Veel te veel groente om
prijs te kunnen houden
„Norduco"-experiment met zeewater
PANDA EN DE MEESTER-VERSLAGGEVER
Wereldnieuws
V.
Geslaagd debuut Christelijk
Mannenkoor „IJmuiden"
Werk van jonge Nederlandse
schilders bij Felison
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
LOOS JES'
Groentemarkt in mineur
Op de bloemenveiling dient zich
een kunstmatig voorjaar aan
Prettige expositie
Vanmorgen in de
Vishal
Eerste vrouwelijke
hoogleraar in Delft
- ^loclx ió het zo
J
ZATERDAG 19 DECEMBER 1953
ROMANCIRCULATIE
n
Proeffabriek in IJmuiden
Zouten zouden kunstmest kunnen opleveren
Vacantieregeling
groentehandel
Heringa Wuthrich
Mei. dr. ir. A. E. Korvezee;
theoretische scheikunde
Colporteurs in
arrest gesteld
EEN BR|L VAN K E I P
ONBEKEND
DOEL
Het is met het koorleven te IJmuiden na
de oorlog sukkelen geworden, in scherpe
tegenstelling met de periode vóór 1940, toen
vele verenigingen hier de koorzang druk
beoefenden. Koren als Hallelujah, Poly
hymnia, Kennemer Zangers, Nieuw Hosan-
nah, om er maar eens enkele te noemen,
zijn voor goed verdwenen. IJmuidens Man
nenkoor, reeds vele jaren tellend, meende
zijn traditie in een in 1948 gesticht ensem
ble te kunnen voortzetten, maar ook dit is
mislukt.
De herinnering aan de bloeitijd der Chris
telijke koren in deze gemeente is echter
gebleven en het verlangen weer eens in
zo'n koor te zingen is bij vele zangers niet
geblust geworden. Zij zullen het zeker niet
betreurd hebben, toen een groep liefheb
bers enkele maanden geleden het Christe
lijk mannenkoor „IJmuiden" oprichtte. Nog
minder, toen kort daarop de benoeming van
Stephen Jansen tot dirigent afkwam. Want
Jansen heeft in hetzelfde gebouw, waar
Vrijdagavond „IJmuiden" zijn eerste open
bare uitvoering gaf, in de dertiger jaren
vele achtereenvolgende avonden zangtriom-
HILVERSUM I. 402 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis. 9.30
Nieuws. 9.45 Orgelconcert. 10.00 In de open
deur. 10.30 Hervormde Kerkdienst. 12.00 Pla
ten. 12.15 Platen. 12.20 Apologie. 12.40 Pla
ten. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.10
Promenade-orkest. 13.40 Boekbespreking.
13.55 Platen. 14.00 Voor de jeugd. 14.30 Radio
Philharmonisch orkest. In de pauze: Het
Atoom in dienst van de vrede, klankbeeld.
15.45 Bariton en piano. 16.10 Katholiek Thuis
front overal! 16.15 Sport. 16.30 Vespers. 17.00
Gereformeerde Kerkdienst. 18.30 Gewijde
muziek. 18.55 Nieuws uit de Kerken. 19.00
Vocaal ensemble, kamerorkest en solist. 19.30
Luther over het Kerstfeest, causerie. 19.45
Nieuws. 20.00 Platen. In de pauze: Moeten
wij de liefde organiseren? 20.25 De gewone
man. 20.30 Theaterkoor, Symphonette-orkest
en solist. 21.10 Heilige Moeders, hoorspel.
22.00 Platen. 22.10 Amusementsmuziek. 22.35
Actualiteiten. 22.45 Gebed. 23.00 Nieuws.
23.1524.00 Promenade-orkest en soliste.
HILVERSUM II. 298 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55 Sportmedede-
lingen. 9.00 Langs ongebaande wegen, cau
serie. 9.10 Volksdansen. 9.30 Geestelijk leven,
causerie. 9.45 Platen. 9.55 Met en zonder
omslag. 10.25 Bereitet die Wege, bereitet die
Bahn, cantate. 10.50 Een Zwanenzang, hoor
spel. 1.15 Promenade-orkest en solist en
klein koor. 12.00 Sportspiegel. 12.05 Metropole
Orkest. 12.35 Even afrekenen. Heren. 12.45
Indonesische muziek. 13.00 Nieuws. 13.05
Mededelingen of platen. 13.10 Orgel en piano.
13.30 Piano. 14.00 Boekbespreking. 14.20
Disco causerie. 15.05 Vierhandig pianospel.
15.40 Filmpraatje. 15.55 Den heliga Natten,
Kerstoratorium. 16.30 Snortrevue. 17.00 In
strumentaal sextet. 17.30 Voor de jeugd.
17.50 Sportjournaal. 18.15 Niéuws, en sport
uitslagen. 18.30 Korte Hervormde Kerkdiens.t
19.00 Voor de jeugd. 19.35 Bijbellezing. 20.00
Nieuws. 20 05 Lichte muziek. 20.30 Klank
beeld over Frankri'k. 21.00 Uitwisselingspro
gramma. Franakriik. 22.00 Mededelingen.
22.05 Cabaret. 22.30 Platen. 22.45 Actualitei
ten. 23,00 Nieuws. 23.15 Dansmuziek. 23.45—
24.00 Platen.
BLOEMEND AAL. 245 M.
9 uur en 10.30 uur v.m. Dr. .T. L. Koole van
Bloemendaal. 11.45 uur v.m. Ds. S. J. Popma
van Amsterdam (BelangstellendenL 2.30 uur
n.m. Kinderkerk. 3.30 uur n.m. Dr. J. L.
Koole van Bloemendaal (Catechismus
onderricht!.
BRUSSEL. 324 M.
11.00 Orkest-concert. 12.15 Accordeonmu-
ziek. 12.34 Platen. 12.45 Accordeonmuziek.
13.00 Nieuws. 13.15 Vlaamse muziek. 13.30
Voor de soldaten. 14.00 Operaconcert. 15.30
Koperensemble. 16,00 Snort. 16.45 Palten.
17.00 Orkest-concert. 17.40 Platen. 17.45
Sportuitslagen. 17.50 Platen. 18.00 Orkest
concert. IS.fO Godsdienstig halfuur. 19 00
Nieuws. 19.90 Gevarieerde muziek. 21.30 Pla
ten. 21.40 Vo'ksmuzick. 22.00 Nieuws. 22.15
Verzoekorogramma. 23.00 Nieuws. 23.05—
24.00 Platen.
BBO
8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
("Op 464. 75 en 49 m.). 17.0017.15 Engelse les
voor beginnelingen. (Op 114, 49 en 42 m.l.
220.0-22.30 Nieuws. Overzicht van de Engelse
tijdschriften. (Op 224 m.).
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Gewijde muziek. 7.45 'n
Woord voor de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Sport
uitslagen. 8.20 Platen. 8.30 Tot uw dienst. 8.35
Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de
vrouw. 9.40 Platen. 10.07 Kamerorkest en
solist. 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen. 11.15
Gevarieerde muziek. 12.25 Voor boer en tuin
der. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen.
12.33 Platen. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws.
13.15 Blindenmuziekvereniging. 13.35 Kinder
koor. 14.00 Voor de jeugd. 14.30 Nederlandse
kamermuziek. 14.45 Voor de vrouw. 15.15
Platen. 15.23 Strijkkwartet. 16.00 Advents-
samenkomst. 17.00 Voor de kleuters. 17.15
Platen. 17.30 Voor de jeugd. 17.45 Regerings
uitzending: Rijksdelen Overzee: Aardolie in
West Nieuw Guinea. 13.00 Koorconcert. 18.25
Platen. 18.30 Orgel. 18.45 Engelse les. 19.00
Nieuws. 19.10 Platen. 19.30 Volk en Staat,
causerie. 19.45 Kerstprijsvraag voor het kind.
20.00 Radiokrant. 20.20 Klassieke muziek.
21.00 Het bewijs, hoorspel. 21.50 Promenade
orkest en solist. 22.30 Vocaal ensemble. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15 Het
Evangelie in Esperanto! 23.30—24.00 Concert
gebouworkest.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Muziek voor de kinderen.
8.00 Nieuws. 8,18 Platen. 8.35 Lichte muziek.
9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Onder
de pannen, hoorspel. 9.30 Platen. 10.00 Voor
de oude dag, causerie. 10.0-5 Morgenwijding.
10.20 Kerstmuziek. 10.45 Voor de zieken.
11.40 Voordracht.. 12.00 Dansmuziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor
het platteland. 12.38 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Voor de middenstand. 13.20 Omroep
orkest. 14.00 Voor de vrouw. 14.15 Viool,
clavecimbel en cello. 14.45 Flierefluiters op
onthoud, hoorspel. 16.05 De Winter, orato
rium. 16.45 Voor de jeugd. 17.15 Orgel. 17.30
Roemeens orkest. 17.50 Militair commen
taar. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20 In
strumentaal kwintet. 18.45 Parlementair
overzicht. 19.00 Voor de jeugd. 19.10 Muzi
kale causerie. 19.25 Volkszangkoor. 19.45
Regeringsuitzending: Strooiselroof bedreigt
onze bossen. 20.00 Nieuws. 20.05 Actualitei
ten. 20.10 In Holland staat een huis, hoor
spel. 20.40 Sportforum. 21.20 Dansmuziek.
21.55 Lezing. 22.10 Concertgebouworkest en
solist. 23.00 Nieuws. 23.15 Orgel. 23.35—24.00
Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
de landbouw. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Piano. 13.30 Vlaamse liederen. 13.45
Piano. 14.00 Platen. 15.00 Voor de zieken.
16.00 Platen. 16.30 Omroeo-orkest. 17.00
Nieuws. 17.10 Orgel. 18,00 Franse les. 18.15
Platen. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00 Ka
merorkest en soliste. 21.00 Platen. 21.30
Omroen-orkest. 22.00 Electrisch orgel. 22.55
23.00 Nieuws.
BBC
8 008.15 "Rngeim les voor beginnelingen
(Op 464. 75 en 49 m.). 22.0022.30 Nieuws.
Bezienswaardigheid van de week: Covent
Garden Market. Engelse les voor gevorder
ds®. (Op 464 m.).
fen gevierd, waar meer dan twee duizend
bezoekers per seizoen naar de door hem
geleide oratorium-uitvoeringen kwamen
luisteren.
Ook deze eerste avond van het jongge
boren koor „IJmuiden" verheugde zich in
een zeer grote belangstelling, zodat de
Nederlands Hervormde Kerk aan de Ka
naalstraat geheel bezet was.
„IJmuiden" beperkte terecht zijn optre
den lot slechts vijf nummers, maar hetgeen
wij van deze zangers te horen kregen, klonk
uiterst beschaafd en frappeerde door een
prachtige samenzang. Vooral bassen en
baritons muntten uit door een goede koor
klank. De registers waren, wat volume be
treft, in evenwicht en hetgeen men zong
was zonder uitzondering op toon. In het
bijzonder willen wij het knap vertolkte
„Sanctus" noemen van André Caplet, de
componist van het befaamde werk „Le
miroir de Jésus". Als verbindende schakel
tussen de Gregoriaanse muziek en Debussy
is hij een der meest karakteristieke figuren
der impressionnistische Franse school om
streeks het begin dezer eeuw. Ook in dit
„Sanctus" was de typische primitiviteit dei-
oude discantusstijl te horen, die door de
eenvoud der aangewende compositorische
middelen ondanks moderne effecten sterk
boeide. De uitvoering was een knap stuk
werk van het jonge koor.
Met niet minder waardering hebben we
geluisterd naar de goede solozang van me-
viouw J. Suyk-Schik, wier volle sopraan-
stem in het bijzonder aan het geestelijke
lied „Immanuel" relief verleende.
Het Christelijk vrouwenkoor „Vox Jubi
lant" is wel zeer vooruit gegaan. Het ge
zongene bepaalde zich weliswaar tot meer
stemmige liederen uit de Advents- en
Kersttijd, maar de dames vertolkten ze
zuiver en met goede beheersing der stern
gangen.
Adriaan Verschoor bespeelde het orgel
en trad als begeleider en als solist op. In
laatstgenoemde functie liet hij ons onder
meer genieten van een fantasie op Psalm
42 van de hand van Feike Asma en het
tere „Gebed" uit Boëlmanns Gothische
Suite, die weer eens te meer bewezen hoe
zeer deze musicus het kerkorgel beheerst.
A. J. VAN DER WEIJDEN
ADVERTENTIE
HET NIEUWE JAAR IN
met een abonnement op
Eens per week een goed boek
bij U thuis gebracht en gehaald
17.p. jaar voor de nieuwste boeken
12.p. jaar voor iels oudere boeken
Nadere inlichtingen:
Grote Houtstraat 100 - Tel. 17472
Rijksstraatweg 125 Tel. 23991
Onze zaken zijn a.s. Maandag, Dinsdag
en Woensdag de gehele dag geopend
tot des avonds 9 uur.
B. en W. van Velsen hebben een ver
zoek ontvangen van de N.V. maatschappij
tot exploitatie van kooksovengassen (ME-
KOG) te IJmuiden, die optreedt namens
de A.S. „NORDUCO" te Oslo, om vergun
ning tot het oprichten van een tijdelijke
proeffabriek voor de vervaardiging van
chemische producten van in zeewater aan
wezige zouten, in welke fabriek zijn opge
steld 142 machines, gedreven door even
veel elcctromotoren, 2 Iuchtketels en een
stoomketel. Voorts verzocht men vergun-
Het is nog steeds slecht op de Bever-
wijkse groentemarkt. De aanvoeren zijn
groot en de vraag blijft matig. Woensdag
was het al een heel slechte marktdag; er
draaiden veel prei, wortelen en kool door.
Andijvie is nog steeds ruim vertegen
woordigd en er wordt tot 26 cent per kilo
voor betaald; de spruiten, die van extra
kwaliteit zijn, gaan tot 67 cent per kilo,
maar de meeste partijen brengen tussen
de 18-35 cent per kilo op.
Doordat de aanvoer van bospeen op z'n
eind loopt is dit artikel nog goed te ver
kopen en de prijzen variëren van 18-3-6
cent per bos; waspeen gaat tot 20 cent per
kilo.
Er is al een flink aanbod van witlof;
duur is het lof echter ook al niet, want
boven de 35 cent per kilo komt er weinrg.
Het is prettig om over de Start, de klei
ne tentoonstelling van. werken van jonge
Nederlandse kunstschilders, die gehouden
wordt tot 27 December in de expositiezaal
aan de Heidestraat te IJmuiden-Oost, te
mogen schrijven. Als wij het goed begre
pen hebben zijn dit werken van schilders
aan wie de Koninklijke subsidie in de loop
der laatste jaren is toegekend. Hoewel hier
slechts weinig werken te zien zijn, geeft
deze tentoonstelling toch wel een bepaalde
indruk van het talent dezer bevoorrechten,
waaraan dan direct de verheugende 'con
clusie verbonden mag worden, dat de jury
voor de Koninklijke subsidie een voortref
felijk advies gegeven heeft. Dat er veel
talent aanwezig is onder de jongeren blijkt
steeds meer. Talent zowel voor de vrije
schilderkunst als voor de muurschilder
kunst en de grafiek.
Verscheidene der hier exposerenden
hebben reeds op eigen tentoonstellingen,
voor zover het Amsterdam betreft bij
Kunsthandel de Boer, inzicht van hun stre
ven en werken gegeven. Ik noem bij voor
beeld Albert Muis, van wie nu bij Felison
één zijner mooiste stukken, een hel ver
licht Zuid-Frans landschap, te zien is, ver-
dar Jan Groenestein, wiens liefde voor het
dier hem steeds opnieuw inspireerde tot
zeer boeiende tekeningen en mooi genuan
ceerde schilderijen. Anders geaard, maar
toch met een zekere verwantschap aan
deze schilders, is Jacob Kuyper, die een
geestig en breed gecomponeerd havenfrag
ment laat zien.
Jammer is het dat er van Lex Horn niet
inplaats van deze twee nogal wilde olie
verfstudies enige tekeningen gekozen zijn.
ADVERTENTIE
Atelier
MARTINSHOF
exposeert
DE KUNST VAN HET
EDELSMEDEN
Sieraden
KUNSTHANDEL LEFFELAAR
WAGENWEG 102
t.o. Hazepaterslaan
Zijn gevoel voor rhythme spreekt uit zijn
grafiek sterker. Overigens moet gezegd
worden dat uw criticus deze tentoonstel
ling noodgedwongen bij kunstlicht gezien
heeft en zijn oordeel over de kleur dus
speculatief is. Misschien is dit het moment
om dan meteen de wens uit te spreken dat
Felison zo spoedig mogelijk over een betere
expositiezaal de beschikking zal krijgen.
Gunstige geruchten hierover bereikten
ons. Mogen zij op waarheid berusten!
Spraken we eerst. over,.goede bekenden,
deze „Start"-tentoonstelling bood ook nog
wel verrassingen. Een nieuwe naam voor
mij;-Js, J. Diederen- die ook de charmante
omslag voor de catalogus ontwierp. Zijp
gouache van een donker landschap, zeer
gevoelig samengesteld, beviel mij heel erg'.
Zijn werk deed mij even denken aan dat
van Lataster: het is inderdaad gecon-
strueei'd en staat niet zover af van de ab
stracte schilderkunst. De bouw van de
vlakken en de lineatuur zijn echter klaar
blijkelijk niet alleen verstandelijk ont
staan. Het is het gevoel voor evenwicht
dat zijn hand bestuurde, waardoor een
samenvattend beeld werd opgeroepen van
een waarlijk doorvoeld gegeven. Deze
overweging naar aanleiding van de gou
ache werd nog bevestigd bij het doorblade
ren van een portefeuille met tekeningen
van deze kunstenaar.
Kennelijk geïnspireerd op de Chinese
kunst zijn de virtuoze penseeltekeningen
van R. van Lamsweerde. Als veelbelovend
noteerden wij verder de volgende*namen:
Hans Engelman, van wie wij elders beter
werk zagen, Frans Nols, Frans Wiegers en
Frans Vollmer. OTTO B. DE KAT
St. Petrus zuil:
In een vergadering van de Vereniging
van Kleinhandelaren in groente en fruit
„St. Petrus" is als één der voornaamste
punten de vacantieregeling besproken.
De voorzitter de heer J. Baltus heeft
hier het één en ander over naar voren ge
bracht. Evenals in zoveel andere bedrij
ven is het ook voor de groentehandel
wenselijk, dat men tot een georganiseerde
vacantieregeling komt.
Een ander punt van bespreking vormde
de winkelsluiting in IJmuiden.
In het bestuur werden de heren C. Poel
en J. Bleeker herkozen.
Prei behoort tot de minst gevraagde pro
ducten; 'de aanvoer is veel groter dan de
vraag. In het begin van de week draai
den er honderden kisten door, Vrijdag was
er een ruime vraag met prijzen tot 15 cent
per kilo. Selderijknollen variëren van 8-
19 cent per stuk.
De tomaten raken op en een enkel kistje
van goede kwaliteit brengt nog 120 cent
per kilo op. Uien en winterpeen gaan tot
ten hoogste 7 cent per kilo.
Appels en peren gingen tot 28 cent per
kilo.
Een nieuw seizoen begint
Op de bloemenveiling komen steeds
meer tulpen. Een nieuw seizoen vangt aan.
Steeds meer kwekers komen met hun eer
ste bosjes naar de markt, zodat verwacht
mag worden dat de eerstkomende dagen
de tulpenaanvoer belangrijk zal toenemen.
De Kersttulpjes met bol brachten van
4-13 cent per stuk op. De lange tulpen va
rieerden van 50-155 cent per bos.
Narcissen zijn er nog maar in beschei
den mate en er werd van 60-98 cent per
bos voor betaald. Hyacinten komen in di
verse kleuren en zijn duur: tot 40 cent.
per stuk. Blauwe druifjes brengen van 15-
38 cent per bosje op.
De aanvoer van cyclames is deze week
al heel groot geweest; de witte cyclames
waren duur; er werd tot 350 cent per stuk
voor betaald. Hulst draaide rond de gul
den per kilo.
ADVERTENTIE
N V. MP. „HOLSTER". OVERVEEN
Tel. K 2500 - 15597 en 19057
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut oliestook
Aan de markt kwam de Abraham
met 3200 kisten (vorig jaar om deze tijd
loste de Sumatra 800 kisten haring, die
f 24 opbrachten) en er waren een paar
loggers met een paar honderd kisten pre
sent.
De haring is verkocht voor f 10.50
tot f 11,50 en bij de eerste afslag werden
al 2100 kisten opgehouden.
Er kwam 130 ton haring uit Breskens,
die rechtstreeks ter vismeelfabriek ver
oordeeld werd.
In totaal bracht de kustvloot 25.000
kilo tong aan, die een stevige koers hield.
De lappen deden f 3,30, grootmiddel gold
f 2,25, halve pondjes f 1,90 en de enen
f 1,60, terwijl voor de tweeën f 0,75 tot
f 1 en voor de uivertjes f 12-f 15 werd
betaald. De export voor Frankrijk en
Zwitserland bleef kopen.
De schol, die naar Engeland ver
dween, hield weer geen prijs: voor de gro
te is niet meer dan f 22-f 25 betaald, de
middelschol deed f 27 tot f 30, de zet-
schol maakte f 42 tot f 45 en de enen f 30,
de tweeën f 26-f 27 en de drietjes f 17-
f 20, terwijl de uivertjes f 12-f 15 golden.
De luttele regels kabeljauw van van
morgen gingen voor f 65-f 75 naar België.
Kleine dichte wijting is goeddeels
opgehouden en wat aan de kwaliteits
eisen beantwoordde bracht f 12-f 13 op.
Voor Maandag zijn stomende de Nor-
ma (vis), de Zeelandia (vis) en de Bloe
mendaal (vis).
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
44. „Hallo, mijnheer Panda", zei Jollie-
pop, „ik wilde u waarschuwen, dat ik een
ontdekking heb gedaan, die mij ernstige
verdenkingen jegens de Meest erverslag-
gever van de Nieuws Raxn doet koesteren.
U zult zich ongetwijfeld herinneren, dat
de Nieuws Ram de val van de oude eik
op uw huis voorspelde?" ..Ja", antwoord
de Panda, „en ik herinner me ook, dat het
precies uitkwamzoals Joris... eh... de Mees-
terverslaggever het had beschreven". In
derdaadzei Jolliepop, „dit scheen ook
mij aanvankelijk een wonderbaarlijk feno
meen toetotdat ik ontdekte, dat het
uitkomen van de voorspelling met behulp
van een bijl is bespoedigd„Hèè?!", riep
Panda, „wat bedoel je?!" „Ik bedoel", ant
woordde Jolliepop, „dat iemand de eik
heeft omgehakt, nadat in de Nieuws Ram
voorspeld ivasdat deze boom op onze
woning zou vallen. Dit bewijst, dal de zo
genaamde Meesterverslaggever een ge
vaarlijke deugniet is, die niet voor ruwe
middelen terugdeinst, om zijn zogenaamde
niexLWs-voorspellingen te doen uitkomen,
als ik het zo mag uitdrukken". „Zo mag
je het zeker uitdrukken!", stamelde Panda
ontdaan, terwijl hij een steelse blik naar
Joris wierp. Dus toch.
ning voor het in gebruik nemen van een
opslagruimte voor dipicrylamine aan de
Hoflaan. Het verzoek ligt op de secretarie
ter inzage.
Wij vernemen nader over deze aange
legenheid, die reeds lang door de MEKOG
is voorbereid en waarmee men om inter-
nationaal-economischc redenen nogal ge
heimzinnig is geweest, dat de opzet van
het proefbedrijf het vervaardigen van
kunstmeststoffen uit zeewater is.
Hedenmorgen waren de Hoogovens niet
bereid, commentaar te verstrekken over
dit project. Het destillatie-proces met zee
water als grondstof zou een omwenteling
kunnen betekenen in de kunstmestindus
trie. Duitsland heeft reeds grote belang
stelling voor deze fabricage-rhethode, die
door Noorwegen en Nederland samen is
aangevat, aan de dag gelegd.
Met ingang van 1 Januai'i is tot. buiten
gewoon hoogleraar in de afdeling der
scheikunde aan de Technische Hogeschool
te Delft benoemd mej. dr. ir. A. E. Kor
vezee te Delft.
Antonia Elizabeth Korvezee werd 8
Maart 1899 te Wijnaldum geboren en stu
deerde aan de Technische Hogeschool te
Delft, waar zij in 1922 het ingenieurs
examen met lof behaalde. Op 5 Juni 1930
promoveerde zij, eveneens met lof, tot
doctor in de technische wetenschap te
Delft.
Op 1 September 1922 trad zij als assisten
te bij de Technische Hogeschool in dienst.
In die functie is zij meermalen gedurende
een half jaar werkzaam geweest in het
laboratorium van madame Curie aan de
Sorbonne, waar zij zich specialiseerde in
de chemie der radio-actieve stoffen en
waar zij enige publicaties op dit gebied
bewerkte.
In 1935 werd zij toegelaten als privaat
docent aan de Technische Hogeschool om
onderwijs te geven in de radio-activiteit.
Op 1 Januari 1938 volgde haar benoeming
tot hoofdassistent, op 1 December 1945 tot
conservatrice en op 1 September 1948 tot
lector in de afdeling der scheikundige
technologie om onderwijs te geven in de
theoretische scheikunde.
De rijksrecherche heeft in samenwerkirtg
met de rijkspolitie te Leiderdorp een in
woner van Leiderdorp en een inwoner van
Voorschoten in arrest gesteld.
Zij noemden zich evangelist, colporteer
den in Zuid- en Noordholland met gods
dienstige geschriften en zamelden gelden
in voor liefdadige doeleinden. Het onder
zoek van de politie heeft uitgewezen, dat
alle op deze wijze verkregen gelden ten
eigen bate werden aangewend.
De „evangelisten" bedienden zich van
een uniform, dat veel gelijkenis vertoonde
met dat van het Leger des Heils.
Het verzamelde bedrag loopt in de tien
duizenden.
DAT IS GOED QEZIEN
GROTE HOUTSTRAAT NAAST LUXOR
Reces. Het Britse Lager- en Hogerhuis zijn
Vrijdagavond op Kerstreces gegaan. De
eerstvolgende bijeenkomst zal 19
Januari 1954 worden gehouden.
Verlaging. President Eisenhower heeft
Vrijdag, na de tweede dag van zijn be
sprekingen met de republikeinse leiders
in het Congres, medegedeeld, dat het
mogelijk zal zijn om met ingang van
Januari de algemene inkomstenbelasting
cn de belasting op de overwinst van
maatschappijen te verlagen.
Rel. Op een door het onder communistische
leiding staande algemene vakverbond,
O.G.T., georganiseerde bijeenkomst te
Parijs, waar werd aangedrongen op
het sluiten van vrede in Indo-China,
is het tot het een handgemeen gekomen
tussen communisten en hun tegenstan
ders. De bijeenkomst, die door onge
veer duizend personen werd bijge
woond, was nauwelijks begonnen, toen
200 jongelui achter in de zaal, die voor
het merendeel in Indo-China hadden
gediend, eisten, dat een minuut stilte
ter nagedachtenis van hun gesneuvelde
kameraden in acht zou worden ge
nomen. Bij de gevechten die volgden
werd een aantal personen gewond. Vijf
jongelui hebben later op de avond twee
revolverschoten afgevuurd op de Frans-
Russische leeszaal te Parijs. Zij wisten
met een auto te ontkomen.
Verkiezing. Volgens de voorlopige uitsla
gen van de algemene verkiezingen op
Malta heeft de Labour Party van Do
minic Mintoff 15 zetels behaald, de
nationalistische partij, waartoe de der
missionnaire premier dr. Borg Olivier
behoort, 13 zetels en de Maltase arbei
derspartij van dr. Paul Boffa 2 zetels.
Van tien zetels moet de uitslag nog
bekend gemaakt worden. In het vorige
parlement hadden de nationalisten 15,
Labour 14, de arbeiderslijst 7 en de
constitutionele partij 4 zetels.
Afgebroken. De onderhandelingen tussen
de Oostenrijkse regering en Joodse or
ganisaties over schadeloosstelling we-
gens vervolging door de nazi's zijn af
gebroken, aldus maakten de Joodse
onderhandelaars Vrijdag te Londen be
kend. Als reden van het afbreken gaven
de Joodse onderhandelaars de weigering
van de Oostenrijkse regering om-aan
spraken op voormalige Joodse bezit
tingen die waren nagelaten zonder dat
er erfgenamen waren, te bespreken.
Beroep. Mr. G. J. van Hc-uven Goedhart,
de Nederlandse Hoge Commissaris van
de U.N.O. voor vluchtelingenzaken,
heeft Vrijdag via de Zwitserse radio
een dringend beroep gedaan op regerin
gen, liefdadige instellingen en mensen
overal in de wereld om bijdragen te
geven aan het noodfonds voor vluchte
lingen, dat thans bijna geheel zonder
geldelijke middelen is.
Aandrang. Volgens radio-Peking hebben
belangrijke organisaties in communis
tisch China op links-georiënteerde
Franse groeperingen en op vooraan
staande organisaties van de Vietminh
een beroep gedaan om tot een wapen
stilstand in Indo-China te komen.
Verwijt. In het Russische letterkundige
tijdschrift „Literatoernaja Gazeta"
wordt betreurd, dat in de Sovjet-Unie
een tekort bestaat aan detective- en
avonturenromans. Dit tekort is zo groot,
aldus het blad, dat bij sommige biblio-
teken boeken van Jules Verne, Alexan
dre Dumas, Jack London en Conan
Doyle slechts tegen onderpand aan
jonge lezers worden uitgeleend. „Lite
ratoernaja Gazeta" verwijt het Russi
sche populaire tijdschrift „Rond de
wereld", dat het „zo vervelend en ge
leerd" is, dat „alleen maar de teleur
stelling en de woede van de lezer"
wordt opgewekt.
Beschuldiging. De politieman Elmer Dolan
uit St. Louis is Vrijdag beschuldigd van
valse getuigenis door een federale jury
die een onderzoek instelt naar de ver
dwijning van de helft van de 600.000
dollar losgeld, die door de familie
Greenlease betaald is aan de ontvoer
ders en moordenaars van hun zoontje
Bobby. Dolan, die twee maal voor de
jury verschenen is, wordt ervan be
schuldigd, valse verklaringen te heb
ben afgelegd met betrekking tot het
overbrengen van twee koffers met het
losgeld.
Uweet, dat graafwespen een hol maken,
waarin de toekomstige larven tot ont
wikkeling moeten komen. Wanneer dit hol
gereed is, gaat de wesp op jacht, doch sluit
vóór haar vertrek de ingang zorgvuldig af,
opdat zich daarbinnen tijdens haar afwe
zigheid geen belagers van haar aanstaande
kroost zullen nestelen. De prooi die de
wesp tijdens de jacht weet te bemachtigen,
wordt door een steek in bepaalde zenuw
knopen verlamd, want de wespenlarven
moeten zich met levend voedsel kunnen
voeden. Vervolgens wordt de verlamde
prooi naar het nest vervoerd, de ingang
daarvan wordt geopend, de
prooi wordt naar binnen ge
sleept, er wordt een ei bij ge
deponeerd en de wesp verlaat
het hol weer, nadat de ingang
weer zorgvuldig is dichtge
maakt.
U ziet, dit is een hele keten
van instincthandelingen, waar
van de ene logisch op de andere volgt. Het
gehele complex van handelingen voert tot
één doel dat aan de wesp onbekend is,
want zij zal haar kroost nooit zien. Zij
weet niet dat haar larven zich met levend
voedsel moeten voeden of anders ten on
der gaan; de anatomie van haar prooi die
zij met een angstwekkende precisie juist
in een bepaald zenuwcentrum heeft ge
stoken, is haar onbekend. Evenmin weet
zij voor welke vijanden zij haar hol steeds
zo angstvallig gesloten houdt. Zij heeft in
dit opzicht geen enkele ervaring, maar
wordt feilloos geleid door wat wij met één
woord afdoen, t.w. instinct.
Dit instinct is specifiek voor iedere
soort. Er zijn vele soorten graafwespen,
die op allerlei soorten insecten jagen en
bij al die insecten liggen de zenuwcentra
die door een steek verlamd moeten worden
op evn andere plaats. Zou de wesp de steek
toebrengen op een verkeerde plek, dan zou
de prooi wellicht sterven. Steeds weet de
wesp van elke prooi die haar larven tol
voedsel dient, de juiste zenuwknoop met
feilloze zekerheid te trxffen, zodat ver-
levend vlees kunnen voeden. Maar ook de
larven worden bij de maaltijd door hun
specifieke instinct geleid, want zij vreten
zich een weg door de levende prooi op een
dusdanige wijze, dat de vitale organen het
laatst worden aangetast. Wanneer dan de
dood van de prooi intreedt, is ook de larve
zo ver dat zij zich kan gaan verpoppen.
Evenals iedere diersoort een ander bouw
plan heeft, zo wordt ook iedere soori ge
leid door de bij die soort behorende in
stincten, want het instinct en de lichaams
organisatie beïnvloeden elkaar wederzijds
en zij zijn niet zelden zo innig met elkaar
verbonden, dat het lichaam
materiaal vervaardigt,waarmee
het instinct moet werken.
Wanneer het instinct bij
het dier zou te kort schieten,
zou het doodvonnis over.
de soort zijn uitgesproken.
Eén voorbeeld moge dit toe
lichten. We hebben zojuist de
feilloze keten van instinclhandelingen ge
zien, die tot de verzorging van het kroost
van de graaf wesp leidt. Maar wordt hierin
één factor aangebracht, waarin het instinct
niet voorziet, dan is de hele keten waar
deloos. Een bepaalde soort van deze wes
pen jaagt op sprinkhanen die, verlamd,
aan de voelspriet het hol worden binnen
gesleept. Worden deze voelsprieten echter
afgesneden, dan is de wesp radeloos. Zij
komt niet op de gedachte de prooi aan de
legboor of aan een poot naar binnen te
slepen, neen, in de keten van inslincthan-
delingen waren de voelsprieten als „hand
vat" aangewezen en nu deze ontbreken,
is er geen ruim-te voor een andere oplos
sing. Zij laat dus het gevangen dier ten
slotte liggen en vliegt weg om een andere
prooi te bemachtigen.
Laten we er echter voor oppassen de
starheid van het instinct te veel te gene
raliseren, of tot het hele levensgebied van
lagere dieren uit te breiden!
Daarover Maandag
H. PéTILLON.
fccaci iictu. (.«5 «CL/UUfc VUT-
lamming intreedt en és larven zich met (Nadruk verboden)
