FIAT
Zie Boven:
Paasdatum klopt niet met berekening
Agenda voor
Haarlem
P. HARTOG
Gebr. BEEKMAN
Professor J. Bronner herdacht
beeldhouwer Johan Limpers
Fusie van Stork en Werkspoor
maakt grotere export mogelijk
A
iioo
A
Belangrijk bericht
Uwefan©
Thans meer dan 320.000 Malenkov bracht toast 1 Boot voer tegen brug;
bromfietsen
op Molière uit
PANORAMA
zonnedek op passagiers
ZATERDAG 17 APRIL 1954
3
Opening expositie „De Groep99
rn
Aan de vruchten
kent men de boom!
Kantoormachinehandel
I
Heringa Wuthrich
Zo boeiend is nu
Kapitaal van nieuwe
N.V. f 23 millioen
Drie weken geëist wegens
roekeloos varen
Kerkelijk Nieuws
Dordtse scheve toren
tot staan gebracht
voor Croydon-rokers
Pim Muiier in Den Haag
ter aarde besteld
EEK BRIL VAN KEIP
DAT IS GOED GEZIEN
Oud-minister Götzcn door
UNO uitgezonden
In het Huis Va-n Looy
is Donderdagavond
onder bijzonder grote
belangstelling de tot
17 Mei durende ten
toonstelling van wer
ken van leden van de
Haarlemse vereni
ging van beelden
de kunstenaars „De
Groep" geopend. De
aanwezigen, onder
wie zich ook de wet
houders D. J. A. Ge
luk en W. F. Happé
bevonden, wei-den
welkom geheten door
voorzitter Jules Cha-
pon, die in een per
soonlijkwoord getuig
de van dankbaarheid,
wegens in bezettings
tijd ondervonden
hulp, jegens Johan
Limpers, aan wiens
nagedachtenis tijdens
deze expositie de
middelste zaal van
het gebouw is ge
wijd. Het was hem
een grote vreugde te
kunnen mededelen,
dat het gemeentebe
stuur heeft besloten
een straat of plein te
noemen naar deze
beeldhouwer, die tien
jaar geleden op grond
van zijn verzetswerk
verd gearresteerd en
kort na dien gefusilleerd.
De eigenlijke opening werd verricht door
professor J. Bronner, van wie Johan Lim
pers zijn opleiding ontving, welke studie
in 194Ó werd bekroond met de Prix de
Rome, waarvan hij als gevolg van de oor
logsomstandigheden nooit gebruik heeft
kunnen maken. Professor Bronner sprak
daarbij de volgende rede uit:
„In de tijd van mijn benoeming uit Haar
lem naar de Academie te Amsterdam kreeg
ik een brief van Jacobus van Looy met zijn
gelukwensen, waarin ook deze zinsnede
voorkwam: in dit van onheil omringde tijd
perk.
Dat was in het jaar 1914. In 1954 weten
wij allen, hoezeer in die veertig jaar onheil
ons bleef omringen, nog na een tweede
wereldoorlog, zelfs tot op de huidige dag.
In zo'n wereld werd Johan Limpers gebo
ren. Ik herinner me nog hoe hij de ouderen
ADVERTENTIE
Aan de talloze geslaagden kent
men de Schriftelijke Cursus
Resa-Hilversum! Duizenden cn
duizenden danken hun slagen,
hun succes aan de uitstekende
lessen, de goede zorgen van
Resa. Reeds meer dan 25 jaar
een naam met een goede, wel
luidende klank in Nederland.
Resa leidt U op, tot ZJ succes
behaalt, c.a. voor de examens
Frans, Duits, Engels L.O. en
M.O. Nederlands M.O. A en
Wiskunde M.O., Boekhouden
M.O., Staatsexamen, enz.
Vraag prospectus aan dit be-
faamae Instituut.
ZATERDAG 17 APRIL
Stadsschouwburg: „Rendez-vous in Lob's
woud", Toneelgroep Theater, 8 uur. Con
certgebouw: „Potasch en Perlemoer", To
neelgezelschap Johan Kaart, 8 uur. Frans
Hals: „Song of Russia", alle leeft., 7 en 9.15
uur. Luxor: „Zij die van de zonde leven",
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Lili",
alle leeft.. 7 en 9.15 uur. Palace: „Calamity
Jane", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Lido: „The
Glenn Miller story", alle leeft., 6.45 en 9-.15
uur. Roxy: „Tot de laatste kogel", 14 jaar, 7
en 9.15 uur. Minerva: „Spijkers met koppen",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. City: „De gouden
havik", 14 jaar, 7 en 9.15 uur.
ZONDAG 18 APRIL
Stadsschouwburg: „Anastasia", Toneel
groep Theater, 8 uur. City: „Dombo", alle
leeft., 10.30 uur. ..De gouden havik", 14 jaar,
2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: ..Circus
Arena", alle leeft., 2 en 4.30 uur. „Song of
Russia", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Luxor: „Zij
die van de zonde leven", 18 jaar. 2. 4.15. 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „Lili". alle leeft., 2,
4.15. 7 en 9.15 uur. Palace: „Calamity Jane",
alle leeft.. 2, 4.15. 7 en 9.15 uur. Roxy: „De
kip met de gouden eieren", alle leeft., 2 en
4.15 uur. „Tot de laatste kogel", 14 jaar. 7
en 9.15 uur. Minerva: ..Spijkers met kop
pen", alle leeft.. 2. 4 15, 7 en 9.15 uur. Lido:
..The Glenn Miller story", alle leeft.. 2, 4.20,
6.45 en 9.15 uur. „De zondares", 18 jaar,
23.30 uur.
MAANDAG 19 APRIL
Stadsschouwburg: „Paard eet hoed". To
neelgroep Theater, 8 uur. City: „Dombo".
alle leeft., 10.30 uur. „De gouden havik". 14
jaar, 2.15. 4.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Circus Arena alle leeft., 2. 4.30 uur. „Song
of Russia", alle leeft., 7 cn 9.15 uur. Luxor:
„Zij die van de zonde leven". 18 jaar, 2. 4.15
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Lili". alle leeft.,
2. 4.15. 7 en 9.15 uur. Palace: „Alice in won
derland". alle leeft.. 10.30 uur. „Calamity
Jane", alle leeft.. 2, 4.15. 7 en 9.15 uur. Lido:
„Faust en de duivel", 18 jaar. 11 uur. „The
Glenn Miller story", alle loeft.. 2. 4.20. 6.45
en 9.15 uur. Roxv: „De kip met de gouden
eieren", alle leeft., 2 en 4.15 uur. „Tot de
laatste kogel", 14 jaar. 7 en 9.15 uur. Minerva:
„Spijkers met koppen", alle leeft., 2, 4.15, 7
en 9.15 uur.
Volgens berekeningen van de KNAC be
droeg het aantal motorrijtuigen op 1 April
1954: 202.300 (187.608) personenauto's (in
clusief 6.500 taxi's); 6.580 (6295) autobus
sen; 87.750 (82.355) vrachtauto's en bestel
auto's; 3.950 (3.727) trekkers met opleg
ger; 5.000 (4.382) speciale voertuigen;
131.700 (127.104) motorrijwielen (inclusief
driewielers en scooters) en 320.000
(283.023) bromfietsen.
Het totaal aantal motorrijtuigen (inclu
sief de bromfietsen) was op 1 April 1954
757.000 (694.706).
De tussen haakjes geplaatst-e cijfers zijn
de laatst bekende door het Centraal Bu
reau voor de Statistiek gepubliceerde ge
gevens per 1 Augustus 1953.
Het aantal in Nederland gefabriceerde
en geassembleerde personenauto's is, naar
de KNAC meedeelt, in één jaar tijds met
ongeveer zestig percent toegenomen (1952:
6.500, 1953: 10.400) en bedraagt ongeveer
vijftig percent van de nieuwe personen
auto's die in 1953 in Nederland beschik
baar kwamen.
ADVERTENTIE
Schoterwei» 122 - Haarlem
Tel. 12681
De Franse bladen geven uitvoerige ver
slagen van het onverwachte bezoek, dat
de Sovjet-Russische premier Malenkov
Donderdagavond aan de voorstelling van
„Le Bourgeois-Gentilhomme" van Molière
door de Comédie Franqaise te Moskou
heeft gebracht. Louis Seigner, een der
oudere leden van het toneelgezelschap,
vertelde aan de journalisten, dat er reeds
voor de twaalfde keer gehaald was, toen
een vice-minister van cultuur de spelers
op het toneel kwam verzoeken, hem te vol
gen naar een kleedkamer, die vol mensen
was en waar inderhaast een bar werd
ingericht. Daar waren Malenkov, Molotov,
Kroestsjev, Worosjilov en Boelganin aan
wezig.
„Malenkov klopte ons op de rug, stopte
chocolade en andere lekkernijen in onze
zakken en gaf één van ons nog een grote
doos chocolade voor de kinderen thuis",
zo vertelde Seigner. Er werden vele dron
ken uitgebracht op de vooruitstrevende
kunst, de vooruitstrevende cultuur, op de
vriendschap en op Molière.
Molotov bracht een dronk uit op Ma
dame Beatrice Bretty, de veterane van het
Franse toneel, met de woorden: „Op uw
aanstekelijke glimlach".
SCHRIJFMACHINES
Aan de rijksuniversiteit te Leiden is
geslaagd voor het doctoraal examen schei
kunde de heer R. J. de Koek te Haarlem.
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Professor Bronner tijdens het uitspreken
van zijn openingsrede naast een beeld
waarmee Johan Limpers in 1940 de Prix
de Rome verwierf.
kon benijden, die ook de tijd van voor 1914
beleefd hadden.
Johan Limpers werd in een andere tijd
gevormd. Zijn geest, vrij en wars van ge
weld, bouwde een toekomst, na alle be
proevingen, van geluk en schoonheid voor
allen. Dat is de aard van de kunstenaar.
Het kunstwerk is een bevrijding, de over
winning van een strijd. De kunstenaar heeft
de intentie, zij het onbewust, het geluk van
zijn overwinning te openbaren en deel
achtig te maken aan allen. Om welke reden
kunstenaars een belangrijke, onontbeerlijke
factor blijven in de worsteling van het
mensdom naar bevrijding en geluk. Wan
neer ik hen het zout der aarde zou willen
noemen, gaat voor onze tijd deze
vergelijking wel het best op in die zin,
dat zout weinig of niet gevraagd wordt bij
de maaltijd, nooit een vol bord.
Een ander beeld schijnt mij echter nog
juister op dit ogenblik. Laten wij blijven
hopen en geloven, in de geest van Johan
Limpers, aan de toekomst waarin voor de
samenleving schoonheid de betekenis zal
hebben van ons dagelijks brood.
Wij zijn dank verschuldigd aan de Haar
lemse kunstenaars, die temidden van hun
werk een ereplaats aan dat van Johan
Limpers gaven. Zijn nagelaten werk blijft
de levende getuigenis van een kostbaar
jong leven, dat veel beloofde en veel gege
ven zou hebben.
Het 'gemeentebestuur van Haarlem was
zo genereus, daarin bijgestaan door de
burgerij, een beeld van Johan Limpers een
plaats te geven op een fraai punt in deze
stad (hiermee is het beeld „Eva" in het
Kenaupark bedoeld). Kan ook de hier op
gestelde collectie van zijn werk niet een
waardige plaats verwerven ter blijvende
herinnering aan deze jonge kunstenaar?
Het is onze plicht dit werk in ere te hou
den als lichtpunten uit een donkere tijd!"
Een zuster van wijlen Johan Limpers
dankte namens de familieleden voor de
hulde en medewerking, in het bijzonder de
„vaderlijke vriend" professor Bronner en
het bestuur van De Groep, dat de ereplaats
van de eigen expositie heeft ingeruimd voor
het nagelaten werk van een beeldhouwer,
die de laatste vier jaren van zijn kort
stondige en niettemin zeer vruchtbare le
ven heeft moeten wijden aan andere din
gen dan zijn kunst.
ADVERTENTIE
Het besluit van de directies van Stork en
Werkspoor tot een fusie van beide bedrij
ven, waarover wij Donderdag berichtten,
was vervat in een publicatie waarin de
beide directies de redenen van dit samen
gaan uiteenzetten. Zij zijn tot de overtui
ging gekomen, dat een nauwe samenwer
king belangrijke voordelen voor beide be
drijven zou kunnen bieden en speciaal de
voor de Nederlandse economie zo nood
zakelijke exportvergroting ten zeerste zou
bevorderen.
De besturen van beide vennootschappen
hebben tot een volledig samengaan van
beide bedrijven besloten, omdat alleen bij
een fusie alle voordelen van een samen
werking bereikt kunnen worden. Te dien
einde zal een nieuwe N.V. worden opge
richt, welke houdster-maatschappij van
aandelen Stork en Werkspoor zal worden.
Het ligt in de bedoeling, dat het bestuur
van de nieuwe N.V. gevormd wordt door
de gezamenlijke directies en de beide raden
van commissarissen van Stork en Werk
spoor. Waar beide bedrijven een belang
rijke eigen historie achter de rug hebben
en beide een aantal producten voeren, die
elkaar niet overlappen, is het wenselijk dat
beide N.V.'s onder haar eigen naam en
directie blijven bestaan.
■Houders van gewone en preferente aan
delen van Stork en van aandelen A en B
van Werkspoor zullen worden uitgenodigd
hun aandelen tegen een gelijk nominaal
bedrag aan gewone aandelen der nieuwe
N.V. om te ruilen.
Het ligt in het voornemen van beide ven
nootschappen over het boekjaar 1953 een
dividend van 9 procent op de gewone aan
delen voor te stellen. Aan aandeelhouders
van Werkspoor zal worden voorgesteld een
bonus van 5 procent in contanten uit te
keren, ten laste van de reserve voor diverse
belangen. Aan de houders van gewone en
preferente aandelen Stork zal worden
voorgesteld tot een herkapitalisatie met 10
procent over te gaan, onder gelijktijdige
beschikbaarstelling van 2' t procent in con
tanten ter betaling van de daarop ver
schuldigde inkomstenbelasting.
Na deze herkapitalisatie zal het kapitaal
van Stork 15.000.000 en van Werkspoor
i 17.000.000 bedragen. Indien alle aandelen
Stork en Werkspoor worden omgewisseld
in aandelen van de nieuwe op te richten
houdster-maatschappij zal het kapitaal
dezer N.V. derhalve ƒ32.000.000 bedragen.
De officier van justitie bij de Haagse
rechtbank heeft drie weken hechtenis ge-
eist tegen de schipper H. B. Verdachte was
ten laste gelegd, dat hij als schipper van
de plezierboot „De Kaag", varende tussen
Amsterdam en Avifauna te Alphen aan de
Rijn, op roekeloze wijze te Woubrugge
onder een brug was doorgevaren. Daar
door was „De Kaag" in aanraking geko
men met de opgehaalde klep van deze
brug. De gevolgen hiervan waren zeer
ernstig het: zonnedek van tweeduizend
kilo kwam naar beneden en verschillende
passagiers raakten onder dit gevaarte be
kneld. Enkelen kregen levensgevaarlijke
verwondingen, anderen werden ernstig ge
kwetst.
Dit ongeluk had zich afgespeeld in de
zomer van 1952. Op het ogenblik van de
aanvaring stond niet de verdachte aan het
roer, maar een zekere B.
In deze werd een groot aantal getuigen
gehoord. De deskundigen onder hen waren
van mening, dat het niet verantwoord was,
dat op deze plaats, die zeer moeilijk in te
varen is, de schipper niet zelf aan het roer
had gestaan.
Bovendien werd de snelheid van „De
Kaag" daar ter plaatse te hoog geacht. De
boot voer met een snelheid van 8 kilo
meter per uur. Na de aanvaring raakten
zowel de schipper als de roerganger de
kluts kwijt en vergaten de schroef op ach
teruit te zetten, zodat „De Kaag" nog
enkele meters doorvoer.
De schipper verdedigde zich met te zeg
gen, dat hij genoemde snelheid moest heb
ben, omdat de boot anders onbestuurbaar
werd. Deze bewering werd door de des
kundigen evenwel ontkend.
In zijn requisitoir gewaagde de officier
van een ernstige nalatigheid. Hij achtte
niet alleen de roerganger schuldig, maar
eveneens de schipper en eiste daarom de
genoemde drie weken.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Hattem (toez.) B. Gagevo te
Oostrum: te Veenendaal (vac. J. Bakker)
W. H. van Kooten te Langerak.
Aangenomen naar Dirksland J. den Bes
ten te Babvloniënbroek; naar Kampen
(vac. S. P. Nijdam) (toez.) A. H. Nijkamp
te Ballum op Ameland.
Aangenomen de benoeming tot vicaris te
Buurse (O.) A. J. van Cruyningen, cand.
te Sluiskil.
Geref. kerken
Aangenomen naar De Glindt (U.) H. J.
Oldemans te Beekbergen.
Geref. gemeenten
Bedankt voor Waardenbrug F. J. Diele-
man te Yerseke.
Chr. Geref. kerken
Tweetal te Zutphen: L. Floor Jr. te Op
perdoes en P. Op den Velde te Murmer-
woude.
ADVERTENTIE
lil lllll|llllllllWMIIIiillll|lWlllli
Doe dit eens:
All U een Fiat-berijder
ontmoet, vraag hem dan
eens naar lijn wagen.
Hij zal er mnér goede
dingen van zeggen dan
U van ons zoudtdurven
geloven.
Automobielbedrijven
Haarlem - Bloemcndaal
Tel. 14160 Tel. 22165
De toren van de Grote Kerk in Dordrecht,
die elk jaar een paar millimeter schever
ging staan en thans ongeveer anderhalve
meter uit het lood hangt, is in zijn gevaar
lijke beweging gestuit. Met hulp van rijk
en provincie heeft het gemeentebestuur van
Dordrecht vijf ton ter beschikking kunnen
stellen om de fundering van de toren te
restaureren. Men heeft een verstijvings
gordel van beton rondom de fundering ge
legd, die het de toren onmogelijk maakt
verder te verzakken. Het werk heeft meer
dan een jaar geduurd.
Het oude regeltje dat wel
haast iedereen kent - „Pasen
valt op de eerste Zondag na
de eerste volle maan na het
begin van de lente" - gaat dit
jaar niet op. De laatste keer,
dat het volle maan was, was
op 19 Maart. Toen dus twee
dagen later de lente begon
was de maan juist aan het
afnemen. Sindsdien is zij nog
niet weer vol geioeest, want
één zo'n periode „van vol tot
vol" duurt ruim 29 etmalen.
Pas Zondagmorgen IS April
- om precies te zijn: om 6.48
Nederlandse tijd - is het weer
volle maan. Maar de eerste
(volle) Zondag na dat tijdstip
is de 25ste April. Paaszondag
valt echter dit jaar op 18
April, dus de Paaszondag valt
ditmaal samen met de eerste
volle maan na 21 Maart.
De meeste van onze feest
dagen, persoonlijke, nationale
of christelijke, liggen vast in
het jaar: op de zoveelste dag
van de zoveelste maand. En
wij hebben daarbij het begrip
„maand'' losgemaakt van de
betekenis die het oorspronke
lijk had: dc omlooptijd van de
maan om dc aarde. De maan
heeft tegenwoordig vrijwel
niets meer te zeggen in onze
kalender - alleen juist die
ene keer. bij de bepaling van
de Paasdatum. speelt zij nog
haar rol. En daarut vloeit het
feit voort dat die Paasdatum
beweeglijk is; en met hem de
aan Pasen gekoppelde feest
dagen als Goede Vrijdag, He
melvaartsdag en Pinksteren.
Er zijn echter nog wel ka
lenders - die der Islamieten
bijvoorbeeld - die zuivere
maankalenders zijn! Men re
heat daar met maanden die
beurtelings 30 en 29 dagen
tellen. Twaalf van die maan
den vormen een „maanjaar'
cn in dertig van zulke maan
jaren wordt elf maal een
dag aan de laatste maand van
het jaar toegevoegd. Zo be
reikt men dat één maan ge
middeld 29,53055 etmalen
duurt. Dat klopt „tot op een
haar na" met de werkelijke
duur van de omlooptijd van
de maan om de aarde: die be
draagt namelijk 29.5306 et
malen. (Etmalen hier opgevat
als middelbare zonnedagen.)
Nu is echter het begrip
„een maan-omloop" voor di
verse uitleg vatbaar. In het
geval van de maankalender
der Islamieten bedoelt men
hiermee de zg. synodische
omlooptijd, dat is de tijd die
er verstrijkt tussen twee op
eenvolgende nieuwe manen.
Men let dierbij dus op de
schijngestalte van dc maan en
zegt dan dat er één omloop is
volbracht zodra de maan te
rugkeert in de schijngestalte
waarbij men begon te tellen.
Dat is dus na negenentwintig
eneenhalve dag.
Men zou echter ook kun
nen uitgaan van het tijdstip
waarop de maan, bij haar
tocht rondom de aarde, terug
keert op dezelfde plaats tus
sen de sterren waar men haar
een maandgeleden zag
staan. Doordat in die lijd de
aarde zelf echter ook een
stukje van .haar jaarlijkse
baan heeft afgelegd is dc
sterrenhemel intussen iets
verdraaid, met het gevolg dat
men de maan reeds na 27.3217
etmalen ziet terugkeren op
dat door omringende sterren
gemarkeerde plekje. Deze
omlooptijd van ruim 27 dagen
noemt men de „siderische om
loop". naar het latijnse woord
(sidus) voor gesternte.
Wie tegen deze manier van
tijdrekenen bezwaar heeft,
kan opperen dat men de be
weging van de maan om de
aarde nog op een heel andere
manier kan beschouwen. Het
vlak waarin de maan zich be
weegt ligt enigszins scheef
ten opzichte van het vlak van
de aardbaan om de zon. Daar
uit volgt dus dat de maan zich
gedurende de helft van haar
kringloop „onder" en gedu
rende de andere helft bo
ven" dat aardbaanvlak op
houdt. (Wij gebruiken nu
maar huiselijke termen, al zijn
de begrippen „onder" en „bo
ven" in het heelal natuurlijk
zinloos). De twee snijpunten
van maanbaan en aardbaan-
vlak (dus de. punten waar de
maan op-, respectievelijk on
der „duikt") noemt men
„knopen": klimmende knoop
en dalende knoop. Iemand
zou nu dus kunnen voorstel
len: ik reken dat de maan één
omloop heeft volbracht als zij
eenmaal is rondgegaan van
klimmende knoop tot klim
mende knoop (of: van dalende
tot dalende). Men noemt die
omlooptijd van knoop tot
knoop de ..draconitische om
looptijd". Zij duurt 27,2122 et
malen.
En degene die met deze ma
nier van tewerkgaan niet te
vreden is, kan de zaak nóg
weer van een heel andere
kant bekijken, daarbij als
volgt redenerende: De baan
van de maan is een ellips en
de aarde staat in een der
brandpunten van die ellips.
Het komt dus één keer per
maansomloop voor dat de
maan zich dicht bij de aarde
bevindt, dat wil zeggen in dat
punt van haar baan dat dich
ter bij de aarde ligt dan alle
andere punten van de maan
baan. Dat punt heet „peri-
geilm" (het griekse woord
„gê" (aarde) zit erin). En
men kan dus van oordeel zijn
dat de maan één omloop
heeft volbracht wanneer zij
eenmaal van perigeüm tot pe-
rigeiim is gecirkeld. Dat duurt
27.5545 etmalen; men noemt
zo'n periode de ..anomalisti-
sche maansomloop".
Ziehcr dus vier vullingen
voor het begrip „één maans
omloop"; alle vier verschillen
zij! Men kan niet zeggen dat
de een beter is dan de ander;
het hangt er maar van af.
welk gezichtspunt men in
neemt. Wel kan men zeggen
dat de „maand der schijnge
stalten" het meest bruikbaar
is, omdat die uitgaat van voor
iedereen waarneembare om
standigheden; dat practische
voordeel heeft er natuurlijk
toe geleid dat de Islam deze
synodische maand ten grond
slag legde aan haar kalender.
Maar in theorie zijn de an
dere drie soorten maanomlo-
pen even deugdelijk.
De sterrenkunde is al vele
eenwen oud en het spreekt
dus vanzelf dat men al in
oude tijden heeft trachten te
ontdekken, welke regelmaat er
school in de „dans van zon
en maan". De Athener Meton
ontdekte dat in het jaar 432
voor Christus. Zoekend naar
het kleinste gemene veelvoud
van zonnejaren en (synodi
sche) maan-maanden - in ge
hele getallen - vond hij dat
een periode van negentien
jaar 235 maan-maanden be
vat, althans bij ruwe benade-
dering: er schuilt in deze be
rekening een onnauwkeurig
heid van ongeveer anderhal'
uur. Aan de hand van deze
„cyclus van Meton" kan men
de Paasdatum in een wille
keurig jaar vinden. Daar is
vrij uitgebreid' tabellenwerk
bij nodig; men kan een en an
der uitvoerig vinden in deel
III van de E.N.S.I.E., op pa
gina 52.
Maar er is ook een eenvou
diger methode, ontdekt door
de grote wiskundige Gauss
(1777-1855), van wie reeds
zijn onderwijzer zei (Gauss
was toen een jaar of twaalf):
„Ik kan die jongen niets meer
leren; hij weet meer dan ik."
In die formule van Gauss ko
men twee getallen (m en n)
voor, waarbij voor onze da
gen geldt dat m 24 en n
5. (Na het jaar 2099 veran
derden die waarden, maar dat
laat ons voorlopig koud).
Zoekt men nu de Paasdatum
in een bepaald jaar, dan moet
men dat jaartal eerst gaan
delen door 4, vervolgens door
7 en daarna door 19. De uit
komsten van die deelsommen
zijn niet belangrijk; het gaat
hier om de resten; men noeme
deze resten resp. a, b en c.
Vcrvolgeiis dele men (19c
plus m) door 30 en noeme de
rest van deze deling: d. Tot
slot moet men dan nog (2a
plus 4b plus 6d plus n) delen
door 7 en de rest van die de
ling e noemen. In dat jaar
valt dan de paasdatum op 22
Maart plus d plus e. Voor het
jaartal 1953 vindt men dat
d 9 en e 5. Toen viel
Pasen dus op 22 plus 9 plus
5 „36 Maart" oftewel 5
April.
Neemt men echter de proef
op de som met 1954, dan ont
dekt men dat de berekening
uitloopt op.25 April, de
eerste Zondag na de eerste
volle maan na het begin van
de lente. Iets dergelijks komt
voor in 1981; in dat jaar le
vert de berekening volgens de
formule-Gauss de datum 26
April op. terwijl ook dan Pa
sen een week eerder valt. An
ders zou immers met Pasen
het begin van de lente al meer
dan één maan-maand achter
de rug rijn. G. v.
ADVERTENTIE
Er zijn vele honderdduizenden virginia-
rokers, die in Croydon eindelijk de
sigaret gevonden hebben, die precies
naar hun smaak is. „Een kwaliteit, waar
iedereen op afvliegt", zeggen ze. De vlieg
tuigplaatjes, die op de binnendoosjes zijn
afgedrukt, bewaren zij voor 'n interessante
eigen verzameling, of doen er 'n ander een
genoegen mee.
Zijn er „zeldzame" plaatjes?
Om misverstand te voorkomen, delen wij
gaarne mede, dat er van alle 64 Croydon-
vliegtuigplaatjes (le serie) evenveel
exemplaren in omloop zijn gebracht. Het
berust dus puur op toeval, wanneer som
mige verzamelaars 'n bepaald vliegtuig-
plaatje nog niet aantroffen.
Vcrzamel-albums
Voor slechts 30 ets is voor de eerste serie
van 64 plaatjes Album Nr. I verkrijgbaar.
Mocht Uw sigarettenwinkelier dit niet voor
U hebben, dan kunt U het ook thuisge
stuurd krijgen. Vraag dan Deel I aan bij
Crescent Cigarette Cy, Postbus 210, Eind
hoven, onder bijvoeging van 30 ets. aan
postzegels. Het album wordt U dan port
vrij toegezonden.
Nieuwe serie plaatjes
in de maak
Binnenkort zal de bestaande serie plaatjes
met een nieuwe worden uitgebreid, waar
in ook de modernste vliegtuigtypen zijn op
genomen. Virginia-rokend en vliegtuig-
verzamelend Nederland hoort hier spoedig
meer over.
VIRGINIA
Een kwaliteit,
waar iedereen op afvliegt.
Een groot aantal familieleden en ver
tegenwoordigers van Nederlandse sport
bonden volgden de baar met het stoffelijk
overschot van W. J. H. Muiier, die Don
derdag op de algemene begraafplaats aan
de Kerkhoflaan in Den Haag werd be
graven.
Voor het Nederlands Olympisch Comité
waren vice-president brigade-generaal C.
F. Pahud de Mortanges en secretaris dr. J.
N. van den Houten aanwezig. Voor de Ko
ninklijke Nederlandse Voetbalbond zagen
wij voorzitter ir. H. F. Hopster, drs. Reij-
seger, en de heren O. de Vries en L. Brunt.
Verder waren onder meer aanwezig een lid
van het Internationaal Olympisch Comité,
kolonel b.d. P. W. Scharroo, de vice-voor-
zitter van de K.N.A.U., J. B. Wesseling, een
bestuurslid van de K.N.S.B., de heer C. J.
de Voogd, de voorzitter van de sportcom-
missie van de Koninklijke Luchtmacht,
luitenant-kolonel H. baron van Isselmuden,
en vele bekenden uit Nederlandse voetbal
kringen, zoals oud-voorzitter ir. J. W. Kips,
voorts D. N. Lotsy, ir. H. L. B. Denis, N.
Bouvy, A. J. Staal, K. van Rijswijk, K. L.
van der Meer, ir. E. M. Neuerburg alsmede
J. L. Lioni, consul in Nederland van de
Curagaose Voetbalbond, mr. A. van der
Wilde en F. G. Triebei van de vereniging
„De Zwaluwen", jonkheer I. L. van der
Bereh van Heemstede, oud-voorzitter van
de Koninklijke Nederlandse Wielren Unie
en talrijke andere officials van sportorga
nisaties.
De heer D. Deinum sprak als vertegen
woordiger van het gemeentebestuur van
Wonseradeel. Spreker schetste de over
ledene als een nobele figuur, die ook een
kind van Friesland was. „Hij kan nooit in
Friesland vergeten raken, want zijn wezen
is te diep verbonden geweest met de Friese
grond."
De voorzitter van de K.N.V.B., ir. H. F.
Hopster, herinnerde er aan, dat Pim Muiier
één van de oprichters van de bond is ge
weest en tevens de eerste voorzitter en
later ere-voorzitter. „De tijd, waarin Muiier
ijverde voor de lichamelijke opvoeding en
de sport ligt ver achter ons," aldus spreker,
„en de omstandigheden waren geheel ver
schillend van tegenwoordig. De overledene
had alle eigenschappen van een pionier, hij
was een man van kracht en energie, hij had
vertrouwen en een diep geloof, hij bezat
durf om met nieuwe dingen naar voren te
kernen. Muiier bracht de sport bij de jeugd
en de jeugd bij de sport. Nog steeds wordt
de K.N.V.B. geleid volgens de richtlijnen,
zoals hij die 65 jaar geleden heeft aange
geven."
Jhr. dr. J. C. Mollerus sprak namens
H.F.C., welke vereniging door Muiier in
1879 werd opgericht en haalde herinnerin
gen op aan Muiier en aan de Koekamp in
Haarlem.
Aan het graf dankte een familielid voor
de eer, aan de overledene bewezen.
ADVERTENTIE
GROTE HOUTSTRAAT NAAST LUXOR
De heer L. Götzen le 's Gravenhage 'is
door de technical assistance administration
der Verenigde Naties aangesteld tot finan
cieel adviseur van de regering van Bolivia.
Als zodanig zal hij deel uitmaken van een
groep deskundigen die door de UNO aan
de regering van dat land ter beschikking
zijn gesteld.
De heer Götzen is van 1947 tot 1951 mi
nister geweest, eerst in het ministerie Beel
en vervolgens in het ministerie Drees-Van
Schaik.
Hij zal medio April naar Bolivia ver
trekken, voorlopig voor de duur van twee
jaar.
