KERKO OVERHEMDEN
Centrale Onderlinge procedeert
tegen de staat voor f 1,5 millioen
'met ao'it c^esohmk
y haarlcm^
LOOSJES
WEK DE GAL
UW LEVER OP
Octrooirechten gingen door de
oorlogshandelingen verloren
I0RRIS iefoïe yen dun!
PANDA EN DE MEESTER-VERSLAGGEVER
Wereldnieuws
De radio geeft Zaterdag
f/Z/Zf/Esi
Het geschenk
zijn mijter
waar de Sint
voor afneemt
SINT NICGLAAS
Onderwijs in het Fries
bij het lager onderwijs
Prof. Zernike's microscoop
m
Toch ió het zo
r"N
2
Twee Duitse verstekelingen
op Nederlands schip
Koreastrijders
onderscheiden
Bouwvakkers in N.O.
polder protesteren
Kerkelijk Nieuws
Overhemden
Bespreking over loongrens
voor sociale verzekering
Wetsontwerp tot wijziging
van L.O.-wet ingediend
KREOFLAVOH
Spin en vlieg
VJ
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1953
Het Haagse gerechtshof heeft de plei
dooien aangehoord in het proces dat de
bedrijfsvereniging „De Centrale Onder
linge" in Den Haag, thans in liquidatie,
sinds de invoering van de Organisatiewet,
voert in beroep tegen de staat der Neder
landen. De Centrale Onderlinge wenst ver
goeding van tekorten die zijn geleden op
de wettelijke ziekengeld verzekering van
de Nederlandse arbeiders, in dienst bij aan
nemers die voor de „Organisation Todt"
opdrachten uitvoerden in de jaren 1943 en
volgende. De rechtbank had de vordering
van f 1V2 millioen van de Centrale Onder
linge afgewezen.
Voor de staat pleitte jhr. rrtr. G. W. v.
d. Does, voor de Centrale Onderlinge mr.
A. E. J. Nvsingh.
De bezetter had alle aannemers van „O.
T."-werkzaamheden verplicht, hun perso
neel te verzekeren bij de Centrale Onder
linge voor een premie van 2 y2 pet. Het
risico was voor de Centrale Onderlinge
zeer ongunstig, tengevolge van slechte
voeding, onvoldoende kleding en sabotage
van de arbeiders. Toen de verliezen voor
de bedrijfsvereniging te groot werden,
wendde het toenmalige bestuur zich tot
de secretaris-generaal van Sociale Zaken.
Deze zou hebben toegezegd dat de Cen
trale Onderlinge het risico niet meer be
hoefde te dragen en had de verordening
uitgevaardigd, dat de eventuele ontstane
tekorten bij de Centrale Onderlinge zou
den worden omgeslagen over alle bedrijfs
verenigingen. Na de bevrijding kwam
echter de bepaling dat deze verordeningen
geacht moesten worden, niet te hebben
bestaan.
Mr. Nysingh betoogde nu dat slechts van
belang was dat de Centrale Onderlinge
het risico niet meer had behoeven te dra
gen. Welke maatregelen de secretaris
generaal had genomen om dit risico op te
vangen was voor de Centrale Onderlinge
van geen belang.
Voorts meende pleiter dat het een Ne
derlands sociaal openbaar belang was ge
weest dat de Centrale Onderlinge destijds
voortging met de uitbetaling van zieken
gelden.
Geheuld met de vijand?
De landsadvocaat zei dat hij bewijzen
had dat de Centrale Onderlinge met de
ADVERTENTIE
Cable in fijne
pastei-
tinten
12.90
Collar-Top
17.90, 14.90
Bijpassende
Nylondassen
8.90, 3.95
in luxe verpakking
Gen. Cronjestraat 86, Tel. 14401
Spaarnwouderstraat 47-80, Tel. 21392
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gewijde mu
ziek. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 10.00
Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Voor de
zieken. 11.45 Platen. 12.00 Angelus. 12.03
Promenade-orkest en solist. (12.3012.33
Land- en tuinbouwmededelingen). 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Amusements
orkest. 14.00 Boekbespreking. 14.10 Platen.
14.20 Engelse les. 14.40 Gemengde Zangver.
15.00 Kroniek van Letteren en Kunsten. 15.35
Platen. 16.00 Fanfarecorps. 16.20 Boekbespre
king voor de jeugd. 16.30 De Schoonheid
van het Gregoriaans. 17.00 Voor de jeugd.
17.55 Sportuitslagen. 18.00 Voor de jeugd.
18.15 journalistiek weekoverzicht. 18.25
Lichte muziek. 18.45 Buitenlandse corres
pondenties. 19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 19.20
Parlementsoverzicht. 19.30 Platen. 20.25 De
gewone man. 20.30 Lichtbaken, causerie.
20.50 Platen. 21.00 Gevarieerd programma.
21.50 Actualiteiten. 22.00 'N Mens kan wat
meemaken!, wedstrijd. 22.30 Wij luiden de
Zondag in. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in
Esperanto. 23.2224.00 Platen.
HILVERSUM n. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55
Voor de vrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10 Pla
ten. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, causerie.
10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de arbei
ders in de continubedrijven. 11.35 Viool en
cello. 12.00 Orgel. 12.30 Land- en tuinbouw
mededelingen. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws.
13.20 Dansmuziek. 13.45 Sportpraatje. 14.00
Platen. 14.25 Drents programma. 14.50 Platen.
15.10 Van de wieg tot het graf. 15.25 Dans
muziek. 15.55 Muziek, causerie. 16.10 Om
roeporkest. 17.00 Weekjournaal. 17.30 Pla
ten. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Dansmuziek. 18.40 Regeringsuitzending:
Zoeklicht op de Westerse Defensie. 19.00
Artistieke staalkaart. 19.30 Passepartout, cau
serie. 19.40 De heidense wereld, waarin het
Christendom ontstond, causerie. 19.55 Deze
week, causerie. 20.00 Nieuws. 20.05 Geva
rieerd programma. 22.00 Socialistisch com
mentaar. 22.15 Franse muziek. 22.40 Onder
de pannen, hoorspel. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Verzoekprogramma.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 15.15 Ethno-
logische muziek. 16.00 Platen. 16.45 Engelse
les. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 18.30 Voor de
soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.45
Radio-Ommeganck. 21.15 Accordeonmuziek.
21.30 Platen. 21.45 Accordeonmuziek. 22.00
Nieuws. 22.15 Platen. 23.00 Nieuws. 23.05
24.00 Platen.
BBC
17.00—17.15 Engelse les. (Op 224. 49 en 42
m.j. 22.0022.30 Nieuws. Spiegel van de
week. Sportjorunaal. (Op 224 en 42 m.).
bezetter had medegewerkt. Hij had enige
brieven waarin de Duitse gezindheid van
de toenmalige directie tot uitdrukking
kwam en zeide dat z. i. de staat der Neder
landen niet maar mogelijk het Duitse
rijk wel gebonden was zich aan de over
eenkomst te houden.
Pleiter concludeerde uit een brief aan
Duitse instanties dat de Centrale Onder
linge geen garantie had gewenst, maar
acoord was gegaan met de verordeningen.
Tenslotte voerde hij aan dat de garantie
niet van regeringswege was gegeven maar
door de toenmalige wetgever.
Het hof zal op 7 Januari arrest wijzen.
Gedeserteerd uit vreemdelingen
legioen
Twee Duitse jongens, beiden 20 jaar,
zijn op het Nederlandse kustvaartuig
„Marvic" als verstekelingen uit Philipville
in Afrika naar Amsterdam gekomen.
Zij zijn ter beschikking van de Vreem
delingendienst gesteld. Zij verklaarden een
jaar geleden dienst te hébben genomen in
het Franse Vreemdelingenlegioen en opge
leid te zijn tot parachutisten. Enige tijd
geleden vernamen zij, dat ze zouden wor
den uitgezonden naar Indo-China, waar
tegen ze bezwaar hadden. Dit was de reden
dat zij deserteerden. Zij waren bij hun
aankomst in Amsterdam nog in het uni
form van het legioen gekleed.
De Amerikaanse zaakgelastigde in Ne
derland, de heer William C. Trimble, heeft
in de legerplaats Oirschot Amerikaanse
onderscheidingen uitgereikt aan een aan
tal Nederlanders, die zich bij de strijd op
Korea verdienstelijk hebben gemaakt. Niet
alle 32 te decoreren personen waren aan
wezig. Zo ontbraken de zusters F. van der
Plas en C. Koopman, die thans nog in
Korea vertoeven, waar zij deel uitmaken
van de United Nations Commission for the
Unification and Rehabilitation of Korea.
De heer Trimble bracht in een korte toe
spraak de Koreastrijders hulde voor hun
plichtsbetrachting en moed. Zij hebben
zich, zo zei hij, gedragen op een wijze,
welke de hoogste lof verdient.
De hoogste onderscheiding verwierf oud-
korperaal H. Groen uit Enschedé, die de
Zilveren Ster kreeg. De overigen werden
met de Bronzen Ster onderscheiden. Zus
ter Koopman zal de „Medal of Freedom"
ontvangen.
Zij willen hun vrije Zaterdag houden
In Emmeloord is Donderdag door bouw
vakarbeiders, die buiten de Noord-Oost-
polder wonen en per bus van en naar hun
werk in de polder worden gebracht, een
protestvergadering belegd tegen het feit,
dat besloten is hen, in elk geval gedu
rende de wintermaanden, ook 's Zater
dagsmorgens; te laten werken.
Ook vorig jaar was. hiervan sprake,
maar toen is'datT .niet doorgegaan.
Van werkgeverszijde motiveert men de
genomen beslissing met de kortere werk
dagen gedurende de wintermaanden. Ook
is de opmerking gemaakt, dat arbeiders
hun vrije Zaterdag misbruikten om te
„beunhazen" voor eigen rekening. Vooral
deze laatste opmerking heeft ender de ar
beiders veel kwaad bloed gezet.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Huizen (N.H.) (vac. W.
Vroegindewey) J. v. d. Heuvel te Schoon
hoven.
Beroepen te Aalst (Gld.) J. G. Abbringh
te Oosterwolde (Gld.)
Bedankt voor Zalk en Veecaten C. J. de
Haan te Aarlanderveen.
Geref. kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen te Almelo W. G. Raven te
Voorthuizen.
ADVERTENTIE
In een modieuze sortering,
uitsluitend de beste merken
als „Kerko". ..Fablo" enz.
89°tot255 en hoger
van
beste kans bij
Gr. Houtstr.120 - KI. Houtstr 58 Gen.Cronjesir. 3-5
ADVERTENTIE
LCREEM
's Werelds meest verkochte hairdressing
County Perfumery Co. Ltd., Stanmore, England. Imp. Jacq. Mot Jr.. Amsterdam
ADVERTENTIE
BOEKEN - KALENDERS
Onze etalages voor
zijn gereed.
Grote Houtstraat 100
Rijksstraatweg 125
Telefoon 17472
Telefoon 23991
Op verzoek van medische zijde heeft een
bespreking plaats gehad tussen de Stich
ting van de Arbeid en vertegenwoordigers
van artsen en ziekenfondsen over de be
paling van de loongrens bij de verplichte
ziekenfondsverzekering. De stichting heeft
een loongrens voorgesteld van f 6000; de
artsen wensen niet verder te gaan dan
f 5300, welk bedrag ook de minister voor
stelde.
Na de bespreking zullen de verschillen
de standpunten nader schriftelijk worden
geformuleerd.
ADVERTENTIE
U zult 'b morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal In uw
Ingewanden doen stromen, anders verteert uw
voedsel niet, het bederft. U raakt verstopt,
wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige
CARTER'S LEVERPILLETJES om die liter
gal op te wekken en uw spijsvertering en stoel
gang op natuurlijke wijze te regelen. Een
plantaardig zacht middel, onovertroffen om de
gal te doen stromen. Eist Carter s Leverpilletjes.
Bij de Tweede Kamer is thans ingediend
een wetsontwerp tot regeling van het on
derwijs in de Friese taal en het gebruik
van die taal of van een streektaal als voer
taal bij het lager onderwijs.
In de memorie van toelichting zegt de
minister van Onderwijs onder meer. dat
men het in Friesland op prijs zou stellen.
Indien de mogelijkheid werd verruimd tot
het geven van onderwijs in de Friese taal
op de lagere school. Het derde lid van ar
tikel 2 der Lager Onderwijswet 1920 biedt
hiertoe slechts beperkte gelegenheid. Met
name kan thans het Fries niet als afzon
derlijk leervak worden gedoceerd. Blijkens
de ervaring kunnen de meeste kinderen in
de Fries sprekende gebieden, als zij op de
lagere school komen, alleen Fries snreken
en denken. Daarnaast kennen zij enig Ne
derlands. doch slechts zo weinig, dat zij
zich in deze taal niet anders dan zeer ge
brekkig kunnen uitdrukken. Het is daarom
op paedagogisch-didactische gronden wen
selijk, dat in de lagere leerjaren het Frie's
als voertaal bij het onderwijs wordt se-
bezigd. Naarmate de kennis van het Ne
derlands van deze kinderen zich uitbreidt,
kan in de hogere klassen geleidelijk op het
Nederlands als voertaal worden overge
schakeld.
Er zijn in Friesland enkele scholen, waar
bij wijze van experiment in de lagere leer
jaren onderwijs met Fries als voertaal
wordt gegeven. De aanvankelijke uitkom
sten van deze proefneming worden gunstig
beoordeeld. Verwacht mag worden, dat de
resultaten van het onderwijs in het Neder
lands er bij zullen winnen.
In het wetsontwerp wordt de mogelijk
heid geopend, dat de Friese taal als facul
tatief leervak aan het leerplan voor scho
len voor g.l.o., v.g.l.o. en u.l.o. wordt toe
gevoegd. Voorts wordt bepaald, dat daar,
waar naast de Nederlandse taal de Friese
taal of een streektaal in levend gebruik is.
het leerplan kan bepalen, dat het Fries of
die streektaal ten hoogste tot in het derde
leerjaar mede als voertaal bij het onder
wijs kan worden gebezigd.
De erkenning van het vak Friese taal als
leervak bij het lager onderwijs brengt
mede, dat ook de bevoegdheid tot het ge
ven van onderwijs in dit vak moet worden
geregeld. In het wetsontwerp is daarom
een regeling getroffen, analoog aan die,
welke voor het geven vanonderwijs in de
moderne talen geldt. Deze regeling houdt
in dat er een akte moet worden ingesteld,
welke bevoegdheid verleent tot het geven
van lager onderwijs in de Friese taal.
Bovendien bepaalt het ontwerp, dat be
zitters van de tot dusver door de Fryske
Akademy en door de Algemiene Fryske
Underjocht Kommisje uitgereikte diploma's
als bevoegd worden beschouwd. Er is een
overgangstermijn vastgesteld gedurende
welke docenten in de Friese taal, die niet
in het bezit van een diploma zijn, tot het
geven van lager onderwijs in dit vak ge
rechtigd worden verklaard.
Doorsnede van een menselijke zenuw. Links opname door een noryyiale microscoop,
rechts opname door een Zeiss phaseconlrast-rnicroscoop.
De toekenning van de Nobelprijs aan de
Nederlandse professor dr. Zernike heeft in
brede kring de aandacht op de geniale uit
vinding van deze Groningse geleerde ge
vestigd. Geniaal, omdat hij met zijn idee
zijn tijd ver vooruit was. Reeds 20 jaar
geleden heeft prof. Zernike zijn uitvinding
de bekende Zeiss-fabrieken aangeboden,
maar toentertijd was een verwezenlijking
der phasecontrast-microscopie nog niet,
mogelijk. Niettemin waren er bij Zeiss ge
leerden, die de theoretische betekenis der
vinding beseften en mogelijkheden voor de
toekomst zagen, want met goedvinden van
prof. Zernike werd octrooi op het phase-
contrast-principe aangevraagd, hetwelk
aan Zeiss in het jaar 1934 werd verleend.
De vervaardiging kon echter nog niet ter
hand worden genomen, in elk geval niet
tegen een dragelijke prijs.
Een andere vinding bracht hierin uit
komst. In het jaar 1936 hoorde men voor
het eerst van Zeiss T-optiek. Dit is een
toepassing voor lenzenstelsels, waarbij de
vlakken der lenzen volgens een moeilijk
procédé met een oneindig dun vliesie
worden bedekt, waardoor storende reflexen
worden uitgeschakeld, de lichtdoorlaat-
baarheid wordt verhoogd en contrastrijkere
beelden worden verkregen. Bij lenzen voor
fototoestellen en kijkers wordt deze vinding
thans algemeen toegepast en is als reflex-
vrije optiek bekend.
Maar ook bij het vervaardigen van de
phasecontrast-optiek had men met derge
lijke dunne vliesjes te maken. Het was de
jonge dr. Loos en later ook dr. Michel, die
ADVERTENTIE
Radtw.i
nbiCornn kt ori tci ï*y.xri
1 Handschoenen met lamsvacht
Aan de N.V. Nederlandse instrumenten
fabriek Waldorp te 's Gravenhage is, na een
bijeenkomst van crediteuren in raadkamer
van de rechtbank te 's Gravenhage, door deze
rechtbank voor één jaar definitieve surséance
van betaling verleend.
toen een methode voor het vervaardigen
van phasecontrast-optiek konden uitwer
ken. Nog vóór de tweede wereldoorlog
stonden de eerste phasecontrast-microsco-
pen van Zeiss ter beschikking. Ook in de
eerste jaren van de oorlog vonden nog
leveringen dezer microscopen plaats, maar
de vervaardiging kwam als gevolg van de
oorlog helaas tot stilstand.
Na de oorlog hoorde men voor het eerst
weer over phasecontrast-microscopie door
een film, die de Amerikanen in de Zeiss-
fabrieken hadden gevonden. Deze film, die
ook door de Amerikanen in Nederland en
wel voor geleerden van de Universiteit in
Amsterdam werd getoond, verwekte groot
opzien. Het was een film, die dr. Michel
door een phasecontrast-microscoop had ge
maakt en die voor het eerst een interes
sant biologisch verschijnsel, namelijk de
deling van een levende cel weergaf.
De Zeiss-fabrieken en vooral die in
West-Duitsland hebben na de oorlog de
vervaardiging van phasecontrast-micros-
copen onmiddellijk weer opgenomen en
sindsdien werden vele duizenden dezer mi
croscopen naar laboratoria in de gehele
wereld geleverd. Het is dus niet geheel in
overeenstemming met de historische feiten,
dat een Nederlandse firma de eerste is die
deze vinding uit het jaar 1932 toepast, zo
als in de laatste dagen werd vermeld. Na
genoeg elk groot laboratorium werkt reeds
sinds jaren met deze microscopen en nog
steeds worden nieuwe toepassingen der
vinding van prof. Zernike uitgewerkt.
Nieuwe mogelijkheden verwacht men hier
bij bij de kankerbestrijding. Uit de hier
voor ingezamelde gelden werd dan ook
door het Kankerinstituut te Amsterdam
een grote filminstallatie met Zeiss phase
contrast-microscoop aangeschaft.
Te betreuren is wel, dat na de oorlog op
grond van geallieerde bepalingen de oc
trooirechten op deze belangrijke vinding
van Zernike verloren gingen. Protesten
hiertegen mochten helaas niet baten. Het
is ook daarom bijzonder op prijs te stellen,
dat prof. Zernike door toekenning van de
Nobelprijs thans ook in materieel opzicht de
waardering heeft gekregen, die hem voor
zijn prachtige uitvinding toekomt.
Ontvoerd. De blonde Franse cabaretzan
geres Janine Toscane is, naar gevreesd
wordt, in Venezuela in handen gevallen
van handelaars in blanke slavinnen, zo
deelt de Franse politie mede. De 28-
jarige Janine wordt sinds vijf weken
vermist. Op 16 September is zij naar
Venezuela vertrokken om te zingen in
een hotel te Caracas. Zij heeft verschei
dene brieven uit die plaats geschreven.
De laatste was een geheimzinnige brief,
„geschreven in een stijl die veel van de
hare verschilde." Daarna is niets meer
van haar vernomen.
Kou. De Egyptische kust en de Nijldelta
hebben Donderdag te lijden gehad van
een Noord-Westerstorm, die daken af
rukte, bomen ontwortelde en in talrijke
steden in Egypte het tram- en autobus-
verkeer ontwrichtte. De storm ging ge
paard met een koudegolf. De haven van
Alexandrië was gesloten voor de scheep
vaart. In Damascus, de hoofdstad van
Syrië, is voor het eerst sinds mensen
heugenis sneeuw gevallen. Vooral de
Arabische vluchtelingen, die in tenten
zijn ondergebracht, hebben erg te lijden
van de plotselinge daling van tempera
tuur.
Staking. De leiders van 39 vakverenigin
gen voor het scheepsbouwbedrijf en de
technische industrie, die tezamen drie
millioen Britse arbeiders vertegenwoor
digen, hebben Donderdag gestemd voor
een nationale staking van 24 uur op 2
December, zulks als protest tegen de
weigering van de werkgevers een loons
verhoging van 15 percent toe te staan.
Een staking zou de belangrijke uitvoer-
bedrijven ontwrichten.De stemming van
Donderdag had plaats na een bijeen
komst waarop de werkgevers uit de
technische industrie voor de tweede
maal de eisen van de vakverenigingen
verwierpen.
Verzet. De V. S. hebben Donderdag in de
bestuurs- en begrotingscommissie van
de UNO zich verzet tegen het betalen
van vergoedingen aan de elf Amerika
nen, die uit de staf van de UNO zijn
verwijderd. Volgens de Amerikaanse
afgevaardigde heeft de Algemene Ver
gadering het recht en de bevoegdheid
om betaling te weigeren. Het gaat om
een bedrag van ongeveer 170.000 dollar.
De functionarissen hadden geweigerd
te antwoorden op vragen omtrent hun
politieke mening.
Expeditie. Naar de Indiase radio-omroep
mededeelt, heeft de Nieuw-Zeelandse
AlDenclub van de regeringen van Pa
kistan en Nepal toestemming gekregen
om een nieuwe expeditie te organiseren
naar de Himalaya. De expeditie, die in
Maart aanstaande in India zal aan
komen, zal onder leiding staan van Sir
Edmund Hillary, die tezamen met de
Sherpa Tensing, de Mount Everest heeft
overwonnen.
Verstandig. De Britse staatssecretaris voor
de betrekkingen met het Gemenebest,
Lord Swinton, heeft in antwoord op
een vraag inzake het uitroepen van de
republiek in Pakistan te Karatsji ver
klaard, dat „elk land van het Gemene
best het recht bezit, het besluit te ne
men, dat het goed dunkt. De betrek
kingen tussen Pakistan en Groot-Brit-
tannië blijven ongewijzigd, indien Pa
kistan bewijst verstandig te zijn door
binnen het Gemenebest te blijven."
Doodvonnis. Carl Austin Hall en mevrouw
Bonnie Brown Heady, schuldig bevon
den aan ontvoering van en moord op
de zesjarige Bobby Greenlease, zijn
Donderdag te Kansas City ter dood ver
oordeeld. De vonnissen zullen op 18
December door middel van de gaskamer
worden voltrokken. De vader van de
ontvoerde Bobby Greenlease zeide na
het vonnis aangehoord te hebben: „het
is te goed voor hen, maar het is het
beste wat de wet kan doen".
Program. De Amerikaanse vakbond CIO
heeft Donderdag op zijn jaarlijkse con
gres een „anticrisisprogram" van negen
punten goedgekeurd, dat onder meer
inhoudt belastingverlaging voor kleine
salarissen,verhoging van het maximum
loon van 75 cent tot 1,25 dollar per uur,
verhoging van de ouderdomspensioenen
en „een wijziging van de monetaire po
litiek, die wordt gedicteerd door de
bankiers, aan wie de regering-Eisenho-
wer gehoorzaamt."
ADVERTENTIE
voorkomt en geneest
Geen snoepje, maar'I helpt
20 tabletten 75 ct.
19. Builen gekomen, had Panda nogal
veel op Joris aan te merken. „Je hebt het
er op aangestuurd, dat die senator mij
aanviel!", schreeuwde hij, „als dit de ma
nier is, waarop je het nieuws bij voorbaat
in elkaar draait, doe ik niet meer mee!
Laat me los!!" „Bedaar, manneke", zei Jo
ris, Panda stevig vasthoudend, „ge kunt
het mij toch niet euvel duiden, dat alles
uitkomt, zoals ik het heb beschreven?! Ge
hebt nu kennis gemaakt met de risico's
van het beroep, doch thans zal ik u eens
een aangenamer zijde tonen. Nellie, de
charmante dochter van de bierkoning Par-
dus, heeft de pers uitgenodigd om een ar
tikeltje te schrijven over het verjaarsfeest,
dat zij hedenavond viert. Ge kunt toch
moeilijk een uitnodiging van deze lieftal
lige jongedame weigeren, niet waar?" In
derdaad kon Panda het niet weigeren, toen
Nellie Pardus hen aan de deur begroette
en met haar bekoorlijkste glimlach uitriep:
„Wat een schattig leerling-verslaggever-
tje! Ga jij straks lieve artikeltjes over mijn
verjaarsfeestje schrijven, ventje?!" Zeg
daar nu maar eens „NEE" op!
WANNEER u niet een al te grote grie
zel voor spinnen heeft, zult u waar
schijnlijk ook wel eens gekeken hebben
naar de manier waarop een spin haar web
vervaardigt. Maar zodra dit karweitje ach
ter de rug is, ontbreekt het ons gewoonlijk
aan het geduld om getuige te zijn van het
vangen van de prooi. Een dergelijk geduld
behoeft de spin echter niet op te brengen,
want zij zou bij wijze van spreken in haar
web kunnen slapen zonder dat
de vangst daardoor xvordt be
ïnvloed. Zodra er iets aan de
hand is, wordt zij immers als
het ware door een telefoontje
gewaarschuwd?
De ware spinnen houden er
een achttal enkelvoudige oog
jes op na, waarmee ze echter
vrij slecht kunnen zien. We moeten ons
dan ook niet voorstellen dat een spin haar
web kan overzien. Zodra een insect in de
kleverige draden is beland, snelt de spin
er op af. niet omdat ze haar slachtoffer
ziet spartelen, maar omdat de door dit dier
tje opgewekte trillingen zich langs de dra
den voortplanten en aan de spin vertellen,
dat ze „beet heeft". Zelf heb ik eens kun
nen waarnemen hoe een in het web ge
vangen insect doodstil bleef hangen, zodat
de ogenblikkelijk in actie gekomen spin
weer naar haar uitgangspunt terugkeerde,
eenvoudig omdat de eerste schok niet door
verdere trillingen werd gevolgd.
Uit ervaring weten we allen dat er niets
bijzonders gebeurt wanneer we de draden
van een web aanraken. De schok die daar-
door wordt teweeg gebracht, beantwoordt
niet aan de voedingsinstincten van de spin.
Maar een trillende stemvork, die voor ons
oor de lage g doet horen, brengt de spin
onmiddellijk in actie zodra we dit instru
ment tegen de draden laten trillen. Dan
gedraagt de spin zich alsof zij met een in
sect te maken heeft: zij wil de stemvork
doden, inspinnen en zo nodig opeten;
uiteraard zonder enig succes.
De spin reageert dus zeer
actief op een trillingsfre
quentie van 48 per seconde,
maar daarentegen laten alle
andere met de voeding ver
bandhoudende gebeurtenissen
haar volkomen koud. Zou
den we haar in een royale
bui een smakelijke vlieg vlak
voor de mond houden, zij zou op geen
enkele wijze op ons aanbod reageren, doch
hoogstens wegvluchten voor dit spookach
tige gedoe. Want een vlieg buiten het web
is voor de spin geen vlieg en daarmee is
alles gezegd. Zij heeft het vermogen om
een bepaald trillingsgetal van de draden als
een signaal op te vatten en onmiddellijk
door vanghandelingen te beantwoorden,
maar we mogen niet van haar verwachten
dat zij zich begeeft buiten dit schema.
Dit laatste woord herinnert ons aan web
ben, die door iedere spinnensoort volgens
een ander schema worden gebouwd. Maar
nu het merkwaardige: een spin die één of
meer poten kwijt is, maakt een ander web!
Daarover morgen.
H. PéTILLON. (Nadruk verboden)]
