Hogere omzetten in het
midden- en kleinbedrijf
Huidige hoogconjunctuur mag
wereld niet zorgeloos maken
Oost-Europa wil handel met
het Westen uitbreiden
PANDA EN DE MEESTER-SCHURK
Wereldnieuws
Toch ió het zo
Minister Zijlstra waarschuwt:
Meer economische samenwerking en
sneller liberalisatie broodnodig
De radio geeft Zondag
De radio geeft Maandag
^HUKKIdbefotet/Mfouj!
Geldomzet in de boekhandel was
in Juli 41 pet. hoger dan in Juni
Leipziger Messe is een toonbeeld
van gestegen productievermogen
f
J
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1954
2
Steekvlam door kort
sluiting; negen gewonden
Wetenschappelijk onderzoek
leidt tot nieuwe Radiogids
Kort nieuws
Heringa Wuthrich
EEK BRIL VAN K E I P
DAT IS GOED GEZIEN
Een alphabet
„Zelden heeft ons land zulk een econo
mische hoogconjunctuur gekend als thans:
zonder dat het monetaire evenwicht in ge
vaar is gebracht, hebben productie en
werkgelegenheid een enorme vlucht geno
men," aldus minister prof. dr. J. Zijlstra
tijdens een lunch in Den Haag, waarmee
Vrijdagmiddag de parlementaire industrie-
reis werd besloten.
Daar deze ontwikkeling zich ook in het
buitenland voordoet, kunnen wij, aldus
vervolgde de bewindsman, in alle rust ge
meenschappelijk de maatregelen beramen,
om eventuele toekomstige staringen in het
economische leven zoveel mogelijk op te
vangen. Naar de mening van de minister
moet de samenwerking tussen de landen
der „vrije wereld" tevens worden gebruikt
om een aantal internationale afspraken op
economisch gebied tot stand te brengen.
Met het oog daarop komt de taak van de
Noord-Atlantische Verdrags Organisatie de
minister te begrensd1 voor, omdat hier het
accent te veel is blijven liggen op het mi
litaire aspect. De minister bepleitte het op
stellen van een gemeenschappelijke con-
junctuurpolitiek en vrijmaking van de in
ternationale handel. De economische we
tenschappen zijn voldoende ver om ons de
basis voor een doeltreffende conjunctuur-
politiek te verschaffen, zo zei hij, doch:
„het effect van een conjunctuurpolitiek
staat en valt met het tempo, waarmede de
betrokken maatregelen worden getroffen."
De minister verheelde zich niet, dat hij
zich zorgen maakt over het trage tempo,
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws, weeber., postduivenber. en
platen. 8.20 Platen. 8.45 „Langs ongebaande
wegen", caus. 9.00 Sportmeded. en post
duivenber. 9.05 Muzikale caus. met platen.
9.45 „Geestelijk leven", caus. 10.00 Platen.
10.30 Met en zonder omslag. 11.00 Prome-
nade-ork. 12.00 Sportspiegel en postduiven
ber. 12.05 Mil.-ork. 12.35 „Even afrekenen,
Heren!" 12.45 Lichte muziek. 13.00 Nieuws.
13.05 Meded. of platen. 13.10 De AVRO-Foto-
wedstrijd. 13.20 Verz.progr. voor de mil.
14.00 Boekbespreking. 15.00 Omr. Kamerork.
15.45 Toneelbeschouwing. 16.00 Dansmuziek.
16.30 Sportrevue. 17.00 Instr.sext. 17.30 Voor
de kind. 17.50 Sportjourn. 18.15 Nieuws en
sportuitsl. 18.30 Korte kerkdienst. 19.00 Voor
de kind. 19.35 Voordr. 20.00 Nieuws. 20.05
Lichte muziek. 20.50 Meded. 20.55 Platen.
21.10 „Sêvres-tantetje", hoorsp. 21.30 Metro-
pole Ork. .22.00 Act. 22.10 Platen. 22.25
Pianotrio. 22.55 Schaakolympiade 1954. 23.00
Nieuws. 23.15-24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Plechtige
Hoogmis. 9.45 Orgel. 10.00 Geref. Kerkdienst.
11.30 Platen. 12.15 Platen. 12.80 Apologie.
12.40 Platen. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws
en Kath. nieuws. 13.10 Lunchconc. 13.40
Boekbespr. 13.55 Platen. 14.00 Voor de jeugd.
14.30 Zang en piano. 14.55 „Kansen voor
kunstschilders", caus. 15.00 Platen. 15.10
Omr.ork. en sol. 16.10 Katholiek Thuisfront
Overal! 16.15 Sportrep. 16.30 Vespers. 17.00
Oecumenische jeugddienst. 18.00 Zangdienst.
19.00 Kerkelijk nieuws. 19.05 Platen. 19.30
„Weg en werk der Kerkhervormers", caus.
19.45 Nieuws. 20.00 Platen. 20.25 De gewone
man. 20.30 Promenade ork. en solist. 21.15
Strijk-octet. 21.30 „Geschichten aus dem
Wienerwald", muzikaal klankb. 22.30 Act.
22.45 Avondgebed en liturg, kal. 23.00
Nieuws. 23.15-24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 en 12.15 Platen. 13.00 Nieuws. 13.30
Voor de sold. 14.00 Platen. 15.00 Sport. 15.45
Platen. 16.35 „Franciscus", oratorium. 17.55
Sportuitsl. en meded. 18.15 Platen. 18.30
Godsd. halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30 Gevar.
progr. 21.20 Platen. 22.00 Nieuws. 22.10
Symph. ork. 22.45 Platen. 23.00 Nieuws 23.05-
24.00 Dansmuziek.
BBC
8.00-8.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464, 76 en 49 m.). 17.00-17.15 Engelse les
voor beginnelingen. (Op 224 en 49 m.). 22.00-
22.30 Nieuws. De Engelse tijdschriften. (Op
224 en 75 m.).
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.13 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18
Platen. 8.35 Lichte muziek. 9.00 Gymnastiek
vóór de vrouw. 9.10 Platen. 9.40 Platen. 10.00
Voor de oude dag. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Pianorecital. 10.40 Voor de zieken. 11.25 Pla
ten. 11.40 Voordracht. 12.00 Orgel. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12 33 Vooi
het platteland. 12.38 Platen. 11.00 Nieuws
13.15 Voor de middenstand. 13.20 Platen.
14.00 Voor de vrcuw. 14.15 Mezzo-sopraan en
piano. 14.35 Platen. 15.00 Zestig minuten vooi
boven de zestig. 16.00 Platen. 16.45 Voor de
jeugd. 17.15 Platen. 17.30 Pianoduo. 17.50
Militair commentaar. 18.00 Nieuwsen com
mentaar. 18.20 Platen. 18.45 Het volle pond,
causerie. 19.00 Orgelspel. 19.30 Zestig jaar
vegetarisme in Nederland, lezi.ng. 19.45 Re
geringsuitzending: Landbouwcibiiek. 20.00
Nieuws. 20.05 Gevarieerde muziek. 20.70 Pla
ten. 21.05 De weg omhoog, causerie. 21.20
Orkestenmozai'k. 21.40 Een zwanenzang,
hoorspel. 22.00 Radio Philharmonisch orkest
22.55 Schaakolympiade 1954. 23.00 Nieuws.
23.00 Nieuws. 23.15 Platen. 23.4024.00 Platen
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7 15 Gymnastiek.
7.30 Gewijde muziek. 7.45 Een woord voor
de dag. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15
Sportuitslagen. 8.20 Platen. S.30 Tot uw
dienst. 8.35 Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Voor de vrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Platen. 11.30 Platen. 12.25 Voor
boer en tuinder. 12.30 Land- en tuinb.me-
dedelingen. 12.33 Platen. 12.59 Klokgelui.
13.00 Nieuws. 13.15 Metropole orkest. 13.47
Platen. 14.05 Schoolradio. 14.30 Platen. 14.45
Voor de vrouw. 15.15 Platen. 16.00 Bijbel
lezing. 16.30 Semi-klassieke muziek. 17.00
Voor de kleuters. 17.15 Gevarieerde muziek.
17.45 Regeringsuitzending: Nederland en de
Wereld: Nederland en de Unie van Zuid
Afrika. 18.00 Gemengd koor en solist. 18.20
Sport. 18.30 Orgelconcert. 19.00 Nieuws en
weerbericht. 19.10 Platen. 19.30 Volk en
Staat, causerie. 19.45 Platen. 20.00 Radiokrant.
20.20 Lichte muziek. 20.45 Het Mannetje,
hoorspel. 21.35 Viool en piano. 21.55 Verge
ten, maar nog niet verloren, klankbeeld.
22.15 Platen. 22.35 Idem. 22.45 Avondover
denking. 23.00 Nieuws en SOS-berichten.
23.15—24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen, 12.30 Weerbericht. 12.34 Voor
de landbouw. 12.42 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Pianospel. 13.30 Platen. 13.45 Pianospel.
14.00 Platen. 16.02 Voor de zieken. 17.00
Nieuws. 17.10 Lichte muziek. 18.00 Franse
les. 18.15 Platen. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.40 Vlaamse liederen. 20.00 Kamer
orkest en solist. 21.00 Kunstkaleidoscoop.
21.15 Omroeporkest en solist. 22.00 Nieuws.
22.15 Lichte muziek. 22.55^-23.00 Nieuws.
BBC
8.00—8.15 Engelse les voor beginnelingen.
cOp 464, 76 en 49 m.). 22.00—22.30 Nieuws.
Bezienswaardigheden van de week. Engelse
les voor gevorderden. (Op '224 en 49 m.).
waarmee de belemmeringen voor een vrije
ontplooiing van de internationale handel
worden afgeschaft.
Loonpeil hoger dan ooit
Overgaande tot de binnenlandse toe
stand, wees minister Zijlstra er op, dat het
reëel nationaal inkomen per hoofd der be
volking nu een peil bereikt heeft dat hoger
is dan ooit tevoren. „Het is mijn stellige
overtuiging," aldus prof. Zij'lstra, „dat in
ons volk nog voldoende krachten aanwezig
zijn om in de dynamische wereld waarin
wij leven, ieder een redelijk bestaan te
verzekeren."
„Tot de omstandigheid, dat ons land
thans in staat is, 3 a 4 maal zoveel inwo
ners een bestaan en een veel beter be
staan te bieden dan ruim 100 jaar ge
leden, hebben nagenoeg alle onderdelen
van ons economische leven een aandeel
gehad. Ik geloof echter dat de bijdra,ge van
de industrie van bijzondere betekenis is
geweest. Van elke 100 werkende Neder
landers verdienen er namelijk 41 direct
hun brood in de industrie. Rekent men daar
ook allen bij die indirect „van de industrie
bestaan", dan verschaft deze meer dan de
helft van onze totale werkgelegenheid.
Ongeveer 44 procent van ons nationale
inkomen iri 1953 was te danken aan de in
dustrie en van de uitvoer bestond 59 pro
cent uit industrie-producten. De arbeids
productiviteit, die in 1946 tot 66 procent
van de vooroorlogse was gedaald, ligt thans
10 procent boven het peil van 1938; de
personeelssterkte in 1947 1.428.000, zal dit
jaar vermoedelijk niet ver van de 1.700.000
komen te liggen. Het sinds de bevrijding
tot eind van dit jaar geïnvesteerde en nog
te investeren bedrag voor vernieuwing en
vergroting van ons industrieel apparaat zal
naar de huidige prijzen meer dan 13 mil
liard bedragen.
Nu: - kwaliteitsgoederen en
gezonde concurrentie
En tenslotte: niet alleen, dat er in de
bedrijven vaak betere goederen worden
gemaakt dan vroeger, ook ten aanzien van
het assortiment, dat onze industrie produ
ceert, zijn grote vorderingen gemaakt. Ne
derland is thans op de wereldmarkt be
kend als leverancier van tal van belang
rijke industrieproducten, die wij kort ge
leden zelf geheel uit import moesten be
trekken. Dit is een ontwikkeling, waarvan
wij de betekenis niet hoog genoeg kunnen
aanslaan.
Nu moeten wij echter onze aandacht
richten op de productie van goederen, die
niet iedereen kan maken. Vorsing en ont
wikkeling van de technische kennis moe
ten nog meer dan vroeger de aandacht van
regering en bedrijfsleven hebben en tevens
dienen wij een open oog te houden voor
de prikkelende werking van een gezonde
mededinging.
„Wij varen wel," zo besloot minister Zijl
stra, „maar het gevaar van de huidige
situatie is, dat wij tevreden zullen zijn met
hetgeen bereikt is."
Industrie moet zitting nemen
in parlement
Tijdens de lunch die de laatste étappe
van deze parlementaire „Ronde van Neder
land" besloot, hebben nog verschillende
andere prominenten het woord gevoerd.
De heer T. J. Twijnstra, voorzitter van
het Verbond van Nederlandse Werkgevers
en voorzitter van de contactcommissie der
vier werkgeversverbonden, zeide dat de
verbonden het een eer achten, dat de Ka
merleden vier dagen hebben willen geven
voor het contact met de industrie. Hij be
tuigde ook zijn dank aan de industrieën, die
door hen bezocht zijn.
De voorzitter van de Tweede Kamer, mr.
I,. G Kortenhorst, merkte op, dat de alge
mene indruk der „tour des Pays Bas" is,
dat het doel van de reis volkomen is be
reikt. Industrie en parlement zijn dich
ter bij elkaar gekomen dan ooit te voren.
De heer Kortenhorst ging daarna in op
het karakter van de Nederlandse onder
nemer, die „als hij zijn fantasie laat wer
ken met beide benen op de grond blijft."
Men kan spreken van een stormachtige
ontwikkeling van de Nederlandse nijver
heid, zo zeide hij, waarop wij trots kunnen
zijn. Landbouw, middenstand en arbeiders
zijn in de Kamers vertegenwoordigd, de in
dustrie niet. Alleen de VVD heeft naast
een middenstander ook een industrieel als
afgevaardigde. Verkiezing van industriëlen
als lid der Kamers vond de spreker in hoge
mate wenselijk. Men wil nu komen tot uit
breiding der Kamers, er komt dus plaats.
Wil de Benelux slagen dan zal naar de
mening van mr. Kortenhorst dé industrie
niet gemist mogen worden in een parle
mentaire Benelux adviesraad.
ADVERTENTIE
BARTELJ0 RISSTR. HAARLEM TEL. 13439
FERD. B0LSTR. 48 A DAM - TEL. 717162
Plastic Regenjassen ƒ14.75
Negen personen hebben brandwonden
opgelopen toen gisteren ten gevolge van
kostsluiting een steekvlam schoot uit een
transformator in een der afdelingen van
het Haagse Gemeentelijk Electficiteitsbe-
drijf aan het Constant Rebecquëplein. De
meeste gewonden zijn afkomstig uit Noord-
Brabant. Het zijn personeelsleden van een
installatiebureau uit Breda, dat in het
GEB-gebouw een werk uitvoert. Ernstig
gewond werden een 19-jarige leerling
monteur uit Made en een 34-jarige schilder
uit Breda. Zij zijn opgenomen in het zie
kenhuis Westeinde. Drie anderen, die min
der ernstig gewand werden zijn eveneens
naar een ziekenhuis vervoerd.
Door de kortsluiting hebben de trams in
een deel van Den Haag een tijdlang stil
gestaan.
ADVERTENTIE
Een uitvoerig onderzoek, verricht door
het Nederlands Instituut voor de Pu
blieke Opinie (NIPO) in opdracht van
de VARA, heeft opmerkelijke dingen
aan het licht gebracht. Opmerkingen
en wensen van VARA-leden, reeds in
afdelingsvergaderingen naar voren ge
bracht, kregen hiermee de wetenschap
pelijke vorm en bevestiging. De resul
taten van dit onderzoek gaven de door
slag bij de totstandkoming van een
nieuw programmablad, dat thans ge
heel is afgestemd op de luistergewoon
ten van de Nederlandse luisteraar. De
Radiogids is nu nieuw, is nu anders, is
nu beter. Méér foto's en gezellige
nieuwtjes omtrent uitvoerenden en
medewerkers, geen verdoezeling meer
van de populaire programma's der an
dere Omroepverenigingen, duidelijker!
U vindt onmiddellijk wat U het meest
interesseert.
De VARA bracht reeds vele graagge-
iioorde radioprogramma's als „In Hol
land Staat Een Huis", het Aetherfo-
rum, de Showboat, hoorspelen en con
certen. De VARA brengt nu ook het
programmablad dat de Nederlandse
luisteraar „op het lijf werd geschre
ven". Koop er eens een bij kiosk of
boekhandel of vraag een gratis num
mer rechtstreeks bij de VARA (post
bus 175, Hilversum). U zult dan zelf
zien, dat de nieuwe Radiogids ook het
best bij Uw luistergewoonten past en
dat de nieuwe Radiogids met één slag
hèt programmablad werd, óók voor UI
Als het programmablad U bevalt en U
wordt lid-abonné, dan kunt U óók
meedingen, in een wedstrijd, naar
prachtige prijzen
Het Economisch Instituut voor de Mid
denstand deelt mede dat in Juli in het
midden- en kleinbedrijf belangrijk hogere
omzetten zijn behaald dan in Juli 1953.
Bij verscheidene branches speelden de
ongunstige weersomstandigheden een
grote rol. Ook de prijswijzigingen, wélke
dit jaar hebben plaatsgevonden, waren
daarbij van invloed.
De grootste omzetstijging werd behaald
in de genotmiddelensector; de stijging in
de voedingsmiddelensector was slechts een
fractie lager.
In de voedingsmiddelenbranches liep de
omzet in het slagersbedrijf zeer belang
rijk op en wel met 23 pet. Ook in het
kruideniersbedrijf en in de détailhandel
in melk en zuivelproducten was de stij
ging aanzienlijk (respectievelijk 15 en 12
pet.). De Juli-omzetten in het bakkers
bedrijf en in de détailhandel in aardap
pelen, groente en fruit waren in 1954 res
pectievelijk 9 en 6 pet. hoger dan die in
Juli 1953.
Bij de duurzame consumptiegoederen
kan alleen in de schoenhandel niet van
een grote vooruitgang gesproken worden,
daar de geldomzet in Juli slechts 3 pet.
hoger was dan in Juli 1953. De omzetten
in de boekhandel, die in de détailhanaei
in glas, aardewerk, porselein en huishou
delijke artikelen en die in meubelen en
aanverwante'artikelen waren 15 pet. hoger
dan in Juli 1953. In de kantoorboekhandel
en in de détailhandel in textiel liepen
de omzetten niet in die mate op, al waren
zij respectievelijk 11 en 10 pet hoger dan
in de overeenkomstige maand van het
vorige jaar.
Bij genotmiddelen constateert men voor
namelijk in de détailhandel in alcoholhou
dende en alcoholvrije dranken een belang
rijke toeneming van de geldomzetten, na
melijk met 19 pet. De omzetten in het
banketbakkersbedrijf en in de détailhandel
in tabaksfabrikaten stegen respectieve
lijk met 14 en 7 pet.
In vrijwel alle branches blijkt in Juli in
vergelijking met Juni omzetstijging te zijn
opgetreden, hetgeen gedeeltelijk moet wor
den tóegeschreven aan de Zaterdag die
Juli meer telde. Overigens was bij vele
branches de in Juli vallende opruiming
de voornaamste factor, welke tot omzet-
toeneming heeft geleid.
De stijging van de geldomzetten in Juli
ten opzichte van Juni was het sterkst in
de boekhandel (41 pet.), in de détailhan
del in textiel (36 pet.) en in die van
huishoudelijke artikelen (31 pet.) Bevre
digend was de vooruitgang voorts bij de
slagerijen (19 pet.), de détailhandel in
kantoorbehoeften (17 pet.) en de slijte
rijen (16 pet.).
Het commissariaat voor de militaire
productie heeft een nieuwe lijst bekendge
maakt van contracten, welke door de aan
schaffingsdiensten van de ministeries van
Oorlog en Marine met buitenlandse onder
nemingen zijn gesloten. Deze contracten
vertegenwoordigen een bedrag van bijna 19
millioen gulden, waarvan een bedrag van
f 2.496.680 voor opleggers te leveren door
de N.V. DAF te Eindhoven. Bij Belgische
fabrieken werden diverse textielproducten
besteld voor een bedrag van f 3,7 millioen.
In Hengelo is het nieuwe gebouw van
de Kamer van Koophandel voor Twente en
Salland officieel geopend door de staats
secretaris van Economische Zaken, dr. G.
J. M. Veldkamp.
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
GROTE HOUTSTRAAT NAAST LUXOR
BONN (ANP) De „Leipziger Messe"
van dit jaar wordt in de West-Duitse pers
algemeen aangemerkt als een toonbeeld
van gestegen productievermogen van Oost-
Duitsland en andere landen van het Oos
telijke blok en als een bewijs, dat de Oos
telijke landen er inderdaad naar streven de
handel met het Westen te verruimen. De
West-Duitse pers noemt de beurs van Leip
zig de belangwekkendste industriële uit
stalling van het Oosten sedert het einde
van de oorlog. In tegenstelling tot vorige
jaren, toen men eerder van een tentoon
stelling dan van een verkoopsbeurs sprak,
worden thans grote kansen voor de handel
tussen Oost en West van Leipzig verwacht.
Dat wordt niet alleen toegeschreven aan
de veel sterkere indruk, die de Oostelijke
industrie op deze beurs maakt in verge
lijking met voorgaande jaren, doch ook aan
de gestegen belangstelling uit Westelijke
landen, voornamelijk uit West-Duitsland,
Groot-Brittannië, Frankrijk, Nederland en
België.
Het aantal bezoekers uit deze landen is
groter dan ooit. Ook de inzendingen uit
deze landen zijn sterk toegenomen. Men
spreekt dan ook van de omvangrijkste ont
moeting tussen de economie van het Oos
ten en het Westen sedert 1945. Politieke
toespelingen worden zoveel mogelijk ver
meden. Opgevallen is, dat de Oost-Duitse
minister-president Grotewohl bij de
opening niet de gebruikelijke politieke
leuzen tegen het Westen heeft afgevuurd,
doch voornamelijk heeft gesproken over
de bemiddelende invloed, die van de han
del tussen Oost en West zou kunnen uit
gaan op de politieke spanningen. Ook de
omlijsting van de Messe vertoont volgens
de berichten uit Leipzig weinig sporen van
onverhulde politieke propaganda.
Niet alleen in aantal, doch vooral ook in
betekenis zijn de Westelijke bezoekers toe
genomen. Vooraanstaande industriële be
drijven uit het Roergebied hebben stands
ingericht. Van de 238.090 vierkante meter
standruimte zijn 50.000 door buitenlandse
firma's gebruikt. Het grootste deel daar
van kamt uit Oostelijke landen, waarander
ook China, doch de Westelijke inzenders
hebben hun standruimte toch ook van 3500
tot 13.000 vierkante meter vergroot. Het
vijfde deel daarvan bezetten Nederlandse
firma's. De deelneming van West-Duitse
staalfabrieken heeft reeds geleid tot onder
handelingen over grotere sitaalleveringen
naar de Sovjet-zóne.
De West-Duitse economische bladen
hebben opgemerkt dat de technische pres
taties der Oost-Europese industrie haar
kansen kunnen bieden om vaste voet op de
Westelijke markten te krijgen. Het is op
gevallen, dat de Oostelijke landen zelfs ook
als producenten van investeringsgoederen
gaan meetellen. Grotewohl heeft verklaard,
dat de Sovjet-zóne haar zware industrie en
scheepsbouw thans in voldoende mate ont
wikkeld meent te hebben en dat zij thans
meer aandacht aan de productie van ver-
bruiksgoederen kan wijden. Industriële
producten uit Oost-Duitsland, Tsjechoslo-
wakije, de Sovjet-Unie en zelfs ook China
hebben deze keer lof kunnen oogsten in de
economische pers van West-Duitsland. De
slotsom van alle beschouwingen is dan ook,
dat Leipzig zijn betekenis als marktplaats
in vérgaande mate heeft teruggewonnen
en dat de landen van het Oostelijke blok
een belangrijke stap willen doen naar uit
breiding van de handel met het Westen,
die zij zelf omwille van economische zo
wel als van politieke overwegingen menen
nodig te hebben.
Van officiële zijde is op de Leipziger
Messe medegedeeld, dat voortaan ook voor
jaarlijkse winsten van de particuliere in
dustrie van meer dan 60.000 Oost-Duitse
marken belastingverlichting zal worden
verleend. Bovendien zal in het komende
jaar 25 percent van de winst vrij van be
lasting gebruikt mogen worden voor in
vesteringen en herstelwerkzaamheden.
Tot gewoon hoogleraar in de afdeling
der weg- en waterbouwkunde aan de Tech
nische Hogeschool te Delft is benoemd ir.
F, M. C. Berkhout.
Terug. Op het departement van Buiten
landse Zaken te Washington zijn aan
Nederland, Groot-Brittannië en West-
Duitsland oudé documenten terugge
geven, d'ie tegen het einde va.n de twee
de wereldoorlog in handen van de
Amerikanen zijn gevallen.
Geschenk. Een Amerikaans atoomkanon
is te Straatsburg aangekomen, waar het
aan Franse deskundigen op het gebied
van d'e opleiding voor atoomoorlogvoe
ring zal worden overgedragen. Heden
zullen nog vier atoomkanonnen te
Straatsburg uit Duitsland aankomen.
Voorkeur. De Sovjet-ambassadeur Jacob
Malik, een rondgang makend over het
terrein van de Schotse industrietentoon-
stelling te Glasgow, keerde de stand
van een anti-tankkanon-zonder-terug
loop de rug toe. „Ik ben een man van
vrede. Ik wil dat kanon niet zien", zei
hij. Hij verliet later de tentoonstelling
met een hem aangeboden exemplaar
van een gedichtenbundel van Robert
Burns in de hand.
Televisie. De Duitse en Nederlandse tele
visie-bezitters zullen volgende week
getuige kunnen zijn van de politieke
debatten, die in de West-Duitse Bonds
dag te verwachten zijn over souvereini-
teit en de geruchtmakende „affaire-
John". De Bondsdag komt Dinsdagmid
dag voor het eerst na het zomer-reces
bijeen en zal dan meteen een regerings
verklaring van dr. Adenauer aanhoren.
Eredienst. In Londen zijn na vijftien
maanden werken in de nabijheid van de
St. Pauls kathedraal de bouwvallen van
een kleine Romeinse tempel, die onge
veer 15 meter lang en 7 meter breed is
en ongeveer 150 jaar voor Christus ge
bouwd moet zijn, bloot gelegd. Het is
de eerste Romeinse tempel die in Lon
den ontdekt is. Sommige elementen zijn
volkomen nieuw en men heeft nieuwe
gegevens gekregen over de plechtig
heden van de Romeinse eredienst.
Tandarts. Oud-premier dr. Cheddi Jagan
van Brits-Guyana zal warden vrijge
laten. Hij heeft een gevangenisstraf van
een half jaar ondergaan wegens inbreuk
op een verblijfsverbod en het organi
seren van een verboden bijeenkomst.
Jagan zal na zijn invrijheidsstelling het
stadsgebied nog niet mogen verlaten.
Volgens Burnham, de voorzitter van zijn
partij, de vooruitstrevende volkspartij,
hervat Jagan Maandag zijn tandarts
praktijk.
Heropening. Nadat Donderdag verschei
dene, sinds 1952 gesloten posten aan de
grens tussen West-Berlijn en Oost-
Duitsland door de Oost-Duitse politie
waren heropend, zijn Vrijdag opnieuw
drie posten weer in gebruik genomen.
Het Oost-Duitse ministerie van Bin
nenlandse Zaken heeft medegedeeld dat
nog zes grensposten zullen worden her
opend.
Gijzelaars. De Tsjechoslowaakse regering
heeft er in toegestemd 520 Griekse gij
zelaars, die tijdens de communistische
guerilla in Griekenland werden gevan
gen genomen, aan 't Griekse Rode Kruis
over te dragen. In Februari werden 1231
Grieken uit Hongarije gerepatrieerd. De
vorige maand mochten 922 Grieken uit
Roemenië haar hun land terug.
Bastaard. Misschien heeft Hermann Goe-
ring het zelf nooit geweten, maar de
dieren die hij op zijn grondgebied in de
Schorfheide fokte, waren in het geheel
geen „arische" bizons, maar bastaarden
een kruising van wilde koeien en
stieren van onzuiver ras. Dit is mede
gedeeld op de jaarvergadering van de
vereniging van dierentuindirecteuren te
Neurenberg.
Bedenkelijk. Op het tweede congres van
de internationale vereniging voor de
voorlichting bij beroepskeuze, in Bonn
gehouden, heeft professor dr. August
Vetter uit München, verklaard het een
bedenkelijk teken te achten dat het on
gebruikelijk werd een duurzaam beroep
te kiezen en dat men er veelal eerder
op uit is een baantje te zoeken dan zich
degelijk in een beroep in te werken.
ADVERTENTIE
54. De achter gebleven koffer in Mario's
hut tolde een tijd rond, tot met een knap
het slot sprong en het deksel openvloog.
Hijgend van inspanning kwam Panda te
voorschijn. „Die gemene Mario", hijgde hij,
„die lelijkerd! Als hij intussen nv,maar geen
nieuwe aanslag op die arme kapitein Pa-
verits pleegt! Ik moet dadelijk achter ze
aan!" Panda's bezorgdheid was zeker ge
rechtvaardigd, want reeds had de schurk
achtige neef een nieuwe aanslag op zijn
oom uitgedacht. Een duivelse grijns plooide
zijn wrede mond, terwijl hij hierover na
dacht. Maar de goede kapitein Paverits
merkte dit niet op. Steeds keek hij om, als
hoopte hij Panda nog te zien aan komen.
„Hij is 'm gesmeerdgedrost", mompel
de hij, „de kwajongen. Het valt me van
hem tegen, het leek me zo'n aardig ven
tje. Bah, was ik maar weer kapitein op
een schip. Zeelui kan ik beter begrijpen
dan deze landrotten". „Treur niet, oom
pje", zei Mario honingzoet, „u krijgt van
mij een schip". „WAT?!", riep de oude
kapitein, „dat kun je toch niet betalen,
neef. Weet je wel, wat een goed opgetuigd
schip kost?" „Toch krijgt u van mij een
schip", zei Mario, het huis van Paverits
binnen tredend, dat zij intussen hadden
bereikt. „Volgt u me maar naar het dak,
oompje". Hoofdschuddend volgde Paverits
zijn neef naar het dak en hij keek mis
prijzend naar het rare geval, dat Mario
daar in elkander timmerde. „Noem je dat
een schip?", vroeg hij, „die zeepkist met
vuurpijlen? Zeg eens, denk je soms, dat
ik kinds ben?" „Het wordt geen gewoon
schip", antwoordde Mario, „maar een
ruimteschip. Dat is iets heel bijzonders
U kunt er mee naar de maan gaan".
ER BESTAAN vele honderden, zo niet
enige duizenden verschillende schrift
soorten, dus even zo vele mogelijkheden
van de mens om zijn gedachten vast te
leggen. Hoe verwarringwekkend dit grote,
aantal schrijfmogelijkheden ons ook moge
toeschijnen, alle schriftsoorten vallen
slechts onder twee groepen, t.w. de al-
phabetische en de niet-alphabetische
schriftsystemen.
Laten we maar met het al
phabet beginnen, want zijn
geboorte is destijds toch wel
een heel bijzondere gebeurte
nis geweest. De bijzonderheid
daarvan bestond natuurlijk
niet in het uitvinden van de
schrifttekens, maar in het
weergeven van elke klank
door één teken. U weet dat de Egyptena-
ren met hiëroglyphen schreven, oorspron
kelijk een zuiver beeldschrift dat op het
zelfde plan stond als onze rebussen. Nu
zal het u wel zijn opgevallen dat in vele
rebussen de denneboom gebruikt werd om
het lidwoord „den" (oude spelling) aan te
duiden, en de el (lengtemaat) werd gebe
zigd om de lettergreep el (bijvoorbeeld in
El-burg) aan te geven. Het eigenlijke
beeldschrift gaat in dergelijke gevallen
dus over in een soort phonetisch schrift,
want het oorspronkelijke teken de elle-
maat, of de denneboom heeft met het
geschreven woord niet de betekenis, maar
uitsluitend de klank gemeen.
Tot een dergelijk systeem gingen ook
de Egyptenaren over. Ja, zij móesten daar
toe wel over gaan, anders zouden zij ab
stracte begrippen, zoals geloof, haat o]
liefde nooit hebben kunnen neerschrijven,
tenzij voor al dergelijke abstracties aparte
tekens zouden worden geleerd. Nu werk
ten de Egyptenaren met bijna 750 beeld
symbolen en in de laatste eeuw vóór Chr.
zelfs met enige duizenden, zodat we ons
kunnen indenken dat zij de gemakkelijk
ste weg kozen door een combinatie te ma
ken van beeld- en phonetische tekens, op
dezelfde wijze als de rebusfabrikanten dit
in onze tijd plegen te doen. De Egyptische
schrijvers leerden dus ge
leidelijk vele combinaties te
maken van beelden en let
tergreeptekens, welke com
binatie op zichzelf één woord
weergaf.
Maar zij gingen nog een
stapje verder en maakten
ook tekens die uitsluitend één
letter vertegenwoordigden, waardoor on
geveer 5500 jaar geleden 24 letters van de
Egyptische taal afzonderlijk konden wor
den geschreven op dezelfde wijze als wij
dit in onze taal doen. Het gebruik van
tekencombinaties was in Egypte echter zó
diep geworteld, dat zij aan de tekencom
binaties, dus het rebussensysteem vast
hielden en er niet toe konden komen het
losse lettersysteem te accepteren.
U ziet, dat we niet te veel hebben ge
zegd, toen we beweerden dat het alphabe-
tische schriftsysteem een heel bijzondere
vinding is, want de Egyptenaren die het
materiaal maar voor het grijpen hadden,
zijn er niet toe kunnen komen. Een derge
lijke stap werd gedaan in Syrië en Pales
tina.
Daarover Maandag.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
