Suriname heeft de grootste
bauxietproductie ter wereld
tuinen
COSTUUMS
Voorjaarskleding behoeft
NIET duur te zijn
C de Rooit
Hei feest der vernieuwing
Aartsen's Brood- en Banketbakkerij
Kort en bondig
ELKE DAG EEN PAAR BOTERHAMMEN
TARVITABROOD
Maar het land moet zijn economie
niet uitsluitend daarop baseren
Trouwfoto's
Schoenen vergroten
van Kimmenaede
Luidsprekers
Z of kt U een flink
TREKPAARD?
Plaats een luidspreker!
Kledingmagazijn
NIEUWE AFDELINGEN
NIEUWE COLLECTIES
DONDERDAG 8 APRIL 1954
4
tracteert U op
de allerfijnste
blikgroente
Fotobureau CBR. PIETERSE
De Volkscredietbank van Haarlem en omliggende gemeenten
helpt U
MOEDERCURSUSSEN
n
WOL-VELOURS-
KARPET
WILTON-
kleedjes
Nu
ruim
2 x
zo
groot
touttoweek.
het brood noodzakelijk voor behoud
van weerstand en gezondheid voor
kinderen en volwassenen
Stephensonstraat 72-74 - Telefoon 4713
(Van onze correspondent in Paramaribo)
Bauxiet, de grondstof voor de aluminium-
fabricage, is het voornaamste uitvoerpro-
duct van Suriname, dat de grootste
bauxietproducent van de wereld is. De
uitvoer van dit product liep van bijna 650
duizend ton in 1945 geleidelijk op tot ruim
drie millioen ton in 1952, en in het afge
lopen jaar steeg zij nog met meer dan een
kwart millioen ton.
Bedroeg het aandeel in de wereldproduc
tie in 1945 nog twintig procent, in de laat
ste jaren is dit gestegen tot boven een
vierde deel. De uitvoerwaarde in 1952 was
ongeveer 36% millioen Surinaamse gul
dens, terwijl die van het afgelopen jaar,
welker publicatie ons nog niet bereikt
heeft, nog iets hoger zal liggen. En als
men dan nog in aanmerking neemt dat de
totale uitvoerwaarde van Suriname over
1952 ongeveer 46 millioen bedroeg dan
krijgt men een beeld van de overheersende
plaats, welke de bauxiet in het Surinaamse
bestel inneemt.
In de eerste plaats ontvangt het land
hiervoor een retributie, welke geheven
wordt naar rato van de volgens contrac-
tuële bepalingen berekende uitvoerwaarde
en waarvan de opbrengst in 1952 ruim 2,8
millioen beliep.
Daarnaast staat de scheepvaart. De uit
voer van 1953 werd bewerkstelligd met
715 schepen, of een gemiddelde van twee
per dag. En men kan wel begrijpen, dat
deze drukke scheepvaart een belangrijke
bijdrage levert tot de welvaart van het
land.
Tenslotte is er de gunstige werkgelegen
heid. In de bauxiet zijn werkzaam 86 man
leidend personeel (stafleden) en ongeveer
drieduizend man lager personeel, onge
acht de tallozen, die via aannemers of op
andere indirecte wijze ten laste van de
kassen der maatschappij werkzaam zijn.
En aangezien deze maatschappij in Suri
name zelf geen inkomsten heeft, moeten
de enorme bedragen, welke jaarlijks aan
salarissen, lonen, sociale lasten, enzovoort
in Surinaamse guldens worden uitgekeerd,
aangekocht worden in vreemde valuta.
Geen wonder dan ook dat de Surinaamse
dollarpositie, ondanks zeer grote importen
uit de Verenigde Staten, een benijdens
waardige is.
Ook de aanzienlijke vennootschapsbelas
ting, alsmede de belasting, welke door het
over het algemeen goed betaalde personeel
wordt betaald, is een welkome verstevi
ging van 's lands kas.
De bauxiet wordt geproduceerd door
twee grote maatschappijen, namelijk de
Surinaamse Bauxiet Maatschappij, welke
een dochter is van de grote Aluminium
Company of America, met haar hoofdzetel
in Pittsburg, en onze BiÜiton Maatschappij.
De eerstgenoemde werkt op twee „plants",
namelijk te Moenggo aan de Cottica-rivier,
en te Pranam aan de Suriname rivier.
Die te Moenggo is verreweg de grootste en
neemt 55 procent van de totale export
waarde voor haar rekening, met naast het
gewone metaalerts, ook het zogenaamde
chemische erts. De andere, welke naast het
gewone metaalerts ook een aanzienlijke
hoeveelheid) van het hoogwaardige gecal-
sineerde erts produceert, heeft 27 procent
van de uitvoerwaarde.
Als bijzonderheid kan nog vermeld wor
den, dat te Moenggo onlangs een geheel
nieuwe fabriek voor chemisch en gecalsi-
neerd erts gereed is gekomen, welke een
nieuwe investering van ongeveer zes mil
lioen vergde. De Billiton heeft een bedrijf
dat merkwaardigerwijs vrijwel tegen Pra
nam aan de Suriname-rivier is gelegen. Zij
levert de resterende 18 procent, bijkans
uitsluitend metaalerts.
Transportprobleem
Het is een gelukkige omstandigheid dat
zowel de Suriname- als de Cottica-rivier
tot aan de bedrijven voor zee-schepen van
aanzienlijke tonnage (tot zesduizend ton)
bevaarbaar zijn, zodat het zo kostbare
land-transport kan worden vermeden. De
S.B.M. vervoert gedeeltelijk met grote zee
lichters naar Trinidad, waar in oceaan
stomers, voornamelijk van de „Alcoa"
(ook een dochter-maatschappij van de
S.B.M.) wordt overgeladen. Alle bedrijven
werken zogenaamd dagbouw.
Op vele plaatsen komen de bauxietlagen
aan de oppervlakte, elders dient men eerst
soms drie meter dikke korsten van on
bruikbare grond te verwijderen. Het graven
geschiedt, na het opblazen van de grond
met springstoffen, door middel van kolos
sale machines, welke het erts in grote
vrachtauto's of smalspoortjes laden, waar
mede het, ter verdere bewerking, naar de
fabrieken gebracht wordt.
Insiders hebben wij meermalen horen
zeggen: „Bauxiet hier heeft met mijnbouw
weinig te maken. De problemen liggen in
het transport". En deze uitspraak is ook
voor een leek begrijpelijk. Indien het
reeds eerder door ons besproken zoge
naamde Brokopondoplan zou worden uit
gevoerd, zou door de mogelijke verwerking
van een deel van het bauxiet-erts in Suri
name zelf, aan dit probleem enigermate
tegemoet worden gekomen.
Een bijkomstig deel van de bauxietwin-
ning voor het land is dat de grond, na ont
graving van het erts, achterblijft als een
kale woestenij, bijna zonder kansen op her-
begroeiïng. Maar in een wijd land met een
zo dunne bevolking als in Suriname, speelt
dit bijna geen rol.
De reeds geconstateerde voorraden zijn
zeer groot en voldoende voor een lang
durige exploitatie. De exploratie in andere
streken van het land gaat echter steeds
door. Ook de Kennacott Copper Corp. en
Reynolds Metal Co. nemen hieraan deel.
Bedenking
Het enorme belang van de bauxiet voor
Suriname staat onomstotelijk vast. Dank
zij dit erts beweegt Suriname zich in een
verheugende geldruimte. Men bedenke
echter dat bauxiet (aluminium), afgezien
van de steeds toenemende wijzen van ver
bruik, toch ook altijd behoort tot de hoog
nodige oorlogsmaterialen, waarvan de Ver
enigde Staten, en anderen, bezig zijn oor-
logsvoorraden aan te leggen. De vraag is
daardoor momenteel groot en de prijzen
zijn dus aantrekkelijk. Maar indien door
een ontspanning in de wereld, of om
andere redenen, de oorlogs-voorraad-vor-
ming zou ophouden, dan zullen de kost
prijzen in de diverse productiegebieden een
grote rol gaan spelen. En dan ligt Suriname
voor de concurrentie niet in de gunstigste
omstandigheden.
Om deze reden rijst de vraag of het wel
verstandig is om de landsinkomsten uit de
bauxiet geheel aan te wenden voor de be
kostiging van de gewone dienst, zoals
thans geschiedt.
Beter zou het wellicht zijn om van de
inkomsten althans een flink gedeelte te be
stemmen voor kapitaalswerken als tegen
wicht tegenover de bodemschatten, welke
worden verbruikt. Als de bauxiet-geldbron
eens geheel of gedeeltelijk zou opdrogen,
dan zou het land ongetwijfeld voor zeer
ernstige perikelen komen te staan.
BINNENLAND
De Bond van Kleinhandelaren in petro
leum, was- en poetsartikelen te Rotterdam
maakt zich zorgen, omdat in het Noordelijk
stadsdeel van de Maasstad winkeliers zijn,
die petroleum te koop aanbieden voor 65 cent
per vier liter. De straathandel is echter
contractueel verplicht de huismoeders een
prijs van 78 cent per vier liter te bereke
nen en het optreden van de winkeliers stuit
hun tegen de borst.
Twaalf muizekcorpsen uit Eindhoven
en omgeving zijn op de gedachte gekomen
te tamboermajoor van de Philips Harmonie,
de heer S. van der Voorde, die zijn zilveren
jubileum viert als tamboer-instructeur bij
deze gezelschappen, een tromserenade te
brengen. Op 17 April zullen de tamboers
van de twaalf corpsen, in totaal 120 man,
voorafgegaan door 10 tamboer-majoors en
bestuursdeputaties met drapeaux naar de
woning van de jubilaris trekken om daar
enkele door de heer Van der Voorde ge
schreven marsen te slaan.
De wethouder van Onderwijs en Kunst
zaken van Den Haag, de heer Van Zwijn-
dregt, heeft tijdens de behandeling van de
Haagse gemeentebegroting in de raad mede
gedeeld, dat binnenkort een crediet voor de
verbouwing van het oude gemeentehuis zal
wordne aangevraagd. Deze verbouwing is
noodzakelijk voor het onderbrengen van het
costuummuseum. De betrokken verdieping
van het oude stadhuis is nog verdeeld in
verschillende kantoorlokalen.
Avifauna opent Zaterdagmorgen zijn
poorten voor het publiek. Het stichtings
bestuur heeft de leiding in handen gelegd
van de heer A. J. v. Geffen en de zorg voor
de vogels toevertrouwd aan de heer J. L.
Joosten. Er komt, nog dit jaar, een zwem
bad in de onmiddellijke nabijheid van
Avifauna. Voor de kinderen wordt een
speeltuin, omgeven door een brede kano
vijver aangelegd, waar attracties voor de
jeugd zullen worden geconcentreerd. De
vogelstand omvat nu ongeveer 1400 exem
plaren.
Op een zolderkamer aan de buitenhof
straat te Rotterdam trof men vanmiddag het
levenloze lichaam aan van de 75-jarige J.
Lindhout. De man woonde in bij zijn schoon
zoon en was gisteravond om half elf thuis
gekomen. Vermoed wordt, dat de man water
heeft gekookt, waarna bij de gaskraan niet
goed gesloten zou hebben.
Bij Koninklijk Besluit is met ingang
van 1 April 1954 tijdelijk benoemd en aan
gesteld bij de generale staf tot brigade
generaal, de kolonel van de generale staf
G. Dijkstra territoriaal vervelhebber-West,
tevens bevelhebber le militaire afdeling.
In een spoedvergadering van de Eind-
hovense gemeenteraad is besloten B. en W.
een crediet beschikbaar te stellen van 80.000
gulden ten behoeve van de monumentale om
lijsting van het monument voor de Eind-
hovense oorlgosslachtoffers.
„Waar gaan we heen?", zo vroeg de
offiicer van justitie te Assen zich Woensdag
af toen de P.T.T.-ambtenares B. S., voorheen
te Valthermond, thans te Haarlem woon
achtig, terecht stond voor het feit, dat zij
brieven had open gemaakt. De brief, welke
zij open maakte was van een kennis en ge
richt aan een andere kennis. Deze nieuws
gierigheid kostte de verdachte drie weken
gevangenisstraf voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar, en onder toezicht-
stelling.
Reporter Bob Knous van het „American
Forces Network" in Duitsland is met een
technicus voor een paar dagen in Nederland
aan het werk om twee radio-programma's te
maken, die de Amerikaanse soldaat laten
horen wat een verlof in Nederland in het
voorjaar kan betekenen. Op het programma
staan twee reportages, een met bloembollen-
velden en Keukenhof, de andere met attrac
ties van Amsterdam.
De gezondheidsorganisatie van T. N. O.
(Toegepast Natuurwetenschappelijk Onder
zoek) is reeds enige tijd bezig met in be
paalde centra van ons land een bevolkings
onderzoek in te stellen naar het voorkomen
van rheuma. Thans is Oude Pekela aan de
beurt. Het onderzoek wordt volgens een vast
plan ten uitvoer gelegd. Het geschiedt
kosteloos.
Onder het gedonder van saluutschoten,
afgevuurd door scheeps- en kustgeschut is
de 9000 ton metende Nederlandse kruiser
„De Zeven Provinciën", die zich op zijn
eerste oefenreis bevindt, gearriveerd in
Portsmouth, waar het schip tot Zaterdag zal
blijven. Aan boord waren ir. C. Staf, de Ne
derlandse minister van Oorlog en van Ma
rine, en vice-admiraal A. de Booy.
Na de arrestatie van een Amsterdamse
inbreker, die door» een echtpaar werd over
meesterd, waardoor verschillende Gooise
inbraken tot klaarheid zijn gebracht, zijn
thans weer twee Amsterdammers gear
resteerd, ditmaal in samenwerking met de
hoofdstedelijke politie. Het zijn de 24-jarige
bankwerker F. W. uit Amsterdam en de 26-
jarige Ch. K., eveneens uit Amsterdam, die
onder meer verdacht worden van een in
braak aan de nieuwe 's Gravenlandseweg te
Bussum. Hier werden enige sieraden en een
horloge ter waarde van 1200 gulden gestolen.
VAN WAGENBERG-FESTEN VLIJMEN
3a, ja. Huismoeders,
Let op
Wij geven - met de schoon
maak voor uw lompen hoge
reclame-prijzen. U krijgt
nergens de prijs, die wij be
talen. Ook uw adres voor
Zolderopruiming.
Dus naar het vertrouwde
adres:
FRANSENS
v. d. ZWAAGSTRAAT 18
Tel. 6338. IJmuiden-O.
De grootste onderne
mingen zijn geregelde
adverteerders.
Kijk maar naar onze
advertentiepagina's.
Zij vragen voortdurend
aandacht en krijgen
die ook. Daardoor zijn
zij groot geworden.
Raadhuis en Kerk
Hoofdstraat 179, Santpoort
Tel. K 2560 - 8129
Lengte, breedte, hoogte,
knobbels f 1.25 p. p.
REM, Kennemerlaan 147
Tel. 4057
op sociaal-verantwoorde voorwaarden (zonder winst)
CREDIETEN voor noodzakelijke aankopen, die O niet Inééns
kunt betalen;
FINANCIERING van Uw Inkopen bij deelnemers (winkeliers)
aan het Kennemer Flnanclerlngs-Instltuut;
VOORSCHOTTEN op pensioenen;
ADVIES om te voorkomen, dat U te zware lasten te dragen
krijgt en HULP als U in moeilijkheden bent geraakt
(sanering).
Uw zaken worden vertrouwelijk behandeld. Inlichtingen
Ki. Houtstraat 70. Haarlem en bij de plaatselijke correspon
denten.
Ons „vormhoudend" costuum,
vervaardigd door de beste
coupeurs, met prima Engelse
wollen stoffen met volle
garantie ƒ119.
Speciale aanbieding in
Tropicals en Effen Serge
100% wol voor 98.—
1e klas Costuums
van ƒ129.— tot ƒ175.—
in één- of twee-rij model; in moderne
dessins, met vanzelf de beste afwerking
Uw Kleding adviseur
Gen. Cronjéstraat 86,'Tel. 14401
Spaarnwouderstjraat 47-80, Tel. 21392
„HET WITTE KRUIS" - AFD. YELSEN.
INGAANDE WOENSDAG 21 APRIL zal te Santpoort
in een der lokalen van de HERV. KAPEL aan de
Pastorieweg en te Velsen-Noord In het gebouw „KIN
DERVREUGD" aan de Doodweg een MOEDERCURSUS
worden gegeven voor dames boven de achttien jaar.
Aanvang van de cursus te Santpoort 's av. 7 uur
en te Velsen-Noord 's avonds 8.30 uur.
Kosten van de gehele cursus, die ongeveer 6 weken
duurt slechts 2.
Voo -al voor as. Moeders is deze cursus van zeer
groot belang. Men kan zich opgeven aan de volgende
adressen. Voor Velsen-Noord: bij Mevrouw E. J. DE
ZWARTE—LOKKER, Van Valkenburgstraat 2 en bij
Mevrouw W. KORF—SMIT, Geelvinckstraat 123.
Voor Santpoort: bij Mevrouw ELINGBOOT, Hoofd
straat 129 en bij Zr. C. L. STRAUB, Brederoodseweg 51.
HET BESTUUR.
De grote zaken adverteren geregeld.
Mede daardoor zijn zij groot geworden.
En zij adverteren in dit blad
MITS U HET JUISTE ADRES MAAR WEET.
NET MEISJE gevr. voor
winkel en huish. Aanmelden
Na 7 uur de Sav. Lohman-
laan 11, Velsen.
WERKSTER gevraagd. De
Genestetlaan 4, Driehuis.
BEKW. COLPORTEURS ge
vraagd. Brieven I 2582.
TIMMERMAN gevraagd v.
losse karweitjes. Br. L 2584
TIMMERMAN gevraagd v.
het plaatsen van een strand
huisje. Brieven L 2585.
INCASSEERDER heeft nog
enkele dagen vrij voor in
casso of iets derg. Adres
bur. van dit blad.
B. PIET. 1 p. dik niervet bij
vlees 80 ct., y2 p. metworst
'A p. leverworst f 1, p.
bloedworst y2 p. metworst
f 1. 1 ons gekookte lever 60
ct. 1 ons pekelvlees 40 ct.
Sirenestraat 14. Tel. 5613
ROOKSTOELKUSSENS
dubb. verend en gar. per stel
f 26.95, eigen meubelstof-
feerderij Zaanenstraat 63.
NOG VOOR PASEN een mo
dern trop. kamg. multi-color
costuum van f 109.50 recla
me-prijs f 89.50. Klumper's
Kledinghuis, Rijksstraatweg
39 hoek Zaanenlaan, H.-N.
KOOPT NU UW VERF
SPUIT. Aansluiting op stof
zuiger. Voor alle doeleinden
geschikt. Thans slechts f 5.25
A. A. J. de Pauw, Marktplein
27, IJmuiden.
HUISIIOUDTRAPPEN met 1
jaar garantie. Behang, pasta
wit. Schoonmaakart. Rasch,
Huygensstraat 59.
SNOEIEN, SPUITEN en
MESTEN van vruchtbomen
Soendaplein 31, Haarlem-N.
Tel. 19903.
WEG. VERTREK: pr. Singer
ringspoel trap n. machine, pr.
cocoslopers 100 br., linnen
kast, 2 pers. ledikant enz. Br.
L 2425.
VOOR STRAND- en KAM-
PEERTENTEN rechtstreeks
van fabriek. G. Oldenburg,
Lagersstraat 14, IJm.-O. Tel.
no. 5753.
B. PIET. 1 p. gehakt f 1, 1 p.
carbonade 1 p. gehakt f 2.50,
1 p. osselappen 1 p. gehakt
f 2.50, 1 p. kalf slappen f 1.50,
1 p. kalfsfricandeau f 1.60, 1
p. kalfskrabbetjes 30 ct. 1
p. dik vet spek f 1.25, 1 p.
gesm. vet 70 ct. Sirenestraat
14. Tel. 5613.
RUILEN: huis (nieuwbouw)
omg.. Kalverstr. voor huis
Trompstr. of omg. Kenne
merlaan. Geen hoogbouw.
Brieven L 2580.
STUKJE BOUWLAND gevr.
door inwoner v. IJm.-O. Br.
L 2583.
H. FIETS TE KOOP, geheel
gerev. Cypressenstr. 4, IJm.-
Oost.
MOOIE RADIO te koop, nog
half jaar garantie f 150. Py-
thagorasstraat 5, IJm.
VERBODEN DIT TE LEZEN
Te koop een prima Solex en
een Sinamec met of zonder
rijwiel. Zeeweg 346, Driehuis
SOLEX te kóóp i. z. g. st.
Brieven L 2581
Pr. D. K. W. 200 c.c. *39 te k.
Stratingplantsoen 49 zw.,
Velsen-N.
TE KOOP AANGEB. wegens
sterfgeval: grijs herencos-
tuum, prima stof, voor groot
persoon, pl.m. m. 56 of 58, en
2 herenhoeden. Adres bur.
van dit blad.
20 WATT VERSTERKER te
koop. Meervlietstr. 6, Velsen.
Een greep uit onze nieuwe collectie:
KINDER-JACKS va. 4.95
OPKNOOPPAKJES kleurecht v a. 5.95
Al onze moderne Costuums in de nieuwste
dessins, zjjn vormhoudend.
HEREN- EN KINDERREGENJASSEN
COLBERTS PANTALONS
IJzersterke Manchester JONGENS
BROEKEN, nieuw model met 6 zakken
alle kleuren.
Oosterduinweg 1416 - IJmuiden-O.
Telef. 4074 - 5454
Zeeweg 4 Beverwijk Telef. 3513
H
n
ES
Een echt Lentefeest. Doe er óók aan meeGa eens
kijken bij Stoutenbeek, daar is het woord „vernieuwing"
een zichtbaar begrip geworden
Ook al heeft IJ niet direct iets nodig, Uw belangstelling
is ons veel waard. U bent altijd welkom.
Op onze Tapijtafdeling wacht U
een buitenkansje
Het SOEMAK-Karpet
met karaktervolle dessins.
Uitstekend geweven van
mooie gloedvolle wol.
190x 280 149.^®
225 x 320 198.—
Nóg een buitenkansje
En nóg een.
Door kleurstelling, dessin en
kwaliteit een echt degelijk
huiskamerkarpet. A
220 x 310 156.
Verschillende aardige dessins
50 x 100 7.^®
Elke bezoekster kan, zolang de
voorraad strekt, beslag leggen
op ons vierde Buitenkansje, een
prachtige MARQUISETTE, 125 cm
breed voor per meter
Heeft U de grote uitbreiding van onze
modelkamers al gezien? U kunt er nu al
ongestoord in ronddwalen.
■■■■■■■E,
WONINGINRICHTING BEVERWIJK
