Na tien jaar blijkt Benelux uitgegroeid
tot levensvatbare overeenkomst
Tweede motor en delen van
cabine en staartstuk opgevist
PANDA EN DE MEESTER-SCHURK
Wereldnieuws
Economische Unie zal nu spoedig een feit moeten worden
De radio geeft Zondag
HARTENDORP
De radio geeft Maandag
Berging van de „Bontekoe"
Mr. W. G. J. Veenhoven 25 jaar secretaris
der Vereniging van dagbladdirecteuren
Toch ió Aet zo
r
J
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1954
2
EEK BRIL VAN K EI P
DAT IS QOED GEZIEN
Kerkelijk Nieuws
Heringa Wathrich
Mogelijk
heden
Op 5 September 1944, dezelfde dag dat de Geallieerde
troepen de grenzen van door de Duitsers bezet Nederland
overschreden, ondertekenden de regeringen van Nederland,
België en Luxemburg in Londen een overeenkomst, welke
het begin inluidde van een nauwe samenwerking, zowel op
economisch als op politiek terrein, tussen deze drie landen.
Sindsdien zijn er tien jaar verlopen. Europa heeft zich zo
goed mogelijk hersteld van de wonden haar door de oorlog
geslagen en aan de conferentietafels wordt heel veel gepraat
over integratie en samenwerking. En er werden ook daden
gesteld, die niet zonder succes bleven. Maar toch is onge
twijfeld in de rij van na-oorlogse verdragen en pacten de
Benelux-overeenkomst tot dusver de meest efficiënte
g'
Dit wil geenszins zeggen dat de ontwikkeling van de samen
werking tussen de arie partners van een leien dakje is
gegaan. Integendeel. Om tot enig resultaat te komen heeft
men zeer veel moeten praten en het overleg is vaak zo
moeizaam geweest dat de realisatie van de doelstellingen
soms hoe langer hoe verder verwijderd schenen. En ook nu
nog, 10 jaar nadat de eerste handtekeningen aan het papier
werden toevertrouwd, is de Economische Unie nog niet
verwezenlijkt. Wel echter kan bij dit tweede lustrum met
vreugde worden geconstateerd dat die verwezenlijking
thans in het zeer nabije verschiet ligt.
Men kan terecht spreken van een trage
gang van zaken, maar bij een nadere be
schouwing komt men toch wel tot de con
clusie dat een dergelijke traagheid te ver
ontschuldigen is en in vele opzichten zelfs
voordelen biedt. Voordelen, omdat een sa
menwerking waartoe men komt na het
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws, weerberichten, postduivenbe-
richten en platen. 8.20 Platen. 8.35 Voor het
platteland. 8.45 Vocaal dubbelkwartet. 8.00
Sportmededelingen en postduivenberichten.
9.05 Toeristische tips. 9.20 Strijktrio. 9.45
„Geestelijk leven", causerie. 10.00 „Geef het
door", causerie. 10.05 Voor de jeugd. 10.30
Doopsgezinde kerkdienst. Pl.m. 11.30 Terug
blik 2de Assemblée van de Wereldraad van
Kerken te Evanston. 12.00 Sport en postdui
venberichten. 12.05 Amusementsmuziek.
12.35 „Even afrekenen, heren". 12.45 Lichte
muziek. 13.00 Nieuws. 13.05 Mededelingen of
platen. 13.10 Foto-wedstrijd. 13.20 Verzoek
programma. 14.00 Boekbespreking. 14.20
Dansmuziek. 15.05 Filmpraatje. 15.20 Om
roeporkest en solisten. 16.30 Sportrevue.
17.00 „Tussen Kerk en Wereld", causerie.
17.20 „Van het Kerkelijk Erf", causerie. 17.30
Voor de kinderen. 17.50 Sportjournaal. 18.15
Nieuws en sportuitslagen. 18.30 Gevarieerd
programma. 19.30 „Van D-Day naar D.D."
documentaire. 20.00 Nieuws. 20.05 Prome
nade-orkest en soliste. 20.55 Radiojournaal.
21.06 Strijkorkest. 21.50 „Met de Toeringa's
op stap!" 22.25 Paten. 22.35 Pianomuziek.
23.00 Nieuws. 23.15-24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15 Orgel
concert. 8.30 Vroegdienst. 9.30 Nieuws. 9.45
Platen. 9.55 Hoogmis. 11.30 ,Wie is mijn Pa
troon?". 11.45 Kamerorkest. 12.20 Platen.
12.35 Wereldmuziekconcours Kerkrade. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en kath. nieuws.
13.10 Gevarieerde muziek. 13.40 Boekbespre
king. 13.35 Voor de jeugd. 14.25 Radio Phil-
harm. orkest. 15.30 „Een Bijzondere Univer
siteit", causerie. 15,45 Bariton en piano. 16.10
Katholiek Thuisfront overal! 16.15 Sport.
16.30 Vespers. 17.00 Chr. Geref. Kerkdienst.
18.30 Gewijde muziek. 19.00 Nieuws uit de
Kerken. 19.05 Kamerork. en solist. 19.30 „Weg
en werk der Kerkhervormers", caus. 19.45
Nieuws. 20.00 Platen. 20.20 Act. 20.30 Sym-
phonette ork. en sol. 21.10 „Pioniers der
Kerk", klankb. 21.50 Platen. 22.15 Act. 22.25
Schaakolympiade. 22.30 Lichte muziek. 22.45
Avondgebed en lit. kal. 23.00 Nieuws. 23.15-
24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.p0 BeiaardConC. 12.15 Ork.conc. 12.30
Weerber. 12.34 Ork.conc. 13.00 Nieuws. 13.15
Platen. 13.30 Voor de sold. 14.00 Platen. 16.00
Voetbalrep. 16.45 Platen. 17.00 Koorconc.
17.20 Platen. 17.45 Nieuws. 18.05 Koorconc.
18.20 Platen. 18.30 Godsd. halfuur. 19.00
Nieuws 19.30 Platen. 20.00 Hoorsp. 21.00 Ork.
conc. 21.30 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Verz.
progr, 23.00. Nieuw?. 23.05-24.00 Dansmuziek.
BBC
8.00-8.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464, 76 en 49 m.). 17.00-17.15 Engelse les
voor beginnelingen. (Op 224 en 49 m.). 22.00-
22.30 Nieuws. Barometer v. d. smaak. (Op
224 en 75 m.).
TELEVISIE (N.T.S.) AVRO, KRO, VARA en
VPRO.
13.45-16.15 Internat. Concours Hippique.
ADVERTENTIE
DE SPECIAALZAAK
Gen. Cronjéstraat 43 Spaarne 3
Tel. 16990 Tel. 17696
Kruidbergerweg 51. Santpoort
Het speciale adres voor
STOFZUIGERS
en WASMACHINES
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 9.00 Morgenwijding. 9.15 Orgelconc.
9.30 Voor de huisvrouw. 9.35 Waterst. 9.40
Platen. 11.00 Voordr. 11.15 Kamerork. 12.C0
Electr. Mandoline-ork. 12.30 Land- en tuinb.
meded. 12.33 In 't spionnetje. 12.38 Twee
piano's. 13.00 Nieuws. 13.15 Meded. of platen.
13.20 Metropole ork. 14.00 „Wat gaat er om
in de wereld", caus. 14.20 Platen. 14.30 Voor
dr. 14.45 Pianorecital. 15.15 Progr. over Ru
dolph Nelson. 16.00 Platen. 17.30 Voor de
padvinders. 17.45 Voor de vrouw. 17.50 Mil.
comm. 18.00 Nieuws. 18.15 Amus. muz. 19.00
Amateurprogr. 19.30 „Miniaturen". 19.45
Regeringsuitz.: Vraaggesprek met ir. S. Iwe-
ma: „Moeilijkheden met de veevoedervoor-
ziening". 20.00 Nieuws. 20.05 Platen. 20.45
Gemengd Koor, ork. en sol. 21.55 „Aan de di
rectie van....", hoorsp. 22.55 Schaakolym
piade. 23.00 Nieuws. 23.15 Sport. 23.25-24.00
Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gym. 7.33
Gewijde muziek. 7.45 'n Woord v. d. dag.
8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Sportuitsl. 8.20
Platen. 8.30 Tot uw dienst. 8.35 Platen. 9.00
Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35
Platen 10.30 Morgendienst. 11.00 Platen. 12.00
Pianorecital. 12.25 Voor boer en tuinder.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Platen.
12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Mando-
line-ens. 13.45 Platen. 14.06 Voor de jeugd.
14.30 Platen. 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Pla
ten. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Viool en piano.
16.52 Platen. 17.00 Voor de kleuters. 17.15
Salonork. 17.45 Regeringsuitz.: Rijksdelen
Overzee: „Zuid Nieuw-Guinea en zijn be
volking" door dr. S. Kooyman. 18.00 Dames
koor. 18.20 Sport. 18.30 Platen. 19.00 Nieuws
en weerber. 19.10 Platen. 19.30 „Volk en
Staat", caus. 19.46 Negro-spirituals. 20.00
Radiokrant. 20.20 Amus. muz. 20.45 „Anny
van de Watermolen", hoorsp. 21.55 Platen.
22.15 Solocantates. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws en SOS-ber. 23.15-24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerber. 12.34 Voor de
landb. 12.42 Platen. (Om 12.50 Koersen).
13.00 Nieuws. 13.15 Pianospel. 13.30 Platen.
13.45 Pianospel. 14.00 Vlaamse muz. 15.00
Operettemuziek. 16.00 Voor de zieken. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen 18.00 Franse les. 18.15
Platen. 18.25 Duivensportkron. 18.30 Voor de
sold. 19.00 Nieuws. 19.30 Ork.conc. 21.00 Pla
ten. 21.15 Actt. 21.25 Platen. 22.00 Nieuws.
22.15-23.00 Ork-conc.
BBC
8.00 Engelse les voor beginnelingen. (Op
464, 76 en 49 m.). 22.00-22.30 Nws. Beziens
waardigheid v. d. week. Eng. les v. gevor
derden. (Op 224 en 75 m.).
moeizaam stap voor stap overwinnen van
iedere opdagende moeilijkheid, degelijker
en meer houdbaar zal zijn dan één, waarin
men die moeilijkheden eerst ontmoet nadat
de samenwerking reeds een papieren feit
is geworden. En dit is te meer belangrijk
waar het hier immers gaat over een over
eenkomst, die naar men hoopt voor
vele, vele jaren de economische politiek van
de partners langs dezelfde wegen zal voe
ren. Dat is een hele grote stap, zelfs bjj
een verwantschap op velerlei gebied als er
tussen de Benelux-landen bestaat.
Honderd jaar pogingen
Wanneer men in de historie terugblikt,
ziet men dat er bijna voortdurend, sinds de
afscheiding in 1830, wederzijdse pogingen
zijn gedaan om tot een economische samen
werking te komen.
De Eerste Wereldoorlog sloot deze perio
de af en structurele economische wijzigin
gen daarna droegen er zorg voor dat de toe
naderingsgedachte weer veld won. Het
duurde evenwel tot 1927 dat er wezenlijke
pogingen in het werk werden gesteld. De
in 1930 gesloten Conventie van Oslo, waar
van ook Nederland en België onderteke
naars waren, bracht geen wijziging in het
bestaande douaneregime in de betrokken
landen en tussen Nederland en de Belgisch-
Luxemburgse Economische Unie werd dan
ook de behoefte gevoeld aan effectieve sa
menwerking.
De overeenkomst van Ouchy, op 18 Juli
1932 gesloten, hield grote beloften voor de
toekomst in, maar protesten van Engeland
en Amerika waren er de oorzaak van dat
de overeenkomst nimmer in werking trad.
Hetzelfde lot was de Haagse Conventie die
in Mei 1937 door de landen van de Oslo
Conventie werd gesoten beschoren, een
overeenkomst welke wel zou ingrijpen in
de bestaande douanebarricades.
Toen kwam de Tweede Wereldoorlog. De
regeringen in ballingschap van de drie lan
den kwamen al heel gahw tot de overtui
ging, dat voor het herstel van de welvaart
na de oorlog een nauwe economische sa
menwerking onontbeerlijk was en zo kwam
men tot de op 5 September 1944 onderte
kende douane-overeenkomst. De bedoeling
was dat de overeenkomst in werking zou
treden op het ogenblik dat België en Ne
derland bevrijd waren. De gang van zaken
werkte hier echter tegen. Men had gedacht
dat de bevrijding van Nederland evenals
die van België slechts een kwestie van da
gen zou zijn. Maar dat kwam evenwel ge
heel anders uit. Toen Nederland tenslotte
het Duitse juk kon afwerpen was de situa
tie in Nederland en die in België-Luxem-
burg zo hemelsbreed verschillend dat een
verwezenlijking van de overeenkomst on
mogelijk leek.
Men wilde de in de oorlog geboren idee
echter niet zonder meer prijsgeven en daar
om staken in 1946 de regeringen van de
drie landen de hoofden bij elkaar om de
nieuwe situatie te bespreken. Er werden
een aantal wijzigingen in de oorspronkelijke
overeenkomst aangebracht en zo kon op 1
Januari 1948 een tarief-overeenkomst in
werking treden als onderdeel van de doua
neovereenkomst. Inmiddels echter was men
tot de overtuiging is gekomen dat de doua
ne-overeenkomst, welke als uitgangspunt
was genomen, zou moeten uitgroeien tot
een economische unie.
Men mag zich niet ontveinzen dat de
mogelijkheden voor een verwezenlijking
van een dergelijke unie de laatste tijd al
leen maar groter zijn geworden door het
steeds voortschrijdende economische her
stel van Nederland. Het verschil in wel
vaart, dat direct na de oorlog tussen beide
landen bestond is langzamerhand kleiner
geworden, dank zij de krachtsinspanning
van ons land, en tegelijkertijd is daarmede,
begrijpelijkerwijze, de bereidheid van de
beide andere partners tot het aangaan van
de voorgestelde unie gestegen.
In de achter ons liggende tien jaren is
er echter veel gebeurd dat een wat onaan
gename smaak heeft achtergelaten. Maar
ai te vaak is het gebleken dat kleine natio
nale en particuliere belangen de voorkeur
genoten boven de belangen van het geheel.
Concurrentievrees vertroebelde vaak de
blik op de toekomst en veroorzaakte onno
dige vertraging. En nu nog zijn er vele
kwesties, waarvoor men tot dusver nog
geen compromis heeft kunnen vinden.
Wederzijds zal nog sterker het besef moe
ten groeien dat men in een economische
unie niet alleen moet nemen, maar ook ge
ven en dat niet alleen in een periode wan
neer de situatie over de gehele linie gunstig
is, maar ook in een wat minder lichtere en
voorspoedige tijd. Want juist in een derge
lijke periode kan een economische unie als
de Benelux bedoelt te zijn het hare bijdra
gen tot een snel herstel.
De mogelijkheden dat dit besef gemeen
goed kan worden zijn er zeker, zoals trou
wens in de laatste maanden wel is bewe
zen. En daarom kan men ook, aan de voor
avond van het tienjarig bestaan van de
Benelux constateren dat uit het tere plant
je dat op 5 September 1944 werd geplant,
reeds een finke plant is gegroeid die in al
le opzichten levensvatbaar is gebleken en
nog slechts op de ondertekening van de
economische unie wacht om tot volle bloei
te komen.
ADVERTENTIE
■m:Z
N
1/
ADVERTENTIE
GROTE HOUTSTRAAT NAAST LUXOR
Ned. Herv. Kerk
Bedankt voor Bussum A. P. Mijnarends
te Amstelveen; voor Broek op Langendijk
(toez.) A. Baas te Lage-Zwaluwe; voor
Winkel (N.H.) (toez.) J. W. Mazurel, cand.
te Haarlem.
Aangenomen naar Lutten a. d. Dedems-
vaart J. Tammeling, vicaris te Schoone-
beek.
Geref. Kerken
Beroepen te Zwaagwesteinde Th. Fer-
werda, cand. te Groningen.
Bedankt voor Urk (3e pred.pl.) en voor
Coevorden K. A. Firet te Fijnaart.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Zeist G. de Vries te Steen-
wijk.
Geref. gemeenten
Tweetal te Scheveningen M. Blok te
Rotterdam-C. en F. J. Dieleman te Yer-
seke, van wie eerstgenoemde beroepen is.
Ook aan de wal heeft men gisteren de hele dag op de IJmuidense Tegeltjesmarkt
kunnen constateren dat de bemanningen van zes kotters, de marinevaartuigen en
de slepers thans zoals gisteren gemeld elf dagen na de ramp met de
„Willem Bontekoe" het centrum van de wrakstukken van het vliegtuig hebben vast
gesteld. Drie kotters en de sleepboot „Hector" verschenen in de loop van Vrijdag
binnen de IJmuidense pieren om opgeviste onderdelen waaronder een motor en
een deel van het staartstuk aan de wal te brengen. De andere kotters hebben
de visserij voortgezet en zouden vandaag of morgen assistentie ontvangen van nog
een drietal kotters, waardoor het aantal vissersschepen, dat naar de wrakstukken
vist tot negen zou stijgen. Tot dit nieuwe drietal behoren waarschijnlijk twee Heiderse
kotters. Gisteravond wist men ons mee te delen, dat rondom het centrum van de
ramp, dat tussen Bergen aan Zee en Egmond aan Zee ligt, met elkaar een vijfde
deel van het vliegtuig door de kotters is opgevist.
HAARLEM TEL. 15758
Van 23 September tot 3 October wordt
in het Noord-Oostelijk deel van de Atlan
tische Oceaan, in de Noorse wateren, in de
Zuid-Westelijke toegangen van het Kanaal
en in de Golf van Biscaje de NAVO-oefendng
„Morning Mist" gehouden. Aan deze oefening
neemt de Koninklijke Marine deel met het
vliegdekschip „Karei Doorman", de torpedo-
bootjagers „Evertsen" en „Kortenaer", de
fregatten „De Zeeuw" en „Van Amstel", de
onderzeeboten „Zeeleeuw" en „Zwaardvis"
en de mijnenvegers „Beemster", „Bolsward",
„Bedum", „Borculo", „Borne" en „Brielle"
Nadat, zoals in een deel van onze editie
werd gemeld, reeds eerder in de middag de
AM 18 (NEHIM 3) in IJmuiden was bin
nengekomen met de tweede motor van de
„Willem Bontekoe" en wat kleinere wrak
stukken, bracht de kotter AM 17 (NEHIM
IIenige uren later eveneens een paar gro
te fragmenten van het vliegtuig aan land:
zowel onder de bak als op het werkdek en
achterop lagen de droeve en geteisterde
resten van de DC 6.
De cabinedeur, die door de wigvormige
sponningen bjj een eventueel ongeluk on
middellijk uit het vliegtuig schiet, stond
vrjjwel onbeschadigd tegen de bakboord
galg, een groot stuk van de zijwand van
het achterste deel der passagierscabine
was, compleet met zijwand, eveneens opge
vist en de deskundigen van de KLM meen
den aan de wijze waarop het glas van een
der ramen versplinterd was (naar binnen
of naar buiten gedrukt) welicht enig hou
vast omtrent de toedracht van de ramp te
kunnen krijgen.
Half Augustus j.l. was het 25 jaar gele
den dat mr. W. G. J. Veenhoven, advocaat
en procureur te Haarlem, werd benoemd
tot secretaris van de Nederlandsche Dag
blad Pers, de vereniging waarbij alle direc
teuren van de Nederlandse dagbladen zijn
aangesloten. Toen mr. Veenhoven in 192-9
zijn taak aanvaardde werd het bureau der
N.D.P. gevestigd in zijn advocatenkantoor
en hij werd ter vervulling van zijn nieuwe
functie, naast zijn uitgebreide advocaten
praktijk, slechts bijgestaan door een mede
werkster.
De werkzaamheden van het secretariaat
breidden zich gaandeweg uit, eensdeels
door de omstandigheden, anderdeels door
de onvermoeide activiteit van mr. Veen
hoven die, groeiende in zijn functie en be
zield met een grote toewijding, de verzor
ging van de steeds in omvang toenemende
belangen der vereniging met de hem eigen
scherpzinnigheid en grote werkkracht be
hartigde. Het secretariaat werd na verloop
van jaren overgeplaatst naar Amsterdam
en is thans gevestigd op de Herengracht
no. 268, waar een uitgebreide staf, door
mr. Veenhoven bezield met zijn eigen werk
kracht en enthousiasme, onder zijn be
kwame leiding de even veelzijdige als om-
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
vangrijke werkzaamheden van het bureau
verricht.
Met name heeft ook mr. Veenhoven zijn
krachten voor een belangrijk deel gewijd
aan een regeling - van het advertentie
wezen, die in de loop der jaren een ont
wikkeling heeft bereikt, waarbij uiteraard
ook andere organisaties sterk betrokken
zijn geweest en gebleven, maar waarop
stellig de secretaris der N.D.P. trots mag
gaan en waarom ons land door vele andere
landen wordt benijd.
Het zou ons te ver voeren op de vele an
dere bemoeiingen, waaraan hij zijn krach
ten heeft gewijd, nader in te gaan, maar
wat hij uiteraard in samenwerking met en
in opdracht van bestuur en vereniging tot
verwezenlijking heeft gebracht, draagt alles
de stempel van zijn scherp inzicht en zijn
werkkracht. Wij noemen nog slechts de gro
te kennis, die hij zich verworven heeft op
het terrein der voorziening van couranten
papier, vooral sinds de tweede oorlog een
probleem van de eerste orde. Hij is ook op
internationaal niveau in deze materie een
bekende en algemeen gewaardeerde figuur
geworden.
In de vereniging, die hij nu sinds 1929
zo voortreffelijk heeft gediend (niet de
volle 25 jaar, als gevolg van een onderbre
king gedurende jaren van oorlog) heeft
hij louter vrienden en de organisaties en
relaties, waarmede hij geregeld uit hoofde
van zijn werkzaamheden contact onder
houdt waarderen hem eveneens hogelijk
om zijn grote gaven van hoofd en hart,
zijn integriteit en rusteloze activiteit.
Woensdag 8 September zal in de grote
kring der leden van de N.D.P., ongetwijfeld
op de meest hartelijke wijze, het jublieum
van de secretaris worden gevierd.
48. „Man overboord! Man overboord!",
gilde Panda. „Och lieve help, niemand
hoort me. Waar is een touw? We moeten
een touw uitgooien! Help dan toch, mijn
heer Mario!" Maar de schurkachtige neef
stak geen vinger uit. Tevreden leunde hij
tegen de verschansing, terwijl een wrede
glimlach zijn lippen plooide. „Het tijdbom-
in etje heeft tenslotte toch nog goed dienst
gedaan", mompelde hij vergenoegd. „Vaar
wel, oompje, nu is het toch zeker gedaan
met je. Tjonge, jonge, wat een meevaller
ineens!" Het zag er inderdoad naar uit,
dat de oude zeerob zijn roekeloze daad
ditmaal duur zou moeten bekopen. Want
terwijl hij naar de tijdbom zwom, die op
de golven dobberde, dook achter hem de
afzichtelijke kop van een enorme zeeslang
op. Onbewust van dit gevaar strekte hij
zijn hand naar de tijdbom uit. „Joho!",
borrelde hij blij, „mijn horloge heb ik
terug. Als ik nu het schip nog maar in
haal". Maar terwijl zijn hand zich om de
tijdbom sloot, klonk daaruit plotseling een
dof gebrom. Dit was het teken, dat het
fatale uur was aangebroken, waarop de
bom zou barsten. En, alsof dit nog niet
genoeg was,- zwom de zeeslang loerend
naderbij
Op de huid van het toestel waren duide
lijk de letters DC 6-b te onderkennen plus
het fabrieksmerk van Douglas.
Er zijn verder ook weer persoonlijke
eigendommen van de passagiers gevonden
wellicht nog tragischer restanten van
dat ongeluk dan de vliegtuigfragmenten:
een bruine kinderschoen, een damesschoen
en een grijze pantalon ook deze zjjn
weer naar het Velsense politiebureau over
gebracht, terwijl een wagen van de KLM
zich over de resten metaal en de motor
ontfermde.
Kotter en sleper
Gisteravond om half negen liep de IJmui
dense kotter „Twee Gebroeders", welk
schip al van Zondag af naar de wrakstuk
ken vist, de Vissershaven binnen. Schipper
Clots bracht vele brokken van het vlieg
tuig mee, waaronder delen van de cabine
en van het staartstuk. Hij had deze stuk
ken vlak bij het centrum opgevist. Vele
wrakstukken zaten bij aankomst van de
kotter nog in het trawlnet verward. Alle
bemanningen van de speurende kotters
hebben rubber handschoenen gekregen om
de vondsten uit het net te verwijderen. Het
bleek gisteravond nodig flinke delen van
het net wég te snijden oin de wrakstukken
lós te krijgen. Op het gedeelte Van het
staartstuk, dat doör de IJM 27 werd aan
gebracht, stond te lezèn: „Holland - Am..."
Tegen negen uur meerde ook de sleepboot
„Hector" bij het havenkantoor af. De sle
per had wrakstukken aan boord, die waren
overgenomen van de nog buitengaats zijn-
do kotters: de- AM 16 „Nehim I", WR 7
„Maryanne", WR 67 „Janna Marie". De
onderdelen, die door de kotter en de sleper
werden aangevoerd, vulden een oplegger.
De „Hector" is gisteravond weer naar zee
vertrokken. De sleepboot „Cycloon" met
duikers van de marine aan boord was gis
teravond ook weer op zee. Duikers zouden
afdalen wanneer de „Paets van Troost-
wijck" nieuwe wrakstukken op de asdic
vond of wanneer de kotter met het net
vast bleef zitten.
Netten bezwijken
Vanmiddag wil men proberen met rub
berboten het grote wrakstuk aan te lijnen
en omhoog te halen; de netten „houden"
het niet.
Bij Den Helder zijn wat wrakstukken
aangespoeld.
Bereik. De Amerikaanse luchtmacht ex
perimenteert met een nieuwe raket, de
„Snark" die, bij een snelheid van dui
zend kilometer per uur, een bereik van
achtduizend kilometer heeft. Dit is de
eerste raket, die van het ene vasteland
naar het andere kan worden geschoten.
Bekeerd. Drie Sovjet-afgevaardigden en
een Bulgaarse vertegenwoordiger, die te
Rome een internationale conferentie
over de wereldbevolking bijwonen, heb
ben besloten niet een audiëntie bij de
Paus bij te wonen, waarvoor zij zich de
dag tevoren, met andere afgevaardigden,
hadden opgegeven. De vier afgevaar
digden hebben laten weten, dat zij
wegens werkzaamheden verhinderd
zullen zijn.
Noodweer. Linz en omgeving (Opper-
Oostenrijk) is Vrijdagavond getroffen
door de zwaarste storm sinds mensen
heugenis. De storm ging gepaard met
zware hagelbuien. Vele personen zijn
gewond. Sommige door hagelstenen ter
grootte van een mannenvuist. Een zeer
groot aantal ruiten is gebroken. Som
mige ambulances konden door de storm
gewonden niet te hulp komen.
Gevolgen. Professor J. A. Steer heeft te
Oxford in een rede voor geografen ge
zegd, dat Engeland langzaam in zee ver
dwijnt, terwijl daarentegen Schotland
oprijst. „De beweging is uitermate ge
ring, misschien een 15 tot 30 cm per
eeuw," aldus professor Steer, „maar
eens kan de tijd komen, dat dit ernstige
gevolgen met zich meebrengt voor
zekere dokken en havens."
Voldoende. Sir John Cockcroft, de direc
teur van het Britse instituut van
atoomonderzoek, heeft voor de jaarlijkse
conferentie van de „British Association"
te Oxford verklaard, dat de huidige
reserves aan uranium voldoende zijn om
een onbeperkte hoeveelheid energie te
leveren, als deze slechts voor vreedzame
doeleinden werd gebruikt.
Snel. De Italiaanse chirurg Eduardo Delli
Verneri heeft een kraamvrouw, die
tijdens een operatie met de keizersnede
te veel bloed verloor, gered door haar
een transfusie van zijn eigen bloed toe
te dienen. Er was zo snel geen andere
donor te bereiken. Moeder en kind ma
ken het goed. De baby wordt Eduardo
gedoopt.
Herwonnen. Het Brits Medisch journaal
verhaalt van een man, die na een op
hem uitgevoerde operatie twaalf jaar
lang een handschoen van de chirurg in
zijn long heeft meegedragen. Drie jaar
geleden werd de handschoen ontdekt en
weggehaald en de patiënt heeft zijn ge
zondheid volledig herwonnen.
Zelf. De hertog van Edinburgh, de echt
genoot van Koningin Elizabeth, zal bin
nenkort over een eigen vliegtuig be
schikken, dat hij zelf kan besturen. Het
is een viermotorig toestel van het type
„Heron 2" dat voor de koninklijke
familie wordt ingericht.
Weldoener. Dr. Bascom H. Palmer, die
zich onder de ooglijders een wereldfaam
heeft verworven, is op 64-jarige leeftijd
overleden. Hij is vooral bekend gewor
den door zijn methode om hoornvlies
over te planten.
Volwassen. Een Italiaans kind, dat reeds
op vijfjarige leeftijd lichamelijk volwas
sen was en zich bijvoorbeeld iedere dag
moest scheren, is overleden aan een
operatie, die hem normaal had moeten
maken. Volgens de dokters leed het
kind aan een klieraf wij king.
Bloeddruk. De Zuid-Afrikaanse geleerde
professor Goetz, hoogleraar aan de
Kaapse universiteit, heeft de bloeddruk
van giraffen in staande en gebogen
houding gemeten om te trachten een
oplossing te vinden voor de moeilijk
heden van piloten, die met hoge snel
heden vliegen. De giraffe lijdt met zijn
lange hals en de grote afstand tussen
hart en hersenen aan lage bloeddruk,
wanneer hij rechtop staat, en aan een
zeer hoge bloeddruk, wanneer zijn hals
gebogen is. Piloten, die met grote snel
heden vliegen hebben met een dergelijk
probleem te kampen en professor Goetz
meent, dat hij wellicht in staat zal zijn
de piloten te helpen, indien hij ontdekt,
hoe de giraffen het probleem hebben
opgelost. De bloeddruk van een giraffe
is ettelijke malen hóger dan die van een
mens.
OP VERSCHILLENDE PLAATSEN van
de aardbol, waar de getijverschillen groot
zijn, heeft men de eb en vloedbeweging
van het zeewater benut om mechanische
arbeid te verrichten. Toch gebeurt dit nog
slechts op zeer geringe schaal, in verhou
ding althans tot de mogelijkheden die de
zee ons biedt. De technische ontwikkeling
van de turbinebouw en het transport van
electrische energie via een hoogspannings
net heeft in onze tijd zeer zeker de weg
geopend voor een veel groter gebruik
van de getijdewerking dan momenteel
plaats vindt.
Het lijkt allemaal vrij een
voudig: een inham, baai of
brede riviermond wordt door
een dijk van de zee afgesloten,
zodat zich achter die dijk een
bassin vormt, dat men door
"luizen in de dijk bij vloed kan
laten vollopen. Wanneer het
water van de zee daalt en er
een behoorlijk verval tussen het water
vóór en achter de dijk is ontstaan, laat
men het water weer uit het bassin weg
lopen, er voor zorgend dat dit langs de
schoepen van een turbine wordt geleid,
zodat electrische stroom wordt opgewekt.
Het is duidelijk dat bij dit systeem, onge
acht het vermogen van de sluizen en van
de turbines, de opbrengst aan energie voor
namelijk wordt bepaald door het hoogte
verschil van het water en door de grootte
van het bassin. Zou er bijvoorbeeld een
permanent verval van 4 m bestaan, dan
zou jaarlijks per vierkante meter bassin
oppervlak bruto 15 kwh kunnen worden
opgewekt, zodat het bassin slechts een
oppervlakte van 20.000 ha behoeft te heb
ben om in het totale electriciteitsverbruik
van ons land te kunnen voorzien.
Maar zelfs het meest gunstige punt in
ons land, t.w. bij de monding van de Schel
de, waar hel getijverschil ruim 4 m be
draagt, kan een voortdurend verval, al
thans bij een enkelvoudig bassin-systeem,
niet verwezenlijkt worden, omdat de steeds
opkomende vloeden buitengaats dit niveau
verschil voortdurend kleiner maken. Er
zou dus gewerkt moeten worden met een
twee-, of zelfs een driebekken-systeem,
hetgeen door aanleg van lange en zware
dijken, geweldige sluizen en een groot
aantal kostbare turbineinstallaties de no
dige financiële bezwaren met zich brengt.
Enkele jaren geleden heeft een commissie
dit vraagstuk voor ons land bestudeerd,
maar zij kwam tot de conclusie dat het
getijverschil aan onze kust te gering is
voor een economisch verantwoord ge
bruik van de vloedbeweging. Wellicht komt
dit punt echter opnieuw aan de orde in
dien aan de afsluiting van de Zeeuwse
zeegaten wordt begonnen?
Hoe het ook zij, zelfs in het buitenland,
waar de mogelijkheden in dit opzicht veel-
al aanzienlijk gunstiger zijn,
is het tot een grootscheepse
energiewinning uit de vloed
beweging niet kunnen ko
men. Dat de Duitse plannen
voor een vloedcentrale bij
Husum 30 jaar geleden nooit
verder zijn gekomen dan
het papier, is begrijpelijk,
want aan de Waddenkust viel slechts een
getijverschil van 3 m te gebruiken. Nog
ouder zijn de Engelse plannen om de meer
dan 10 m. hoge vloed in de monding van
de Severn in bruikbare energie om te
zetten door de bouw van een gigantische
centrale die een vermogen van een mïllioen
pk zou bezitten. Met uitzondering van een
paar fabrieken die daar ter plaatse op
kleine schaal de vloedstanden voor ener
giewinning hebben aangewend, is het ech
ter bij plannen gebleven. Ook de Ameri
kanen en Canadezen hebben hun oude
plannen om gebruik te maken van de ge
weldige vloedstanden in de Fundy Baai nog
met geen stap verwezenlijkt, gelijk ook de
Franse plannen om bij St. Malo, Argyenon,
of St. Michel centrales te bouwen van vele
honderden millioenen kwh nog lange tijd
op uitvoering zullen moeten wachten we
gens de enorme kosten.
Wanneer we ééns in de 25 jaar eens een
wereldoorlog achterwege lieten, teneinde
onze technische dromen te verwezenlij
ken? Misschien wilt u wel eens weten hoe
rijk we dan allen zouden zijn?
Daarover Maandag.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
