In 1960 tien uur wachten
voor onveranderdeIJponten
Objectief relaas over
een Russische reis
PANDA EN DE MEESTER-VERSLAGGEVER
Wereldnieuws
IJ-tunnel-comité voorspelt:
Tunnels kunnen niet langer uitstel velen
Begin 1954 nieuwe
telefoontarieven
De radio geeft Zaterdag
Zes man van de zender
Mona Lisa veroordeeld
Belgisch bank ier doet
Waarschuwing tegen misvattingen
O.%.9ori(uniia
TocU ió het zo
r~
2
Edam-A msterdam
Locaal gesprek wordt
één cent duurder
Kerkelijk Nieuws
Hoofdpersoon kreeg
acht maanden
Stafchef Indonesische
landmacht wil ontslag
Een vissen
oog
VRIJDAG 4 DECEMBER 1953
TOEN HET VERKEERSINSTITUUT in Den Haag in de maand September op verzoek
fan het IJ-tunnel comité in Amsterdam-Noord de cijfers ging vergaren, die het aan
schijn moesten geven aan een rapport over de steeds hopelozer wordende situatie
bij de IJ-veren, zijn de deskundigen van dit instituut zelf even geschrokken van de
resultaten. Er viel namelijk in de verkeersintensiteit over het IJ en de daaruit voor de
toekomst voortvloeiende wachttijden zulk een enorme sprongsgewijze toeneming te
ontdekken, dat het niet verantwoord genoemd mocht worden, de ondergrondse ver
binding tussen de beide helften van de hoofdstad langer uit te stellen. In 1960 zou een
automobilist, die het ongeluk heeft op de spitsuren het IJ te moeten passeren, gesteld,
dat er geen nieuwe ponten bij zouden zijn gekomen, tien uren moeten wachten
eer hij „over" was. Tien uren van optrekken en afremmen in een eindeloze file.
Dit sprekende voorbeeld, dat meer op
een grapje lijkt, maar door de nuchtere
cijfers toch wel degelijk wordt gestaafd, is
met vele andere uit te breiden. Wanneer
men zich, zoals ir. J. W. R. Thomson, de
samensteller van een rapport over de ren
tabiliteit van de IJ-oeververbindingen,
echter aan de cijfers houdt, komen er al
schrikbarende conclusies genoeg' voor de
dag.
In het jaar 1953 verwacht men bijvoor
beeld een schadepost van f 725.000 voor
het bedrijfsleven ten gevolge van het
wachten bij de ponten en, uitgaande van
een niet overdreven raming van 6 pet.
verkeer-meer-per-jaar zou dat bedrag over
1960 ongeveer f 13 millioen worden. Of,
met andere woorden: in totaal is er dan
f 45 millioen schade geleden, waaruit de
vraag volgt of het bedrijfsleven tegen die
tijd aan de overkant van het IJ nog wel
bestaansrecht heeft.
„kleinigheden" daargelaten
Bij al deze berekeningen en prognoses
zijn, zoals uit het rapport telkens weer
blijkt, de ook maar enigszins onzekere fac
toren buiten beschouwing gelaten. Men
hield bijvoorbeeld maar geen rekening met
de vestiging van nieuwe industrieën bo
ven het IJ. De motorslijtage en de ben-
zinekosten werden voor de wachttijden aan
de lage kant genomen of geheel verwaar
loosd en verschillende andere „kleinighe
den" zijn buiten de kostenopzet gehouden,
om een eventuele schijn van overdrijving
voor te zijn.
Vergroting capaciteit
Er zou natuurlijk een noodoplossing te
vinden zijn voor de gemeente Amsterdam
in de vorm van de vergroting der ponten
capaciteit en het inleggen van een derde
verbinding. Daarmee zou theoretisch de
huidige situatie van de wachttijden op
de spitsuren bij het Valkenwegveer onge
veer een uur, bij het Buiksloterwegveer
vaak langer naar het jaar 1967 worden
verschoven, maar als gevolg van de waar
devermeerdering der dan wachtende voer
tuigen kan de schade tegen die tijd op
ongeveer f 1.6 millioen worden geschat,
met een snel-oplopende vermeerdering
voor de daarna komende jaren.
Men komt dan ook in het rapport tot de
conclusie, dat de pontverbindingen vol
strekt onmogelijk gaan worden.
De bouwkosten van een tunnel worden
geraamd op honderd millioen; de jaarlijkse
lasten van het bedrijfsleven zullen al in
1957 de jaarkosten van de tunnel (afschrij
ving, bediening en onderhoud) reeds over
treffen, zodat de rentabiliteit van een tun-
ADVERTENTIE
Ik hsd een oude vriend die
nog kras was.
Maar, jammer genoeg, slecht
bij kas was.
.Met Sinterklaas kreeg hij toen,
„Tip van Bootz" in zijn schoen,
Waarmee hij enorm in zijn
sas was.
Ioz. Heer A. v. B. Amsterdam ontv.
1 fl. Tip en 1 Lfl. Bootz' Likeur
nel buiten alle ltyf is voor de samenstellers
van dit rapport.
Maar men gaat verder. Het vervoerspro
bleem in Amsterdam is niet op te lossen
met een IJ-tunnel alleen: de tunnel op de
plaats van de Hembrug-ponten zal daar
parallel aan moeten lopen. En bovendien
wordt niet mogelijk geacht de veren tijdens
de tunnelbouw op de huidige sterkte te
laten varen, want zelfs zonder een derge
lijke uitbreiding der vervoerscapaciteit
loopt de zaak binnen afzienbare tijd al
vast. Het is natuurlijk de vraag een
vraag, die de rapporteurs onbeantwoord
laten, of de opvoering van deze capaciteit
technisch mogelijk is, maar zij stellen wel,
dat het scheepvaartverkeer daar ongetwij
feld grotere overlast dan reeds thans hei
geval is, van zal ondervinden.
In de loop der jaren is eveneens gedacht
aan een brug over de „hals" van het IJ, bij
Schellingwou, die dan het verkeer tussen
Noordholland en Oost-Nederland zou moe
ten opvangen en daarmee de oeververbin
dingen zou kunnen ontlasten. Nu evenwel
de polders in de voormalige Zuiderzee een
geheel nieuwe oplossing van dit probleem
'zullen opleveren, acht men een brug bij
Schellingwou alleen nog aantrekkelijk als
voorlopige oplossing.
De vraag, of één of meer tunnels onder
het IJ door en bij de Hembrug rendabel
zouden zijn, is voor de opstellers van
een lijvig en rijk-gedocumenteerd rap
port over dit' nijpende Amsterdamse
vervoerprobleem allang geen vraag
meer: ir. J. W. R. Thomson, bekend in
dustrieel uit de hoofdstad en als lid van
een „tunnèldeputatie" uit de industrië
len van Amsterdam-Noord ten nauwste
bij het vraagstuk betrokken, komt tot
de enigszins verbijsterende conclusie
dat het in 1960 bij het voortduren van
de huidige pontenmisère beter is van
Edam naar Amsterdam te gaan via de
Afsluitdijk en Zwolle, omdat er anders
tien wachturen verloren zullen gaan,
die voor een auto altijd nog meer kosten
dan een rit van tien uur. Moge dit voor
beeld lichtelijk overdreven lijken, de
cijfers, die de heer Thomson in het rap
port te berde brengt, steunen op waar
nemingen van het Nederlands Verkeers-
instihiut in Den Haag, dat een aantal
tellingen bij de IJponten uitvoerde en
verder rekening hield met een bepaalde
verkeerstoeneming in de naaste toe
komst.
Bij aanbieding van dit rapport aan de
Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noordholland, dr. J. E. baron de
Vos van Steenwijk, is de samenstellers
echter gebleken, dat de Rijkscommissie
Oeververbindingen op het punt van de
IJ- en Hemtunnel actief is. Niettemin
blijft het Amsterdamse comité op grond
van de cijfers en de verwachtingen op
grote spoed inzake de tunnelbouiw aan
dringen. Zoals in bijgaande beschou
wing vermeld wordt, zijn deze cijfers
dan ook het overdenken meer dan
waard.
In een bijeenkomst van het Nederlandse
Verkeersinstituut in Den Haag heeft ir. H.
J. Uges, plaatsvervangend hoofddirecteur
van de Telegrafie en Telefonie der P.T.T.,
mededelingen gedaan over de komende
wijziging der telefoontarieven. In het locale
telefoonverkeer zullen de kosten van een
gesprekseenheid van 3 op 4 cent komen.
Bij het interlocale verkeer gaan de gemid
delde kosten naar beneden.
Het plan om de tariefswijziging per 1
Januari 1954 in te laten gaan, heeft men
moeten laten varen, zij zal enige maanden
later van kracht worden. Dit hangt samen
met het veranderen van de tellers in de
centrales. Het verlagen van het interlocaal
tarief heeft men gezocht in vermindering
van de vaste aanslag. In het tarief voor
zóne A, dat is dus voor verkeer binnen 10
km, worden alle gesprekken beneden de 3
minuten belangrijk goedkoper. Bij 3 minu
ten blijven de kosten hetzelfde en daar
boven worden de kosten hoger. Dit geldt
ook voor zóne B, het districtsverkeer bin
nen de 25 km. De eerste halve minuut zal
8 centen kosten en de eerste hele minuut
12 cent. Het tarief in deze zóne zal per
halve minuut oplopen. Bij 4 minuten spre
ken blijven de kosten gelijk, daarboven
worden de kosten hoger. Statistieken
wijzen aan dat in het telefoonverkeer in
deze zones de korte gesprekken het talrijkst
zijn. Hier wil men dus de tariefsverlaging
vooral laten gelden. In zóne C, het inter-
districtsverkeer boven de 25 'km, zullen de
eerste tien seconden op 12 cent komen, om
de 12 seconden komt er 4 cent bij. Voor
deze zóne geldt dat tot 6 minuten spreken
goedkoper zal zijn en daarboven duurder.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Oldebroek (2e pred.pl.) P.
Bouw te Ridderkerk; te Uitwijk (toez.),
W. Koole, vic. te Cillaarshoek.
Bedankt voor Elburg, D. J. v. d. Graaf
te Leerbroek.
Benoemd tot hulppred. voor de bijstand
in het pastoraat te Holysloot ds. S. J.
Hartjes, em. pred. te Vissingen, die deze
benoeming ook aannam.
Geref. kerken onderh. art. 31 K.O.
Aangenomen naar Rijswijk (Z.H.) A. J.
Moggré te Zevenbergen.
Tweetal te Utrecht-C. (vac. H. J. Schil
der) J. Waagmeester te Baarn en C. v. d.
Waal te Leerdam.
Geref. gemeenten
Bedankt voor Vlaardingen A. v. Stuy-
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Koorzang.
7.45 Gebed. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15
Platen. 9.00 Voor de vrouw. 9.40 Platen.
10.00 Voor de kleuters. 10.15 Franse chan
sons. 10.35 Platen. 11.00 Voor de zieken. 12.00
Angelus. 12.03 Platen. (12.30—12.33 Land- en
tuinbouwmededelingen). 12.33 Lichte mu
ziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20
Amusementsorkest en solist. 14.00 Boek
bespreking. 14.10 Platen. 14.20 Engelse les.
14.40 Koorzang. 15.00 Kroniek voor letteren
en kunsten. 15.40 Fanfare-orkest. 16.00 Om-
roep-orkest. 16.20 Platen. 16.30 De schoon
heid van het Gregoriaans. 17.00 Voor de
jeugd. 17.55 Sport. 18.00 Voor de jeugd. 18.15
Journalistiek weekoverzicht. 18.25 Kinder
koor. 18.45 Buitenlandse correspondentie.
19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 19.20 Parlemen
tair overzicht. 19.30 Platen. 20.25 De gewone
man. 20.30 Lichtbaken, causerie. 20.50 Platen.
21.00 Gevarieerd programma. 21.50 Platen.
22.30 Wij luiden de Zondag in! 23.00 Nieuws. venberg te Nunspeet.
23.15 Nieuws in Esperanto. 23.2224.00
Platen.
HILVERSUM n, 238 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen, 8.00 Nieuws. 8.18 Beiaardspel.
8.30 Sinterklaasviering. 8.40 Platen. 8.55 Voor
de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.10 Platen. 10.00 Tijdelijk uitgescha
keld, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de arbeiders in de continubedrijven.
11.35 Gevarieerde muziek. 12.00 Orgel. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Ac
cordeonorkest en solist. 13.00 Nieuws. 13.20
Reportage. 13.25 Dansmuziek. 13.50 Sport-
praatje. 14.05 Platen. 14.20 Uit het leven van
de Bisschop van Myra, klankbeeld. 14.40
Volksdansen. 15.05 Reportage. 15.15 Kinder
matinee. 16.15 Radio Philharmonisch orkest
en solist. 17.00 Reportage. 17.05 Draaiorgel.
17.15 Radioklaasjourn. 17.30 Jam session.
18.00 Nieuws en commentaar. 18.20 Dans
muziek, 18.40 Reportage. 18.45 Sinterklaas-
programma. 19.30 Deze week besloten met
Sinterklaas. 20.00 Nieuws. 20.05 Platen. 20.55
Reportage. 21.00 Franse liedjes. 21.25 Socia
listisch commentaar. 21.40 Gevarieerd pro
gramma. 22.40 Onder de pannen, hoorspel.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S.)
16.3017.30 Kinderprogramma.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.35 Om
roeporkest. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 15.15
Ethnologische muziek. 16.00 Platen. 16.45
Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
19.45 Omroep-Ommeganck. 21.15 Accordeon-
muziek. 21.30 Platen. 21.45 Accordeonmuziek.
22.00 Nieuws. 22.15 Verzoekprogramma. 23.00
Nieuws. 23.05—24.00 Platen.
BBC
17.0017.15 Engelse les. (Op 224, 49 en 42
m.). 22.00—22.30 Nieuws. Lichte muziek, (Op
224 m.).
A nVEHTF.NTIE
De Groningse rechtbank heeft zes perso
nen berecht, die een geheime zender had
den bediend. Zij werden er van beschuldigd
de Telegraaf- en Telefoonwet te hebben
overtreden door op Zondagmorgens her
haaldelijk met de zender „Mona Lisa" in
de aether te komen, hetgeen ernstig gevaar
voor het scheepvaart- en luchtvaartverkeer
opleverde. De rechtbank veroordeelde K. B.
te Westerbroek voor drie overtredingen tot
acht maanden gevangenisstraf met ver
beurdverklaring.
T. W. L. te Hoogezand werd veroordeeld
tot een maand voorwaardelijke gevange
nisstraf en f 50 boete subsidiair 20 dagen
hechtenis. De eis was drie maanden, waar
van veertien dagen voorwaardelijk.
J. B. te Westerbroek werd veroordeeld
tot drie maanden gevangenisstraf; S. B. te
Haren tot een maand gevangenisstraf (eis: 3
maanden, waarvan 14 dagen voorwaarde
lijk). P. G. P. te Westerbroek tot een
maand gevangenisstraf (eis: drie maan
den); H. L. te Slochteren tot een maand
voorwaardelijke gevangenisstraf met drie
jaar proeftijd en f 50 boete subsidiair 20
dagen hechtenis (eis: drie maanden ge
vangenisstraf, waarvan 14 dagen voor
waardelijk met drie jaar proeftijd).
DJAKARTA, (Aneta) De fungerend
chef-staf van de landmacht, kolonel Bam-
bang Sugeng, heeft, naar verluidt, aan de
minister van Defensie verzocht van zijn
zou het verzoek hebben ingewilligd. Vol
gens het blad „Sumber" was het verzoek
van Suneng een gevolg van een presiden
tieel besluit, waarbij luit.-kol. Zulkifki
Lubis benoemd werd tot plaatsvervangend
chef-staf van de landmacht, terwijl luit.-
kol. Suprapto, die tot dusver die functie
bekleedde, op grond van hetzelfde besluit
daaruit ontheven is.
In welingelichte militaire kringen werd
aan Aneta verklaard, dat Sugeng zich niet
kon verenigen met de ontheffing van Su
prapto. Hij zou zich daarbij gepasseerd ge
voelen in zijn competentie.
Moskou, oud en nieuw.
(Van onze correspondent in Brussel)
Het Belgische Katholieke Kamerlid Rai-
mond Scheyven, een Brussels bankier die
tijdens de bezetting het verzet financierde,
is teruggekeerd van een zeven weken lange
reis door de Sovjet-Unie. Voor leden van
het verbond der Belgische nijverheid gaf
hij een uiteenzetting die ons voornamelijk
trof door haar grote objectiviteit en de
geheel nieuwe kijk, ja, de waarschuwende
nieuwe kijk die wij op dit onmetelijke rijk
zouden dienen te hebben.
Raymond Scheyven is 20 jaar geleden als
student in de Sovjet-Unie geweest. Thans
bezocht hij Moskou, Stalingrad en maakte
een bootreis op d'e Wolga en op het Don-
Wolgakanaal tot Rostov. Vandaar ging de
reis naar Tiflis per vliegtuig. Ook centraal
Azië kon Scheyven bezoeken, namelijk de
oude steden van Taschkent, Samarkand en
Boukhara.
„Overal heb ik vrij kunnen rondlopen",
aldus zeide Scheyven. „Ik kon zelf mijn
reisroute bepalen en nam mijn eigen vrien
den mede, zoals de Luxemburgse gezant te
Moskou en later de correspondenten van
de New York Times en van de Daily Tele
graph, die mij als tolk behulpzaam waren.
Wanneer men mij aanbood om een bepaald
gebouw te bezoeken, vroeg ik opzettelijk
om een ander gebouw te mogen zien. Vaak
wilde men mij de meest aantrekkelijke
zaken tonen. Maar zouden wij niet het
zelfde doen?
Spreker was van oordeel dat ^sijid's fle^.
dood van'Stalirt de "sfeer sterk veranderd'
is. De reis die ik deed zo zeide hij
kan ieder thans doen, en het zou de' moeifer
lonen.
In Rusland, en dat is dan de eerste ne
gatieve vaststelling, is overigens alles „ge
heim". Men krijgt nooit een precies ant
woord. Het is onmogelijk om te weten te
komen hoeveel inwoners een stad telt, hoe
veel arbeiders in een fabriek zijn te werk
gesteld en of men in twee of drie ploegen
werkt. Men komt ook niet te weten wat de
salarissen zijn. Wanneer men op de boot
kennis maakt met een Rus, dan kan men
er haast zeker van zijn, dat men de vol
gende dag met dezelfde man niet meer zal
kunnen praten.
Men merkt echter zeer duidelijk dat de
industrie zich op een fantastische manier
ontwikkelt. „Ik geloof", aldus Scheyven,
„dat Rusland de tweede Industriële natie
van de wereld is geworden!" Scheyven
werd getroffen door het enthousiasme van
de communistische functionarissen. „Men
vroeg mij bij terugkomst: „Zijn de Russen
gelukkig?" Ik antwoordde: „Waarom zou
den zij ongelukkig zijn? Zij hebben geen
ander vergelijkingspunt dan het Tsaristisch
régime. Van onze levenswijze weten zij
niets. Russische kinderen vroegen mij zelfs,
naar ik meen-zeer oprecht, waarom er geen
scholen zijn in België...."
Het is volgens spreker niet moei-
functie te worden ontheven. De minister j lijk om te constateren dat de arbeiders voor
het merendeel ongeschoold zijn, behalve de
Stakhanovisten. Een electricien die een
electrische bel moet repareren, arriveert
zonder werktuigen en ik heb het beleefd
hoe hij de bel repareerde met een stuk
draad, dat hij van de telefoon had geknipt,
waardoor de telefoon natuurlijk weer de
fect raakte. Naast enkele arbeiders, die veel
en hard werken, ziet men er ook velen die
bijkans niets doen. Een ernstige inspanning
wordt geleverd om het gewoon en het tech
nisch onderwijs te verbeteren. Bij gebrek
aan schoolgebouwen worden de lessen in
twee ploegen gegeven, van 7 tot 13 uur en
van 13 uur tot 19 uur.
De levensstandaard van het Russische
volk is veel lager dan de onze, maar on
geveer dezelfde als die van andere Oost-
Europese volkeren.
In centraal-Azië heb ik bij voorkeur de
oude steden bezocht, meer dan de nieuwe
industriecentra. Men merkt duidelijk dat
het regiem zich niet om ouden van dagen
bekommert, maar zeer sterk om de jeugd.
Het resultaat is dat de levensstandaard in
Russisch Azië veel hoger is dan in de an
dere Aziatische landen. In de handen van
de Russische regering is dit volgens
spreker een formidabele propaganda
stunt. De toeristen uit het Westen worden
niet geweerd, maar de Russen inviteren bij
voorkeur mensen uit Azië en Afrika. Zij
wensen te tonen hoe in hun Aziatische ge
bieden het probleem van de hongersnood
definitief uit de wereld werd geholpen.
„Dat moet ons doen nadenken," aldus be
klemtoonde de Brusselse volksvertegen
woordiger.
De Russische regering legt momenteel
de nadruk op het probleem van de voor
ziening van de bevolking met gebruiks-'
goederen. De eerste reden hiervoor is dat
de opvolgers van Stalin niet zo populair
zijn als ,de Georgiër, en dat dit het middel
is om hun populariteit te verbeteren. De
tweede reden is dat men begrepen heeft
dat de arbeider slecht werkt wanneer hij
niet de kans heeft om zijn loon goed te
besteden.
Handel en politiek
- En de handelsrelaties tussen Oost en
West? „Ik had" aldus Scheyven „een
onderhoud met de Russische minister van
Handel, de heer Mikoyan, die mij ver
zekerde dat een Belgische commerciële
commissie in Rusland welkom zou zijn, en
dat de handelsbetrekkingen met het Wes
ten verbeterd dienen te worden. Maar Rus
land is in de eerste plaats geïnteresseerd
in kapitaalgoederen voor de industrialisa
tie. Textiel en glas komen pas in aanmer
king wanneer men werkelijk tegen zeer
goede condities kan leveren.
Wat de internationale situatie betreft,
kan worden gezegd, aldus besloot Scheyven
zijn uiteenzetting, dat Rusland een tweede
aggressie vreest. Rusland verrijst langzaam
uit het puin en naar sprekers oordeel kan
de Russische regering de oorlog niet wen
sen. Wat de Sovjets in de eerste plaats wil
len is dat hun economisch experiment
succesvol zal zijn. En het is heel goed mo
gelijk dat het zulks inderdaad wordt. „Dat
de goede resultaten, die in de zware basis
industrieën werden verkregen, ook in de
andere takken van bedrijf worden behaald.
De methodes mogen afschuwelijk zijn, het
is een feit dat de 'Sovjets ons over twintig
jaar waarschijnlijk zullen hebben inge--
haald."
ADVERTENTIE
Voor een 6©EDE vulpen
Zijlstraat 90 Kaarlem Tel. 11161
31. „De Nieuws Ram heeft de strijd tegen
rover Blobneus aangebonden", zei Joris,
„wij zullen de misdadige acties van dat
individu aan de kaak stellen. Daarom moet
ge u naar het huis van een zekere mijn
heer Kresus begeven, alwaar de rover
hedenavond om 7 uur zal trachten, een
leunstoel te stelen". „Hoe weet je dat zo
precies?!", riep Panda verbaasd, „die rover
zal jou toch niet bij voorbaat vertellen, wat
hij van plan is?!" „Ik weet het, omdat ik
een Meesterverslaggever ben", antwoordde
Joris, „doch dat doet op het ogenblik niets
ter zake. Zorg, dat ge er bij zijt, wanneer
Blobneus zijn diefachtige poging onder
neemt, en schrijf er een boeiend artikel
over". Vervolgens liet hij Panda op een
plattegrond van de stad zien, waar zich
het huis van mijnheer Kresus bevond. „En
wat ga jij zelf intussen doen?", vroeg Pan
da. „Ik blijf hier, om een artikeltje te
schrijven over de aanslag, die Blobneus
hedenavond om 8 uur precies op mij zal
plegen, omdat hij woedend zal zijn over
jouw ingrijpen", antwoordde Joris, ach
teloos kringetjes blazend. Een beetje on
zeker ging Panda naar de deur. „Ik snap
niet, hoe je dat alles zo precies van te voren
weet", zei hij, „maar zou het niet goed
zijn, als ik vast de politie waarschuwde?"
„Dat kunt ge doen, manneke", antwoordde
Joris, „als ge maar zorgt, precies op tijd
op de plaats van de misdaad te zijn"
Vrij. De laatste vier Duitse oorlogsmis
dadigers die in Denemarken gevange
nisstraf uitzaten, zijn vrijgelaten en het
land uitgezet met verbod nog ooit in
Denemarken terug te komen. Het zijn
de Gestapo-leiaer Bovensiepen, die ver
antwoordelijk was gesteld voor 63
moorden, vele gevallen van marteling
en 421 gevallen van deportatie (hij was
oorspronkelijk ter dood veroordeeld,
hetgeen later in levenslange gevange
nisstraf veranderd werd), verder zekere
Soehnlein, die persoonlijk deelnam aan
de moord op de Deense dichter Kaj
Munk, Schwerdt, die Hitler's speciale
afgezant was en verantwoordelijk ge
acht werd voor enkele van de 'ergste in
Denemarken bedreven terreurdaden, en
tenslotte een zekere Kniest.
Vervalsing. Het Oost-Duitse ministerie
van bevoorrading heeft Donderdag
„vijandige organisaties" er van beschul
digd, vervalste instructies in omloop te
brengen, die schijnen uit te gaan van de
staatshandelsorganisatie in Oost-Ber-
lijn en ten doel hebben verwarring te
stichten onder de bevolking. De nage
maakte instructies gaven verkeerde
openingsuren voor staatswinkels als
mede verwarrende gegevens over kopen
en afbetaling en seizoensuitverkopen.
Staking. Een bemiddelaar der Ameri
kaanse regering heeft Donderdagavond
medegedeeld dat geen vorderingen zijn
gemaakt bij de pogingen om een oplos
sing te vinden voor het arbeidsgeschil,
dat aanleiding heeft gegeven tot de sta
king der New Yorkse clichémakers
waardoor thans reeds gedurende zes
dagen geen dagbladen in New York zijn
verschenen. Heden werd verder onder
handeld.
Adviseur. Een maand nadat de nationali
satie van zijn maatschappij ongedaan
gemaakt was, heeft het bestuur van de
Engelse staalmaatschappij „United
Steel" besloten een Europees adviseur
te benoemen. Deze adviseur zal tót taak
hebben van nabij de ontwikkeling te
volgen van inter-Europese economische
organisaties als de Europese gemeen
schap voor kolen en staal.
Afwijzing. De Oostenrijkse minister van
Financiën, Reinhard Kamitz, heeft een
Joodse vordering tot betaling van-300
millioen schilling (meer dan 40 millioen
gulden) als vergoeding voor Joodse
eigendommen in Oostenrijk, waarvoor
geen erfgenamen bestaan, afgewezen.
Hij schatte de waarde van deze eigen
dommen slechts op 20 tot 25 millioen
schilling (tussen de 2,8 en 3,5 millioen
gulden).
Aanmoediging. De Oost-Duitse regering
heeft een nieuwe maatregel genomen,
die ten doel heeft de levensstandaard te
verhogen. Zij maakte bekend, dat onaf
hankelijke handwerkers en particuliere
industriëlen, die consumptiegoederen
produceren, aangemoedigd moeten wor
den. De bepalingen omtrent belastin
gen en staatscredieten zullen herzien
worden, teneinde hen te helpen bij de
aankoop van nieuwe machines en de
financiering van herstelwerkzaamheden
aan hun machines.
Zege. Donderdag is een tussentijdse ver
kiezing in het Londense district North
Paddington in een overwinning voor de
Labourcandidaat geëindigd. Hij kreeg
14.274 stemmen, 2260 meer dan de con
servatieve candidaat John Eden, een
neef van de Britse minister van Buiten
landse Zaken. De verkiezing was nodig
geworden door het aftreden van een
Labourlid van het Lagerhuis.
Afgeslagen. De Deense regering heeft be
sloten, de uitbreiding van twee vlieg-
bases in Jutland uit te stellen en voor
lopig het aanbod van het opperbevel
van de NAVO om Amerikaans lucht-
machtpersoneel op Deense bases te sta
tioneren niet te aanvaarden. Politieke
kringen beschouwen deze beslissing van
de regering als een onderstreping van
haar voornemen, voorlopig geen Ame
rikaans luchtmachtpersoneel op Deense
bases te laten legeren.
Operatie. Een van de vier maanden oude
Siamese tweeling uit Nigeria, die Don
derdag te Londen aan een operatie zijn
onderworpen om van elkaar te worden
gescheiden, is twee uur na de operatie
overleden. Het kind, Tomonotanye
(Gods wil) geheten, heeft bloedtransfu
sies ontvangen en is in een incubator
geplaatst na de operatie. Zij is nog enige
tijd in leven gebleven, doch is later be
zweken. De toestand van haar zusje,
Wariboko, werd goed genoemd. Vijfen
twintig medische deskundigen hebben
de operatie bijgewoond.
Ü1L vorige maal hebben we een oogje volgende phasen, terwijl ditzelfde voor
geslagen op de tijd en daarbij vast- wem vanweae ziin supIKpM rfnnr nne niot
gesteld, dat tijd een wel zeer rekbaar be-
grip is en voor ons persoonlijk alléén be
staat in zoverre hij appelleert aan ons be
wustzijn. Zonder bewustzijn kennen wij
geen tijd, hoewel de klok naarstig blijft
doortikken.
Een lange reeks opeenvolgende, bewust
beleefde gebeurtenissen geven dus een ge
waarwording van een zekere
tijdsduur. Laten we dat met
een voorbeeld mogen toelich
ten. Een voorwerp dat met een
niet te grote snelheid langs ons
gaat, kunnen we zien voort
bewegen, waardoor we een be
paalde indruk krijgen die als
een beleving op ons inwerkt.
Maar als de snelheid van dat voorwerp
te groot is, zien we niets omdat ons ge
zichtsvermogen immers maar een zeker
aantal beelden per tijdseenheid kan reali
seren. Wanneer dit aantal beelden te groot
wordt, is het oog, in samenwerking met
de hersenen, niet bij machte daar gezichts
indrukken van te geven. Een snel voorbij
schietend voorwerp zien we dus niet, zo
dat er in die tijd dus ook geen indrukken
tot het bewustzijn doordringen.
Nu zijn er echter vissen wier ogen en
hersenen er op ingericht zijn een groter
aantal beelden per tijdseenheid te verwer
ken dan bij ons het geval is. Op zichzelf
is dat niet zo verwonderlijk, want vissen
loeren vaak op snel voorbij schietende
prooi, en om de jacht tot een succes te ma
ken spreekt het eigenlijk vanzelf dat
de vis dienovereenkomstig is toegerust.
Hoe dit ook zij, sommige vissen zien dxis
het, boven reeds als voorbeeld gestelde,
snel voorbij schietende voorwerp in opeen-
werp vanwege zijn snelheid door ons niet
kan worden gezien. In de tijdseenheid die
aan ons voorbij gaat, hebben die vissen
dus indrukken. Of, om het nu eens grof
maar duidelijk uit te drukken: een uur zou
voor deze dieren dus bijvoorbeeld 200 mi
nuten kunnen Lellen.
We kunnen het nog scherper stellen:
wanneer een geweerkogel over onze hoof-
v den fluit horen we pft, maar
we zien niets. Laten, we nu
eens veronderstellen het
is niet zo, maar dient al
leen ter verduidelijking
dat het waarnemingsvermogen
van de vis zó groot was,
dat hij de kogel in zijn baan
zou kunnen volgen. Dan zou
de vis in dat tijdsonderdeel een gewaar
wording hebben gehad die wij moesten
missen. En juist door dit groter aantal be-
levenissen per tijdseenheid leeft een der
gelijke vis in een uur dus langer dan wij.
We kunnen het echter ook omdraaien.
Door het groter aantal beelden dat de vis
per tijdseenheid kan verwerken, speelt
ons leven gezien door het vissenoog
zich af als een vertraagde film. Vandaar
dat onze zgn. snelle bewegingen om een vis
te grijpen bijna altijd mislukken. De snelle
beweging van onze hand wordt door de vis
immers waargenomen als een slome bewe
ging van een traag schepsel!
Nu moeten we het begrip tijd, hoe be
langwekkend dit ook in zijn consequenties
moge zijn, maar weer even laten rusten,
want een lezer heeft gevraagd hoe dik het
ijs aan de Polen is. Nu, eerlijk gezegdvalt
het bar tegen.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILLON.
