KLEIN MAAR DAPPER
viert feest!
KLEIN MAAR DAPPER
Feilen en glorie van onze
geheime dienst in Londen
Cif MORRIS ie[mjjpu &tif!
Wereldnieuws
PANDA EN DE KALKERKAR
Juwelen van Tsjechische nazi's
binnen gesmokkeld en „bewaard"
Amsterdamse zakenman in beroep voor
het hof, opnieuw een jaar geëist
Kustvaarder „Douro"
overvaren en gezonken
Belangwekkende terugblik van Kol. Somer,
oud-hoofd van het „Bureau Inlichtingen'
De radio geeft Zaterdag
Ook Spierpijn
■Jil
1
^L-oclt ió l\et zo
J
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1954
De veertien opvarenden
konden worden gered
Jongen probeerde zijn pas
gekregen pistool op buren
Jack Gimberg in Wenen
Ruwe«n gesprongen handen? KALOpEttMA Gelee
Kerkelijk Nieuws
Willem van Otterloo naar
Parijs en Wenen
Sabena-helicoptcr kon
door mist niet verder
KRUISENDE
KLEUREN
In October werd de 64-jarige Amster
damse koopman J. F. G. door de rechtbank
te Amsterdam tot een jaar gevangenisstraf
veroordeeld, terzake van verduistering van
een aantal juwelen en gouden sieraden van
een party van ongeveer 60 stuks, die hij in
de zomer van 1946 voor twee Tsjechische
dames (moeder en dochter) illegaal uit
Tsjechoslowaküe naar Nederland had over
gebracht. De koopman, die zich onschuldig
veroordeeld achtte, ging in appèl en Don
derdag werd de zaak door het Amsterdamse
gerechtshof behandeld. De verdachte hield
vol dat hij in 1949 een deel van de sieraden
en een jaar later de rest aan de dochter had
teruggegeven.
Op verzoek van een zakenrelatie, die de
beide Tsjechische dames kende en wist dat
zij in moeilijke omstandigheden verkeer
den, ging de koopman ze in 1946 bezoeken
om na te gaan of hij iets voor hen zou
kunnen doen. Van wie het initiatief tot het
naar Nederland in veiligheid brengen der
juwelen was uitgegaan, werd ter zitting
niet duidelijk. De koopman verstopte een
deel van de sieraden in zijn koffer en stak
de rest los bij zich. Van Praag vloog hij
naar Schiphol en passeerde ?bnder moei
lijkheden de douanecontroles. De afspraak
was dat Ijij de sieraden voor de dames in
Nederland in een safe zou opbergen.
In October 1946 werden de beide dames
door de toenmalige democratische regering
van president Bcnesj uit Tsjechoslowakije
gewezen.
De dochter, die speciaal voor deze zitting
uit het buitenland was overgekomen, ver
telde dat zy eerst na herhaaldelijk aandrin
gen in 1949 in Zürich een aantal van de
sieraden had teruggekregen en een jaar
later nóg een partij. Er ontbrak volgens
haar nog een dozijn, de meest waardevolle
sieraden, onder meer een ring met een bij
zonder grote brillant. Voorts had zij een
gouden ketting ontvangen waarvan de han
ger ontbrak en een halve meter van de
ketting was afgeknipt.
De oud-secretaresse van de koopman, als
getuige gehoord, verklaarde dat zij het
doosje met de sieraden in de brandkast van
de woning van haar patroon had zien staan.
Voorts had zij de koopman een keer tot zijn
vrouw horen zeggen: „Als je wat goud
nodig hebt, neem het dan maar." De echt
genote, die voor een reparatie toen wat
goud nodig had, had inderdaad uit het
doosje wat genomen. Volgens de getuige
lagen in het bewuste doosje verscheidene
stukjes goud van gebroken sieraden.
De procureur-generaal achtte de ver
duistering bewezen, doch zag op grond van
het feit, dat het zo lang geleden gebeurd
was, er van af een hogere straf te eisen dan
de rechtbank had opgelegd (één jaar) en
vroeg bevestiging van het vonnis.
De raadsman van verdachte begon zijn
pleidooi met de mededeling dat de beide
dames nazi's zijn geweest en op grond daar-
ADVERTENT1E
Zaterdag wordt hij 75 jaar en geeft
ondanks de lage prijzen iedere koper
1 FLES ADVOCAAT CADEAU!
Dus allen naar
de zaak voor betere
Herenkleding
Alléén gevestigd:
hoek Gen. Bothastraat
150
bij de Gen. Cronjéstraat.
Haarlem-Noord - Telef. 12447
Spaarzegels worden aangenomen.
van na de bevrijding van Tsjechoslowakije
het land moesten verlaten.
Hun zaak werd onder beheer gesteld en
de goederen geconfiskeerd en de sieraden,
die zij verborgen hadden, behoorden dus
aan de Staat.
,.De koopman," aldus pleiter, „had dus
door misdrijf verkregen goederen onder
zich, waardoor dus geen sprake is van ver
duistering en hij derhalve dient te worden
vrijgesproken." Voor het geval hetiiof zijn
cliënt toch schuldig zou bevinden/verzocht
hij een voorwaardelijke straf op te leggen.
De Nederlandse kustvaarder „Douro"
van de K.N.S.M., groot 563 ton, is in de
nacht van Woensdag op Donderdag in de
Middellandse Zee tussen de havensteden
Valencia en Alicante aan de Spaanse oost
kust overvaren door het Spaanse schip
„Drago" (5600 ton). Voordat de „Douro"
in de diepte verdween, konden de veertien
bemanningsleden aan boord van de „Dra-
go" worden opgenomen. De opvarenden
zijn in goede welstand te Valencia aan wal
gegaan.
Het Nederlandse schip was op weg van
Valencia naar Alicante met een lading
stukgoed aan boord.
De officier van justitie bij de Bredase
rechtbank heeft een gevangenisstraf van
twee jaar met aftrek van voorarrest ge-
requireerd tegen de 21-jarige G. H. uit
Roosendaal, die van poging tot doodslag
was beschuldigd.
Hij was zich volgens de tenlastelegging
op 12 December, na zijn werk te buitenge
gaan aan sterke dx-ank. Thuisgekomen nam
hij een pistool en een verzegeld doosje pa
tronen, die hij in bewaring had als lid van
de Reserve-Grensbewaking der Nationale
Reserve. Hij ging naar de buren, de familie
Van Gastel, en loste op het erf enkele scho
ten. Hij klom daarna met het pistool in de
hand naar binnen, en eiste geld van de ver
schrikte bewoners. Dit geld is hem ge
geven. Hierop ging verdachte naar buiten
en begon wederom te schieten. De buur
man en tw van zijn zoons gingen hem
na. De verdachte keerde zich om en loste
een schot op een der zoons. Deze werd in
de borst getroffen en moest ongeveer een
week in hot ziekenhuis doorbrengen. Ten
slotte is de dolleman door de Roosendaalse
politie gegrepen.
Ter rechtszitting bekende de jonge man
heden alles wat hij die nacht gedaan had.
Het b'eek zelfs, dat hij met de familie Van
Gastel goede relaties onderhield. Voorts
was er van verdachte een zeer goed reclas-
seringsrapport. De verdediger, mr. Schol
ten, uit Breda, meende in zijn pleidooi dat
het hoogst onverantwoordelijk is, iemand,
die pas veertien dagen lid is van de
Reserve-Grensbewaking, een pistool, waar
mee hij niet weet om te gaan, en patronen,
te geven. Hij vroeg clementie.
De Nederlandse acteur John van Dreelen
(Jack Gimberg) is, na een aantal film
engagementen, aangezocht om de hoofdrol
te vervullen in „Gigi" van Anita Loos naar
het gelijknamige boek van Colette, op te
voeren in het Theater an der Josefstadt in
Wenen. Daarna moet Gimberg een contract
voor hoofdrollen in drie films nakomen.
ADVERTENTIE
Een helicoptère van de Amerikaanse luchtmacht in Duitsland hangt gonzend boven
een patrouille-boot van de Rijn-inspectie van de. Amerikaanse Marine om voorraden
en levensmiddelen af te werpen voor de uit acht koppen bestaande Duitse bemanning.
Op 7 Februari raakte de boot in het zware drijfijs vast. Met de hulp van het „lucht-
manusje van alles" is echter het leven ook in een dergelijke situatie
nog wel dragelijk.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Haarlem (vac. W. J. v. El-
den) dr. G. Huls te Gouda; te Aruba
Piedra Plat San Nicolas W. Kraayenhof,
cand. te Amsterdam.
Beroemen te Doorn (2e pred.pl.) K. Chr.
van Gorcom te 's-Gravenzande; te Poort
vliet C. J. P. Lans, cand. te Hilversum; te
St. Maartensdijk B. Eysinga te Barneveld.
Geref. kerken
Benoemd als pred. bij de Stichting
Jeugdwerk in Friesland S. E. Wesbonk te
Wolvega.
Chr. Geref. kerken
Bedankt voor Rotterdam-C. W. Heerma
te Groningen.
Geref. gemeenten
Tweetal te Veen (N.B.): T. Cabaret,
cand. te Rotterdam-Z. en F. J. Dieleman
te Yerseke.
Op 21 Februari zal Willem van Otterloo,
eerste dirigent van het Residentie-Orkest,
op uitnodiging van het Orchestre Pasde-
loup in Parijs een concert van dit orkest
dirigeren. Van Otterloo is verzocht de uit
voering van een Beethovenprogramma te
leiden, met als solist de pianist Alexander
Borovskv.
De laatste tien dagen van Maart verblijft
Willem van Otterloo in Wenen voor het
verzorgen van een aantal gramofoonplaten
met de Wiener Symphoniker. Op 25.Maart
zal hij een concert van dit orkest dirigeren
met solistische medewerking van Cor de
Groot, die daarbij het Vierde Pianoconcert
van Beethoven vertolkt. Van Otterloo zal
ook de Zevende Symphonie van Bruckner
dirigeren.
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Palten. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.30 Orgelspel. 9.00 Gymnastiek voor
de vrouw. 9.10 Platen. 10.00 Tijdelijk uit
geschakeld, causerie. 10.05 Morgenwijding.
10.20 Voor de arbeiders in de continubedrij
ven. 11.35 Kamermuziek. 12.00 Platen. 12.30
Weerbericht. 12.33 Orgelspel. 13.00 Nieuws.
13.20 Roemeens orkest. 13.45 Sportpraatje.
14.00 Platen. 14.25 Fries programma. 14.50
Volksdansen. 15.15 Van de wieg tot het graf.
causerie. 15.30 Dansmuziek. 16.00 Concert
gebouworkest. 17.00 Actualiteiten. 17.30
Platen. 18.00 Nieuws. 18.20 Dansmuziek. 18.40
Regeringsuitzending: Atlantisch allerlei.
19.00 Artistieke Staalkaart. 19.30 Passepar
tout, causerie. 19.40 Het Boek der Handelin
gen. causerie. 19.55 Deze week, causerie.
20.00 Nieuws. 20.05 Gevarieerd programma.
22.00 Socialistisch commentaar. 22.15 Lichte
muziek. 22.40 Onder de pannen, hoorspel.
23.00 Nieuws. 23.15-24.00 Verzoekprogramma.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Platen. 7.30 Gewijde mu
ziek. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 10.00
Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00 Voor de
zieken. 11.45 Platen. 12.00 Angelus. 12.03
Platen. 12.30 Weerbericht. 12.33 Platen. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Amuse
mentsorkest. 14.00 Boekbespreking. 14.10
Platen. 14.20 Engelse les. 14.40 Dameskoor.
15.00 Kroniek van letteren en kunsten. 15.40
Fanfare-orkest. 16.00 Franse chansons. 16.20
De vliegende Hollander, causerié. 16.30 De
schoonheid van het Gregoriaans. 17.00 Voor
de jeugd. 18.00 Lichte muziek. 18.15 Jour
nalistiek weekoverzicht. 18.25 Dansmuziek.
18.45 Buitenlandse correspondenties. 19.00
Nieuws. 19.10 Lichte muziek. 19.20 Van het
Binnenhof. 19.30 Platen. 20.25 De gewone
man. 20.30 Lichtbaken. 20.50 Platen. 21.00
Gevarieerd programma. 21.50 Actualiteiten.
22.00 Wedstrijd in sterke verhalen. 22.30 Wij
luiden de Zondag in! 23.00 Nieuws. 23.15
Nieuws in Esperanto. 23.2224.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.15 Kamer
muziek. 15.15 Platen. 15.45 Platen. 16.00
Accordeonmuziek. 16.15 Platen. 16.30 Ac-
cordeonmuziek. 16.45 Engelse les. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Koorzang. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
19.45 Omroep-Ommeganck. 21.15 Platen.
22.00 Nieuws. 22.15 Verzoekprogramma. 23.00
Nieuws. 23.05—24.00 Gevarieerde muziek.
BBC
17.0017.15 Engelse les. (Op 224, 49 en 42
m.). 22 00—22.30 Nieuws. Spiegel van de
week, Sportjournaal. (Op 224 mJ.
Misverstand, onderlinge naijver,
incompetentie en verregaande noncha
lance waren de oorzaken, dat onze in
lichtingendiensten in Londen tijdens
de jaren 1940-'42 op een volkomen
mislukking uitliepen. Pas toen dit alles
aan tientallen Nederlandse a«gerrten
het leven gekost had, besloot men -
begin 1943 - tot een grondige reorga
nisatie en sindsdien heeft onze gehei
me dienst vrijwel feilloos gewerkt en
de vijand onberekenbare schade be
rokkend.
Aldus de strekking van een voordracht
die kolonel b.d. dr. J. M. Somer, voorma
lig hoofd van het Bureau Inlichtingen in
Londen, gisteravond op uitnodiging van
de afdeling Haarlem van „Expogé" in
Dreefzicht te Haarlem hield voor een
groot aantal oud-verzetslieden en andere
belangstellenden, onder wie verschillende
leden van de rechterlijke macht en politie
autoriteiten.
l)e' eerste CID
Kolonel Somer schetste eerst dc chao
tische toestanden in het Nederlandse
kamp in Londer. kort na de capitulatie
van 14 Mei 1940, toen de regering-Ger-
brandy volkomen machteloos was om rog
iets voor het bezette gebied te doen. Men
had immers noch koeriers en geheime
agenten, noch zelfs cl'andéstiene radiover
bindingen met het vaderland en onze eerr
ste centrale inlichtingendienst, die in Juli
1940 in het leven werd geroepen, kon dan
ook weinig of niets uitrichten. Wel stuur
de zijn leider, de Haagse politie-commissa-
ris Van 't Sant, twee agenten naar Neder
land om contact op te nemen met de be
volking, maar een van hen werd reeds
kort na zijn aankomst door de Duitsers ge
vat en gefusilleerd; de ander keerde na
zes maanden naar Londen terug zonder
ook maar iets bereikt te hebben.
In Augustus 1941 werd deze C.I.D. ver
vangen door een tweece dienst onder lei
ding van mr. Derksema, die zomin als zijn
voorganger enige ervaring had in „intel
ligence" en die bovendien geen enkele me
dewerking van de Engelsen kreeg. De
Britse geheime dienst was n.l. zo huiverig
geworden voor de loslippigheid der Neder
landse illegaliteit, dat hij er geen heil in
zag, nog meer Hollandse agenten uit te
zenden en de plannen daartoe zelfs met
alle middelen tegenwerkte. En niet ten
n
I onrechte, zo meende kolonel Somer, want
j volgons hem heeft de kwebbel zucht van
ons volk meer slachtoffers onder het ver
zet en a'e geheime agenten geëist dan het
verraad van de nazikr.echten.
Twee diensten naast elkaar
Tengevolge daarvan was ook de dienet-
Derksema tot machte'oosheid gedoemd en
bleef het enige contact met het vaderland
Radio Oranje. De verdrukte Nederlanders
konden dit maar moeilijk verkroppen en
verschillende Engelandvaardiers - zoais
b.v. de groep Hazelhoff-Roelfserr.a die be
gin 1941 in Londen aankwam - hebben de
regering-Gerbrandy daarover dan ook on
verbloemd de waarheid gezegd. ULt die
groep ontstond naast de dienst van Derk
sema zelfs een tweede Nederlandse in
lichtingendienst, d'ie zich direct ondier
Engelse leiding stelde en natuurlijk prompt
ruzie kreeg met Derksema c.s„ tot
dat men in arren moede in Februari 1942
beide diensten maar weer ophief.
Zij werden vervangen door de derde
C.I.D. onder leiding van de kolonel der
mariniers De Bruyne, die de Engelsen tot
rede bracht en in Maart begon met het
parachuteren van goed-getrainde agenten.
Helaas viel een van de eersten van deze
agenten in handen van de Duitsers en he
laas verraadde hij hen binnen 24 uur al
zijn codes en „security cheeks", waarmee
hij de kiem legde voor het geraffineerde
Eng'.and-Spiel van Schreieder, dat 14
maanden voortduren kon zonder dat Lon
den argwaan kreeg en atle agenten - 49 In
totaal - die in dat tijdsverloop naar Ne
derland kwamen, in handen van de vijand
speelde.
Het Bureau Inlichtingen
Het resultaat van dat alles is geweest
dat er tot 1943 geen enkel efficiënt con
tact bestaan heeft tussen bezet gebied en
de regering in Londen - en dat vacuum
kreeg kolonel Somer over te nemen tóen
hij in Januari van dat jaar met 80 jonge
lui uit bezet gebied na een reis van 10
maanden in de Engelse hoofdstad aan
kwam. Hij werd aan het hoofd gesteld
van het toen enkele maanden oude „Bu
reau Inlichtingen", dat naast de C.I.D. van
De Bruyne werkte en voornamelijk mili
taire informaties uit Nederland moest ver
zamelen. Hij stuitte er al meteen op tegen
werking omdat zijn staf voornamelijk ge-
recruteerd was uit het verzet en uit be
roepsmilitairen en omdat hij een a-poli
tieke instelling had. Alle drie die preroga
tieven werden door de verpolitiekte kop
stukken in het Nederlandse kamp met
argwaan bezien en dies zaten kolonel
Some en zijn mannen van meet aan mid
den in de intriges en de ruzies, waarbij
ook de collega's van de C.I.D. zich niet
onbetuigd lieten. Desondanks slaagden zij
erin hun dienst op te bouwen en reeds in
Maart 1943 hun'eerste agent, de luitenant
De Jonge met 2 belangrijke opdrachten in
Nederland te parachuteren. Hij moest con
tact leggen met het nationaal („groot bur
ger-") comité en voorts groeoen stichter,
voor het verschaffen van militaire in'lich-
tmger. De eerste opdracht mislukte door
c<e arrestatie van het Nationaal Comité -
bewerkt door de provocateur Van der
Waals - maar c'e tweede werd eon groot
succes. Binnen twee maanden formeerde
De Jonge een recks Van nrilit-a-'^e in lich
tingen groepen ba: de 'bekende' 'groeo-
Albrecht. die in twee "jaar tilds diaizontten
rapporten en micro films- met Duitse ge
heimen naar Londen stuurde. De Jonge
organiseerde ook een koeriersdienst over
de grote rivieren, die vooral in d'e laa's'e
oorlogswinter de geallieerde legers be
langrijke d'ien«ten bewees.
Direct na De Jonge werden 2 andere
agenten - Bergman en Gerbrands - uit
gezonden om transport rout es via Zwitser
land en Spanje te vormen, maar hun
vliegtuig werd' boven het IJw'imecr neer
geschoten en Bergman verdronk. Ger-
brandis wist zich zwemmend te redden en
kweet zich voortreffelijk van zijn op
dracht.
De radio-verbindingen
Inmidde^ was ook een jong Lei'dB jurist
mr. P. L. baron dLAui'mis de Bourrouiill ge
parachuteerd om contact te zoeken met de
7-endereroep-Packa.rd in Den Haag voor
de uitbouw van de radnotelegrafische ver
bindingen. Deze ..geboren oorlogstent"
heeft ook een clandestiene weerberichten-
dienst in Nederland georganiseerd, die de
R.A.F. in staat ste'de, haar bombardemen
ten op West-Duitsland aanzienlijk te in
tensiveren.
D'Aulnis, die later, ondergedoken in
Gouda, onder een valse naam trouw
de, werd voor zijn belangrijke dien
sten beloond met een privé R.A.F.-
„dTopping" van wol, babykleertjes,
een box en een wieg toen zijn vrouw
haar eerste spruit verwachtte.
Met de groep-Albrecht, de groep-
Packard, de voortreffelijke inlichtingen
dienst van de O.D. en de groep-Barbara,
beschikte men nu over een apparaat dat
een zeer efficiënte samenwerking tussen
regering en verzet mogelijk maakte, maar
nog altijd ontbeerde de illegaliteit de zo
broodnodige samenwerking. Verschillende
pogingen van Londen om tot een bunde-
nrrpTP.VI IF
BARmOORlSSTTtAAT 20 TEL. 13439
DUFFEL MONTY COATS 59.50
30. „Vlug!", riep Pat O'Nozel, Panda met
een zetje de racebaan op duwend, „rij wat
je rijden kunt, je bent vijf rondens achter!
En nu verder geen spelletjens meer, be-
korrah!" Bij die laatste opmerking keek
Panda verontwaardigd om. Hij had toch
zeker niet voor zijn plezier al die omzwer
vingen met het Kalkerkarretje gemaakt!
Maar een blik naar de voorbijsuizende wa
gens deed hem besluiten, dat het nu geen
tijd was om te redetwisten. Dus trapte hij
de gaspedaal helemaal in en suisde zijn
mededingers achterna. En weer bewees
het kleine wagentje, dat het van bijzonder
gehalte was; het snorde de andere race
wagens met gemak voorbij en had in een
minimum van tijd alweer een ronde terug
gewonnen. „Dat gaat goed'', dacht Panda,
,,als ik deze snelheid houd. kan ik mis
schien nog net mijn achterstand inhalen!"
Ook Pat O'Nozel vond, dat het goed ging.
Opgetogen zag hij toe, hoe Panda ronde
na ronde terugwon. „Mijn toespraak heeft
Panda opgezweept!", riep hij uit, „dankzij
mijn woordens zal hij winnen!" Baas Kras-
ka, die met stijgend misnoegen toekeek,
hoorde deze opmerking. „Nu is het MIJN
oeurt om een toespraak te houden", zei
hij grimmig, „en dankzij MIJN woorden
zal Panda verliezen!" De booswicht had
blijkbaar weer iets slechts in de zin.
ling der organisaties te komen faalden,
want iedereen wilde de baas spelen en
zelfs een dringend beroep van Koningin
Wilhelmina bleef zonder uitwerking.
Pas anderhalf jaar later werd de over
koepeling een feit door de schepping van
het college van vertrouwensmannen waar
toe mr. Van Heuvèn Goedhart de stoot ge
geven had.
Veel lof had kolonel Somer ook voor het
binnenlandse radionet, dat tot stand ge
bracht werd door de Raad van Verzet en
de illegaliteit in staat stelde tot landelijke
samenwerking. Van groot belang waren
voorts de economische en financiële infor
maties van de groep-Tromp geweest
(waarin o.a. prof. Zwikker en ir. Louwers
zich onderscheiden hebben), die de rege
ring in Londen de gelegenheid gaven, lang
voor de Bevrijding het herstel van ons
productie-apparaat voor te bereiden.
In de twee jaar dat het Bureau Inlich
tingen gewerkt heeft, verstuurden en ont
vingen zijn 43 agenten in bezet gebied
bijna 10.000 codetelegrammen met be
langrijke informaties en zeker het vier
voudige aan dienstberichten. Dat bewijst
hoe intensief er gewerkt is door deze hand
vol Nederlanders van wie er verschillende
door de Duitsers gegrepen zijn. Geen hun
ner heeft echter ooit zijn geheime instruc
ties prijs gegeven, want zij waren niet
slechts voortreffelijk getraind maar boven
dien hard en moedig. De agent Van Bors-
sum Buisman b.v. sprong na zijn arrestatie
in Duitsland uit een rijdende trein, sleepte
zich ernstig gewond naar een ziekenhuis
en liet zich daar brutaalweg op kosten
van de vijand verplegen. Dat was de geest
die al deze mannen bezielde en aan hun
durf is het te danken, dat het Bureau In
lichtingen altijd voortreffelijk heeft kun
nen werken, zo besloot kolonel Somer. Hij
vroeg de aanwezigen, het aandeel van zijn
agenten in de strijd tegen de Duitsers met
dankbaarheid te blijven gedenken een
andere beloning begeren zij niet.
Donderdagmiddag tegen drie uur heeft
de uit Antwerpen komende en voor Rotter
dam bestemde helicopter van de „Sabena"
door de dichte mist gedwongen, een nood
landing gemaakt in een polder onder de
gemeente Barendrecht. De mist bleef daar
na nog te dik om opstijgen mogelijk te ma
ken.
Herstel. De verbetering in de gezondheids
toestand van Paus Pius XII is van
dien aard, dat de Paus „het stadium
van het herstel nadert", aldus meldt het
persbureau van het Vaticaan. Verder
meldde het persbureau, dat de Paus ge
leidelijk aan meer voedsel krijgt.
Verhoging. De Britse mijnwerkersbond
heeft ingestemd met een loonsverhoging
van acht shilling zes pence voor bene-
dengrondse arbeiders. Hiervan zullen
ongeveer 40.000 mijnwerkers profiteren.
Er zal voortaan per jaar ongeveer
9.500.000 pond sterling meer loon wor
den uitbetaald, hetgeen de delvingskos-
ten per ton steenkool met een shilling
zal verhogen.
Niet vergeten. De vroegere bordenwasser
Harold Weinberg heeft Donderdag te
New York op het hoofdbureau van po
litie bekend Zondag de schrijver Max
well Bodenheim en diens echtgenote te
hebben vermoord. Toen de 25-jarige
Weinberg werd weggeleid, riep hij tot
de toeschouwers: „Ik heb twee commu
nisten gedoodik moet een medaille
van Washington krijgen. Vergeet dat
niet in de krant te zetten".
Arrestatie. Bij het onderzoek naar het
spioranagecomplot in Noorwegen is een
officier bij de politie van Oslo gear
resteerd, die tijdens de Duitse bezetting
lid was van de sabotagegroep, die ge
leid werd door Asbjorn Sunde, die de
leider van de spionnagegreep zou zijn.
Tot dusverre zijn 13 personen aange
houden. Naar men verwacht zullen zij
deze zomer terecht moeten staan.
Vluchteling. Een piloot van de Joegosla
vische luchtmacht, een luitenant, is
Donderdagavond met zijn vliegtuig na
bij Foggia in Zuid-Italië geland. Hij
heeft politiek asyl gevraagd, aldus een
bericht van het Italiaanse persbureau
ANSA. De naam van de luitenant wordt
geheim gehouden.
Proces. Heden stonden 11 Spaanse socia
listen terecht voor een krijgsraad-te
Ocana, 65 km. van Madrid, op aan
klacht van ondergrondse bedrijvigheid
tegen de regering. Tegen hen ziin ge
vangenisstraffen geëist van 12 tot 30
jaren. Zij worden er van beschuldigd
contact te hebben opgenomen met groe
pen in het buitenland, waarvan zij pro-
paganda-materiaal en geldelijke steun
zouden hebben ontvangen.
Liefde. De jonge olifant, die op de vlucht
van Bangkok naar Calcutta in het
KLM-toestel „Zeeland" moeilijkheden
had veroorzaakt, zodat het vliegtuig
niet op de vastgestelde tiid kon ver
trekken op weg naar Amsterdam, heeft
respijt gekregen. De jonge olifant
een wijfje was blijkbaar zo boos ge
worden, omdat men haar had geschei
den van haar kameraad. Beide dieren
zijn thans te gast bij de KLM in een
grote loocs van het vliegveld van Cal
cutta.
Stilstand. Scott McLeod. de functionaris
van het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken, die is belast met
de administratie van de hulp aan
vluchtelingen, heeft verklaard, dat het
Amerikaanse program voor hulpverle
ning aan vluchtelingen zo goed als tot
stilstand is gekomen, aangezien 38 tot
40 lauden de voorwaarden van het pro
gram niet willen aanvaarden. Dit pro
gram, dat voorziet in toelating in de
V. S. van in totaal 209.000 vluchtelin
gen, bepaalt dat de landen, waar de
vluchtelingen voor hun emigratie naar
de V. S. verbleven, de verzekering ge
ven, dat de vluchtelingen terug mogen
komen als in de V. S. aan het licht zou
komen, dat zij onder valse voorwendsels
een visum hebben ontvangen.
Belasting. De Engelse minister van Finan
ciën heeft in het Engelse Lagerhuis de
verrassende mededeling gedaan, dat de
in April in te dienen begroting geen
wijziging van de Omzetbelasting zal in
houden. Minister Butler zeide, dat hij
deze ongebruikelijke aankondiging deed,
om een einde te maken aan de be
staande onzekerheid, die van invloed is
op de handel. Vele Engelsen, die tele
visie-toestellen, auto's of wasmachines
willen kopen, hebben deze aankopen
uitgesteld tot na de begroting. De Om
zetbelasting op genoemde producten
bedraagt 50 procent van de prijs.
Goedkeuring. De Belgische Senaatscom
missie voor Buitenlandse Zaken en die
voor Landsverdediging hebben Donder
dag het verdrag voor de Europese ver
dedigingsgemeenschap met 27 stemmen
tegen 10 bij 2 onthoudingen goedge
keurd.
ADVERTENTIE
en rheumatische pijnen
wrijft U weg met
"N
K AN verschillende mensen die met een
J\ groen en een rood glas voor de ogen
de dricdemensionale films of -tekeningen
hebben bekeken, hebben wc de vraag
voorgelegd, wat er eigenlijk zou gebeuren
indien de stralen van een rood zoeklicht
gekruist zouden worden door die van een
groene schijnwerper. Door verschillend
gekleurde glazen kijkend, had
den de ondervraagden de beel
den op het doek in zwart en
wit waargenomen en zij wis
ten tevens, dat rood en groen
eikaars tegenkleuren zijn, die
elkaar opheffen. Het lag dus
voor de hand dat deze mensen V
zouden menen dat een kruising
van rode en groene lichtstralen wit licht
zou te weeg brengen. Inderdaad, bijna 80
procent van de ondervraagden was deze
mening toegedaan. Enkelen dachten
volkomen in de war gebracht door de op
heffingstheorie dat er helemaal geen
licht meer zou zijn, terwijl de rest ver
schillende onmogelijke mengkleuren als
mogelijkheid opperde.
Hieruit blijkt weer eens te meer, hoe
materieel we de dingen zien. Licht hééft
geen kleur, maar bestaat uit verschillende
golflengten die op het netvlies van onze
ogen de indruk van een bepaalde kleur
wekken. Het gaat dus om de golven. En
een ieder weet, hoe in elke waskom golven
kunnen worden opgewekt die netjes vanuit
één punt uitgaan. Maar óók weet iedereen
dat ettelijke golven in een vijver of in zee (Nadruk verboden)
kriskras door elkaar kunnen lopen, zonder
dat zij daardoor van richting veranderen
of elkaar hinderen.
Deze ervaring moeten we ook op de
lichtgolven toepassen. Zouden dus de rode
en groene lichtstralen van twee verschil
lende zoeklichten elkaar snijden, dan lopen
de lichtgolven door elkaar heen, zonder
dat er verder iets bijzonders
gebeurt. Voorbij het snijpunt
van de kruising is de rode
straal dus precies even rood
als hij vóór dien was en
er is geen sprake van dat
hij uitgedoofd, of met groen
gemengd zou zijn. In andere
woorden: de rode lichtgol
ven behouden hun golflengte. En van de
groene lichtstraal kan uiteraard hetzelfde
worden gezegd. Het antwoord op de vraag,
wat er gebeurt na kruising van verschil
lend gekleurde lichtstralen kan dus kort
zijn: er gebeurt niets!
Maar nu genoeg over de kleuren en wat
daarmee samenhangt. Er blijven nog vol
doende andere raadselen over. Zo zult u
waarschijnlijk uw trouw- of zegelring aan
de ringvinger dragen?
Natuurlijk want dat hoort zo!"
We zijn het met u eens, dat het een
loffelijk gebruik is, maar heeft u er ook
enig idee van waaróm d l ringvinger nu
juist als drager van de ring werd uitver
koren?
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
