaar cadeau te doen. Hij hield ze stevig vast en zei: „Help me even over de schutting, dan kan ik meehelpen. Ik weet wel niet waar om jullie zo zenuwachtig zijn, maar dat is mijn zaak niet. Vooruit, één, twee." Bij twee stond hij aan onze kant en hij gaf daarop een schop aan oom Ben, terwijl hij met de andere op de kuil toestapte, die trouwens nauwelijks nog kuil mocht heten. „Waar is je vader?' vroeg hij aan Elsje. Het meisje gierde luid en wees op de kuil. Buurman trok een verbaasd en verontrust gezicht en begon haastig te graven. „Dat is ernstig," zei hij. „Dat is heel ernstig." Bij deze sombere woorden barst ten de twee vrouwen in nieuwe huilbuien los en ook de twee jongens begonnen te grienen. Na enige tijd hadden we onze schoppen terug, zodat we met man en macht kon den doorwerken. Zonder ons een ogenblik rust te gunnen vielen wij de zandmassa aan, schop na schop werd het zand over de rand van de steeds dieper wordende kuil geworpen, doch niets wees erop dat onze Herculesarbeid ook maar het minst bij droeg tot verlossing van Vroegindeweij uit zijn voorbarig graf. Hoe wij ook groeven, we ontmoetten steeds nieuwe zandlagen en de geheimzinnige holte waarin hij ver dwenen moest zijn, bleek onbereikbaar. Misschien was het een oude put geweest, waarop een houten deksel of iets van dien aard had gelegen, dat onder zijn gewicht was bezweken. De wanden van die put waren waarschijnlijk daarna ingestort, zo dat Vroegindeweij onder meters en meters zand begraven was. Het was een ake lige gedachte. We werkten tot we erbij neervielen, in ijzige stilte met norse gezichten. Niets ver brak het doodse zwijgen dan het geluid van het dof neerploffende zand en het gesnik van de vrouwen. Alleen Tellige veroorloofde zich nu en dan enig gemom pel. „Het is ernstig," zei hij telkens met ruime tussenpozen. De vrouwen braken na deze opmerking op slag in huilbuien uit, zodat ik begon te hopen dat Tellige zijn overigens waarheidsgetrouwe afschildering van de situatie voor zich zou houden. „Hij is dood!" gilde mevrouw Vroeginde weij opeens. ,Ik voel het! Hij is van ons weggenomen. Ik ben weduwe! Wie had dat kunnen denken!" Ze brak in hartroerend gesnik los en riep voortdurend tussen de buien door dat ze weduwe was. „Dat is niet het ergste," bromde oom Ben geërgerd. Hij scheen de samenhang tussen de eventuele dood van Vroegindeweij en het weduweschap van diens vrouw niet te begrijpen. „Weduwe zijn is niet het ergste. Als je man hier niet levend uitkomt, dat is erger." Tellige gaf hierop weer een van zijn „Het is ernstig" 's ten beste en alles bij el kaar werd de toestand steeds onbehage- lijker. „Het geeft niet," zei oom Ben tenslotte met een grauw. Hij wierp zijn schop tegen de grond en klom uit de kuil. Wij staarden hem ontzet aan, niet wetende wat te doen. We konden er toch niet eenvoudig mee op houden, te zoeken naar het lichaam? Stel je voor dat we tegen mevrouw Vroeginde weij zouden zeggen: „Nou, we scheiden er maar eens mee uit, want we worden moe en hij is toch allang dood. Morgen of zo zien we wel verder." Dat kon niet! Maar wat dan? Als de vermiste tot op de bodem van een oude put was gezakt zouden we ongeveer twee maanden moeten graven om hem te vinden. „We moeten de politie waarschuwen," zei oom Ben. „We moeten proces verbaal laten opmaken. Er moet hulp komen. We spelen het niet klaar zo." Hij had gelijk. De zaak was boven onze krachten gegroeid. Het ongeluk was iets dat in handen van de overheid moest worden gelegd. Wat een ellende! Geen schat gevonden, de aanvoerder bedolven en waarschijnlijk dood, de politie erbij.. Ellenlange stukken over die stomme goud- zoekerij in de kranten, misschien nog een rechtszaak achteraf tegen de overlevenden wegens dood door schuldIk wenste op dat moment hartelijk, dat ik Vroeg indeweij nooit ontmoet had. Maar onmid- delijk werd deze egoïstische opwelling ontzenuwd door het besef, dat ik Vroeg indeweij waarschijnlijk ook nooit meer ontmoeten zou, en hij had me tenslotte toch aan mijn rijkdom geholpenArme kerel! Hij had gedacht rijk te worden En nu. „Bel de politie maar op", zei ik somber tegen oom Ben. „Ik vrees dat er weinig anders opzit. Intussen blijven wij graven". Op dat moment naderde een gestalte uit de richting van het huis. Ik hoorde oom Ben zeggen: „Ha, blij dat je komt, er is iets verschrikkelijks gebeurd. De...." Toen klonk plotseling een rauwe kreet uit de mond van oom Ben, en wij keken alle maal tegelijk achter ons. Wij zagen oom Ben met de handen ten hemel geheven roerloos en verbijsterd staan staren naar een man, die op hem toekwam. Die man was.... Vroegindeweij! Ik ben nooit in mijn leven zó verbaasd geweest. Wij stonden enkele seconden als stenen beelden met onze monden open en onze ogen uitpuilend van niet te beschrij ven verbauwereerdheid. Vroegindeweij of zijn geest stapte langzaam en met een ernstig gezicht op ons af door het mulle zand. Hij zei niets, maar keek ons beurte lings rustig aan. Toen werd de spanning verbroken door een schreeuw van vreugde. Mevrouw Vroegindeweij was zichzelf weer meester geworden en had blijkbaar beseft dat haar weduweschap op wonderbaarlijke wijze even plotseling een einde had genomen als het was begonnen. „Frederik!" riep zij in opperste vervoe- rine. „Mijn Frederik!" Zij vloog naar hem toe en omarmde hem, terwijl zij tranen van blijdschap stortte. Frederik zelf ver loor geen moment zijn kalmte. Hij maakte zich zachtjes los uit de armen van zijn vrouw en glimlachte. „Kom, kom", zei hij sussend. „Wind je niet op. Er is toch niets aan de hand? Dachten jullie werkelijk dat ik in die kuil zat?" „Wel allemachtig!" schreeuwde oom Ben. „Of we dat dachten? Man, je zit erin! Ik heb je er met mijn eigen ogen in zien zakken. Maak nou geen gijntjes!" „Ik maak geert gijntjes", zei Vroeginde weij kortaf. „Je ziet dat ik er niet in zit. Ik ben geen spook of iets dergelijks! Jullie hebben je vergist. Jullie dachten dat ik in die kuil zat toen hij instortte, maar dat was niet zo. Begrijp je? Ik deed even een boodschap". Terwijl wij verbijsterd naar hem keken en luisterden en ons afvroegen of we gek waren geworden, ging hij naar Tellige en zei: „Buurman, ik dank je hartelijk voor je hulp. Zoals je ziet was het niet zo ernstig als het eruit zag. Een kleine vergissing, zie je? We zullen je niet langer ophouden. Nogmaals bedankt hoor". Zo sprekende leidde hij de zwakjes tegenstribbelende Tellige naar het huis en verdween met hem door de achterdeur. Wij bleven met stomheid geslagen achter. Beurtelings staarden wij in de kuil en in elkanders verbaasde gezichten. Ik kneep mijzelf in de arm om mij ervan te over tuigen dat ik niet thuis in bed met een nachtmerrie lag, doch de uitslag daarvan wees duidelijk uit dat alles werkelijkheid was. Oom Ben had mijn gebaar gezien en zei korzelig: „Je hoeft jezelf niet te knij pen, jongeman. Het is allemaal echt. Maar er steekt wat achter. Vroegindeweij bedot de zaak" (Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1953 | | pagina 6