Nationale tentoonstelling
gaat vijf millioen kosten
Muiterij op de Caine"
Puistjes
Agenda voor
Haarlem
Verdeeldheid over ontwerp
leeftijdsgrens notarissen
Boeiend beeld van Nederlands
herstel sinds de Bevrijding
Perfecteboeiende voorstelling
door de Nederlandse Comedie
Eerste Kamer
Referendum omtrent notarieel
pensioenfonds gecritiseerd
WOENSDAG 15 SEPTEMBER 1954
3
Voorproefje van de „E 55" in Rotterdam
Waarom juist in
Rotterdam?
Moeder en kind
verdronken
Kerkelijk Nieuws
De manifestatie van Nederlands Energie „E 55" die volgend jaar in Rotterdam
gehouden wordt, belooft een der grootste, veelzijdigste en boeiendste exposities te
worden die ons land ooit gekend heeft. Op een terrein van 37 ha, omvattend het
Park aan de Westzeedijk, het Dijkzigt-complex met de Ahoy-gebouwen, een nieuw
te bouwen Sporthal van 5600 m2 en nog eens 20.000 m2 tijdelijke paviljoens, zullen
overheid en bedrijfsleven in al hun geledingen de bezoekers tonen, wat ons land
sinds de wereldoorlog gepresteerd heeft; hoe wij ondanks oorlog en verlies van
koloniën, armoede en natuurrampen er in tien jaar tijds toch weer „bovenop"
gekomen zijn en wat daar allemaal bij kwam kijken. Werkwijze en betekenis
van handel en industrie, van wetenschap en techniek, van wederopbouw ên
onderwijs, alsmede hun invloed op onze nationale welvaart zullen daar van 13 Mei
tot 3 September gedemonstreerd worden, niet alleen met grafieken, foto's en
maquettes, maar ook met „levende" voorbeelden als industrie-machines, tele-com-
municaties en ambachten in vol bedrijf, „werkende" miniatuur-modellen op allerlei
gebied en tal van andere „dynamische" attracties.
Dwars door de tentoonstelling heen loopt
de Westzeedijk, een der slagaders, waar
langs het verkeer gewoon doorgang zal
hebben. Een grote stalen luchtbrug over de
Westzeedijk zal beide delen van de E 55
verbinden en bovendien kunnen de ten
toonstellingsbezoekers gebruik maken van
een zwevende kabelbaan van een kilometer
lengte, die dwars over het gehele expositie
terrein loopt. Zij begint haar baan voor de
Ahoyhal, gaat dan langs het reusachtige
Dykzigt-ziekenhuis in wording, langs het
Noorse Kerkje over de vijvers en door het
geboomte van het Park om te eindigen aan
de oever van de Maas. Deze zweefbaan,
die wel een zeer bijzondere trekpleister zal
worden, zal een gemiddelde hoogte van 12
meter krijgen en een 8000 passagiers per
dag kunnen vervoeren.
De voornaamste paviljoens
De hoofdingang van E 55 komt aan de
Mathenesserlaan bij het Museum Boymans,
waar ook het entrée-paviljoen verrijzen zal
dat door de regering wordt ingericht en op
verrassend-originele wijze de positie van
„Nederland in de wereld" zal uitbeelden.
In de volgende hal worden de wonderen
der tijdmeting uit de doeken gedaan en
vandaar belanden wij in de oertijd, bij de
„voorwereldlijke" monsters van het Car-
boontijdperk. Hier zal men kunnen zien
hoe de bodem van Nederland is ontstaan,
welke schatten hij bevat en op wat voor
manier die rijkdommen geëxploiteerd wor
den ten bate van de chemie, gas- en elec-
triciteitsvoorziening. Via een mijngang met
echte steenkool en onvervalste „kompels"
komt men vervolgens in het paviljoen van
delfstoffen waar de winning van kolen,
zout, mergel en aardolie verduidelijkt
wordt, gevolgd door een grootse wapen
schouw van onze chemische industrie, die
hier de poorten van haar wonderland wijd
openzetten zal. In het volgende paviljoen
krijgt men een volledig beeld van de rol
der electriciteit van onze samenleving
waarbij uiteraard ook de jongste telg van
deze wetenschap de atoomenergie niet
vergeten is. Voorts ziet men hier een aan
trekkelijke inzending van de Nederlandse
Spoorwegen die onder andere met hun
nieuwste „rollend materieel" en een vol
automatische seinwezen-tranche verschij
nen zullen. Natuurlijk is ook „Tante Pos",
vei-jongd en efficiënter dan ooit dank zij de
vele na-oorlogse verbeteringen, van de
partij om ons een beeld te geven van het
„onzichtbare" verkeer, via haar nieuwste
tele-communicatiemiddelen. In de groep
luchtverkeer treffen wij allereerst de KLM
die hier onder meer een treffend beeld
geeft van de ontwikkeling van Schiphol
sedert de trieste chaos van 1945. De vlieg
tuigindustrie, rijksluchtvaartdienst en
jeugdluchtvaart completeren de aeronauti-
sche familiegroep.
Na het voorterrein verlaten te hebben
waar tussen haakjes ook op de terreinen
rondom de paviljoens veel belangwekkends
te zien is, zoals zwaar materiaal voor de
delfstofwinning, een complete boortoren
van de zoutindustrie en dergelijke komt
ADVERTENTIE
de enige
cream die
hei haar
voed i!
Want Silvifix
bevat puur Sil-
vikrin. de na
tuurlijke haar-
voedingl Dank
zij een geheel
nieuwe formu-
legeeft Silvifix
nu 2 x zo veel
glans en doet U
2 x zo lang met
één tube. Voor
de dagelijk
se haarverzor-
ging Silvifix!
Het glanst,
het verfraait
en het voedt.
VÓor het baar van Gentlemen
WOENSDAG 15 SEPTEMBER
Minerva: „Limelight", alle leeft., 8.15 uur.
Lido: „The Robe", alle leeft., 6.40 en 9.15
uur. Frans Hals: „Zondige liefde", 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Palace: „Het dubbele leven van
dr. Gerbrand", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„Eens in de honderd jaar", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „Hans Christian Ander
sen", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Roxy: „De
witte hel", 14 jaar, 8 uur. City: „Deadline
U.S.A.", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
DONDERDAC 16 SEPTEMBER
Minerva: „Limelight", alle leeft., 8.15 uur.
Lido: „The Robe", alle leeft., 1.30, 4, 6.40 en
9.15 uur. Frans Hals: „Zondige liefde", 18
iaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Palace: „Het dub
bele leven van dr. Gerbrand", 14 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Luxor: „Eens in de honderd
jaar", 18 jaar, 2, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„Hans Christian Andersen", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Rory: „De witte hel", 14 jaar,
2.30 en 8 uur. City: „Deadline U.S.A.", 18
jaar, 2.15, 7 en S.15 uur.
de bezoeker via een brug bij de afdelingen
haven-, Rijn- en zeevaart en scheepsbouw,
waarin Amsterdam en Rotterdam gezamen
lijk deelnemen. Rijkswaterstaat en enkele
giote aannemersbedrijven laten zien, hoe
Nederland zijn grond aan het water ont
worstelt en hoe het zijn bodem tegen deze
erfvijand pleegt te verdedigen. Zij zullen
aanschouwelijk voorstellen wat wij pres
teerden aan droogleggingen, inpolderingen,
bedijking en rampherstel, waarbij ook een
keur van baggermachines en ander zwaar
materiaal te zien zal zijn. Sliedrechts be
faamde vakwerkers zullen hier bijvoor
beeld tonen hoe de geweldige zinkstukken
gemaakt worden die gebruikt zijn bij de
dichting der stroomgaten in het Zuidhol
landse rampgebied.
Nijverheid en onderwijs
Uiteraard zal ook de metaalnijverheid
niet ontbreken, de Hoogovens zullen aan
wezig zijn met een belangrijke metallurgi
sche inzending en in het Ahoy-gebouw
demonstreert de industrie haar kunnen met
allerlei werktuigen en eindproducten. In
dit gebouw zullen trouwens ook de vak- en
bedrijfsscholen te zien zijn van de metaal
industrie en de bouwvakken, met alles wat
daarbij hoort. Aansluitend daaraan vindt
men de bouwnijverheid en wat hier gepro
jecteerd is, zal een der imposantste mani
festaties worden die tot dusver in ons land
te zien waren. De groep „Bouwen en
wonen" vormt een aantrekkelijk sluitstuk
van deze wederopbouw-show.
Zo komt men tenslotte in het Nederland
se Paviljoen, waar men eerst herinnerd
wordt aan de honger uit het laatste oor
logsjaar, dan aan de geleidelijke terugkeer
naar het normale leven, meer voedsel, meer
werk, sociale zorg en arbeidsvrede, en waar
men tenslotte ziet hoe wij thans leven en
werken. Van deze inzending heeft dr. Kor-
tenhorst, voorzitter der Tweede Kamer, de
leiding op zich genomen.
Rond het Nationale Paviljoen komt het
Elf Provinciënplein dat een beeld geeft van
de oorlogsverwoestingen aan bruggen en
wegen, hun tijdelijke restauratie en hun
definitieve herstel. Tien jaar Nederlandse
Energie hebben 't verkeer te land, te water
en door de lucht hersteld en daardoor de
elf provincies weer aaneengesmeed.
In deze afdeling is verder te zien hoe
steden en dorpen, die van het oorlogsge
weld te lijden hebben gehad, herrijzen.
Tegen de achtergrond van het Dykzigt-
ziekenhuis in aanbouw worden de afdelin
gen volksgezondheid, lichamelijke opvoe
ding, sociale zorg en beveiliging gegroe
peerd, de laatste groep inzendingen in het
Ahoy-complex.
In het Park
Aan de overkant, in het Park, komen
akker- en weidebouw hun prestaties tonen,
met alles wat daarmede verband houdt:
landbouw-onderzoek en -onderwijs, zaai
goed, pootgoed, kunstmeststoffen, veevoe
der, landbouwmachines, boerderijen-bouw
en levende have. Stamboekvee, stamboek-
paarden en -varkens en pluimvee ziet men
„in natura," alsook een moderne boerderij
in volle actie.
Als tegenstelling tot deze moderne boer
derij komt er een Lös Hoes, uit Twente, dat
naar Rotterdam wordt overgebracht en
daar wordt herbouwd, in precies dezelfde
toestand als waarin zulke boerderijen
sedert eeuwen worden gedreven. De afde
lingen tuinbouw en visserij sluiten hierbij
aan.
In het Park vindt men verder de voedsel
industrie, de industriële vormgeving, groei
en bloei van stad en land en een groepering
voor de provinciale en gemeentelijke inzen
dingen, waaronder ook die van Noordhol
land. Voorts exposeren hier de papier- en
grafische industrie, de mode-industrie en
de sieraadkunst.
In de omgeving van de Maas komen ten
slotte de afdelingen bankwezen, export,
groothandel en internationale contacten.
Op verschillende plaatsen worden kunst
nijverheid, T.N.O., Reclame, verpakking,
onderwijs „ondergeschoven".
Voor ontspanning en verpozing is op tal
van plaatsen in de E 55 gezorgd, maar ook
cxocoooocococooax^ocooooooocoooooooooooooooooooooooooooo:
8 X
g 5
g „Waarom komt ook deze nationale ten-
g toonstelling weer in Rotterdam", was de
8 vraag die gisteren op een persconferen- g
tie met de organisatoren van de E 55 8
8 gesteld werd; dit naar aanleiding van g
g een zekere animositeit van Amsterdam-
- se kringen die zulk een expositie liever 8
8 in de hoofdstad gehouden zouden heb- 8
a ben. 8
- Ir. J. W. Ernste, algemeen voorzitter
8 van de Raad van Advies der E 55, ant-
g woordde daarop: „Rotterdam heeft van g
onze grote steden wel het meeste van
de oorlog geleden en heeft zich sinds-
dien op zeer spectaculaire wijze her-
8 steld; het gemeentebestuur was prompt
8 tot financiële deelname en garanties
voar de E 55 bereid; Rotterdam had al
8 een uniek tentoonstellingscomplex en
het bedrijfsleven in de Maasstad heeft 8
8 direct zijn schouders onder het plan S
gezet. Rotterdam had dus een grote y
voorsprong, maar dat doet niets af aan
het nationale karakter der E 55, die
zeker geen specifiek Rotterdamse aan
gelegenheid is". Niemand hoeft zich
dan ook gepasseerd of tekortgedaan te 8
voelen. g
3ooooooocxdooc>oocxx)oooooooooooooocxxxxxxxxxxxxxdocoooooooo
dit gebeurt anders dan gewoonlijk. Op dit
en op vele andere gebieden is echter nog
veel in voorbereiding en daar ontspanning
het beste „verrassend" kan zijn, willen de
organisatoren daar voorlopig nog niets over
loslaten. Maar het wordt „iets heel bijzon
ders," zo zeggen zij.
De toegangsbewijzen van de E 55 zullen
waarschijnlijk iets meer dan een gulden
gaan kosten, maar ook hieromtrent is nog
geen definitief besluit gevallen. Men be
cijfert dat de inrichtings- en organisatie
kosten ongeveer 5 millioen zullen belopen
en rekent tenminste op een goede
drie millioen bezoekers. De tentoonstelling
zal ook des Zondags geopend zijn, maar
vele demonstraties en manifestaties zullen
alleen op werkdagen plaats hebben.
De bekende Rotterdamse architecten,
prof. ir. J. H. van den Broek en J. B. Ba-
kema, hebben de nieuw te bouwen tentoon
stellingshal en de tijdelijke paviljoens zo
geprojecteerd dat er geen boom en geen
stukje van het Park zal behoeven te sneu
velen. Alles wordt gewoon „ingeschoven"
in het bestaande groen. Met het Museum
Boymans tenslotte is een regeling getroffen
om op de E 55 ook verschillende kunstwer
ken uit het museumbezit te exposeren.
91
De Nederlandse Comedie heeft reeds in het voorseizoen in de derde week van
Augustus de première gegeven van „Muiterij op de Caine" door Herman Wouk,
een eigen bewerking van zijn in 1951 met de Pulitzerprijs bekroonde roman, waar
van onlangs ook een vertaling in ons land is verschenen. Gisteren kon het Haarlemse
publiek kennismaken met dit geraffineerd geschreven stuk van enkel mannen,
zich afspelend als een zitting van de zeekrijgsraad, die het in de titel genoemde
incident te behandelen krijgt. Het heeft genoten van een avond zorgvuldig voor
bereid en boeiend toneel, waarop het zo geestdriftig reageerde, dat de verwachting
gerechtvaardigd lijkt dat de voor Zaterdag vastgestelde herhaling ten overstaan
van een uitverkochte zaal zal geschieden.
Bij gebrek aan tijd heb ik het boek, aan
een gedeelte waarvan de auteur dramati
sche vorm heeft gegeven, niet kunnen
lezen. Maar dat dunkt mij geen bezwaar
om deze adoptatie te kunnen beoordelen,
want het stuk bewijst zijn zelfstandig be
staansrecht volkomen, zij het niet als een
werk met kunstzinnige pretentie, dan toch
als een brok pakkende journalistiek. Het
gestelde probleem luidt: heeft de oudste
officier Stephen Maryk juist gehandeld, toen
hij tijdens een typhoon in oorlogstijd de
luitenant ter zee eerste klasse Queeg
wegens psychische ongeschikthedi van
diens commando onthief? Reeds in de eer
ste woordenwisseling wordt er op gezin
speeld, dat hier meer aan vast zit een
veel algemener aspect, dat in een treffende
epiloog overrompelend tot uitdrukking
wordt gebracht.
Het stuk, dat behendig laveert tussen
Ibsen en het traditionele politiespel, brengt
het thema onthullenderwijze tot ontwikke
ling. In het begin krijgt men niet meer te
horen dan de uiterlijke feiten, benevens een
misleidende indruk van de hoofdpersonen,
maar gaandeweg komen er steeds meer
menselijke beweegredenen bloot te liggen.
Dit proces is vooral in het eerste bedrijf
ADVERTENTIE
BARTELJ0RISSTft. HAARLEM TEU13439
FERD. B0LSTR. 48 A DAM -JEl. 717162
MOTOR - BROMFIETSKLEDING
Van onze parlementaire redacteur
Minister Donker zag zich Dinsdag in de
Eerste Kamer, evenals dit aan de overzijde
van het Binnenhof het geval was geweest,
het vuur na aan de schenen gelegd terzake
van het wetsontwerp tot invoering van
een leeftijdsgrens voor notarissen, dat ook
bepalingen bevat omtrent een op te rich
ten notarieel pensioenfonds.
Slechts de fracties van de communisten
en van de P. v. d. A. bleken eenstemmig
vóór te zijn.Van de Cbristelijk-Histordschen
zal zeker één lid tegen stemmen; de Anti-
Revolutionnairen aarzelen nog, doch sche
nen blijkens het betoog van prof. Diepen
horst en dat van prof. HeMema nogal be
zwaard te zijn en va.n de K.V.P.-fractie is
alleen een meerderheid voor. Het kan
heden dus nog spannen.
Prof. Diepenhorst achtte instelling van
een leeftijdsgrens ter dege noodzakelijk;
rechtens was dit trouwens volkomen toe
laatbaar voor het notarisambt, dat tenslotte
toch een publiek ambt is, zij het van een
bijzondere soort. Logisch achtte hij het, dat
aan de betrokkenen een schadeloosstelling
wordt gegeven; maar „onvergefelijk" was
zijns inziens, dat de minister de beslissing
niet in eigen hand heeft gehouden en de
regeling inzake de pensioenvoorziening liet
afhangen van een stemming onder notaris
sen en caindidaat-notariissen. Prof. Diepen
horst had kritiek op enige punten van de
regeling inzake pensionnerinjg met inbegrip
van de premiebetaling. Principieel verwer
pelijk is het ontwerp voligens hem niet,
doch de koppeling van leeftijdsgrens, scha
deloosstelling en sociale voorziening is
allerongelukkigst en de beoogde fiscale
tegemoetkoming roept ook allerlei vragen
op, aldus de conclusie van de spreker, die
ADVERTENTIE
Zuiver en ontsmet uw huid
met de helder vloeibare
D.D.D. De jeuk bedaart,
de ziektekiemen worden
gedood en de huid geneest.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
VLOEISTOF
BALSEM
ZEEP
Onmiddellijk na de aardbevingsramp in Algiers stroomde van alle kanten hulp toe.
Onze foto toont een hoeveelheid voedsel, welke door padvinders en vrijwilligers
verdeeld wordt onder de getroffenen te Oued Chelif.
met belangstelling met zijn fractie (waar
men aarzelend tegenover het voorstel
stond) het antwoord van de minister af
wacht.
V.V.D.: „Onaanvaardbaar"
Prof. Molenaar (V.V.D.) en zijn fractie
genoten daarentegen aarzelden niet. „Op
zedelijke gronden onaanvaardbaar" luidde
hun vonnis. Op de candidiaat-notarissen en
de jongere notarissen wordt de last gelegd
om de 70-jarigen en ouderen, die geen of
nauwelijks premie betaald hebben, te kun
nen ontslaan. Dat vond de V.V.D.-spreker
onsympathiek. Als het Rijk de leeftijds
grens wilde voorschrijven moest het zelf
de kosten van bedoelde schadevergoeding
op zich nemen.
Een notaris is, ook volgens de minister,
een niet door de Staat betaalde ambtenaar,
en dies gaat het niet aan, dat de Staat hem
voorschrijft hoe hij voor zijn toekomst heeft
te zorgen. De verplichting te dien opzichte
doet die wet ontstaan als bij een onder
notarissen en candidaat-notarissen te hou
den referendum een, naar 's ministers oor
deel belangrijke, meerderheid zich voor
oprichting van een notarieel pensioenfonds
zal hebben uitgesproken. Tegen deze be
paling ontwikkelde prof. Molenaar een
aantal bezwaren, ook al omdat de stem
ming zelf onzuiver zou zijn. Volgens hem
was de invoering van de leeftijdsgrens
helemaal niet nodig. Veel juister zou het
zijin, naleving va.n art. 52 der Notariswet
te bevorderen, volgens hetwelk de Kroon,
op voordracht van de Kamers van Toezicht,
notarissen op grond van ongeschiktheid
wegens ouderdom, zwakte, aanhoudende
ziels- of lichaamsziekte, kan ontslaan. In
elk geval moet er een eind komen aan de
misstand, dat genoemde Kamers niet vol
doende toezien.
Hoogst onrechtvaardig noemde dieze
spreker bet, dat ingeval van verwerping
van die pensioenregeling door de leden van
de Broederschap, de 70-jarigen en ouderen
er uit gaan, zonder iets te krijgen, hoewel
zij indertijd voor hun leven benoemd zijn.
Na nog te hebben uitgeweid over het „on
zedelijke" van de door de belanghebben
den te houden stemming over de oprichting
van het pensioenfonds, waarbij een aantal
hunner zich voor een gewetensconflict ge
plaatst ziet, concludeerde prof. Molenaar,
dat de Kamer dit wetsontwerp moet ver
werpen.
Mr. Kolff (C.H.) en de meerderheid van
zijn fractiegenoten, hadden een andere
mening. Ook volgens hen bevat het voor
stel feilen, maar een in alle opzichten be
vredigende regeling te treffen, ware een
onmogelijkheid. Het algemeen belang eist
aan/neming van 's ministers voorstel, ge
zien o.a. het feit, dat thans liefst 13 percent
van die notarissen ouder dan 70 jaar zijn.
Bij deze afgevaardigde, die nog als een der
voordelen van de aanhangige regeling de
snellere „doorstroming" met jeugdige no
tarissen noemd'e, had de overhand, da,t er
nu een behoorlijke sociale voorziening
komt, welker invoering afhankelijk is van
die door dé betrokkenen zelf te nemen be
slissing. Daarbij kunnen zij dan tonen of
hun organisatie terecht de naam „Broeder
schap" draagt. Eén fractiegenoot van spre
ker is nog steeds van mening, diat de over
heid volledig de schade hoort te vergoeden,
die de voor hun leven benoemden door
ontslag op 70-jariige leeftijd zullen lij-den.
Dat ene lid meent bovendien, dat de jon
gere notarissen en de Candida at-notarissen
een te zware last aan premie zullen moe
ten torsen voor wat er aan pre-mieloos
„pensioen" zal worden uitgekeerd.
Prof. mr. Hellema (A.R.) vond, dat het
niet aangaat, buiten de fiscale wetten om
d-e leden van het notariaat een fiscaal
voordeeltje toe te kennen door de premie
buitengewoon knap gehanteerd. Daarna
wordt er soms wel wat heel erg populair
geschermd met allerlei psychologische ver
schijnselen, waardoor het te leveren bewijs
de verdediger richt zijn tactiek op het
aantonen van geestelijke incompetentie
zodanig met terugwerkende kracht de ge
loofwaardigheid van de argumenten aan
tast, dat het allemaal wat opzettelijk aan
doet. Dit is jammer, want dit spel met
effecten vermindert de waarde van de
karakterstudie.
Maar al wordt het achteraf wat moeilijk
in dit stuk meer te zien dan een handig ge
manoeuvreer met een telkens eenzijdig en
onvoldoende belicht geval, toch kan men
intens medeleven met de debatten tussen
de advocaat-fiscaal en de verdediger, met
als inzet niet zozeer de eigenlijk onbedui
dende figuur van de -beklaagde Maryk, dan
wel de beklagenswaardige Queeg de
man, die een militaire carrière koos uit
„overcompensatie van een minderwaardig
heidscomplex" en met alle middelen zijn
veroverde positie poogt te beveiligen.
Enigszins wordt daardoor de anecdote ver
diept tot een innerlijk conflict, dat vermoe
delijk in de roman geleidelijker is uitge
werkt.
Herman Wouk heeft de belangrijkste
onthulling voor het laatste bewaard: de
openhartige toast van de Joodse vlieger
advocaat Greenwald, die aankomt als
adembenemende opstopper, waar pas later
een sceptische bezinning op volgt, als men
ruimte voor discussie vindt.. In zijn dron
kenschap houdt deze brillante verdediger
een openhartig pleidooi voor de veelge
smade beroepsofficieren, die er zich dan
toch maar in vredestijd al op voorbereid
hebben te verhinderen, dat „de Duitsers en
Japanners elkaar aan de Mississippi de
hand konden reiken." Met tegenzin, zo ver
klaart hij nogmaals, heeft hij Maryk's ver
dediging gevoerd, wetende daarmee Queeg
te moeten „kraken" om thans de cyni-
schrijver en ophitser Thomas Keefer, die in
zijn boeken deze militairen belastert, als de
ware schuldige te kunnen aanwijzen.
Een sterk ensemble
Men heeft de neiging een dergelijk stuk
al moet direct worden toegegeven dat
het tal van dankbare speelrollen bevat en
bijzonder kundig is geschreven te over
schatten, of liever gezegd: het aandeel van
acteurs en regisseur in de beoordeling van
het geheel te onderschatten. Met klem wil
ik daarom vaststellen, welk een voorbeeldig
aandeel Henk Rigters in laatstgenoemde
hoedanigheid in het welslagen heeft ge
nomen. Heeft men er wel een idee van met
hoeveel zorg en finesse de spanningen moe
ten worden opgebouwd en omgeleid zonder
ADVERTENTIE
l/tlweffc iikbUuiMlwj& rondj'fy'tdbw.
'm Wjdcolliofj Iwi mwfctl/'
éw, IM\/ rober
Pb
Cs
onder het hoofd „beroepskosten" aftrek
baar te maken. Dit is een door anderen niet
genoten faciliteit, n-ota bene terwijl de
Grondwet „privileges" op het stuk van be
lastingen verbiedt.
Mr. Witteman (K.V.P.) vond de grond
gedachten van het ontwerp goed, die uit
werking daarentegen weimig aantrekkelijk.
Toch zal d'e meerderheid zijner fractie
voorstemmen.
„Eerst waren wij het eens"
Mr. Cammelbeek gewaagd'e van een
„wonderlijke gang van zaken". Immers,
vóór de indiening van het wetsontwerp
bestond er roerendie eensgezindheid om
trent de wenselijkheid van een leeftijds
grens, van de oprichting van een notarieel
pensioenfonds en van toekenning van een
pensioen aan 70-jarigen en ouderen, die er
uitgaan zonder premie betaald te hebben.
Maar nauwelijks was het ontwerp inge
diend of er doken tail vain bezwaren op
tegen datgene waarover men het eerst
een-s was geweest.
De wettelijke regeling stempelt d-e nota
rissen tot ambten-aren. Ofschoon sprekers
fractie wel bezwaren h-acl, kon zij met het
voorstel accoord gaan. Temeer, nu een en
quête heeft aangetoond, dat in het nota
riaat zelf een grote meerderheid voor die
regeling is.
Ook d'e communisten zullen, zo verklaar
de d-e heer Brandenburg, het „voor" laten
horen.
Hedenochtend antwoo-rdt minister Don
ker.
Zonder hoofdelijke stemming, na een be
langwekkend juridisch steekspel, verenigde
de Kamer met het wetsontwerp admini
stratieve rechtspraak bedrijfsorganisatie.
De communisten lieten hu-n „tegen" aan
tekenen.
Zo ook mr. De Vos van Steenwijk (V.V.D.),
aangezien hij het verkeerd vond, dat er
geen college van hog-er beroep kornt, het
geen, naar mini-ster Donker aantoonde,
onnodig is.
Eons Rademaker en Han Bentz van den
Berg als de beklaagde Maryk en de ver
dediger Greenwald in „Muiterij op de
Caine" van Herman Wouk.
de interesse te laten verslappen? Hoe ont
zaglijk veel er aankomt op houding en con
centratie? Om alle mogelijkheden van
tekst en situatie te realiseren wordt geen
artistieke mooidoenerij gevergd, maar in
de eerste en beslissende plaats een degelijke
kennis van het vak en van de mens. Aan
deze dubbele eis heeft Rigters uitmuntend
voldaan, niets aan toeval of improvisatie
overlatend, maar met waakzame intelligen
tie elk ter zake db ud détail wikkend en
een logische fur 'enend.
Daarbij was 1 elukkig, zo hij zijn
medewerkers al f heeft kunnen kie
zen, over een prima uezetting voor zo goed
als alle rollen te kunnen beschikken. De
stuwende kracht van deze voorstelling was
zonder enige twijfel Han Bentz van den
Berg, die ditmaal ook qua plastiek
menigmaal zijn zwakke punt prachtig
spel liet zien. Hoogtepunt van zijn optreden
vond ik zijn scène als ondervrager van de
getuige dr. Forrest Lundeen: het lospeute
ren van de gegevens eerst, waarbij vooral
zijn handen de intense verwachting sugge
reerden bij het waarnemen van zijn kansen,
gevolgd door een beheerst-triomfantelijke
conclusie, die duidelijk de te nemen wen
ding van de zaak liet voorvoelen. Er zou
den nog veel meer voorbeelden te geven
zijn, maar volstaan moet worden met de
brandende bezetenheid van de grote be-
schulding aan het slot, een vurige climax.
En dan was het een bijzondere genoeg
doening gevende ervaring Joan Remmelts
eindelijk weer eens in een niet eens zo
grote, maar wel zeer belangrijke rol zijn
talent te zien bewijzen, dat in de afgelopen
jaren zo dikwijls beneden zijn niveau ver
vaagde. Dit was waarlijk groot werk! Deze
Queeg verscheen in het eerste bedrijf met
een supérieure zelfverzekerdheid, die nader
hand niet meer bleek te zijn dan een mas
ker, waarachter zich een gevaarlijk ge
stoorde persoonlijkheid verborg. Zijn in
storting, fascinerend voorbereid, zoals met
name door het benauwenis suggererende
verschuiven van zijn das, subliem gecon
troleerd, was een naar weerszijden over
tuigend, huivering- en medelijdend wek
kend moment.
Van de talrijke bijrollen moet in de eer
ste plaats Louis van Gasteren worden ge
noemd, die voor de zoveelste keer bewees
hoe men levensecht formaat kan verlenen
aan een betrekkelijk bijkomende figuur.
Men twijfelde geen moment aan de des
kundigheid van deze goedmoedige veteraan.
Feilloos afgestemd was het rustig-ingrij-
pende optreden van Paul Huf als de presi
dent van het militaire gerechtshof. Scherp
en sportief vatte Guus Oster zijn taak van
aanklager op. Van de vele getuigen mogen
zeker de verpozing brengende typering van
een domme seiner door Bert van der Lin
den en de blozend-pedante psychiater van
Sieto Hoving niet vergeten worden, maar
Philippe la Chapelle, Bob Goedihart en de
van Gerard Rekers vervangende Allard
van der Scheer voor hun minder opvallend,
echter evenzeer verantwoord aandeel even
min.
De zeer moeilijke rol van de beklaagde,
welke de hele avond op het toneel moet
zijn, vrijwel zonder aan de debatten deel
te nemen, was toevertrouwd aan Fons
Rademakers, die met stil spel zijn belang
stelling in de gang van zaken op peil hield
en deze Maryk voor het overige deed ken
nen als een ruiterlijke, maar onbeduidende
zeeman. Het eenvoudige décor was van
Piet er Bogaerts, die meer aankleding le
verde dan bij de Amerikaanse voorstel
ling, waar men blijkens de foto's met
grijze gordijnen volstond.
DAVID KONING.
Voorbijgangers troffen gisteren in het
Scholtenskanaal te Klazienaveen-Noord
een levenloos lichaampje aan van een baby
Op de wal lag een pakje brood, hetgeen
aanleiding gaf tot een verder onderzoek
Ruim een uur later werd het levenlozfe
lichaam van de moeder opgehaald, alsmede
een fiets. De moeder, de 19-jarige mevrouw
M. G. Strijker-Herbers, was 's morgens met
haaf ruim eenjarig kind op de fiets van
de ouderlijke woning vertrokken om te
gaan aardappelrooien.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Lexmond J. W. de Bruin te
Harderwijk.
Aangenomen naar Eemnes-Buiten M.
Bergsma, cand. te Putten, die bedankte
voor Langerak en voor Nieuw Beijerland.
Aangenomen de benoeming tot vicaris
te Kollum W. Ch. Jansen, cand. te An-
gerlo.
Geref. Kerken
Tweetal te Schoonoord: P. Schraven-
deel, cand. te Rotterdam en G. de Leeuw,
cand. te Nijkerk.
Beroepen te Andijk (vac. Y. v. d. Woude)
W. Feenstra te Dokkum.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Beroepen te Zwartsluis J. J. v. d. Hoek
te Den Ham.
Aangenomen naar Zwagerveen-Zwaag-
westeinde K. D. v. Dijk, cand. te Gronin
gen, die bedankte voor Sappemeer en voor
TielZaltbommel.
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te Apeldoorn: E. v. Smeden te
Rotterdam-Z. en C. Verhage te Broek on
der Akkerwoude.
Beroepen te Zwaagwesteinde J. W. de
Bruin, cand. te Apeldoorn; te Arnhem W.
F. Laman te Rotterdam-West.
Bapt. gemeenten
Aangenomen naar Workum-Makkum
G. Visser te Harlingen.
Geref. gemeenten
Bedankt voor Waardenburg A. de Blois
te Rotterdam-Zuid.
