KLM VLIEGTUIG IN ZEE GESTORT
President Vargas van
Brazilië afgetreden
Weerbericht
Geen accoord
Vliegramp op 5 kilometer uit de kust
Het woord is aan
Stoffelijk overschot van één der
21 inzittenden geborgen
Ontploffing in
de stuurhut f
Wrakstukken en olievlek voor Bergen aan Zee
Laatste radiocontact:
12.32 uur
Zoeken wordt voortgezet
Weerrapport
Mevrouw Pandit onthield
zich van alle commentaar
z
zzw
69e JAARGANG No-M DINSDAG 24 AUGUSTUS 1954 29Se JAARGANG No 192
Bureaux: Kennemerlaan 186, Telef.Adm. 5437. XT O 1 Uitgave Grafische Bedrij/en Damiate N.V.
Telef. Redactie 5389, na 5 uur: 5080 (K 2550), 1 1 hm- «a jf K 4" Verschijnt dagelijks beh. opZon-en Feestdagen.
Meervlietstraat 80 (niet voor adv. en abonn.), I 1 ft X 1 g g g wamassk jtf «L A yT g g JJ 1^1 1 Abonnement p. week u0 ct., p. kwartaa .o
Haarlem: Gr. Houtstr. 93 alle afdelingen 15295 JL V# JL JL J. iJL JL JL KJ? %A JL 11 l franco P- P™* 7 - Losse n"' Gir0"
(6 lijnen). Adv.tarieven op aanvr. bij de Admin. «kening 273107 ten name v Haarl. Dagblad
n. f„nifPKtT)T VELSER Haarlems Dagblad EDITIE Directie: P.w. Peereboom en A. D. Huijsman
Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom oprechte haarlemsche courant l lre
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT PAGINA'S
Napoleon:
Mannen zijn zeldzaam.
Nadat men van ongeveer half een Maandagmiddag af in het onzekere had ver
keerd over het lot van het KLM-vliegtuig „Willem Bontekoe dat met twaalf
passagiers en een uit negen leden bestaande bemanning van New York onder
weg was naar Amsterdam, bleek aan het einde van de middag dat moest worden
aangenomen dat het in de Noordzee is gevallen, op een afstand van ongeveer
vijf kilometer uit de Nederlandse kust, ter hoogte van Bergen aan Zee. De
IJmuidense kotter „Texel", de loodsboot uit IJmuiden „Bellatrix", en de motor
reddingboot uit IJmuiden „Neeltje Jacoba', die zich Maandagmiddag onmiddel
lijk nadat via Scheveningen-Radio aan de scheepvaart een waarschuwing was
uitgezonden om naar de „Willem Bontekoe" uit te zien, naar de aangeduide
plaats, twintig mijl ten Noord-Westen van Amsterdam, begaven, troffen om
ongeveer half zes 's middags papieren, twee witte hoofdkussentjes met daarop
in blauwe letters „KLM", een vliegtuigstoel, een rcddingvlot, een tank, een
brandend wrakstuk en andere voorwerpen aan. Daardoor kwam wel vast te
staan dat de viermotorige „Willem Bontekoe", een van een serie van zeven
Douglas DC 6 b-verkeersvliegtuigen van de KLM in de Noordzee, cp slechts
enkele tientallen kilometers van het eindpunt, de Amsterdamse luchthaven
Schiphol, in zee was gestort.
DE CONFERENTIE der zes Europese
ministers van Buitenlandse Zaken heeft
niet tot een accoord geleid. Dat was, na de
voorstellen die de Franse premier had
meegebracht en die o.a. het boven-natio-
nale gezag over de Europese defensie ver
loochenden, dan ook eigenlijk niet meer te
verwachten. Het Franse standpunt en dat
van de vijf anderen lagen te ver uiteen
Men heeft evenwel nog gepoogd zover mo
gelijk tot e'-kaar te komen, om althans een
zeker conferentie-resultaat te bereiken.
Dat is niet gelukt en het slotcommuniqué
is dan ook de onomwonden erkenning van
een volslagen mislukking geworden. Onze
speciale correspondent te Brussel drukte
het gisteren zo uit: „Misschien is het voor
barig te beweren, dat Frankrijk Europa de
rug nu heeft toegekeerd. Wel kan men
echter zeggen, dat Klein Europa niet langer
uit zes landen d:e Benelux, Duitsland,
Italië en Frankrijk bestaat, maar uit
vijf landen plus één, en dat is Frankrijk."
De gedachte d-at Frankrijk Eurooa de
rug zou hebben toegekeerd, lijkt mij inder
daad verkeerd de term ..voorbarig" is
mij te zwak. Frankrijk kan Europa de rug
niet toekeren, evenmin als Europa het
Frankrijk zou kunnen doen, want hun lots
bestemmingen zijn onverbrekelijk aan el*
kaar verbonden en dit besef zal zich toch
steeds meer doen gelden en tot gemeen-
schanoe'ijk handelen nopen, ook al is die
Brusselse conferentie in zo geprikketoe
stemming verlopen en totaal mislukt
Eurooa staat of valt tenslotte niet met de
E.D.G., die in haar trage en moeizame
wording en haar buitengemene ingewik
keldheid nooit gegolden heeft als gelukkig
voorbeeld van een verdrag en die boven
dien een uiting was van de z.g. „functio
nele methode" de methode namelijk
waarmee men Europese eenheid achtereen
volgens op verschillende terreinen, dus bij
stukjes en beetjes, tot stand wilde bren
gen. Herhaaldelijk is van menige zijde op
het grote bezwaar van dit systeem gewe
zen: namelijk dat men telkens zou vra.sen
om afstand van een stuk „souvereiniteit"
er is geen betere gangbare term voor
zonder dat daarbij de waarborg van een
absolute verbondenheid van partiien aan
wezig was. Zodat men dan ook telkenmale
in onzekerheid, twijfel en achterdocht zou
verkeren. Maar men vermeed er „de grote
SDron.sr" mee: de schepping van een poli
tieke Unie met een federaal parlement die
men in zo groot vertrouwen zou beginnen
dat men de regeling van verschillende
functionele taken achteraf aan dat nieuwe
centrale apparaat zou overlaten, in een be
wustzijn van onderlinge verbondenheid.
Brussel is mislukt: het is op d'it ogenblik
nog niet eens zeker dat de Franse redering
de E.D.G. aan haar parlement ter beslis
sing over haar definitieve lot zal voorleg
gen. Maar dat wil niet zeggen dat nu de
Europese eenheid van de baan is en dus
ook niet die van een Europese defensie.
Dat de persoon Mendès-France te Brus
sel zoveel tegenstand heeft verwekt, zoals
onze speciale correspondent doet weten,
mag na die door hem in Genève en in Tunis
behaalde,resultaten en bij de goede indruk
die hij in twee maandien regering reeds in
zijn eigen land heeft gewekt, onverwacht
heten. Men heeft hem „ervan verdacht
geen open kaart te spelen": dit bezwaar
lokt een glimlach uit als men aan de tra
ditionele arbeidismethoden der diplomatie
denkt. Blijkbaar heeft hij z'cb zeer weinig
soepel getoond; zonder twijfel zat hij te
Brussel tussen twee vuren en was zijn taak
ditmaal veel moeilijker dan bij de vorige
knopen, die hij moest poven door te hak
ken en inderdaad doorhakte. Ook aan deze
kwestie zijn overigens de belangen van
andere landen nauw annex en het is ge°r
wonder dat de Franse premier, d'ie bij
voorbaat een mislukking als waarschijn
lijk moet hebben beschouwd, voor dat ge
val zijn verdere lijn van beleid tevoren
moet hebben uitgedacht. Daartoe behoort
dan het bezoek aan Churchill en Eden, dat
hij nu is gaan brengen en dat al was voor
bereid eer hij naar Brussel vertrok. Zonder
daarvan op dit moment grote verwachtin
gen te koesteren want daar is geen nieu
we aanleiding voor kan men in deze
nieuwe crisis der Europese éénwording
weer vaststellen dat Engeland als het dat
wilde het verlossende woord zou kunnen
spreken. Als het zich bij die éénwording
wilde aansluiten zou welslagen verzekerd
zijn omdat dan ook voor de Fransen het
tegenwicht tegen Duitsland geschapen zou
zijn, dat zij na de reeks rampzalige invasies
die hun land ervaren heeft in een Unie
aanwezig willen zien. Dat zovelen onder
hen dit tegenwicht niet voldoende ver
zekerd achten bij de deelneming van de
kleine Benelux-landen en die van het in-
nerliik-zwakke en moeilijk-berekenbare
Italië is een standpunt dat niet bepaald
nieuw mag heten. Evenmin nieuw is de
Engelse afzijdigheid. In het wezen der zaak
heeft de Brusselse mislukking de sinds
jaren bestaande moeilijkheden altoen op
nieuw geaccentueerd en doen blijken, dat
men ze met de functionele methode "iet
omzeilt. R. P.
Wrakstukken van de in zee gestorte „Bontekoe" werden door de loodsboot Bellatrix
te IJmuiden aan land gebracht. Men ziet hier een rubberboot, een deel van de
pantry en enige kussens.
Een helicopter van de Marine zoekt de zee af.
burg op de plaats van het ongeval gecon
centreerd.
Omstreeks zeven uur begaven zich de
heren J. J. van Balkom, L. Sillevis, H. Wes
terhuis en J. Bak van de KLM en de heer
G. C. Wansbeek, adjunct-inspecteur van de
Rijksluchtvaartdienst met de sleepboot
„Noordholland" van IJmuiden uit naar de
plaats van de ramp. Ook de directeur-
generaal van de Rijksluchtvaartdienst, de
heer J. Bakker, had zich met de sleepboot
„Hector" daarheen begeven.
Ook gingen twee onlangs uit de V.S. in
ons land aangekomen fregatten, de „Wolf"
en de „Fret", alsmede de mijnenvegers
„Volkerak" en „Hollandsch Diep" en een
kleine snelvarende patrouilleboot naar de
plek toe, die kenbaar was door een grote
olievlek op het water.
Omstreeks half acht seinde de loodsboot
„Bellatrix", dat men het zwaar verminkte
stoffelijk overschot van een kind had ge
borgen. Dit was het zoontje van het echt-
I paar Baussan uit Haïti.
Om kwart voor negen zetten de redding
boot „Neeltje Jacoba" en de „Bellatrix"
koers naar IJmuiden. De vliegtuigen had
den reeds bij het invallen van de duisternis
het zoeken moeten staken.
Ondanks de stromende regen stond een
zwijgende schare aan de kop van de
IJmuidense haven, toen de beide schepen
daar om hall tien binnenkwamen.
De „Willem Bontekoe", was Zondag om 17.30 uur plaatselijke tijd uit New YcrJ
vertrokken. Het toestel had geen tussenlanding gemaakt te Gander op New
Foundland, maar was rechtstreeks naar Shannon op Ierland gevlogen, waar het
Maandagmorgen aankwam. In Shannon gingen negen passagiers van Loord en
er stapten geen andere in. Toen de „Willem Bontekoe" Shannon verliet, om on
geveer kwart over tien, bevonden zich aan boord de uit drie personen bestaande
familie Ilaussan, een echtpaar en klein jongetje uit Haïti, de uit vier personen
bestaande familie Yarrow, een echtpaar en twee jongens uit de Verenigde Staten,
het echtpaar Peeper uit Amsterdam, dc heer en mevrouw Decker en de heer
Leonard Jamison uit de Verenigde Staten, alsmede de bemanning van negen
leden. F
Volgens een mededeling' van de KLM was
het vliegtuig, dat door de gunstige wind
een snelle vlucht over de oceaan had ge
maakt, anderhalf uur vóór de schematijd
te Shannon aangekomen. Op normale wijze
steeg de „Willem Bontekoe" van het vlieg
veld op met bestemming Amsterdam, waar
het toestel omstreeks 12.40 uur werd ver
wacht.
Tot 12.32 uur heeft de verkeerstoren van
Schiphol radiocontact met het toestel gehad.
De telegrafist bevestigde toen de ontvangst
van weerberichten en barometerstanden.
Het was het laatste dat men van de „Wil
lem Bontekoe" heeft gehoord.
Toen verdere berichten uitbleven, heeft
men bij de KLM nog de mogelijkheid over
wogen, dat de PH-DFO, door een radio
defect of lage bewolking gedwongen, naar
een vliegveld met helder zicht zou zijn uit
geweken. Maar al spoedig werden, met de
gedachte aan een eventueel ongeluk, op-
sporingsvluchten door de reddingsdienst
van de Marine Luchtvaartdienst en door de
KLM ondernomen. Omstreeks vijf uur
bracht de kotter „Texel" uit IJmuiden het
bericht dat ruim 20 km. ten Noord-Westen
van IJmuiden wrakstukken en papieren op
zee ronddreven. Even later rapporteerde de
loodsboot „Bellatrix" een stoel, twee witte
kussens met KLM-merk en enige andere
voorwerpen te hebben zien drijven op
dezelfde plaats.
Aangezien deze mededelingen verder alle
twijfel uitsloten, werden alle reddings
pogingen door de Marine Luchtvaartdienst,
sleepboten, redding- en loodsboten, alsmede
eer. helicopter van het vliegkamp Valken-
Naar bij de reddingspogingen betrok
kenen menen, zou de toestand waarin
men uit het vliegtuig afkomstige voor
werpen heeft aangetroffen de mogelijk
heid van een ontploffing aan boord niet
uitsluiten. Er zijn uit elkaar gerukte
schuimrubber kussens, kapot gereten
dekens en delen van vliegtuigstoelen
opgevist. Het grootste deel van deze
voorwerpen en gevonden papieren ver
toonde geen sporen van brand. De
loodsboot „Bellatrix" heeft echter wel
een brandend deel van het vliegtuig
waargenomen. Deze feiten geven de red
ders grond voor hun mening, dat er
waarschijnlijk een ontploffing is ge
weest. Zij menen, dat deze zich kan
hebben voorgedaan in de stuurhut van
het vliegtuig en zij zijn voorts van me
ning dat een volkomen onverwacht
voorval a's een explosie het vliegtuig
verhinderd heeft een noodsein uit te
zenden. Indien cr brand in een der mo
toren zou zijn opgetreden, zou er voor
het geven van een noodsignaal nog tijd
zijn geweest.
Van de zijde der Iv.L.M. verklaarde
men dat het zeer moeilijk is on korte
termijn vast te stellen of er zich een
ontploffing in het vliegtuig heeft voor
gedaan-
Be exploitant van een strandrestau-
raut te SehoorI, de heer B. M. C. Snorre,
heeft gistermiddag omstreeks half een
een doffe slag gehoord als van een ont
ploffing. Hij bevond zich toen op het
terrasje van zijn restaurant. Ook enke'e
leden van zün gezin hoorden de doffe
klap. Zij hebben op zee niets kunnen
waarnemen, daar het zicht zeer slecht
was.
De „Neeltje Jacoba" had een paar
blauwe dekens en hoofdkussentjes aan
boord. In de motorvlet van de loodsboot
„Bellatrix" lag het stoffelijk overschot van
het zoontje van het echtpaar uit Haïti.
Voorts bracht de loodsboot een aantal
schuimrubber kussens, een oranje red
dingsvlot, een paar dekens, een zuurstof-
fles en een gedeukte aluminium ijskast
mee, alles afkomstig van het verongelukte
toestel. Het stoffelijk overschot werd naar
het Velsense politiebureau overgebracht.
De wrakstukken werden ter beschikking
gesteld van de Raad voor de Luchtvaart,
die onmiddellijk met zijn onderzoek was
begonnen. Zij zijn via de garage van het
Loodswezen in de nacht naar Schiphol
vervoerd.
In Egmond aan Zee was het ondanks
duisternis en regen op het strand zwart van
de mensen, toen om half tien de motor-
strandreddingboot „President Steyn" na
een tocht van zeven uur terugkeerde. Tot
de voorwerpen, die uit zee werden opgevist,
behoorden KLM-dekens, geheel aan flar
den gescheurd, een stuk van een cabine-
stoel met een lege tas er aan en talrijke
stukken sponsrubber van stoelbekleding.
„Het is ontzettend jammer, dat wij niets
anders hebben gevonden dan een stuur
stoel, enige dekens en rubberkussens," ver
telde 's avonds om 11 uur de vermoeide
schipper van de Egmondse reddingboot
„President Steyn", de heer C. P. van Pel,
„Van 3 uur af tot kwart over negen hebben
wij alles afgezocht, hoofdzakelijk op acht
mijl W.N.W. ten Westen van Egmond. De
„Neeltje Jacoba" was er ook, alsmede een
loodsboot en een mijnenveger."
Door en door nat kwamen de beman
ningsleden terug. In café De Boer schonken
hulpvaardige handen een sterke kop koffie
in en daarna bracht men de boot naar de
bergplaats.
Bij het aanbreken van het daglicht is
vanochtend het zoeken naar wrakstukken
Zodra de „Bellatrix" te IJmuiden was ge
arriveerd werd het stoffelijk overschot van
het zoontje van de familie Baussan naar
de gereedstaande ziekenauto overgebracht.
en stoffelijke resten van de inzittenden van
de „Willem Bontekoe" voortgezet. Voor dit
doel is ook een vaartuig van de Koninklijke
Marine uit Den Helder naar de plaats van
de ramp vertrokken. Vannacht hebben de
marinevaartuigen „Wolf", „Volkerak" en
„Hollands Diep" het opsporingswerk voort
gezet. Deze schepen zijn vanochtend in Den
Helder teruggekeerd.
Om kwart over elf is vanochtend een door
gezagvoerder Schroder bestuurde KLM-
Dakota van Schiphol opgestegen om de zee
naar overblijfselen van de „Willem Bonte
koe" af te zoeken.
De PH-DFO „Willem Bontekoe" is de
laatste van de serie van zeven DC-6 B's van
de KLM, die naar Nederlandse ontdek
kingsreizigers zijn genoemd. Het toestel kan
34 tot 37 passagiers vervoeren, heeft een
totaal gewicht van 48.580 kg. en een kruis
snelheid van 505 kilometer per uur.
Het was twee jaar geleden bij de KLM in
dienst gesteld.
De president-directeur van de KLM, de
heer I. A. Aler, bevindt zich op het ogen
blik in de Verenigde Staten.
De heer Aler vertrok op 13 Juni naar de
West om een bezoek te brengen aan de
KLM-vestigingen aldaar. Zijn reis ging van
daar naar Mexico en verder via Montreal
naar New York. Hij zou Donderdag naar
Nederland terugkeren.
RIO DE JANEIRO (A.F.P.) De Brazi
liaanse radio-omroep heeft bekend gemaakt,
dat president Getuiio Vargas is afgetreden.
Het ministerie van Oorlog heeft de presi
dent medegedeeld, dat de militaire leiders
besloten hebben, hem te verzoeken af te
treden. De omgeving van het presidentiële
paleis is tot verboden gebied verklaard.
Uit Rio is bericht, dat Vargas aftrad na
dat hij een memorandum had ontvangen
van legerleiders, waarin zij zich achter de
eisen van de luchtmacht stellen. Volgens de
Grondwet zal vice-president Cafe Filho het
presidentschap waarnemen. Volgens Reuter
heet het in sommige berichten uit Rio de
Janeiro, dat Vargas' aftreden slechts als
een tijdelijke maatregel is bedoeld.
De laatste drie weken waren er tekenen,
dat een crisis op handen was. Leiders van
de Braziliaanse luchtmacht zouden Vargas
hebben verzocht af te treden. Gisteren
opperde vice-president Filho, dat hij en
president Vargas zouden heengaan en dat
binnen 30 dagen nieuwe verkiezingen zou
den worden gehouden.
Vargas werd in Januari 1951 voor een
termijn van vijf jaar tot president gekozen.
Een staatsgreep van het leger had in 1'945
een einde gemaakt aan zijn vorig bewind
van 15 jaar.
De spanning der laatste weken bereikte
een hoogtepunt door een moordaanslag op
een hoofdredacteur van een dagblad, die
tqgen het regiem van Vargas was. Bij deze
aanslag werd een officier van de lucht
macht gedood.
Een door de luchtmacht gevormde com
missie van onderzoek verklaarde, dat de
aanval was beraamd door personen uit de
kring van president Vargas.
In een officieel communiqué wordt
verklaard, dat Vargas formeel 90 dagen
met verlof gaat en het presidentschap voor
deze periode aan Filho heeft overgedra
gen.
Naar AFP meldt heeft de president zich
van het leven beroofd.
(van hedenochtend 7 uur)
Overal met Irian-eis begroet
Uit de berichten van Aneta over het be
zoek van mevrouw Pandit Nehroe, de hui
dige presidente van de Algemene Vergade
ring der U.N.O., aan Indonesië is wel ge
bleken dat zij zich in alle opzichten nauw
keurig heeft onthouden van commentaar
op de Indonesische Irian-eisen. waarmee zij
op haar tournee door het eilandenrijk over
al geconfronteerd werd.
In een rede voor studenten van de Cadja
Mahla-Universiteit te Djokja heeft zij naar
aanleiding van de spandoek-opschriften,
die zij hieromtrent had_ gelezen, slechts op
gemerkt, dat souvereiniteit een voor de
Aziatische landen gerechtvaardigde eis is,
maar dat zij een geweldige verantwoorde-
lykheid met zich mee brengt, waarop zij in
het bijzonder de aandacht van haar gehoor
vestigde.
Op een persconferentie in Djokja, vóór
haar vertrek naar Bali, weigerde zij beslist
commentaar te geven op het Indonesische
verzoek aan de UNO om het vraagstuk van
Westelijk Nieuw-Guinea op de agenda der
komende Algemene Vergadering te bren
gen.
toestand
Stockholm zwaar bew.
Oslo
Kopenhagen
Amsterdam
Londen
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Genève
Zurich
Locarno
Berlijn
Frankfort
München
Wenen
Innsbrück
Rome
Ajaccio
licht bew.
regen
regen
regen
motregen
zwaar bew.
mist
regen
zwaar bew.
regen
regen
zwaar bew.
zwaar bew.
nevel
zwaar bew.
zwaar bew.
zwaar bew.
zwaar bew.
zwaar bew.
Sc SS
O 2
NNO 3
Z 10
ZW 5
W 7
ZW 6
WZW 5
windstil
windstil
NW 3
windstil
Neerslag laatste
O
O
ZW
NO
windstil
windstil
ONO 2
24 uur
O, 00
03
0) C
U to C
fel
cc d;
cr, v c
20 0
23 0
17 2
15 20
16 4
16 3
20 1
19 10
20 2
24 0
16 11
18 2
14 15
18 0.2
17 0.1
22 0.4
20 7
26 0
23 0
CCCOOCOCOCOOOOCCOCOOOCCCOCXXXY~^^V'"'^,"'''"~
PLAATSELIJK BUIEN
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt. geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond, opge
maakt om 10 uur:
Veranderlijke bewolking met plaatse
lijk enkele buien en vannacht hier en
daar mist. Zwakke tot matige wind in
hoofdzaak tussen Noord-Oost en Zuid-
Oost. Morgen overdag dezelfde of iets
hogere temperaturen.
25 Augustus
Zon op 5.39 uur, onder 19.45 uur.
Maan op 1.59 uur. onder 18.15 uur.
Maanstanden
28 Aug. 11.21 uur: Nieuwe maan
Hoog en laag water in IJmuiden
Dinsdag 24 Augustus
Hoog water: 12.19 uur.
Laag water: 7.30 en 20.10 uur.
Woensdag 25 Augustus
Hoog water: 1.00 en 13.42 uur.
Laag water: 8.57 en 21.30 uur.
