Weer een debat over het
Humanistisch Verbond
Vrij baan voop
Twee nieuwe films uit Duitsland
Uitgaan in Haarlem
MONTIES
Agenda voor
Haarlem
Een Eeuw Geleden
Minister Zijlstra blijft niet
met aardgas in zijn maag zitten
Beroving in poortje
Sterk eind in „Dubbel
leven van dr. Gerbrand"
H.B.S.-staatsexamen
vereenvoudigd
'"Hoe is het ontstaand
3
TWEEDE KAMER
Haarlemse rechtbank behandelde:
Verdachte wist van niets
Dit woord:
HOTTENTOT
Uit de Opregte Haarlemsche
Courant van 12 December 1853
VRIJDAG 11 DECEMBER 1953
J (Van onze parlementaire redacteur)
Bij de behandeling van de begroting van
Sociale Zaken in de Tweede Kamer is weer
van gedachten gewisseld over de geestelijke
verzorging door het Humanistisch Verbond,
met name bij de Dienst Uitvoering Werken.
De heer Stapelkamp (A.R.) klaagde
er over, dat de humanisten zich op een hun
niet toekomend terrein begeven.
Ook dr. Stokman (K.V.P.) trok ten
velde tegen een zijns inziens niet gerecht
vaardigde uitbreiding van het werk, dat
het Humanistisch Verbond daar verricht.
Het begint veel te lijken op het verschaffen
van gelegenheid aan het Humanistisch Ver
bond, voor de eigen levensbeschouwing
propaganda te maken. De weg terug naai
de kerk en naar de sociale organisaties, die
ook voor hun persoonlijke en materiële be
langen willen opkomen, was hetgeen volgens
dr. Stokman de arbeiders nodig hebben. De
begrotingsbedragen voor deze humanistische
verzorging stijgen voortdurend; nu wordt
er zelfs 14.500 voor de salariëring van
twee humanistische verzorgers aange
vraagd. Tot dusverre deed men het met
één. Wat zij krijgen is bovendien in ver
houding tot hetgeen hun Katholieke col
lega's ontvangen buitensporig hoog. De
fractie van de K.V.P. had dan ook ernstige
bezwaren tegen de beoogde uitbreiding van
het aantal humanistische verzorgers.
Ook de heer Kikkert (C.H.) trok in
twijfel of de toegekende subsidie wel in
verhouding tot de werkelijkheid staat.
De heer Berger (P. v. d. A.) én zijn
politieke vrienden verwachten van de
minister van Sociale Zaken, dat hij spoedig
zal komen met een wet tot definitieve
regeling van de ouderdomsvoorziening. Als
de Sociaal-Economische Raad in de eerste
maanden van 1954 nog geen advies heeft
uitgebracht, moet de minister de knoop
doorhakken, meende deze afgevaardigde.
Het vraagstuk der loonpolitiek moest in
grote stijl ter hand genomen worden. Het
rapport Van der Grinten over de sociale
voorziening van zelfstandigen stond, vol
gens de heer Berger, een regeling voor, die
hij volstrekt verwerpelijk achtte.
Prof. Lemaire (K.N.P.) viel dr.
Stokman bij in diens aanval op hetgeen de
minister van Sociale Zaken voorstelt met
betrekking tot de geestelijke verzorging
door het Humanistisch Verbond van DUW-
arbeiders.
Mr. Van Lier (P. v. d. A.), zélf
Katholiek wat zijn godsdienstige overtui
ging aangaat, gaf dr. Stokman toe, dat de
begrotingsbedragen verwondering konden
wekken. Maar zij hingen samen met aan
vragen van de kerken en het Humanistisch
Verbond. Voor hen, die het humanisme
voorstaan, eiste deze afgevaardigde
dezelfde rechten op als voor de andere
groeperingen.
Het gasbeleid
In de avondvergadering kwam ter afwis
seling de nota aan de orde inzake het gas
beleid. Het beleid, zoals het in het afge
lopen jaar gevoerd is, heeft gelukkig in het
algemeen in de Kamer instemming ont
moet, constateerde de minister van Econo
mische Zaken, prof. Zij ls tra. Nu men
het met zijn strategie eens was, hoopte de
bewindsman, dat er bereidheid zou zijn
hem ten opzichte van de tactiek enigermate
de vrije hand te laten. Op de werkzaam
heden van de Nederlandse Aardolie Maat
schappij is het toezicht afdoende. De i-egio-
nale organisaties moeten de bouwstoffen
worden voor een eventuele nationale orga
nisatie. Als men aardgas wil gebruiken
voor ketelvuren zouden ten hoogste twee
cf drie textielfabrieken bediend kunnen
worden. Bovendien ontbreekt het leiding
net daarvoor, zodat het beter is het restant
aan gas niet daarvoor te besteden, maar
voor onderzoekingen te reserveren.
Tot, de heer Nederhorst zeide minister,
„dat hij dus niet met gas in zijn maag blijft
zitten." Tevens zette hij uiteen dat er geen
gevaar bestaat, dat men van Duitse kant
aardgas aftapt, want het Duitse veld bij
Eentheim loopt niet door onder Nederlands
grondgebied. Wanneperveen, het rijkste
veld, bevat ongeveer twee milliard kubieke
meter gas en de andere velden waar
schijnlijk minder. Vermeld zij nog, dat de
minister vol waardering was voor de ijver
waarmee de Nederlandse Aardolie Maat
schappij talrijke boringen heeft verricht.
Overigens zijn alle andere maatschappijen
vrij om mee te dingen bij het exploiteren.
Na de replieken volgde een korte schor
sing, wellicht omdat minister Zijlstra even
beraad nodig had.
De heer Nederhorst had namelijk
gevraagd hoe de mededeling van de minis
ter, dat er geen beduchtheid behoeft te be-
ADVERTENT1E
KEELPIJN...
VRIJDAG 11 DECEMBER
Nassauplein 8 Theosofische vereniging.
Spreker J. A. H. van Leeuwen, 8 uur. Lange
Veerstraat 16 „Leven zonder angst", stich
ting Psycho-Synthese, spreker B. v. d. Meer,
8 uur. Lido: „De grote beslissing", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. City: „Ivoorjagers", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Levend begra
ven", 14 jaar 7 en 9.15 uur. Roxy: „De on
zichtbare tegenstander", 14 jaar, 7 en 9-15 uur.
Rembrandt: „Intriges in het Oosten", 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Palace: „Je moet maar pech
hebben", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Mou
lin Rouge", 18 jaar, 8 uur. Minerva: „Show
boat", alle leeft., 8.15 uur.
ZATERDAG 12 DECEMBER
Stadsschouwburg: „Hart tegen hart", „De
Nederlandse Comedie", 8 uur. Gebouw St.
Bavo: Tentoonstelling van pluimvee, konij
nen, sierduiven en katten. 106 uur. Lido
„De grote beslissing", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. „Martina" 18 jaar, 23.30 uur.
City „Ivoorjagers", 14 jaar, 2.15, 4.30,
7.00 en 9.15 uur. Frans Ilals „Levend be
graven", 14 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Roxy:
„De onzichtbare tegenstander", 14 jaar, 2.30,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Intriges in het
Oosten", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Palace:
„Je moet maar pech hebben", 18 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Luxor: „Moulin Rouge", 18 jaar,
2. 5 en 8 uur. Minerva: „Showboat", alle leef
tijden, 2.30, 7 en 9.15 uur.
slaan voor aftapping van Duitse zijde van
Nederlands gas, te rijmen valt met een
vroeger door dezelfde bewindsman afgeleg
de tegenovergestelde verklaring.
De heer Nedei-horst kreeg geen concreet
antwoord. De minister merkte nog op, dat
in het algemeen de zaken die de staat
onderneemt, geld kosten. Maar met het
aardgas maakt men winst. De Kamer heeit
te beslissen wat er met die winst moet ge
beuren.
Gistermiddag heeft de Haarlemse recht
bank een ingewikkeld geval van diefstal
behandeld, waarbij vier getuigen werden
gehoord, wier verklaringen nogal uiteen
liepen. De eerste getuige, J. v. d. P. uit
Velsen, die het slachtoffer van de diefstal
was, vertelde, dat hij in de nacht van 23
op 24 September van dit jaar, na eerst tot
middernacht in een café te hebben gezeten,
alleen op weg naar huis was gegaan en
dat hij, toen hij vlak bij zijn huis een
poortje was binnengegaan, plotseling bij zijn
keel was 'gegrepen. Ook voelde hij toen,
dat zijn portemonnaie waarin ongeveer
acht gulden zat hem ontfutseld werd,
doch daarna werd hij zo hard tegen de
muur van het poortje gedrukt, dat hij zich
verder niets meer herinneren kon. De
tweede getuige was J. d. B., een slager uit
Velsen, die vlak bij het poortje woont. Hij
liet net enkele gasten uit, toen hij V. d. P.
geholpen door twee jongemannen, de straat
zag oversteken en met hen in het poortje
verdwijnen. Daarna had D. B. zijn deur
gesloten, zodat hij niets heeft kunnen zien
van een eventueel misdrijf in het poortje.
De derde getuige was de negentien
jarige J. A. G. uit Beverwijk, die ook de
avond in het café had doorgebracht, waar
hij, naar hij zei, een twintig- tot dertigtal
glazen bier had gedronken, grotendeels be
taald door L. T., een jeugdig los arbeider
uit Velsen, die ook zelf vele keren het glas
zou hebben geheven. G. wist voor de recht
bank slechts vage verklaringen af te leg
gen; hij wist zelf niet precies, hoe ook hij
bij dat bewuste poortje was gekomen en
herinnerde zich enigermate dat hij enkele
schimmen had gezien, waarvan de ene de
andere in een wurggreep vasthield. Hij
had een paar keelgeluiden gehoord en zag
even later L. T. uit de poort komen. Hij
was met hem in de richting van Beverwijk
gelopen, maar over het voorval was niet
gesproken.
Als vierde getuige werd gehoord me
vrouw G. B., die tegenover het poortje
woont. Zij had gestommel op straat ge
hoord en toen zij uit het raam keek, zag zij
een paar mensen in het poortje staan. Ook
had zij keelgeluiden gehoord, waarna twee
personen uit het poortje te voorschijn
kwamen en samen wegliepen. Zij had zich
daarna telefonisch in verbinding gesteld
met de politie.
L. T., die als verdachte terecht stond,
ADVERTENTIE
kon alleen maar verklaren, dat hij van
niets wist.
De officier van Justitie, mr. B. v. d.
Burg, was van mening, dat de getuigenis
sen van D. B. en mevrouw B. het meest
gewicht in de schaal legden, omdat alleen
deze personen die avond vrij van sterke
drank waren geweest. Overigens waren
de schouderwond en de bloeduitstorting
bij het linkeroog van V. d. P. stille getui
gen van mishandeling. De officier achtte
dan ook zowel de diefstal als de mishande
ling bewezen en eiste, rekening houdend
met het feit, dat T. reeds enkele malen
veroordeeld is wegens diefstal en mishan
deling, een gevangenisstraf van een jaar en
drie maanden, met aftrek van preventieve
hechtenis.
De raadsman van T., mr. W. Boers, was
er in 't geheel niet zeker van, dat T. de j
misdaad gepleegd zou hebben. Volgens
hem kon het ook in samenwerking met G.
gedaan zijn, of door G. alleen of zelfs door
andere personen. Mr. Boers verklaarde,
dat deze rechtszaak als een enkelvoudig
delict is geconstrueerd. Dc officier ging
van dc gedachte uit, dat alles door één
persoon is gedaan. Niemand heeft evenwel
met zekerheid de verdachte herkend. Alle
aanduidingen zijn zeer vaag. Daar komt
nog bij, dat het gestolen geld nooit is ge
vonden. Pleiter eiste daarom vrijspraak.
De rechtbank zal over veertien dagen
uitspraak doen.
De gemeenteraad van Diemen heeft niet
algemene stemmen besloten de gemeente
ontvanger, P. Th. A. W.. die wegens frau
duleuze handelingen veroordeeld is tot een
gevangenisstraf van twee jaar, oneervol te
ontslaan.
Twee Duits-talige films zijn dit keer in deze rubriek aan de orde. De eerste gaat
binnenkort in het. Amsterdamse City-theater en behandelt een op het oog sensationele
misdadigersgeschiedenisdie echter minder cru is dan de titel doet vermoeden: ..Het
dubbele leven van dr. Gerbrand". De tweede draait met Kerstmis als première voor
Nederland te Haarlem en werd gemaakt naar Erich Kastners roman ..Puntje en
Anton". De films hebben met elkaar alleen de taal gemeen. Voor de rest is er geen
enkel punt van overeenkomst. Het fei', dat de laatste film in Wenen is opgenomen
doet zelfs vermoeden, dat we hier te maken hebben met een Oostenrijkse film,
ofschoon dat verder nergens uit blijkt, integendeel. Puntje en Anton" is een Duitse
film in al haar verschijningsvormen. Wie zich de verfilming van Erich Kastners ..Das
doppette Loüchen" herinnert zal misschien met grote verwachtingen naar ..Puntje en
Anton" uitzien. Ik moet hem dan helaas teleurstellen. De film staat er niet bij in de.
scliaduv:. Heel wat beter is ook ..Het dubbele leven van dr. Gerbrand". Vooral het
lamste deel van de film met de rechtszitting, die het lot van de dokter zal bezegelen,
is zeer sterk. Geen ivoord te veel, geen sentiment overdreven, recht op het doel af.
Ik vertel u van beide films, opdat ge u zelf een oordeel kunt vormen.
Om te beginnen met de beste: in „Het
dubbelleven van dr. Gerbrand" maken we
kennis met een medisch student, die pas
uit krijgsgevangenschap is teruggekeerd en
niet over voldoende geldmiddelen beschikt
om zijn studies te beëindigen. Zijn enige
toeverlaat is de verloofde van zijn in de
oorlog gesneuvelde broer. Maar ook zij
kan hem niet helpen. De student ontmoet
een vooraanstaande autoriteit, die hij bij
een operatie tijdens de oorlog het leven
redde. De man biedt hem een baan aan in
een landelijk ziekenhuis in de overtuiging,
dat Gerbrand zijn artsdiploma bezit. De
student maakt bedenkingen, doch bezwijkt
ten laatste voor de verleiding en aanvaardt
de benoeming. Hij verricht uitzonderlijk
goed werk en voert met succes een der
moeilijkste operaties uit, die de medische
wetenschap kent. In het geheim studeert
hij verder. Maar dit verborgen leven wordt
hem te benauwend.
Wanneer hij zijn artsdiploma heeft, geeft
hij zich aan. Een dramatische rechtszitting
volgt. Hij wordt veroordeeld, maar valt
onder de amnestie en is vrij. En de getui
genverklaringen zijn zo loffelijk, de argu
menten van zijn verdediger zo knap, dat
dr. Gerbrand zijn taak: het helpen van de
mens in nood thans vrij en fier kan uit
oefenen.
Dit in het kort was de inhoud. Zoals
reeds gezegd is de film werkelijk sterk op
het eind. Dan slaagt regisseur Rolf Hansen
erin met klemmend betoog te bewijzen,
dat de liefde voor zijn vak en de liefde
voor de mens Gerbrand ertoe aanzetten de
wet terzijde te stellen, die de hinderpaal
vormde tussen hem en zijn toekomst. Dat
geschiedt dan door de verklaringen der
getuigen, die elkaar opvolgen in een steeds
sterker pleidooivoering met als anti-climax
de egoïstische verraderlijkheid van de man,
die Gerbrand eerst de hand boven het
hoofd hield en als bijzonder hoogtepunt de
verklaringen van de professor, wiens col
leges hij voor zijn praktijk volgde. Hansen
is hier heel wat soberder en veel in
drukwekkender dan in de voorafgaande
scènes waarin vooral de episode, die op de
innerlijke moeilijkheden van de held be
trekking hebben, sterk zijn aangezet, zodat
Gerbrand wel heel lijdend ofwel als een
soort „Übermensch" wordt uitgebeeld.
Dieter Borsehe helpt daar zelf een handje
aan mee, maar het tegenspel van de per
sonen uit zijn omgeving vergoedt veel.
Men ziet tenminst een fraaie creatie van
Carl Wery als „vaderlijk" dokter, een
mooie rol van Erich Ponto als professor en
een heel sympathieke verloofde van Ruth
Leuwerik. Ook de „vamp" van Renate
Mannhardt voldoet'aan alle eisen. Alles bij
elkaar komt de Rotary-film met dit pro
duct behoorlijk voor de dag. De humor is
er spaarzaam in gezaaid, de ernst is wel
eens bar, maar onder de na-oorlogse Duitse
films is het geenszins de minste.
Puntje en Anton
In mijn vorige bespreking wijdde ik enige
regels aan de zogenaamde publiekfilm. De
criiisch aangelegde filmliefhebber oordeelt
anders dan de bioscoopbezoeker-voor-onl-
spanning, zo betoogde ik. Vandaar dat het
grote publiek films mooi vindt, die de cri-
tiek en de critische filmliefhebber ver
werpt. Ik denk, dat het met „Puntje en
Anton" net zo zal gaan. Het is film waar
de zakdoeken aan te pas zullen komen.
Een arm jochie en een rijk meiske spelen
er de hoofdrollen in. Het jochie verdient
geld voor zijn zieke moeder tot diep in de
nacht en het meiske, dat door wereldse
mama verwaarloosd wordt, verdient geld
voor het jochie door 's avonds als bedela-
resje verkleed lucifers te verkopen. Het
jochie weet een inbraak bij het kleine
meisje thuis te verijdelen en aan het eind
van de film gaan arm en rijk samen op
vacantie. Er gebeurt nog veel meer, maar
hoe het ook zij: de staaltjes opofferings
gezindheid zijn niet van de lucht. Er wordt
braaf met en op de sentimenten gewerkt
en al zijn er zekere geestige momenten,
anderhalf uur van deze zoete koek zijn
rijkelijk veel. Temeer daar de kinderen zo
verschrikkelijk als volwas
senen praten en denken en
de grote mensen bespreken
of te kijk zetten. 1-Iet meisje
vooral, uit vijfduizend can-
didaten gekozen, heeft een
onuitstaanbare tekst. Aan echte kinderlijk
heid blijft bij haar niet veel meer over.
Nee, dat is een ware teleurstelling als men
aan het „doppelte Lottchen" terugdenkt.
Het is kennelijk een gebrek aan regiekunst,
iets wat men Tromas Engel ondanks zijn
luisterrijke naam gerust in de schoenen
mag schuiven. De enige, die mij in de film
oprecht beviel was de kokkin, wier humor
echt en wier verschijning al uit haarzelf
geestig was. De inzet van de film doet
overigens het beste verwachten. De scènes
van de gouvernante met de inbreker zijn
evenmin van spiritualiteit ontbloot, maar
soms had ik het gevoel of de klok dertig
jaar was teruggezet en er geen filmgeschie
denis was gemaakt. Als bijzonderheid ver
meld ik nog, dat de Duitse Katholieke
Filmkeuring de film tot de tien beste re
kent, die er in 1952 zijn gemaakt. Ik ben
benieuwd wat mijn lezers erover denken.
P. W. FRANSE.
Gerbrand onthult zijn geheim aan de directeur van het ziekenhuis waar hij werkt.
(Links Dieter Borsehe, rechts Carl Wery).
Op voordracht van de staatssecretaris
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
is bij Koninklijk Besluit van 13 November
enige beperking aangebracht in de omvang
der examenprogramma's voor de staats
examens HBS A en B.
Voor het A-diploma zijn vervallen: na
tuurkunde, scheikunde, plant- en dier
kunde en handtekenen.
Voor het B-diploma wordt niet meer ge
ëxamineerd in de vakken handelsweten
schappen, staathuishoudkunde, staatsin
richting, cosmographie, handtekenen,
rechtlijnig tekenen en lichamelijke oefe
ning. Wel echter moet bij het B-examen
blijk worden gegeven van inzicht in wor
ding, taak en betekenis van de verschil
lende staatsorganen.
KERKELIJK NIEUWS
Oud-Geref. gemeenten. Tweetal te St. Phi-
lipsland. M. A. Mieras te Krimpen a. d. IJs-
sel en E. du Marchie van Voorthuysen te
Leersum.
Reeds vóór Jan van Riebeeck aan de
Kaap landde, kende onze taal het woord
hottentot, echter in de betekenis: sta
melaar, stotteraar. Het is een klankna
bootsend woord, dat onze zeelui in
Zuid-Afrika ook gingen gebruiken voor
de inwoners van dat land „vanwege
hunne hakkelige sprake", zoals een reis
beschrijver uit die tijd meldt. Van Rie
beeck zelf noemt ze afwisselend Otten-
tots en Hottentoos. Thans heten ze Hot-
nots. In Nederland ging de betekenis:
stotteraar geheel verloren. Zij maakte
plaats voor die van: ruwe, onbeschaafde
man of vrouw. Saartje Burgerhart
noemt Brecht, de oude gedienstige van
haar tante „een Hottentot van een
meid". Zo spreken wij thans nog van
^een kaffer.
TONEEL EN DANS
Zaterdag 12 December. Stadsschouwburg, 20
uur: „Bataille de Dames" van Scribe en
Legouvé wordt, in de nieuwe vertaling
van Bert Voeten onder de titel „Hart
tegen Hart", opgevoerd door de Neder
landse Comedie onder regie van Fons
Rademakers.
Zondag 13 December, Stadsschouwburg, 20
uur: De Nederlandse Comedie speelt „Hart
tegen Hart" van Scribe, met Mary Dres-
selhuys, Winnifred Bosboom. Fons Rade
makers. Allard van der Scheer en Joan
Remmelts, in een décor van Friso Wie-
gersma.
Zondag 13 December, Concertgebouw, 20
uur: Bonte avond „Zomer in December"
met medewerking van Maria Zamora en
haar kwartet en vele anderen. Verder:
talentenjacht.
Dinsdag 15 December, Vleeshal, 20.15 uur:
Openingsavond Haarlems Cultureel Cen
trum met medewerking van de voor
drachtskunstenares Aline Markus en leden
van Ballet Recital onder leiding van
Sonia Gaskell. Zie verder onder: Muziek.
Woensdag 16 December, Stadsschouwburg,
20.15 uur: Voor de Haarlemse Kunst-1
gemeenschap treedt het kleinkunstenscm-
ble ..Arabesque" op. Hetty Blok, Cruys
Voorbergh en Cor Lemaire in „Vanouds
Adam en Eva".
Vrijdag 18 December, Brinkmann, 14 uur:
Op de Kerstmiddag van de Vrouwen-
Electriciteitsvereniging draagt Alina Mar
kus gedichten, een legende van Selma
Lagerlöf en een novelle van Guy de Mau
passant voor.
MUZIEK
Vrijdag 11 December. Stadsschouwburg, 20
uur: Concert voor Geloof en Wetenschap
door het Nederlands Kamerorkest onder
leiding van Albert de Klerk, met mede
werking van Jo Vincent, sopraan, die
„Salve Regina" van Pergolesi en de
Lentecantate van Carl. Ph. Em. Bach ten
gehore brengt.
Maandag 14 December, gebouw Domi, 20
uur: Afscheidsrecital van de sopraan Jo
Vincent onder auspiciën van de Bloemen-
daalse kunstkring Muzenforum. Begelei
der is Gerard Hengeveld.
Dinsdag 15 December. Minerva Theater, 20.15
uur: Onder auspiciën van de Heemsteedse
Kunstkring zingt het Nederlands Kamer
koor onder leiding van Felix de Nobel
onder meer werken van Orlando di Lasso.
J. Pz. Sweelinck, Brahms, Strategier en
Wagen a ar.
Dinsdag 15 December, Vleeshal. 20.15 uur:
Openingsavond Haarlems Cultureel Cen
trum met medewerking van de pianisten
Ans Bouter en Miep van Luin. de violist
Jan Hesmerg, de fluitist Frans Vester. de
sopraan Corry van Beckum, voordracht
kunstenares Aline Markus en leden van
Ballet Recital.
Woensdag 16 December, Concertgebouw,
19.30 uur: Generale repetitie voor de uit
voering van het Wcihnachtsoratorium van
Bach door de Christelijke oratoriumver-
eniaing „Door Zang Vriendschap" onder
leiding van Simon C. Jansen, met het
Zuid-Hollands Orkest.
Donderdag 17 December, Concertgebouw. 20
uur: „Weihnachtsoratorium" Czie Woens
dag). Vocale solisten: Mea BoonNaber-
man, Annie Woud, Paul Hameleers en
Piet Tra. Aan het orgel Piet Kiel, aan het
clavecimbel Valentijn Schoonderbeek.
Algemene leiding Simon C. Jansen.
Donderdag 17 December, Monopole, Zand-
voort. 20 uur: Voor de culturele kring
't Helm treedt het Nederlands Kamerkoor
onder leiding van Felix de Nobel op met
een orogramma van geestelijke en we
reldlijke liederen, oude en moderne.
Vrijdag 18 December. Concertgebouw. 20
uur: Vierde V-concert door het Noord
hollands Philharmonisch Orkest onder
leiding van Marinus Adam met solistische
medewerking van de sopraan Dora van
DoornLindeman en de fluitist Marius
Ruysink.
DIVERSEN
Vrijdag 11 December, gebouw Tlieosofia, 20
uur: Voor de Theosofische Vereniging
soreekt de heer J. A. H. van Leeuwen over
„Karma en reïncarnatie als wetenschappe
lijke feiten'.
Zaterdag 12 December, Lido Theater, 23.30
uur: Nachtvoorstelling van de film ..Mar
tina, het meisje van de straat". Zondag 13
December 11 uur herhaling van „Blossom
Time" (muziekfilm over Schubert) met
Richard Tauber.
Zondag 13 December. Rembrandt Theater.
11 uur: Bijzondere voorstelling van de
muziekfilm „Australische symphonie" met
medewerking van de vermaarde pianiste
Eileen Joyce.
Maandag 14 December, Stadsschouwburg, 20
uur: Bijeenkomst van het Frysk Selskip
„Gysbert Japicx". Opgevoerd wordt „Dochs
waerd it feest" door L. de Hoop naar „Ach
ter de wolken schijnt de zon" van Feen-
stra en Spierings.
Maandag 14 December, Brinkmann, 20 uur:
Voor de vereniging „Haerlem" houdt de
heer J. W. Lieftinck uit 's Gravenhaee een
lezing met lichtbeelden over „Oud-Neder
landse raadhuizen".
Maandag 14 December, Vleeshal, 20 uur: In
Haarlems Cultureel Centrum spreekt jhr.
dr. J. C. Mollerus over de Libanon, Syrië
en Israël (met lichtbeelden). Vrijdagavond
causerie over IJsland.
Dinsdag 15 December, Stadsschouwburg,
19.30 uur: Schoolvoorstelling door de let
terlievende vereniging „J. J. Cremer" van
„De familie Kegge" door Henk Bakker
naar het gelijknamige deel uit de „Camera
Obscura" van Hildebrand onder regie van
de bewerker.
Woensdag 16 December, gebouw St. Bavo,
19.30 uur: Ontspanningsavond van de Al
gemene Bond van Ouden van Dagen met
medewerking van het ensemble Musicorda
onder leiding van Ab Douwes met een
programma van muziek, zang en toneel.
Woensdag 16 December. Waalse Kerk, 20 uur:
Vertoning van de kleurenfilm „Eens
Christen reize naar de eeuwigheid" naar
het gelijknamige boek van John Bunyan.
Verder: „Waarom ik zo gelukkig ben".
Woensdag 16 December, Kon. Emmaschool,
20 uur: Jelle Troelstra spreekt voor de
afdeling Haarlem-Noord van de Volks
universiteit over „Het zien van schilde
rijen" (Roerdompstraat 19, ingang Raaf
straat).
Woensdag 16 December, Zomerlust, Zand-
De sopraan Dora van Doorn-Lindeman
zingt Vrijdag IS December als soliste bij
het Noordhollands Philharmonisch Orkest
de aria „Siisser Trost, mein Jesu kommt"
van Bach.
voort. 20 uur: Eerste auditie voor ama
teursconcours op het gebied van de
kleinkunst. Instrumentale ensembles,
vocalisten, conférenciers. goochelaars,
acrobaten, accordeonisten en dansers.
Donderdag 17 December, Teylers Museum,
14.15 uur: Voor de Vereniging van Huis
vrouwen spreekt de heer H. P. Baard,
directeur van het Frans Halsmuseum, over
„De etsen van Rembrandt'. Met expositie
en vertoning van lichtbeelden.
Donderdag 17 December. Stadsschouwburg,
20 uur: De toneelvereniging „Door Inspan
ning Uitspanning" geeft een opvoering van
„Kopper en Co." door Daan van der' Zee
onder regie van Carl Veerhoff.
V.ijdag 18 December, Stadsschouwburg, 20
uur: Prof. dr. P. Smulders S. J. spreekt
over „Geloof en Wetenschap" over „Ka
tholieke verdraagzaamheid tegenover het
moderne humanisme".
Vrijdag 18 December, Kleine Brinkman. 20
uur: Filmavond van het Genootschap
Nederland-Engeland, Scènes uit „Macbeth"
en „Julius Caesar" van Shakespeare en
„Desert Victory" (Van El Alamein tot
Tripolis).
TENTOONSTELLINGEN
Huis Van Looy: Eretentoonstelling van wer
ken van de schilder Johan Buning ter
gelegenheid van diens zestigste verjaardag.
Dagelijks van 1012.30 en van 13.3017
uur, des Zondags van 1417 uur. Tot 4
Januari.
Bodamèr, Zandvoort: Tekeningen van leer
lingen van de Zandvoortse Kinderschilder
school onder leiding van Ton de Boer op
Zaterdag. Zondag en Maandag 12, 13 en
14 December van 1416 en 1922 uur.
Treslong, Hillegom: Exnositie van grafiek,
tekeningen en schilderwerk van Jan
Förrer, student aan de Rijksacademie voor
beeldende kunsten te Amsterdam. Van 16
December tot 6 Januari.
Teylers Museum: Etsen van Rembrandt uit
eigen bezit. Verder tekeningen van Rafaël,
Michelangelo, Lorrain en Watteau. Ge-
onend op werkdagen van 1115 (behalve
Maandag) en de eerste Zondag van elke
maand van 1315 uur.
Frans Halsmuseum. Groepsportretten van
Frans Hals in nieuwe formatie en perma
nente expositie van nieuwe aanwinsten.
Dagelijks geopend van 1015 uur, des
Zondags van 13—15 uur.
Schotersingel 117 a: Palestina-diorama's
(Bijbelse voorstellingen). Dagelijks ge
opend van 1417 uur.
Kunsthandel Leffelaar. Wagenweg: „Le
musée chez soi", kleurenreproducties
naar oude en moderne meesters. Geopend
op werkdagen van 10—17 uur.
Woonhuis Van Looy: Het voormalig woon
huis van de schilder-schrijver Jacobus van
Looy is te bezichtigen op Donderdagen
van 1012 en van 1417 uur, op Zondagen
alleen van 1417 uur.
LONDEN. De algemeene aandacht
is thans in hooge mate gevestigd op eene
proef, welke zal worden genomen tot het
bespoedigen der dagelijks belangrijker
wordende gemeenschap tusschen Enge
land Australië. De ingenieur Brunei,
zoon van den heer Brunei, die den
bekenden tunnel onder de Theems
heeft uitgevoerd, zal eene stoomboot laten
bouwen van reusachtigere afmetingen dan
alles, wat tot dusverre van dien aard is
beproefd. Het schip zal eene lengte krij
gen van 207 meters, eene breedte van 25
meters en eene holte van 18 meters. Het
zal voorzien worden van stoomwerktuigen
van gezamenlijk 2600 paardenkrachten, die
niet alleen gewone drijfraderen ter zijde,
doch ook eene zoogenaamde schroef aan
de achterzijde zullen doen bewegen.
De grootste zwarigheid moet gezocht
worden in de samenstelling van zulke
groote vaartuigen. Het aanwenden van
hout is eene onmogelijkheid, nademaal het
schip bij stormweder gewisselijk zoude
breken. De heer Brunei is, na nauwkeu
rige nasporingen, op het denkbeeld ge
komen, ijzer te gebruiken.
Binnen 18 maanden moet het reusachtige
schip gereed zijn. Men rekent op het ver
voer van 800 passagiers, die voor den
overtogt, welke 33 a 36 dagen zal duren,
in de eerste klas 65. in de tweede klas 35,
en in de derde klas 25 pond sterling zul
len moeten betalen.
