Jonge freesiacultuur gaat
goede toekomst tegemoet
de goud-gele VIRGINIA!
PANDA EN DE KAJLKERKAR
Wereldnieuws
Geboren uit initiatief van
een Haarlemse firma
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
Risicomijdend en
risicohoudend kapitaal
Minister Van Thiel
bezocht rampgebied
ió het zo
ZATERDAG 16 JANUARI 1954
Dubbel verlies
Kleine kwantums
lonen niet
Groot verlof voor
lichtingen 1952 I en II
Effecten- en
Geldmarkt
eek BRIL van KEIP
DAT IS QOED GEZIEN
Fraude bij gasfabriek
in Groningen
Beroep op maatschappelijke
werksters
Depressies
De N.V. G. C. van Tubergen te Haarlem heeft een onbetwiste naam in het bloem
bollenvak. ZU immers is de importrice van allerlei soorten „bijgoed" en beperkt zich
niet tot het importeren alleen, maar ontwikkelt de aanwinsten ook. Ontelbare keren
leest men de naam van deze firma in het boek „Drie eeuwen bloembollenexport" van
dr. E. H. Krelage naar aanleiding van de ontwikkeling van nieuwe rassen. Zo is 'het
ook met de freesia's. Ook hiervan werd zaad geïmporteerd en door de ontwikkeling
die tot goede knollen en kleurvaste variëteiten leidde, vraagt het buitenland thans
meer dan de kwekers kunnen leveren.
Wülfinghoff's Bloembollenbedrijf in
Rijswijk maakt speciaal werk hiervan,
evenals enkele andere firma's, bij wie het
meestal slechts een onderdeel van de cul
tuur is. Wülfinghoff werkt echter in sa
menwerking met een paar kwekers in het
Westland en heeft daar een bloembollen
cultuur van enkele bunders onder glas
staan. Want, evenals zo goed als alle
bloemblollen- en snijcultures, komt ook de
freesia uit zachtere klimaten, in dit geval
uit dat van Zuid-Afrika. Die klimaten
moeten een beetje worden „nagemaakt"
om de planten levensvatbaarheid te ge
ver. Het glas en de kunde van de kwekers
doevi de rest dan wel.
Het resultaat is dan een aantal prach
tige variëteiten, waaronder de gele But
tercup, de witte Snow Queen en Snow
HILVERSUM I. 402 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.55 Sportberich
ten. 9.00 Langs ongebaande wegen, causerie.
9.15 Volksdansen. 9.30 Geestelijk leven. 9.45
Met en zonder omslag. 10.15 Kamerorkest,
klein koor en solist. 10.45 Zoete Hoop, hoor
spel. 11.10 Promenade-orkest, klein koor en
solist. 12.00 Sport. 12.05 Mandoline-orkest en
soliste. 12.35 Even afrekenen, Heren! 12.45
Instrumentaal sextet en soliste. 13.00 Nieuws.
13.05 Mededelingen en platen. 13.10 Ham
mond-orgel en piano. 13.30 Lichte muziek.
14.00 Boekbespreking. 14.20 Strijkkwartet.
15.05 Disco-causerie. 15.50 Filmpraatje. 16.05
Dansorkest en solist. 16.30 Sportrevue. 17.00
Strijksextet. 17.30 Voor de jeugd. 17.50 Sport
journaal. 18.15 Nieuws, en sportuitslagen.
18.30 Korte kerkdienst. 19.00 Kinderdienst.
19.35 Gesprekken om de Bijbel. 20.00 Nieuws.
20.05 Lichte muziek. 20.30 Klankbeeld over
Oostenrijk. 21.00 Studio Europa! 22.00 Mede
delingen en platen. 22.10 Rijk en geen geld,
hoorspel. 22.40 Orgelconcert. 23.00 Nieuws.
23.15 Radiojournaal. 23.30—24.00 Platen.
HILVERSUM n, 298 M.
- 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis.
9.30 Nieuws. 9.45 Orgelconcert. 10.00 De open
deur. 10.30 Hervormde Kerkdienst. 12.00
Platen. 12.15 Platen. 12.20 Apologie. 12.40
Hammondorgel en piano. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws. 13.10 Gevarieerde muziek. 13.40
Boekbespreking. 13.55 Platen. 14.00 Voor de
jeugd. 14.30 Radio Philharmonisch orkest en
solist. 15.20 Het Atoom in dienst van de
Vrede, klankbeeld. 15.40 Kamerkoor en strij
kers. 16.10 Katholiek Thuisfront overal. 16.15
Sport. 16.30 Vespers. 17.00 Gereformeerde
Kerkdienst. 18.30 Gewijde muziek. 19.00
Nieuws, uit de Kerken. 19.05 Vocaal
ensemble, kamerorkest en solist. 19.30 Weg
en werk der Kerkhervormers, causerie. 19.45
Nieuws. 20.00 Platen. 20.25 De gewone man.
20.30 Amusementsmuziek. 21.15 De aanstel
ling. hoorspel. 22.00 Promenade-orkest. 22.25
Actualiteiten. 22.35 Platen. 22.45 Gebed. 23.00
Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
BLOEMENDAAL. 245 M.
9.00 en 10.30 dr. J. L. Koole, 11.45 ds. H.
U. Buitink (Amsterdam), 2.30 Kinderkerk,
3.30 dr. J. L. Koole.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.15 Lichte muziek. 12.30
Weerbericht. 12.34 Lichte muziek. 13.00
Nieuws. 13.15 Volksliederen. 13.30 Voor de
soldaten. 14.00 Platen. 16.00 Voetbalreportage.
16.45 Platen. 17.00 Koorzang. 17.40 Platen.
17.45 Sportuitslagen. 17.50 Pianorecital. 18.30
Godsdienstig halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30
Gevarieerd programma. 21.50 Dansmuziek.
22 00 Nieuws. 22.15 Verzoekprogramma. 23.00
Nieuws. 23.05—24.00 Platen.
BBC
8.008.15 Engelse les. (Op 464, 76 en 49
m.). 17.00—17.15 Engelse les. (Op 224, 49 en
42 m.). 22.00—22.30 Nieuws. Overzicht van de
Engelse tijdschriften. (Op 224 m.).
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 Nieuws. 7.14 Platen. 7.50 Voor de jeugd.
8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.35 Franse chan
sons. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10
Onder de pannen, hoorspel. 9.35 Platen. 10.00
Voor de .Oude Dag. causerie. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 Franse liederen. 10.40 Voor de
zieken. 11.40 Voordracht. 12.00 Platen. 12.07
Accordeon. 12.30 Land- en tumbouwmede-
delingen. 12.33 Voor het platteland 12.38
Accordeon. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de Mid
denstand. 13.20 Platen. 14.00 Voor de vrouw.
14 15 Viool, clavecimbel en cello. 14.4o Pla
ten 15.00 Het Uniform van de Generaal,
hoorspel. 16.00 Platen. 16.45 Vragenbeant-
woording. 18.15 Platen. 17.25 Klein koor en
orgel. 17.50 Militair commentaar. 18.00
Nieuws, en commentaar. 13.20 Dansmuziek.
18.45 Parlementair overzicht. 19.00 Kinder
liedjes 19.10 Muziekcauserie. 19.25 Volks
zang. 19.45 Regeringsuitzending: Vraag
gesprek over tuinbouwtechniek 20.00
Nieuws. 20.05 Actualiteiten. 20.10 In Holland
staat een huis. noorspel met muziek. 20.40
Aetherforum. 21.20 Oude en moderne dan
sen. 21.55 Immigratie, een wereldprobleem
causerie. 22 10 Radio Philharmonisch orkest
en solist. 23.00 Nieuws. 23.15 Orgel. 23.35—
24.00 Platen.
HILVERSUM n. 298 M.
7 00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Gewijde muziek. 7.45 Een woord voor de
dag. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Sport
uitslagen. 8.20 Platen. 8.30 Tot uw dienst. 8.35
Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de
vrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00
Platen. 11.15 Gevarieerde muziek. 12.25 Voor
boer en tuinder. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Orgelconcert. 12.59
Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Mandoline-
ensemble. 13.45 Platen. 14.00 Schoolradio.
14.30 Platen. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Pla
ten. 15.40 Vocaal ensemble. 16.00 Bijbelle
zing. 16.30 Kamermuziek. 17.00 Voor de kleu
ters. 17.15 Platen. 17.30 Voor de jeugd. 17.45
Regeringsuitzending: Nederland en de we
reld: Japan en de Westerse Wereld. 18.00
Gemengd koor. 18.20 Sport. 18.30 Zigeuner
kwintet. 18.45 Engelse les. 19.00 Nieuws en
weerbericht. 19.10 Mozartvleugel en gitaar.
19.30 Volk en Staat. 19.45 Muziek. 20.00 Radio-
krant. 20.20 Negro-spirituals. 20.40 Mozart,
hoorspel. 21.45 Promenade-orkest. 22.20
Pianorecital. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15 Het Evangelie in Esperanto.
23.30—24.00 Platen.
BRUSSEL. 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
de landbouwers. 12.42 Vlaamse liederen. 13.00
Nieuws. 13.15 Piano. 13.30 Platen. 13.45 Piano.
14 00 Schoolradio. 15.00 Voor de zieken. 16.00
Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek.
18.00 Franse les. 18.15 Platen. 18.25 Financiële
kroniek. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Platen. 20.00 Kamermuziek. 21.15 Or
kestconcert. 22.00 Nieuws. 22.15 Platen. 22.55
—23.00 Nieuws.
BBC
8.00—8.15 Engelse les. (Op 464, 76 en 49 m.).
22.0022.30 Nieuws. Bezienswaardigheid voor
de week. Engelse les. (Op 224 m.).
Storm, de nieuwe oranje Prinses Marijke
een voorname plaats innemen. Verder zijn
er Caro Carlee, die ook geel is en de reus
Rijnveld's Golden Yellow, die weer een an
dere gele tint heeft, de blauwe Marion en
nog enkele andere.
De heer Leeflang van Wülfinghoff's
Bloembollenbedrijf heeft ons eens naar het
glazen district gevoerd en daar de teelt
laten zien. De freesia planten lijken iets
op die van de gladiolen, waardoor men de
indruk krijgt een veld gladiolen onder glas
te zien Ze worden ook vrij hoog, de stoere
Prinses Marijke bijvoorbeeld bereikt ge
makkelijk de hoogte van een meter twin
tig. Iets wat men niet zou zeggen als men
zo'n klein geurig bosje freesia bloemen
koopt.
Deze cultuur is eigenlijk pas na de oor
log goed gaan doorzetten. Een gebrek was,
dat de nieuwe variëteiten na afloop van
een aantal jaren terugliepen en dan weer
uit de cultuur verdwenen. Men aanvaardde
dit als een noodzakelijk kwaad, maar en
kele oplettende kwekers zijn de planten die
slecht werden gaan verwijderen en later
werden ze als virusziek herkend. Daarmede
had men de sleutel tot de verbetering ge
vonden en werden alle afwijkende planten
radicaal vernietigd. Het virus is thans
de vijand van iedere goede kweker zoals
het dat ook bij de bloembollen geworden is.
Het enige bestrijdingsmiddel is weggooien.
Doet men dat niet, dan loopt de kraam ab
soluut achteruit.
Dit brengt dubbel verlies, want niet al
leen worden de knollen minder van ge
halte, maar ook de bloemen worden vrij
wel waardeloos. In tegenstelling tot de
bloembollen, zoals tulpen, hyacinten en
narcissen waarvan de bloemen voor de
kweker waardeloos zijn, brengen die van
de freesia's wel geld op, zonder de knol
schade te doen. Bij een goede cultuur kan
men dus tweemaal verdienen, eenmaal aan
de bloem en later aan de knol.
Er worden veel bloemen van freesia's
geëxporteerd, in 1952 zelfs voor meer dan
6.5 millioen gulden! Daarenboven komt dan
nog een flink bedrag aan export van de
knollen.
Het lijkt wel of deze cultuur voor het
bloembollenvak steeds in het verborgene
is gebleven. Wel wist men, dat er wat in
freesia's werd gedaan, maar die exporteurs
en kwekers die zelf de oppervlakten heb
ben gezien (en al gauw even uitrekenen
hoeveel stuks er in de grond zitten!) heb
ben verbaasd gestaan. De heer Leeflang is
zeer optimistisch gestemd hierover. Er
wordt volgens hem een product geleverd,
dat kan worden gegarandeerd wat betreft
de kwaliteit. Op grond hiervan ziet hij een
grote toeneming van de export, onder die
voorwaarde, dat de kwekerij het kan bij
houden. Deze cultuur is uiteraard vrij
kostbaar doordat men warenhuizen en
kassen moet gebruiken. Slechts als er een
goede wisselteelt met andere producten,
o.a. tomaten, kan worden volgehouden,
kunnen de prijzen bereikbaar zijn. Het
zou onzakelijk zijn om, ondanks het opti
misme, grote kapitalen te investeren in de
bouw van kassen met verwarming.
Op dergelijke moeilijkheden stuit men
ook bij de verkoop. Daar de cultuur en het
in bloei brengen voorzieningen noodzake
lijk maakt, die niet te combineren zijn met
bijvoorbeeld het trekken van andere ge
wassen, w.o. bloembollen, moet er ook in
het groot worden verkocht. Kleine kwan
tums lonen voor de afnemer de moeite
niet.
Of de freesia's concurrenten voor de
bloembollen worden is daarom ook nog
een open vraag. De bloembollen zijn in
verhouding goedkoop en misschien zal de»
freesia een prachtige aanvulling kunnen
worden, te meer omdat deze bloem niet
zozeer aan een bepaald seizoen wordt ge
koppeld als de bolbloemen. Men koopt in
de zomer bijvoorbeeld wel freesia's maar
geen narcissen. Het ziet er naar uit, dat
de freesia's eerlang het gehele jaar door
te krijgen zullen zijn, zonder dat uitzonder
lijk dure preparatiemethoden nodig zullen
zijn, zoals bij bloembollen wel het geval is.
Hoe het ook zij, er staat weer een cul
tuur op stapel, die Nederland zal kunnen
helpen de naam van Bloemenland nog te
verstevigen. Als er tenminste voldoende
personeel beschikbaar komt, want daar ha
pert het op het ogenblik al aan!
ADVERTENTIE
de m
Bij ministeriële beschikking wordt we
gens beëindiging der eerste oefening met
ingang van 28 Maart groot verlof verleend
aan de dienstplichtige vaandrigs, kornet
ten, sergeanten, wachtmeesters, korporaals,
soldaten der 1ste klasse en soldaten beho
rende tot de lichtingsploeg 1952-1, die in
werkelijke dienst zijn gekomen voor eerste
oefening in April 1952, alsmede aan de
dienstplichtigen behorende tot de lichtings
ploeg 1952-11, die in werkelijke dienst zijn
gekomen voor eerste oefening in de
maand Juli 1952 met uitzondering van
enige in de beschikking genoemde groe
pen.
ADVERTENTIE
GROTE HOUTSTRAAT NAAST LUXOR
Onlangs is by het gemeentelijk gasbe
drijf in Gronifegfen fraude ontdekt. 'Bij dfe
onregelmatigheden waren 27 personeels
leden betrokken. Het onderzoek is thans
geëindigd en de politie heeft proces-ver-
baal opgemaakt tegen 55 Groninger brand
stofhandelaren. Reeds van October 1948 af
gaven leden van het personeel der gas
fabriek aan tal van brandstofhandelaren
bij cokesleveranties een overwicht van 10
tot 15 pet. Voor dit overwicht kregen ze
dan later van deze kolenhandelaren een
betaling. Binnenkort zal deze zaak voor
de Groninger rechtDank worden behan
deld.
De minister van Maatschappelijk Werk,
mr. F. J. F. M. Van Thiel heeft Vrijdag
een bezoek gebracht aan Zeeland, in het
bijzonder aan het door de watersnood ge
troffen deel daarvan. Met de Commissaris
der Koningin en de burgemeesters besprak
hij problemen op maatschappelijk en cul
tureel gebied.
Een van de grootste problemen op
Schouwen-Dniveland is het tekort aan
maatschappelijke werksters en gezinsver
zorgsters. De minister deed daarom een
beroep on de maatschappelijke werksters
en gezinsverzorgsters in overig Nederland,
om te helpen op het zo zwaar getroffen
eiland, waar hun hulp zo hard nodig is.
Ook een voor de minister geheel nieuw
probleem kwam aan de orde. Verscheidene
oudere mensen en kleine landbouwers, die
gehecht zijn aan deze streek en daarom
genoeg hadden van de evacuatie, hebben
een woonkeet gekocht van het geld, dat
voor definitieve bouw of voor herstel van
hun woning had moeten worden gebruikt.
De minister zal nagaan hoe deze moeilijk
heid kan worden opgelost.
De minister van Financiën heeft onlangs
te Groningen een rede gehouden, die over
eenkwam met wat hij onlangs ook reeds in
de Eerste Kamer heeft gezegd. De afzijdig
heid van de kapitaalbelegger van de risico
dragende sector is volgens de minister niet
een gevolg van de hoge belastingen en de
zware sociale laslen, welke aan de bedrij
ven zijn opgelegd, maar zij houdt verband
met een structuurverandering van de
sfraarmethoden, welke zich thans in sterke
mate op de levensverzekeringsmaatschap
pijen richten.
Op zich zelf beschouwd, is dit zeker niet
onjuist, hoewel de cijfers, welke de minister
ten bewijze daarvan heeft gegeven, nu niet
bepaald overtuigend waren. Immers, terwijl
het nationaal inkomen van de Nederlandse
bevolking sinds 1938 van rond 5 milliard
tot 20 milliard is toegenomen en dus is
verviervoudigd, steeg het bedrag van de
betaalde premieën in die tijd van 184
millioen tot 587 millioen, zodat dit dus zo
ongeveer is verdrievoudigd. Maar afgezien
hiervan, komt dan onmiddellijk de vraag
op wat dan de reden is van de structuur
verandering bij het sparen, de vraag waar
om het publiek tot voor kort zich van de
aandelenmarkt afzijdig hield. De uitbrei
ding van de sociale verzekering kan hier
voor niet aansprakelijk worden gesteld,
omdat de categorie van de bevolking, welke
haar toekomst hierdoor verzorgd ziet, niet
dezelfde is, die vroeger in hoofdzaak tot de
besparingen bijdroeg. Dit waren immers in
het algemeen de groepen met de middel
grote en hogere inkomens en dat deze zich
na de oorlog van aandelenbelegging hebben
afgewend is zonder enige twijfel een gevolg
van de in ons land gevolgde belastingpoli-
tiek, zowel ten opzichte van de bedrijven
als van de particuliere inkomens.
Wat de belegging in aandelen betreft,
sneed het mes naar twee kanten in de ver
keerde richting. In de eerste plaats werd
door de zware progressie aan een grote
groep van de bevolking Jiet sparen min of
meer onmogelijk gemaakt. In de tweede
plaats werden door de onevenredige belas
tingen bij de bedrijven de risico's van
nieuwe investeringen zo groot, dat men ev
niet, of althans niet in voldoende mate toe
durfde over te gaan, terwijl om dezelfde
reden ook de mogelijkheid daartoe dikwijls
ontbrak.
Maar er zijn nog meer factoren, welke in
aanmerking moeten worden genomen als
men zich afvraagt waaraan de structuur
verandering in het sparen moet worden
toegeschreven. Men denke dan aan de
Dividendstop, aan de Speculatiewinstbe
lasting en niet in de laatste plaats ook aan
de faciliteiten, welke de fiscus verleent
wanneer men zijn spaargeld bij de levens
verzekeringsmaatschappij deponeert, dat
wil zeggen niet ten behoeve van een kapi
taalverzekering, want hiervoor bestaat geen
belastingaftrek van de betaalde premie,
maar ten behoeve van een lijfrenteverzeke
ring. De particuliere spaarder wordt hier
door dus genoopt zich voor de toekomst
niet meer zelf een kapitaal te verzekeren,
maar de kapitaalvorming in handen te
brengen van de institutionele beleggers, die
het dan voor hem moeten beheren en be
leggen en tengevolge waarvan het probleem
van de aandelenbelegging voor deze insti
tutionele beleggers is opgekomen.
Wanneer men dus spreekt over de struc
tuurverandering in het sparen, dan blijkt
dat het particuliere sparen en in verband
daarmee de belegging in aandelen door de
belastingpolitiek van de regering is tegen
gegaan en het collectieve sparen via de
levensverzekeringsmaatschappijen in ster
ke mate door haar is bevorderd.
Dit dus in de eerste plaats. Maar daar
naast heeft de tot voor kort gevoerde be-
belastingpolitiek het sparend publiek van
de aandelenmarkt vervreemd.
Het bewijs voor deze stelling is niet ver
te zoeken. Men zie slechts naar de aan
delenmarkt, waarvan het aanzien in de
loop van 1953 grondig is gewijzigd door de
partiële ombuiging van die belastingpoli
tiek, waartoe de regering in haar nieuwe
samenstelling en onder de drang der om-
7. „Vooruit nou", drong de lifter aan,
„geef me de rubber steeksleutel, dan sla
ik je ermee neer en steel de kar van de
professor!" „Stil", fluisterde de chauffeur,
het complot is in de war gelopen, omdat
ik voor de verkeerde lifter ben gestopt".
Bovendien heeft die rare detective van de
professor zich achterin verborgen". Hoe
zacht hij ook had gesproken, Panda had
het toch gehoord en nu was hem opeens
een hoop duidelijk. „Het is een complot om
deze auto te stelen", dacht hij, „de chauf
feur is medeplichtig, maar om onschuldig
te schijnen, wil hij net doen, alsof hij is
overvallen en de auto met geweld van hem
geroofd is". Verder kwam hij niet met zijn
gedachten, want plotseling werd hij ruw
vastgegrepen. „Dat ventje weet nu teveel",
gromde de chauffeur, „we moeten ons van
hem ontdoen„Help!", gilde Panda, „ik.
De rest van zijn woorden ging verloren
in een daverend motorgeronk en met een
ruk stoof de racewagen vooruit. De chauf
feur en de lifter tuimelden op de weg en
keken de wegschietende wagen beduusd
na. „Sufferd!" schold de chauffeur, Je
hebt de starter ingedrukt!"
standigheden is overgegaan. De opheffing
van Dividendstop en Speculatiewinstbelas
ting, de fiscale faciliteiten ten aanzien van
de afschrijvingen bij de bedrijven etc.
hebben er reeds toe geleid dat de belang
stelling voor de aandelenmarkt bij het be
leggend publiek aanmerkelijk is toege
nomen. Zelfs ondanks de fiscale voordelen,
welke door de regering aan het collectiel
sparen zijn verbonden.
En wanneer men vraagt of fiscale en
sociale lasten voor het bedrijfsleven geen
rem zijn geweest bij de overweging van
nieuwe investeringen, kan men het ant
woord daarop vinden in de jaarverslagen
van onze grote ondernemingen. De directie
van Stork Co., Heemaf, Van Vlissingen
Co., Van Gelder, om er slechts enkele te
noemen, hebben de laatste jaren voort
durend aan het alarmtouw getrokken. En
nog dezer dagen heeft dr. De Qruyter, de
voorzitter van de K. van K. te Den Bosch
nog eens klaar en duidelijk uiteengezet dat
er als gevolg van de door ons genoemde
oorzaken geen voldoende dekking meer is
voor het ondernemingsrisico'en dat het niet
meer dan logisch is als de belegger zijn
geld aan dat ondernemingsrisico onttrekt.
Ter gelegenheid van de Jan van Riebeeck-
feesten is, als geschenk van het Neder
landse volk aan Zuid-Afrika, aangeboden
een standbeeld van Maria de Queillerie,
echtgenote van Jan van Riebeeck. De
Haagse beeldhouwer Dirk Wolbers is thans
zover met zijn arbeid gevorderd, dat het
klei ontworpen beeld binnen enige
maanden in brons zal worden gegoten.
j
in
Hulp. Mevrouw Clare Boothe Luce, de
Amerikaanse ambassadrice in Italië,
heeft het verzoek van een Italiaanse
vader te Rome om het leven van zijn
tienjarig, aan de bloederziekte lijdend
zoontje te redden, ingewilligd. Op last
van mevrouw Luce wordt een genees
middel per vliegtuig naar Rome ge
bracht voor de artsen die het jongetje,
VLncenzo Russo, behandelen. De vader
verzocht mevrouw Luce om hulp, nadat
hij had gelezen, dat de Amerikanen
een dergelijk patiëntje in Oostenrijk
hadden geholpen.
Verworpen. Het hooggerechtshof van Ke
nya heeft Vrijdag het hoger beroep ver
worpen, dat Djomo Kenjatta en vier
andere inheemsen hadden aangetekend
tegen de vonnissen, waarb'j zij op be
schuldiging van het geven van leiding
en hulp aan de Mau Mau ieder tot ze
ven jaar dwangarbeid waren veroor-
deeld. In eerste instantie had het hoog
gerechtshof gunctig oo het verzoek van
Kenjatta beschikt, doch deze uitspraak
was weer door het Oost-Afrikaanse hof
van appèl teniet gedaan.
Socialisten. Het Oost-Duitse communisti
sche blad „Volksstimme" heeft Vrijdag
gemeld, dat leden van onder communis
tische leiding staande Oost-Duitse so
cialistische eenheidspartij te Papendorf
in Saksen hebben geweigerd lezingen
over de geschiedenis van de Russische
communistische partij en de Marxis-
tisch-Leninistische theorie bij te wo
nen. Deze leden verklaarden, aldus het
blad, dat zij „socialisten" wilden blij
ven.
Campagne. Volgens onofficiële berichten
zou spanje de Britse regering hebben
gevraagd het beraamde ééndaagse be
zoek van Koningin Elizabeth aan Gi
braltar op 10 Mei af te gelasten. De be
richten konden niet worden bevestigd,
maar te Madrid werd vernamen, dat
een dergelijk verzoek „niet onwaar
schijnlijk" is, gezien de huidige hevige
campagne in de Spaanse pers tegen het
bezoek.
Verlaging. Als maatregel tot vermindering
van de buitengewoon grote crediteu-
renposdtie van West-Duitsland in de
Europese betalingsunie wordt overwo
gen de invoer te vergroten door verla
ging van invoerrechten. Daarbij heeft
men, naar van het West-Duitse ministe
rie van Economische Zaken wordt ver
nomen, de gedachte aan een aLgemene
verlaging der douanerechten laten va
ren. Het ligt in de bedoeling de moge
lijkheid van een individueie verlaging
van de Duitse invoerrechten te onder
zoeken.
Afwijzing. De Amerikaanse minister van
Handel, Duncan Weeks, heeft naar aan
leiding van het feit, dat een exporteur
in Minnesota een aanvrage heeft inge
diend voor een vergunning om overtol
lige boter van de regering naar de
Sovjet-Unie te zenden tegen een prijs,
die lager is dan de geldende kleinhan
delsprijs in de Verenigde Staten, en la
ger dan die, welke de regering er voor
heeft betaald, verklaard, dat hij niet
zou toestaan, dat boter tegen lagere
prijzen dan de Amerikaanse huisvrouw
er voor moet betalen naar de Sovjet-
Unie zou gaan.
Gevangen. De Mau Mau-leider „generaal
China", op wiens hoofd een prijs van
vijf daiizend gulden stond, is in de keel
geschoten en door Afrikaanse troepen
in Kenya gevangen genomen. In be
langrijkheid komt hij onmiddellijk na
„veldmaarschalk" Dedan Kimathi. Hij
opereerde in het gebied van Mount
Kenya. In de tweede wereldoorlog
diende hij bij het Britse leger in Oost-
Afrika en Birma. Men gelooft, dat hij
de organisator is van de wapenfabrie
ken van de Mau Mau in de bossen van
Kenya, waar grote hoeveelheden gewe
ren zijn vervaardigd.
Thuis. Zeventien voormalige Italiaanse
krijgsgevangenen zijn Vrijdag uit Rus
sische kampen in hun land terugge
keerd. De Sovjet-Unie heeft toegezegd,
dat in totaal 34 Italianen zullen wor
den vrijgelaten. Aan de betrokkenen
waren oorlogsmisdaden ten laste gelegd.
Volgens Italiaanse kringen staan nog
ongeveer 60.000 Italianen als vermist
in de Sovjet-Unie te boek. De Russen
hebben echter meegedeeld, dat zij alle
gevangenen hebben vrijgelaten, met
uitzondering van de personen, die als
oorlogsmisdadigers worden beschouwd.
MOGEN we even terug gaan naar de
tijd dat we ons als kind nog konden
vermaken met een simpel luchtballonnetje,
dat bij feestelijke gelegenheden in onze on
schuldige knuistjes werd gedrukt? Wanneer
dit speelgoed op de eerste dag niet sneu
velde, was er een goede kans de volgende
morgen het ballonnetje ergens op de grond
aan te treffen wijl er in de verstreken uren
te veel gas was ontsnapt. Maar boven de
hete kachel zette de ballon weer uit, het
tot rimpelen geneigde vel spande zich
krachtig en indien de vulling nog voldoen
de was, steeg de ballon weer
statig omhoog, om na afkoeling
tegen het plafond, weer krach
teloos omlaag te zakken.
Tot zover de meest gunstige
ervaring die wij ooit met een
ballon hebben opgedaan, maar
uit deze beleving hebben we 1
in teder geval kunnen opma-
ken, dat verwarmde lucht een
groter volume heeft dan koude lucht, daar
door lichter is en dus naar boven stijgt.
Door deze eigenschap van de lucht ontstaan
overal op aarde opstijgende luchtstromin
gen. Want het aardoppervlak heeft talloos
vele punten met zeer uiteenlopende tem
peraturen, welke temperatuursverschillen
veroorzaakt worden, zowel door de uiteen
lopende bestraling door de zon (verschil
len in breedte, tijd,' zonnestand, bewolking,
enz.) als door de aard van het oppervlak
(water, bergen, bos, zandvlakten, be
groeiing, enz.), zodat bijna altijd en overal
luchtverdunningen ontstaan die de zgn.
luchtstromingen tot gevolg hebben. Want
lucht heeft evenals water de eigenschap om
van hoog naar laag te stromen, dus van
hoge druk naar lage druk.
Dit klinkt allemaal erg eenvoudig, maar
in werkelijkheid is de luchtclrculatie en
de luchtverdeling over het aardoppervlak
buitengewoon gecompliceerdomdat be
halve de zojuist genoemde factoren ook de
snelheden in de verschillende luchtlagen
een rol spelen, evenals de wrijving der
luchtdeeltjes, de draaiing der aarde, enz.
We kunnen daarop dus niet te diep in
gaan, maar dienen wel even de draaiing
van de aarde in het oog te houden. Want
wanneer er sprake is van een depressie,
dus van een gebied van lage luchtdruk,
kunnen we ons heel gemakkelijk voorstel
len dat van alle kanten de omringende
lucht naar dit gebied toestroomt om het
drukverschil te nivelleren. Maar de lucht
die uit het Zuiden toestroomt, arriveert
door de draaiing van de aarde met een
naar het Oosten gerichte snelheid en om
gekeerd, vertonen de uit het Noorden ko-
mende luchtstromingen een
afwijking naar het Westen,
zodat er van de hoge lucht
gebieden naar de kern (of
kernen) van de depressie
een wervelbeweging ontstaat.
Deze wervelbeweging gaat
s op het Noordelijk halfrond
tegen de wijzers van de
klok in, op het Zuidelijk halfrond daaren
tegen met de wijzers mee. Bij een hoge
drukgebied, waar dus lucht naar de ge
bieden van lage druk afvloeit, is deze
wervelrichting juist omgekeerd.
De wervelbeweging, naar de kern van
een depressie gericht, leidt tot opstijgende
luchtstromen, waarvan wolkenvorming en
eventueel neerslag het gevolg is. Bij af
vloeiing van een gebied van hoge lucht
druk is de wervelbeweging echter naar
beneden gericht. Uit hogere luchtlagen
vloeit in dat geval dus lucht naar de aarde
toe, hetgeen tot oplossing van de eventueel
aanwezige wolken leidt. U ziet, het één is
in alles juist het tegenovergestelde van het
andere!
En wat denkt u dat onderstaande for
mule te betekenen heeft?
dN =z ((v-V) bc (u-U) (ab sin f ac
cos f) (w-W) (ab cos f ac sin f)) X
qdL/v (U2 V2 W2) *4
Wel, deze hele rompslomp betekent een
voudig dat u hard naar huis moet lopen
als het regent. Heus waar!
Daarover Maandag.
(Nadruk verboden) H. PéTlLLON.
f
