VANMORGEN IN IDE V1SHAL Voordrachten over de verschillen in de volken en over het geld Prof. Privat leerde Esperanto van negentigjarige Zwitserse filosoof Surinaamse staten hangen de vuile was buiten Een van de 2300 neven aan de redactie Een huis voor de prijs van een auto Onverkwikkelijke discussie over vermeende„schandaaltjes" Onnodig toeteren in Parijs verboden Actie tegen neutrale commissie in Korea WOENSDAG 4 AUGUSTUS 1954 5 Zomer-universiteit voor Esperantisten Voogdijkind een half jaar verborgen gehouden Bouw van 204 Hunter- straaljagers in Nederland Haarlem-speler Barends naar Amsterdam l Vier „aetherpiraten" veroordeeld Dertien jaar Stichter van Radio'Genève KNAC vraagt regeling voor oversteekpaden Twee Belgische architecten exposeren in Luik Wat Dulles betreft kan zij wel verdwijnen „Waarin verschillen de volken van ei- kaar?" was de vraag, die prof. dr. C. C- Berg uit Leiden Dinsdagmiddag stelde in een voordracht, die hij tijdens de zomer- universiteit in restaurant Brinkmann hield. De universiteit is ingericht ter gelegenheid van het Esperantocongres te Haarlem. In het eerste deel van zijn voordracht zette prof. Berg de taalkundige verschil len uiteen en gaf daarbij verscheidene voorbeelden van het ontstaan van ver schijnselen, woorden en zinnen. Na deze taalkundige verklaringen vroeg prof. Berg of de verdeling van het mensdom in ver scheidene onderling vreemde volken een reëel feit is, waarin wij ons allen hebben te schikken. Hij merkte op, dat vele men sen een lichtgelovigheid tonen, als men hun over een wereldtaal of wereldstaat spreekt. Blijkbaar zijn zij van mening, dat de verscheidenheid der volken iets on veranderlijks is. Misschien worden zij be ïnvloed door het feit, dat ook in het plan ten- en dierenrijk de grootste verscheiden heid heerst. Toch, aldus de spreker, be staat-er tussen deze twee gevallen een zeer groot verschil. Elk levend wezen is zo danig volgens ziin natuur, maar de mens is naar zijn natuur geen Spanjaard, Ja panner of Eskimo. Van algemene bekend heid is het, dat het mogelijk, hoewel moei lijk is, van taal en cultuur te veranderen. Daarna zette prof. Berg het verschil uit een tussen de Romeinse en Helleense ex pansie ener- en de z.g. „koloniale expan sie" anderzijds. Waar de eerste geen en'kel serieus wetenschappelijk of filantropisch belang heeft gehad voor de volken, die onder de invloed van haar taal en cultuur stonden, daar werd het „koloniale" tijd perk tegelijkertijd het tijdperk van de taalwetenschap en de ethnologie, wat wetenschappelijke studies op dat terrein tengevolge heeft gehad. De werken van de eerste zendelingen hadden niet uit zich zelf verdiensten, maar indirect hebben zij ook tot het begrip geleid, dat men niet het recht heeft alle cultuurvormen naar Euro pese maatstaf te meten. Deze idee van de relativiteit der waarden heeft de moge lijkheid verschaft in de aarde een grote proeftuin te zien, waarin het mensdom met allerlei vormen van taal en cultuur kan experimenteren. Prof. Berg vervolgde: „Tegenwoordig begint de verscheidenheid der volken haar anthropologische functie te verliezen. De zelfde factoren die in de beginne tot dat objectieve oordeel hadden geleid, leiden thans in de practijk eveneens tot liquidatie van de verschillen onder de volken onder ling. Reeds nu behoort plm. de helft van alle mensen op aarde tot een der zes grote taalgemeenschappen, en het ethnologische aspect van de aarde is veel eenvoudiger dan ten tijde van Alexander de Grote. De mogelijkheid bestaat, dat in deze twintig ste eeuw het aantal taalgemeenschappen nog met zestig of zeventig procent zal ver minderen, daar vele minderheidstalen, die slechts door zeer weinig mensen in Ame rika en Oceanië worden gesproken, dan niet meer gebruikt zullen worden. In lan den als India, Indonesië en de Filippijnen is het vervangen van de spreektalen 'door een enkele staatstaal al staatszaak ge worden. Voordracht over geld Dr. W. P. Roelofs uit Soest heeft ge sproken over „Het geld, een der meest fundamente'e menselijke scheppingen". Hij merkte op. dat het geld, een schepping van het menselijk genie zonder analogie in de natuur en de taal voorwaarde is voor de arbeidsdeling. Daardoor ontstaan ver groting van de arbeidsproductiviteit en ontplooiing van de cultuur. De functie van het geld is zoveel mogelijk de econo mische transacties te vergemakkelijken. Welvaart is slechts dan mogelijk, als het geld deze functie naar behoren vervult. Spreker nam als algemene maatstaf voor de beschikking over huidige goederen aan het reëel consumptiepeil en als maatstaf voor de verwachte beschikking over toe komstige goederen het reële vermogens- peil. Hoe hoger het consumptiepeil (bij een gegeven vermogenspeil) des te lager is de reële rentevoet en hoe hoger het vermogensDeil (bij een bepaald con sumptiepeil des te hoger is ook de reële rentevoet. Het blijkt nu. dat, als we wel varender worden, de reële rentevoet ten deert te dalen. Economische depressie re sulteert, indien het geld een verdere da ling van het rentepeil in de weg staat en dat is juist wat gewoonlijk gebeurt. Volgens dr. Roelofs toont een analyse aan, dat vermeden kan worden, dat een adequate koopkrachtige vraag en volledige werkgelegenheid gewaarborgd zijn onder bepaalde voorwaarden. Hij noemde o.a. op distributie onder het publiek van extra, als het ware cadeau-gegeven inkomen. Dit inkomen kan gefinancierd worden met door de overheid nieuw geschapen geld, dat tenslotte leidt tot latente inflatie, dus tot een instabiele situatie. In dit geval be paalt het geld de ondergrens van de reële rentevoet. Het inkomen kan ook gefinan cierd worden met geld door de overheid geleend van spaarders of met overheids- obligaties, die de ondergrens van de reële rentevoet bepalen. Een andere voorwaarde is noch geld, noch overheidsobligaties be schikbaar te stellen, maar reële goederen, die eveneens de ondergrens van de reële rentevoet bepalen. Daarbij kan aan dacht besteed worden aan wapens bij een bewapeningswedloop, aan grond en aan goud, juwelen e.d. Spreker vervolgde,, dat het aanbevelens waardigst is: socialisatie van grondeigen dom (vergoeding aan de onteigenden met obligaties en verpachting van de grond aan de gebruikers). Dat maakt tevens een eind aan de klassemaatschappij en aan de klas- sestrijd. Spreker besloot met te zeggen, dat het zo zal afhangen of de keuze en beslissing of het geld zal zijn een kwade dan wel een goede fee. Groepen vergaderden In de loop van de dag hebben diverse groepen vergaderd. Bijeen kwamen blin den, onderwijzers, spiritisten, Christelijken en Katholieken en voorts Esperantisten, werkzaam bij de spoorwegen. Mevrouw j. Bramkamp-Weber heeft jn Teyler's museum aan belangstellenden een inzicht gegeven van het leven en de wer ken van Rembrandt. Daarbij zijn licht beelden vertoond. Voor de avonduren stonden weer op het programma de voordracht van Nel Oost- huit, het optreden van het ballet der Lage Landen (in de Stadsschouwburg) en het vertonen van films (in het Concertgebouw). De 30-jarige mevrouw N. S.Van G. uit Amsterdam was in Januari van dit jaar bij verstek door de politierechter te Am sterdam veroordeeld tot twee maanden ge vangenisstraf, omdat zij vorig jaar haar toen 18-jarig zusje, dat onder voogdij was gesteld en uit het rijksopvoedingsgesticht voor meisjes in Nijmegen was ontvlucht, gedurende een half jaar verborgen had ge houden. Zij stond thans in hoger beroep te recht voor het Amsterdams gerechtshof. De procureur-generaal noemde het een ernstig feit, dat vooral in strijd is met de belangen van het minderjarig kind zelf. Hij vroeg bevestiging van het vonnis. De raadsman, mr. J. H. de Pont, noemde het een menselijk impuls een zusje te helpen, dat om hulp vraagt omdat het door haar moeder is weggestuurd. Het hof zal op 17 Augustus arrest wij zen. Bij de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp, dat enige budgetaire voor zieningen treft voor de financiering van de productie van militaire vliegtuigen in ons land. Het is een suppletoire begroting ad 116.224.000,welk bedrag uit de tegen waardefondsen zal worden verkregen. Hiervan is 100,7 millioen bestemd als eerste gedeelte voor de productie van naar verwachting in totaal 204 dagjagers met bijbehorende reserve- en verwisseldelen van het type Hawker-Hunter en voorts 15.424.000,voor 20 lesvliegtuigen van het type S-14 (Fokker straaljager). Van de 204 toestellen zullen er 48 voor rekening van de Amerikaanse regering worden gebouwd. De dagjagers zullen wor den gebouwd door de gezamenlijke Neder landse vliegtuigindustrie, waarbij de N.V. Koninklijke Vliegtuigenfabriek Fokker op treedt als hoofdaanneemster. Ook België zal orders voor hetzelfde type dagjager bij de Nederlandse industrie plaatsen. Het ligt in het voornemen de motoren van alle vlieg tuigen van dit type door de Belgische in dustrie te doen leveren. Naar wii vernemen heeft de halfspeler van Haarlem. Barends, ziin vereniging verlaten en een contract getekend bij de beroepsvoetbal club Amsterdam. Barends completeert het Amsterdamse beroepsteam, waarin zo men weet ook de oud-RCH'er Gallis speelt. De rechtbank te Almelo heeft vonnis gewezen tegen vier personen die clandes tien radio-uitzendingen gaven. De 17-jarige Almelose monteur A. D. werd veroordeeld tot veertien dagen gevangenisstraf. De 19- jarige Almelose magazijnbediende J. B. kreeg ook veertien dagen. D. en B. waren beiden al eens eerder wegens misbruik van zendapparatuur of wegens het onwet tig in bezit hebben van dergelijke appara tuur veroordeeld. De 29-jarige Almelose fabrieksarbeider J. G. O. V. werd veroordeeld tot twaalf weken gevangenisstraf waarvan zes weken voorwaardelijk. De 19-jarige inpakker G. B. kreeg vier weken voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar. In alle vier gevallen werd de in beslag genomen appa ratuur verbeurd verklaard. Tot de belangwekkende persoonlijk heden die men in deze week op het Espe rantocongres in Haarlem kan ontmoeten behoort ook professor dr. E. Privat uit Neuchatel in Zwitserland. Professor Privat doceert Angelsaksische beschaving aan de Universiteit van Neu chatel, een soort Zwitsers Cambridge. Die colleges worden door prof. Privat geheel in het Engels gegeven en omvatten zowel taal en letterkunde als staatsrecht. Dat wil dus zeggen dat deze Zwitserse hoogleraar, die in vroeger jaren aan d" Universiteit van Genève was verbonden, tenminste twee talen met een grote in vloedssfeer vloeiend spreekt. „Maar dat is niet genoeg", zo geeft hij ons te kennen: men behoeft daartoe slechts het gestuntel van de mensen op een bui tenlands reisje in hotels en café's maar gade te slaan. Tenslotte is het altijd maar een kleine minderheid welke een ande-e taal tot haar beschikking heeft en vraag dan nog niet, hoe. „Dat men zich met een of twee talen naast de eigen taal in de gehele wereld zou kunnen behelpen, is óf een il lusie, óf een leugen", zo zegt prof. Privat. En hij voegt er aan toe, dat met name het Engels met zijn vele éénlettergrepige woor den voor buitenlanders, ook wanneer zij die taal hebben geleerd, moeilijk is te volgen. Daarbij komt nog, dat de toe standen op taalgebied gecompliceerder worden bij de verandering van de poli tieke situatie. Nu al gaat de helft van Europa Russisch leren en prof. Privat vraagt zich af of de toekomst op dat ge bied niet nog meer veranderingen in zich bergt. En juist omdat het gebruik van een be- naalde, aan een staatkundige macht ge bonden taal voor vele kleinere landen vaak psychologisch moeilijk te verwerken valt, zou het een uitkomst zijn wanneer het gebruik van een internationale taal, welke niet aan een toevallige politieke constellatie gebonden is algemeen werd. Professor Privat leerde Esperanto toen hij nog een dertienjarige jongen was, min of meer toevallig omdat de toen negen tigjarige Zwitserse filosoof Ernest Naville een man die nog met Louis-Philippe en Victor Hugo had gedineerd hem een boekje daarover gaf en hem ook hielp bij het leren van wat toen nog een nieuwig heid was. Op deze foto ziet men de leider van de nationalisten in Tunis, Habib Bourguiba, in gesvrek met de juist vrij gelaten leider van de Neo Destourpartij, Mongi Slimte Chateau de la Ferte bij Amilly, waar Bourguiba op het ogenblik verblijf houdt. Links Bourguiba, rechts Slim, Dat was omstreeks 1903. Ruim twintig jaar later zou prof. Privat het eerste in Genève te houden Esperantocongres or ganiseren. Die congressen waren toen nog anders van samenstelling dan de tegen woordige, welke een veelheid van onder werpen behandelen en tevens meer het karakter 'van Esperanto-weken hebben dan van congressen. Op het congres van 1925 werden door bekende Zwitserse psy chologen vraagstukken op dat speciale gebied behandeld. Voor Esperanto bood Zwitserland, en zeker Genève, een uitstekende voedings bodem. Men was er van nature internatio naal georiënteerd, door Volkenbond, Rode Kruis en zoveel supranationale instellingen meer. Professor Privat vertegenwoordigde Perzië in de Volkenbond, omdat dat land niet bij machte was een landsman te zen den. Hij stichtte ook het bekende radio station van Genève en nam het initiatief tot de eerste golflengten verdelende con ferentie van de Union internationale de radiodiffusion. Hij is thans nog ere-voor- zitter van Radio-Genève. Ook in zijn werk zaamheden op omroepgebied, zo zegt hij, heeft hij het nut van Esperanto ervaren. Het internationalisme wordt, naar zijn stellige overtuiging, door Esperanto bevor derd. Het leert de mensen wereldburger te worden en deel te hebben aan de culturele verworvenheden van verschillende landen. Dat de Esperantobeweging groeit en zelfs aanzienlijk groeit, ook na twee we reldoorlogen, welke een einde maakten aan het leven van driekwart der jonge Esperan tisten, stemt hem, nu hij in de beweging vergrijsd is, tot grote vreugde. De Koninklijke Nederlandse Automo biel Club heeft zich met een adres tot de minister van Verkeer en Waterstaat ge wend, waarin zij de aandacht vraagt voor de oversteekplaatsen voor voetgangers. Nederland, zo zegt de K.N.A.C., is het enige West-Europese land, waar voor deze oversteekplaatsen geen enkele rege ling is getroffen. Er zou een bepaling moeten komen dat het rijverkeer verplicht wordt met de voetgangers op de oversteekpaden reke ning te houden. Anderzijds dienen de voetgangers niet buiten deze paden over te steken. Invoering op korte termijn van een een voudige regeling behoeft naar de mening der K.N.A.C. een latere uitgebreide en ge- perfectionneerde regeling niet in de weg te staan omdat deze eenvoudige regeling daarvan toch een onderdeel zal uitmaken. (Verkort weergegeven) Beloning. Onbegrijpelijk, dat zovele mensen verontwaardigd zijn over de belo ning van f 200,die de verpleegster van de gemeente Den Haag ontving voor de opmerkelijke verbetering, die zij aan de „ijzeren long" aanbracht. Een verpleegster telt toch alleen maar als een bijzonder nuttig mens mee, wanneer men in een zie kenhuis door haar vertroeteld wordt. Voor de rest mag zij blij zijn dat ze nog wat kreeg! C. J. REINALDA (Van onze correspondent te Brussel) Twee jonge Belgische architecten heb ben enkele weken geleden een plan uiteen gezet voor de bouw van goedkope wonin gen, zó goedkoop, dat zij menen te mogen beweren dat hun huis niet duurder komt dan de prijs van een auto, namelijk 148.000 francs, of iets meer dan f 11.000 gulden. De beoide architecten, de heren Palm en Van der meeren, hebben het huis geëxpo seerd op de jaarbeurs van Luik. Het is een ééngezinswoning, voorzien van keuken, badkamer en centrale verwarming. Het heeft een bebouwde oppervlate van 50 m2. Gelijkvloers vindt men een grote woonka mer van 31 m2, van de keuken gescheiden door een houten wand, die tevens als kast dienst doet. Op de verdieping vindt men een slaapkamer van 11 m2 voor de ouders, een slaapkamer van 23 m2 voor de kinde ren en een badkamer. De slaapkamers heb ben ingebouwde kasten en de slaapkamer der kinderen kan in twee kamers verdeeld worden. De goedkoopste huizen, gebouwd met de premie van de regering, waarvan wij in België hebben horen spreken, waren tot nu toe de huizen van de gemeenten Leuven en Hasselt, waarvan de bouwkosten schom melen tussen 200.000 en 260.000 francs (20.000 gulden). De meeste arbeiderswo ningen, voornamelijk in de grote steden, kosten van 300.000 tot 400.000 francs. (Van onze correspondent in Paramaribo) Na een langdurig reces als gevolg van de afvaardiging naar de Ronde Tafel-Con ferentie en van oriënteringsreizen van an dere leden hebben de staten van Suri name hun werkzaamheden hervat, en wel op spectaculaire wijze. Twee leden van de militante groep van de N.P.S., en een Hin- doestaans lid (oppositie-partij), hebben namelijk een interpellatievoorstel inge diend, hetgeen van verschillende zijden ge leid heeft tot het uiten van velerlei ver dachtmakingen en beledigingen. In het blad „De West" waren namelijk enige arti kelen verschenen, waarin beschuldigingen werden gericht aan het adres van de mi nisters van Justitie en Politie, van Sociale Zaken, van Onderwijs en van Volksgezond heid. Interpellanten waren van oordeel, dat die artikelen de indruk wekken alsof Suriname op de meest corrupte wijze wordt geregeerd. Dit kan het land onnoe melijk veel schade berokkenen en het werd daarom dringend noodzakelijk ge acht, dat de genoemde ministers zoveel mogelijk klaarheid verschaffen. Het debat over het voorstel was buiten gewoon scherp en onaangenaam. En het mikpunt van de heren, die de interpellatie aanvroegen, was daarbij voornamelijk de f .,-y In Parijs is een huis aan de Seine (Quai de la Tournelle) gedeeltelijk ingestort ten gevolge van een gasontploffing. De foto toont de ravage veroorzaakt door de explosie, waarbij vijf personen om het leven kwamen. Het plafond tussen de eerste en tweede verdieping kwam naar beneden. hoofdredacteur van „De West", het Staten lid Findlay, die overigens zelf ook lid van de N.P.S. is. In deze „discussie" werd on der meer gewaagd van een bestelling zon der voorafgaande inschrijving van een aantal voor de politie bestemde auto's vair een in Suriname zeer incourant merk. Een Statenlid zou agent zijn voor de bedoelde auto-firma, doch onderdelen en ook een werkplaats zouden ontbreken. Verder van een contract van een minister met een Duitse firma, inzake leveranties van een nieuw hospitaal (waarbij hetzelfde Staten lid geïnteresseerd is); een door een lid van de delegatie naar Nederland in 1950 boven zijn daggeld opgenomen aanzien lijk voorschot, dat nog steeds niet werd te rugbetaald, omdat geen enkele functiona ris dat lid (tevens Staten-lid) durft aan pakken en een door een Statenlid-gedele geerde gedeclareerde vergoeding „voor ge mis aan inkomsten", welke niet in overeen stemming was met de belastingaangifte. Voorts werd verteld, dat een Statenlid een licentie kreeg voor de invoering van confectiepakken, terwijl deze aan anderen werd geweigerd, dat een Statenlid vier jaar achter is met het betalen van belas ting zonder dat er maatregelen tegen herr worden genomen en dat een Statenlid inti midatie-middelen heeft aangewend tegen over een politie-inspecteur. Men sprak over „grote honden, die el kaar niet bijten", kortom er werd een be hoorlijke dosis vuile was ten toon gespreid. En het is niet moeilijk zich voor te stellen, hoevelen in deze querulante samenleving, waarin men alles van elkaar weet, daarbij gnuivend genietenof zich intens boos maken. En na deze „debatten" besloot het colle ge, dat zichzelf gaarne „parlement" noemt, met algemene stemmen (en één onthou ding) om de interpellatie toe te staan. Dit alles is dus nog pas een inleiding geweest. Wie weet waar de volgende étappes toe voeren. PARIJS (United Press) Zondag was het een droevige dag voor de automibilisten in Parijs: althans voor diegenen die ge woon zijn ruimschoots gebruik te maken van hun claxon. Sinds één Augustus is het bij een gemeentelijk besluit verboden de claxon te gebruiken, anders dan in uitdruk kelijke gevallen van acuut gevaar. Iedere agent in de stad heeft opdracht gekregen de eerste 15 dagen van deze maand de nieuwe maatregel nog niet te streng toe te passen. De automobilist, die dus ongeduldig begint te toeteren, wan neer een aantal voertuigen voor hem niet snel genoeg naar zijn smaak op het groen van een stoplicht, zal voorlopig een aan maning ontvangen. Maar na het midden van deze maand wordt het ernst. Iedere overtreder zal dan op de bon gaan en 1200 francs te betalen krijgen. Wat ook niet langer geoorloofd zal zijn ish et claxoneren voor een slaperig hondje of een dromerige kat. Fietsers, die nu een maal de meeste stunts in het snelverkeer uiahalen, zullen niet meer door het motor- verkeer mogen worden aangeblaft. Ook zullen voetgangers niet langer mogen wor den opgeschrikt door geïrriteerde hardrij ders. Vele automobilisten hebben de ge woonte bij zijstraten liever een keer hard op hun toeter te drukken dan wat langza mer te rijden: ook dit zal voortaan als een verkeersovertreding worden gestraft. Me nige Franse automobilist verzucht dat ht geclaxoneer Parijs tenminste de allure van een echte metropolis gaf. WASHINGTON (Reuter-U.P.). Foster Dulles, de Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken, heeft op zijn wekelijkse persconferentie verklaard, dat de Verenig de Staten het goed zouden vinden als een einde gemaakt werd aan het bestaan van de neutrale commissie van toezicht op het bestand in Korea. De reden hiervoor was, dat de commissie, door haar communisti sche leden, in Zuid-Korea geheel anders te werk ging dan haar in Noord-Korea werd toegestaan. De Amerikaanse minister beschuldigde de communisten van schending van de wapenstilstand in Korea. Deze schendingen waren evenwel niet ernstig genoeg om hervatting van de oorlog door de UNO te rechtvaardigen. Volgens Dulles zou de neutrale commissie opgeheven kunnen worden zonder dat de wapenstilstands overeenkomst in het algemeen terzijde ge schoven zou worden. De bestandsovereen komst zou van kracht blijven totdat zij door een politieke regeling vervangen zou kunnen worden. Dulles zeide, dat het hem bekend was, dat de Zweedse en Zwitserse leden van de commissie zeer ontevreden waren over de beperkingen welke de Noordelijken de officieren van de neutrale waarnemings commissie in Korea bij hun inspectiereizen opleggen. De suggestie van Dulles om de commissie op te heffen wordt door Zwit serland ten volle onderschreven, aldus een zegsman van het Zwitserse ministerie van Buitenlandse Zaken, alhoewel men in Bern liever zou zien dat het besluit tot opheffing van de commissie bij algemene stemmen door de betrokken partijen zou worden ge nomen. Het hoofd-van de Zuid-Koreaanse poli- ie, Kim Tsjang Hoeng, heeft de Tsjechische en Poolse leden van de commissie beschul digd van spionnage. Zuid-Korea heeft ge- eist, dat de communistische leden van de commissie opdracht krijgen het land te ver laten. In Poesan en Taegoe hebben enkele hon derden Zuid-Koreanen opnieuw •gedemon streerd tegen de communistische leden van de commissie, doch nergens werden ge welddaden gemeld. In een spoed bijeenkomst van de mili taire wapenstilstandscommissie heeft een der communistische officieren krachtig ge protesteerd tegen wat hij noemde het oog luikend toelaten van de demonstraties door de UNO. Een geallieerde officier antwoord de, dat alle mogelijke maatregelen waren getroffen om de veiligheid van de leden van de commissie te waarborgen. i Vijf trawlers Voor de Dinsdagmarkt waren aan de af slag de trawlers „Mary" met 520 kisten ha ring, 200 kleine kistjes haring, 230 kisten makreel, 120 piepers, 60 kabeljauw, gul en koolvis, 10 makreel, 5 diversen en 50 stuks stijve kabeljauwen; de „Tzonne" met 1300 kisten haring, 200 kleine kistjes haring, 250 kisten makreel en 50 diversen; de „Bloe- mendaal" met 550 kisten makreel en 30 di versen; de „Limburgia" met 650 kisten ha ring, 150 makreel en 50 diversen en voorts de „Klaas Wijker" met 1100 kisten haring, 45 makreel, 25 koolvis, 25 kabeljauw en gul, 50 wijting, 10 schelvis en 85 kabeljauw. De „Wiron I" voerde aan 160 kisten schelvis en piepers, 30 gul, 8 platvis, 30 varia en 120 stuks stijve kabeljauwen en van de „Wiron 4" stonden er 200 kisten schelvis, 45 gul en kabeljauw, 85 makreel, 20 wijting, 15 varia en 350 stuks stijve kabaljauwen. Er was tamelijk wat kleine vaart met 500 kisten schol en 4000 kg. tongen. Van haring tot torren De haring deed vanmorgen gemiddeld f 13 tot f 14. Er werd f 10 voor de slappe haring betaald en f 16 voor de beste soort. De kleine kistjes van 20 kg. haalden van 6 tot f 6.50. Makreel ging van de hand voor f 14 tot f 18 per kist. België kocht de regels kabeljauw voor f 112 tot f 88 en de kisten kabeljauw voor f 120 tot f 118. Tarbot ging naar het Zuiden vo or f 2.40 tot f 2.80. Het binnenland kocht de kisten kleine kabeljauw voor f 90 de grote gul voor f 30 tot f 34, middel gul voor f 20 tot f 25 en torren voor f 11 tot f 16 Schelvis en schollen. De Braad bracht vanmorgen van f 16 tot f 18 op, de pennen f 22, de kleinmiddel schelvis f 23 tot f 26, de grootmiddel f 25 tot f 30 en de grote schelvis f 30 tot f 32. Wij ting zal tussen f 9 en f 15. Schol 3 veel naar de pufschuit deed f 8 tot f 12, schol 2 van f 14 tot f 20. Engeland kocht de schol I voor f 35 tot f 40 en de andere scholsoor ten voor f 40 tot f 45. Tongprijzen De lappen haalden f 3.50 tot f 3.90, groot middel tong f 2.30 tot f 2.50, de kleinmiddel tong f 2.20 tot f 2.35, de enen f 1.80 tot f 1.95 en de tweetjes f 1.55 tot f 1.65. En dan morgen vier Voor de Donderdagmarkt komen de vol gende trawlers: „Postby" (van 27 Juli) met 1300 kisten haring en makreel; de „Flamin go" (van 26 Juli) met 1300 kisten haring en makreel; de „Petten" (van 24 Juli) met 1000 kisten haring en makreel; de „Sumatra" (van 26 Juli) met 1190 kisten haring en ma kreel en voorts de „Shamrock" met 320 kis ten, meest braad. Oudste boten zijn daarna de „Eveline" en „Elie" van 27 Juli; de „Gel- ria", „Vikingbank" en „Polderman" van 28 Juli. Iets over de visserij De trawler „Polderman" meldde gisteren een trek van 60 manden haring, de IJm. 5 een trek van 30 manden makreel. De laatste trek van de Wiron 4 was 10 manden groot. Loggers als de KW 98, 107, 166, 126, 59 en 26 deden trekjes van negen tot 15 mandjes hoops en daarbij soms 100 of 50 kg. tong per trek. De Wiron 5 had 10 manden stripvis van een trek, de Wiron 3 7 manden hoops per trek, de RO 15-20 manden makreel en 2 manden heek per trek, de HD. 125 10 man den van twee trekken. De IJM. 204 deed een trekje van 7 man den vis en 40 kg. tong, de KW. 12 een trek van 25 manden hoops, de KW 89 een trek van 100 stuks kabeljauwen en 10 manden hoops, de H.D. 87 trekjes van 10 en 8 man den stripvis en de WR 33 trekken van 5 manden vis en 4 kabeljauw. Vlootvaria De Zeelandia IJm. 38 was g isteren weer terug in de Vissershaven. De trawler had een lekke ketel, maar men hoopte in de middag weer klaar te zijn om ter visserij te gaan. De KW 108 is naar de fabriek om een nieuwe motor ingebouwd te krijgen en de KW 94 heeft inmiddels een nieuwe mo tor van 240 pk. ingebouwd gekregen. Binnengekomen IJM61 Mary, 1 Tzonne, 239 206 54 202 241 209 210 Wiron 1. 213 240 219 249, KW 189 34 31 128, SCH58, WRE, TX8 19 17 33 10 12 24, HD135 8 16 67 139 180, UK76 161 194 70 86 51 85 4 57 125 202 91 61 126 49 7 5 96 69 86 70 194, VD 9. Vertrokken IJM38 Zeelandia, 9 Haarlem, 218 249 283 Martenshoek, 23 239 241 206, KW128 189 169 Aleida, 60 16 Willem Cornelis, 95 Toe nadering, SCH153 Onderneming IV, UK4 213 86 76 51 85, VD9. Besommingen Een trawler f 1S000, Bloemendaal f 9800, Czaar Peter f 18000, Tzonne f 23500, Lim burgia f 12.400. Loggers: IJM209 f 12.800. Kotters: IJM210 f 5550, KW34 f 3500, KW 189 f 280, KW31 f 880, KW128 f 200, TX33 f 1450, WR7 f 1930. Vangstberichtcn uit zee In de nacht van Dinsdag op Woensdag meldden de Katwijkse en IJmuidense log gers de volgende vangsten: KW15 24, KW 43 22, KW97 30, KW110 70, KW173 25, KW 129 1, KW163 2, KW168 3, KW170 2, KW 2 17, KW5 9, KW47 2, KW54 6, KW127 1, IJM75 1, KW22 3, KW147 65, KW18 1, KW 67 4, KW83 5, KW20 1, KW32 60, KW49 1, KW78 2, KW130 25, KW167 5 kantjes. De schepen, die trawlen, gaven de vol gende vangsten door: KW85 7 kantjes, KW 44 15, KW123 50, KW159 50, KW73 35, KW40 2, KW37 6 kantjes. Geen vangst hadden de KW42 19 70 161 86 144 29 en 39. De gemiddelde vangsten waren: Vlaar- dingen 36, Scheveningen 20 en Katwijk 11 kantjes.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1954 | | pagina 7