Christus, Hoop der wereld
Na eeuwenlange sluimer
weer in ere hersteld
Want juist door dat werk
komt de haring uit zee
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1953
9
KERKELIJK LEVEN
Eetmogelijkheden bij
onverwacht bezoek
HAARVERVEN
ONZE PUZZLE
Anagramraadsel
„Clandestiene" vakonder
wijzers worden toch
vergoed
Verkoop van grond aan de
Ver Loren van Themaat-
laan
j OTTOMAN FLAME
POPPEN UIT VROEGER TIJD
NETTEN BOETEN
rouw
Gebakken kalfslever met appelcom-
pöte.
4 plakken kalfslever, elk van 100
gr., zout, peper, wat bloem, een paar
kruidnagelen, een iaurierbald, 100
gr. boter.
Zet de lever van te voren in koud
water, laat ze daarna uitlekken. Wrijf
de plakjes in met peper en zout en wen
tel ze door bloem. Bak ze in de boter
aan beide kanten bruin. Maak de jus
met wat water af, voeg kruidnagelen
en laurierblad toe en stoof de lever nog
plm. 1/4 u\ir zachtjes.
gen en praten door is het grote gat voor
we het weten onzichtbaar geheeld.
„Zo'n klein gaatje is niks aan", ver
klaarde een van de nijvere boetsters
ons, „als u hier een half uurtje zit, kunt
u 't ook. Kijk, hier neem je de draad
op, hier sla je aan, hier neem je weer
op en dan hecht je af. Maar scheuren,
van meters groot, die vallen niet mee".
Neen, dat geloven we graag! Zelfs het
kleine gaatje van enkele decimeters
had voor ons nog geheimenMaar
ja, het schijnt dan ook wel 'n paar jaar
te dui-en, voordat een beginneling een
beetje volleerd nettenboetster is. „Maar
wanneer je er 'n paar weken mee bezig
bent, wil je niet meer veranderen",
klonk het verzekerend. „Het is een ge
zellig werk en je krijgt er nooit genoeg
van. Als je thuis moet blijven om de
een of andere reden, ligt je hart toch
altijd bij het werk. Een werk, dat je
ook nooit verleert".
Zo zijn er veel vrouwen, die in hun
jeugd de netten hebben geboet, maar
die door de beslommeringen van een
groeiend huisgezin er geen kans meer
voor zagen. En we zien dan, hoe deze
vrouwen later, wanneer de kinderen
zijn opgegroeid en het ouderlijk huis
hebben verlaten, weer tot hun netten
terugkeren
„Ja, er is tegenwoordig nog animo
genoeg bij de jonge Scheveningse meis
jes. En dat is maar goed ook, want wat
zou er anders van onze visserij terecht
moeten komen?"
En als om deze laatste woorden kracht
bij te zetten, werden ons ten afscheid
de laatste coupletten voorgezongen van
het „strijdlied" der nettenboetsters:
„Hollandse nieuwe, een kwartje
per stuk
je kunt ze eten, oh wat een geluk.
Maar weet u wel mensen, als u ze eet,
wat zij ons kosten aan druppeltjes
zweet?
Des zomers verbranden wij haast
op 't land
in 't najaar valt van kou de naald
uit ons hand
Waardeer dan ons werk, spot er niet
mee,
Want juist door dat werk komt
de haring uit zee"
J. S.
MOGELIJKHEDEN MET APPELEN
Toetjes met rauwe, appel.
Maak vruchtensla met een mengsel
van sinaasappel, appel en banaan of
van appel, peer en druif.
Roer kort voor het gebruik fijnge
sneden of geraspte appel door vanille-
vla, griesmeel- of havermoutpap,
yoghurt of hangop.
Gestoofde appel.
Gebruik gestoofde appelstukjes in
griesmeel- of gelatinepudding, in
gruel en rijst
Stoof stukjes appel het laatste kwar
tier mee met rode kool, bieten en
zuurkool. Vul gehalveerde gestoofde
appelen met geconfijte kersen of ker
sen- of aardbeienjam.
Gebakken appelschijven.
Leg gebakken appel op een boterham
of gebakken rolpens of bloedworst,
op gebraden varkensfricandeau of
lapjes.
Giet er pannekoekbeslag over en
bak er koeken van.
Appelmoes.
Maak een schoteltje van laag om
laag sneetjes brood en warme appel
moes. Stoof alles tezamen een kwar
tiertje. Gebruik eens mai'melade of
gemberjam om het moes op smaak
te maken. Schep een stijfgeslagen ei
wit door het appelmoes. Bedek het
moes met vanille- of caramelvla.
Koud appelmoes garneren met witte
of rose schuimpjes.
„De Wereldraad van kerken zal moeten
bezien of hij op de goede weg is. Hij zal de
kritiek, die van verschillende kanten naar
voren is gekomen, onder de loupe moeten
nemen. De Wereldraad is nu niet langer
een droom maar een realiteit".
Zoals wij reeds enige tijd geleden mede
deelden zal gedurende de laatste twee we
ken van de maand Augustus van het vol
gend jaar de tweede Assemblée van de
Wereldraad van kerken in Evanston in de
V.S. plaats vinden. Bijeen zullen dan ko
men de officiële afgevaardigden van de 160
kerken die zijn aangesloten bij de Wereld
raad. Verder komen er 150 adviseurs, 600
waarnemers, alsmede een aantal afgevaar
digden van bevriende organisaties.
Het wordt een Assemblée van de kerken,
waarvan het gehele programma gebaseerd
zal worden op het leven en de strijd der
kerken. Niet alle Protestantse kerken zijn
aangesloten bij de Wereldraad, een aantal
kerkformaties staat er zelfs beslist afwij
zend tegenover. Een veel groter aantal an
deren doet echter wèl mee met het werk.
Dit wil inmiddels geenszins zeggen dat
deze de grote moeilijkheden, die er be
staan, niet zien. Zij staan echter op het
standpunt, dat men de vraagstukken geza
menlijk biddend tegemoet dient te treden
en zo samen rondom de geopende Bijbel
beleven, dat men bij elkaar hoort. Dit,
ondanks bestaande verschillen van in
zicht.
Over deze wijze, waarop men in Evan
ston wil samenkomen schreef dr. W. A.
Visser 't Hooft een artikel in „Wending",
waaraan we bovenstaande aanihef ont
leenden.
Hij betoogt verder, dat het beslist ge
vaarlijk zou zijn zich aan voorspellingen
te wagen o\er de resultaten van de be
sprekingen. De Assemblée kan nu eenmaal
nog niet bogen op een lange traditie,
waaruit geleerd kan worden.
De tweede
Het betreft namelijk zoals reeds opge
merkt pas de tweede Assemblée. In de
eeuwen lange kerkgeschiedenis tellen en
kele jaren nauweiiiks. De Wereldraad staat
nog in de kinderschoenen. Hij brengt ker
ken samen, die eeuwen lang geïsoleerd van
elkaar hebben geleefd en die slechts lang
zaam leren om samen te leven en te wer
ken. Het besef deel uit te maken van een
wereld omvattende gemeenschap van
Christenen begint pas door te dringen in
de kerken en heeft het dagelijks leven dei-
gemeenten nog maar nauwelijks bereikt.
In dit opzicht verkeert de Wereldraad
nog steeds ,.in oprichting". De tweede
Assemblée zal met fantasie maar ook met
nederingheid, die past bij een dergelijk
vroeg stadium van oecumenisch leven,
moeten spreken en handelen.
Intussen is het een feit, dat Amsterdam
de eerste en Evanston de tweede Assem
blée is.
Di-. Visser 't Hoof wijst er op, dat de
Wereldraad niet langer een droom, maar
een realiteit is. De Raad mag dan ook niet
langer verwachten dat men hem uitslui
tend zal beoordelen naar zijn goede be
doelingen en naar hetgeen hij belooft te
zullen worden, maar naar de eerste resul
taten en naar hetgeen de Raad werkelijk
is.
De van verschillende zijden geleverde
kritiek zal nauwkeurig moeten worden be
studeerd. Hierbij zal de Assemblée een
duidelijk onderscheid dienen te maken tus
sen kritiek, die het gevolg is van onbe
kendheid met de feiten of van wanbegrip
inzake de aard van de Wereldraad en de
kritiek, die kan dienen om tot verbetering
van beleid en organisatie van de Wereld
raad te komen. Vergeleken bij Amsterdam
zal er minder blijdschap zijn om het
scheppen van iets volkomen nieuws, maar
het is wel mogelijk dat er evenveel of
zelfs nog meer eenvoudige voldoening zal
zijn over het opbouwen van een werke
lijke gemeenschap en een stevig bouwsel.
Zeker mag niet voorbijgegaan worden aan
het feit, dat de Assemblée bijeenkomt in
een wereldsituatie, die vast niet gunstiger
ADVERTENTIE
DAMES.
De nieuwste en snelste methodes.
A. MOLENDIJK - DAMESKAPPER
Santpoorterplein 1 Haarlem Tel. 19706
Buslijn 3-4.8
Door omzetting der letters van elk paar
woorden kan er steeds één nieuw woord
van 9 letters worden gevonden. Bij juiste
oplossing ontstaat er op de derde en vijfde
verticale rij een spreekwoord.
GIL-BIEZEN
VROON-AMEN
PLAATS-MUS
GILLEN-BAN
STOLP-LEEN
PEDAAL-MOT
DEGEL-SNIT
DON-PLAATS
RUIG-BODEM
DOEL-BEGIN
JOELEN-RIB
MINNEN-TOE
ZORGEN-REU
PLOEG-STEK
LEIDEN-MIN
WURGEN-REM.
Om mee te dingen naar de geldprijzen ad
7.50, 5.en 2.50 moeten oplossingen
voorzien van de aanduiding „Oplossing
Puzzle" (op enveloppe of adreszijde brief
kaart) uiterlijk Woensdag om 17 uur ont
vangen zijn aan een van onze kantoren in
Haarlem: Grote Houtstraat 93 en Soenda-
plein 37, of IJmuiden: Kennemerlaan 186.
Men sluite geen mededelingen bij.
De winnaars van de vorige puzzle zijn:
1. Mevrouw C. v. d. Plasse, Atjehstraat 14
Haarlem, 7,50.
2. C. van Accooy, Visserseinde 24, Spaarn-
dam, 5,
3. Mejuffrouw A. K. Besselaar, Kruis
straat 15 rood, Haarlem, 2,50.
De oplossing van het lettergrepenraadsel
is:
Indrukwekkend, overigens, bebossen,
slenteren, gestadig, intraveneus, steendruk,
afslaan, uitlating, bruinkolen, kruiwagen,
verwachten, folklore. Het gezegde luidt
dus: De beste stuurlui staan aan wal.
Het mandje, dat de mannequin Deirdre
MacKence moest tonen bij een japon
van Frederick Starke, tijdens een
modeshow in Londen, inspireerde haar
tot dit grapje. Omgekeerd zette zij het
op haar zorgvuldig gekapte haar en het
rieten hoedje met de grote pluim en
de gevlochten kinneband bleek haar
goed te staan. Starke vond echter, dat
Deirdre beter uitkwam, wanneer zij
geen mand op haar hoofd had. Wij
kunnen u niet vertellen of Deirdre zich
voor dagelijks gebruik zo'n mandje
heeft aangeschaft.
is dan in 1948 toen in Amsterdam werd
vergaderd.
Het is ook in deze verwarring, dat de
kerk een belangrijke taak heeft te vervul
len. In de uitnodiging tot deeineming aan
de Assemblée werd hierover gezegd, dat
de verantwoordelijkheid van een lichaam,
dat tot taak heeft de Christelijke kerken
van de gehele wereld bijeen te houden,
toeneemt, naarmate de spanningen in de
wereld groeien.
„Hoop der wereld"
Bij alles wat er gesproken en besloten
zal worden zal het van het grootste belang
zijn, dat men er in slaagt te tonen in staat
te zijn een woord van leiding tot de ker
ken en de wereld te doen uitgaan. Het
thema der bijeenkomst luidt. „Christus,
de Hoop der wereld". Het gaat er om, dat
men niet slechts spreekt over hoop,
maar er ook in slaagt werkelijk hoop te
geven aan een ieder, die naar het getui
genis der kerken wil luisteren.
Dit is een moeilijk thema, zegt dr. Vis
ser 't Hooft, want de Christelijke hoop
wordt niet dooi- iedereen hetzelfde bezien.
„Maar", merkt hij op, „wanneer we wor
stelen met dit groce thema zullen we meer
en meer tot het inzicht komen dat het be
hoort tot de kern van het wezen der
Christelijke boodschap. We zullen dan le
ren hoe nodig het is dat de kerken de grote
waarheid, die in de Christelijke hoop be
waard ligt, opnieuw ontdekken. We zullen
ook bemerken dat zij een nieuw licht
werpt op al onze andere activiteiten, op
oecumenisch, internationaal en sociaal ter
rein.
Meer kosten niet voor
gemeentelijke rekening
De gemeenteraad dient jaarlijks vóór 1
December vast te stellen de aan de be
sturen van de bijzondere lagere scholen uit
te keren vergoedingen voor de beloning
van de aan hun scholen verbonden vakon
derwijzers over het dan afgelopen jaar.
Wij bieden u hierbij thans ter vaststel
ling aan de over 1949 aan de voornoemde
besturen uit te keren vergoeding voor de
vorenbedoelde kosten.
Als gevolg van de omstandigheid, dat de
schoolbesturen onvoldoende bekend waren
met de op 1 Januari 1949 in werking ge
treden gewijzigde bepalingen van de La-
ger-onderwi.iswet 1920, hebben enkele de
zer besturen, hoewel dit niet strikt nood
zakelijk was, vakonderwijzer-s aangesteld.
Ingevolge het bepaalde in het vierde lid
van artikel 101 bis van de eerder genoem
de wet zouden deze besturen de beloningen
dezer onderwijzers niet vergoed kunnen
krijgen. Na uitvoerige correspondentie met
de betrokken schoolbesturen en gelet op
de eerder vermelde omstandigheid, menen
wij echter te moeten aannemen, dat deze
de desbetreffende kosten niet zonder nood
zaak hebben gemaakt en dat deze
voor vergoeding in aanmerking moeten
worden gebracht.
Voorts hebben verschillende schoolbestu
ren niet in alle gevallen de beloningen van
de vakonderwijzers vastgesteld overeen
komstig- de in artikel 30, eerste lid, dezer
wet bedoelde algemene maatregel van be
stuur. Ook de wedden der gemeentelijke
vakonderwijzers moesten volgens dit wets
artikel worden geregeld. De schoolbesturen
waren dus m de gelegenheid ook vóór de
vaststelling van de desbetreffende gemeen
telijke verordening, van de maatstaven
voor de vaststelling der beloningen van de
vakonderwijzers kennis te nemen, zodat de
meer-kosten, vooi tv loeiende uit een on
juiste vaststelling der beloningen, niet voor
vergoeding in aanmerking kunnen worden
gebracht.
ADVERTENTIE
Verkooplokaal NOTARISHUIS
Dir. W. N. WOLTERINK
Bilderdijkstraat bij de Zijlweg
Haarlem - Tel. (K 2500) 11928
INBOEDELVEILING 24/25 NOV. 1955
Inzendingen van huisraad worden dagelijks
aangenomen. Eigen afhaaldienst
Mr. F. L. S. F. baron van Tuyll van
Serooskerken heeft de gemeente verzocht,
een strook grond, ter breedte van gemid
deld 10.50 m., grenzende aan de Oostzijde
van het erf van zijn woning aan de Ver
Loren van Themaailaan 7 te mogen kopen,
ter vergroting van zijn tuin. De grond-
strook heeft een oppervlakte van ongeveer
405 vierk. m. Krachtens het bij raadsbe
sluit van 28 Juli 1953 voor dit gedeelte van
de gemeente vastgestelde uitbreidingsplan-
in-onderdelen (plan Tolsduinerlaan is de
grond, waartoe de strook behoort, aange
wezen voor open bebouwing met één-
gezins-woonhuizen, met een inhoud van
niet minder dan 500 kub. m. en niet meer
dan 1200 kub. m. De in dat plan aangege
ven minimumafstanden tot de zij-erfschei-
dingen bedragen 15 en 20 m. Tegen de in
williging van het verzoek bestaat naai- de
mening van B. en W. geen bezwaar. Met de
verkoopprijs van f 6.50 per vierk. m. heeft
verzoeker ingestemd.
Dan is er nog Eugenie uit het midden
van de negentiende eeuw. Ze lijkt op
een beroemd portret van keizerin Eu
genie, geschilderd door Von Winterhal-
ter en daarom heeft ze deze doopnaam
gekregen. Na haar kwamen de Franse
poppen, die al meer gelijkenis vertonen
een beetje ruimer worden. Er moet een
plaatje bij gemaakt worden. Niet voor
het vissersvolk in het algemeen, want
daarvoor hebben we van jongsafaan een
speciale ruimte gereserveerd, maar voor
de vrouw, die zo nauw met de visserij
zelf verbonden is: de nettenboetster.
Ja, het is de nettenboetster, die het
mogelijk maakt, dat iedere keer op
nieuw de logger weer uit kan varen
om het kostelijke zeebanket in haar
netten te strikken. Want na iedere reis
moet de „vleet', het lange visnet, dat
bestaat uit een honderdtal kleinere net
ten van elk ongeveer 30 meter lengte,
'van boord om nagezien en getaand te
worden.
Met paard en wagen worden de net
ten dan naar de duinvallei gebracht,
waar de vleet van de kar wordt afge
rold. Dit gebeurt onder het scherp toe
ziend oog van de voerman, die er op
moet letten, dat de netten nergens blij
ven haken.
Wanneer de nieuw aangekomen vleet
eerst door mannen meestal oudere
vissers is nagezien, waarbij zij de
randen van vaneengescheurde netten
weer aan elkaar zetten, „de schei aan
lengen", zegt de Scheveninger, komen
de vrouwen er aan te pas. Gewapend
met boetnaald, een scherp mes en een
voorraad getaand boetkatoen, lopen zij
de uitgespreide netten langs om te
speuren naar gaten en scheuren.
Als ze een ongerechtigheid ontdekt,
verwijdert ze eerst de rafelende einden
van de oude knopen en snijdt dan nog
wat meer weg van het dungewoi'den
boetkatoen zodat het gat de vereiste
vorm voor het boeten heeft. Dit eigen
lijke boeten het repareren van het
geknopte weefsel wordt uitsluitend
door de vrouw gedaan.
Een klein gaatje repareert ze staande,
met een vingervlugheid, waar we ver
steld van staan. Maar ontdekt ze een
grote scheur of winkelhaak, dan gaat
ze erbij zitten. Eén van de mazen van
het net wordt over een met een sa jet
ten sok bedekte grote teen gehaakt,
waardoor het te bewerken gedeelte van
het net strak aangetrokken en stevig
gerepareerd kan worden. En onder zin-
ADVERTENTIE
■••■■■■■■■■■■■■■•■■■■■■■■■■■•■■■■■■•••■■■■■■■ati■>■■■■5
een chique zijde, kreukherstel-
lend. voor cocktail- en avond
japonnen. in de oude Italiaanse
kleuren.
90 cm breed Q yc
prijs per meter
(Stalen worden op aanvraag
gezonden)
GOCT* MOUTSTBAAT ISO i?62B
De vraag waar de mensen vroeger de
tijd vandaan haalden om naast hun
eigen bewerkelijke kleding, met de
hand genaaid en geborduurd, ook voor
de poppen nog zo'n uitzet te maken, is
gemakkelijk te beantwoorden. Men had
veel meer hulp, het leven was lang niet
zo ingewikkeld en omslachtig en boven
dien waren er nog die vele ongetrouwde
tantes, die als maar logeerden bij ge
trouwde broers en zusters en hun tijd
onder andere vulden met het maken
van poppenuitzetten voor de kinderen.
Annemietje, ons volgende object, komt
oorspronkelijk uit Volendam. Ze is ge
vonden in een compleet Marker bruids-
costuum en ze bezit dat nog in een Mar
ker kistje. Nu draagt ze het niet meer
en ze denkt er maar liever niet meer
aan. Zij is sedert haar adoptie in burger
gekleed, een stel kleertjes, dat toebe
hoorde aan een pop, die verloren is ge
gaan, maar wel van haar tijd was.
In een uitgestrekte duinvallei, aan
de rand van Scheveningen, als het ware
aan de voet van de Scheveningse water
toren, is een boeiend schouwspel te ge
nieten. Een schouwspel van eeuwen
oud.
Want sedert mensenheugenis wie
kan zich de tijd herinneren, dat de eer
ste vissers met hun boot en vleet ter
haringvangst voeren kunnen we
daar namelijk de stoere vissersvrouwen
in hun Scheveningse klederdracht bezig
zien met het boeten van de kilometers
lange netten. Een werk, dat het hele
jaar door moet worden gedaan. Van het
vroege voorjaar tot &et late najaar op
dit grote duinterrein in de open lucht
en in de winter, wanneer de sneeuw de
netten zou kunnen doen verrotten, op
de droge zolders der rederijen.
En wanneer we zo eens als nieuws
gierig stadsmens, die weinig of niets
afweet van de visserij, een blik vermo
gen te slaan in dit aparte wereldje,
voelen we ons hart als het ware weer
We zitten weer volop in de Sinterklaastijd de periode, waarin het kinder
speelgoed in het middelpunt van de belangstelling staat. In de étalages zijn de
prachtigste poppen uitgestald. Door de eeuwen heen hebben kleine meisjes met
poppen gespeeld en jongetjes hebben ook wel eens de poppenkinderen van hun
zusjes hun aandacht waardig gekeurd, als variatie op de dierbare beer. Er is
echter wel een groot verschil tussen de poppen van nu en die uit vroeger tijd.
Dank zij het feit, dat er in Amsterdam
een oude dame woont, die er een koste
lijke verzameling antieke ponoen en
poppenhuizen op na houdt, hebben we
kennis kunnen maken met de speelge
nootjes van kinderen van een of twee
eeuwen terug.
De oudste pop uit de collectie van
mevrouw Tholen-de Ranitz heet Petro-
nella Ploem en zij dateert uit begin
1700. „Pietje", zoals zij in de wandeling
heet, is genoemd naar haar oorspronke
lijke pleegmoeder. Ze is van hout ge
maakt en in haar bolle toet heeft ze een
paar grote geschilderde ogen. Er is iets
verbetens in haar gezicht.
Toch is de eerste periode van haar
leven blij en zonnig verlopen, want er
werd toen veel notitie van haar ge
nomen. De kinderen uit die tijd, die in
het bezit waren van een pop als deze
Pietje, hadden meestal een kinder
kamer, waar ze naar hartelust konden
spelen. Ze deden niet aan sport en
soeelden lang niet zo veel op straat als
de tegenwoordige jeugd. Pietje Ploem
heeft dus wel menig uur met haar pop-
penmoedertje gesleten. Maar later heeft
ze het harde lot van zoveel ander speel
goed moeten delen: ze werd naar de
zolder verbannen.
En daar heeft ze twee eeuwen geslui
merd, terwijl niemand naar haar om
keek tot enkele jaren geleden een
paar nichtjes bij een oude tante op zol
der Pietje ontdekten. Ze vonden haar
erg lelijk en dat was geen wonder. Ze
lag in haar blote poppenlijf, een houten
constructie met knie- en elleboogge
wrichten, en ze was deerlijk beschadigd.
Waarschijnlijk heeft men haar vroeger
niet mooi genoeg gevonden om haar
aan de dienstbode mee te geven, anders
was het haar vergaan als haar meeste
soortgenoten, die meestal op deze ma
nier een tweede tehuis vonden.
Maar nu is Petronella in ere hersteld.
Haar blessures zijn genezen en ze heeft
nu een heel rustige oude dag in de kle
ren uit haar eigen tijd: een rok van
Zaanse steek, een katoenen blouse met
kanten stroken aan de mouwen en een
batisten halsdoekje met kant.
Bij haar in de zolderkamer verblijven
drie poppen uit de eerste helft van de
negentiende eeuw. U ziet ze hier ge
drieën om een tafeltje geschaard. Bet-
teke, die als poppenmoeder fungeert,
achter het theeblad met miniatuur ser
vies, heeft een zemelen lijf met een gip
sen kop. Naast haar zitten Miloutje
(links) en Annemietje (rechts), ook
zemelen poppen met een hoofd en hals
van papier maché.
Miloutje is afkomstig van mevrouw
Van Vliet, een zuster van de kunstschil
der Theo van Hoytema. Van klein kind
af heeft ze met deze pop gespeeld en ze
had een grote, blijvende liefde voor Ma-
rietje, zoals ze haar noemde. Een paar
dagen voor haar dood gaf ze opdracht
de pop na haar heengaan bij mevrouw
Tholen te brengen, omdat zij dan de
zekerheid had, dat Marietje goed ver
zorgd zou worden. En tot nu toe maakt
deze Marietje het uitstekend. Ze heeft
een complete uitzet, een getrouwe copie
van de kinderkleding uit begin 1800,
want de poppen waren vroeger net zo
gekleed als de kleine mensjes. Deze
uitzet bestaat uit verschillende japon
nen, daagse en Zondagse, een grijs
cachemirê cape met cupachon, hoedjes,
schoentjes, het ondergoed uit die dagen
(een katoenen hemd en een gebreide
borstrok, plus een onderrok met een
band om het middel), alles precies vol
gens de mode van toen, met minuscule
naa'dplooitjes en prachtig fijn borduur
werk.
Moeder Betteko zit hier aan tafel met
pop Miloutje en Annemietje.
met de huidige soort. Ruim zeventig
jaar geleden deden deze hun intrede.
Er zijn nog veel meer poppen in deze
verzameling, maar het zou te veel wor
den deze alle te vermelden. Historisch
zijn ze zeer belangrijk. De meeste pop
pen uit vroeger tijd zijn verloren ge
gaan en het is daarom verheugend, dat
iemand in Amsterdam deze heeft ver
zameld, waardoor we veel meer te we
ten komen omtrent het speelgoed en de
kleding van vroeger.
Wanneer je bij mevrouw Tholen de
zolder met de poppenverzameling be
treedt, kom je weer in de sfeer, die je
vroeger ook onderging, als je bij een
heel oude tante mocht logeren. Die had
op haar zolder nog speelgoed van vroe
ger en daarmee kon je op regenachtige
dagen uren lang zoet zijn.
T. R.
Pietje Ploem", de oudste pop uit de
collectie van mevr. Tholen- de Ranitz,
daterend uit begin 1700.
