Statuut voor nieuw Koninkrijk
brengt grote veranderingen
KRIJNEN te Driehuis
Honderdduizend immigranten
voor het eerst ter stembus
AGFA BOX
Vakkundige service
„Kunst na Arbeid" met
,,'t Was een leugen"
Conflict tussen journalist
en officier van justitie
Suriname in afwachting
Algemeen kiesrecht: gemakkelijker te
bepalen dan door te voeren
Santpoort
ï&Lclclecsf\
VITRAGES en
OVERGORDIJNEN
KOL K'S Meubelmagazijn
Veilinggebouw
HUIZEN
VEILING
TM-miimn
Brengen zij Labour
weer in het zadel
Verkiezingen in Australië
Nieuwe gegevens over
het melkwegstelsel
Eerste- en Tweede Kamer
leden stellen vragen
Echt opcratieweertje
„Zwarte Zee" en „Oostzee"
sleepten slagkruiser
De functie van het
ziekenhuis
Cambodja doet een
beroep op de UNO
Viering Koninginnedag
in Santpoort
Prof. Erhard voorspelt
spoedig einde der EBU
KOUSEN
REPflRRTIE BEDRUF
FOTO LUX
f 16.—
FOTO LUX
P.HOOGEVEEN ZOON
moderne naaimachine
ZAVERSAG 24 APRIL 1954
(Van onze correspondent in Australië)
De uiterlijkheden van de politiek in
Australië zijn minder ingewikkeld dan in
Nederland. Er zijn geen partijen op gods
dienstige grondslag. De enige partijen zijn:
Arbeiderspartij (Labour), Liberale partij
en de Boerenpartij (Coutry party), met
verder een onbeduidend splinterpartijtje
van dissidente Labour-mensen en een
eveneens onbetekenende communistische
partij. Immigranten, die vijf jaar hier zijn
en "gébruik hebben gemaakt van het recht
zich gratis tot Australiër te laten naturali
seren, bezitten nu actief en passief kies
recht. Dit betekent dat zij voor het eerst
invloed gaan uitoefenen op de politieke en
economische leiding van het land. Australië
kent stemplicht voor mannen en vrouwen.
Volgens een enquête van het instituut
voor onderzoek van de publieke opinie
maakt de Arbeiderspartij de beste kans,
met succes uit de verkiezingsstrijd te
komen. Als dit verwerkelijkt wordt, is het
lot van Menzies-Fadden bezegeld. Fadden
(Boerenpartij) is de minister van Finan
ciën, die veel critiek te verduren heeft ge
had door zijn strenge maatregelen ter be
strijding van de inflatie in 1952. Hoewel
hij de inflatie heeft bedwongert, is dit ten
koste van zijn populariteit gegaan. Men-
zies, die vóór de oorlog al minister-presi
dent was, kort daarna werd gewipt door
labour, doch sinds 1949 weer in het zadel
zit, is meester in de rechten. Hij is een
orator van fbrmaat en een politiek integere
figuur.
Bij een beschouwing van de Australische
politiek, bedenke men dat elke staat een
eigen regering en een eigen parlement
heeft, scms voor 500.000 of 600.000 mensen,
zoals Tasmanië en West-Australië. Parle
menten en ministers zijn in zulke staten
niet veel anders dan gemeenteraden en
burgemeesters en wethouders volgens Ne
derlandse begrippen, maar zij voeren een
zelfstandiger politiek die de federale rege
ring danig dwars kan zitten, omdat in alle
In Mei worden de verkiezingen gehouden voor het Australische federale parle
ment. Er zal dan worden beslist of de huidige regering van Liberalen en Boeren
partij, met mr. Robert Menzies als minister-president, aan zal blijven of plaats
moet maken voor Labour, die geleid wordt door dr. Herbert Evatt en diens
plaatsvervanger Calwell, die in 1947, als minister voor immigratie, een bezoek
aan Nederland bracht. Voor het eerst zullen thans immigranten in groten getale
aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer deelnemen en onder hen bevinden
zich ook vele oud-Nederlanders.
staten, behalve in Zuid-Australië, een
Labour-regering aan het bewind is. Botsin
gen met de coalitie-regering van geheel
Australië zijn daardoor aan de orde van
de dag.
Ministers in hemdsmouwen
De politiek wordt in Australië anders be
dreven dan in Nederland. Er zijn geen
politieke partij-bladen, maar wel heeft de
Arbeiderspartij een eigen radiozendstation.
De regering maakt gebruik van een rege-
ringszendstatiori. De politieke leiders, Men
zies, Fadden en de oppositiefiguren Evatt
en Calwell, reizen duizenden mijlen, dag in
dag uit, om redevoeringen af te steken,
zulks dikwijls in hemdsmouwen. Verder
wordt de verkiezingscampagne gevoerd
met advertenties in de dagbladen, waar
geen blad voor de mond *wordt genomen
en de tegenstanders elkaar in woord en
beeld zo ongunstig mogelijk afschilderen.
Aanplakbiljetten en straatleuzen worden
vrijwel niet gebruikt, maar men werkt dit
maal voor het eerst met pamfletten in ver
schillende talen ten behoeve van de' immi
granten-kiezers.
Politiek a la carte
Welomlijnde politieke partijprogramma's
zijn er eigenlijk niet, behalve op enkele
algemene punten. Men werkt om zo te zeg
gen niet volgens een vastgesteld menu.
maar a la carte. Menzies wordt bestreden
door de Arbeiderspartij omdat hij ijzer-
afval naar Japan laat exporteren, evenals
vóór de oorlog, toen het kort daarna als
wapens tegen de geallieerden werd ge
bruikt, en hij wordt bestreden omdat hij
aandelen van de staat in commerciële
ondernemingen aan particulieren heeft
verkocht. De minister voor Immigratie.
Holt, wordt bestreden omdat hij gekleurde
bevolkingsgroepen (overigens in geringe
aantallen) toelaat, wat in strijd is met de
„biank Australië-politiek". De ministers
van Defensie (er zijn er vier) worden be
streden, omdat ondanks 715 millioen
Australische ponden (5,7 milliard gulden)
die er voor de verdediging zijn uitgetrok
ken. uit niets blijkt dat Australië zich wer
kelijk in een verdedigbare positie bevindt.
In dit verband schenkt de Arbeiderspartij
veel aandacht aan Nieuw Guinea en Indo
nesië, dat een grote rol in de Australische
politiek speelt. De belangstelling voor In
donesië is minstens zo groot als in Neder
land. De universiteit van Melbourne, waar
een leerstoel in de Nederlandse taal is ge
vestigd, breidt sinds enige tijd haar biblio
theek van standaardwerken over Indonesië
uit met boeken in de Nederlandse taal,
onder andere van prof. G. van Vollenhoven
en prof. Kleintjes, die in Nederland bij de
jonge generatie helaas al bijna onbekende
grootheden zijn geworden.
Wanneer de Arbeiderspartij de regering-
Menzies verslaat, zal er een andere, meer
spectaculaire defensie-politiek ten aanzien
van het Noorden van Australië worden ge
volgd, met" het oog op Nieuw Guinea en
Indonesië. De plaatsvervangende leider van
de oppositie, Calwell, heeft dit tenminste
herhaaldelijk beloofd.
Menzies verdient als minister-president
7000 Australische ponden 60.000) per
jaar voor een premier over een volk
van 9 millioen zielen een zeker niet gering
salaris. Door allerlei privileges liggen zijn
werkelijke verdiensten echter nog veel
hoger. Een parlementslid verdient 1900
pond (Het gemiddelde inkomen van een
Australische arbeider ligt tussen 800 en
1000 pond per jaar). De leden van het fede
rale parlement vergaderen gemiddeld 70
dagen per jaar. Zij beginnen om half drie
's middags en eindigen omstreeks midder
nacht. Canberra, de federale hoofdstad
v/aar het parlementsgebouw is gevestigd,
ligt voor de meeste leden zó ver weg dat zij
per vliegtuig moeten reizen. Zij hebben het
in elk geval drukker dan hun collega's van
het parlement van Nieuw Zuid Wales, dat
in negen maanden precies één keer een
dag bijeenkomen!
Honderdduizend emigranten, die uit
andere dan Engels sprekende landen af
komstig zijp, zullen in Mei voor het eerst
hun' stem uitbrengen voor een federale
verkiezing. Zij vormen twee procent van
het kiezerscorps (5 millioen); voldoende
om, gezien de balans in de Kamer (51 Libe
ralen, 17 Boerenpartij en 53 Arbeiders
partij) op de uitslag van invloed te zijn.
In een te Amsterdam gehouden verga
dering van de Koninklijke Nederlandse
Akademie van Wetenschappen heeft de
Leidse sterrekundige prof. dr. J. H. Oort
belangrijke gegevens over de structuur van
het Melkwegstelsel bekend gemaakt.
Waarnemingen met een te Kootwijk op
gestelde 7'/i-meter radarspiegel hebben het
mogelijk gemaakt de baansnelheden der
gaswolken in het Melkwegstelsel te meten.
Hierbij werd gebruik gemaakt vah de door
de waterstof-atomen uitgezonden straling
in het gebied der radiogolven.
Met behulp van deze straling konden ook
metingen gedaan worden van de rotatie
snelheid in het binnenste gedeelte van het
Melkwegstelsel, een gebied dat voor opti
sche metingen tengevolge van de sterke
absorptie van het licht geheel ontoeganke
lijk is.
De uit de radiometingen verkregen resul
taten zijn van het grootste belang voor de
bestudering van het tot nu toe nog geheel
onbegrepen verschijnsel van de spiraalvor
mige structuur van ons sterrenstelsel. Zij
hebben aangetoond dat het interstellaire
gas in het binnenste gedeelte van dit stelsel
zich in een geheel andere toestand bevindt
dan in de meer naar buiten gelegen ge
deelten. In het centrale deel van het Melk
weg-stelsel schijnt het gas een massa te
vormen met heftige inwendige bewegingen.
Een afdoende onderzoek van de interes
sante verschijnselen in dit kerngedeelte zal
pas mogelijk zijn nadat de grote radio
telescoop te Dwingelo voltooid is.
De toneelvereniging „Kunst Na Arbeid"
te Beverwijk, welke Vrijdagavond op haar
beurt in het Kennemer Theater aan dit
winterseizoen een einde maakte, had haar
programma dsitmaal gesierd met een bij
zonder uitheemse auteursnaam; namelijk
Wladimir Krausewitch. Ben ik echter goed
ingelicht, dan behoort ook deze tot de on
telbare pseudoniemen van Will, van der
Berg, die voor de noodzakelijke afwisseling
zijn toneelspel ,,'t Was een leugen" nu eens
onder deze schuilnaam geschreven heeft.
Aldus kon opnieuw met enige spijt worden
geconstateerd, dat hij wel degelijk over de
benodigde capaciteiten beschikt om voor
het amateurtoneel speelbare stukken te
leveren, mi,ts hij zijn taak nu eindelijk eens
serieuzer gaat opvatten. Want meestal be
gint deze auteur veelbelovend door een in
teressante conflictstof in behandeling te
nemen („Het witte legioen" of „Zij, die ge
stuurd was"), doch dan gaat het toeval
plotseling een dermate onwaarschijnlijk
grote rol spelen, waarbij de schrijver zo
irriterend aan de touwtjes trekt, dat de be
langstelling van de meer critisch ingestelde
toeschouwer al spoedig geheel verflauwt.
Ook zijn stuk ,,'t Was een leugen" bevat
een dergelijk teleurstellende wending. Miel
van Doorn is een talentvol schilder, die na
twee mislukte huwelijken geestelijk uit zijn
evenwicht is geraakt. Doordat zijn schilde
rijen evenmin de erkenning vinden die hij
als kunstenaar verwacht, gaat hij zich
evenals Han van Megeren toeleggen op het
vervalsen van oude meesters, waarmede in
korte tijd fabelachtige rijkdommen worden
verdiend. Ofschoon de schrijver van dit
karakter de psychologische zijde nauwelijks
hééft aangeroerd, was deze inzet toch be
langwekkend genoeg om voor de verdere
handeling een onmiskenbare interesse in
het leven te roepen. Maar dan neemt Will,
van der Berg zelf de hoofdrol weer over,
door een hoogst onwaarschijnlijk auto
ongeval te enscèneren, waarbij Miei's twee
de vrouw toevallig zijn vroegere echtge
note een zware verwonding bezorgt. Het is
jammer dat de auteur op deze wijze van
zijn oorspronkelijke handeling is afge
weken en zich daardoor op een zijweg be
gaf, waarin elke serieuze belangstelling on
vermijdelijk moest doodlopen. Opnieuw
heeft hij zichzelf hiermee te kort gedaan.
Aan de vertolker van de hoofdrol heeft
deZe deceptie zeker niet gelegen. H. Luster
wist als Miel van Doorn dit toneelspel vrij
wel geheel te dragen, doordat hij zich een
flegmatieke speeltrant had aangemeten,
welke voor het uitbeelden van deze kun
stenaar de juiste oplossing bleek te zijn. Hij
verzwakte geen moment, zodat deze speler
steeds met bewondering en genoegen kon
worden gadegeslagen. J. Zoon is een jonge
kracht, die zich voor zijn vereniging in
passende rollen ongetwijfeld nog bijzonder
verdienstelijk kan maken, doch als de
kunsthandelaar Karei van Nieuwland was
hij toch beslist te jeugdig om zich voldoen
de te laten gelden. Daarnaast gaf H. van
Meurs een geestige typering van de klap
lopende kolonel-schoonvader. Van de
dames was mevrouw R. Broek als de wufte
Trix van Doorn ongetwijfeld de beste,
doordat zij dit hautaine karakter met een
verdienstelijk élan wist weer te geven.
Mevrouw B. Wesier voldeed minder als de
traditionele toneel-oma, voornamelijk door
dat zij hiervoor te jeugdig van allure was.
Mevrouw D. Schoenmaker werd ditmaal
de gelegenheid tot typeren onthouden
een genre waarin zij gewoonlijk uitblinkt,
zodat zij nu niet tot vermeldenswaardige
prestaties kwam. Dit geldt ook voor J. Pee
kei als Ted Valerius, een vrij vaag ge
schreven vriendenrol.
Tenslotte willen wij dan gaarne besluiten
met het signaleren van de intense aandacht,
waarmee het publiek de handeling op het
toneel gevolgd heeft, waarbij uit de reac
ties gemakkelijk kon worden geconclu
deerd, dat stuk en spelers de instemming
van de zaal ruimschoots verwierven.
JAN VAN DAM
BESOMMINGEN VAN HEDENMORGEN.
1 Trawler 20.600; IJM 16 ƒ27.900: Rd
15 11.500: KW 85 7890; KW 125 ƒ2020;
Wr 7 ƒ3180: Wr 67 1980; KW 189 830;
KW 30 1250; KW 92 1470; KW 35 1240;
KW 94 1360; KW 128 1300; KW 60
1530.
Het Eerste Kamerlid prof. Molenaar
(V.V.D.) en het Tweede Kamerlid mr. Van
Rijckevorsel hebben aan de -minister van
Justitie vragen gesteld over de behandeling
van de journalist Johan Luger door de
officier van Justitie te Amsterdam, mr. F.
Hollander.
De heer Luger (Pasquino) had in ar
tikelen in De Telegraaf en in de Haagse
Post critiek geoefend op mr. Hollahder. Hij
werd daarna bij deze officier- ontboden.
Over de wijze waarop hij door mr. Hollan
der over zijn onvriendelijke artikelen werd
onderhouden heeft hij daarop in-. De Tele
graaf een uitvoerig relaas geschreven.
Prof. Molenaar heeft nu minister Donker
gevraagd te onderzoeken, of dit verslag een
juist beeld geeft van de reden, waarom de
officier van Justitie de heer Luger bij zich
heeft ontboden, alsmede van het verlooD
van de ontvangst, en of de minister bereid
is aan de Kamer en aan de officier van
Justitie zijn oordeel over diens houding in
deze kenbaar te maken, indien althans het
resultaat' vari het onderzoek dabrtoe aan
leiding geeft.
Mr. Van Rijckevorsel vraagt de minister
of deze niet van oordeel is, dat de in het
laatste artikel van de heer Luger gestelde
feiten indien deze waar zouden zijn
een vermoeden opleveren van het plegen
van het in artikel 365 Wetboek van Straf
recht omschreven strafbaar feit: „De amb
tenaar, die door misbruik van gezag iemand
dwingt iets te doen. niet te doen of te dul
den, wordt gestraft met gevangenisstraf
van ten hoogste twee jaren", welk vermoe
den immers ingeval de feiten waar zijn
gegrond kan worden od:
het door mr. F. Hollander in ziin hoe
danigheid van officier van Justitie, dus als
ambtenaar in de uitoefening van ziin be
diening, tot de betrokkene gericht officieel
verzoek om op het parket te komen; de
mededeling, dat de betrokkene niet ten
parkette is ontboden om te worden ver
hoord ter zake van een tegen hem in te
stellen strafvervolging, doch slechts om op
onvriendelijke wijze te worden onderhou
den over een door hem geschreven on
vriendelijk stuk over mr. F. Hollander;
het dreigement, dat mr. Hollander des
ondank? bevoegd zou zijn om de betrokke
ne 6 uur van zijn vrijheid te beroven:
het optreden van een rechterlijk ambte
naar in eigen zaak. waardoor de rechter
lijke onpartijdigheid zoals die in beschaaf
de landen gebruikelijk is, is geschonden.
Mr. Van Rijckevorsel vraagt voorts of
de minister bereid is om ter zake van de
gedragingen van deze Amsterdamse offi
cier van Justitie thans een onderzoek te
doen instellen „hetzij ter zake van het ver
moeden van overtreding van artikel 365
Wetboek van Strafrecht, hetzij ten einde
te komen tot ontslag of overplaatsing van
deze rechterlijke ambtenaar, indien het
aanzien en het zedelijk gpzag van de rech
terlijke macht zulks zouden vereisen, het
zij ten einde andere disciplinaire maatrege
len te overwegen, mede. gelet op de reeds
door vroeeere gedraeineen van deze amb
tenaar onder de justitiabelen veroorzaakte
onrust en gewekt onbehagen."
Silver Springs in Florida beleefde de
wereldpremière „Onderwatermodeshow",
toen een grote Amerikaanse confectiefirma
een onderwatershow hield, die moest be
wijzen, dat de door haar gemaakte mantels
en toppers, van absoluut waterafstotend
materiaal waren gemaakt. De mode-critici
werden door de firma uitgerust met een
duikhelm, zodat zij gedurende de gehele
show aan hun gezellig in de planten
geplaatste tafeltjes konden blijven zitten.
Boven: Eén voor één verdwijnen de man
nequins onder water. Beneden: Een elegan
te verschijning, zelfs onder water. De criti
cus (achtergrond) keek bewonderend toe.
*XXX)OOOOOOOOnOOOOOOOOOOOOOOOOi
oncyyjccoooop1
De doktoren in de verschillende West-
Duitse klinieken stellen zich thans eerst
in verbinding met het weerbureau al
vorens grote operaties te verrichten. In
samenwerking met Zwitserse'chirurgen
hebben leden van de operatie-staf van
de ziekenhuizen van de universiteit
van Göttingen ongeveer 4500 patiënten
onderzocht op hun ..weerpevoeligheid".
Men ontdekte daarbij dat 50 pet. van de
onderzochte personen merkbaar ver
schillend reageerde op verschillende
weersomstandigheden zoals hoge en lage
drukfronten. stormen en plotselinge ver
anderingen in temperatuur.
Zij die sterk reageren op veranderingen
Sleep van 20.000 ton van
Rio de Janeiro naar Spezia
Donderdagmiddag heeft een groot aan
tal Italiaanse gasten uit scheepvaartkringen
een bezoek gebracht aan de Nederlandse
sleepboten „Zwarte Zee" en Oostzee" Van
L. Smit en Co's internationalp sleepdienst,
die' in Spezia waren aangekómen met' dë
^Braziliaanse slagkruiser .^Mfcas Gerais".
Op 11 Maart waren de twee sleepboten met
hun sleep van 20.000 ton uit Rio de Janeiro
vertrokken en dank zij de 6200 pk's konden
zij bij goed weer wel 180 mijl per dag af
leggen.
In de Middellandse Zee ontmoette het
sleeptransport nog enkele dagen zware
storm, zodat ingewijden wel even terug
dachten aan een zusterschip van deze krui
ser, de „Sao Paulo", dat enkele jaren ge
leden door Engelse sleepboten van Rio de
Janeiro naar Engeland gesleept zou wor
den. Tijdens stormweer op de Noord-
Atlantische Oceaan is dit schip met man
en muis vergaan.
Het was waarschijnlijk mede daaraan
toe te schrijven dat de belangstelling bij
in het weer vertonen zowel phusiologi- aankomst te Spezia zo bijzonder groot was.
als psychologische veranderingen, zei
den doktoren van de universiteit van
Göttingen. Patiënten die thrombose kre
gen na een operatie, waren in bijna alle
gevallen ook „weergevoelig".
Teneinde de sterfte na operaties te be
perken houden de doktoren in Göttingen
en andere West-Duitse steden nu dan
ook terdege rekening met de weersvoor
spelling en stellen zij operaties, indien
mogelijk, uit, wanneer de patiënt be
hoort tot het weergevoelige type en er
weersverandering op komst is.
Duitse ziekenhuizen, waarvan er vele
vol liggen met fondspatiënten en die
daarom wel eens moeite hebben de eind
jes aan elkaar te knopen, krijgen de
weerberichten van de meteorologische
stations van Göttingen en Hannover
gratis. (United Press).
In Arnhem is een landelijk ziekenhuis
congres gehouden onder leiding van prof.
dr. A. Querido uit Amsterdam. Hij zei in
zijn openingsrede, dat de functie van het
ziekenhuis in de laatste vijftig jaar funda
menteel is gewijzigd: was het eerst een toe
vlucht voor hen, die nergens anders ziek
konden zijn. door de ontwikkeling van de
geneeskunde is het een plaats geworden,
waar zich de geneeskundige technieken
concentreren. De vraag, of het offer, dat
de ziekenhuisorganisatie van de gemeen
schap vraagt, evenredig is met het nut, dat
het ziekenhuis voor de volksgezondheid
afwerpt, is onmogelijk te beantwoorden.
Het ziekenhuis is geen organisme dat los
van andere gezondheidsorganisaties kan
worden beschouwd, maar een schakel in
het geheel der voorzieningen. Het zieken
huis dient zijn werkzaamheden te ont
plooien op alle gebieden van de volksge
zondheid, zowel op de curatieve als op de
preventieve en positieve zorg.
Over de tegenwoordige toestand zei prof.
Querido, dat naar gebleken is, de bijdrage
van het ziekenhuis aan preventieve en
positieve zorg zeer gering is, terwijl op
curatief gebied belangrijke lacunes zijn aan
te wijzen.
Zuster Monika Wüst uit Zürich sprak
over de menselijke betrekkingen in het zie
kenhuis. Zij zei dat msn weerstand moet
bieden aan de neiging in een ziekenhuis de
geestelijke atmosfeer gelijk te laten worden
aan die in een groot industrieel bedrijf.
Ziekenhuizen worden steeds meer centra
van wetenschappelijk onderzoek en ver
liezen hun oorspronkelijk karakter van
tehuis voor zieken. Zij meende dat de lei
dende figuren in een ziekenhuis niet alleen
de vak-technische kwaliteiten maar ook de
persoonlijke omstandigheden en zorgen van
het personeel moeten kennen.
NEW YORK. (Reuter). De ambassa
deur van Cambodja in de V.3 heeft Vrij
dag aan de secretaris-generaal van de
UNO, Dag Hammarskjoela, eer. beroep
van zifn regering op de UNO overhandigd
aangaande „de aggressie, die Vietminh-
troepc-n jegens Cambodja hebben ge
pleegd".
De ambassadeur verzocht niet om een of
andere actie van de UNO in dit stadium.
Cambodja behoudt zich echter het recht
voor dit in ce toekomst te doen.
Dit is de eerste maal, dat de strijd in
Indochina officieel ter kermis van de UNO
is gebracht. Frankrijk heeft zich tegen in
menging van de UNO uitgesproken.
De secretaris-generaal van de UNO zal
het beroep van Cambodja doorgeven aan
alle ledenstaten ter hunner informatie, al
dus is Vrijdag later namens deze te Wash
ington medegedeeld.
McGarthyïsme en onderwijzers
Het hof van beroep van de staat New
York heeft uitgemaakt, dat onderwijzers
ontslagen kunnen worden, die weigeren
tegenover een bevoegde senator te verkla
ren of zij al dan niet lid zijn van de com
munistische partij. Met vier tegen drie
stemmen handhaafde het hof het ontslag
van 14 onderwijzers die geweigerd hebben
de desbetreffende vraag tegenover senator
Homer Fergussen te beantwoorden. Zij
beriepen zich hierbij op constitutionele
wetten. Het onderzoek had in September
1952 plaats.
De vereniging herdenking Nationale da
gen, Santpoort-station, heeft besloten
Koninginnedag niet ongemerkt te laten
voorbijgaan. Het wordt weer een feest
voor de jeugd van vier tot veertien jaar.
Voor de kleuters er is in „De Toorts"
een filmvertoning. Op het plein van de
Brederodeschool wonden behendigheids
wedstrijden gehouden, waarvoor mooie
prijzen beschikbaar zijn. Ook de debutan-
tjes zullen dit jaar weer aan het program
ma medewerken.
Het avondfeest wordt, in samenwerking
met de Oranjevereniging Santpoort-dorp,
'gehouden in het Burgemeester Rijkenspark.
(Van onze correspondent in Paramaribo)-
Tot 1949 werd Suriname „koloniaal be
stuurd," zoals men .dat tegenwoordig noemt.
De gouverneur, vertegenwoordiger van de
Kroon, oefende, op aanwijzing van de Ne
derlandse minister, het hoogste gezag uit.
Wel stonden sinds lange jaren de Staten
daarnaast als wetgevend college, doch hun
bevoegdheden waren, zowel wettelijk als in
de praktijk, vrij beperkt. En een instantie,
die voor het uitvoerend gezag mede-ver
antwoordelijkheid droeg, was onbekend.
Bovendien waren de Staten in hun toen
malige samenstelling weinig representatief
voor de heterogene bevolking (het kiezers
corps bestond uit ongeveer tweeduizend
personen, vrijwel uitsluitend Creolen en
Nederlanders) en als correctief hierop werd
een gedeelte van de leden door de gouver
neur benoemd.
In 1949 werd toen ingesteld het „College
van Algemeen Bestuur" dat een zekere
mede-verantwoordelijkheid droeg voor het
uitvoerend gezag, en waarvan de leden
zekere bevoegdheden van de gouverneur
gedelegeerd kregen. Formeel bleef het ge
zag berusten bij de gouverneur, ook al
werd van stonde af aan het nieuwe college
bij de bestuursvorming volledig inge
schakeld.
Deze constellatie werd echter in 1950
grondig gewijzigd door de zogenaamde „In
terim-regeling", een voorlopige staatsrege
ling van Suriname, in afwachting van het
„Statuut voor het nieuwe Koninkrijk".
Als voornaamste punt werd in het
kort samengevat door deze nieuwe rege
ling bewerkstelligd dat de inwendige aan
gelegenheden van Suriname werden ge
regeld door, en voor verantwoordelijkheid
kwamen van Surinaamse organen, terwijl
slechts voor zaken, waarbij Nederlandse
belangen betrokken waren, een procedure
zou worden gevolgd, waarbij het opperbe
stuur in Nederland zou optreden. De gou
verneur bleef hoofd van de landsregéring.
Tevens werden ingesteld, de functies van
landsministers, die gezamenlijk met de gou
verneur het uitvoerend bewind uitoefenden
en op wie de verantwoordelijkheid van de
regering overging. De gouverneur blijft
v/el de besluiten van de landsregering
tekenen, doch kan dit alleen doen met
mede-ondertekening van een of meer
landsministers, die terzake verantwoorde
lijk zijn aan de volksvertegenwoordiging. De
gouverneur staat buiten die verantwoorde
lijkheid, een situatie, welke ongeveer paral
lel loopt aan die in Nederland ten aanzien
van de Koningin. De verantwoordelijkheid
voor het interne beleid kwam dus geheel te
rusten bij Surinaamse organen.
Kiesstelsel
Intussen was ook het kiesstelsel aanzien
lijk gewijzigd- Van Siyinaamse zijde was
een stelsel ontworpen dat wel streefde naar
algemeen kiesrecht voor mannen, maar
toch nog een groot aantal beperkingen in
hield.
Bij de behandeling door de Staten-Gene-
raal in Nederland konden deze beperkin
gen geen instemming vinden en werd be
sloten het algemeen kiesrecht in de rege
ling op te nemen. Daarbij werd. op voorstel
van het Kamerlid mejuffrouw Tendeloo,
zonder veel discussie tevens besloten om
tegelijkertijd het algemeen vrouwenkies
recht in te voeren. Voor een ieder, die Su
riname met haar politiek ongeschoolde be
volking ook maar enigszins kent, was dit
een wel zeer vèr-gaande maatregel, welke
dan ook in de party-politiek niet zonder
consequenties is gebleven.
De Staten van Suriname, toen nog hoofd
zakelijk Creools, hebben op deze basis een
kiesreglement vastgesteld dat een merk
waardige mengeling vertoont van diverse,
elders in de wereld gebruikelijke, kiesstel
sels. De benoemde leden verdwenen uiter
aard. Alle 21 leden werden voortaan ge
kozen. Daarbij werd bepaald dat er hiervan
10 zouden worden gekozen door Parama
ribo (met rond 86.000 van de 200.000 in
woners, welke Suriname telt), hetwelk als
geestelijk centrum werd beschouwd. Deze
leden worden gekozen op een lijst, volgens
eenvoudig meerderheidsstelsel, zonder
herstemming. Het aangrenzend bestuurlijk
district Suriname, met 60.000 zielen, werd
verdeeld in drie kiesdistricten, die elk één
lid mogen kiezen. Daarnaast kiezen de be-
stuursdistricten Commewijne (met onge
veer 20.000), Saramacca (met 13.000), cn
Nickerie (met 18:000 zielen) elk twee leden,
tezamen op één lijst. De bestuursdistricten
Marowijne (met 17.000), te weten over
wegend Bosnegers en Indianen, en Coronie
(met 4.000 zielen) mogen elk één lid kiezen.
Voor een buitenstaander is bij dit stelsel
elke logica zoek. Doch de insider, die de
spreiding van de voornaamste drie bevol
kingsgroepen: Creolen, Hindostanen en Ja
vanen, over het Surinaamse territoir kent,
begrijpt de opzet beter. De Staten bestaan
thans uit 13 Creolen. 6 Hindostanen en 2
vertegenwoordigers van ce Javanen, welke
cijfers in generlei verhouding staan tot de
respectievelijke getalsterkten. Het aantal
bezwaren tegen dit stelsel, en het aantal
verzoeken om herziening, is dan ook legio,
doch als inwendige aangelegenheid van
Suriname kunnen alleen de Staten zélf
hierin wijziging brengen.
Professor Ludwig Erhard, de West-Duit
se minister van Economische Zaken, heeft
gisteren opnieuw „de spoedige dood van
de Europese Betalingsunie" voorspeld. De
West-Europese landen zouden volgens de
minister in de nabije toekomst een vrije
valuta krijgen. Zij zouden dan naast het
dollargebied en het sterli-rvggebied het
derde vrije valutaeebied van de Westelijke
wereld vormen. Deze drie valutagebieden
samen zullen tachtig procent van de we
reldhandel omvatten en tezamen staan
tegenover het „roebelblok".
Wat de Zuid-Amerikaanse landen be
treft, vanwaar Erhard zojuist is terugge
keerd, zeide de minister, dat deze hun
plaats in een VarT dezè systemen zouden
moeten kiezen. Beide groepen waren na
melijk zo sterk, dat geen land zich zou
kunhëh permitteren'er buften Ie blijven.
Het was volgens Erhard de taak van de
West-Europese landen,Zuid-Amerika daar
bij de helpende hand te bieden.
Duitsland had zich volgens hem bereid
verklaard de nodige econorqische hulp te
verlenen. De bondsregering zou de weg
openen voor grotere investeringen van
Duitse firma's in dit uitgestrekte gebied,
waar een „bijzonder vriendschappelijke
houding tegenover de Duitsers" viel waar
te nemen.
OPHALEN 9
GEEF DON UW
KOUSEN IN
VERTROUWDE
NONDEN..
wy
tonen
40
verschillende dessins
Grote collectie Lopers Karpetten
Huiskamers - Slaapkamers - Salons
ZIET ONZE ETALAGES
Pres. Krugerstr. 60 A
IJmuiden-W.
Tel. 4129
Nummerbrieven, die volgens
ons oordeel niet bona fide
reageren op de Inhoud van
advertenties, worden niet
doorgezonden.
Niet-afgehaalde nummer-
brieven worden na 14 dagen
vernietigd.
LEVERT U DE ORIGINELE
met geelfilter
niet voor 18.—
maar voor
Daarbij nog een ROLFILM GRATIS
zó lAng de voorraad strekt.
KENNEMERLAAN 25 - IJMU1DEN - TELEF. 4519
Veilingmeesters sinds
1909 van Onroerende
en Roèrende Goederen
Nieuwe Gracht $4.
op nader te bepalen
datum in Mei a.s., de
welke de verkoop be
treft van de beide
HUIZEN, ERVEN en
OPEN GROND, Spaar-
ne nos. 21 en 23, geza-
mentlijk groot 300
M2. Nadere gegevens
en inlichtingen te be
komen ten kantore
van voornoemde Vei
lingmeesters.
TAXATIE. Bij voorne
men tot het doen vei
len van percelen,
waarvan voorafgaan
de taxatie gewenst,
zijn hieraan geen kos
ten verbonden.
bij de aankoop van een
vindt U bij
Driehuizerkerkweg 87 Telefoon 5736
