Vrouwenverenigingen vóór en
tegen polygamie in Indonesië
KAAN
A
- ^7ocli ió het zo
r~
PANDA EN DE MEESTER-VERSLAGGEVER
Wereldnieuws
Oe radio geeft Woensdag
Hoge opbrengst der
niet-kohierbelastingen
TELLEN
DINSDAG 5 JANUARI 1954
EEN ZELFGEBRE
SPORTDAS
Spaaroverschot van
33 millioen bij de
Rijkspostspaarbank
P.T.T. had geen tekort
in het afgelopen jaar
Kerkelijk Nieuws
Bloemisterij ontstemd
over Belgische invoer
beperkingen
A.R «-partij wordt 75- en
G. H. Unie 45 jaar
Houwer in mijnschacht
gevallen
Marktkooplieden
in Kampen staken
Aandacht voor de
oudere werklozen
Jaarbeurs heeft
bouwplannen
Spoorwegbeambte gleed uit
en viel tegen trein
Zwanen lief de
(Van onze correspondent in Djakarta)
Er is onder de Indonesische vrouwen een
actie gaande tegen de polygamie, die de
Islamieten volgens hun godsdienstige voor
schriften is toegestaan en die officieel er
kenning vond in een in 1952 uitgevaardigde
regeringsverordening, waarbij het pensioen
van een ambtenaar wordt verdubbeld, als
hij tijdens zijn leven vier wettige vrouwen
heeft gehad.
Bepaalde Indonesische vrouwen-organi
saties, onder meer de Perwira (Persatuan
Wanita Republik Indonesia Bond van
Indonesische vrouwen) ijveren voor een
spoedige totstandkoming van een huwe
lijkswet en buitenwerkingstelling van ge
noemde regeringsverordening, die de po
lygamie niet zo zeer bevordert, maar toch
ook niet tegenwerkt.
Het naar Westerse opvattingen merk
waardige feit doet zich nu voor dat an
dere Indonesische vrouwenorganisaties
de orthodox islamietische zich tegen
deze actie keren op grond van het feit, dat
het huwen van meer dan één vrouw vol
gens de Islamietische leer een door God
ingesteld recht is.
De actie in Indonesië tegen de polygamie
staat niet op zich zelf. Zij loopt parallel
met bijvoorbeeld de actie in het naburige
Malakka, waar de Singapore Women's
Council (Vrouwenraad van Singapore),
een cosmopolitische vereniging, een ont-
werp-wet heeft opgesteld, die polygamie
met gevangenisstraf van zeven jaar en
boete bedreigt.
Behalve de Islamietische mannen, die
vier echtgenoten mogen hebben, is het op
Malakka de Chinezen toegestaan er een
onbeperkt aantal concubines op na te hou
den, die allen recht op de erfenis hebben.
De secretaresse van de Singapore Women's
Council verklaarde dat de vrouwen in
Malakka momenteel meer worden behan
deld „als vee dan als menselijke wezens".
Zij noemde het „een schande dat een der
gelijke onrechtvaardigheid door het Britse
gouvernement door de vingers wordt ge
zien".
In zulke krasse bewoordingen hebben
de Indonesische vrouwen zich bij haar
actie voor het monogame huwelijk niet
uitgelaten, maar onbetuigd laten zij zich
daarom niet. Een dezer dagen heeft de
Perwira, die 227 afdelingen met 160.000
leden telt, in Djakarta een openbare ver
gadering gehouden, die door een demon
stratie werd gevolgd. In een lange rij trok
ken de vrouwen een fleurige stoet door
de veelkleurige kledij eerst naar het
Paleis Merdeka, waar een delegatie door
President Soekarno werd ontvangen, ver
volgens naar de premier, mr. Ali, die haar
eveneens te woord stond, en tenslotte naar
het parlement. Er werd een motie over
handigd, waarin de hierboven reeds geme
moreerde verlangens waren hervat.
Zoals gezegd heeft de activiteit van de
Perwira tegenactie opgewekt. Een twaalf
tal Islamietische vrouwen-organisaties
hield in Djakarta een congres, waaróp zij
haar eisen formuleerden. Ook deze vrou-
ADVERTENT1E
geeft de meeste warmte
In één avond klaar. - Patroon gratis
Gen. Cronjéstr. 129 Haarlem Tel. 11385
wen verlangen een Huwelijkswet, doch een
die gebaseerd is op de Islam en met bij
zondere regelingen voor hen, die een an
dere godsdienst belijden. Zij hebben be
zwaar tegen het intrekken van de veror
dening inzake de ambtenaarspensioenen.
De verklaring herinnert de Islamietische
mannen en vrouwen er aan, dat met het
door God ingestelde recht van het huwen
van meer dan één vrouw niet lichtzinnig
mag worden omgesprongen.
Men ziet: de (manrxen)-regering van In
donesië wordt door de vrouwen wel tussen
twee vuren geplaatst!
Bij de Rijkspostspaarbank werd in
December 3 millioen gespaard, waardoor
het jaar met een positief saldo van 33
millioen werd afgesloten. Inleg en terug
betaling beliepen in 1953 totaal 408 en
375 millioen. In 1952 werd ƒ11 millioen
gespaard. Het overschot van 33 millioen
is een der grootste sinds de geldsanering.
Eind 1953 bedroeg het totale tegoed van de
inleggers bij de Rijkspostspaarbank (inclu
sief geschatte gekapitaliseerde rente) 1400
millioen, verdeeld over 4.240.000 rekenin
gen.
Op de Rijksweg Utrecht-Den Bosch is enkele kilometers buiten Vianen onder de
gemeente Everdingen een auto uit Eindhoven in botsing gekomen met een tegenligger.
Zes van de acht bij het ongeluk betrokken personen moes.en in het ziekenhuis worden
opgenomen. De botsing is waarschijnlijk te wijten aan de gladheid van de weg.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Gym
nastiek voor de vrouw. 9.10 Platen. 10.00
Boekbespreking. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de vrouw. 11.00 Otto van Tussenbroek:
Natuurschoon en kunstschoon. 11.30 Platen.
12.30 Weerbericht. 12.33 Voor het platteland.
12.38 Orgel en zang. 13.00 Nieuws. 13.15 Ten
toonstellingsagenda. 12.18 Instrumentaal
kwintet. 13.45 De weg omhoog. 14.00 Voor de
kinderen. 16.00 Voor de zieken. 16.30 Jeugd-
concert. 17.15 Dansmuziek. 17.50 Dr. J. van
Baal: Nieuw Guinea. 18.00 Nieuws 18.20 Ac
tualiteiten. 18.30 Mr. Drs. N. van Dorp van
Vliet: Gezond denken en handelen. 19.00
Voor de kinderen. 19.10 De staat gehouden
aan zedelijke normen, toespraak. 19.30 Voor
de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Politiek com
mentaar. 20.15 Concertgebouworkest en
solist. 21.15 De droom van de weduwnaar,
hoorspel. 22.05 Lichte muziek. 22.30 De strijd
tegen de knagers, 22.45 Lichte muziek. 23.00
Nieuws. 23.15 Socialistisch nieuws in Espe
ranto. 23.2024.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.45 'n Woord voor de dag. 8.00
Nieuws. 8.15 Platen. 8.35 Platen. 9.00 Voor de
zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.30
Morgendienst. 11.00 Anny van de watermo
len. hoorspel. 12.10 Piano. 12.30 Weerbericht.
12.33 Amusementsmuziek. 12.59 Klokgelui.
13.00 Nieuws. 13.15 Prot. Interkerkelijk
Thuisfront. 13.20 Amusementsmuziek. 13.40
Platen. 14.00 Viola da gamba en clavecimbel.
14.30 Koorzang. 15.00 Jeugdconcert. 15.45 Pla
ten. 16.00 Voor de jeugd. 17.20 Platen. 17.30
Orgel. 18.00 Militaire reportage. 18.10 Platen.
18.30 Spectrum van het Chr. Organisatie- en
Verenigingsleven. 18.45 Geestelijke liederen.
10.00 Nieuws. 19.10 Boekbespreking. 19.25
Platen. 19.30 Buitenlands overzicht. 19.50
Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20 Volksmuziek.
20.50 Vocaal ens. 21.10 Een oud land in een
nieuw gewaad. 21.30 Platen. 21.40 Vraag
gesprek. 21.50 Radio Philharmonisch orkest,
Omroepkoor en vrouwenkoor. 22.45 Avond
overdenking. 23.00 Nieuws en SOS-berichten.
23.15—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.34 Muziek voor Driekonin
gen. (Om 12.50 Koersen). 13.00 Nieuws. 13.15
Platen. 14.00 Schoolradio. 15.45 Platen. 16.05
Orkestconcert. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen.
17.30 Voordracht. 17.45 Platen. 17.50 Boek
bespreking. 18.00 Pakistaanse muziek. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Liede
ren. 20.00 Hoorspel. 21.35 Orkestconcert. 22.00
Nieuws. 22.15 Viool en piano. 22.5523.00
Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws. Economische Com
missie voor Europa. Vrijbuiters radiodag
boek. (Op 224 m.).
Uit een overzicht van het ministerie van
Financiën van de belastingopbrengst in
November blijkt dat de gezamenlijke
kohierbelastingen 232 millioen opbrachten
tegen 236.2 millioen in October. Aan
nieuwe aanslagen werd een bedrag van
298,9 millioen opgelegd. Het nog in te
vorderen bedrag steeg daardoor tot 1218,3
millioen.
De gezamenlijke niet-kohierbelastingen
leverden in November 282,7 millioen op
tegenover in Augustus de tweede maand
van het voorgaande kwartaal 266 mil
lioen. De stijging werd voornamelijk ver
oorzaakt door hogere ontvangsten aan om
zetbelasting en vereveningsheffing.
De loonbelasting bracht in November
53,5 millioen op. Het gunstige verloop van
de werkgelegenheid heeft er toe geleid, dat
dit middel tot dusverre in het lopende jaar
35,3 millioen meer heeft opgeleverd dan
in de overeenkomstige periode van het
voorgaande jaar. Een soortgelijke ontwik
keling kan worden waargenomen met be
trekking tot de omzetbelasting. Onder in
vloed van de toeneming van de nationale
bestedingen heeft dit middel in de eerste
elf maanden van 1953 52.8 millioen meer
opgebracht dan in de hiermede vei-gelijk-
bare periode van 1952.
De opbrengst van de vereveningsheffing
het derde gedeeltelijk per kwartaal ge
heven middel ad 20,6 millioen, wordt,
rekening houdend met de tariefsverlaging
van 4!^ en 4 procent, eveneens bevredigend
geacht.
Het aan invoerrechten geïnde bedrag
daalde na de hoge ontvangsten in Septem
ber en October ten bedrage van elk 39
millioen tot 36,4 millioen in November.
De accijns op gedistilleerd leverde 9.3
millioen op, tegenover 10,4 millioen in
October. Daarentegen steeg de opbrengst
van de accijns op tabak van 24,6 millioen
in October tot 25,7 millioen in Novemoei.
Dit bedrag ligt echter beneden de gemid
delde ontvangsten in de eerste tien maan
den van dit jaar, welke ruim 27 millioen
beliepen.
Zegel- en registratierechten brachten
respectievelijk 2,9 en 3,7 millioen op
tegenover 3,4 en 5,2 millioen in October.
De opbrengst van de successierechten was
opnieuw hoog: in October 9.5 millioen en
in November 8,2 millioen. Hiertegenover
staan gemiddelde ontvangsten over de
periode Januari tot en met September van
ongeveer 7 millioen.
In November werd aan buitengewone
heffingen bruto 13,4 millioen opgelegd.
Het bruto-kohierbedrag heeft daarmede
een totaal bereikt van 4.039,4 millioen,
waarvan 2.872,7 millioen de vermogens-
aanwasbelasting en 1.166,7 millioen de
vermogensheffing ineens betreft.
De ontvangsten wegens de bijzonaere
heffingen beliepen in November 8,7 mil
lioen. Het totaal geïnde bedrag is daarmede
gekomen op 3.076.6 millioen. Van dit be
drag heeft ƒ2.011.4 millioen betrekking op
de vermogensaanwasbelasting en 1.065.2
millioen op de vermogensheffing ineens.
Maar loonsverhoging maakt
wellicht tariefswijziging nodig
De directeur-generaal der PTT, de heer
L. Neher, heeft in zijn gebruikelijke Nieuw
jaarsrede een overzicht gegeven van het
geen er in 1953 bij het staatsbedrijf der
PTT was geschied. Hij heeft ook enkele
problemen besproken die de PTT in het
nieuwe jaar moet oplossen. Zo heeft hij
vermeld, dat in de toekomst de PTT met
eigen posttreinen over de hoofdtrajecten
hoopt te gaan rijden. Hij herinnerde aan
de totstandkoming van de PTT-raad,. en
de PTT-kamers. De heer Neher zei: „Wij
zullen het er niet gemakkelijker mee heb
ben. Maar de vraag is niet of wij het ge
makkelijk hebben, maar of wij het goed
doen".
Met voldoening constateerde de heer
Neher. dat de bedriifsuitkomsten over 1953
zo waren, dat de PTT'ers met elkaar de
lasten van het bedrijf hebben mogen 'ver
dienen, zodat de belastingbetaler in ons
land niet een deel van de gelden, die hij
moet opbrengen, ziet besteed om de te
korten van PTT te dekken. Verder zei
de heer Neher, dat de loonsverhoging, die
op 1 Januari van dit jaar nioest worden
ingevoerd, een extra last van ongeveer
14 millioen betekent, een bedrag, dat
uiteraard ergens vandaan moe. komen.
Misschien zal dit tot gevolg hebben, aldus
de heer Neher, dat er een pleidooi gehou
den zal moeten worden om nog enige ver
hogingen in te voeren, omdat het een
eerste eis is. dat de PTT sluitend werkt.
Chr. Geref. kerken
Bedankt voor Rotterdam-C. L. S. den
Boer te 's-Gravenhage-C; voor Utrecht-C.
B. v. Smeden te Rotterdam-Z.
Evang. Lutherse kerk
Aangenomen naar Wildervank-Veen-
aam mej. da. M. P. Stol te Groede.
Geref. gemeenten
Beroepen te Tholen M. Blok te Rottér-
dam-C.
Ned. Herv. kerk
Benoemd tot hulppred. te Emmen
(Evang.), H. Marra, a.s. em.pred. te Sur-
huizum.
Geref. kerken
Benoemd tot hulppred. te Hindelopen F.
Strikwerda, em. pred. te 't Zandt (Gr.).
Oud-Geref. gemeenten
Bedankt voor St. Philipsland E. du Mar-
chie van Voorthuysen te Leersum.
Ds. G. Taverne
De commissie voor het opzicht van de
Generale Synode der Ned. Herv. kerk heeft
de losmaking van ds. G. Taverne, Ned.
Herv. predikant te Hoogeveen, van zijn ge
meente bevestigd, zulks met losmaking van
zijn ambtsbediening voor de tijd van één
jaar.
De Nederlandse bloemisterij is ontstemd
over de beperkingen, die aan de Nederland
se uitvoer van snijbloemen naar België
werden opg»0egd. Sedert 1949, toen door
de Belgen minimum-uitvoerprijzen voor
bolbloemen werden geëist en 1950, toen op
gesneden tulpen en narcissen heffingen
van 45 en 30 cent per bos werden gelegd,
bestaan deze beperkingen reeds.
In 1950 werd in Beneluxverband tot vrije
uitwisseling van sierteeltproducten beslo
ten, maar in April 1951 voerde België een
contingentering in. Na overleg werd tot een
heffing van 12 procent met aflopend karak
ter over ten hoogste drie jaar besloten.
België zou maatregelen nemen om het ver
schil in kostprijzen van de snijbloementeelt
in België en Nederland weg te nemen. Van
Nederlandse zijde werd toegezegd, dat ex
porteurs vijftien procent winst zouden
nemen, dat zij vier procent voor verpak
king en vracht zouden berekenen en dat
Nederland over het totaal van de uitvoer
een half procent vrijwillig zou afstaan om
in België propaganda voor snijbloemen te
voeren.
Onder druk van Belgische protesten werd
in Juli 1953 toch weer een contingentering
ingesteld op 75 procent van het gewicht
van de uitvoer in overeenkomstige perioden
in 1952. Deze „proefneming" werd stilzwij
gend voortgezet, hoewel zij maar vier
maanden zou duren. Inmiddels werd het
gewichtspercentage teruggebracht op 50.
Volgens de Nederlandse producenten van
sri ij bloemen hebben de Belgen vrijwel niets
gedaan om de eigen kostprijzen in de snij
bloementeelt te verlagen. Zij treffen geen
marktordenende maatregelen en leggen
geen bruikbaar cijfermateriaal over.
Steeds sterker wordt de aandrang in de
organisaties om te protesteren bij de Ne
derlandse regering en tegenmaatregelen
te eisen. Tal van kwekers vinden,
dat men met het doen van concessies in
Beneluxverband reeds veel te ver is gegaan
en dat er snel een einde moet komen aan
de kwantitatieve beperkingen.
De Anti Revolutionnaire partij zal op 3
April haar 75-jarig bestaan vieren met een
grote vergadering. Het is waarschijnlijk,
dat deze jubileumbijeenkomst in Utrecht
zal worden gehouden, de stad, waar de par
tij werd opgericht en waar ook de deputa-
ten-vergadering plegen plaats te vinden.
Er zat ter gelegenheid hiervan een jubi
leumfonds worden gesticht van f 100.000,
dat bestemd zal worden voor de uitbrei
ding van het partijapparaat, documentatie
en economische voorlichting. Daarnaast zal
getracht worden aan jaarlijkse vaste bij
dragen een bedrag van f 20.000 bijeen te
brengen.
Ook de Christelijk Historische Unie zal
dit jaar jubileren. Deze zal haar 45-jarig
bestaan vieren. Er zal ter gelegenheid daar
van een klein jubileumfonds worden ge
sticht ter versterking van de propaganda.
ADVERTENTIE
BARTttJORlS'STRAAT 20 TEL. 13439
Teddy gev.WIndbreakers 39.^
Bij de staatsmijn Emma te Treebeek is
de 44-jarige schachthouwer J. H. Kusters
uit Nuth in een schacht gevallen, waardoor
hij om het leven kwam. K. was gehuwd en
vader van vier kinderen.
In 1953 lieten 24 personeelsleden van de
Limburgse mijnen het leven tijdens hun
werk. Van hen waren er 13 werkzaam bij
de staatsmijnen en 11 bij de particuliere
mijnen.
Protest tegen verhoogd markt geld
Maandag is in Kampen geen markt ge
houden. De kooplieden wensten niet te ver
kopen uit protest tegen de verhoogde
markttarieven welke 1 Januari van kracht
werden. Op 31 Maart 1953 besloot de raad
het marktgeld te verhogen van ƒ0,15 tot
0,25 per meter. Na een protest van de
marktkooplieden bij Gedeputeerde Staten
werd het tarief van 0,25 tot 0,20 terug
gebracht. De kooplieden meenden dat deze
berekening per strekkende meter zou zijn,
maar Maandag bleek, dat deze prijs per
vierkante meter zou worden berekend. Dit
was voor hen aanleiding de meegebrachte
goederen niet uit te pakken. De Bond van
Marktkooplieden zal zijn bezwaren tegen
de tariefverhoging aan het gemeentebe
stuur kenbaar maken.
55. De ontdekking, dat Blobneus iemand
in een geheime kamer gevangen had ge
houden, baarde nogal wat opzien. „Deze
kleine booswicht is nog gevaarlijker, dan
we vermoedden", zei de inspecteur, Panda
stevig bindend, „we zullen hem eens met
zijn gevangene confronteren, dan kan hij
niet langer ontkennen, dat hij Blobneus is!"
„Ikbegon Panda. „Zwijg!" zei de in
specteur en hij voerde Panda langs de kel
dertrap omlaag naar de pas- ontdekte ge
heime kamer. „Kijk!" riep hij, Panda voor
uitduwend naar een gezet persoon, die
daar behagelijk in zijn gemakkelijke fau
teuil zat, „is deze jeugdige schelm niet de
rover Blobneus, die u gevangen hield,
mijnheer KresusDe dikkerd keek even
naar Panda en begon toen te lachen, tot hij
trilde als een pudding. „DAT rover Blob
neus, dat kleine kereltje?!", bracht hij er
eindelijk uit, een slokje wijn nemend, om
bij te komen, „het LIJKT er niet op! Nee,
Blobneus is niemand anders, dan de Mees-
terverslaggever van de Nieuws Ram, een
verfijnd iemand, die kosten noch moeite
spaarde, om mijn gevangenschap te ver
lichten! Hij stal zelfs mijn lievelings-stoel
uit mijn huis, opdat ik hier comfortabel
zou zitten!" Deze verklaring pleitte Panda
dus geheel vrij. Nu restte dus nog de vraag,
waarom Blobneus, alias de Meesterver
slaggever,alias Joris Goedbloed er een
gevangene op na hield!
Voorzitter Oost-Brabantse K.v.K.:
In de vandaag gehouden algemene ver
gadering van de Kamer van Koophandel
voor Oostelijk Noord-Brabant heeft de
voorzitter, de heer A. G. H. Kersten, een
Nieuwjaarsrede uitgesproken, waarin hij
de aandacht vestigde op de ouderen onder
de werklozen, die zeker nog tot bepaalde
arbeidsprestaties in staat zijn, doch zon
der bijzondere maatregelen moeilijk in
het normale productieproces opgenomen
kunnen worden. Hij pleitte voor opne
ming van deze ouderen in het productie
proces door het treffen van toeslagrege
lingen of soortgelijke maatregelen, waar
door het te betalen loon niet uitgaat bo
ven de beperkte prestatie doch ligt boven
het niveau van de uitkeringen aan werk
lozen.
De heer Kersten besprak de Vennoot
schapsbelasting, welke het voortbestaan der
familievennootschappen ten zeerste aan
tast. De stelling van de heer Posthuma,
president-directeur van de Herstelbank,
dat deze familievennootschappen maar om
gezet moeten worden in open naamloze
vennootschappen, daar de eerder genoem
de vennootschappen uit de tijd zijn, be
streed hij. Het is volgens hem niet juist,
dat de keuze van ondernemingsvorm be
paald gaat worden door fiscale voor- of
nadelen. Wanneer het een ondernemings
vorm fiscaal extra moeilijk wordt ge
maakt, dan betekent dit niet dat ze uit de
tijd is.
Mr. J. Milius heeft afscheid genomen als
directeur van de Koninklijke Nederlandse
Jaarbeurs wegens zijn benoeming tot ge
delegeerd lid van de Raacl van Beheer van
deze instelling.
Hij achtte redenen aanwezig om het
nieuwe jaar met getemperd optimisme
tegemoet te gaan. Zeer grote spoed zal
worden betracht met de uitwerking van
nieuwe bouwplannen, welke er bestaan
voor het terrein aan de Croeselaan en voor
het Vredenburg te Utrecht.
Mr. Milius heeft de indruk gekregen,
dat bij het bedrijfsleven de neiging be
staat terug te keren van de vakbeurzen
naar de algemene beurs. Zeer grote be
langstelling bestaat er voor de komende
voorjaarsbeurs. Als gevolg van de good-
willreis van Prins Bernard zal Mexico aan
de voorjaarsbeurs deelnemen. Dit land zal
dan voor de eerste keer op een beurs in
Europa vertegenwoordigd zijn. Voorts zal
ditmaal ook Nigeria deelnemen.
Behalve de algemene voorjaars- en na-
jaarsbeurs staan er voor 1954 nog een
aantal andere beurzen op het programma.
Op het stationsemplacement te Boxtel,
ongeveer 200 meter van het station, is de
56-jarige spoorwegbeamte H. D., die aan
een wissel werkte toen de electrische trein
naar Tilburg langskwam vermoedelijk door
de gladheid ter plaatse met zijn hoofd
tegen de trein gevallen. De treinbestuur
der, die door een lichte schok de aanrijding
bemerkte, bracht de trein onmiddellijk tot
stilstand. De zwaar gewonde heer D. over
leed kort na aankomst in het Grootzieken-
gasthuis te Den Bosch. De heer D. was ge
huwd en vader van vijf kinderen.
(United Press). Een nieuwe echtge
noot is in allerijl uit Amsterdam onder
weg naar Trenta (Italië), waar hij troost
zal trachten te brengen aan de witte
stadszwaan van Trenta, Cleofe, wier
hart gebroken is door het plotseling
overlijden van haar eerste gemaal. De
stedelijke autoriteiten van Trenta heb
ben dankbaar een telegrafisch aanbod
van de directeur van het Amsterdamse
„Artis" aanvaard om per vliegtuig een
mannelijke zwaan naar Trenta te stu
ren, die de plaats van Cleofe's eerste
echtgenoot zal moeten innemen.
Deze laatste wilde onlangs de lokkende
verten tegemoet vliegen, maar zijn korte
vlucht eindigde onder de denderende
wielen van een expres-trein. Sindsdien
heeft de treurende CAeofe geweigerd
enig voedsel tot zich te nemen en zij
heeft zich teruggetrokken onder de tak
ken van een treurwilg aan de oever van
haar vijver, waar zij apathisch rond
drijft.
De autoriteiten van Trenta hopen nu
maar, dat de Hollandse zwaan roman
tisch genoeg van inborst is om troost
te brengen aan de gracieuze stadszwaan
en dat zij hem als tweede echtgenoot
zal aanvaarden.
C
Ongeluk. Nabij Batihinda (op 250 km. ten
Noordwesten van New Delhi, de hoofd
stad van India) is Maandagochtend een
passagierstrein verongelukt door het in
storten van een brug over een kanaal.
Vijftien personen verloren het leven
en 45 werden gewond, van wie zeven
tien ernstig. Men vreest dat het doden
aantal nog zal stijgen, gezien de toe
stand van verscheidene gewonden. De
locomotief en vier rijtuigen stortten in
het kanaal.
Publiciteit. De Perzische regering heeft
Maandagavond, na een speciale bijeen
komst, besloten het bestuur van het
Perzische gedeelte der provincie Azer-
beidsjan op te dragen binnen de ko
mende 24 uur luidspreker-installaties
in het gebied van Jclfa te doen plaat
sen, en daarmede bekendheid te geven
aan het Perzische standpunt in het ge
schil met de Sovjet-Unie over dit ge
bied. Azerbeidsjan is gedeeltelijk Rus
sisch en gedeeltelijk Perzisch. Het is
in de afgelopen oorlog geheel door
Sovjet-troepen bezet geweest, doch het
Perzisch deel werd in 1947 weer door
de Russen ontruimd. Sindsdien zijn er
aanhoudend moeilijkbeden tussen de
Sovjet-Unie en Perzië over dit gebied
geweest.
Einde. Van regeringszijde is Maandag te
Washington bekend gemaakt, dat de
Verenigde Staten de verstrekking van
economische hulp aan Oostenrijk be
ëindigen. Het economisch herstel van
Oostenrijk is zo goed gevorderd, dat het
land geen economische hulp meer no
dig heeft, zo werd medegedeeld.
Onderhoud. De voorzitter van de Ameri
kaanse sub-commissie van de Senaat
voor de binnenlandse veiligheid, sena
tor Jenner, en zijn democratische voor
ganger, senator MacCarran, hebben in
tegenwoordigheid van de Amerikaanse
ambassadeur in Canada, en vertegen
woordigers van de Canadese regering
een onderhoud gehad met Goezeniko, de
vroegere Sovjet-Russische code-klerk,
die in 1945 onthullingen deed omtrent
spionnage-activiteit. Zoals gemeld
woont Goezenko thans onder een an
dere naam ergens in Canada.
Zorg. Radio-Moskou heeft medegedeeld,
dat de Sovjet-regering op voorstel van
de minister van gezondheid een .plan
heeft goedgekeurd voor de uitbreiding
van de medische bijstand op het platte
land. Het plan is opgesteld voor de ja
ren 1954 en 1355 en voorziet in de uit
zending van ongeveer 10.000 artsen.
Zij zullen langs de onderscheidene zie
kenhuizen en klinieken reizen. Boven
dien zullen tandheelkudige centra wor
den opgericht.
Duikboot. De „Nautilus", de eerste Ameri
kaanse onderzeeboot, die door atoom
kracht zal worden voortbewogen, wordt
21 dezer te water gelaten. Het ligt in
de bedoeling met de „Nautilus" duik
proeven te nemen, waarbij de onder
zeeër gedurende twee maanden en lan
ger onder water zal blijven. De „Nau
tilus" zal worden toegevoegd aan het
Amerikaanse eskader in de Atlantische
Oceaan.
Bouw. In een witboek der Britse regering
wordt medegedeeld, dat in Groot-Brit-
tannië na de tweede wereldoorlog
1.541.545 woningen zijn gebouwd. Plaat
selijke besturen namen er 1.205.184
voor hun rekening. Het streefgetal voor
de woningbouw in 1953 was 300.000,
het werd met 10.000 overtroffen.
Grief. De Deense piloten, radiotelegrafis-
ten en boordwerktuigkundigen van de
Scandinavian Airlines System hebben
hun contracten, die tot Maart van
kracht zijn, opgezegd. Zij zijn ontevre
den over de gedragslijn, die de directie
van de SAS volgt bij de benoeming
van nieuw personeel. Zij zijn van me
ning, dat bij benoemingen de Zweden
te veel domineren, waardoor de ver
houding in de personeelsbezetting wordt
verstoord.
Critiek. De West-Duitse minister van Eco
nomische Zaken, dr. Erhard, heeft tij
dens een vraaggesprek met het blad
U. S. News and World Report ver
klaard, dat de Europese betalingsunie
de banden tussen Europa en de rest
van de vrije wereld in gevaar heeft ge
bracht. Hij zeide, dat de E.B.U. er
niet in geslaagd is haar doel van een
vrije concurrentie op een gemeenschap
pelijke Europese markt te bereiken en
ook geen kans heeft gezien het natio
nale pi-otectionisme en de nationale
zelfzucht te overwinnen. Volgens mi
nister Erhard lijdt de hedendaagse we
reld aan het euvel, dat de landen gelo
ven, dat zij voort kunnen gaan een po
litiek van goedkoop geld en de deficit-
financiering te volgen daar zij ver
wachten, dat de V.S. altijd bereid zullen
zijn hun tekorten te dekken.
ER zijn ongecultiveerde volken die bij
het tellen maar schamele prestaties
leveren en bijvoorbeeld niet veel verder
komen dan 5 of 10 of 20. Deze kleine aan
tallen leveren natuurlijk slechts geringe
mogelijkheden op voor rekenkundige be
werkingen en met op- of aftelsommen nilu*-
ten we bij deze eenvoudigen dan ook niet
aankomen, terwijl vermenigvuldigen en
delen helemaal tot het terrein van de tove
rij behoort. Maar desondanks
blijken deze mensen vaak in
staat direct te zien hoeveel
stuks vee uit een thuis komen
de kudde van verscheidene
honderden runderen manke
ren. Hoe kan dat?
Pott, die van dit verschijnsel
melding maakte, meent dat
deze primitieve mensen wellicht een ma
nier van tellen bezitten waarbij geen tel
woorden worden gebruikt, maar waardoor
het hun desondanks mogelijk is zich van
grote getallen rekenschap te geven. In
zekere zin kunnen we met deze verklaring
meegaan, maar het hele begrip tellen zou
den we hier toch liever achterwege willen
laten. Wanneer een groot gezin door brand
genoopt wordt het huis uit te vluchten, zal
de moeder buiten bij één oogopslag kunnen
zien of de hele troep voltallig aanwezig
is. Zij komt niet door tellen tot deze con
clusie, maar door waarneming van de
totaliteit van het gezin. Het ontbreken van
één der gezinsleden zou haar opvallen op
gelijke wijze als wij kunnen constateren
dat een mozaïek incompleet is doordat er
wat steentjes mankeren.
Nu is dit voorbeeld uiteraard niet van
dezelfde orde als het geval met de kudde
runderen die uit honderden dieren bestaat.
Maar wanneer we ons indenken dat voor
de primitieve mens een dier niet een num
mer vertegenwoordigt, maar een zinvolle
eenheid betekent in de totaliteit van de
kudde, is het voorbeeld van het gezin of
het mozaïek toch niet onjuist getroffen.
Ter vergelijking van deze bijzondere gave
van de primitieve mens zou-
aen roe ook ons schaakspel
kunnen nemen. Wanneer on
dergetekende zou moeten in
vallen in een afgebroken
partij van twee grootmeesters,
zou hij door tellen van de
stukken tot de conclusie ko-
men dat bij wit twee pionnen
en een raadsheer en bij zwart één pion en
twee paarden tot de gesneuvelden behoren.
Niet echter de werkelijke schaker. Die ziet
zonder tellen en met één oogopslag hoe de
zaken er voor staan, want hij neemt een
partij over, terwijl ondergetekende 26 stuk
ken overneemt. Hier is van tellen geen
sprake, maar van iets anders, waarvoor
we geen naam hebben.
We zouden ons kunnen voorstellen dat
de primitieve mens door aankweking van
dit vermogen in staat is grote hoeveelheden
te overzien, alhoewel het tellen in zijn taal
zich slechts tot kleine aantallen beperkt.
Nu we het toch over taal hebben, kun
nen we u daarin ook nog enkele merk
waardige sporen van rekenkunde tonen.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden) H. PéTILÖ&N.