In Friesland zal men Fries
mogen spreken voor de rechter
Justitie haalt de spons over
vroegere veroordelingen
Wereldnieuws
PANDA EN DE MEESTER-SCHURK
Nieuw ontwerp Gedragsverklaring
Vier of acht jaar na vergrijp wordt
niemand er meer over ingelicht
De radio geeft Vrijdag
Wetsontwerp volgt vrijwel het advies
der commissie-Kingma-Boltjes
Nieuwe directeur PTT
ock ló hét
zo
-J
DONDERDAG 5 AUGUSTUS 1954
j^NUKKIQ kpeyuimy!
Chemische fabriek
procedeerde tegen
buurtbewoners
Twee Nederlandse pad
vinders in Duitsland
verdronken
Nederland handhaaft Van
Kleffens als candidaat
„Holiday in Mexico"
Daders van inbraak in
horlogewinkel gepakt
Franse onderscheidingen
voor militairen
't Is of gij de vlam uitblaast
r~
Vergiftigde
mosselen
De ministers van Justitie en Binnen
landse Zaken hebben een wetsontwerp in
gediend, dat een eind zal maken aan de
straf, waartoe niemand veroordeeld wordt,
maar waaronder iedere eenmaal veroor
deelde zijn gehele leven blijft lijden: zijn
strafregister, waaruit iedereen inlichtingen
kan krijgen, ook zij, van wier beslissingen
sollicitanten afhankelijk zijn. De Justitie
zal thans na een termijn van vier of acht
jaar de strafbladen uit het strafregister
verwijderen. Deze worden overigens niet
weggegooid, doch ter eigen documentatie
bewaard. Zij zullen echter niet meer mee
in ovei weging worden genomen bij een
aanvraag van een verklaring omtrent het
gedrag dat het „bewijs van goed zede
lijk gedrag" van weleer gaat vervangen. De
termijn van acht jaar geldt, wanneer bij de
veroordeling gevangenisstraf of plaatsing
in een werkinrichting is opgelegd.
De informatie omtrent personen, die in
een kleine gemeenschap niet alleen gericht
waren op hetgeen ten nadele van de be
trokkene viel te zeggen, doch eveneens op
zijn gunstige kanten, werd daardoor in de
grote gemeenschappen gedeformeerd tot
een stelsel van inlichtingen omtrent geble
ken minder oirbare handelingen, toen men
volstond met zich tot de overheid te wen
den. Aan dit systeem is inhaerent, dat het
eenmaal geregistreerde wangedrag zijn ge
volgen tot in lengte van dagen doet gevoe
len, omdat hetgeen op papier is vastgelegd,
daarop blijf staan.
Het moderne strafrecht daarentegen
dringt naar een geheel andere ontwikke
ling. Tegen het einde van de 19de eeuw
is het strafrecht meer humaan geworden
en het stelt thans meer de 'persoon des
daders in het centrum van de strafpolitiek.
De reclassering gaat hem de nodige hulp
bieden. Voorwaarde voor succesvolle ar
beid is dan, dat het verleden niet bij voort
during blijft nagedragen.
Het geven van inlichtingen uit straf
registers geschiedt soms rechtstreeks aan
de aanvrager, doch meestal indirect, door
dat ze worden gegeven aan de burgemees
ter, die op grond daarvan een beslissing
neemt over een verzoek tot afgifte van een
bewijs van goed (zedelijk) gedrag.
Gaandeweg ontstaat zo een innige ver
wevenheid van strafregister en bewijs van
goed (zedelijk) gedrag, terwijl de praktijk
van het geven van inlichtingen voort
schrijdt in een richting, welke tegengesteld
is aan de ontwikkeling waarvan de reclas
sering de exponent is.
Een der strijdpunten van het begin dezer
•eeuw betrof de vraag in hoeverre de bur
gemeesters, bij hun onderzoek of een be
wijs van goed zedelijk gedrag kon worden
afgegeven, mochten putten uit de gegevens
van de strafregisters. Meer algemeen is de
vraag in het geding of degene, die geroe
pen is tot het afgeven ener verklaring om
trent het .gedrag, al dan niet zoveel moge
lijk moet worden ingelicht, teneinde op
grond van alle beschikbare gegevens zijn
oordeel te kunnen vormen. De belan
genafweging in deze zaak geheel over te
laten aan de burgemeester achten de mi
nisters bezwaarlijk.
De wetgever zal dus reeds in ab-
stracto een keus moeten maken. Deze
zal, naar het oordeel van de ministers
daarin moeten bestaan, dat in de wet
wordt vastgelegd en dus algemeen
bekend kan zijn dat de burgemeester
ADVERTENTIE
BARTELJOR1SSTR HAARLEM TEL 13439
FEROBOLSTR. 48 A'OAM TEL. 717162
Motor - Bromfietskleding
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 9.45 Voor de huisvrouw. 9.00 Gym
nastiek voor de vrouw. 9.10 Platen. 9.40 Voor
de kleuters. 10.00 Kinderen en mensen, cau
serie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Platen.
10.50 Voordracht. 11.10 Kamermuziek. 11.30
Platen. 12.00 Lichte muziek. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 Sport en prog
nose. 12.48 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Mede
delingen of platen. 13.20 Lichte muziek. 14.00
Voor de huisvrouw. 14.20 Alt en piano. 14.50
Voordracht. 15.10 Pianorecital. 15.30 Platen.
16.00 Platen. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Pla
ten. 18.00 Nieuws. 18.15 Platen. 19.00 Boek
bespreking. 19.15 Muzikale causerie. 19.30
Op bezoek bij anderen, causerie. 19.45 Be
richten. 20.00 Nieuws. 20.05 Boekbespreking.
20.15 Zang. 20.30 De Verenigde Naties, cau
serie. 20.40 Humanisme als levenshouding,
causerie. 21.00 Voor de jeugd. 21.35 Instru
mentaal kwartet en solist. 22.00 Buitenlands
weekoverzicht. 22.15 Platen. 22.40 Vandaag,
causerie. 22.45 Avondwijding. 23.00 Nieuws.
23.15 Platen. 23.30 Verslag van het 39e We
reld Esperanto-congres te Haarlem. 23.35
24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.33 Voor de jeugd. 7.45 Een woord voor de
dag. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen.
8.30 Tot uw dienst. 8.35 Platen. 9.00 Voor de
zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.30
Morgendienst. 11.00 Platen. 12.00 Altviool en
piano. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen.
12.33 Platen. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws.
13.15 Promenade-orkest en soliste. 14.05
Platen. 15.15 Voordracht. 15.35 Platen. 16.00
Een bezoek aan de Hortus Botanicus te Am
sterdam. 16.15 Fluit en clavecimbel. 16.35
Platen. 17.00 Radio Philharmonisch orkest
en solist. 18.00 Accordeon-orkest. 18.20 Fries
programma. 18.35 Platen. 18.50 Vragen-
beantwoording. 19.00 Nieuws en weerbericht.
19,10 Regeringsuitzending: Verklaring en toe
lichting. 19.30 Orgel. 20.00 Radiokrant. 20.20
Alkmaar 700 jaar stad, klankbeeld. 21.00
Platen. 21.10 Koor en sopraan. 21.35 Opwek-
kings-predikers wekken slapenden en doden
op. causerie. 21.55 Pianoduo. 22.10 Platen.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
Het Evangelie in Esperanto. 23.3024.00
Platen.
TELEVISIE (N. T. S)
20.15—21.45 Gevarieerd filmprogramma.
BRUSSEL, 324 M.
1145 Operettemuziek. 12.30 Weerbericht.
12 34 Operettemuziek. 13.00 Nieuws. 13.15
Platen. 14.00 Platen. 16.15 Orkest-concert.
17 00 Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 18.00 Zang
en piano. 18.10 Voordracht. 18.20 Zang en
piano. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19 40 Voor de kinderen. 19.50 Causerie. 20.15
Orkest-concert. 22.00 Nieuws. 22.15 Platen.
22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws. Hoe de weekbladen
het zien. Engelse films. (Op 224 en 75 m.).
niet mag letten op feiten, welke zich
vóór een bepaalde periode hebben af
gespeeld. De keuze welke de wet
gever heeft te doen, zal haar technische
verwezenlijking in de eerste plaats
moeten vinden in een zodanige opbouw
van de bij de justitie aangehouden re
gisters van uitspraken van de straf
rechter, dat gegevens, welke betrekking
hebben op een tijdvak vóór een be
paalde datum, niet worden doorgege
ven aan andere instanties dan aan de
justitie zelf
Thans de vraag over hoeveel jaren het
tijdvak zich zal uitstrekken na hetwelk
strafrechtelijke antecedenten als regel niet
meer ter kennis van derden mogen wor
den gebracht.
Het ontwerp noemt dan slechts twee
termijnen, respectievelijk van 4 en van 8
jaren, waarbij ingeval van vrijheidsbene
ming telkens de gehele duur van de opge
legde straf moet worden bijgeteld. De ter
mijn van 4 jaren is gekozen, omdat deze
aansluit bij die van de maximale proeftijd
in geval van voorwaardelijke veroordeling
(3 jaren), waarbij tevens rekening is ge
houden met het feit, dat nog gedurende
drie maanden na afloop van die proeftijd
tenuitvoerlegging kan worden bevolen.
Wat de termijn van acht jaren betreft, in
dien iemand gedurende deze tijd niet
weder is vervallen in het begaan van mis
slagen, behoort hij er aanspraak op te kun
nen maken dat het verleden hem niet ver
der wordt nagedragen, ook al was de toen
malige misdraging van ernstige aard. Hier
bij zal men er mede rekening moeten hou
den, dat bij het stellen van een aanzienlijk
langere termijn de betrokkene van het niet
nadragen vrijwel niet meer zal kunnen
profiteren.
De Vereniging van Nederlandse Ge
meenten had in haar advies aangedrongen
op meer differentiatie in de termijnen. De
ministers achten de door de vereniging
gevraagde differentiatie echter onverenig
baar met de opzet van het ontwerp. Op
het voetspoor van de commissie-Cluyse-
naer, die zich ook in deze materie heeft
verdiept, menen de ministers dat de bur
gemeester niet geroepen mag worden om
meer te verklaren dan „dat hem uit een
onderzoek met betrekking tot het gedrag
van de ingezetene ingesteld, niet is geble
ken, dat bezwaren tegen die persoon be
staan. De ministers geven de voorkeur aan
eein stelsel, waarbij een verklaring om
trent het gedrag of zonder meer wordt af
gegeven, of gemotiveerd wordt geweigerd.
Er zijn omstandigheden, waarin het
openbaar belang vordert, dat bij de oor
deelvorming over de hoedanigheden van
personen beschikt kan worden over meer
gegevens dan die welke de strafregisters
in de toekomst zullen bevatten. Men denke
bijvoorbeeld aan de beoordeling van solli
citanten naar functies van politie-ambte-
naar, van beroeps-militair of onderwijzer.
De president van de Groninger rechtbank
heeft uitspraak gedaan in het kort geding
dat door de directie van een chemische in
dustrie te Groningen aanhangig was» gemaakt
tegen een buurtbewoonster en tegen de
leden van het comité, dat actie voert tegen
de chemische industrie, die in de buurt veel
hinder zou veroorzaken. De directie verweet
de buurtbewoonster aan een weekblad te
hebben medegedeeld dat zij ziek was gewor
den door de dampen die de chemische in
dustrie verspreidde.
Voorts zouden de leden van het comité
uit de buurtbewoners onjuiste mededelin
gen aan een dagblad hebben verstrekt, wel
ke door de directie als een onrechtmatige
daad werden aangemerkt. Enkele leden van
het comité zouden hebben verklaard dat het
ziektepercentage onder de arbeiders van de
fabriek dertig bedroeg.
De president van de Groninger rechtbank
achtte niet bewezen dat de buurtbewoonster
aan het weekblad mededelingen over haar
ziekte zou hebben verstrekt. Wel werd de
directie ontvankelijk geacht wat betreft het
ten laste gelegde aan de comitéleden..
De president achtte de comitéleden aan
sprakelijk. De president verbood de comité
leden onjuiste mededelingen te verstrekken,
op straffe van een boete van f2500 per
overtreding.
De 19-jarige W. J. J. Meier en de 13-ja-
rige H. G. Mensink, beiden uit Wierden,
zijn bij een stuw in de Ems nabij Lingen
in Duitsland te water geraakt en verdron
ken. De jongens behoorden tot een pad
vinderstroep, die daar kampeerde.
Voorzitterschap UNO-Assemblêe
Geruchten, dat de steun van de Ver
enigde Staten aan de candidatuur van
Prins Wan van Thailand voor het voorzit
terschap van de negende Algemene Ver
gadering van de UNO automatisch de
Zuid-Amerikaanse en de Aziatische staten
aan de zijde van Prins Wan zouden
brengen, zijn - naar men in Haagse offi
ciële kringen verklaart - ongegrond. Voor
de candidatuur van mr. E, N. van Kleffens
voor het voorzitterschap is reeds een aan
tal toezeggingen ontvangen, ook van lan
den buiten Europa. De Nederlandse rege
ring handhaaft de candidatuur van mr.
van Kleffens als Europese candidatuur.
In Europese UNO-kringen, waar men
verwachtte dat de post zonder strijd aan
mr. Van Kleffens zou toevallen, is het be
richt van de Amerikaanse toezegging aan
Thailand met teleurstelling ontvangen.
De Amerikaanse delegatie zal haar be
lofte houden om voor Prins Wan te stem
men, die reeds vorig jaar candidaat was
gesteld, doch zich toen terugtrok ten be
hoeve van mevrouw Pandit, de zuster van
de Indiase premier. Prins Wan zal ook ge
steund worden door de landen van het
Arabisch-Aziatische blok.
Mr. Van Kleffens is in ieder geval zeker
van de negen stemmen van de West-Euro-
pese en de Scandinavische landen. Het
standpunt van het Sovjet-blok en Joego
slavië is nog niet bekend. De landen: van
Latijns-Amerika, waarvan de stemmen be
slissend zijn, zullen zich binnenkort over
hun houding beraden.
Metro Goldwyn Mayer maakte in zijn zil
veren jubileumjaar onder meer de parelende
technicolor „Holiday in Mexico", die de toe
schouwer met kracht verplaatste ln de diplo
matieke sfeer van Jeffrey Evans, ambassa
deur van Uncle Sam in Mexico. Daar wordt
een feest aangericht met José Iturbi, Xavier
Cugat en andere sterren van de niet zo heel
zware muze en dat wordt wat men noemt een
knalfuif, waar de gouden stem van de zes
tienjarige dochter Chris een ware sensatie
veroorzaakt. Deze Chris (Jane Powell) hup
pelt als een nachtegaaltje door het verhaal.
Bovendien introduceert Walter Pidgeon een
nieuwe en zeer redelijke opvoedingswijze, die
in hoofdzaak op verdraagzaamheid berust.
Zijn wijze observatie van een prille verhou
ding tussen zijn dochtertje en de dodelijk
serieuze Roddy Mc Dowall en zijn beminne
lijke inmenging getuigen van veel begrip en
vrije tijd.
ADVERTENTIE
De vorige week werd in de nacht van
Zondag op Maandag een inbraak gepleegd
in een horlogewinkel in de Frederik Hen
drikstraat te Amsterdam. De daders na
men een partij horloges ter waarde van
f 15.000 mee. Zij hadden van het naastge
legen huis uit onder de vloer een doorgang
naar de horlogewinkel gemaakt.
Reeds onmiddellijk viel de verdenking
van de politie op de 26-jarige houtbewer
ker P. de W. uit Amsterdam, die meer der
gelijke inbraken heeft gepleegd, en op zijn
vriend, de 26-jarige D. H. De politie hield
deze H. aan. Hij bleek een groot aantal
horloges bij zich te hebben. Aanvankelijk
beweerde hij de horloges van een onbeken
de te hebben gekocht, maar spoedig beken
de hij, dat de horloges van de inbraak in
de Frederik Hendrikstraat afkomstig wa
ren. Daarna werd ook de houtbewerker ge
arresteerd. Deze had zijn aandeel in de buit
reeds aan twee helers, de gebroeders C. en
J. O. uit Amsterdam, verkocht. Ook deze
helers zyn aangehouden.
Ter gelegenheid van het officiële bezoek
van de president van Frankrijk aan ons
land zijn aan een aantal militairen van de
Koninklijke Landmacht onderscheidingen
verleend.
De brigade-generaals Ch. F. Pahud de
Mortanges en G. Dijkstra zijn benoemd tot
commandeur in het Legioen van Eer, de
luitenant-kolonel C. C. Geertsema en de
majoor J. J. L. baron van Lijnden tot offi
cier in het Legioen van Eer, de kapiteins
J. van Arkel, J. H. Carstens en H. G. Prins
tot ridder in het Legioen van Eer.
De brigade-generaal W. Kist en de kolo
nels L. Th. F. J. S. van Embden, A. van
Santen en J. van Waning zijn benoemd tot
commandeur in de orde van de Zwarte
Ster, de kolonel H. Veluwenkamp, de ma
joor H. E. Toelaar en de reserve-majoor
A. C. H. Geutjes in de orde van de Zwarte
Ster.
De moeilijkheden, die zich de laatste
jaren hebben voorgedaan met betrekking
tot het gebruik van de Friese taal op
terechtzittingen in Friesland en de oriën
tatie van de toenmalige ministers van Bin
nenlandse Zaken, van Justitie en van On-,
derwijs, Kunsten en Wetenschappen in
Friesland omtrent de verlangens, welke
daar leven ten aanzien van hetgeen aange
duid pleegt te worden als de Friese kwestie,
hebben in 1952 geleid tot de instelling van
een commissie betreffende het gebruik van
de Friese taal op het gebied van het rechts
verkeer. Deze commissie, waarvan als voor
zitter werd aangewezen mr. H. Kingma
Boltjes, raadsheer in het gerechtshof te
Leeuwarden, had tot taak van advies te
dienen omtrent de vraag, in hoeverre het
wenselijk is voorzieningen te treffen inzake
het gebruik van de Friese taal bij het
rechtsverkeer.
Het kabinet heeft zich verenigd met
het uitgangspunt der commissie, dat in
Friesland het gebruik van de Friese
taal in het rechtsverkeer zowel monde
ling als schriftelijk moet worden toe
gestaan, onder inachtneming van be
perkingen ter wille van de rijkseen
heid, de rechtseenheid, de rechtsgelijk
heid en de rechtszekerheid.
Voorzover de voorstellen der commissie,
waarmede het kabinet zich heeft kunnen
verenigen, alleen bij de wet kunnen worden
verwezenlijkt, zijn de daartoe noodzakelijke
voorzieningen thans neergelegd in een
wetsontwerp.
Ook eedsaflegging in het Fries
In artikel 1 van het wetsontwerp wordt
de mogelijkheid geopend een mondeling af
te leggen eed, belofte of bevestiging in de
Friese taal uit te spreken.
De artikelen 2 tot 7 bevatten een rege
ling van het mondeling gebruik van de
Friese taak in de rechtspraak. Uit het rap
port der commissie-Kingma Boltjes blijkt
dat zij eenstemmig van oordeel was, dat de
eisen van rechtseenheid, rechtszekerheid en
rechtsgelijkheid in het algemeen te grote
hinderpalen vormen tegen het schriftelijk
gebruik van de Friese taal in rechtsgedin
gen. Het kabinet heeft zich bij dit oordeel
van de commissie aangesloten.
J
Artikel 2 van het wetsontwerp bevat het
beginsel, dat ieder, die op een terechtzitting
in Friesland verplicht of bevoegd is zich
mondeling te uiten, dit zal mogen doen in
het Fries. De regeling zal gelden voor alle
gedingen voor de burgerlijke rechtey, dus
zowel voor civiele als strafzittingen, en ook
voor terechtzittingen van organen, die met
administratieve rechtspraak zijn belast.
Alleen voor de militaire rechtspleging zal
de voorgestelde regeling niet gelden. De
bevoegdheid zich van de Friese taal te be
dienen zal er niet toe mogen leiden, dat
gevaar bestaat voor een minder goede
rechtsbedeling.
In overeenstemming met het advies van
de commissie-Kingma Boltjes zal ten aan
zien van in het Fries gestelde stukken,
welke volgens wettelijk voorschrift in
openbare registers moeten worden inge
schreven, het voorschrift gehandhaafd
moeten blijven, volgens hetwelk in dat ge
val letterlijke vertalingen moeten worden
overgelegd. Voor notariële akten wordt
door de Wet op het Notarisambt gewaar
borgd, dat een akte in de Friese taal slechts
wordt verleden door of ten overstaan van
'n notaris, die die taal verstaat. Het kabinet
deelt niet 't door de commissie ingenomen
standpunt, dat het wenselijk is voor de toe
komst uitdrukkelijk vast te stellen, dat de
ambtenaren aan wie een in de Friese taal
gesteld stuk ter zegeling of ter registratie
wordt aangeboden, niet de bevoegdheid
hebben een in het Nederlands gestelde op
gave of een letterlijke Nederlandse ver
taling van de inhoud van dat stuk te vor
deren. In artikel 10 wordt de mogelijkheid
tot beëediging van vertalers in en uit het
Fries geopend.
ADVERTENTIE
zó prompt dooft xnurbranden op de
maag - met een of twee Bennies.
Het snerpendste branden in de maag, soms
tot in de keel toe. dooft U onmiddellijk. Tal
loze lijders aan brandend maagzuur nemen
ook Rennies bij voorbaat. Bij wijze van sluit
stuk op hun maaltijd, 't Is ook zo simpel, ge
woon maar laten smelten op de tong. En....
Rennies zijn nog smakelijk óók.
Bij Koninklijk Besluit is ir. J. D. II. van
der Toorn, hoofddirecteur algemene zaken
en radio van het Staatsbedrijf der P.T.T.,
met ingang van 1 October benoemd tot
directeur-generaal der P.T.T. De heer Van
der Toorn volgt de heer L. Neher op, die
met pensioen gaat.
De heer Johannes Daniël Hermanus
van der Toorn is op 8 April 1894 te Den
Haag geboren. Hij bezocht de H.B.S. aan
de Stadhouderslaan, daarna de Technische
Hogeschool te Delft. In Juni 1918 werd hij
electrotechnisch ingenieur. Gedurende de
mobilisatie van Augustus 1914 werd hij
onder de wapenen geroepen. Tijdens die
tijd heeft hij doorgestudeerd. Na het be
halen van het diploma electrotechnisch
ingenieur had de heer Van der Toorn de
keus een baan te accepteren als ingenieur
bij de telecommunicatie, of als ingenieur
bij de Spoorwegen. Hij werd heel spoedig
benoemd tot adjunct-inspecteur bij bet
seinwezen bij de Spoorwegen, maar na een
paar weken kwam de benoeming af tot
ingenieur der telefonie, welke hij accep
teerde. Met ingang van 1 Januari 1919, na
een korte tijd van inwerken bij de centrale
werkplaats en later bij het klein radiolabo
ratorium van prof. Koomans voor kabel-
leggingen, werd de heer Van der Toorn in
de telefoondistricten en bij de buitendienst
der telefonie te Amsterdam geplaatst. Hij
maakte het begin van de automatisering
meë van het telefoonnet in Nederland,
waarbij hij heeft meegewerkt aan de tot
standkoming van de automatisering van
Haarlem en Utrecht.
In 1922 is ir. Van der Toorn van P.T.T.
overgegaan naar de particuliere industrie
namelijk naar de „Bell Telephone Manu
facturing Company". Hij was voor dit be
drijf werkzaam in Antwerpen bij het „En-
ginering department" en in 's-Gravenhage
bij het technisch commerciële werk.
In 1929 werd ir. Van der Toorn belast
met de directie van de Nederlandse verte
genwoordiging in 's-Gravenhage en in 1936
werd hij overgeplaatst in het concern naar
de „International Standard Electric Com
pany", afdeling algemene staf in Londen.
Hier kreeg de heer Van der Toorn heel
ander werk en wel op het gebied van de
transmissie.
Toen in 1939 de tweede wereldoorlog
uitbrak werd hij tijdelijk overgeplaatst
naar Noorwegen. Hij was daar werkzaam
tot de Duitsers Oslo binnenrukten, vertrok
naar Nederland en was hier één dag toen
de Duitsers Nederland binnentrokken. Tij
dens de tweede wereldoorlog heeft de heer
Van der Toorn zich verdienstelijk ge
maakt bij de Nederlandse fabriek van de
„International Standard Electric Com
pany".
In Mei 1945 heeft dr. ir. M. H. Damme,
de toenmalige directeur-generaal der P.T.
T., de heer Van der Toorn uitgenodigd bij
het staatsbedrijf der P.T.T. terug te keren
daar vooraanstaande figuren door de dood
aan het bedrijf waren ontvallen. Aan het
gehele telecommunicatie-sj/steem was bo
vendien veel schade berokkend. De heer
Van der Toorn keerde op 1 September 1945
bij het staatsbedrijf der P.T.T. terug, eerst
ais hoofddirecteur telefonie en telegrafie,
waar hij aan het herstel, de uitbouw en
de opbouw van het telecommunicatie-sys-
teem al zijn tijd en aandacht besteedde. In
1950 is hij tot hoofddirecteur van de hoofd
afdeling algemene zaken en radio benoemd.
De heer Van der Toorn heeft zich in de
jaren na de oorlog in de hele wereld een
grote naam verschaft als deskundige op
het gebied van de telecommunicatie.
22. Nauwelijks waren zij op het hoogste
punt aangekomen, of kapitein Paverits
bond zich de ski's onder en maakte zich
gereed voor de gevaarlijke afdaling. „Kom,
kleine", zei hij tegen Panda, „ga maar
achterop bij me op die latten staan, dan
glijden we samen omlaag". Panda slikte
even. „J ja", bracht hij er enigszins
hees uit, „maare zou het nu heus niet
verstandiger zijn, als u zich eerst oefende,
voor u...". „Och kom", viel neef Mario
hem in de rede, „afdalen kan iedereen,
zonder te oefenen. Jullie laten je gewoon
naar beneden glijden en de rest gaat van
zelf". „Ik begin die Mario toch wat te
wantrouwen", dacht Panda, „terwijl hij
bevend achter kapitein Paverits op de ski's
ging staan. Het lijkt wel, of hij het er op
toelegt, dat zijn oom gevaarlijke dingen
doet!" „Klaar?!", riep kapitein Paverits
onverschrokken, houd je vast,- kleine,
daar gaan we dan!" Hij wilde zich juist
langs de rechterhelling naar beneden laten
suizen, toen een kreet van Mario hem weer
hield. „Niet langs die helling!", riep Mario,
„die is gevaarlijk!" En hij wees op een
waarschuwingsbordje, dat aan die kant
was opgesteld. „Oei", dacht Panda, „hij
waarschuwde ons nog maar net op tijd!
Hij is dus toch zo kwaad nog niet!" Maar
wie het middelste plaatje goed bekijkt, zal
zien, dat de schurkachtige neef opnieuw
een duivelse list had bedacht.
Afschaffen. Pater Antonio Barbazzi, de
prorector van een R.K. onderwijs
instelling te San Marino, is door de
linksgeoriënteerde regering van deze
kleine republiek in Midden-Italië uit
gewezen. Hij wordt er van beschuldigd
het staatshoofd te 'hebben beledigd in
verklaringen, waarin hij protesteerde
tegen het regeringsvoorstel Om het
godsdienstonderwijs op de scholen af
te schaffen.
Verklaring. De Rockefeller-stichting en de
Amerikaanse algemene opvoedingsraad
hebben in een gemeenschappelijke ver
klaring ontkend, dat zij zich aan pro-
communistische bedrijvigheid of schen
ding van de anti-trustwetten zouden
hebben schuldig gemaakt. De verklaring
was gericht aan een speciale commissie
uit het Huis van Afgevaardigden, die
een onderzoek instelt naar de gedra
gingen van organisaties, welke vrijdom
van belasting genieten.
Horizontaal. De eerste Britse straaljager
die ook in horizontale vlocht sneller is
dan het geluid, heeft zijn eerste proef
vlucht gemaakt. Volgens de piloot is
deze ten volle geslaagd. Het type van
het vliegtuig is bekend als P-l. 'Over
de P-l zijn nog geen andere gegevens
bekend, dan dat het toestel twee turbo
straalmotoren van Armstrong Siddëley
heeft.
Hinderpaal. Trud, het officiële blad van de
Russische vakbeweging, heeft aange
drongen op een uitgebreide atheïstische
propaganda onder de massa. „Religieuze
vooroordelen" vergiftigen nog steeds de
geest van „enigen van ons volk", aldus
Trud. Het blad noemt dit een „ernstige
hinderpaal voor het actief deelnemen
aan de comunistische opbouw".
Vervallen. Egypte en Israel zijn op een
vergadering van de gemengde Israe-
lisch-Egyptische bestandscommissie
overeengekomen 1,300 wederzijdse
klachten, welke zich in de afgelopen 20
maanden hadden opgehoopt, te laten
vervallen.
Publicatie. Het Amerikaanse departement
van Buitenlandse Zaken werkt sinds
een jaar aan de publicatie van de ge
heime verslagen van de conferenties
van de regeringen-Roosevelt en Tru
man tijdens en na de oorlog. Het eerste
deel, dat voornamelijk over de confe
rentie van Jalta zal gaan, wordt mis
schien in October uitgegeven.
Whiskybrand. Bij een brand in een fa
briek van de „American Distilling
Company" te Pekin (Illinois) 'zijn
42.000 vaten whisky verloren gegaan.
De vlammen waren op 20 kilometer af
stand zichtbaar. De schade wordt op
vier millioen dollar geschat. Ook een
aantal gebouwen van het complex ging
verlorén. De brand was vermoedelijk
het gevolg van blikseminslag.
Hondenspiegel. Naast de vele prijzen,, die
gewoonlijk op hondententoonstellingen
beschikbaar worden gesteld en die over
het algemeen terecht komen bij zeer
kostbare, gepoetste en gekamde hoog
hartige viervoeters, hebben de organi
satoren v.an een grote hondenshow in
West Hartlepools (Engeland) een
nieuwtje ingevoerd. Er is een fraaie
prijs beschikbaar gesteld voor de hond
.die het meest op zijn baas lijkt.
Paard van Trojc. De Trojaanse oorlog
heeft nieuwe slachtoffers geëist. Bij de
reconstructie van een veldslag uit deze
beroemde strijd op het terrein van een
Romeinse filmstudio, waar de film
„Helena van Troje" wordt opgenomen,
schrok een paard, vuriger dan het. be
roemde paard van Troje, zo van het
strijdgewoel, dat het zich op een groep
figuranten stortte; 160 personen liepen
kneuzingen op; 43 van hen werden in
een ziekenhuis behandeld.
Ambt. Het wereldverbond van Presbyte
riaanse kerken heeft te Princeton (New
Jersey) met 66 tegen 65 stemmen het
principe goedgekeurd, dat vrouwen het
ambt van predikant kunnen bekleden.
Gebroken. Een vrouw en twee kinderen
zijn in de buurt van het kabelbaansta
tion te Kirchdorf-Weng, tussen Sankt
Johann en Erpfendorf (Oostenrijk) om
gekomen, toen de hoofdkabel, waarmee
overigens alleen vracht mocht worden
vervoerd, brak.
Gefingeerd. De Amerikaanse douane heeft
voor een waarde van 200.000 dollar aan
uit Duitsland gesmokkelde diamanten
ontdekt in uitgeholde groeven in een
houten doos, waarin een glazen kan
werd verzonden naar een gefingeerd
adres.
Nieuwe Orde. De Oostduitse volkskamer
heeft een wetsvoorstel goedgekeurd tot
instelling van een nieuwe orde, de
„Banier van de Arbeid", welke voor
bijzonder hoge arbeidsprestaties zal
worden verleend
HET LICHTEN VAN DE ZEE is een
bekend verschijnsel en wordt zoals u weet
veroorzaakt door phosphoriserende, kleine
organismen. Dat is dus niets bijzonders, al
is het ongetwijfeld aardig om te zien. Toch
is het schijnsel dat zich aan de Westkust
van de Verenigde Staten openbaart en dat
in de Stille Oceaan roodachtige strepen te
voorschijn roept, die des nachts
overgaan in een blauwgroen,
vurig licht, iets heel merk
waardigs.
Zodra dit mysterieuze licht
in de oceaan, of in de golven
van de branding wordt waar
genomen, weten de bewoners
van de Californische kusten
dat zij geen mosselen of andere schelpdie
ren die in dit water gevangen zijn, kunnen
eten, op straffe van ernstige ziekte of
spoedige dood. En sinds onheugelijke tijden
hebben Indiaanse opperhoofden aan deze
kusten wachten uitgezet om het vurige
schijnsel te observeren, teneinde bij
waarneming daarvan de leden van de
stam tegen het eten van schelpdieren te
kunnen waarschuwen. Zelfs werden in
oude tijden bewakers op de stranden ach
tergelaten die tot taak hadden een ieder
te waarschuwen die onbekend met de
gedragingen van de zee zou trachten
zijn kostje uit het zeewater op te halen.
Deze oude gewoonte van de Indianen om
de voortbrengselen van de oceaan te mij
den gedurende, en kort na, de periode van
het blauw-groene vuur, is werkelijk niet
aan bijgeloof toe te schrijven, maar berust
op eeuwenlange waarneming. Want de
rode strepen overdag en het blauwgroene
schijnsel in de nacht worden veroorzaakt
door de dinoflagalaat Gonyaulax, een mi
croscopisch klein, plantaardig organisme,
dat tot het plankton behoort en dus tot
voedsel van andere zeedierenstrekt. De
Gonyaulax bevat echter een zwaar vergif
dat een verschrikkelijke uitwerking heeft,
zodat vissen en dieren enkele dagen nadat
v de Gonyaulax in deze wa
teren de overhand heeft
gekregen, vergiftigd worden.
Het sterkst is dit het geval
met mosselen, die zo vrien
delijk zijn het gif van de
Gonyaulax uit het plankton
te verwijderen, zodat dit
voor andere dieren geen ge
vaar meer oplevert. Dit gif stapelen de
mosselen in de lever op, met dat gevolg
dat deze schelpdieren gedurende een ze
kere periode zelf zwaar giftig zijn, althans
voor de menselijke consumptie. Want het
gif van de Gonyaulax werkt op ons ze
nuwgestel op ongeveer dezelfde wijze als
strychnine, een van de zwaarste vergiften
die we kennen. Het is dan begrijpelijk dat
de Indianen sinds de oudste tijden hier
voor waarschuwingssystemen hebben in
gesteld, want de vergiftigingsduur van de
mossel strekt zich uit over een periode die
het lichten van de zee nog aanzienlijk
overtreft.
O ja, en weet u dat het voor ons land
een verschrikkelijke ramp zou zijn, indien
water niet een héél klein beetje samen
drukbaar was?
Dat zal morgen blijken.
/>r H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
