Zij is beslist geen wondermiddel
Bet S050
Technologen zien ver vooruit
Predikbeurten
Kennemer
Lantaarn
Visserij-varia
Ha ven berichten
Coöperatie voor de visserij
Rapport Frietema-Hildebrandt komt
tot belangwekkende conclusies
Intensieve samenwerking
met overheid nodig
AUTOVERHUUR
De visserij staat voor nieuwe wegen
Electronische conserversng-bepaling vetgehalte
lagere opslagtemperaturen - paneren diepvries vis
Vocht en vet in haring
TAX! NODIG
f
Burgerlijke stand Velsen
BEL 5000
De elftallen voor „Noord"
Walvisvaarders gebruiken
nieuwe merkboeien
Wijk aan Zee speelt
tegen RKAVIG
Old Clothes New
DRY CLEANING ONLY
Hoe weinig
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1953
13
99
ff
„Het vraagstuk van een doelbewust visserijbeleid, vooral wat het organisato
risch aspect daarvan betreft, verdient de bijzondere aandacht. Een intensieve
samenwerking in dit verband tussen overheid en bedrijfsleven, berustend op een
wederzijds vertrouwen, moet een absolute voorwaarde voor een redelijke oplos
sing daarvan worden genoemd".
Met deze veelbetekenende woorden wordt een rapport van de studiegroep
visserij over de visserij-coöperatie afgesloten, nadat in den brede zowel het
begrip coöperatie als de diverse adviezen van de studiegroep van de visserij
zijn behandeld. Deze adviezen vormen uiteraard de kern van het rapport en
daaruit volgt, dat de coöperatie een wezenlijke bijdrage kan vormen om het
concurrerend vermogen van economisch-zwakkeren te verhogen, maar dat zij
zeker niet als een wondermiddel moet worden beschouwd. „Coöpereer alleen
bij dringende noodzaak". Het succes van een visserijcoöperatie op grotere schaal
dan de bestaande kleine zou wel eens minder groot kunnen zijn, dan dat van
de landbouw-coöperaties, die een halve eeuw geleden werden opgericht.
"Uitbreiding van liet aantal coöperaties
voor visserijbenodigdheden raadt het rap
port af, de oprichting van een coöpera
tieve vismeelfabrielc echter zou in een be
hoefte kunnen voorzien, al zal dit geval
met het oog op de grote investeringen, niet
to lichtvaardig moeten worden opgevat.
Als samenvatting van dit belangrijke
rapport mogen de volgende opmerkingen
gelden:
De Nederlandse visser is, wat zijn maat
schappelijke positie betreft, vóór alles af
hankelijk van zijn concurrerend vermogen.
Om dit zo groot mogelijk te doen zijn, zal
hij zo goedkoop mogelijk moeten werken
en daartoe trachten enerzijds de exploi
tatiekosten te verlagen en anderzijds de
opbrengst van de vis te verhogen. Daarbij
doet zich de vraag voor in hoeverre coöpe
ratie daartoe zou kunnen bijdragen.
Teneinde daaromtrent georiënteerd te
worden, werd door de studiegroep eerst
kennis genomen van de grote betekenis
van de coöperatie voor de Nederlandse
landbouw. In aansluiting daarop werd dooi
de Stichting van de Nederlandse Visserij
aan de Nationale Coöperatieve Raad ver
zocht een nader advies te willen geven
over de vraag in hoeverre ook voor de Ne
derlandse visserij coöperatie tot verstevi
ging van de maatschappelijke positie van
de vissers zou kunnen bijdragen.
Scandinavische studie
Om een zo goed mogelijk advies uit te
brengen bleek het gewenst de coöperatie
in de Scandinavische visserij te gaan be
studeren. Immers het was wel bekend dat
de coöperatie daar reeds tot belangrijke
ontwikkeling is gekomen, doch in de litte
ratuur is daarover slechts weinig te vin
den.
Daartoe in staat gesteld door bijdragen
uit het tegenwaardefonds van de Marshall
hulp en van de Stichting van de Neder
landse Visserij werd door prof. dr. H. J.
Frietema, directeur van de Nationale Coö
peratieve Raad en drs. A. G. U. Hilde-
brandt, hoofd van de afdeling visserij van
het landbouw-economisch instituut, een
reis gemaakt naar de Scandinavische lan
den. Beiden werden ontvangen met de
voor coöperatoren typische openhartig
heid.
Op deze reis kon duidelijk worden ge
constateerd, dat door coöperatie de Scan
dinavische vissers hun economische positie
aanmerkelijk hebben verstevigd. In het
bijzonder de verkoop- en de verwerkings
coöperaties zijn tot grote ontwikkeling ge
bracht. Kan men daarbij wat Denemarken
betreft spreken van een welwillende hou-
ADVERTENTIE
GEBOREN: N. TorqueOldenburg, z., van
Speijkstraat 6, ÏJmuiden-O.; A. M. Wigchert
van der Velden, z., Voorplaats 22, Sant
poort; E. J. HartmanNijssen, z.. Hyacin-
thenstraat 36, Santpoort: G. A. Oosterholt
Nijssen. z„ Driehuizerkerkweg 91, Drie
huis: A. G. Jaspersvan de Burgt, z., IJssel-
straat 43, IJmuiden; M. G. T. Schilder—van
Noort, z„ Wijkeroogstraat 104, Velsen-N.
ONDERTROUWD: A. van der Poll. Pas-
stoorstraat 32, Santpoort en E. B. Schmitz,
Duinlustparkweg 58, Santpoort, toek. adres:
Molenstraat 13, Santpoort; M. F. Menist,
Zeeweg 173, IJmuiden-O. en P. Borst, Stra-
tingplantsoen 7 rd., Velsen-N.; R. Dik. War-
denarastraat 11, IJmuiden-O. en A. Fasten.
Brederodelaan 52, Bloemendaal; J. F. Nieu-
wenhoff, Maracaibostraat in Venezuela en
T. A. T. Emich, Beekvlietstraat 8, Santpoort;
T. J. Mooy, Smidt van Geldei'straat 49, Vel
sen-N. en J. van der Zon. Smidt van Gelder
straat 51, Velsen-N.; W. E. van Wijk, Korte-
naerstraat 5, IJmuiden-O. en T. van der
Zwet Slotemaker, Kortenaerstraat 5, IJmui-
den-O., toek. adres. Kortenaerstraat 5,
IJmuiden-O.; C. Zwart, Vleetstraat 16.
IJmuiden en C. Broek, Trompstraat 205.
IJmuiden-O.; L. J. Roseboom, Irissenstraat
4, Santpoort en S. C. van Osch, Spilbergen
straat 7, IJmuiden-O.; J. H. Ausma, Cheri-
bonstraat 9, Haarlem en E. M. de Jonge,
Edisonstraat 42, IJmuiden, toek. adres: Hem-
brugstraat 15, Amsterdam: J. H. Bastiaenen,
Zijlvvge 90, Haarlem en N. E. Vos, Brede-
roodseweg 87, Santpoort, toek. adres: Brede-
roodseweg 87, Santpoort: H. van Someren,
Hoogdorperweg 35, Heemskerk en J. de
Vries, Wijkerstraatweg 291, Velsen-N., toek.
adres: Spoellaan 3, Heemskerk; N. Wade,
Birmingham in Engeland en T. Groen, Pr.
Krugerstraat 28 a, IJmuiden; T. Veldman,
West Albany, Verenigde Staten en C. van
der Plas. Kompasstraat 44, IJmuiden.
GEHUWD: H. Chr. Peters en P. A. Heilig,
Kanaalstraat 154, IJmuiden; G. van Amers
foort en J. C. van Son, Maerelaan 28, Heems
kerk; P. van der Klooster en L. Kamminga,
Berkenstraat 41, IJmuiden-O.: Th. J. J. A.
Janssen en G. J. Uiitendaal; G. H. Harsveld
en R. v. d. Oever: W. H. Vervoerd en J. N.
van Weelderen, Bolsholsedwarsweg 9, Vin-
kaveen en Waverveen; J. Berg en J. Strij
der, Gjertsenstraat 11, IJmuiden-O.; A. E.
Homveld en J. W. F. Bonarius, Anemonen-
straat 7, Santpoort; A. van der Valk en N.
van Tiggelen, Geelvinckstraat 63, Velsen-N.
OVERLEDEN: P. .T. Hekman, 6 mnd., z.
van C. Hekman en H. Stil, Meerweidenlaan
8, Velsen-N.; C. Kempe, 63 j., weduwnaar
van W. van Burgel, Torricellistraat 23,
IJmuiden; J. M. A. Koelemeijer, 72 j., we
duwnaar van G. van Straaten, Velserduin-
weg 167, IJmuiden-O.
ding van de Overheid ten opzichte van
coöperaties, in Zweden is er daarentegen
sprake van een positieve invloed van de
Overheid op de coöperaties, hetgeen even
eens in Noorwegen het geval is, met name
voor zover het de visserij betreft.
Een doelbewust visserijbeleid in de Scan
dinavische landen komt niet alleen tot
uiting in de houding van de overheid ten
opzicht van de vissery-coöperaties, doch
niet in het minst ook in de overheidsbe
moeiingen met de financiering van de vis
serij, waarvoor in Denemarken en Noor
wegen staatsvisserij-banken bestaan.
Van zeer groot belang voor de Noorse
vissers zijn de verschillende verkoop
coöperaties, te meer omdat Noorwegen
geen visafslagen k?nt, waardoor de prijs
vorming veel te wensen overliet. Een aan
merkelijke verbetering werd bereikt nadat
de Noorse regering in 1937 aan de „Norges
Sildesalslag" een min of meer publiek
rechtelijk karakter had verleend door aan
deze verkoopcoöperatie het alleenrecht
voor verkoop van haring uit de eerste hand
te verlenen en door de verplichte aanslui
ting van alle haringvissers. De Noorse re
gering ging daartoe echter pas over nadat
uit een referendum was gebleken, dat de
meerderheid van de vissers daarvoor stem
de. De „Norges Sildesalslag" heeft zich
thans in de voor Noorwegen zo belangrijke
haringvisserij ontwikkeld tot een krach-
OOCOOCOOOOOOOOOOOOOOOOCJOOOOOOOOOOI
In het visserij-,,coöperatierapport"
Frietema-Hildebrandt, dat bij de Con
tactgroep Opvoering Productiviteit in
Den Haag voor 2 te verkrijgen is, ko
men de onderzoekers onder meer tot
de conclusie, dat de vissers een even
tuele nieuwe coöperatieve opbouw al
lereerst moeten zien als zelfwerkzaam
heid. „Het komt in dit opzicht vooral
aan op goede besturen en goede be
drijfsleiders".
tige verkooporganisatie, die ook een groot
aandeel heeft in de export en in de vis-
ineelindustrie.
De aankoopcoöperatie bleek in Noorwe
gen nog niet tot grote ontwikkeling te zijn
gekomen. Maatregelen waren echter in
voorbereiding om hierin verbetering te
brengen.
Verkoop co p er at ie m oeilijk
De verkoopcoöperatie zou, waarschijnlijk
voor de visserij evenals in de tuinbouw, in
Nederland vele moeilijkheden met zich
medebrengen. Indien goed funetionnerende
visafslagen aanwezig zijn, dient men zich
dubbel te beraden alvorens tot verkoop
coöperatie over te gaan.
Uitbreiding van het aantal aankoop-
coöperaties van visserijbenodigdheden moet
worden aangeraden. Gas- en smeerolie ko
men vermoedelijk het eerst in aanmerking
voor coöperatieve aankoop. Mogelijk kan
aanvankelijk met bestelverenigingen wor
den volstaan.
De verwerkingscoöperatie brengt dit
grote voordeel met zich mede, dat de vis
sers ook op het terrein van de verwerking
deskundig zullen kunnen meepraten, vooral
als er van onvoldoende onderlinge concur
rentie sprake is. De coöperatieve verwer-
king van vis tot bijvoorbeeld vismeel
brengt echter zeer grote investeringen met
zich mede. Men zal zich daarom terdege
dienen te beraden alvorens tot het oprich
ten van een coöperatieve vismeelfabriek
over te gaan.
Dienstverleningscoöperaties als coöpera
tieve ijsfabrieken en koelhuizen zouden
eveneens alleen dan kunnen worden aan
geraden als de bestaande toestand in hoge
mate onbevredigend moet worden geacht,
aangezien ook voor deze bedrijven aan
zienlijke investeringen nodig zijn.
3
Marktprijzen van Vrijdag. Gr. tong
3,30-2,85, gr.m. tong 2,16-1,83, kl.m. tong
2,02-1,56, kl. tong I 1,54-1,35, kl. tong II
0,94-0,79, tarbot I 2,20-1,80 per 1 kg. Gr.m.
schol 58, kl.m. schol 57-54, kl. schol I 49-40,
kl. schol II 35-10, schar 16-10, v. haring
12,20-10,50, wijting 14-8, gr. gul 40-36,
midd. gul 30-28, kl. gul 26-8 per 50 kg. Gr.
kabeljauw 156-78 per 125 kg.
Marktaanvoer van Vrijdag. 463 kisten
tong en tarbot, 306 schol, 22 schar, 4484
haring, 380 wijting, 115 kabeljauw en gul,
20 diversen, totaal 5790 kisten.
Veroordeeld. De markt van gisteren is
voor de haring beslist niet prettig geweest:
er werden in totaal 2400 kisten goede ha
ring naar de pufschuit veroordeeld en dat
nadat de haring is weggegaan voor f 10,80
per kist voor de allerbeste sorteringen.
Lagere besommingen. Deze oorzaak
had uiteraard zijn gevolgen: er is voor de
tien dagen van de Gelria niet meer binnen
gekomen dan f 19600 en de negendaagse
reis van de Tzonne leverde eveneens niét
meer op dan f 16.300,wat beide geen flo
rissant resultaat mag heten. De SCH 35
maakte voor de haring tenslotte f 4280,
Vandaag. Voor de Zaterdagmarkt lag
gisteren al binnen de Postboy met 1900 kis
ten haring, de KW 168 met 350 kisten van
de Engelse wal en waarschijnlijk zou ook
de Abraham komen met 1800 kisten uit het
Kanaal, terwijl de KW 40 thuisstoomde
met 500 kisten walharing. Dan is de KW
114 nog aanwezig met 70 schelvis, 30 pie
pers, 100 dichte radio, 25 wijting, 10 gul en
20 stijve dikkoppen.
Aanvoer op Urk. Donderdag werd door
19 vaartuigen te Urk aangevoerd: 2369
pond snoekbaars 48-52 cent, 144 pond rode
baars 69-73 cent, 2347 pond voorn 8-9 cent,
alles per pond.
Best reisje. De Belgische kotter „l'Ave-
nir", die bij de IJmuidense machinefabriek
van H. Zwart werd gebouwd, heeft een
mooie eerste reis gemaakt: een besomming
van even meer dan f 8000.
Partij van de Arbeid houdt
afdelingsvergadering
De afd. Velsen-Noord van de P.v.d.A.
houdt Maandagavond in het gemeentelijk
ontspanningslokaal aan de Van Diepen
straat een vergadering voor de leden, waar
in de congresverslagen van dé Fakkeldra
gers en die van de propaganda bijeenkomst
worden uitgebracht.
Voorts worden de huiskamerbijeenkom
sten besproken.
ÜEGRIPPEN ALS MICROBIOLOGIE, eiwitdenaturatie-in-vis, kathode-
stralings-conserveringsmethode en andere technische kwesties beginnen
zich steeds meer onder de aandacht der visserij-praktijkmensen te dringen. Zij
druppelen wellicht voorzichtig door op de visserijscholen in IJmuiden óók
zij gaan zich manifesteren op de trawlers, al merkt de man in de last er nog
weinig van, maar zij houden speciaal de visserij-technologen bezig.
Ir. J. van Mameren van het Utrechtse CIVO, de man, die onder meer de theore
tische resultaten van zijn en anderer voedingsonderzoek uit moet dragen in de
bedrijven en met het laboratoriumresultaat naar de fabriek komt, om het daar
nuttig aan te doen wenden, heeft ons na een verblijf in Scandinavië iels verteld
over de nieuwe horizonten, die open gaan voor het visserijbedrijf op het schip
zowel als aan de wal. Zoals het feit, dat cle Noren de opslagtemperatuur van
bevroren vis hebben verlaagd. Zoals een verhaal over proeven met electronische
visconservering, waarmee de Amerikanen thans druk doende zijn. En zelfs al
met antibiotica.
De twee bekende Duitse onderzoekers
dr. Brandes en dr. Dietrich hebben tijdens
de bijeenkomst in Götheborg onthuld, dat,
om een analyse van een haring tot op 0,7
percent juist te bepalen, slechts het vocht
gehalte bekend hoeft te zijn. Als dit wer
kelijk zo is en de beide Duitsers zijn zeer
positief geweest in hun verklaringen
zou het betekenen, dat er eindelijk een
middel gevonden is, om het vetgehalte van
haring te bepalen, voor zij bijvoorbeeld in
de vismeelfabriek verdwijnt.
Dit gaat alleen op voor ongezouten ha
ring, maar daarvan is nu bekend, dat er
een constante verhouding bestaat tussen
het vochtgehalte en het vet-eiwit-percen-
tage.
Pekelvrimen
Uiteraard heeft het probleem van het
diepvriezen vele gemoederen lot openhar
tigheid bewogen in dit wetenschappelijk
gezelschap. Zoals bijvoorbeeld een Ameri
kaans afgevaardigde, die de experimentele
vriestrawler Delaware (inmiddels ver
brand) er bij haalde.
Het schip heeft zich met als thuishaven
Boston rendabel weten te maken, omdat de
aanvoer in die Amerikaanse haven tot nog
toe beneden peil is geweest. Maar men
werkte er aan boord met een pekel-vries-
installatie.
Pekel-vriezen heeft echter de nare con
sequentie, dat. de aldus bevroren vis, die
tot een temperatuur van 18 graden wordt
afgekoeld, belangrijke wijzigingen aan
smaak en kleur gaat vertonen.
Dit was koren op de molen van de Noren,
die de platen- of tuimelvriezerij voorlopig
verkieslijker bleven vinden. En dat West-
Europa, als het ooit nog eens aan diepvries
trawlers toe komt, zeker niet de pekel-
methode moet gaan toepassen.
Lagere opslagtemperaturen
De Noren onthulden dus, dat zij de op
slagtemperatuur van bevroren vis, die nor
maliter 1820 graden bedraagt, ver
laagd hebben tot liefst 35 graden.
En hiermee een sterk export-argument
in handen kregen: constante kwaliteit van
het bevroren product.
De snel-afgeleverde partijen bevroren
vis, die bij 18° bewaard zijn geweest,
hebben nimmer bezwaren ontmoet: de
kwaliteit was goed. Maar nabestellingen
veroorzaakten vaak boze gezichten bij de
afnemers. Nu echter de tem oeratuur tot
35 graden is teruggebracht, blijft de
kwaliteit van de langer-opgeslagen voor
raden. goed.
Het kost aPe-m meer.
Nieuwe koelhuizen zouden de hiervoor
benodigde extra-koelenergie gemakkelijk
kunnen installeren, oudere bedrijven krij
gen er vermoedelijk grotere last mee.
Electronisch conserveren
Dan kwam er een nieuw geluid uit Cam
bridge (Mass.), waar een zekere professor
Nickerson proeven heeft genomen met het
electronisch conserveren van vis om
helemaal nauwkeurig te zijn: door middel
van hoogfrequente kathodestralen. De re
sultaten zijn ronduit slecht. Maar dat
neemt niet weg, dat hier zeker mogelijk
heden liggen. De steriliteit van het product
is goed, de kleur en de smaak zijn evenwel
verre van bevredigend. Maar er wordt
verder aan gewerkt.
Amerika conserveert ook met behulp van
antibiotica. Daar men zich hier echter op
semi-medisch terrein begeeft (zoals de
naam al aangeeft, is een anti-bioticum een
stof. die bacteriën doodt) denken bijvoor
beeld Schotland en Nederland er niet aan,
dit pad te bewandelen. Terecht, want hier
schuilen te veel gevaren.
Gepaneerde diepvries vis
Amerika weer Amerika brengt
voorts een nieuw visserijproduct op de
wereld tafel: bevroren en daarna gebakken
en gepaneerde vis. Dit artikel is dermate
geslaagd, dat het hard bezig is de normale
diepvriesfilet te verdringen.
Wij vernamen, dat er ook in Nederland
een proef met dit product genomen zal
worden een proef op kleine schaal voor-
ADV ERTENTIE
Vrijdag 27 November kwamen de haven
van IJmuiden binnen: Bittern van Rotter
dam. IJsel van Rotterdam. Yoma van Rot
terdam, Zero van Leningrad. Grootekerk v.
Antwerpen. Bloemfontein van Antwerpen.
Spaarnestroom van Fowey. Medee v. Caen.
Algeriën van Le Havre. Jacob Oorburg van
Swansea. Else Miiller van Rotterdam.
Eriksborg van Sandvick. Poeloe Laut van
Djakarta. Polan Alk van Hamburg. Vilnis
van Leningrad.
Vertrokken zijn: Master Nicos naar Hamp
ton Roads. Willemstad naar Curagao. San
Amado naar Rotterdam. Helena naar Tunis.
Jelö naar Stockholm. Bittern naar Man
chester. Borelli naar Rostock, Madzi naar
Gothenburg. Jongkind naar Kopenhagen.
lopig maar die zal moeten uitmaken of
dit ideale stapel-artikel, dat bijvoorbeeld
voor het leger, de ziekenhuizen en ook de
warenhuizen een geslaagd visproduct moet
zijn, er bij het publiek „in" wil. Het Moo-
dy-fonds heeft voor deze proef een be
paald bedrag uitgetrokken.
Er is uiteraard nog meer besproken. Op
het gebied van de nieuwe verpakkings
methoden heeft het woord „pliofilm" al
burgerrecht verkregen en de Noren zijn al
bezig zoute haring in dit dunne plastic te
verpakken. Wat voor Nederland vermoe
delijk weinig aantrekkelijk zal zijn.
Maar de algemene tendenz van deze eer
ste „technologische conferentie" in de ge
schiedenis der visserij is een bemoedigende
geweest: de bronnen, waaraan de toekom
stige visserij zich zai kunnen laven, blij
ken rijkelijk te vloeien. En een land, dat
deze bronnen voorbij ziet, zou wel eens een
harde dobber op de zee der concurrentie
kunnen krijgen.
Kinheim-DEC (op „Rooswijk", 2.30 uur):
Kinheim: Th. Keirsgieter; A. Paap en S.
de Vries; N. N., W. Groeneveld en A. de
Ruiter; J. Starreveld, Th. v. Vuuren, H.
Prinssen, J. H. v. d. Wateren en J. Muskee.
SEMO-VVB (te Amsterdam): VVB: A.
Nieuwenhuys; J. Roos en G. Kil; F. Bruin
zeel, P. de Wolf en P. Bleeker; A. Both, J.
v. d. Linde, F. Kooimans, J. Kersbergen
en J. Duineveld.
Wijk aan Zee 2-IEV (te Wijk aan Zee,
12 uur): IEV: C. Welp; H. Zonneveld en J.
Bos; A. Leering, D. de Reus en J. Meurs;
H. Duin, A. de Roos, H. Brantjes, J. de
Reus en P. Vink.
Het Britse fabrieksschip „Balaena", dat
op 1 November uit Tönsberg, Noorwegen
naar de Zuidelijke IJszee is vertrokken,
heeft een nieuw soort merkboeien meege
nomen, die speciaal is ontworpen voor de
plaatsbepaling van gedode walvissen. De
boeien worden aan het lichaam van de ge
dode walvis bevestigd en zenden na een
van te voren vastgestelde tijd gedurende
22 uur een radiosignaal uit, waardoor het
voor het moederschip mogelijk is tot op een
afstand van 30 mijl de plaats van het
lichaam terug te vinden.
Zondagmiddag speelt de voetbalvereni
ging Wijk aan Zee thuis tegen RKAVIC.
ADVERTENTIE
KONINGSPLEIN 10
TELEFOON 4886
cccoocoooococxx<xxx»cccocccoa:
Het is opvallend, hoe weinig de nieuw
ste technische vindingen op het gebied
van de visserij of, om het ruimer te
zeggen de aangelegenheden, die de vis
serij vooruit kunnen en zullen helpen
doordringen tot de praktijk van het be
drijf.
Wat er in Amerika op het gebied van
conserveringstechniek gebeurt, is vrij
wel onbekend in Nederland, behalve dan
onder de mensen, die het uit hoofde van
hun beroep weten moeten. Wat Noor
wegen meent te kunnen aanbieden aan
diepvriesmethoden is veel te weinig
doorgedrongen.
Daarom is het belangrijk, dat de tech
nologen der diverse visserijlanden in
Göteborg (Zweden) bijeen zijn geweest
om mede ter gelegenheid van de ope
ning van het nieuwe, royaal opgezette
„Svenska Institutet för Konserverings-
forskning" een aantal actuele proble
men door te praten. Dit instituut is in
zoverre analoog aan ons CIVO in
Utrecht, dat straks in IJmuiden wat de
visserij-onderzoekingen betreft wordt
ondergebracht in het nieuwe visserij-
laboratorium aan de Strandweg, dat het
zich ook bezig houdt met de levens
middelentechnologie.
De directeur van het Zweedse instituut,
dr. G. Borgström geniet op het ogen
blik een bizonder goede naam op dit
terrein en hij heeft voor een conferentie
in dit instituut de meest vooraanstaande
technologen uit 12 visserijlanden rond
zich verzameld, waaronder de CIVO-
mensen is. J. v .Mameren en drs. A. Luy-
pen. Naar aanleiding van een gesprek
met eerstgenoemde ontstond bijgaande
beschouwing, die een serie nieuwe as
pecten voor de visverwerking en de vis
vangst opent. Daarbij zijn zaken, die
nog volledig onbekend zijn in Nederland.
coooooooooooooooococoooo
Zondag 29 November
IJMUIDEN:
Ned. Herv. Kerk, Kanaalstraat, 10 uur:
ds. J. v. d. Berg; 19 uur: ds. H. S. Kalf
van Bennebroek (jeugddienst).
Gebouw Chr. Belangen, 10 uur: de heer
G. v. d. Boogaard (jongerendienst).
Geref. Kerk, Ichtuskerk, 9 en 10.45 uur:
ds. C. W. Thijs; 15 en 17 uur: ds. R. D.
Beukema.
Geref. Kerk (Art. 31 K.O.), 8.30 en 17
uur: ds. J. J. Arnold.
Chr. Geref. Kerk, 10 en 16 uur: ds. J. W.
v. d. Gronden (H. A.).
Doopsgezonde Gemeente, Helmstraat,
10.30 uur, jeugddienst.
Oud-Katholieke Kerk, 8 uur: Vroegmis,
10 uur: Hoogmis, 19 uur: Vespers, Maan
dag (Apostel Andreas), 9.30 uur: Hei
lige dienst; Donderdag 9 uur: Heilige
dienst.
Leger des Heils, 10 uur: Heiligings
samenkomst; 12.15 uur: Zondagsschool,
16.30 uur: Jeugddienst, 19 uur: Open
luchtsamenkomst; 20 uur: Verlossings
samenkomst o.l.v. kapiteins E. H. Krom
menhoek.
Ned. Herv. Kerk, Goede Herderkerk,
10 uur: ds. Joh. H. W. Dickhout, 19 uur:
ds. G. Wassenaar.
Geref. Kerk, Bethelkerk, 10 en 17 uur:
ds. J. A. Tiemens.
Ver. v. Vrijz. Herv., Abelenstraat 1, 10.30
uur: de heer J. B. Assendorp.
Evangelisatievereniging „Elon", Cultu
reel Gebouw, 10 en 19.30 uur: de heer
J. A. Visser van Amsterdam.
Vergadering van Gelovigen, Esdoorn
straat 30.
DRIEHUIS:
Doopsgezinde Gem., koffiekamer van
Westerveld, 19.30 uur: ds. W. Veen.
Evang. Luth. Gemeente, koffiekamer
Westerveld, 10.15 uur: ds. A. v. d. Putten
van Amsterdam.
VELSEN:
Ned. Herv. Kerk, 10 uur: ds. L. Brink
(H.A.).
Wijkgebouw, Zaterdagavond 19.45 uur,
avondgebed, Zondag 10.15 uur: jeugd-
kapel, voorg. de heer C. J. Kwakkel.
VELSEN-NOORD:
Geref. Kerk, 9.30 en 17 uur: dienst.
Chr. Geref. Kerk, Da Costaschool, 19
uur: ds. J. W. van der Gronden.
Ned. Herv. Kerk, 10 en 19 uur: ds. H. P.
Huisman.
BEVERWIJK:
Ned. Herv. Gemeente, Grote Kerk, 10
uur: ds: J. O. Norel, 19 uur: ds. F. C.
Willekes.
Ned. Herv. Gemeente, Populierenlaan, 10
uur: ds. W. Oorthuys.
Ned. Herv. Gemeente, Jeugdkapel Groe-
nelaan, 10 uur: de heer W. L. v. Voorst
Vader.
Vrijzinnig Herv., Prinsesselaan, 10 uur:
ds. H. J. Kater van Amsterdam, 11.30
uur: Zondagschool.
Geref. Kerk, Moensplein, 10 en 17 uur:
ds. C. Meyer.
Maranatha, 10 uur: de heer G. Nieuwen-
huysen van Den Haag, 19 uur: evangeli
satiesamenkomst.
Leger des Heils, Jan Alsweg 32, 10 uur:
Heiligingssamfcnkomst, 12 uur: Zondags
school, 16.30 uur: Kindersamenkomst,
19.15 uur: Openluchtsamenkomst (Ko-
ninigstraat), 20 uur: Verlossingsbijeen
komst. Samenkomsten o.l.v. 2e luitenan
te K. E. Heynekamp en kadet-luitenante
T. Bekker.
WIJK AAN ZEE:
Ned. Herv. Gemeente, Badgastenkerk,
10 uur: ds. F. C. Willekes.
HEEMSKERK:
Ned. Herv. Kerk. 10 uur: vicaris G. Bos
man van Beverwijk.
SANTPOORT:
Ned. Herv. Kerk, 10.30 uur: ds. K. H.
Kroon van Amsterdam, 19 uur: ds. D.
ter Steege (H. Avondmaal).
„De Toorts", 9 uur: ds. Joh. Bronsgeest
van Haarlem.
„De Kapel", 19 uur: geen dienst.
Geref. Kerk, 9.30 en 17 uur: ds. M. W.
J. C. de Kluys (officieuze opgave).
Geref. Kerk (Art. 31 K.O.), 10.30 en 15
uur: ds. N. Bruin (officieuze opgave).
Vlees en benen
Een bedroefde Oma zendt
mij een smartekreet en vertelt
er bij, dat haar vertrouwen in
de medemens een gevoelige
knauw heeft opgelopen. Oma
heeft een kleindochtertje van
dertien, dat op een Zaterdag
middag naar de slager hup
pelde om het vlees voor de
Zondag te halen-zuinig-an,
want tenslotte kan Oma van
een kleine invaliditeitsrente
ook niet alle dagen blinde vin
ken eten. De hond mocht mee,
maar moest buitengaats voor
anker gaan, want de slager
heeft gelijk, dat hij zulke
snuffelaars uit zijn nering
weert. Maar een beentje voor
het beest kon er natuurlijk al
tijd af en toen de kleine meid
het beentje al vast even aan
de wachtende kameraad bui
ten ging overhandigen, heeft
een hoogstaande persoonlijk
heid zich over de boodschap
ontfermd het wisselgeld en
de cassabon lagen er nog wel.
Het kind huilend naar huis
om nieuwe centjes, want an
ders kon er geen vlees op tafel
komen en Oma ziedend.
Ik ook, want dit is geen stijl.
Moge het deze nobele wegne-
mer nimmer meer naar den
vleze gaantenzij de geest
het alsnog van het vlees wint
en de schuldige inziet, dat hij
in de Tasmanstraat 3 iets goed
te maken heeft.
O, Figaro
De kappers van IJmuiden
hebben ons, klanten van mes,
schaar en tondeuze wat te
zeggen. Op kunstdrukpapier en
in buckram gebonden hebben
zij mij een open brief doen toe
komen en aan alle liefhebbers
en liefhebsters van een schoon-
geschoren kin en een uitge
schoren nek. Mannen, het is
om u te doen, laat de vrouwen
maar vast de aardappels op
gaan zetten, die zijn blijkbaar
vèèl beter dan wij.
Zo'n coiffeur begint om
acht uur in de prille ochtend
reeds met het wetten der mes
sen en het kuisen der zetels.
Hij werkt dan tot één uur, eet
snel een boterham of wat tot
twee en vliegt daarna de
mensheid weer in de harem tot
de klok zeven heit. Alleen de
Dinsdagmiddag is niet" ge
schikt om heren te kortwie
ken, want dan zijn ook de
kappers dicht.
Maar nu wil het geval, dat
de mannen zich bij voorkeur
op Zaterdagen het hoofdhaar
laten snijden en de baard la
ten krabben, waardoor de sa
lons op die laatste dag van de
week overvloeien van lang
harige en stoppelige lieden en
er haast geen doorkomen aan
is.
Ook de ouders maken het de
kappers niet makkelijk, want
ze sturen hun kroost of het zo
hoort na vijven en dan kan de
kapper zijn klantjes al haast
niet meer helpen, hoe graag
hij ook wil. Want die Figaro's
van IJmuiden willen het ook
graag goed doen, als het even
kan en als het haastwerk
wordt.nou ja, u loopt ook
liever niet voor schut.
Zo, dat is er uit. Nu maar
wachten tot alle kappersklam-
ten netjes op tijd en naar de
zin van de kappers komen.
Niet te bont maken, want dan
is des Zaterdagmiddags weer
niets te doen.
Veertig jaren bij het water
„Zo omstreeks de dertiger
j aren was het „ambt" van ha
venwachter maar een ouwe
mannetjes-baantje. Je scha
kelde de telefoon maar over
op het appartement van de
sluisknecht en je kon zelf nog
eris weglopen".
Hendrik de Bruin, een van
de vijf havenwachters van
IJmuiden, die op 1 December
er veertig dienstjaren bij de
Rijkswaterstaat heeft opzitten,
welk feit, naar ons van ver
schillende zijden werd verze
kerd, feestelijk zal worden ge
vierd, weet veel uit die tijd te
vertellen.
Gedoken in zijn leunstoel
Ihuis, in gezelschap van de on
afscheidelijke pijp, verdiept
hij zich graag eens in herin
neringen. En dan begint hij té
vertellen over de tijd, dat hij
als jongen van dertien jaar
vader, die ook bij de Rijks
waterstaat was als kanton -
nier-bij -de-rivieren in Nieu-
wesluis bij Heenvliet, een
handje hielp. De Botlek en de
Drielise Maas hadden al gauw
geen geheimen meer voor
Henk, die in vaders zeilboot
door middel van het drijfnet
menig zalmpje in de wacht
heeft gesleept. „Een zalm in
de schouw halenheette dat.
Maar op zijn 21ste jaar, in
1913, is hij zelf in de dienst
van de Waterstaat gekomen
en de eerste jaren werd hem
het onderhoud van de Rijks
weg op Rozenburg toever
trouwd.
Als vader in 1921 met pen
sioen gaat, stapt Henk in va
ders bootje en wordt hij be
last met het toezicht op en
het onderhoud van strekdam
men en kribben, met peilen en
meten, enzovoort. In 1924
wordt zijn baan opgeheven,
omdat een deel van de rivier
wordt afgedamd en dan komt
De Bruin in Nieuwesluis als
sluisknecht aan het kanaal
door Voome. In 1928 staat er
een oproep voor sluisknecht in
IJmuiden voor zijn neus. Hij
is daar wel eens een keertje
geweest en heeft de sluiswer-
ken gezien en dat lijkt hem
wel wat. De Bruin hapt toe en
is van 1928 tot 1931 in dienst
als sluisknecht. Twee haven
wachters telde IJmuiden toen,
die om beurten dienst deden,
dus wel uitgerekend ieder
twaalf uren onafgebroken in
de wacht waren. De scheep
vaart nam echter toe en op 1
Mei 1931 kwamen en drie
nieuwe havenwachters bij,
waarvan „Bruintje" er één
was.
„Meestal waren er zo'n vijf
entwintig tot dertig binnen
komers en uitgaanders samen
in een etmaal", zegt De Bruin.
„Als het erg druk was hadden
we er veertig. Maar al met'
al was het werk heel wat min
der dan nu". Maar al zijn er
ogenblikken, dat er op hoog
spanning wordt gewerkt,
Bruintje is havenmeester met
hart en ziel, meegegroeid met
het werk en hij zou niet graag
de drie-en-een-half jaar, die
hem nog scheiden van zijn
pensioen, missen.
„Het ergste is dat we dan
naai- een ander huis moéten
omzien en niet meer vlak op
de haven wonen", zegt hij.
Dat is echter van later zorg.
Voorlopig is hij nog in dienst
en zal hij, zoals tot nu toe
steeds, ongeacht het aantal,
met opgewektheid antwoorden
op telefonisch gestelde vragen
over vertrek of binnenkomst
van schepen.
De regering heeft door mid
del van het uitreiken van een
ordeteken in April 1953 haar
waardering voor zijn werk
geuit. En wat het Dinsdag
worden zal? Het huis aan de
Kanaaldijk kon weieens tjok
vol lopen. Proficiat Bruin!
Gedrang
In het bakje bovenop de
toren van de speeltuin „Heu-
vehvijk" is het vaak een groot
gedrang en een kleine vijf
jarige jongen, die daar tussen
de groteren in de verdrukking
kwam toen hij ook een
schuchtere poging wilde wa
gen om naar beneden te roet-
sen is er nu wel heel erg de
dupe van geworden. De kleine
man gleed niet, maar viel
naar beneden en moest met
inwendige kneuzingen naar
huis worden gebracht. Ik heb
al eens eerder zachtkens ge
duid op bepaalde minder pret
tige dingen in speeltuinen,
waar misschien bij scherper
toezicht toch wel wat aan te
schaven zou zijn en naar aan
leiding van dit „geval" hierbij
een herhaling: liet kostbare
materiaal, dat onze speeltui
nen bevolkt is de moeite van
een grondige overdenking
waard en de ouders zullen
zelfs bereid zijn een paar cen
ten extra te offeren, als het
wat moet kosten.
LAMPENIER
