Hevige ontploffing teisterde
fabriekshal in Amsterdam
Verkeer en Waterstaat beraadt
zich op nieuwe noodoplossingen
Agenda voor
Haarlem
Boeren in N.O.- Overijsel ernstig
getroffen door de zware regenval
r
F. DAMIAANS en ZN
Zie Boven
Een Eeuw Geleden
Den Haag en de Veis er pont
Men zal de regering
om hulp vragen
Gaat U overzee?
De geestelijke grond
slagen van Europa
Hoe is het ontstaan?
Eisenhower laat deur
voor Moskou open
Zon zelf schuld aan geringe zonneschijn
3
Van veertig arbeiders
slechts drie lichtgewond
Verzending van zeepost
Jongerenconferentie
tijdens Europese
week te Arnhem
Indonesische matrozen
slaags met sjacheraars
Scheepsramp bij Mindanao
Overstromingen eisten in
India 200 doden
Hooi aan de lijn gedroogd
Dit woord
KAPEL
Isolationisme afgewezen
Kerkelijk Nieuws
Uit de Opregte Haarlemsche
Courant van 31 Augustus 1854
DINSDAG 31 AUGUSTUS 195 4
CVan onze parlementaire redacteur)
„Bij Verkeer en Waterstaat hebben wij
terdege oog en begrip voor de klachten
over de moeilijkheden inzake verkeers-
stagnatie, die zich bovenal in de zomer
maanden doen gevoelen. Men is dan ook
mede bij ons onder de indruk van een en
ander." Zo kreeg ik te horten tijdens ge
sprekken betreffende „de grote rem", die
de stagnaties bij de Vetser pont soms voor
het verkeer plegen te veroorzaken. Deze
gesprekken, met enige deskundige kop
stukken van het zoeven genoemde depar
tement gevoerd, hadden o,m. tot resultaat,
dat ik het volgende vernam:
„Er is thans in ernstige overweging:
om mogelijke, nieuwe oplossingen te
onderzoeken, die gedurende de over
gangstijd (n.I. de periode tussen even
tuele verwezenlijking van onze piannen
en het in gebruik komen van de tun
nel) een aanmerkelijke vermindering
kunnen geven van de hinderlijke over
belasting van het verkeer zoals die
zich 's zomers, met name in de maan-
nen Juni, Juli en Augustus, pleegt voor
te doen. Natuurlijk zouden bij door
voering der plannen in kwestie weer
een aantal andere bezwaren uit ande
ren hoofde op de koop toe genomen
moeten worden. Het is nu eenmaal uit
gesloten iedereen en alles te bevredi
gen."
Of de plannen, waaromtrent op dit ogen
blik nog niets gepubliceerd kan worden,
maar waarvan ik, op grond van hetgeen ik
daaromtrent vernam, bepaald de indruk
kreeg dat zij in niet onbelangrijke mate
uitkomst zouden kunnen brengen, tenslotte
tot iets zullen leidien, valt nog niet te
overzien. Zo ja, dan zouden zij wellicht
binnen de tijd van een jaar te verwezen
lijken zijn.
Ik moet zeggen: ook dit laatste klonk
niet kwaad. En op mijn hierop nog ge
stelde vraag wanneer, ais hetgeen thans in
beraad is, aan welks ten uitvoerlegging ook
de nodige kosten verbonden zullen zijn, in
de Kamer ter tafel zal komen, luidde het
antwoord: „Ter gelegenheid van de be
handeling van de begroting van ons depar
tement. Het ligt voor de hand, dat, gezien
o.m. het onderzoek dat nog gaande is, niet
reeds bij de indiening van de Rijksbegro
ting op de derde Dinsdag van Septem
ber een en ander naar buiten zal blijken,
maar wèl (altijd als we tot een positieve
slotsom komen) op het tijdstip van de par
lementaire behandeling van ons begrotings
hoofdstuk."
Wanneer de hier bedoelde mogelijke op
lossingen ernstig in overweging zijn ge
komen? Wel, sinds andere plannen, zoals
dat inzake een schipbrug of inrichting van
de Velserbrug voor motorisch verkeer over
de weg tengevolge van elders geopperde
bezwaren, van de baan zijn geraakt. Dus
sinds kort geleden.
Het is waarlijk niet zo, dat onze inge
nieurs van Verkeer en Waterstaat maar
kalm met de armen over elkaar zijn gaan
zitten. Zij wijden ook actieve aandacht aan
de problemen van het verkeer bij en naar
Velsien. Hier kom ik aan een punt, dat toch
zeker ook wel de aandacht verdient. Met
name aan de nogal eens geuite klacht dat
de schuld' aan alles zou zijn „gebrek aan
doorzettingsvermogen in de voor-oorlbgse
jaren". Tegen een dergelijk verwijt ver
weerde men zich ten departemente met de
opmerking, dat het de schuld van de oorlog
van 1940-'45 is geweest, dat voltooiing van
de tunnel nu nog steeds oo zich laat wach
ten. Daarbij kwam dan al-s tweede, niet te
veronachtzamen belemmerende factor, dat
na de bevrijding de wederopbouw bepaald
voorrang vergde. Verder heeft men te be
denken, dat de toeneming van het verkeer
groter blijkt te zijn dan zeker ook nog in
1945 en de eerste tijd daarna te voorzien
geweest ware.
Maar Verkeer en Waterstaat kan nog
geheel iets anders bij wijze van zelfver
dediging tegen felle Velser kritiek aan
voeren. Velsen is waarlijk niet het enige
probleem, dat zich voordoet. Het departe
ment beschikt tenslotte over een slechts
zeer beperkte beurs en over een zeer be
perkte staf van medewerkers. Overal in
het land doen zich toestanden voor, die
reden tot klagen geven. Zodoende moet
men in Den Haag noodzakelijkerwijze af
wegen, wat het dringendst een oplossing
vereist. Men verlieze niet uit het oog, dat
het in de regel kiezen of delen is: als het
ene gebeurt, moet het andere achterwege
blijven.
In de aanvang van deze bijdrage ge
waagde ik van plannen, die van de baan
zijn geraakt. Dat is nu voorlopig, en mis
schien zelfs voor vrij lange duur, misschien
zelfs blijvend, het geval met de aanleg van
een brug (waarvan het middenstuk, ten
behoeve van de scheepvaart, open zou kun
nen gaan) bij de Oranjesluizen. Zou die er
eenmaal zijn, dan zou dit verkeersontlas-
ting zowel voor de veren over het IJ als
voor de pont bij de Hembrug tengevolge
hebben. Een brug bij de Oranjesluizen zou
volgens mijn zegslieden op Verkeer en
Waterstaat zeker mede aan Velsen ten
goede komen. Thans toch ziet Velsen zich
ook belast door mensen, die uit meer Oos
telijke richting van Zuid naar Noord en
omgekeerd moeten gaan. Intussen, nadat
de minister van Verkeer en Waterstaat bij
de installatie van de commissie oeverver
bindingen Noordizeekanaal en IJ het denk
beeld omtrent een dergelijke brug had
geopperd, kwam die commissie na onge
veer een jaar, d.w.z. eind 1953, tot de con
clusie, dat het plan aanbeveling verdien
de. Daarop legde Den Haag, dat het overi
gens helemaal zou bekostigen, het plan
aan Amsterdam voor. Zes maanden lang
liet de hoofdstad niets van zich horen. En
toen legden B. en W. het plan in een dus
danig gewijzigde vorm ter goedkeuring
aan de Gemeenteraad voor, die zonder aar
zelen met die gewijzigde vorm accoord
ging, dat nu Den Haag weer in last zit.
Want hetgeen de Amsterdammers er aldus
van gemaakt hebben noopt het departe
ment, het hele geval opnieuw te gaan be
kijken om daarna tot nader overleg met
de hoofdstad over te gaan. Resultaat: dus
danig tijdverlies, dat op zijn best na twee
jaar een werkelijk voor verwezenlijking
vatbaar plan voor elkaar zou kunnen
komen. Op het departement beseft men,
dat het de voorkeur verdient om, na de
verschillende hier aangestipte mislukkin
gen, te zoeken naar oplossing van plannen,
dde ongeveer binnen een jaar ten uitvoer
gebracht zouden kunnen worden.
In de met de heren in Den Haag ge
voerde gesprekken bleven hunnerzijds
o.m. de volgende opmerkingen niet achter
wege:
1) Buiten de zeer drukke zomermaan
den, zeer druk tengevolge van heel veel
particulier, te weten toeristisch vervoer,
werkt de Velser verbinding in het alge
meen bevredigend.
2) Zeker, gemeenlijk zal men wel wat
moeten wachten, maar dat is nu eenmaal
eigen aan alle veren, alsook aan open
gaande bruggen op een druk scheepvaart
kanaal.
3) Er vindt toeneming van het autover
keer plaats, doch volgens onze (Verkeer
en Waterstaat) raming zou deze in 3 jaar
tijds hooguit 30 en geenszins 45%> bedra
gen.
4) De verhouding tussen personen- en
vrachtverkeer valt, volgens het mij op
Verkeer en Waterstaat meegedeelde, te
stellen op ongeveer 2:1, zo niet 3:1.
5) Met betrekking tot de Moerdijkpon
ten, vernam ik:
a) dat er slechts één in reserve is, die men
ginds ten hoogste voor zeer korte tijd
kan missen.
b) dat hierbij de defensie geen enkele rol
speelt, doch louter de daar bestaande
verkeersbehoefte.
Het publiek en dit geldt dus spe
ciaal voor hen, die hetzij niet noodzakelijk
bij Velsen het kanaal over moeten en voor
hen, die het ook wel op andere wijze dan
per auto (bv. per trein) kunnen doen
mag niet verwachten noch verlangen dat
aller verkeersverlangens voor de volle
lOOVo bevredigd kunnen worden. Dat be
staat nergens.
Twee voorbeelden, ontleend aan de
ADVERTENTIE
praktijk, indien straks, bij de onthulling
van het monument voor Lely op de afsluit
dijk een paar honderd mensen per auto
het Noordzeekanaal over willen zou het
o.i. verstandiger en juister zijn, dat men
zich per trein naar Alkmaar bv. begeeft en
dat het comité dan voor autobusvervoer
van daar zorg draagt. En wanneer een
heel gezelschap ouden van dagen een dagje
uitgaat, wat iedereen hun natuurlijk van
harte gunt, dan is wellicht de vraag ge
oorloofd, of de organisatoren niet wijzer
zouden handelen met nu niet juist een
route te kiezen, die ertoe noopt het Noord
zeekanaal over te steken. Als dit laatste
al onontbeerlijk ware zou het in elk geval
de voorkeur verdienen zulks te voren met
de betrokken verkeersautoriteiten even aan
te roeren. Er valt immers ook (en dat is
punt 7) iets te bereiken met behulp van
enige leiding van het verkeer. Vandaar
ook, dat naar alle waarschijnlijkheid in
de toekomst te dien opzichte het nodige
zal worden gedaan. Bijvoorbeeld door hen,
die niet per se naar Velsen moeten, tijdig
onderweg te adviseren naar elders „uit te
wijken".
8) Wat wijziging van de dienstregeling
en het creëren van een extra-ploeg voor
de ponten betreft is men van plan, dit na
te streven voorzover de financiën dit ver
oorloven.
Met stelligheid is mij verzekerd, dat Ver
keer en Waterstaat doende is met pogingen
om „verlenging van de financiële polsstok"
te bereiken.
Onder de punten 7 en 8 treft de lezer
dus ook nog een paar maatregelen aan, die
op het departement in zeer ernstige over
weging zijn. Men wijst er overigens op dat
zodra de tunnel er zal zijn, dus over drie
jaar, het leed helemaal tot het verleden
zal behoren. En voorts herhaalt men dat
de bedenkelijke overbelasting zich-bijkans
uitsluitend in de maanden Juni t.e.m.
Augustus doet gevoelen. Toch geeft men
zich tevens rekenschap van geleidelijke
toeneming 'van het autoverkeer in het al
gemeen. Daarom houdt men zich intensief
bezig met het zoeken naar oplossingen,
zelfs voor de overgangsperiode van onge
veer 2 jaar. Herinnerd wordt aan de op
luchting verschaft door het inleggen van
de Donaupont bij de Hembrug: ofschoon
dat nog voor een koopje kon, bedroegen de
totale kosten toch nog altijd 1.8 millioen
gulden.
Al met al hoop ik hiermee duidelijk te
hebben gemaakt, dat het departement toch
waarlijk Velsen iets beters toedraagt dan
een stiefmoederlijk hart. Het belangrijkste
is dat men noodoplossingen op korte ter
mijn overweegt.
DINSDAG 31 AUGUSTUS
Grote Kerk: Orgelconcert, 8 uur. Palace:
„Pas op.... val niet!", alle leeft., 7 en 9.15 u.
Luxor: „City Lights", alle leeft., 7 en 9.15 u.
Rembrandt: ..De gevangene van Zenda", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Bloedwraak der
Navaho's", 14 jaar, 8 uur. City: „Helden zon
der roem", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva:
„Rebecca", 18 jaar, 8.15 uur. Lido: „The
Robe", alle leeft., 4, 6.40 en 9.15 uur. Frans
Hals: „De model-erfgenaam", 18 jaar, 8 uur.
WOENSDAG 1 SEPTEMBER
Cultura, Jansstraat: Ned. Ver. van Splr.
„Harmonia", 8 uur. Palace: „Pas opva]
niet!" alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„City Lights", alle leeft., 2, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „De gevangene van Zenda", 14
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Bloedwraak
'der Navaho's", 2.30 en 8 uur. City: „Helden
zonder roem", 14 jaar, 2.15, 7 en 9.15 uur.
Minerva: „Brief encounter", 18 jaar, 2.30 en
8.15 uur. Lido: „The Robe", alle leeft., 1.30, 4,
6.40 en 9.15 uur. Frans Hals: „De model-erf
genaam", 18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur.
Maandagmiddag om omstreeks kwart
over een is de omgeving van het Lucht
vaartlaboratorium aan de Sloterweg te
Amsterdam door een hevige ontploffing
opgeschrikt. In een groot fabrieksgebouw
van de metaalwarenfabriek Vefa N.V. aan
de Luchtvaartstraat achter het laborato
rium sprong door tot dusverre onbekende
oorzaak een oven uit elkaar. Drie leden
van het personeel werden korte tijd later
door de G.G. en G.D. naar het WiJhelmina-
gasthuis in Amsterdam vervoerd. Eén van
hen had een arm gebroken, de ander had
een hoofdwond en de derde leed aan een
lichte shock.
In de fabriek worden meubelveren en
matrassen vervaardigd. De ongeveer 35
meter lange, 25 meter brede, lage fabrieks
hal kreeg grote schade. Het glazen dak
werd grotendeels weggeslagen. Ruim 30
grote ramen aan de linkerzijde werden
naar buiten geslagen. Op een afstand van
20 meter lag na de ontploffing overal hout
en glaswerk van de versplinterde kozijnen
en ramen.
De explosie geschieddde in een der mof-
felovens, waarin matrasveren worden ge
moffeld. Er ontstond een begin van brand,
dat door personeel met schuimblussers
werd gedoofd.
Deskundigen van politie en brandweer,
die binnenkwamen om de zaak te onder
zoeken, stuitten op een enorme ravage.
Voorraden kapok lagen door de hele fa
briek verspreid. Overal hingen kapotte
leidingen en waren electrische lampen
vernield. Twee afvoerpijpen voor de mof-
felovens waren als luciferhoutjes afge
knapt.
Op het moment van de ontploffing wa
ren in de hal, naar wij van de zijde van de
Vefa N.V. vernemen, ongeveer 40 arbeiders
aan het werk. Het is daarom verwonder
lijk, dat van hen slechts twee gewond
werden, terwijl een derde een lichte shock
kreeg. Alle overige arbeiders kwamen met
de schrik vrij.
Ttienduizenden schade
De namen van de beide gewonden zijn
de 26-jarige E. J. Donkersloot, die juist
De ontplofte oliestook-moffelmachine en
de ravage rondom de oven.
deze dag voor het eerst in de fabriek werk
te en de 23-jarige P. Witterman.
De conclusie van het eerste onderzoek
van de politie en de arbeidsinspectie is,
dat zich in de droogruimte boven de oven,
waar de matrassen door verhitting tot 230
graden spanningsvrij worden gegloeid en
tevens de lak waar zij tevoren in zijn ge
dompeld moet drogen en harden, een ex
plosief mengsel van lakdampen en lucht
heeft bevonden. Waardoor dit mengsel tot
ontploffing is gekomen kon nog niet wor
den vastgesteld. De arbeidsinspectie heeft
o.m. monsters van de vuurvaste bekleding
van de oven een oliestookinrichting
voor onderzoek meegenomen.
De onderdirecteur van de fabriek raam
de de schade op 30 a 40.000 gulden. De
ravage in de fabriekshal zal weldra zijn
opgeruimd en de onderdirecteur verwacht
te spoedig weer te kunnen gaan werken,
temeer omdat een kleine electrische oven,
waarin gegloeid kan worden, niet buiten
bedrijf werd gesteld. In Maart 1949 was
de fabriek in gebruik genomen.
Met de volgende schepen kan zeepost wor
den verzonden. De data, waarop de corre
spondentie uiterlijk ter post moet zijn be
zorgd, staan tussen haakjes achter de naam
van het schip vermeld. Naar Indonesië: m.s.
„Langkoeas" (8 Sept.) en m.s. „Sumatra"
(16 Sept); naar Nieuw Guinea: m.s. „Su
matra" (16 Sept.); naar de Ned. Antillen:
m.s. „Helicon" (8 Sept.); naar Suriname: m.s.
„Nestor" (8 Sept.); naar de unie van Zuid
Afrika en Z.W.-Afrika: m.s. „Pretoria Cas
tle" (4 Sept.); naar Canada: m.s. „Prins Wil
lem van Oranje" (6 Sept.), s.s. „Prins Willem
V" (8 Sept.) en m.s. „Westerdam" (9 Sept.);
naar Zuid-Amerika, Argentinië, Chili en
Paraguay: s.s. „Eva Peron" (4 Sept.) en m.s.
„Yapeyu" (8 Sept.); naar Brazilië: s.s. „Eva
Peron" (4 Sept.); naar Australië en Nieuw
Zeeland via Engeland 4 Sept.
In een te Hardenberg gehouden vergade
ring hebben de boeren van Noord-Oost
Overijsel gesproken over de grote schade
die is aangericht door de abnormale regen
val van de afgelopen maanden Behalve de
veenkoloniale bedrijven van Vroomshoop
en Anerveen, waar honderden hectaren
aardappelen bijna geheel verrot zijn, heb
ben ook de gemengde bedrijven grote
schade geleden aan graan en veevoeder.
De voorzitter van de Overijselse Land-
bouwmmaatschappij, ir. J. Baas, zei dat
Overijsel de provincie is die het zwaarst
getroffen is door de zeer grote neerslag
en de invloed van grote hoeveelheden wa
ter uit Duitsland. Ir. Baas meende echter
in de belastingpolitiek van de regering,
waardoor zijns inziens geen reserves wa
ren te kweken en in de afroming van de
exportwinsten van aardappelmeel en
strokarton, waardoor in het bijzonder de
veenkoloniale landbouw tot de opbouw van
de welvaart van ons land heeft bijgedra
gen, argumenten te kunnen zien om bij de
regering aan te dringen op maatregelen,
waardoor voorkomen wordt dat een deel
der boeren door deze ramp aan de rand
van de afgrond komt. Voor de ontwatering
van Oostelijk Overijsel moeten plannen
ADVERTENTIE
Uw huisraad vaart er wel bij
wanneer Damiaans Uw emballeur is.
Komt U maar eens een kijkje nemen
in onze werkplaats tijdens het pakken
en U zult versteld staSn van het su
blieme vakmanschap waarmee ons per
soneel alle soorten goederen verpakt.
Vraag ons eens geheel vrijblijvend
inlichtingen.
ZIJLVEST 41, HAARLEM
Telef. 12456, 14155, 22279
Ook voor Uw verhuizingen
In de week van 15 tot en met 21 Augus
tus zijn aangegeven 93 gevallen van iood-
vonk, 3 gevallen van kinderverlamming en
9 gevallen van diphterie. De kinderverlam
ming kwam voor in Amsterdam, Schoon-
dijke en Heer.
Tijdens de Europese Week te Arnhem
zal daar op 4 September een nationale
jongerenconferentie worden gehouden. Ge
sproken zal worden over „de geestelijke
grondslagen van Europa". Inleiders zijn
mr. C. van Rij en prof. dr. T. Keulemans,
beiden hoofdbestuurslid van de Beweging
,van Europese Federalisten, en mr. A.
Stempels, adjunct-hoofdredacteur van de
Nieuwe Rotterdamse Courant. Tijdens de
plenaire zitting zal als algemeen inleider
optreden prof. dr. H. Brugmans, rector van
het Europa-colege te Brugge, voorzitter
van de Beweging van Europese Federalis
ten.
De Europese Week is Maandag geopend
door burgemeester C. G. Matser tijdens
een bijeenkomst in park Sonsbeek, waar
vooraf een vlaggenparade was gehouden.
Burgemeester Matser zei, dat de Euro
pese Week enerzijds uitdrukking wil geven
aan het gemeenschapsbesef van de Euro
pese volken en anderzijds dit gemeen
schapsbesef wil bevorderen door mensen
uit de Europese landen samen te brengen.
De algemene voorzitter van de Beweging
van Europese Federalisten, mr. H. R. Nord,
merkte op, dat de Arnhemse Europa Week
op een critiek ogenblik is begonnen. Wij
geloven, dat Europa geen toekomst meer
heeft wanneer het verdeeld blijft in wa
terdichte compartimenten, die in econo
misch opzicht te klein zijn geworden. Voor
de Europese landen zijn de tijden van vol
strekte souvereiniteit voorbij. De Europea
nen kunnen nog slechts gezamenlijk hun
levensbelangen blijven behartigen.
Wij zijn ervan overtuigd, aldus mr. Nord,
dat Europa in zijn diepste wezen een een
heid is en dat het de taak is van onze
generatie, daaraan staatkundige uitdruk
king te geven. Tegenslagen kunnen het
noodzakelijk proces van Europa's eenwor
ding niet tegenhouden.
Opstootjes in Soerabaja,
1 dode, 11 gewonden
DJAKARTA (Aneta) Bij ongeregeld
heden tussen het personeel van de Indone
sische marine en een deel van de bevolking
van Soerabaja is een dode gevallen en zijn
11 mensen gewond. De dode viel Zondag
avond bij een incident voor de cantine van
de marine, waar zich een menigte had ver
zameld, die uitlevering eiste van een be
paalde militair. De militaire politie weiger
de dit, verklarend, dat alle militairen naar
de kazerne zouden worden teruggebracht.
De oploop voor de cantine negeerde het
verzoek om plaats te maken voor de trucks,
die de cantinegasten naar de kazernes zou
den vervoeren. De daarop geloste waar
schuwingsschoten doodden ongelukkiger
wijs een persoon.
Donderdag waren de spanningen begon
nen, toen er ruzie ontstond tussen marine
leden en zwarthandelaars in bioscoop
kaartjes voor het Broadwaytheater. De
zwarthandelaars verplichten somtijds het
publiek „zwarte" kaartjes te kopen tegen
aanmerkelijk hogere prijzen dan aan het
loket betaald moeten worden. De volgende
dag werd een marineman in een nabijge
legen kampong afgeranseld. Zondagmiddag
werd op Tundjungan een militair van de
A.L.R.I., de Angkantan Laut Republik In
donesia, de marine, gemolesteerd.
Binnenkort zijn er mededelingen van
officiële zijde over deze kwestie te ver
wachten.
MANILLA. Een klein Philippijns
zeilschip met zestig passagiers aan boord
heeft Zondagochtend ter hoogte van Min
danao (Philippijnen) schipbreuk geleden.
Men vreest, dat 54 personen verdronken
zijn. Zes schipbreukelingen werden in de
loop van de dag gered. De passagiers wer
den in hun slaap verrast.
worden ontworpen, waarbij in 'het bijzon
der rekening wordt gehouden met de steeds
toenemende hoeveelheden water uit Duits
land en het hoge peil van het IJselmeer.
Een twintigtal sprekers gaf zijn visie op
de gevolgen van de ramp, waarbij werd
gezegd, dat voor de gemengde bedrijven de
schade niet minder groot is dan voor de
veenkoloniale en dat het wenselijk is, dat
de ernstig getroffen bedrijven op korte ter
mijn worden geholpen met cred'ieten.
Daarnaast dient echter een steunregeling
te komen. Men verwacht, dat het Neder
landse volk de getroffen boeren niet in de
steek zal laten.
Ir. Baas zegde toe dat de georganiseer
de landbouw alle moeite zal doen om voor
de getroffenen iets te bereiken. Hij waar
schuwde echter tegen ongewettigd optimis
me.
Volgens de laatste berekeningen wordt
de schade aan de landbouwgewassen ten
gevolge van de regenval in Den Ham en
Vroomshoop geschat op f 1.300.200. In
Vroomshoop is in Juli 156.3 millimeter re
gen gevallen. Het landelijk gemiddelde
voor deze maand over de laatste 10 jaar
bedroeg 71 millimeter. In het tijdvak van
1 tot en met 24 Augustus is 173.3 milli
meter regen in Vroomshoop gevallen tegen
een landelijk gemiddelde ever 10 jaar van
52.7 millimeter.
CALCUTTA (Reuter) De overstro
mingen in Noord-Oost-India hebben naar
schatting aan tweehonderd mensen het
leven gekost. De schade wordt geschat op
ruim tweehonderd millioen gulden.
Rijk bouwland, met een oppervlakte
welke ongeveer gelijk is aan die van Bel
gië, is verwoest. De minister van Voedsel
voorziening, Rafi Ahmed Kidwai,, ver
klaarde, dat de voedselsituatie niet in ge
vaar is gebracht en dat er geen rantsoe
nering zal worden ingevoerd.
Vliegtuigen gooien voedsel en kleding uit
voorg eïsoleerde slachtoffers en in sommige
gebieden worden olifanten gebruikt om
mensen te redden. De weg- en spoorweg
verbindingen zijn ernstig beschadigd. Hel
peil van het water zakt in de vlakten van
boven-Assam. Duizenden mensen worden
thans in beneden-Assam door het water
van de Brahmapoetra bedreigd.
Restauratie Westminster Abdij
Restauratie-werkzaamheden aan de
Westminster-Abdij te Londen hebben ont
huld, dat een kevertje, het doodskloppertje,
grote schade heeft aangericht in het hout
van het dak van het schip van de abdij.
Het eiken plafond van de Jeruzalemkamer
was zo aangetast, dat volgens een deskun
dige het binnen twee jaar zou zijn inge
stort. Het zou tien jaren vergen om de
ernstigste schade te herstellen. De restau
ratie zal in het geheel wel twintig jaren
duren, aldus de opzichter van de abdij.
Een boer in Glamorgan (Wales) heeft
zijn hooioogst, na weken zware regenval,
kunnen redden door toepassing van een
Noorse oogstmethode. Een ter plaatse wo
nende Noor had hem aangeraden het natte
hooi ep over het veld gespannen draden
te hangen, zoals dat in Noorwegen gebrui
kelijk is. De boer heeft er volledig baat bij
gevonden.
Er is een Latijns woord cappa, dat
kap en ook: mantel met kap betekent.
Het verkleinwoord is capella: manteltje.
Met dit manteltje werd in de middel
eeuwen in het bijzonder bedoeld de
mantel van Sint Maarten, die door
de Frankische koningen als een reliquie
werd bewaard. Het heiligdom waarin,
deze reliquie was geborgen, werd nu ook
capella genoemd en dit gebruik ver
breidde zich zozeer dat sedert de zeven
de eeuw elk klein bedehuis de naam
kapel kreeg. Soms vindt men de naam:
ellendige kapel (in Utrecht: ellendige
kerk) voor het gebouwtje op het zoge
naamde ellendige kerkhof, dat is het
kerkhof voor uit andere landen (el-len-
dig) afkomstigen, voor vreemdelingen
dus, bestemd.
Of kapel: vlinder iets met ons woord
^te maken heeft, is onzeker.
WASHINGTON (AFP) President
Eisenhower heeft in een rede voor het
congres van het Amerikaanse legioen te
Washington verklaard dat de Verenigde
Staten de weg van vrede alleen in samen
werking met andere landen kunnen kie
zen. Wanneer de Verenigde Staten de weg
van het isolationisme kiezen, wordt de
helft van de vrije wereld aan de commu
nistische tirannie overgeleverd en doen wij
afstand van onze eigen vrijheid. De Ver
enigde Staten zullen echter de beschaving,
die zij vastbesloten zijn te bewaren, in ge
vaar brengen als zij doelbewust de weg
van de oorlog kozen, aldus Eisenhower.
Eisenhower zei er niet aan te wanho
pen, dat Rusland uiteindelijk er toe kan
worden gebracht oplossingen voor belang
rijke wereldproblemen te overwegen.
Voortdurende pogingen van Amerikaanse
kant om de Soviet-Unie hiertoe te bewegen
kwamen de vrede ten goede. Ondanks de
ontmoedigende resultaten om te komen tot
een atoombank, zou de deur open blijven
staan voor Russische deelneming.
Wij zijn niet gebonden onze bondgenoten
het recht van veto te geven over onze
handelingen. Wij moeten ons wachten voor
de gevaarlijke aanmatiging, dat andere
landen, als onze bondgenoten moeten doen,
wat wij willen. Zij hebben zichzelf nooit
in die zin verbonden evenmin als wij, aldus
president Eisenhower.
Massaal kankeronderzoek
Volgens de Amerikaanse medische nieuws
dienst te New York is er een electronisch
apparaat geconstrueerd, dat het misschien
mogelijk zal maken tot massaal onderzoek
voor het vroegtijdig ontdekken van kanker
aandoeningen over te gaan, zoals dat ook
reeds met behulp van Röntgenstralen ten
aanzien van TBC geschiedt. Het Ameri
kaanse kankergenootschap heeft dertig
duizend dollar toegewezen voor ontwikke
ling van het apparaat. De cyto-analisator,
voor practisch gebruik. De werking van het
apparaat berust op het feit, dat bij aan
wezigheid van kanker zekere delèn van een
cel veranderingen in grootte en in mate
van lichtopneming ondergaan.
Hcefi dc zon de hand''
in onze slechte zomer?
U herinnert zich wellicht
,,Zie Boven" van 28 Juli
j.I., waarin sprake was
van de elfjarige perio
de" die de zon in haar
activiteit vertoont: veel
zonnevlekken in een pe-
piode van grote zonne-
activiteit, afgewisseld
door „magere jaren";
een afwisseling die men
onder andere kan zien
weerspiegeld in de dik
ke en dunne jaarringen
van homen.
Ik meldde toen ook (in
verband met het weg
blijven van een komeet
staart) dat de zon dit
jaar een uitzonderlijk
laag minimum vertoont:
er vertoont zich soms
weken lang geen enkele
zonnevlek en het is
merkwaardig dat dit re
cord-minimum volgt op
een record-maximum.
Terwijl men nog nooit
een periode heeft mee
gemaakt met zo weinig
zonnevlekken als 1954,
werd juist tijdens het
vorige maximum een
aantal zonnevlekken ge
signaleerd dat alle vori
ge waarnemingen over
trof. Dat laatste maxi
mum vertoonde zich in
1947.
Parallel met dit ver
schijnsel loopt het feit
dat 1954 een bijzonder
slechte zomer heeft ver
toond; iedereen herin
nert zich nog wel dal
daarentegen de zomer
van 1947 maandenlang
het prachtigste weer op
leverde dat men maar
wenste. Schuilt daar iets
achter? Is er verband te
leggen tussen de activi
teit van de zon en de
verschijnselen in onze
dampkring met ande
re woorden: het weer?
Om kort te gaan: de
meteorologen vermoeden
van wel. Alle stromingen
in lucht en zeeën treden
op bij de gratie van de
zonnestralingdie vormt
de bron waaruit al die
bewegingen worden ge
voed. Maar de intensiteit
van die zonnestraling
varieert en die variatie
treedt op in het ultra
violet. In dat deel dus
van de zonnestraling dat
voor het oog niet zicht
baar is maar datintus
sen wel zijn invloed uit
oefent, niet alleen op on
ze huid (bruin bran
den!) maar ook op de
ozon-laag in onze hoge
dampkring.
Natuurlijk moet dat,
zo is men geneigd Ic re
deneren, de een of an
dere invloed uitoefenen
op de algemene gesteld
heid van onze damp-
Izring. Hoe zich een en
andr precies voltrekt
weten de meteorologen
nog niet. Dieper inzicht
in de relatie tussen de
intensiteit der zonne
straling enerzijds en het
optreden van zonnevlek
ken en van bijzondere
weersverschijnselen in
onze dampkring ander
zijds zal wellicht moeten
wachten op de verwe
zenlijking van het pro
ject „Mouse": de kunst
maan die ons van hon
derd kilometer hoogte af
zal inlichten over allerlei
processen die zich daar,
buiten ons directe be
reik, afspelen.
Maar neiging om sa
menhang te veronder
stellen tussen de zonne-
activiteit en het weer op
aarde bestaat er bij de
de deskundigen wel. Het
is ook in wetenschappe
lijke kringen opgevallen
dat het maximumjaar
1947 zo'n mooie zomer
gaf en het minimumjaar
1954 zo'n allerberoerd
ste. G.v. W.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Hoogeveen (2 vac.) dr. J. W.
Beerekamp te Groningen en A. E. Kolkert
te 's-Gravenmoer; te Tholen A. J. Timmer
te Ouderkerk a. d. IJssel.
Bedankt voor Waddinxveen K. v. d. Pol
te Veenendaal.
Benoemd tot vicaris te Kollum J. Jan
sen, cand. te Angerlo.
Geref. Kerken
Aangenomen naar Rutten (N.O.P.) W.
Blanken, cand. te Zwolle, die bedankte
voor Hemelum en voor Lemele-Lemeler-
veld; naar Poortugaal P. A. Kouwenhoven
te Schildwolde.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Eeiden F. J. Dieleman te
Ierseke.
Oud Geref. Gemeenten
Bedankt voor Rijssen W. v. Dijk te Doe-
tinchem.
Vrije Evangelische Gemeenten
Bedankt voor Apeldoorn H. R. Timmer
man te Ierseke.
Bapt. Gemeenten
Beroepen te Workum Makkum G. Visser
te Harlingen; te Nieuw Weerdinge W.
Veenstra te Treebeek.
PARIJS Volgens alhier ontvangen
berigten neemt de revolutionaire be
weging in Spanje nog steeds toe. Onder
de bezwaren, die ten laste van de oud-
Koningin Maria Christina worden aange
voerd, bekleedt de beschuldiging, dat zij
zich ten nadeele van de Spaansche natie
heeft verrijkt, ene eerste plaats. Beweerd
wordt dat zij, in plaats van drie millioen
realen uit de koloniale opbrengst van
Cuba te hebben getrokken, welke som
haar als weduwe van Ferdinand VII was
toegekend, zeven millioenen heeft ge
noten. Men wil hiervoor de goeverneur-
generaal van Cuba, de minister van Fi
nanciën en de bankier Salamanca ter
verantwoording roepen.
Oud-Koningin Maria Christina wordt
nog steeds gevangen gehouden. In Ma
drid is het vrij rustig, doch de berigten
uit de Spaansche provinciën luiden zeer
ongunstig In Cadix, Malaga en Algeciras
heerscht nagenoeg volslagene regering
loosheid.
