Achttien concerten in Haarlem
met vele gerenommeerde solisten
PANDA EN DE MEESTER-SCHURK
Agenda voor
Haarlem
Wereldnieuws
Marinus Adam dirigeert
jubileumconcert
De radio geeft Dinsdag
Nacht vol snauwen en
grauwen in Grouw
Wegenwacht feestelijk
ingehaald in N.O.-polder
Deze week elke avond
gala-taptoe in Delft
Normale exameti-
nervositeit - stop
Tock ló ket zo
2
Noordhollands Philharmonisch Orkest
Werken
Jubileumconcert
Marinus Adam
Heringa Wathrich
De moeilijkheden tussen
Dora en Iwan overdreven
Mr. Pauwels géén mede-
pleiter in Berkelse zaak
Achtjarig meisje na
auto-ongeluk overleden
Trein reed bromfiets aan;
man en kind gewond
Gegoochel in Groningen
Kerkelijk Nieuws
Kapitein-examinator seinde:
„Schriftelijk" op de Johan van
Oldenbarnevelt
iejcu'ijcu (mij!
GEEN
SLAAP
MIDDELEN
VJ
MAANDAG 23 AUGUSTUS 1954
Het Noordhollands Philharmonisch Orkest heeft het programma bekend gemaakt,
waarvan de muziekliefhebbers in Zuid-Kennemerland het komende seizoen kunnen
genieten. Tussen October en April worden in het gemeentelijk Concertgebouw te
Haarlem negen Dinsdag- en evenveel Vrijdagavondconcerten gegeven, waarvan de
programma's met veel smaak zijn samengesteld en een keur van bekende werken
uit de muzieklitteratuur bieden, waarbij overigens de nieuwere muziekproductie niet
werd verwaarloosd. Volgens de traditie van het orkest werken aan elk concert een
of meer binnen- en buitenlandse solisten van naam mee. Door de algemene kosten
stijging zijn de prijzen van abonnementen en losse kaarten enigszins verhoogd. Voor
de Vrijdagserie zijn eveneens twee rangen ingevoerd. De abonnementsprijs op de
tweede rang is gelijk aan de prijs van het abonnement van verleden jaar. Het recht
van voorbespreken, dat verleden jaar nog was gecombineerd met het lidmaatschap
van de vereniging „Vrienden van het N.Ph.O" is thans geheel vervallen. De vaste
plaatsen voor het gehele seizoen zijn gehandhaafd. Uiteraard zal het orkest ook vele
concerten in de provincie, met name in Beverwijk en Alkmaar, geven, waarover wij
nog zullen berichten.
De solisten die achtereenvolgens zullen
optreden zijn voor de Dinsdagserie: de
Zwitserse pinanist Robert Weisz met Van
Beethovens derde pianoconcert, de violist
Herman Krebbers met het vioolconcert van
Glazoenof, het pianoduo Janine Reding en
Henri Piette met een concert van Mozart,
de bariton Pierre Mollet met de Hymne au
soleil uit „Les indes galantes" van Rameau
en de drie liederen „Don Quichotte a Dul-
cinée" van Maurice Ravel.
In 1955 verschijnen nog op het podium:
de pianist Bela Siki met het eerste piano
concert van Van Beethoven, de violist
Ruggiero Ricci met het vioolconcert van
Tsjaikofsky, Hans Henkemans met een
pianoconcert en een rondo van Mozart,
Antonio Janigro met het celloconcert van
Dvorak en tenslotte de violist Tibor Varga
met een concert van Paganini.
George van Renesse is de eerste solist
van de Vrijdagavondserie in het eerste
pianoconcert van Brahms, Samuel Brill
volgt met een celloconcert van C. Ph. E.
Bach, op het derde concert komt de ver
trouwde figuur van Willem Noske een con
cert van Haydn vertolken, de alt Aafje
Heynis werkt in December mee aan de
Kerstsymphonie van Haydn.
In 1955 komen aan de beurt Geza Frid
met het pianoconcert met strijkers en trom
pet van Sjostakowitsj, Jan Hesmerg,
Eduard Biele en Ans Bouter in het con
cert voor viool, cello en piano van Henk
Badings, de violiste Betty-Jean Hagen in
een concert van Mozart en Introduction en
rondo capriccioso van Saint-Saëns, de pia
niste Fania Chapiro in het concert van
Schumann en tenslotte nog de jonge Neder
landse, maar vooral in Frankrijk bekend
Herman Krebbers, die op het tweede
concert van de Dinsdagavondserie het viool
concert van Glazoenof zal spelen.
De bekende pianist George van Renesse
speelt op het eerste concert van de Vrij
dagavondserie het eerste pianoconcert van
Johannes Brahms.
geworden pianist Daniël Wayenberg, die
het pianoconcert van Grieg zal spelen.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. .7.50 Dagopening.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.00 Morgenwij
ding. 9.15 Platen. 9.30 Voor de huisvrouw.
9.40 Platen. 10.50 Voor de kleuters. 11.00 Voor
de zieken. 11.30 Pianorecital. 12.00 Lichte
muziek. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Voor het platteland. 12.40 Piano
duo. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of
platen. 13.20 Promenade-orkest. 14.00 Wij ont
dekken Amerika. 14.30 Wereldmuziekcon
cours te Kerkrade. 15.00 Radio Philharmo
nisch orkest en solist. 15.45 Platen. 16.30 Voor
de jeugd. 17.00 Platen. 17.45 Reportage en
platen. 18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30
Platen. 18.55 10 jaar geleden werd Parijs
bevrijd, causerie. 19.05 Militair orkest. 19.35
Sopraan en piano. 20.00 Nieuws. 20.05 Ge
varieerde muziek. 20.50 Belevenissen in
Canada, causerie. 21.00 Instrumentaal kwar
tet. 21.25 Cabaret. 22.05 Strijkorkest. 22.35
Wereldkampioenschappen wielrennen. 22.45
Platen. 23.00 Nieuws. 23.15 Tweede Assem-
blée van de Wereldraad van Kerken te
Evanston. 23.25 Reportage. 23.3524.00 Platen.
HILVERSUM H, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.45 Morgengebed en litteraire
kalender. 8.00 Nieiuws 8.15 Platen. 9.00 Voor
de huisvrouw. 9.40 Lichtbaken. 10.00 Voor de
kleuters. 19.15 Platen. 11.00 Voor de vrouw.
11.30 Platen. 11.50 Als de ziele luistert. 12.00
Angelus. 12.03 Platen. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Platen. 12.55 Zon
newijzer. 13.00 Nieuws en katholiek nieuws.
13.20 Amusementsmuziek. 14.00 Platen. 14.30
Metropole-orkest. 15.C0 Platen. 15.30 Ben je
zestig? 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof.
17.00 Voor de jeugd. 17.15 Felicitaties. 17.45
Regeringsuitzending: Rijksdelen overzee:
Hoe leeft de Surinamer? 18.00 Lichte muziek.
18.20 Wereldkampioenschap wielrennen. 18.30
Dit is leven, causerie. 18.45 Platen. 18.52 Ac
tualiteiten. 19.00 Nieuws. 19.10 Platen. 19.15
Uit het Boek der Boeken. 19.30 Platen. 20.25
De gewone man. 20.30 Omroep-orkest en
solist. 21.30 Platen. 21.50 Folklore in de Kem
pen, causerie. 22.05 Platen. Avond tebed en
litteraire kalender. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
TELEVISIE (KRO)
20.1522.15 Verdwijningen en verschijnin
gen, TV-spel.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.15 Idem. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 en 14.00 Pla
ten. 14.30 Orkest-concert. 15.15 Saxofoon
kwartet. 15.30 Orgel. 16.00 Platen. 16.15
Orgel. 16.45 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Pla
ten. 17.50 Boekbespreking. 18.00 Platen. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen
20.00 Don Giavanni, opera. 23.45 Sluiting.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Vraaggesprek met onze
luisteraars. Boeken en schrijvers. (Op 224
en 75 m.).
Tal van geliefde symphonieën zullen ook
in het seizoen 1954/55 weer door het
Noordhollands Philharmonisch Orkest an
der de bezielende leiding van Toon Verhey
en Marinus Adam worden uitgevoerd. In
het lichtere genre kan men Berlioz' „Dam
nation de Faust"-suite aantreffen en Bizets
muziek bij Daudets drama „I/Arlésienne".
Van de symphonieën noemen wij de Jupi-
tersymphonie van Mozart, de derde, vierde
en achtste van Van Beethoven, de vierde
van Brahms, de vijfde (Uit de nieuwe we
reld), van Dvorak, de symphonie van César
Franck en de vijfde van Tsjaikofsky.
Voor degenen die gaarne op de hoogte
blijven van de hedendaagse muziek zullen
de volgende uitvoeringen interessante ken
nismakingen betekenen: de Symphonia van
Bertus van Lier, A young person's guide
to the orchestra, het bekende muzikaal-
paedagogische werk van Benjamin Britten,
het reeds algemeen aanvaarde Concert
voor orkest van Bela Bartok, In memoriam
van Lex van Delden, het reeds genoemde
Tripelconcert van Badings en de Petite
symphonie concertante van Frank Martin.
Onder auspiciën van de vereniging
„Vrienden van het N. Ph. O." zal op Vrij
dagavond 29 October een bijzonder concert
worden gegeven ter viering van het zilve
ren jubileum van Marinus Adam als diri
gent van het orkest. Reeds hebben wij de
verdiensten van de jubilaris gememoreerd
ter gelegenheid van de datum van dat ju
bileum, daarom volstaan wij hier met de
vermelding, dat Adam een programma zal
dirigeren, waarin zijn gaven het best tot
hun recht komen, namelijk in de Orgel-
symphonie van Saint-Saëns, de Variations
symphoniques van César Franck en La
mer van Claude Debussy.
Solist in de Variations symphoniques is
Theo van des Pas.
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
Een groep van ongeveer veertig zeilers,
grotendeels terugkerend van de Sneek
week, trok volgens een bericht in de
Leeuwarder Courant tegen middernacht
joelend het dorp in, bordjes en planKjes
vernielend, asemmers op straat legend en
een autobus startend. De in hun slaap ge
stoorde Grouwsters waren al spoedig te
hoop gelopen en bonden de strijd aan
met de vandalen, waarbij met stokken en
andere voorwerpen wederzijds rake klap
pen werden uitgedeeld. De politie was he
laas juist een feest in Akkrum aan jiei
regelen en een nog in Grouw achtergeble
ven politieman in burger, die nog tussen
beide trachtte te komen, werd door de
woedende Grouwsters voor een zeiler
aangezien en liep ook klappen op. De zei
lers werden teruggedrongen naar het thee
huis, vanwaar zij hun vernielingstocht
waren begonnen en verscheidenen van
hen werden daar in het meer geworpen.
In het theehuis woedden de gevechten nog
enige tijd voort en verscheidene stoelen en
tafels sneuvelden totdat de politie terug
keerde van de ordehandhaving in Akkrum
en in Grouw kon beginnen.
Toen was het gauw gedaan met de on
geregeldheden en de grootste belhamels
onder de zeilers werden ingerekend.
De Leeuwarder Courant voegt hieraan
toe, dat Grouw reeds zeer vaak hinder
van rumoerige zeilers heeft ondervonden,
die de nachtrust in het dorpje verstoorden.
Iwan schoot maar één keer
en Dora hield zich flink
BURGHEAD (AFP/Reuter) Kapitein
P. Piek van het Nederlandse kustvaartuig
..Dora", dat volgens eerdere berichten in
de Finse Golf door de Russische kruiser
..Iwan" beschoten is, heeft Zaterdagoch
tend te Burghead ontkend, dat de Russi
sche kruiser ziin schip heeft beschoten. De
..Dora" was Zaterdagochtend de haven van
Burghead binnengelopen met een lading
hout uit Lovisa in Finland.
Op de vraag van de verslaggevers of
de „Iwan" de „Dora" beschoten heeft,
antwoordde de heer Piek: „Hii vuurde
wel. maar was het ot> ons gericht?" Ook
ontkende hii. dat de „Dora" voor anker was
gegaan, omdat hii dacht, dat de Russen
dit verlangden. De heer Piek voegde er
aan toe. dat het in het belang van de be
manning en hemzelf was verder niets meer
te zeggen.
Kapitein Piek heeft de Nederlandse con
sul te Burghead doen weten, dat er een
schot is geMst, aldus deelde een Neder
landse ambtenaar mede. De kapitein had
vermoed, dat hii te dicht onder de Russi
sche kust was gekomen en wiizigde daar
om zijn koers. Er was toen niet meer ge
schoten.
De heer Piek zou verder verslag uit
brengen bii de Nederlandse consul-gene
raal te Edinburgh. Het schip zou over drie
dagen naar Denemarken vertrekken.
Aanvankelijk zou het in de bedoeling
hebben gelegen, zoals reeds eerder is ge
meld,, .dat mr.. ,P. vari ?t Hoff S tolk'zich bij
deJ behandeling van de zaak tegen de Ber
kelse arts O. u,it de verdediging zou terug
trekken. Zijn plaats zou dan worden inge
nomen door de Amsterdamse advocaat mr.
Franqois Pauwels. Het tussen mr. Huygens
en mr. Pauwels gevoerde overleg heeft
echter niet tot het gewenste resultaat ge
leid. Het verschil van inzicht tussen de bei
de rechtsgeleerden liep in hoofdzaak over
de benoeming van enige deels buitenlandse
deskundigen. Mr. Pauwels is er niet in ge
slaagd mr. Huygens op dit nunt van zijn
zienswijze te overtuigen. Thans zal mr.
Van 't Hoff Stolk de verdediging van de
arts O. blijven voeren.
Zaterdagavond is de heer K. J. Karsten,
apotheker te Assen, met zijn auto, waarin
ook zij-n vrouw en vier kinderen zaten, op
de weg Hellendoorn-Ommen tegen een
boom gebotst.
Alle inzittenden werden gewond en naar
een ziekenhuis te Zwolle overgebracht.
Een achtjarig dochtertje van de familie
Karsten was zo ernstig gewond, dat het in
de loop van de avond is overleden. De heer
Karsten had de kinderen afgehaald in Win
terswijk, waar zij gelogeerd hadden.
Zaterdagmiddag is op de onbewaakte
overweg aan de Vossenweg te Apeldoorn
de 49-jarige bromfietser J. de Haas uit
Apeldoorn, bij wie een vijfjarig pleegzoon-
tje achterop zat, door een electrische trein
aangereden. De man en het kind werden
vrij ernstig gewond en zijn naar het Julia-
naziekenhuis overgebracht. Er bestaat voor
beiden geen levensgevaar. De bromfiets
werd vernield.
De sneltrein had tengevolge van dit on
geval 17 minuten vertraging.
Met muziek en bloemenkransen is Zater
dag de A.N.W.B.-Wegenwacht feestelijk in
de Noord-Oostpolder ingehaald. Al bij
Ramspol, aan het begin van de polder op
de weg van Kampen naar Lemmer, stond
een groot aantal leden van de motor- en
autoclub Noordoostpolder gereed om als
ere-escorte op te treden voor de zes motor-
ztjspancombinaties, die in dit gebied zullen
gaan patrouilleren. In een lange optocht
werd naar Emmeloord gereden, waar de
harmonie reeds klaar stond om de wegen
wachters een muzikaal welkom toe te bla
zen. In Emmeloord volgde een officiële be
groeting door de nieuwe landdrost, ir. A.
P. Minderhout, door de voorzitter van de
Motor- en Automobielclub Noordoostpolder
en door de voorzitter van de middenstands
vereniging „Lange Nering". Allen namen
deel aan een feestelijke koffiemaaltijd.
Vóór de intocht in de polder waren de
wegenwachters ontvangen in het gemeen
tehuis te Kampen. Tussen burgemeester
mr. W. P. Berghuis en de heer H. Rienstra,
directeur van de A.N.W.B., werden vele
vriendelijke woorden gewisseld.
In het licht van ruim honderd schijn
werpers traden Zaterdagavond op de markt
in Delft militaire muziekcorpsen en drum
bands in hun gala-uniformen op en ten aan-
schouwe en ten gehore van enige honder
den genodigden en een paar duizend be
langstellenden brachten zü een groots en
imponerend geheel van kleuren en klanken,
waarmee het militaire muziekfestival „Tap
toe Delft", dat tot en met 28 Augustus
duurt, zijn première beleefde.
Het programma opende met een fanfare,
waarna van de transen van de nieuwe
kerktoren af, door de Limburgse jagers het
„Merck toch hoe sterek" uit Valerius' Ge-
denkklank werd uitgevoerd. Daarna wer
den de lichten cp het Marktplein gedoofd
en marcheerde de Marinierskapel onder
leiding van de kapitein der mariniers Gijs-
bert Nieuwland, tezamen met tamboers en
pijpers. Zij voerden brandende fakkels met
zich mee, die een vreemd schemerig licht
op hen wierpen. Het schouwspel werd nog
boeiender toen later ook de Koninklijke
Militaire Kapel, geleid door kapitein Rocus
van Yperen, en de Luchtmachtkapel onder
leiding van de luitenant H. F. W. van Die
penbeek de markthallen betraden.
Behalve deze drie corpsen werkten nog
mee de drumbands van de Koninklijke
Militaire Kapel, de Koninklijke Maré-
chaussée, de Luchtmachtkapel en het Gar
deregiment Jagers. Als intermezzo gaf het
exercitiepeloton van het Commando
Luchtvaarttroepen onder commando van de
2e luitenant K. Schildmeijer een show,
welke eveneens zeer in de smaak viel.
Het schouwspel, dat werd geregisseerd
door de majoor D. baron Mackay en waar
bij lichttechnische adviezen waren gegeven
door Johan de Meester, werd besloten met
het Wilhelmus, nadat nog van de toren de
model-taptoe was geblazen.
Bij de veleg enodigden, die de première
bijwoonden, bevond zich ook de minister
zonder portefeuille mr. J. M. A. H. Luns.
Drie dagen hebben ruim 300 goochelaars
uit binnen- en buitenland in Groningen een
congres gehouden en ruim 70 van deze
magiërs hebben deelgenomen aan een
spannend concours, waarvan de jury gis
teravond de prijswinnaars bekend maakte.
De grand-prix van dit Internationale goo
chelaarsconcours werd gewonnen door de
heer T. van Dommelen uit Amsterdam.
Het is daar in het gebouw De Harmonie
een interessant gebeuren geweest, waar
van vele Groningers getuige hebben mogen
zijn, toen de prijswinnaars aan het slot van
het concours in een grote show hun kunnen
toonden.
Zaterdagmorgen werden de goochelaars
ten gemeentehuize officieel ontvangen en
ook hier konden de goochelaars niet na
laten het gemeentebestuur te overtuigen
vn hun magische kunst. Kaarten en siga
retten vlogen door de lucht en men stond
stomverbaasd te kijken hoe bijvoorbeeld
Ken Brooke zijn sigaret duidelijk uittrapte
om met een simpele handbeweging een se
conde later de sigaret weer brandend in
de mond te hebben.
Geref. Kerken
Tweetal te Zweelco: H. Alting, cand. te
Leiden en Th. Ferwerda, cand. te Gronin
gen.
Aangenomen naar Munnikeburen: A. v,
d. Ende, cand. te Wateringen, die bedankte
voor Hoek (Z.).
Geref. Kerken ond. art. 31 K.O.
Bedankt voor Gouda: I de Wolff te En
schedé.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Waardenburg: A. de Blois
te Rotterdam-Z.
Oud-Geref. Gemeenten
Bedankt voor Papendrecht: H. Wiltink
te Doetinchem.
99
37. Tandenknarsend had de boze neef
aangezien, hoe zijn oom opnieuw aan een
groot gevaar was ontsnapt. Maar nu zijn
snode opzet mislukt was, dwong hij zijn
gezicht in een vriendelijke grijs en kwam
naderbij. „Wat is er aan de hand oompje?",
vroeg hij, „bent u in een put gevallen?"
„Wat dacht je?", antwoordde de oude ka
pitein brommerig, „dat ik er soms voor
mijn plezier in ben gesprongen? Stel geen
domme vragen, neef en kom mee aan boord.
Je hebt ons lang genoeg laten wachten".
Brandend van verlangen om eindelijk weer
eens een schip onder zijn voeten te voe
len, spoedde de oude zich naar het schip
en stormde de loopplank op. Dit was hele
maal niet naar de zin van neef Mario. Hij
wenkte zijn beide huurboeven en fluister
de hen toe: „Wat nu? Kunnen jullie nog
een of ander ongeluk in elkaar draaien, nu
mijn oom aan boord is?" „Komt in orde,
meneertje", antwoordde de kleine boef,
„vertrouw maar op ons!" Vijf minuten la
ter kwam ook hij aan boord, een zwaar
rond voorwerp dragend, dat luid tikte. Hij
liep op kapitein Paverits toe en vroeg:
„Horloge kopen, meneer? Het is erg be
trouwbaar". „Hm", dacht Panda, „ik heb
geen verstand van horloges, maar die ver
koper zelf lijkt me helemaal niet betrouw
baar!"
Kapitein D. J. Lap, gezagvoerder van de
„Johan van Oldenbarnevelt" is zijn functie
van examinator weer kwijt. Zaterdagoch
tend van negen uur tot half twaalf heeft
hij deze uitgeoefend, toen onder zijn stren
ge toezicht het achttienjarige Amerikaanse
meisje „Dabby" Greenberg schriftelijk het
examen moderne geschiedenis moest af
leggen om toegelaten te worden als stu
dente aan de universiteit van Brits Colum
bia in Vancouver, Canada.
„Dabby", die juist een reis door Europa
heeft gemaakt, kon niet op tijd in Canada
arriveren om daar het examen af te leg
gen. De leiders van de Canadese universi
teit hebben er toen op verzoek van Dabby's
moeder in toegestemd, dat zij haar proeve
van bekwaamheid midden op zee, aan
boord va.n de „Johan van Oldenbarnevelt"
van de Stoomvaart Maatschappij „Neder
land" zou mogen afleggen. Aan de kapitein
waren via zijn maatschappij gedétailleerde
voorschriften toegestuurd..
In een telegram, dat kapitein Lap Zater
dag na afloop van het examen aan de
maatschappij „Nederland" heeft verzon
den, kan men het verslag van dit unieke
examen lezen.
Daags na het vertrek uit Rotterdam liet
de kapitein „Dabby" Greenberg bij zich
in zijn hut komen om kennis met haar te
maken.
„Aardige, pientere indruk", zo seinde hij.
Donderdag had het tweetal gezamenlijk de
voorschriften voor het toezicht over de
candidate doorgenomen. Zaterdagmorgen
was het grote moment gekomen. Vijf minu
ten voor negen opende „Dabby" in de hut
van de kapitein onder diens toezicht de
verzegelde enveloppe met de examenopga
ven en overeenkomstig de voorschriften
plaatsten beiden hun handtekening op de
enveloppe, die teruggestuurd zal worden
aan het Canadese departement van Op
voeding.
„Candidate vertoonde normale exarnen-
nervositeit stop spoedig gekalmeerd stop
rustige omgeving ver van 1385 passagiers-
drukte ston" staat in het telegram. Gezien
de vlotheid, waarmede „Dabby" het exa
men aflegde, had kapitein Lan de indruk
dat zij de stof goed beheerste. Ook „Dabby"
7.elf toonde na afloop goed vertrouwen in
de uitslag, hoewel zij de opgaven zeer
moeilijk vond.
Het telegram wordt als volgt besloten:
„Examenochtend besloten met lunch aan
mijn tafel plus glaasje wijn stop enige foto's
gemaakt".
ADVERTENTIE
BARTELiO RtSS-TR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. B0L9TR 48 A DAM TEL 717162
Falcon Harris Tweed lassen
MAANDAG 23 AUGUSTUS
Begijnhofkapel: Hermann Zaiss Comité,
bidstond, 8 uur. Phoenixterrein: „Grand
Cirque International", 8 uur. Luxor: „City
Lights", alle leeft., 2, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Rose Marie", alle leeft., 1.45, 4.15,
6.45 en 9.15 uur. Roxy: „Het grote avontuur",
14 jaar, 8 uur. City: „Heidi", alle leeft., 7 en
9.15 uur. Minerva: „Circus Arena", alle leeft.,
8.15 u. Lido: „Lavastroom over Java 3 14 j„
7 en 9.15 u. Frans Hals: „Heil below zero", 8
jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „De vrolijke ge
vangene", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
DINSDAG 24 AUGUSTUS
Grote Kerk: Orgelconcert, 8 uur. Phoe
nixterrein: „Grand Cirque International", 8
uur. Luxor: Montague's Jeugdvariété, alle
leeft., 10.30 uur. „City Lights", alle leeft., 2,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: Rose Marie",
alle leeft., 1.45, 4.15, 6.45 en 9.15 uur. Roxy:
„Het grote avontuur", 14 jaar, 2.30 en 8 uur.
City: „De slimme streken van Donald Duck",
t ie leeft., 10.30 uur. „Heidi", alle leeft., 2.15,
7 en 9.15 uur. Minerva: „Circus Arena", alle
leeft., 2.30 en 8.15 uur. Lido: „Lavastroom
over Java", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Frans Hals: „Robin Hood Jr.", 14 jaar, 2.30
uur. „Heil below zero", 18 jaar, 8 uur.
Palace: „De vrolijke gevangene", alle leeft.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
c
Ontvlucht. Vijf gevangenen zijn in de nacht
van Vrijdag op Zaterdag uit de West-
Duitse gevangenis te Düren ontsnapt
na een bewaker te hebben gedood. Het
lijk van de bewaker werd Zaterdag
ochtend door zijn aflosser gevonden.
Een van de voortvluchtigen is weer
gevangen genomen.
Gebrek. Het blad van de Russische com
munistische partij, Pravda, heeft Zon
dag critiek uitgeoefend op „alle grote
en kleine bestuurders van fabrieken,
molens, bouwbedrijven, van transport,
handel, bevoorrading en openbare dien
sten en andere instellingen en organi
saties" op grond van hun gebrek aan
initiatief. Zij zouden trachten hun slecht
beheer te verbergen door de tekort
komingen te wijten aan gebrek aan
voorraden", die echter gemakkelijk
konden worden verkregen.
Ontspoord. Zondagavond zijn in de Spaan
se provincie Sevilla de locomotief en
vier wagons van de sneltrein Algesiras-
Madrid ontspoord. Volgens de laatste
berichten zijn zes lijken geborgen. Er
zijn 50 gewonden, waarbij 15 in ern
stige toestand, uit de wrakstukken be
vrijd. Men vreest dat zich nog meer
slachtoffers zullen bevinden in een
omgeslagen restauratierijtuig, dat nog
niet kon worden onderzocht.
Gevoelskwestie. De Groenlanders, die geen
directe belastingen betalen, hebben om
opheffing van deze vrijstelling ver
zocht. De Groenlandse raad, die over
een bevolking van 22.000 zielen regeert,
is van mening, dat Groenland behan
deld moet worden als de rest van het
Deense koninkrijk, daar het er grond
wettelijk deel van uitmaakt en twee
afgevaardigden naar het Deense parle
ment zendt. De leden van de raad
menen, dat het betalen van inkomsten
belasting het onafhankelijkheidsgevoel
van de Groenlanders zal versterken.
Bovendien verwachten zij, dat indien
zij belasting betalen, meer geld krijgen
toegewezen voor plaatselijke verbete
ringen.
Spoorongeluk. Nabij Macomo in de
Amerikaanse staat Illinois is Zondag
de Santa Fe express van Chicago naar
Los Angelos ontspoord. Volgens een
woordvoerder zijn minstens vijf per
sonen om het leven gekomen en een
aantal is gewond. De trein kwam in
aanraking met een rij koelwagens, die
op een zijspoor bij de hoofdlijn stonden.
Men moest acetyleenbranders gebrui
ken om de omgekantelde rijtuigen open
te branden en de passagiers te be
vrijden.
Slavernij. Het hoofd van de Grieks ortho
doxe kerk op Cyprus, aartsbisschop
Makarios, heeft Zondag voor de derde
achtereenvolgende maal onder grote
belangstelling van af de kansel tegen
de Engelse Cyprus-politiek geageerd.
Volgens hem hebben de Britten de be
woners van het eiland veroordeeld om
„als slaven te worden geboren en in
slavernij te sterven". In strijd met de
anti-opruimingswetten, die in deze
Britse kolonie gelden, eiste de aarts
bisschop wederom het tot stand komen
van een unie tussen Griekenland en
Cyprus. De Griekse regering heeft in
antwoord op een Brits protest haar
leedwezen betuigd over het tot ont
ploffing brengen van een staaf dyna
miet in de tuin van het Britse consu
laat te Canea op Kreta. Het was niet
mogelijk geweest de schuldigen op te
sporen, aldus een woordvoerder te
Athene.
Schrikbarend. De Russische autoriteiten
in Oost-Duitsland hebben hun pro
gramma van acht jaren om de produc
tie van de rijkste uraniumlagen van
Europa naar Rusland te verschepen,
bijna voltooid honderden tonnen
eerste klas uraniumerts zijn wegge
voerd. De lagen worden ontgonnen in
het Ertsgebergte nabij Chemnitz langs
de grens tussen Oost-Duitsland en
Tsjechoslowakije. Voor het eerst sinds
1946 zijn de zwaar bewaakte mijndis-
tricten nu voor toeristen opengesteld.
Het werk wordt onder „schrikbarende
omstandigheden" verricht door poli
tieke gevangenen en andere dwangar
beiders, volgens berichten van in West-
Duitsland aangekomen vluchtelingen.
Verzoek. De Amerikaanse communistische
partij heeft president Eisenhower tele
grafisch verzocht, zijn veto uit te spre
ken over het door het Congres aange
nomen wetsontwerp, dat de communis
tische partij feitelijk buiten de wet
stelt. Het telegram is ondertekend door
de voorzitter der partij, William Foster,
en twee leden van het bestuur.
DE TOETS VAN DE normale slaap is
de wekbaarheid, dus het ontwaken door
prikkels, zoals bijvoorbeeld geluiden. Ie
mand die door bepaalde middelen be
dwelmd of genarcotiseerd is, is niet of
zéér moeilijk wekbaar en hoewel hij zich
in een toestand bevindt die ogenschijnlijk
op die van een slapende gelijkt, kan toch
van een normale slaap moeilijk worden
gesproken.
Het klinkt kinderachtig wanneer we
zeggen dat het inslapen een voorwaarde
voor het slapen is. Toch heb-
ben de meeste mensen juist
met dit inslapen moeite. Wan
neer iemand zorgen heeft of
verdriet, wanneer hem pijn
kwelt of angst, kan hij niet
inslapen. Slaapbehoefte en
wekprikkel worstelen dan om
de voorrang en er ontstaat een
slaaptekort, waarvan het bemoeilijkte in
slapen de oorzaak is. De arts heeft dan tot
taak op te sporen wat de reden hiervan
is. Dit kan dus zijn geestelijke spanning,
stoornissen in de bloedsomloop of in de
ademhaling, pijn, enz.
Nu kunnen de honderden slaapmiddelen
verdeeld worden in inslaapmiddelen en
doorslaapmiddelen, die dus duidelijk on
derscheiden dienen te worden van de be
dwelmende middelen. Zoals de naam reeds
te kennen geeft, hebben de inslaapmidde
len tot doel het inslapen te vergemakke
lijken en zij zullen dus iets dienen te be
vatten dat de wekprikkel bestrijdt. En
omdat de prikkels die het inslapen belet
ten van totaal verschillende aard kunnen
zijn, volgt daaruit dat het gebruik van in
slaapmiddelen in verreweg de meeste ge
vallen niet op eigen houtje dient te ge
schieden. Misbruik van slaapmiddelen is
tegenwoordig aan de orde van de dag,
maar bij verstandige toepassing kunnen zij
een zegen zijn, hoewel de mogelijkheid van
gewenning een bezwaar blijft.
Behalve de inslaapmiddelen zijn er ech
ter ook vele chemische verbindingen die
het slaapcentrum prikkelen en die door
slaapmiddelen worden genoemd. Zij zijn
afgeleid van het barbituurzuur, komen in
tal van specialités vaak gemengd met
andere stoffen, zoals pijnstillende of kal
merende middelen aan de markt en
staan bekend als de echte slaapmiddelen.
Tal van barbituurverbindingen hebben
echter de eigenschap overdag in kleine
dosering een kalmerende werking te heb
ben, in een iets hogere
dosering kunnen zij als in-
slaapmiddel werken en die
zelfde middelen kunnen bij
een nog hogere dosering als
narcoticum dienst doen. Hoe
wel men er uitstekend op kan
slapen, kunnen we de wer
king van dergelijke middelen
onmogelijk op één lijn stellen met datgene
wat zich in het slaapcentrum afspeelt en
waardoor de normale slaap wordt veroor
zaakt. Bovendien doet zich bij slaapmidde
len het verschijnsel der gewenning voor,
en wie heeft ooit gehoord dat iemand door
gewenning aan het natuurlijke inslapen de
slaap niet meer kon vatten?
De zgn. slaapmiddelen kunnen (en mo
gen) dus nooit in de plaats treden van het
natuurlijke proces en wanneer iemand aan
langdurige slapeloosheid lijdt, laat hij zich
dan in verbinding stellen met een arts,
zelfs bü geestelijke spanningen. Want bij
overbelaste zenuwen zal de hulp van een
deskundige belangrijker blijken dan de op
eigen gezag toegediende doses slaapmid
delen.
Maar nu iets anders, heeft u wel eens
opgemerkt hoe langzaam de in uw thee
opgeloste suiker zich door de vloeistof ver
spreidt?
Daarover morgen.
(Nadruk verboden).
H. PéTILLON.
