Nokken voor uw burgerlijke staat
ruiters voor uw bijzonderheden
Ruiten Zes
Visserij-varia
AUTO- OF MOTORRIJLES?
Buitengewoon onderwijs: een
bijzonder liefdewerk
Clowntje Rick
Mechanische ambtenaar" in touw
Vroeger vijf weken verkiezingsverdriet,
nu tien uren citograf
Watervliet I thuis
tegen B.E.P.
W/a
VP o
V/YviM
ZATERDAG 27 MAART 1954
4
Burgerlijke stand Velsen
AREND R E I) M
het adres
FILM EN FORUM
„Vijf Mei mag niet verloren gaan"
Alle IJmond-elftallen in het
veld
Voor de kinderen
r N
A XP'
De vis werd
weggeplaagd
FEUILLETON
99
WIE EEN KWARTIER Velsens „mechanische ambtenaar"
aan de arbeid heeft gezien, zou zich met wat fantasie kunnen
voorstellen, dat over een jaar of wat een gelukkige jonge
vader de aangifte van zijn gezinsuitbreiding op een stan
daardformulier invult, het papiertje in de bus „geboorten"
deponeert en tevreden huiswaarts keert. Die kaart zou dan
langs vernuftige kanalen en een batterij cito- of andere grafen
zoemen en voor vader weer thuis was, zouden alle gegevens
van de bereling op nette metalen plaatjes geponst staan
met de uitnodiging voor zijn militaire diensttijd er al vast
naast alsmede een gefrankeerde oproep voor zijn eerste gang
naar de stembus.
Mag dit dan een filosofietje zijn, dat tot allerlei vreemde
zaken zou kunnen leiden zoals een gemeente, die door louter
machines bestuurd zou worden of een raadhuis met een twee
mans-bezetting, de voortschrijdende techniek heeft het nu
toch al zover gebracht, dat ten Velsense raadhuize de vroe
ger wekenlange voorbereidingen tot de verkiezingen in een
uur of tien door het wondermechanisme van de „citograf"
worden verwerkt. Deze machine klikt en de geadresseerde
oproepen rollen er uit, de metalen plaatjes, die bij hele
straten tegelijk uit de bak naar de gevoelige „aftasters" schui
ven, stoppen plotseling: er is een kiezer ontdekt, die geen
kiezer is en de machine waarschuwt met een rood licht en
een kortstondige staking.
Er ligt een mensenleeftijd tussen de kler
ken van vroeger, die op hoge krukken
zetelend en bekleed met stofjassen de ge
meentelijke huishouding ter secretarie
gaande hielden en de glanzende Citograf
van nu, die in één slag allerlei zaken tege
lijk uitzoekt. Zoals bijvoorbeeld het aantal
Katholieke ingezetenen der gemeente Vel-
sen en het aantal kinderen beneden de zes
jaar in een bepaalde wijk. Die even blij
moedig en betrouwbaar uw aanslagbiljet
voor de personele belasting adresseert als
het aantal alleenstaande Velsenaren uit
schift, wanneer dat nodig mocht blijken.
Want in het electrisch hersenweefsel van
deze machine is alles met schakelingen te
bereiken.
En voor een gebied als de IJmond die
zich binnenkort tegenover ontzagwekkende
problemen geplaatst zal zien, zal zulk een
Citograf de zestigduizend gulden die hij
kostte, dubbel en dwars terugverdienen.
Wellicht zelfs binnen de tien jaar, waarin
zij afgeschreven wordt. Het is slechts te be
treuren, dat er in de beide IJmondgemeen-
ten Velsen en Beverwijk twee citografen
zijn te vinden, waar men met één had kun
nen volstaan, maar dat is een ander ver
haal, vallend buiten het bestek van deze
historie der „mechanische ambtenaar."
Geen broodrover
Het apparaat zou door de levende men
sen ter secretarie eigenlijk wel eens als een
aartsvijand of een broodrover beschouwd
kunnen worden, maar dat is gelukkig niet
waar integendeel: deze machine opent
ten eerste zoveel nieuwe mogelijkheden en
neemt voorts zoveel routinewerk uit han
den, dat zij ook voor de mensen zelf haar
gewicht in goud waard is.
Het enige nadeel was, dat het ganse be
volkingsregister van de gemeente Velsen,
dat zo'n slordige 55.000 kaarten omvat,
moest worden overgebracht op metalen
pcnsplaatjes, een karwei, waarmee vier
jonge dames een maand of wat zoet zijn
geweest.
Daarbij werden in letters de belangrijk
ste personalia van het betrokken lid der
gemeenschap in het plaatje geslagen, maar
de overige eigenschappen kwamen in code
in het metaal terecht. Wanneer ge bijvoor
beeld in het jaar 1923 geboren zijt, kunt ge
van ons aannemen, dat de nokken op uw
popsplaatje bij de 2, de 4, de 5 en de 7 in
geslagen zfjn.
Nokken en ruiters
Hoe dat zit? Welaan, we zullen proberen
u dat uit te leggen, voorzover het ook ons
niet gaat duizelen tegen die tijd. Aan de
zijkant van die ponsplaatjes bevinden zich
cijfertjes van 1 tot en met 7, met ernaast
een plaatje, waar met de ponsmachine een
.heuveltje" in het plaatje kan worden ge
drukt. Deze zeven cijfers geven een groot
aantal combinatiemogelijkheden en voor
elk geboortejaar tussen 1840 en 1966 zijn
andere cijfercombinaties genomen. De baby,
die in 1966 te Velsen het levenslicht aan
schouwt, zal wis en zeker een „nok" krij
gen op de zeven, de overige zes nokken
worden niet geponst. En als er nog een in
woner zou zijn, die in 1840 geboren was,
dan zou zijn plaatje alle nokken van 1 tot
en met 7 vertonen. Daartussen in ligt een
dikke eeuw, waarvan elk jaar in de vele
cijfercombinaties is uitgedrukt letterlijk
„uitgedrukt".
Maar er zijn nog meer nokken op het
plaatje aanwezig, die voor andere, meestal
onveranderlijke eigenschappen van de mens
worden gebezigd. Als nok negen is geponst,
wil dat zeggen, dat het plaatje bij een man-
ADVERTENT1E
N.V. MIJ. „HOLSTER"- OYERYEEN
Tel. K 2500 - 15597 en 19057
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut. oliestook
nelijk inwoner hoort, nok nummer tien
geeft de gehuwde staat aan en de com
binaties. die met 11, 12 en 13 te maken zijn,
vertellen alles over de godsdienstige over
tuiging van de Velsenaar in kwestie.
Iets anders is het met de ruiters, die
boven op de rand van het plaatje kunnen
worden geklemd. Negen kunnen er naast
eikaar op een rijtje staan, maar ze kunnen
er met wat moeite ook weer van verwijderd
worden. Want in deze ruiters wordt aan
gegeven, welke andere maatschappelijke of
sociale betrekkingen onze Velsenaar be
kleedt.
Beroepen
Is hij gezinshoofd, dan staat er een ruiter
op 1 (bovendien is ook de nok H inge
drukt), de ruiters tussen 1 en 3 zijn ge
reserveerd voor de alleenstaande sterve
lingen, waarvan 2 bijvoorbeeld op een
weduwnaar slaat en 3 op een „inwonend,
niet verwant persoon." Tussen de vier en
de negen komen de beroepen aan bod, al
thans de verschillende soorten beroepen,
want niet alle vakken van de Hoogovens
konden in dit systeem verwerkt worden:
cte plaatjes hadden dan zeker twee maal zo
lang moeten zijn. Als er bij u een ruiter
op 11 staat, zijt ge uitgesloten van het kies
recht en één op 12 duidt aan dat u vreem
deling bent.
Wanneer ge dit nokken- en ruitercollege
met enig resultaat hebt gevolgd, kunnen
wij u verder inwijden in de mysteries van
de mechanische gemeente-administratie,
die het interessantste is op het punt van de
bevolkingsregistratie. Want daar leveren
wij tenslotte zelf de stof voor.
Onoverzichtelijke stapels
De verkiezingen naderen, zoals nu voor
de Provinciale Staten.
Vroeger moesten de mensen van de af
deling bevolking ten raadhuize ettelijke
weken van te voren beginnen met het wet
ten hunner ganzeveren en het wanhopig
kijken naar onoverzichtelijke stapels
kaarten.
De opgaaf was: Haal zo snel mogelijk uit
55.000 kaarten de 33.000 kiesgerechtigden
en schrijf ze een beleefd briefje, dat ze dan
en dan daar en daar moeten komen
stemmen.
Zulks duurde dan vijf volle weken, want
wij geven het u te doen.
De citograf draait er echter zijn schakel
kast niet eens meer voor om en levert de
geadresseerde oproepingen met het stem
bureau in de wijk der opgeroepene erbij
in een uur of tien af, in drieëndertigdui
zendvoud. De enige moeilijkheid geven de
overigens onberispelijke ingezetenen, die
later dan de negende Maart van het jaar
1931 werden geboren, want dezulken
mogen nog niet stemmen van de wet.
Uitvissen
Dus moet de citograf bij al zijn drukke
werkzaamheden die gevallen er ook nog
even uitvissen. Toen het hem vriendelijk in
bet schakelbord werd gefluisterd, deed hij
het nog ook: elke kiezer, die in het eerste
half jaar van 1931 geboren is, zet de ma
chine een moment stop en ontsteekt daar
bij (met zijn nok acht, om zo te zeggen)
een rood lichtje.
De bedienende ambtenaar pikt de kaart
er uit, kijkt even gauw of de bijbehorende
burger of burgeres mag stemmen en geeft
dan al of niet de inmiddels afgedrukte op
roep door.
Dat is dan één (simpel) voorbeeld van
het nut van de citograf. Als ge weet, dat er
bij de leerplichtwet, de dienstplicht, de
doorlichting, de belastingen en de gemeen
telijke incassodienst even grote stukken
werk verzet moesten worden als bij ons
boven aangehaald voorbeeld van de ver
kiezingen, dan zal het duidelijk zijn, dat
Velsen maar wat blij is met zijn handig
ambtenaartje in de kluis naast de afdeling
bevolking.
Niet uit te zoeken
Er zijn bovendien zovele zaken, waar een
niet-gemechaniseerde ambtenaar eenvou
dig niet aan toe komt, omdat het niet uit te
zoeken is. Er zal in onze omgeving, zoals
onlangs al in dit blad vermeld werd, een
In kringen die het weten kunnen, doet
het volgende sterke verhaal de ronde:
Ergens in een grote Nederlandse stad
wilde een ijverige wethouder van on
derwijs een mooie nieuwe school in een
naar zijn mening daarvoor in aanmer
king komende wijk laten neerzetten. De
school moest 75.000 kosten en het ere-
diet zou dan maar aan de raad worden
gevraagd. Tot een slimme ambtenaar op
het idee kwam, eens uit te zoeken of de
betreffende wijk wel die dringende be
hoefte aan een nieuwe, dure school had,
waarmee de credietaanvraag werd on
dersteund. De wijk werd door de cito-
graph gedraaid" en toen bleek, dat er
helemaal geen nieuwe school behoefde
te komen, want dat de bestaande toe
stand volledig aan de behoeften der
daar wonende bevolking beantwoordde.
Waarmee de citograph, die ongeveer
60.000 had gekost zichzelf had betaald
en er nog f15.000 overbleef ook.
sociologisch onderzoek verricht moeten
worden om de plaats van de mens in de
nieuwe IJmond en zyn problemen te be
palen of te benaderen.
Wij denken nu slechts even aan de vraag,
waar een nieuwe school het meest nodig is
of aan het antwoord op een andere vraag:
hoeveel Vrijzinnig Hervormden telt de ge
meente en hoeveel Katholieken van be
lang mogelijk bij zo'n sociologisch onder
zoek.
Verenigingen
De citograf geeft dat antwoord in strikte
cijfers, desnoods wijksgewijs, als het moet
van straat tot straat De statistiek kan er
profijt van hebben, een vereniging zal er
haar voordeel mee kunnen doen (al zijn de
mogelijkheden van opdrachten van parti
culieren nog niet in de legesverordening
neergelegd) en zo zijn er honderden moge
lijkheden meer.
Bovendien is een schaduwbevolkings-
register naast het gewone „papieren" regis
ter een groot gemak het is onbrandbaar
en kan makkelijk aangevuld worden op de
bij de installatie behorende ponsmachine.
Alleen: dat overnemen op het „ijzeren"
register van het „papieren" moet volkomen
juist zijn gebeurd en alle nokken en ruiters
dienen op de goede plaats te staan, anders
krijgt het wiegekind straks een oproep voor
de Provinciale Statenverkiezing. Om deze
blamage te voorkomen, heeft de afdeling
bevolking bij het overnemen van het be
staande register op de ponsplaatjes een
zware controle toegepast. Na het ponsen is
het plaatje vergeleken met de oorspronke
lijke kaart, daarna zijn al die plaatjes twee
keer afgedrukt en weer nagekeken (en dat
55.000 keer!), waarna de selectietekens in
de vorm van de nokken en ruiters werden
aangebracht, die ook weer terdege zijn na
gelopen. In die tussentijd gingen de ge
boorten, huwelijken en overlijdensongeval-
len door, zodat alle mutaties ook moesten
worden bijgehouden. Wij willen maar everi
zeggen, dat de laatste weken het licht niet
voor niets tot diep in de avond heeft ge
brand op de afdeling Bevolking van het
raadhuis, waar de bakken met Velsens
„menselijke" gegevens staan opgetast.
J F.
Prijzen van Vrijdag. Gr. tong 1,64-
1,56, gr.m. tong 1,50-1,28, kl.m. tong 1,52-
1,38, kl. tong I 1,60-1,43, kl. tong II 1,40-
1,28, tarbot I 2,10-1,70 per 1 kg. Tarbot II
80, tarbot IV 21, tongschar 77-67, kl.
tongschar 32, gr. schol 16-12, gr.m. schol
21-15, kl.m. schol 38-15,50, kl. schol I 31-
19, kl. schol II 34-9, schar 27-14, bot 9,50-
8, v. haring 12,40-10,50, gr. schelvis II 33-
28, wijting 25-8, gr. gul 42-30, midd. gul
24, kl. gul 26-20, kl. wolf 33 per 50 kg. Gr.
kabeljauw 144-54 per 125 kg.
Aanvoer van Vrijdag: 238 kisten tong
en tarbot, 6 tongschar en schartong, 505
schol, 42 schar, 60 bot, 1085 haring, 15
schelvis, 175 wijting, 340 kabeljauw en gul,
4 wolf, 20 diversen, totaal 2490 kisten.
Voor de korfbalvereniging „Watervliet"
is maar een klein competitieprogramma
vastgesteld. Er worden door de senioren
slechts twee wedstrijden gespeeld, waarvan
het eerste Watervliet-twaalftal het eerste
team van BEP uit Purmerend ontvangt.
Deze wedstrijd kan voor de bezoekers van
het grootste belang zijn wegens de plaats,
die zij onderaan de ranglijst innemen en
gevaar oplevert voor degradatie. Water
vliet heeft geen kans meer op het kam
pioenschap, maar zal zich toch geducht
weren om althans de bereikte plaats in de
derde klasse KNKB te handhaven.
Watervliet 4 gaat naar Haarlem voor de
ontmoeting met ZKC 2.
Het jeugdprogramma is volledig. Ge
speeld worden de aspirant-wedstrijden
Haarlem BWatervliet A; Haarlem C—
Watervliet B en Watervliet COoster
kwartier C.
Watervliet I komt in het veld met de
dames T. Waagmeester, D. Hartman, G.
Kluft, S. Meyer, J. Kluft, T. Gieze en de
heren A. Wedemeyer, F. Vos, S. Hartman,
J. Stenvers, W. Berghuis en A. Verkerk.
GEBOREN: B. van Loo—Koopman, z„
Seinpostweg 30, IJmuiden: E. M. Reiling
Boer. d„ Kanaaldijk 33, IJmuiden; A. Keij-
zerBeers, d„ Zeeweg 267, IJmuiden-O.; J.
M. Broeksvan der Does, d., Kompasstraat
2, IJmuiden; A. AldersPiers. z„ Bloem-
straat 77. IJmuiden; E. BanisHuiskamp, d..
Lange Nieuwstraat 668. IJnauiden-O.: G. M.
KoksVeldhoven, d., Wijnoldy Daniëlslaan 3,
Santpoort; P. C. BeljaarsGillis, d., Ladder
beekstraat 32, Velsen-N.; S. Wijker—Oud,
z., Curacaostraat 66, Santpoort; C. H. Blürn
—de Rooy. z.. Zeeweg 181. IJmuiden-O.; W.
J. G. van Kuijerenvan de Hulst, z., Rijks
weg 450, SantDoort.
OVERLEDEN: J. G. Bonekamp. 82 j,, echt
genoot van J. M. Stecher, Bestevaerstraat
20, IJmuiden-O.; J. W. van Meegen, 69 j„
Wüstelaan 21, Santpoort.
ONDERTROUWD: J. F. Kras, Marconi
straat 70, IJmuiden en A. P. M. de Ruijter,
Snelliusstraat 29, IJmuiden; A. Zwart, Pla-
tanenstraat 21, IJmuiden-O. en K. Wijker.
Bloemstraat 96, IJmuiden; C. Rens, J. P.
Coenstraat 12, IJmuiden en J. Slootmans,
Kastanjestraat 34, IJmuiden-O.; J. de Vroo-
me, Hoofdstraat 70. Santpoort en P. Hofman,
Kerkweg 152, Santpoort; H. Kampen, Fr.
Naereboutstraat 33, IJmuiden-O. en C. M.
de Bree, Trompstraat 201, IJmuiden-O.; J.
van Kampen, Kortenaerstraat 7, IJmuiden-
Oost en H. Rademakers, J. Kostelijklaan 22,
Velsen; H. A. J. Mens. Stationsweg 75, Vel
sen en M. H. van Zandvliet, Stationsweg 75.
Velsen: G. van Es. Kon. Wilhelminakade
32 rd, IJmuiden en J. W. Tervoort, Tromp
straat 6 rd. IJmuiden-O.; C. A. Zoon. Krom-
memeërped 24. Worverveer en T. M. Bakker,
de Ruijterstraat 116, IJmuiden-O.; A. H.
Hoenderdos. Mercatorstraat 1, IJmuiden-O,
en C. M. Soonius. Mercatorstraat 1, IJmui-
den-O.: P. H. W. Bosschert, Wijk aan Zeeër-
weg 110, ÏJmuiden-O. en M. M. van Eden,
Ahornstraat 18. IJmuiden-O.
GEHUWD: J. Pauw en B. Zijlstra. Zan
derstraat 44. IJmuiden-O.; M. H. Dekker en
M. A. Vessies; J. H. Strieker en I. D Ha
mers, Casembrootstraat 31. IJmuiden-O.; N.
J. Bleeker en M. P. M. Klaver; C. Vallen-
duuk en K. Evertse, van Dalenlaan 6, Sant
poort; J. Bassie en A. de Vries, Harsten-
hoekweg 74, 's Gravenhage; A. J. van Roijen
en E. Leeuw, Celebesstraat 67 II, Amster
dam; J. F. Bronsema en J. Dienaar. Wille-
fcrordstraat 14, IJmuiden-O.; A. J. Stam en
S. H. M. Jong, Elzenstraat 33, I.Tmuiden-O.;
J. Kwarten en M. H. Thijssen, Woonwagen
kamp Velsen.
ADVERTENTIE
Dennenstraat 12 - IJmuiden-Oost Tel 3200
Hagelingerweg 134 - Santpoort - Tel 8930
„Ik hoop dat u door het zien van deze film evenveel liefde voor het buitengewoon
onderwijs gekregen heeft, als waarmee het ons reeds sedert jaar en dag vervult".
Met deze woorden sloot de heer A. Tonneman Jr. uit Amsterdam het eerste deel van
de Volksondcrwijsavond af, welke Vrijdagavond in 't Centrum is gehouden. Voor een
overvolle zaal is daar namelijk eerst de film „Amsterdam, de school en het zorgenkind"
vertoond, waarna uit de zaal vragen aan een forum konden worden gesteld over liet
onderwerp „jeugd en school".
De heer A. Tonneman Jr. gaf voor de
aanvang van de film een overzicht van het
ontstaan van de B.L.O. school. Op initiatief
van een predikant werd in 1795 in Rotter
dam een school voor doofstommen geopend;
Amsterdam volgde in 1805 met de oprich
ting van een blindeninstituut. In 1899 is in
de hoofdstad de eerste school voor moeilijk
opvoedbare en lichamelijk gebrekkige kin
deren gesticht, waarmee dus een begin was
gemaakt met het buitengewoon lager on
derwijs en waar de kinderen aldus de
heer Tonneman zichzelf gelukkig voelen
en nuttig voor de maatschappij worden ge
maakt.
De film over het gebrekkige kind, die
vervolgens gedraaid werd, liet op uit
nemende wijze het leerplan zien zoals dat
door die kinderen gevolgd wordt. Bijna
aangrijpend zijn het geduld en de liefde die
het onderwijzend personeel op weet te
brengen, hetgeen in wezen de sleutel tot het
welslagen der opvoeding van het gebrek
kige kind is. Bijzonder vernuftig zijn vaak
de leermiddelen ontworpen om het ver-
ADVERTENTIE
Lange lederen jassen ƒ149.50
Voor de handbalvereniging „IJmond"
wordt het morgen een bezette competitie
dag, daar alle vier seniorenelftallen in het
strijdperk komen. Van deze wedstrijden
worden er drie op „Watervliet" gespeeld
en daarvan is de ontmoeting IJmond I
tegen Rapiditas I uit Haarlem wel de be
langrijkste.
Rapiditas heeft namelijk de kans op de
kampioenstitel en wanneer de IJmond-
heren er in zouden slagen te winnen be
tekent dit voor de gasten een ernstige te
leurstelling. Er kan dus een felle strijd
worden verwacht.
Het eerste IJmond-damesteam, dat de
voortgezette veldcompetitie, evenals de
heren, goed inzette met een onbedreigde
overwinning tegen Volewijckers, ontvangt
AVA I uit Alkmaar. Ook hier kan een
pittige wedstrijd tegemoet worden gezien.
De dames van IJmond 2 spelen thuis
tegen BGV-dames (2) en de BGV-heren
(2) zullen de gastheren zijn van IJmond 2.
De opstellingen zijn:
IJmond I dames: T. v. Duyvenbode; L.
Mossel en H. Venus; T. Jak, A. Stek en R.
v. Buuren; N. v. Veelen, D. Marckelbach,
M. Klesser, A. Dekker en A. Wolters.
IJmond I heren: J. Böhm; N. N. en J. v.
Buuren; H. Mol, P. Rens en W. Reymer; G.
Kramer, B. Hofman, P. Scheerman, H.
Garritsen en H. Nabben.
VI
j
yT
lamde kind schrijfoefeningen, het stomme
kind spreken en het debiele kind rekenen
te leren. Maar bovenal ontroerend is het
in deze film te ontdekken dat het gebrek
kige kind in de vertrouwde omgeving van
de school verheerlijkt de eigen resultaten
van het gerede proefstuk kan tonen en
daarmede de eigenwaarde heeft gevonden.
Algemene instemming met
5 Mei herdenking
Het zaalforum, dat na de pauze het po
dium betrad, bestond uit de volgende leden:
mevrouw P. F. Allan-Schilthuis; de heer
W. Alberda, wethouder; de heer C. B. Ter-
maat, voorganger Vrijz. Herv.; de heer F.
H. v. d. Berg, onderwijzer en jeugdleider;
de heer K. R. Groot, hoofd B.L.O. school,
en de heer G. L. M. de Mol, hoofd Noorder-
school, tevens voorzitter van het foum.
Een eensluidend antwoord had het forum
op de vraag of niet de ouders te veel van
de opvoeding in handen van het onderwij
zend personeel geven. De heer v. d. Berg
vond de ouders de aangewezen opvoeders,
maar zag in de praktijk helaas vaak het
tegenovergestelde. Om dit tegen te gaan
zouden er volgens spreker feitelijk ook
scholen voor ouders moeten worden inge
steld. De heer Termaat vond de vraag op
zich zelf vrij pessimistisch en had zelf de
indruk dat er zeer vele ouders zich bewust
inlaten met de problemen der kinderen.
De tweede vraag ontlokte een applaus
uit de zaal en behelsde de actuele vraag of
de vijfde Mei ook voor de school als her
denkingsdag gevierd diende te worden.
Ook ten opzichte van deze vraaag was het
forum het in zijn geheel eens en de voor
zitter kon de mening als volgt formuleren:
Het kind van vandaag heeft deze jaren zelf
niet bewust beleefd en moet dus de waarde
van deze dag worden bijgebracht door het
onderwijzend personeel. Om deze dag op
waardige wijze te kunnen vieren en niet
het karakter van een gewone vrije dag aan
de vijfde Mei te geven, moet de kinderen
iets geboden worden. Daartoe zullen de
onderwijzers contact zoeken met de plaat
selijke jeugdraad.
Vernieuwing
De onderwijsvernieuwing leverde hier
ook zeer zeker geen moeilijkheden op, in
zoverre dat het forum er wel pal achter
stond, maar zich bewust was van de be
paalde weerstanden, die de onderwijsver
nieuwing nog tegenhouden.
Het is een naoorlogse ontwikkeling dat
de scholen zich buiten de schooltijden meer
en meer met de kinderen bezighouden
een soort concurrentie met de jeugdbe
weging. Hoe denkt men erover wanneer er
een keuze gemaakt zal moeten worden tus
sen een schoolkamp en een kamp van de
jeugdbeweging?
Bij het beantwoorden van deze vraag viel
het forum uiteen in twee partijen. Wethou
der Alberda zag de vrije tijdsvulling buiten
schoolverband als zeer belangrijk en koos
voor de jeugdbeweging. De heer v. d. Berg
als jeugdleider was het hier natuurlijk vol
komen mee eens, maar de heer Groot gaf
als zijn oordeel dat hij zijn kinderen beter
leerde kennen tijdens een week kamperen
dan in vier schoolweken. Waarop de heer
Termaat repliceerde dat hij diezelfde er
varing had opgedaan, maar dan door de
bril van de jeugdleider. De voorzitter
merkte hierbij op dat men hier twee soor
ten kinderen moet onderkennen; zij, die de
bindende waarden thuis vinden of zij die
ze in de jeugdbeweging moeten ontvangen.
Over de vraag of bij de uitbreiding van
Beverwijk ook niet een gemeentelijke Mon
tessorischool gesticht zou moeten worden,
werd door het forum gezegd dat dit in
wezen wel toe te juichen zou zijn. Het is
echter al moeilijk genoeg om het aantal
benodigde lagere scholen bij te houden, zo
dat dit nog wel een wensdroom zal blijven.
Ja, het werd nu al aardig koud. Het petroleumkacheltje was alweer weggezet en de
kolenkachel stond op zijn plaats. Die moest het nu verder opknappen, want met kolen
krijg je natuurlijk veel meer warmte.
Oom Tripje vulde de kachel bij uit de kolenkit. Het was al avond en erg vroeg donker.
„Hier", lachte hij. „Ik zal je nog wat te eten geven, Zwartje!"
Doe je best maar, dan hebben wij het lekker warm!
En de kachel dééd zijn best; hij bromde van genoegen.
„En nou ga ik een lekker pijpje opsteken!", zei oom Tripje.
De jongens hadden hun huiswerk voor vandaag al gemaakt, en ze schoven ook bij
de kachel, terwijl tante Liezebertha in de keuken bezig was met thee zetten.
Toen kreeg Bunkie een idee.
„Oom Tripje", zei hij. „Wilt u ons nou 'es gezellig wat gaan vertellen?"
Oom Tripje keek op.
„Wat moet ik vertellen?", vroeg hij.
„Nou", zei Bunkie. „Van vroeger.wat u allemaal voor avonturen hebt beleèfd!"
„O", zei oom Tripje, en hij blies een grote wolk rook uit.
ïooca/mioryoc
De vijver in het gemeenteplantsoen
naast het Castricumse raadhuis heeft
zijn langste tijd gehad. Gemeenteperso-
neel is thans doende de gemetselde
vijverkom te slopen met mokers. De
sloping is een gevolg van het feit, dat
de jeugd de vijver, ondanks herhaalde
waarschuwingen, telkens weer tot speel
plaats koos, waardoor een „fatsoenlijke
vis" geen deel van leven meer had.
AGENDA VOOR HEEMSKERK
Marquette Theater: Zaterdag en Zondag
20 uur: ,Das Land des Lachelns".
Zondag 14.30 uur: „Liever lui dan moe".
Zaal Dam; Zaterdag 19.30 uur: Uitvoe
ring toneelgroep Nederlands Hervormde
Jeugdraad.
door
Mevr. C. M. BijleveldGelinck
29)
Het was doodstil; alleen tikte de lange
slinger van de antieke klok héél rustig,
héél regelmatig heen-en-weer en heen-en-
weer. Het vuur knetterde; af en toe viel er
een blok in een regen van vonken uiteen.
Dan vlamde er een heldere schijn door de
warme kamer met de donkere betimme
ring, glommen de koperen kannen op de
lambrizerimg en de grote doofpot naast de
schouw. De politieman gooide nieuwe
blokken bij uit de voorraad.
Het was stil buiten, doodstil. De wind
was gaan liggen. Het was zó stil om het
huis, als het alleen kan zijn in een be
sneeuwde winternacht. Een zware, alles
bedekkende stilte. De klok tikte. En bij het
schijnsel van het vuur zaten de beide
mensen en wachtten.
De politieman keek af en toe eens naar
het tengere figuurtje op de bank; de rode
jumper, hèl beschenen door eie vlammen,
het grijze rokje, het donkere, gebogen
hoofd. Een aantrekkelijk beeld.
De klok sloeg nu vijf: stuwde het geluid
vari zijn klingelende slagen de wachtende
stilte in. Er ging een schok door het meisje
heen; ze keek op.
De trein is natuurlijk te laat, raadde
hij haar gedachten.
Ze antwoordde niet. Maar ze werd on
rustig, begon heen en weer te draaien op
de bank. Telkens keek ze op de klok. En
ineens stond ze op.
Vindt u goedik wou nog even
naar Mijntje gaan. Zeggen dat we hier
morgen nu niet komenWilt u op het
vuur passen?
Maar het is donker buiten.
Met de sneeuw is het noo.it helemaal
donker.
Ze trok haar bontjas weer aan en knoop
te het kleine, gebreide ijsmutsje vast on
der haar kin. En dan ineens voelde zij zijn
hand op haar schouder.
Juffrouw Van Raesfeldt?
Ja?
Zult u geen dwaasheden uithalen?
Dwaasheden uithalen?
U gaat meneer Wichersma tegemoet,
is het niet?
Ze kreeg een vuurrode kleur, maar zag
hem toch rustig aan. Hij keek héél ernstig.
Ja.
Ik bedoel, dat u hem niet aanraadt
om weer weg te gaan. Om er vandoor te
gaan. Het zou zijn zaak geen goed doen
en ik zou hem zó kunnen vinden.
Maar daar dècht ik niet aan, inspec
teur! Waarom zou hij er vandoorgaan?
Daar is toch geen enkele reden voor?
Hij had zich al weer afgewend en keerde
langzaam terug naar het vuur.
Nee, herhaalde hij, daar is geen en
kele reden voor. Gaat u maar, juffrouw
Van Raesfeldt, maar past u op niet te ver
dwalen en blijf niet te lang weg. Ik zal op
het vuur passen.
Het meisje knikte even en slipte dan
snel de deur uit.
Het was inderdaad niet geheel donker
buiten door de sneeuw op de grond en
doordat een bijna volle maan boven het
wolkendek stond. Het was onwezenlijk,
star en grijs; lichtgrijs de besneeuwde bo
dem, donkergrijs de roerloze takken, bijna
zwart de stammen en de sparreboompjes.
De sneeuw kraakte onder haar schoenen.
Ze ademde bevrijd in de petillante vorst-
lucht na de beslotenheid van de warme ka
mer; dan dreef een innerlijke onrust haar
weer voort. Hij kwam niet. Hij kwam niet.
Tien minuten vóór halfzes was het ge
weest, toen ze de kamer verliet. Bijna een
uur te laat. Maar de trein kon toch ge
makkelijk een uur te laat zijn?
Met deze sneeuw? Een uur te Laat. Giste
ren was de avondsneltrein vier uur te laat
geweest. Maar toen was er jachtsneeuw
geweest en in de wissels bevroren. Nu was
er de hele dag geen sneeuw meer gevallen.
O, als hij niet kwam! Als ze hier nog uren
moest wachten, samen met de politieman
in die stille kamer! Hij was aardig, hij was
een fijngevoelig mens. Maar toch een
vreemde. En als Hein niet kwam, dan zou
den ze vanavond weer onverrichterzake
naar huis gaan, samen weer in die motor.
Ze was zo blij geweest vanmiddag te kun
nen gaan. Als het nu eens alles voor niets
geweest was!
Ze was het hekje weer uitgegaan en
draafde nu over het zandweggetje, dwars
over de karresporen in de richting, waar
ze de tramhalte wist. Ze tuurde in de
duistere schemering of er geen gestalte na
derde Niets. Het was hier zo eenzaam als
het nog nooit geweest was.
Ineens trapte ze in een voor, haar linker
voet zwikte om, ze uitte een halfluide
kreet van pijn. Had ze haar voet ver
stuikt? Nee, zo erg was het niet, zo kon er
nog wel op staan. Maar het deed wel pijn,
ze moest maar niet verder lopen. Hier
maar wachten.
Ze ontdekte een omgehouwen boomstam
opzij van de weg, aan de overzijde van een
greppel. Ze stapte er moeizaam heen en
ging zitten: klein, roerloos figuurtje in het
donkere bos. En het wachten begon op
nieuw. Wat was het toch stil! Ze hoorde
niets, geen auto op de straatweg in de
verte. Het was of de tijd stil stond. Het
was of het hele leven stil stond, of alles
verstard en verstijfd was tot deze grauw
grijze contouren. En het enige wezenlijke
was haar bloed, dat ze voelde suizen in
haar slapen, en haar hart, dat verlangde.
En dam ineens was er de gedaante, die
voorbijkwam. Die ze ondanks de stilte toch
niet had horen aankomen. Een welbekende
gedaante: een reus met brede schouders en
lange benen en zijn hoed een beetje jon
gensachtig achter op zijn hoofd. Haar hart
sprong op.
Hein! riep ze, Hein!
De reus stond stil. Hij keek wat verbaasd
om zich heen in het schemerige bos en
ontdekte dan ineens het donkere figuurtje
daar aan de overzijde van de greppel.
Hein! riep ze weer.
Suzanne! Jij hier?
Hij was met twee grote passen bij haar.
Ze greep hem vast, met allebei haar han
den vóór aan ziin jas alsof ze bang was,
dat de duisternis hem zo dadelijk weer
verzwelgen zou. Zij hief haar gezicht on
der het kleine mutsje naar hem op om
hem aan te zien en hakkelde.
O, Hein, ik dacht.en daar ben je
nu tochen ik dacht....
Ze kwam niet verder. Zij duwde ineens
haar hoofd tegen zijn ruige winterjas en
snikte het uit, niet te stelpen, onbedaar
lijk! En de reus stond even onbeweeglijk,
beduusd, dan nam hij haar in zijn ar
men en trok haar zachtjes tegen zich aan.
Het was natuurlijk best te begrijpen. Ze
had bijna de gehele nacht gewaakt, en hard
gewerkt op het laboratorium. Ze had van
daag niet gerust en wéér allerlei emoties
beleefd. Haar vader was niet teruggeko
men. Hein was zo lang weggebleven. En
het was hier zo stil in het bos geweest en
ze had haar voet bezeerd. Het was alles bij
eikaar te veel geweest en een uitbar
sting was dan ook best te begrijpen.
Hein begreep het dan ook. Hij ging zit
ten op de omgehouwen boomstam en liet
haar rustig uithuilen tegen zijn schouder.
Hij wachtte geduldig. En dan haalde hij
een enorme zakdoek uitzijn zak en begon
haar tranen af te drogen. En hij sprak
daarbij al de lieve en dwaze troostwoord-
jes, die een man hij een dergelijke gele
genheid pleegt te zeggen. Daarop vroeg
hij naar haar vader. En ten slotte sprak
hij helemaal niet meer maar bleef, met
Suzanna tegen zich aan, onbeweeglijk zit
ten.
Wanneer verstandige lieden, zoals Hugo
Daalmans bijvoorbeeld, hen daar zó had
den zien zitten, dan zouden zij terecht hun
hoofd geschud hebben over zoveel dwaas
heid.
Daar zaten zij dan, in koude en duister
nis, Op een harde knobbelige boomstam en
met hun voeten in een voi-gesneeuwde
greppel, terwijl honderd meter verder een
wei-verwarmde huiskamer op hen wacht
te, met gemakkelijke stoelen en een knap
pend haardvuur. Het was werkelijk dwaas.
En nog véél dwazer was, dat Suzanna juist
déze schouder had uitgezocht om tegen uit
te huilen, juist de schouder van déze man,
die een hoogst Ongunstig individu was en
de .uitvinding van haar vader nad gestolen.
Maar het allerergste gebeurde nu, want
het meisje nog half nasnikkend, fluisterde:
Ik heb zo naar je verlangd!
(Wordt vervolgd).
