De Haarlemmermeer is niet langer
een gesloten agrarisch gebied
Wereldnieuws
PANDA EN DE MEESTER-SCHURK
WRICLEY
Wetenschappelijk rapport
In Noorden binnengedrongen stedelijke
invloeden moeten geremd worden
De radio geeft Woensdag
Belgische artsen vrezen socialisatie
van de geneeskunde
Verzet tegen herziening
van ziekenfondswezen
Brandweerstaf
weer eens ontvoerd
ió het zo
J
2
Weinig toekomst voor de
tuinbouw bij Lisserbroek
Patrouille vaartuig
„Balder" wordt
overgedragen
Films op de televisie
Drie gezinnen in Mierlo
dakloos door brand
Kerkelijk Nieuws
Verzending van zeepost
Nini Boesman vulde boord-
boek in met lippenstift
Wiskunde
vroeger
DINSDAG 3 AUGUSTUS 1954
De Haarlemmermeer is niet langer een in zichzelf besloten agrarisch gebied, maar
intensief opgenomen in haar omgeving. Men kan haar niet meer zien als een gebied
van landbouwkolonisatie, gestempeld door het verleden, maar zij bevindt zich in een
voortschrijdend proces van opneming in een ander geaarde omgeving. Dit wordt
medegedeeld in een rapport, dat werd samengesteld door de Sociale afdeling van
het Geografisch Instituut der Utrechtse Rijksuniversiteit na een diepgaand onderzoek,
dat tot eind 1950 duurde. Het rapport verdeelt de gemeente in een stedelijk gebied
(het Noorden en Noord-Oosten) en een plattelandsgebied (het overige gedeelte).
Dat het agrarische karakter ook van het plattelandsgebied zich geleidelijk heeft ge
wijzigd is tot op zekere hoogte aanvaardbaar, maar de opstellers van het rapport
waarschuwen steeds weer tegen een verder opdringen van de stedelijke invloeden
naar het Zuiden. Om slechts één voorbeeld te noemen: zij achten de huisvesting van
K.L.M.- en Fokkerpersoneel in Hoofddorp ongewenst.
Tot omstreeks 1890 lag de Haarlemmer
meerpolder in een isolement, maar sinds
dien is er veel veranderd. Het landschap
wordt beheerst door de akkerbouw, maar
de onaanzienlijke groepjes huizen aan de
Hoofdvaart zijn uitgegroeid tot de flinke
welvarende dorpen Hoofddorp en Nieuw-
Vennep met respectievelijk 3800 en 2600
inwoners in 1951. Langs de dijk om de
polder heeft zich een dichte ring van be
bouwing gevormd. Door de polder lopen
thans snelverkeerswegen en, de Ringdijk
volgend, ziet men bloemkassen, bollenvel
den, groente in volle grond en onder glas,
pakhuizen, opslagterreinen, hele rijen mid
denstandswoningen, een intercontinentale
luchthaven, het tuindorp Badhoevedorp,
goeddeels door forensen bewoond (6500
inwoners in 1951) en het ietwat onge
ordende dorp Zwanenburg (met 5500 in
woners in 1951), waar zich industrie ont
wikkelt, die tegen de achtergrond van het
bouwland wat vreemd aandoet.
De sterk toegenomen bebouwing
komt overeen met de bevolkingsgroei
van 15.000 zielen in 1890 tot 39.000
zielen in 1951. Het aantal beroepsper
sonen in landbouw en veeteelt ver
minderde van 3500 tot nauwelijks
2600, maar daar tegenover staat een
toeneming van het aantal loonwer
kers, landbouwsmeden, tractorrepara
teurs en handelaars in landbouw-pro-
ducten en -werktuigen van 200 tot
700.
Lisserbroek-Aalsmeerderbuurt
Wat de invloeden van buiten aangaat
wordt in het rapport onder meer de aan
dacht gevestigd op de overschrijding van
de Ringdijk door de groenteteelt van Slo
ten, de bloemkwekerij van Aalsmeer en
de bloembollencultuur van Hillegom en
Lisse. In deze binnen de Haarlemmermeer
uitgeoefende tuinbouw vinden 700 perso
nen werk. Er wordt een interessante ver
gelijking gemaakt tussen de tuinbouw aan
de zijde van Aalsmeer en die aan de kant
van Lisse. In Lisserbroek (1600 inwo
ners) is het eigen karakter behouden ge
bleven doordat men- daar de directe aan
sluiting met het bloembollengebied mist.
De bloembollenteelt is er veel meer door
Haarlemmermeerders zelf ter hand geno
men, dan in de Aalsmeerderbuurten van
de polder. Door zijn kleinbedrijf op slech
te grond is zij in Lisserbroek ook niet te
vergelijken met de bollenteelt van Lisse.
De toekomst in dit deel van de Haarlem
mermeer ziet er als gevolg van het uitge-
teeld raken van de grond weinig rooskleu
rig uit. De gelegenheid tot scholing ont
breekt. Het weinig geïndustrialiseerde
Lisse biedt nauwelijks mogelijkheden in
niet agrarische beroepen. Veel te veel
zoons blijven in de tuinbouw hangen. In
de Aalsmeerderbuurt is de toestand in dit
•opzicht veel gunstiger. Een verbetering
moet volgens het rapport vooral gezocht
worden in toeneming van de werkgelegen-
Als eerste van de vijf patrouillevaartui
gen, die op de rijkswerf te Den Helder voor
Amerikaanse rekening worden gebouwd
ten behoeve van Nederland op grond van
het wederzijdse hulpprogramma, zal op 6
Augustus het patrouillevaartuig „Balder"
worden overgedragen en in dienst gesteld.
De Amerikaanse ambassadeur, de heer H.
Freeman Matthews, zal het schip overdra
gen aan de Nederlandse regering.
Namens de Nederlandse regering zal de
minister van Marine, ir. C. Staf, het schip
aanvaarden.
Het patrouillevaartuig „Balder" meet
225 ton waterverplaatsing. Het heeft een
lengte van 30.32 m., een breedte van 6.00
m. en een gemiddelde diepgang van 1.80 m.
De bemanning telt 27 koppen.
De overige van deze schepen, die alle op
de rijkswerf te Den Helder worden ge
bouwd, zijn de „Bulgia", „Freyr", „Hadda"
en „Hefring".
Hierboven ziet u de nieuwe versie van de Engelse Electric Canberra straalbommen
werper, de Mark B 8, welke Zaterdag 31 Juli zijn eerste officiële vlucht maakte. De
nieuwe machine kan gebruikt worden als bommenwerper, of, uitgerust met meer
bewapening, voor lange-afstands verkenningsvluchten.
J
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.00 Gym
nastiek. voor de vrouw. 9,10 Platen. 10.00
Boekbespreking. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de vrouw. 11.00 R. V. U.: De toekomst
van onze maatschappij. 11.30 Platen. 12.00
Accordeon-orkest en solist.' 12.30 Land- en
tuinbouwmedelingen. 12.33 Voor het platte
land. 12.38 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Ten
toonstellingsagenda. 13.18 Militaire kapel.
13.50 Platen. 14.00 Medische kroniek. 14.10
Platen. 15.15 Voor de jeugd. 16.45 Voor de
zieken. 17.15 Platen. 17.30 Jeremia, hoorspel.
17.50 Regeringsuitzending: De brievenbus
gaat open, correspondentieclub o. 1, v. Regina
Zwart. 18.00 Nieuws, en commentaar. 18.20
Actualiteiten. 18.30 R. V. U.: Een jaar na
tuurleven in en om het water. 19.00 Piano.
19.15 Domela Nieuwenhuis op het Binnen
hof, causerie. 19.30 Voor de jeugd. 20.00
Nieuws. 20.05 Politiek commentaar. 20.15
Lichte muziek. 20.45 Inleiding tot het vol-
volgende hoorspel. 20.55 De politieke tinne
gieter, hoorspel. 22.05 Dansmuziek. 22.25 Van
kiel tot masttop, causerie. 22.40 Negro spiri
tuals. 23.00 Nieuws. 23.15 Verslag van het
39e Wereld Esperanto-congres te Haarlem.
23.20—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.33 Gewijde muziek. 7.45 Een woord voor
de dag. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.30 Tot uw
dienst. 8.35 Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Platen. 12.00 Bas-bariton en
piano. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Platen. 12.37 Middagpauzedienst.
12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Met PIT
op pad. 13.20 Gevarieerde muziek. 13.40 Pla-
ten. 15.25 Mezzo-sopraan en piano. 16.00 Voor
de jeugd. 17.20 Platen. 17.30 Orgelconcert.
18.00 Platen. 18.30 Spectrum voor het Chris
telijk Organisatie- en Verenigingsleven. 18.45
Geestelijke liederen. 19.00 Nieuws en weer
bericht. 19.10 Boekbespreking. 19.25 Platen.
19.30 Buitenlands overzicht. 19.50 Platen.
20.00 Radiokrant. 20.20 Radio Philharmonisch
orkest en soliste. 21.25 Toerisme in Italië,
causerie. 21.40 Piano. 21.55 Platen. 22.15 De
Muziek der Volken. (Met illustraties). 22.45
Avondoverdenknig. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Orkest-concert. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00
Orkest-concert. 15.30 Militair orkest. 16.15
Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Voor
dracht. 17.45 Platen. 17.50 Boekbespreking.
18.00 Kamermuziek. 18.30 Voor de soldaten.
19.10 Nieuws. 19.40 Koorzang. 20.00 Hoor
spel. 20.45 Platen. 21.45 Gevarieerd program
ma. 22.00 Nieuws. 22.15 Jazzmuziek 22.55
23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws. Vrijbuiters Radiodag-
boek. (Op 224 en 75 m.).
heid in geschoolde industriële beroepen in
Lisse.
Voorts vestigden zich niet-agrarische be
drijven uit de plattelandsomgeving in de
Haarlemmermeer, zoals de aluminium-
scheepswerf van Verhoef en een kratten-
fabriek. Andere invloeden van buiten kan
men noemen: het toenemende aantal Haar-
lemmereerders dat buiten de gemeente
werkt. (Alleen in het plattelandsgebied
dus afgezien van'het Noorden en Noord
oosten - al 1500) en de vestiging van
niet-plattelanders van buiten de gemeente.
Forensen
Het aantal forensen in Zwanenburg en
Badhoevedorp en aan de Noordelijke
Ringdijk bedraagt 1500 5 1600 personen.
Men moet er overigens volgens het rap
port niet op rekenen, dat het aantal foren
sen sterk zal blijven stijgen gezien de
bouw van de vier Amsterdamse tuinsteden
op drie a vier kilometer afstand van Zwa
nenburg.
De Haarlemmermeer werd in het Noor
den tot woongebied van de randstad Hol
land en verloor veelal zijn binding met het
Zuidelijker plattelandsgebied. De dorpen
Zwanenburg en Badhoevedorp voorzien
slechts voor 2/3 in de levensbehoeften der
bewoners. De rest van de inkopen wordt in
de stad gedaan omdat men daar werkt.
Daardoor zien de beide dorpen er enigs
zins als stadswijken uit. Vooral Zwanen
burg, dat, naar het rapport constateert,
weinig karakter heeft en in 1952 nog geen
kerk en maar één school bezat. Het oude
bevolkingsdeel, dat nog slechts 30 percent
van het zielental van Zwanenburg uit
maakt, verliest langzamerhand zijn bete
kenis. De jongeren worden beter ge
schoold en meer op de stad georiënteerd.
Wat Badhoevedorp aangaat wordt in het
rapport onder meer opgemerkt, dat men
er geen KLM-dorp van moet maken. Het
geeft de mensen geen gelegenheid in hun
vrije tijd los te komen van de dagelijkse
arbeid en van het bedrijf en onderlinge
naijver, bespiederij en angst voor bespie-
derij zijn volgens het rapport niet denk
beeldig.
Er zal volgens het rapport veel gemeen
telijk beleid gevraagd worden, wil men
voorkomen in de randstad opgeslokt te
worden.
Zuinig met platteland!
Een gezonde gemeentelijke samenleving,
waarbinnen de agrarische belangen van
dit kostbare land- en tuinbouwgebied tot
hun recht komen en van waaruit velen op
de juiste manier hun noodzakelijke gang
naar een ander bèroep kunnen maken, is
niet alleen van gemeentelijk standpunt ge
zien het nastreven waard. Velen elders
van het platteland zoeken hun weg via de
Haarlemmermeer (vooral in de agrarische
beroepen) en bovendien moeten we, in het
bijzonder in de randstad, zuinig zijn op
ons platteland", aldus het rapport.
In de randbuurten van de polder, die het
plattelandskarakter hebben behouden,
moet de vestiging van industrieën en ste
delijke bewoners worden voorkomen. De
opslagplaatsen en de cementindustrie, die
uit het Haarlems-Heemsteedse gebied zijn
binnengekomen, bieden vrijwel geen
werkgelegenheid aan Haarlemmermeer
ders, scheppen moeilijkheden voor het
verkeer om de Ringdijk en zijn, bij een
zeer weinig intensief bodemgebrui'k, wei
nig fraai. Vestiging mag alleen toegelaten
worden waar boven-gemeentelijke be
langen dit eisen. Omwille van de gemaak
te investeringen achten de opstellers van
het rapport het echter veelal onredelijk de
ontwikkeling van de reeds aanwezige be
drijven af te remmen. Dat geldt ook voor
de Cruquiusbuurt.
Betreffende Vijfhuizen wordt opge
merkt, dat het in de laatste halve eeuw
nauwelijks gegroeid is: „een dorpje van
ongeveer 750 zielen, met enkele kerken en
scholen en wat winkels. Dank zij de be
trekkelijke rust en afzondering - de ver
binding met het nabije Haarlem wordt vrij
slecht genoemd - bleef een eigen karakter
bewaard. Toch werkt een vrije belangrijk
aantal personen in stedelijk gebied én men
is er volgens het rapport wel met de stad
vertrouwd.
BRUSSEL (A.N.P.) Troclet, de Bel
gische socialistische minister van Arbeid
en Sociale Zaken, heeft in dokterskringen
beroering gewekt door de medici mede te
delen, dat hij bij ministerieel besluit ver
andering wenst te brengen in het stelsel
der ziekteverzekeringen.
Tot dusverre betalen de verplicht- en
vrijwillig verzekerden rechtstreeks aan de
dokter, en van hun ziekenfondsen krijgen
zij een bepaald bedrag terug. De zieken
fondsen lijden echter jaar na jaar aanzien
lijke verliezen, waardoor de staat in het
algemeen moet bijspringen. Men zoekt nu
naar een oplossing om de financiële grond
slag der fondsen gezond te maken.
Er bestaat nog al wat verwarring over
Troclet's voorstellen die nog niet officieel
zijn gepubliceerd en het eerst bekend ge
worden zijn uit protesten van de artsen
tegen de voorgestelde regeling. Volgens
hun lezing zou de verzekerde de keuze
krijgen uit twee stelsels.
Het eerste behelst, kort gezegd, dat de
verzekerde zich aan het begin van elk jaar
moet laten inschrijven bij een dokter. Elke
medicus zou maximaal 2.000 inschrijvingen
mogen aanvaarden en per patiënt en per
jaar een bepaald bedrag ontvangen.
Het tweede stelsel houdt in dat de ver
zekerde zich steeds naar de dokter van zijn
keuze kan begeven, mits die voorkomt op
de lijst van ziekenfondsmedici. De dokter
zou die verzekerde moeten helpen tegen
een door de minister vast te stellen bedrag.
De medici hebben onmiddellijk gepro
testeerd, zowel tegen de voorstellen zelf,
die volgens hen uitlopen op een socialisa
tie van de geneeskunde, als tegen de gang
van zaken. Zij zeggen dat de minister
binnen drie dagen hun mening over zijn
plan wilde vernemen. De dokters van Ver-
viers achten het stelsel onverenigbaar met
de Belgische volksaard en dat de toepassing
er van in Nederland en Groot Brittannië
het gevolg was van omstandigheden en van
een mentaliteit eigen aan die landen.
A bonnementenstelsel
Troclet heeft verklaard, dat de artsen
zijn plannen verkeerd begrepen hebben.
Een der doktersbonden had gezegd, dat in
het enige stelsel, dat hier het abonnements-
stelsen genoemd wordt, de dokter per in
geschrevene en per jaar 91 frank zou ont
vangen Dit bedrag is echter nog niet be
paald. De 91 frank komen overeen met de
7 gulden in het Nederlandse stelsel en met
De Nederlandse Televisiestichting zal in
de eerste helft van Augustus uitsluitend
filmprogramma's uitzenden. Met mede
werking van de Nederlandse Bioscoopbond
zullen ook enige speelfilms worden uitge
zonden.
De Bioscoopbond heeft daarna de beper
kende bepaling verbonden, dat „de uitzen
ding van deze films uitsluitend bestemd is
voor de ontvangst in de huiselijke kring
zonder winstoogmerk".
het verschil in prijspeil zou ongetwijfeld
rekening gehouden worden. Ook stond het
maximale aantal ziekenfondsleden per
dokter niet vast. Er is, zo zeide Troclet,
geen sprake van geweest dat men van de
geneeskunde een staatsdienst wilde maken.
Na een bijeenkomst van de ministerraad
deelde de minister van Binnenlandse Za
ken mede, dat de voorgestelde maatregelen
„niet voor morgen" waren, waaruit men
mag afleiden dat de zaak opnieuw van alle
kanten bekeken zal worden. Het is niet
onmogelijk, dat daarmee een commissie
van ministers en ziekenfondsvertegenwoor
digers belast zal worden.
Te voortvarend
De liberale ministers hebben het vraag
stuk besproken in een afzonderlijke bijeen
komst met vertegenwoordigers van de li
berale ziekenfondsen. Liberale kringen
zijn van mening, dat voor de voortdurende
tekorten der fondsen zeker een oplossing
gevonden moet worden, maar zij vragen
zich af of minister Troclet niet te voort
varend is geweest door aan de dokters een
regeling voor te leggen, die hij in de minis
terraad wilde brengen en binnen drie da
gen antwoord van de medici te verwachten.
Maandagmiddag omstreeks half vijf is
vermoedelijk ten gevolge van het spelen
met vuur door kinderen brand ontstaan in
een rieten schuur, gelegen achter een blok
van drie woningen aan de Goorse dijk te
Mierlo
De vlammen breidden zich snel uit in de
schuur en aangewakkerd door de stérke
wind sloeg het vuur over op de met stro
gedekte woningen. De ijlings gewaar
schuwde brandweer stond voor een schier
onmogelijke taak. Het water voor de be
strijding van de brand moest uit het op
grote afstand gelegen Eindhovens kanaal
worden gehaald. Hoewel de brandweer
lieden zich tot het uiterste inspanden, kon
den zij niet voorkomen, dat de drie oude
woningen totaal in de as werden gelegd.
De families Beks, Van der Putten en
Manders, in totaal twintig personen, zijn
hierdoor dakloos geworden. De schade
wordt slechts voor een klein deel door ver
zekering gedekt.
Ned. Herv. kerk
Aangenomen naar Wateringen P. Kam-
stra te Oudemirdum.
Bedankt voor Oosterlittens L. Koppert,
cand. te 's-Gravenzande; voor Lopik (toez.)
P. de Jong cand. te Zwijndrecht.
Aangenomen naar Oude-Pekela L. C. ten
Bruggenkate te Westerbork.
Geref. kerken
Beroepen te Wemeldinge C. de Ruiter,
cand. te Leidschendam.
Beroepen te Wyckel H. Alting, cand. te
Leiden.
Chr. Geref. kerken
Beroepen te Nieuwe-Pekela G. de Vries
te Steenwijk.
Oud-Geref. gemeenten
Beroepen te Papendrecht H. Wiltink te
Doetinchem.
ADVERTENTIE
Zet Uw K»9en °aI> dC ka"'
lUtken U helemaal op,
H""n emvea
Soed
v°°' Uw
'onde
mood ®n keeJ
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data waarop de cor
respondentie uiterlijk ter p'ost moet zijn be
zorgd, staan tussen haakjes achter de naam
van het schip vermeld.
Naar Indonesië: s.s. „Laertes" (9 Aug.) en
s.s. „Ampenan" (12 Aug.) ;naar Nieuw Gui
nea: s.s. „Laertes" (9 Aug.); naar de Ned.
Antillen: m.s. „Daphnis" (10 Aug.); naar
Suriname: h.s. „Stentor" (11 Aug.); naar
de Unie van Zuid-Afrika en Z.W.-Afrika:
m.s. „Edenburgh Castle" (7 Aug.); naar
Canada: s.s. „Grote Beer" (10 Aug.) en m.s.
„Prins Frederik Willem" (12 Aug.); naar
Zuid Amerika: s.s. „17e Octobre" (7 Aug.)
en m.s. „Alhena" (11 Aug.). Naar Australië
en Nieuw Zeeland via Engeland (7 Aug.).
Om de coupe Andries Blitz
Maandag is in Limburg de ballonnen
wedstrijd om de coupe Andries Blitz ge
houden. Hoewel ogenschijnlijk de Neder
landse balloncommandante Nini Boesman
de grootste afstand heeft afgelegd, moet
de wedstrijdcommissie de afstand nog
nauwkeurig nameten.
Zou Ninoi Boesman dit jaar de coupe
winnen, dan zou het voor de eerste keer
in de historie van de coupe Andries Blitz
zijn, dat een Nederlander wint. In 1947
was de Fransman Jacquart winnaar, in
1948 legden twee deelnemers een gelijke
afstand af en werd de coupe niet uitge
reikt, in 1949 won de thans 80-jarige Frans
man Georges Cormier en in 1953 de Duit
ser Götzen.
Nini Boesman verkeert uiteraard in
spanning over de uitslag. Zij heeft ook haar
vulpotlood in de diepte zien verdwijnen,
toen ze haar lunchpakket en enkele instru
menten overboord wipte. Om haar boord-
boek en routebeschrijving in te vullen
heeft ze toen maar lippenstift gebruikt,
want het wedstrijdreglement bepaalt niets
over de aard van het te gebruiken schrijf
materiaal.
00c0000c)00000000000000000c00(x)0000000000cxx>0000000000000
De Oterleekse brandweerstaf, die in het
behoedzame bezit was van de Bever-
wijkse brandweer, is Zondagavond met
zeer stille trom om vijf minuten over
elf door vijf leden van de Castricumse
vrijwillige brandweer uit de brandweer
kazerne aan de Munnikenweide ge
roofd en in triomf naar Castricum ge
bracht. In de middaguren hadden de
Castricummers, onder leiding van com
mandant J. W. Beiersbergen, de kazer
ne eens even grondig in ogenschouw ge
nomen en gezocht op welke wijze zij
de „inbraak" het best konden plegen.
Het lukte een van de brandweerlieden
een raam van het toilet open te schui
ven, waar het vijftal 's avonds op een
rijtje doorkroop. De brandweerstaf, die
in de hoge slangentoren hing, werd be
machtigd door brandweerman Tinus
Hopman. Toen de Castricummers de staf
hadden, hebben zij de ondercomman
dant van de Beverwijkse brandweer, de
heer Bleeker, van de gang van zaken
op de hoogte gesteld. De diefstal werd
natuurlijk sportief opgevat.
Enige leden van de Alkmaarse brand
weer hadden 's middags getracht de staf
in handen te krijgen. Zij gingen echter
zo opvallend te werk, dat men het snode
plan kon verijdelen.
Het is voor de eerste maal dat de Cas
tricummers deze veel begeerde staf in
hun bezit hebben. Voor hoe lang?
oooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooo
Gewelddadig. Het West-Duitse bondsge-
rechtshof te Karlsruhe heeft Maandag
drie communisten tot gevangenisstraf
fen veroordeeld, die een organisatie
leidden, die streefden naar geweld
dadige omverwerping van de West-
Duitse regering. Twee werden elk tot
drie jaar gevangenisstraf veroordeeld;
de derde kreeg acht maanden.
Vloedgolf. Vijf personen zijn Zondagavond
in de West-Afrikaanse havenstad Dakar
om het leven gekomen door een hevige
wervelstorm. Twee zijn vermist nadat
een vloedgolf een voorstad van Dakar
was binnengedrongen.
Minderwaardig. Het Oost-Duitse nieuws
bureau heeft medegedeeld, dat Hans
Frey, vroeger bedrijfsleider van de
Kaolin(porselein aarde) fabrieken te
Halle tot acht jaar dwangarbeid veroor
deeld is op de beschuldiging van fraude.
Hij had aan West-Duitsland klei van
uitstekende kwaliteit geleverd, tegen
verlaagde prijs doch daarbij verklaard,
dat het om klei van minderwaardige
kwaliteit ging. Hij had hiervoor een
commissie van 10.000 mark van West-
Duitse handelslieden ontvangen.
Verdedigingswerken. Griekse, Turkse en
Joegoslavische militaire leiders hebben
Maandag hun besprekingen te Saloniki
beëindigd. Naar verluidt is men het eens
geworden over de aanleg van verdedi
gingswerken langs de grens met Albanië
en Bulgarije.
Zeegevecht. Nationalistisch-Chinese oor
logsschepen hebben Zondag een commu-
nistisch-Chinese kanonneerboot tot zin
ken gebracht en een andere beschadigd,
aldus werd Maandag gemeld door het
officiële nationalistische persbureau. De
nationalisten hadden geen verliezen ge
leden.
Anti-Amerikaans. De Libanese premier
Jafi heeft tegenover een Egyptisch
journalist in Caïro verklaard, dat de
Arabische regeringen elke deelneming
aan het Turks-Pakistaanse pact weige
ren, aangezien aansluiting aan het pact
zou neerkomen op een zich „voegen
naar de Amerikaanse politiek". Hij zei
te streven naar eenheid van het mili
taire, economische en buitenlandse be
leid van de Arabische landen.
Hittegolf. De hevige hittegolf, die sinds
enige dagen in de Mexicaanse staat
Neder-Californië heerst, heeft in Mexi-
cali aan 42 personen het leven gekost.
Talrijke mensen moesten in een zieken
huis worden opgenomen. Zondag werd
een temperatuur van 48 graden Celsius
gemeten.
Vergunning. Het Franse hof van cassatie
heeft haar goedkeuring gehecht aan de
vergunning voor de Coca-Cola maat
schappij haar product in Frankrijk te
mogen verkopen. Daarmede is een einde
gekomen aan de hoofdpijn welke bui
tenlanders de Franse gargons bezorgden
met hun vele verzoeken om de Ameri
kaanse drank. Communistische afge
vaardigden in de Kamer verfristen hun
speeches bij herhaling met lange tirades
tegen de inhoud van het Coca-Cola
flesje.
Asyl. De piloot van een Joegoslavisch
vliegtuig van het type „Mosquito", lui
tenant Y Caric Ranislav, is op het vlieg
veld Palese nabij Foggia geland èn heeft
de Italiaanse autoriteiten om politiek
asyl verzocht.
Treinongeluk. Maandag is tussen Huelva
en Zafra in Zuid-Spanje een trein ver
ongelukt, doordat een brug instortte.
Twaalf slachtoffers zouden spoorweg
arbeiders zijn, die met de trein reisden.
Het dertiende slachtoffer was een her
der, wiens kudde in de trein werd ver
voerd. De trein stortte ongeveer 25
meter naar beneden.
Bekering. De Christelijke missionaris uit
India Surjan Das Gill is wederom tot
het Hindoeïsme teruggekeerd. Zondag
beloofde hij op een openbare vergade
ring dat hij zou pogen allen die hij in de
afgelopen 15 jaar tot het Christendom
had gevoerd, weer tot het Hindoeïsme te
brengen.
Sluikhandel. Het gemeentebestuur van de
Turkse stad Kayseri besloot onlangs met
met oog op een vliegenplaag een bedrag
van drie Turkse ponden (ongeveer 40
gulden) te betalen voor elke kilo dode
vliegen. Hierop gingen echter de inwo
ners van Izmir een plaats die bijzonder
rijk aan vliegen is, pakketten met vlie
gen aan de bewoners van Kayseri zen
den, met het verzoek deze aan het ge
meentebestuur te „verkopen". De Turk
se regering overweegt thans maatrege
len om aan deze ongebruikelijke sluik
handel een einde te maken.
ADVERTENTIE
U zult tevreden zijn met
een van K E I P
Gr. Houtstraat 137 naast L uxor
20. Nadat hij zijn oom en Panda in een
afgrond had gelokt, vervolgde de harteloze
schurk opgewekt de afdaling. „Er gaat toch
maar niets boven de wintersport", murmel
de hij vergenoegd, „daarmee is het einde
lijk gelukt. Ik zal me nu maar naar het
hötel begeven om daar het droeve hihïhi
nieuws van oompjes ongeval af te wach
ten. Dat heb ik meesterlijk voor elkaar
gebracht, al zeg ik het zelf, niemand zal
me ooit van enige misdaad kunnen be
schuldigen". Hij ging zo in zijn wrede
vreugde op, dat hij de reusachtige sneeuw
bal niet zag, die bolderend kwam aansui
zen. Het volgend ogenblik trof de bal hem
vol in de rug en wierp hem met een smak
voorover. De botsing deed de sneeuwbal
uit elkaar spatten en wie kwam er uit te
voorschijn Panda en kapitein Paverits!
Panda was duizelig en erg ontdaan, maar
kapitein Paverits scheen zich geweldig te
amuseren. Blijkbaar dacht hij, dat dit alles
bij de wintersport hoorde. „Joho!", juichte
hij met glinsterende oogjes, „ging DAT
even fijn?! Die wintersport is bijna even
opwindend als het bevaren der zeven
zeeën!" „Ik ben blij, dat u zich vermaakt,
oompje", zei heef Mario tussen zijn tan
den.
MET GEEN ENKEL WOORD willen wij
de scherpzinnigheid van voorgaande ge
slachten in twijfel trekken, noch willen wij
kleinerend spreken over de geweldige bij
dragen die vroegere culturen op het gebied
van de wetenschap hebben geleverd. Maar
wél willen wij er op wijzen dat de gemid
delde leerling van onze lagere scholen wel
licht geen onverdienstelijk figuur zou heb
ben geslagen op sommige uni-
versiteiten in de middeleeuwen.
In het jaar 1537 dus ge
ruime tijd. vóór er van een
Hogeschool in Leiden sprake
was verscheen aan de uni
versiteit van Wittenberg in
Duitsland een nieuwe professor
in de wiskunde, de heer Rheti-
cus, die door niemand minder dan de be
kwame en scherpzinnige Melanchton werd
ingeleid. De nieuwe professor hield zijn
inaugurele rede in het Latijn, waarvan we
een verkorte vertaling geven (ziet u wel,
dat er weinig aanleiding is de kunde van
vroegere geleerden in twijfel te trekken,
want welke mathematicus spreekt thans
nog Latijn?). Prof. Rheticus begon te wij
zen op het nut van de wiskunde en ver
volgde dan: „Ik weet dat de studenten
door vooroordeel teriigschrikken voor de
moeilijkheden van deze (reken)kunsten.
Maar zij vergissen zich toch, wanneer zij
menen dat deze dingen bijzonder moeilijk
zijn, indien we ons althans beperken tot
de grondregels, zoals die in de scholen on
derwezen en in het dagelijks gebruik aan
gewend worden. Deze (reken)kunst ont
springt uit de natuur der mensen en wordt
geschraagd door betrouwbare bewijzen.
Daarom kan het begin daarvan niet duister,
noch moeilijk zijn. Neen, de eerste regels
zijn eigenlijk zo duidelijk, dat zelfs knaap
jes ze kunnen begrijpen, eenvoudig omdat
het één zo natuurlijk uit het andere voort
vloeit. Voorts eisen de regels voor ver
menigvuldiging en deling weliswaar aan
zienlijk méér vlijt, maar aandachtige stu
denten zullen ook hier de samenhang kun
nen doorzien".
We zullen professor Rheticus, die later
grote faam als astronoom en
mathematicus verwierf, niet
verder volgen, maar leggen
er de nadruk op dat de
eenvoudigste rekenregeltjes,
die momenteel door Jan en
alleman worden toegepast en
uit de mouw geschud, des
tijds op de universiteit onder
wezen moesten worden. Maar dat was nog
niet alles. De professor moest in zijn in
augurele rede eerst de algemeen heersende
overtuiging dat die rekenregeltjes ontzet
tend moeilijk waren, te niet doen. Aan
gaande de hogerekunstgrepen, zoals
vermenigvuldigen en delen, maakt de pro
fessor zich weinig illusies, want alleen de
vlijtigste en aandachtigste leerlingen zullen
in die mysteries kunnen doordringen! Zo
als gezegd, onze kinderen op de lagere
school zouden op de Wittenbergse univer
siteit geen kwalijk figuur hebben geslagen.
Integendeel, door de meeste hunner mede
studenten zouden zij aanvankelijk voor
een soort tovenaars zijn aangezien.
Nu meent u misschien, dat dit een uit
zondering is? Dan moet u eens horen wat
er op dit gebied 250 jaar later aan een
rector van een gymnasium werd gevraagd!
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
