Geef op VADERDAG Vijfde Mei moet nationale feestdag worden PANDA EN DE MEESTER-ZAKENMAN D.D.D. Wereldnieuws Advocaten van dr. Opperheimer dringen op spoed aan JEUK Voorzitter Expoge: „Nederland dient open te staan voor fatsoenlijke Duitse toeristen De radio geeft Vrijdag Maagklachten j Commissie voor Atoomenergie krijgt straks een nieuw republikeins lid ZccU i<) Aet zo J DONDERDAG 17 JUNI 1954 2 Twee weken gevangenis straf voor dierenmishan deling het allerbeste - iets werkelijk fijns- zo n grote doos „Koninklijke'' ducht nog geen concurrentie van atoomenergie Zowel deviezen- als goudvoorraad gestegen Gepensionneerden verlie zen proces tegen H.T.M. KEI P Gr. Houtstraat 137 naast Lusor Schriftelijke cursussen voor reserve-officieren Concentratiekampen Duitse jeugd behoort zich in Nederland kies te gedragen Gehoorzin bij lagere dieren ADVERTENTIE ,.ÏIet is betreurenswaardig:, dat onze re gering: nog niet heeft kunnen besluiten tot vaststelling van de 5de Mei als zelfstandige nationale feestdag. De mogelijkheid daar toe voor de toekomst werd opengelaten. Het Nederlandse volk zou op 5 Mei moe ten tonen, dat het dankbaar was voor de herwonnen vrijheid en aan deze dankbaar heid ieder jaar weer op gepaste wijze uiting wilde geven. Het Nederlandse volk heeft op 5 Mei 1954 een klinkend antwoord ge geven. Vele gemeentebesturen en particu lieren hebben hun plicht verstaan. Hun voorbeeld moet en zal nagevolgd worden en wij rekenen reeds voor 1955 op een vol waardige nationale feestdag op de 5de Mei". Dit zei gistermiddag de voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ex-politieke Gevangenen uit de Bezettingstijd, mr. G". Ch. Aalders. in een rede, waarmee hij het negende congres van de vereniging, dat in Arnhem wordt gehouden, opende. Hij meende geconstateerd te hebben dat her leven van de belangstelling voor de 5de Mei gepaard was gegaan met een intenser beleven van de juiste betekenis van de 4e Mei. de dag waarop de doden worden her dacht. Ook in het afgelopen verenigingsjaar is de strijd tegen het concentratiekamp systeem gevoerd, nationaal en internatio naal. Deze strijd tegen het concentratiekamp systeem en de dictatuur moet de strijd worden van ieder in vrijheid levend mens, niet alleen van enkele enthousiastelingen, omdat overwinning in die strijd betekent een grote stap in de richting van wereld orde, het verliezen van die strijd een to tale vernietiging en ondergang. Het nationaal socialisme, zo vervolgde mr. Aalders, is niet dood. Het leeft, zij het dan een zeer schamel bestaan. Los van rechterlijke uitspraken van de laatste tijd heeft ons volk onmiskenbaar blijk gegeven niets te moeten hebben van een stelsel, dat ook maar enigszins herinnert aan het na tionaal socialisme, dat zulke grote onhei len over ons land heeft gebracht. Geen uitingen van haat tegen Duitsers „Helaas hebben enkele figuren gemeend hun afkeer tegen een stelsel tot uitdruk king te moeten brengen in een uiting van haat tegen bewoners van het land, dat de bakermat is geweest van het nationaal so cialisme. Dit is onwaardig. Ook velen van ons", aldus mr. Aalders, „bezien met zorg de politieke ontwikkeling van West-Duits- land. Het feit, dat binnen de 10 jaren na de ineenstorting van het „Derde Rijk" reeds drie ministerzetels bezet zijn door voormalige nationaal socialisten geeft re den tot bezinning, evenals het feit, dat zij, die als Duitsers in eigen land de strijd tegen Hitier en zijn horden hebben ge voerd, in discrediet zijn. Maar wij, die met hand en tand ons hebben verzet tegen ge lijkschakeling, zullen niet alle Duitsers over één kam mogen scheren. Herhalin- ADVERTENTIE HILVERSUM I. 402 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Gebed. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 9.45 Schoolradio. 10.00 Platen. 10.30 Lichte muziek. 10.55 Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.40 Kamerkoor. 12.00 Angelus. 12.03 Metropole-orkest en solist. 12.30 Land en tuinbouwmededelingen. 12.33 Musette- orkest. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20 Pianoduo. 13.45 Voor de vrouw. 14.00 Platen 14.30 Platen 15.00 Schoolradio. 15.30 Amuse mentsmuziek. 16.00 Voor de zieken. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 Kinderkoor. 17.40 Salon orkest en solist. 18.00 Actualiteiten. 18.10 Lichte muziek. 18.40 Vragenbeantwoording. 18.52 Actualiteten. 19.00 Nieuws. 19.10 Rege ringsuitzending: Verklaring en toelichting. 19.30 Verzoekprogramma voor de militairen (platen). 20.25 De gewone man. 20.30 Pro menade-orkest en solist. 21.05 Luchtmacht kapel en solist. 21.35 Brabants halfuur. 22.10 Dansmuziek. 22.45 Kerk en mens, causerie. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen. HILVERSUM II, 298 M. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek. 7.33 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.45 Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Platen. 9.40 Schoolradio. 10.00 Thuis, causerie. 19.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de kleuters. 10.40 Orgel en zang. 11.10 Radiofeuilleton. 11.30 Pianorecital. 12.00 Duetten. 12.30 Land- en tuinbouwmedede lingen. 12.33 Sport en prognose. 12.48 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen. 13.20 Gevarieerde muziek 14.00 Kookpraatje. 14.20 Blaaskwintet. 14.50 Voordracht en mu ziek. 15.10 Pianorecital. 15.30 Musette orkest. 16.00 Platen. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Orgel. 17.20 Muziekcauserie. 18.00 Nieuws. 18.15 Pla ten. 19.00 De Gouden Tijd van Jonge Strijd, causerie. 19.15 Piano. 19.30 Op bezoek bij anderen. 19.45 Berichten. 20.00 Nieuws. 20.05 Boekbespreking. 20.10 Klarinet kwintet. 20.30 Een half millioen vluchtelingen, cau serie. 20.40 Humanisme als levensbeschou wing, causerie. 21.00 De heer en mevrouw Grenzeloos en Marjan ontdekken Europa, hoorspel. 22.00 Buitenlands weekoverzicht. 22.15 Lichte muziek. 22.30 Vandaag, causerie. 22.45 Avondwijding. 23.00 Nieuws. 23.15 Klein koor. 23.47—24.00 Luit, viool en viola da gamba. BRUSSEL. 324 M. 11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla ten. 13.00 Nieuws. 14.00 Schoolradio. 15.30 Platen. 16.00 Ifigenia. opera. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 18.00 Platen. 18.10 Voor dracht. 18.20 Platen. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.00 Causerie. 20.15 Symphonie-orkest en solist. 22.00 Nieuws. 22.15 Internationale Radio-Universi teit. 22.30 Platen. 22.55—23.00 Nieuws. BBC 22.0022.30 Nieuws. Hoe de weekbladen het zien. Nieuwe films. (Op 224 en 75 m.). gen van het optreden in de bezettingsjaren zullen niet geduld behoeven te worden, het Horst-Wessellied zal op onze bodem niet mogen klinken. Maar voor fatsoenlijke Duitse toeristen moet Nederland open staan, De zaak van de vrijheid wordt niet gediend door clandestiene pamfletten of uitingen van haat." Jeugdboek over bezettingstijd De opgroeiende jeugd van straks zal kennis moeten dragen van de verschrik kingen van de bezettingstijd, doch tevens van de heldhaftige strijd voor de vrijheid en van de offers, die daarbij zijn gebracht. Het hoofdbestuur heeft daarom plannen beraamd om de uitgave en verspreiding op zeer grote schaal van een goed jeugdboek over de bezettingstijd, tot stand te bren gen. Deze plannen hebben in principe bij de regering een goede ontvangst gehad. In het nieuwe verenigingsjaar hoopt men deze plannen te kunnen verwezenlijken. Een 34-jarige fabrieksarbeider uit Zwjjn- drecht zal veertien dagen gevangenisstraf moeten ondergaan, omdat hij zijn hond bij ebtij op een strekdam in de rivier had vastgebonden. Het was de bedoeling, dat het dier bij vloed zou verdrinken. Een voor bijganger had de hond echter later bevrijd. De rechtbank te Dordrecht had de fa brieksarbeider veroordeeld tot zes weken gevangenisstraf. De procureur-generaal bij het gerechtshof in Den Haag had van deze straf bevestiging gevraagd. Het hof heeft de straf verlaagd tot veertien dagen. ADVERTENTIE het voedsel moeilijk die au Uw maag nei vlJ nlet verteert, ontstaat In Amsterdam is gisteren de aandeelhou dersvergadering gehouden van de Konink lijke Nederlandse Petroleum Maatschappij. Op een vraag over de toekomstige bete kenis der atoomenergie antwoordde de di recteur, ir. H. Bloemgarten: „Wij zijn er van overtuigd, dat in de toekomst de atoomenergie zeker een belangrijke rol gaat spelen in de wereld-energievoorzie ning, maar ook dat de olieproducten even belangrijk zullen blijven als zij thans zijn. Vroeger, toen de olie-industrie in opkomst was, dacht men dat de steenkolen-industrie in belangrijkheid zou gaan dalen, maar op het ogenblik heerst er nog een kolentekort en heeft de kolenindustrie zich sindsdien zelfs verder ontwikkeld. Er zal steeds meer energie nodig blijken te zijn. In Nederland en elders heeft de maatschappij haar men sen, die zich specialiseren op de ontwikke ling van de atoomenergie. Wij blijven op de hoogte en weten een hoop," aldus ir. Bloemgarten. Het voornaamste aspect van de verkorte balans van de Nederlandse Bank, opge maakt per 14 Juni, is de lichte stijging van de goudvoorraad. Deze is namelijk met ruim 6 millioen gestegen tot 2.929,9 mil lioen. Sinds 15 Februari 1954 is de goud voorraad onveranderd gebleven op 2.923.7 millioen. Ook de deviezenreserve is in de afgelopen week vrij behoorlijk vermeer derd en wel met ƒ41 millioen tot 1.679,4 millioen. Goud en deviezen tezamen over schreden de 4600 millioen en kwamen op een nieuw na-oorlogs hoogtepunt, te weten 4.609,3 millioen. De bankbiljettencirculatie vertoont voor de tweede maal deze maand een contractie. Zij bedraagt thans 3.254,3 millioen tegen vorige week 3.308,8 millioen. (Van onze correspondent in Washington) De advocaten van dr. Oppenheimer heb ben een tussenstadium overgeslagen en zich rechtstreeks tot de commissie voor atoom energie gewend. Deze haast is verklaar baar. Genoemde commissie is de hoogste instantie voor dit geval en op 30 Juni moet één van de vijf leden aftreden omdat zijn ambtstermijn verstreken is. Na 1 Juli zul len Oppenheimer's kansen waarschijnlijk slechter staan, want dan komt er een nieu we man in de commissie, een figuur, die president Eisenhower zal benoemen en die naar alle waarschijnlijkheid met admiraal Strauss, leider van deze commissie, onder één hoedje zal spelen. Thans heeft Strauss nog slechts één bondgenoot in de commis sie, evenals Strauss zelf door Eisenhower benoemd. Tegenover Strauss en Campbell staan op het ogenblik drie leden, nog be noemd door president Truman, Het is bedenkelijk, dat zelfs een commis sie als die voor de atoomenergie, gespleten is volgens de partij-politieke scheiding. Op dit belangrijke gebied evenals trouwens in de buitenlandse politiek behoorde de partijstrijd niet tot uiting te komen. De kans is nu groot dat de uitspraak over Oppenheimer bepaald zal worden door. de datum waarop die geschiedt. Vóór 30 Juni staan Oppenheimer's kan sen beslist beter, daarna zal men de zaak meer beoordelen volgens de veiligheids maatregelen, die Eisenhower heeft inge voerd. Overigens is er niet veel kans zelfs niet vóór 30 Juni op een volledige rehabilitatie van de atoomgeleerde. Indien de regering niet anders zal doen, dan voortaan niet langer gebruik maken van zijn adviezen, dan is dat kortzichtig, doch ADVERTENTIE De rechtbank te 's Gravenhage heeft uitspraak gedaan in een civiel proces tus sen het H.T.M.-pensioenfonds en een aan tal gepensionneerden. Dezen hadden geëist, dat het H.T.M.-pensioenfonds pensioen zou uitkeren zonder aftrek van invaliditeits- rente, die werd uitbetaald door de Raad van Arbeid. Deze vordering is afgewezen. Dat de ge pensionneerden de invaliditeitsrentc niet ontvingen was een gevolg van het feit, dat de H.T.M. de invaliditeitszegels voor hen had geplakt, hoewel in 1927 het plakken van deze zegels door maatschappyen, die een pensioenfonds hadden, niet meer ver plicht werd gesteld. De gepensionneerden verweten nu hun vroegere werkgeefster, dat deze hen niet op de hoogte had gesteld, dat zij niet langer verplicht waren verze kerd en dat zij zich vrijwillig hadden kun nen verzekeren. in elk geval veel minder onbehouwen, dan dat men een man, aan wie het land zo veel verschuldigd is, publiekelijk beledigt. Funeste heksenjacht Heksenjacht, ook al wordt het strengste vonnis niet uitgesproken, is funest. Prof. Owen Lattimore (die ervan wordt beticht dat hij het departement van Buitenlandse Zaken in linkse zin zou hebben voorgelicht) en dr. Oppenheimer (die kans loopt een gevaar te worden genoemd voor de veilig heid), zyn alleen reeds doordat zij open lijk zijn beschuldigd hun gezag voor een groot deel kwijt. Het definitieve vonnis doet er niet eens zo heel veel meer toe. Daarom is het principieel onjuist, dat een regering het zo ver laat komen. Links en rechts Lattimore zowel als Oppenheimer zijn beiden geleerden met linkse sympathieën. Geen van beiden is communist. Lattimore is een man van minder kaliber dan Oppen heimer, maar toch als kenner van Azië zeer het lezen en aanhoren waard. Een regering, die boven de zaken staat en leiding weet te geven, zal doen wat een goede directie van een zaak ook doet: zij zal haar men sen weten te gebruiken overeenkomstig hun capaciteiten. Mannen als Lattimore en Oppenheimer zijn van grote waarde. Een wyze regering zal er rekening mee houden dat Lattimore als men hem advies vraagt de zaken uit een links oogpunt bekijkt. Maar zij zal anderzijds, wanneer zij overleg pleegt met generaal MacArthur of generaal Van Fleet, ook moeten beden ken dat deze militairen de toestand „rechts" bezien. Juist door van beide ge zichtspunten gebruik te maken, kan men inzicht krijgen. Oppenheimer's politiek advies is mis schien niet zo veel waard. Maar niemand twijfelt aan zijn genialiteit op natuurkun dig gebied en het is wanbeleid, indien men van zulk een waardevol man geen gebruik maakt ten bate van de kracht van het land. Waardevolle schakeringen Acties als tegen Oppenheimer en Latti more heten genomen ter bescherming van de vrije maatschappij. Maar mensen, die deze acties ondernemen, tonen zelf geen weg te weten met zulk een maatschappij. Zij tonen de grote waarde van schakerin gen niet te beseffen. Zij ontnemen zichzelf de kans op perspectief en hun streven naar zuiverheid loopt uit op onvruchtbaarheid. Men geeft hun niet de kans op een ontwik keling overeenkomstig hun eigen aanleg. Men zegt wel eens, dat grote vrijheid leidt tot veel verkwisting. Daar is wel iets waars in. Maar wanneer men d"e spranke ling dooft, het vonken van tegengestelde meningen tegengaat, de middelmaat be vordert en angst zaait, dan worden er een kracht en een genialiteit verspild, die nu juist aan de vrije maatschappij het over wicht kunnen geven tegen een totalitaire gedrilde gemeenschap. ADVERTENTIE ZONBRILLEN mal optiich Juimla qlaxan ADVERTENTIE Niet krabben. De helder vloei bare D.D.D. kalmeert de jeuk in enkele .-seconden, doodt de ziektekiemen, geneest tot diep in de huidporiën. GcNEÉSMIDDEL TEGEN HUIDAANDOENINGEN De minister van Oorlog en van Marine, ir. Staf, heeft de Tweede Kamer zijn memorie van antwoord doen toekomen over het wetsontwerp „herziening der wettelijke bepalingen ten aanzien van rechten en ver plichtingen van het reserve-personeel der krijgsmacht en van de bevordering en het ontslag van de officieren van dat perso neel". De minister verklaart daarin, dat het uiterste zal worden gedaan om de tijd door het reserve-personeel onder de wape nen doorgebracht, zo efficiënt mogelijk te besteden. Waar mogelijk wordt getracht door het verlenen van uitstel van opkomst aan ern stige sociaal-economische bezwaren tege moet te komen. In algemene zin kan wor den gezegd, dat het ministerie bijstand en zo mogelijk financiële tegemoetkomingen verleent, indien door herhalingsoefeningen ernstige maatschappelijke moeilijkheden blijken te ontstaan. Vrijstelling van herhalingsoefeningen voor het in Nederland, België, Luxemburg. Frankrijk en West-Duitsland gevestigde reserve-personeel zal niet worden verleend. Zoveel mogelijk zal getracht worden de particuliere belangen van het reserve-per soneel niet te schaden. Hoewel uiteraard in het algemeen de militaire belangen moeten voorgaan, aarzelt de minister niet om in bijzondere gevallen particuliere belangen voorrang te verlenen. Het houden van mondelinge wintercur- sussen is voorshands nog niet mogelijk, om dat de daarvoor benodigde instructeurs thans nog uit andere hoofde te zeer belast zijn. Er zijn proeven genomen met het houden van schriftelijke wintercursussen. De resultaten zijn van zodanige gunstige aard, dat de minister tot de conclusie is gekomen, dat het wenselijk is aan deze methode tot verdere vorming van de reserve-officieren een wettelijke basis te geven. Wegens de veelsoortige functies, welke de reserve-officieren als burger ver vullen en hun dikwijls bijzondere particu liere omstandigheden is het niet mogelijk deze cursussen verplicht te stellen. De minister zou daarom de mogelijkheid willen openen de reserve-officieren, even tueel boven en behalve de termijn van zes tig dagen, welke zij in iedere periode van drie jaren voor herhalingsoefeningen ter beschikking zijn, de keuze te laten tussen het volgen van cursussen en een opkomst van zes dagen gedurende iedere periode van drie jaren. De leider van de internationale commis sie tegen concentratiekampen, de Frans man David Rousset, heeft het hoofd van de communistisch-Chinese afvaardiging te Genève, Tsjoe En Lai, toestemming voor een bezoek aan Chinese concentratiekam pen verzocht. Rousset, die zich te Genève bevindt, heeft in het afgelopen voorjaar een reis door het Verre Oosten gemaakt. Oud-gevangenen uit China hadden hem ingelicht over dwangarbeid en een stelsel van heropvoeding. Rousset herinnerde er aan, dat zijn commissie een onderzoek heeft ingesteld in Griekenland, Spanje en Tune sië. 25. Nadat hij een biljartzaal had gehuurd, stapte Joris welgemoed heen. Maar nu kwam eindelijk Panda's tong los. „Wat is dit voor onzin?!", riep hij, „waar heb je die zaal voor nodig?" „Om te biljarten", antwoordde Joris. „Dat wil zeggen, niet IK ga me met dit edele spel vermeien, doch het personeel, dat wij thans in dienst gaan nemen. Een goede recreatie stimu leert de arbeid, daarom zorgt iedere be drijfsleider ervoor, dat zijn personeel zich bij tijd en wijle kan ontspannen". „Ik vind het wel wat voorbarig", vond Panda, „want we hebben nog niet EEN loodgietér in dienst". ,JDaarin gaan wij thans voorzien", zei Joris. „Hier is het gebouw van de Vak bond van Loodgieters. Volg mij naar bin nen en let op, hoe een meesterzakenman zoiets regelt". Hij betrad het kantoortje van de secretaris van de Bond en stelde zichzelf en Panda voor als de directieleden van Loodgietersbedrijf Goedbloed Co. „Wij hebben een karweitje onderhanden", vervolgde hij, „en wij wensen daarvoor alle bij uw Bond aangesloten loodgieters in dienst te nemen". ,^ALLE loodgieters?!", herhaalde de secretaris, „drommels, dat moet dan wel een flink karwei zijn! Waar heen moet ik ze sturen?" „Naar het Ritz- hötel", begon Panda, „waar....". Doch Joris viel hem in de rede: „Naar de Ca rambolestraat, secretaris, alwaar ik een biljartzaal voor hen heb gehuurd..»,..". Vrijgelaten. Ahmed Hoessein, leider van de ontbonden socialistische partij in Egypte, is uit gevangenschap ontslagen. Hij werd in Maart gearresteerd onder verdenking van handelingen tegen de veiligheid van de staat. Opgeheven. De regering van Zuid-Rho- sië heeft de noodtoestand, die op 5 Juni tengevolge van de spoorwegstaking was afgekondigd, opgeheven. De staking werd op 10 Juni beëindigd. Werkuren. De Internationale Arbeidscon- ferentie heeft te Genève een resolutie aangenomen, waarin de mogelijkheid van verlaging van het aantal werkuren in overweging wordt gegeven. In de resolutie wordt een uitnodiging gericht tot de Internationale Arbeidsorganisa tie om verslag uit te brengen over werktijden en verdere actie te over wegen. Herstel. Men verwacht dat Jean Monnet, president van de Hoge Autoriteit van de K.S.G., zeer binnenkort hersteld zal zijn van zijn ernstige griepaanval. Mon net moet nog enkele weken rust houden. Vrees. De stakingsbeweging in Italië onder de leden van de vakverenigingen, welke afhankelijk zijn van de communistische vakbond, breidt zich uit. De staking vindt haar oorzaak in ontevredenheid over de loonovereenkomsten tussen niet-communistische vakverenigingen en de werkgevers. In Genua ligt hel werk op 30 schepen stil, doch ook in verscheidene takken van de industrie wordt gestaakt In Rome ondervindt het verkeer moeilijkheden. De Romeinse arbeidsbeurs vreest dat de staking, in dien niets gedaan wordt, algemeen wordt. Contact. Afgevaardigden op het elfde congres van Sovjet-Russische vakver enigingen hebben „ernstige tekortko mingen" ontdekt op alle gebieden in het werk der vakbeweging, zo meldt het blad der communistische partij Pravda. Vooral was geklaagd over een geest van bureaucratie en zelfgenoeg zaamheid. De afgevaardigden hebben besloten het contact met vakverenigin gen in „kapitalistische en koloniale lan den" te verbeteren. Bezoek. Julius Raab, de Oostenrijkse kan selier, brengt een officieel bezoek van drie dagen aan Londen, op uitnodiging van de Britse regering. Algemene stemmen. Het besluit van 8 Mei waarbij de journalisten van het com munistische blad „Unita" de voorrech ten van de pers bij het verkrijgen van inlichtingen van departementen worden ontzegd, kan niet worden herroepen, aldus heeft de Italiaanse eerste-minister Scelba.het nationale persverbond mede gedeeld. Het verbond had met algemene stemmen een dagorder met een verzoek aan Scelba tot herroeping aangenomen. Leeuw. Het is gebleken, dat een grote leeuw, die de burgers in de straten van Alexandrië Woensdag in paniek bracht, een visser was, gehuld in een leeuwen huid. Hij verklaarde na zijm arrestatie, dat hij andere vissers had willen weg jagen om de visgronden voor zich alleen te hebben. Nóg twee. De Amerikaanse marine zal nog twee door atoomkracht voortgedreven duikboten laten bouwen in het komende belastingjaar. Experimenten hebben aangetoond, dat atoomenergie met suc ces voor het voortbewegen aangewend kan worden. De marine beschikt reeds over een dergelijke duikboot. De Nau tilus, een tweede, de Seawolf, staat op stapel. ADVERTENTIE hand Gelei Een vorstelijke handverzorgfng1 DETMOLD (D.P.A.) De West-Duitse jeugdherbergcentrale in Detmold heeft er bij alle Duitse jongeren op aangedrongen zich bij een bezoek aan Nederland kies te gedragen. In Nederland, zo wordt gezegd, bestaat duidelijk de wil om in goede na buurschap met de West-Duitsers te leven, doch de Duitse jongeren dienen wel te be denken, dat ook Nederland in de oorlog zeer heeft geleden en dat de gebeurtenissen uit die tijd nog niet door alle Nederlanders zijn vergeten. VAN DE MENS weten we dat hij tril lingen tussen 20 en 20.000 per seconde als geluid waarneemt. Om de opgevangen tril lingen inderdaad als geluid te kunnen rea liseren, beschikt hij over de gehoorzïn, waardoor het mogelijk is van de verschil lende trillingen een specifieke indruk op de hersenen te krijgen, welke gewaarwor ding we geluid noemen. Maar naast de gehoorzin beschikken we eveneens over de fibratiezin, waardoor we in staat zijn laagfrequente geluidstrillingen niet alleen te horen, maar tevens met de huid te voelen. De trommelslagen van een voorbij trekkende optocht kunt u vanzelfsprekend horen, maar W indien u een actetas onder de arm heeft, of een opgepompte voetbal in de handen houdt, kunt u de roffels ook duidelijk met de huid voelen. Hoewel we dus met de tastzin duidelijk kunnen constateren dat de trommel wordt geroerd, blijft die typische beleving die via de gehoorzin op de her senen inwerkt en die we geluid noemen, achterwege. Nog sterker is dit met de hogere tonen van de piano. Wanneer die worden aangeslagen, kunnen we duidelijk met de vingers voelen dat de snaren tril len, maar het is onmogelijk aan te geven hoe snel de trillingen elkaar opvolgen, zo dat we de toonhoogte onmogelijk kunnen bepalen. We zouden daarvoor de .trillingen moeten tellen, en met een razende snelheid moeten omrekenen welke tonen worden aangeslagen, maar dat is een onmogelijk heid wegens het geweldig grote aantal tril lingen dat per tijdseenheid wordt voortge bracht. De tastzin van de mens is dus te weinig gevoelig en werkt bovendien niet selectief genoeg. Ware dit anders, dan zou den we met een vinger ire het sleutelgat kunnen voelen dat in de gesloten kamer een gesprek wordt gevoerd, maar we zou den het niet kunnen hóren, zodat de zin van het gesprokene ons zou ontgaan. We weten, dat de fibratiezin van talrijke dieren aanzienlijk fijngevoeliger is dan de tastzin bij de mens. Vele vogels zijn bij zonder gevoelig voor de geringste fïbraiie van de tak waarop zij zitten en kakker lakken reageren op bodemtrillingen van onvoorstelbaar geringe intensiteit. Bij vele insecten bestaat er bovendien een nauw onderling verband tussen de testzin en de reukzin, die als het ware zijn samenge smolten tot een eenheid, een „chemisch zintuig", waardoor het mogelijk is de aard en de samenstelling van het betaste voed sel waar te nemen. Soms brengt dit zin tuig dudelijk gevormde reuk- indrukken over, op soortgelijke wijze zo mogen wij veron derstellen als wij grove ge luiden kunnen voelen. Nu beschikken sommige vlin ders over op trommelvliezen gelijkende organen die tot de volmaakste apparaten van dit soort moeten worden gerekend, zodat zij bij het minste geluidje reeds opvliegen. Kunnen we nu aannemen dat zij inderdaad horen? Dit lijkt hoogst onwaarschijnlijk. De die ren zelf zijn n.l. stom en reageren op elk geluid op precies dezelfde wijze, n.l. door weg te vliegen of een bepaalde beescher- mingshouding aan te nemen. De organen hebben dus waarschijnlijk alleen de be doeling de nadering van vijanden aan te kondigen en hebben met horen net zo veel uitstaande als de in het sleutelgat gestoken fijngevoelige en selectieve vinger, waar mee we toch alleen maar konden constate ren dat er in de kamer gesproken werd. Maar wat er werd afgehandeld, bleef voor de vinger verborgen, omdat de gehoorzin ontbrak. Zo staat het ook met deze vlin ders. Maar bestaan er dan in het geheel geen insecten die kunnen horen? Daarover morgen. (Nadruk verbodenX H. PéTILLON.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1954 | | pagina 2