„Val der E.V.G. was grote
nederlaag voor federalisme"
Bekroning prijsvraag van
Teylers Tweede Genootschap
De B.E.F. is somber
I
B.E.F.-voorzitter betoogt:
Nieuw strafsysteem
werkt bevredigend
5 doktoren
het misbruik van
laxeermiddelen
In 1955 f 34 millioen
voor Velser tunnel
Oud-SS-ers stellen ook
Göttingen even uit
New Yorkse pers prijst
mr E. N. van Kleffens
Brusselse politie pakt
Kameleon-dievegge
Voor zevenduizend Hagenaars
werd Derde Symphonie
van Marcel Poot gespeeld
Waar alleen het beste goed genoeg is,
daar wordt King's Cross gerookt.
Op 5 October tramdebat
in Amsterdamse raad
België levert Zwitserland
Gongolees uraniumerts
De Castries in Indochina
DONDERDAG 23 SEPTEMBER 1954
Justitie-begroting
Betere werving van candidaten
Rijkspolitie
waarschuwen tegen
In de metaalindustrie
6 pet. loonsverhoging
„Willem Ruys" wordt
verbouwd voor
stookolie-gebruik
20 stuks ÜUcent.
Ook in luxe dozen
van 50 en 100 stuks
Voor ecu bijeenkomst van de afdeling
Haarlem van de Beweging van Europese
Federalisten (B.E.F.) heeft de landelijk
voorzitter van de B.E.F., mr. H. R. Nord,
een inleidende rede uitgesproken over het
onderwerp „De ontwikkeling van E.V.G. en
B.E.F.".
Mr. Nord stelde voorop, dat nu de E.V.G.,
de Europese Verdedigings Gemeenschap,
gevallen is, het Europese federalisme daar
mee zijn eerste, grote nederlaag geleden
heeft.
Het eerste en belangrijkste motief voor
het tot stand brengen van de E.V.G. was,
dat Duitsland een bijdrage zou leveren in
de verdediging van het Westen.
In de tweede plaats wilde men geen
Duitse nationale herbewapening. Ten derde
wenste men na de Kolen- en Staal-Ge-
meenschap een tweede gemeenschap, ten
einde een „supra-nationaal vasteland" te
krijgen. Tenslotte wilde men een bijdrage
leveren tot versterking van de Atlantische
alliantie.
Het Franse parlement nu heeft (voor
lopig) een eind gemaakt aan deze stroming,
die sinds 1949 opgang deed. Spreker was
van oordeel, dat de Franse buitenlandse
politiek te veel ineens heeft willen doen,
waartoe de krachten ontbraken: Frankrijk
wilde één van de Grote Vier blijven; het
wilde het Franse imperium handhaven; het
wenste dè grote macht op het Europese
continent te blijven, met 'n bondgenootschap
van Amerika en Engeland in de rug. Het
gevolg van dit alles is geweest, dat het land
steeds minder regeerbaar is geworden. Met
Mendès-France schijnt een betere toekomst
voor Frankrijk te zijn weggelegd. Men ver
wacht veel van zijn belofte, dat hij de bin
nenlandse situatie zal saneren. Hij begon
daartoe het land van een zware hypotheek
te bevrijden: Indochina en Tunis wat zijn
Europese politiek betreft: Mendès-France
het het parlement over het lot van de
E.V.G. stemmen, zonder daaraan de ver
trouwenskwestie te verbinden. Hij heeft
dus de E.V.G., op z'n zachtst uitgedrukt, be
wust losgelaten. Een duidelijke beslissing
was voor hem voldoende.
De voornaamste reden om vandaag som
ber te zijn (althans volgens mr. Nord) is
wel het feit, dat het Franse buitenlandse
beleid thans een heroriëntering ondergaat.
Sommige tekenen wijzen er op, dat men
een einde wil maken aan het Westerse
bondgenootschap teneinde een meer neu-
tralistische politiek te kunnen gaan volgen.
Het anti-Amerikanisme is in geen Europees
land zo sterk als in Frankrijk. De idee
evenwel om een soort balanspositie te gaan
bekleden tussen Oost en West bergt vele
gevaren in zich, aldus mr. Nord.
Er is thans geen integratiepolitiek met de
huidige Franse regering mogelijk; het
Franse parlement is niet meer representa
tief voor de Franse openbare mening.'
Wat moet er nu met Duitsland gebeuren?
Niets doen is thans onmogelijk; geen enkele
regering behalve misschien de Franse
wil de tegenstanders van de ons goedge
zinde regering-Adenauer in de kaart
spelen. Volgens de „oplossing-Molotov" zou
men Duitsland moeten neutraliseren, maar
dat zou inhouden, dat men Duitsland, en
daarna geheel Europa, in afbetalingen aan
het Oosten zou geven. Dan is er de natio
nale herbewapening, een slecht alternatief,
maar de enig mogelijke oplossing. De komst
van een nationaal Duits leger is onvermij
delijk. Volgens Amerikaans standpunt zou
Duitsland lid van de NAVO moeten wor
den. Mendès-France voelt na Edens reis
door Europa meer voor het uit de kast
halen van het verdrag van Brussel, het af
stoffen er van en het met Duitsland en
Italië inschakelen er van bij de NAVO.
Voor de federalisten is die vorm, die de
mogelijkheid openlaat voor de totstand
koming van een toekomstig Europees ge
ïntegreerd leger, aanvaardbaar.
Na de val van de E.V.G. gaat de actie
voor een Europese eenheid onverminderd
voort. Zij is niet te stuiten, want men heeft
hier niet te maken met een „stokpaardje",
doch met een feitelijke ontwikkeling, een
logische consequentie. Zolang evenwel in
Frankrijk de huidige lijn wordt voortgezet,
zal men weinig tot stand kunnen brengen.
Volgens spreker zal deze lijn evenwel bin
nen niet al te lange tijd veranderingen
ondergaan. Wat Engeland betreft, zag mr.
Nord de toekomst voor voortgezette inte
gratie vrij somber in. Engeland zal niet
spoedig bereid zijn, zich in te laten met
supra-nationale zaken.
Het is thans de taak van de B.E.F. om
nieuwe pijlen af te schieten, zoals zij ook
de eerste stoot heeft gegeven tot de instel
ling van de K.S.G. en het Europese leger.
ADVERTENTIE
BARTEUO RISSTR. HAARLEMTEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A DAM TEL. 717162
FALCON TWEEDJASSEN
Op Dinsdag 5 October zal de Amster
damse gemeenteraad een bijzondere open
bare vergadering houden ter bespreking
van de situatie bij het gemeente-vervoer
bedrijf aan de hand van de rapporten, die
de commissie-Nieuwenhuis heeft uitge
bracht. De directeur van dit bedrijf, ir.
W. B. I. Hofman, werd in Februari met
verlof gezonden, in afwachting van het
onderzoek dat naar zijn beleid zou worden
ingesteld.
(Van onze correspondent in Brussel)
België en Zwitserland hebben een accoord
gesloten over de levering van Congolese
uranium-ertsen aan de Zwitserse organi
satie voor kenr-energie. Deze zal geregeld
uranium-ertsen ontvangen voor haar pas
gebouwde atoombatterij, die een capaciteit
van tien ton heeft. De batterij wordt uit
sluitend gebruikt voor industriële en
wetenschappelijke onderzoekingen. België
en Zwitserland zijn overeengekomen alle
ervaringen op wetenschappelijk gebied uit
te wisselen. De Zwitserse industrie toont
grote belangstelling voor het atoomonder
zoek en grote bedrijven hebben aan de
Zwitserse organisatie belangrijke subsidies
verleend. Na Frankrijk is Zwitserland het
eerste continentale land, dat een grote
atoombatterij heeft gebouwd.
In de toelichting op de begroting van
Justitie lezen wij dat de huisvesting van de
rechterlijke macht nog steeds niet aan de
eisen voldoet. Zover dit financieel mogelijk
is, zal men hierin verbetering brengen.
Politie
Daar het tekort aan personeel bij de
rijkspolitie opnieuw vergroot is, wil de
minister thans de werving voor het korps
cp andere leest schoeien door de oprichting
van een bureau, waar de werkzaamheden
en de propaganda tot aantrekking van jong
personeel centraal worden verricht.
Gevangeniswezen
De nieuwe wetgeving voor het gevange
niswezen heeft bevredigende resultaten,
hoewel de verouderde indeling en outillage
der bestaande gestichtsgebouwen nog een
ernstige belemmering vormen om de
nieuwe beginselen tot hun recht te doen
komen. De wetgeving zelf biedt echter een
zeer bruikbare grondslag voor het voeren
van een, aan de moderne eisen beantwoor
dend, strafbeleid.
Wel leert de practijk dat het verblijf in
algehele gemeenschap zij het met nach
telijke afzondering toch niet beant
woordt aan de verwachtingen, welke daar
aan destijds, bij het tot stand komen van
de nieuwe wet werden gekoesterd en dat
een op ruime schaal toegepaste beperkte
gemeenschap met een eigen verblijf voor
iedere gedetineerde in het algemeen meer
mogelijkheden biedt.
De differentiatie van de gevangenissen
blijkt in haar huidige vorm wel bruikbaar.
Enige wijzingen op ondergeschikte punten
zullen in de naaste toekomst nog moeten
worden aangebracht.
De raad voor het rechtsherstel zal in 1955
het liquidatie-stadium intreden.
Bij wet is in Augustus 1953 voor het Waar
borgfonds Rechtsherstel de mogelijkheid
geschapen tot uitvoering van het plan tot
schadeloosstelling van de vroegere of tegen
woordige bezitters van bepaalde, tijdens de
bezetting verkregen effecten. Het fonds
heeft tot einde Juni 1954 105.763 aanbiedin
gen verzonden, met betrekking tot evenzo-
vele effecten, waarvan tot genoemd tijdstip
100.320 aanbiedingen werden geaccepteerd.
Dit kan gelijkgesteld worden met de be
ëindiging van ongeveer 30.000 geschillen.
Verwacht mag worden, dat de bij Effec
tenregistratie nog aanhangige eigendoms
vorderingen van gedepossedeerden in de
loop van 1954 of begin 1955 zullen kunnen
worden afgewikkeld.
De raming van de gewone dienst van
Justitie bedraagt 158.677.000. Voor 1954
is toegestaan 133.002.000. Zodat deze
dienst een vermeerdering vertoont van
rond ƒ25.675.000.
SAIGON (Reuter) Generaal De Cas
tries, de verdediger van Dien Bien Phoe, is
in Indochina teruggekeerd na een kort ver
lof in Frankrijk. Hij werd de vorige maand
uit krijgsgevangenschap vrijgelaten. Hij zal
thans toezicht houden op het welzijn van
teruggekeerde krijgsgevangenen en een
onderzoek instellen naar het lot der ver
misten. Op het vliegveld te Saigon werd hij
door enkele officieren van Dien Bien Phoe
begroet.
ADVERTENTIE
Het motorschip „Willem Ruys" van de
Koninklijke Rotterdamsche Lloyd is in Rot
terdam teruggekeerd. Op deze veertigste
thuisreis heeft het schip 954 passagiers,
zeventien nationaliteiten vertegenwoordi
gend, vervoerd. Onder hen bevonden zich
33 reizigers voor de tussentrajecten en 228
kinderen beneden de twaalf jaar. In South
ampton zijn gisteren 156 passagiers ge-
debarkeerd, onder wie de sultan van Joho-
re, Ibrahim.
De „Willem Ruys" zal drie en halve
week in Rotterdam blijven, waar het schip
behalve de normale jaarlijkse onderhouds
beurt, een belangrijke verbouwing in de
machinekamer en de dubbele bodem zal
ondergaan. Eén van de acht motoren van
het schip heeft bij wijze van proef een jaar
op stookolie in plaats van op dieselolie ge
draaid. De proef is zodanig verlopen, dat
nu ook de andere zeven motoren voor
stookolie deze olie is gemiddeld f 30 h
f 40 per ton goedkoper dan dieselolie
worden ingericht. Hiervoor moeten ver
warmingsspiralen in de brandstoftanks,
die zich in de dubbele bodem bevinden,
worden aangebracht, om de stookolie voor
het gebruik dun genoeg te maken en voor
te verwarmen. Verder wordt er een reini
gingsinstallatie voor de stookolie aange
bracht met speciale zelfreinigende centri
fuges, waardoor het machinekamerperso-
neel veel „vuil werk" wordt bespaard. Deze
centrifuges zouden de grootste zijn, die tot
nu toe bij de scheepvaart in gebruik zijn.
Naar schatting bedragen de kosten voor
deze verbouwing ongeveer een millioen
gulden.
(Van onze correspondent in Brussel)
De 37-jarige Frangaise Olga Lefèvre is
erin geslaagd maandenlang te ontsnappen
aan de opsporingsbrigade van de Brusselse
politie. Zij heeft zich bij verscheidene Brus
selse families als dienstbode gemeld en be
loofde telkens „morgen" haar papieren, die
ze vergeten had, te tonen. De volgende och
tend was Olga dan verdwenen met juwelen,
geld, kostbare voorwerpen of dure kleding.
Bij een familie te Elsene, de beste wijk
van Brussel, sloeg zij haar grootste slag.
Daar verdween zij met zilverwerk, juwelen
en bontmantels voor een bedrag van 44.000
gulden.
Na iedere „operatie" liet zij zich bij de
kapper een ander kapsel en een andere
kleur geven. Zo werd de politie misleid.
Het spelletje duurde sinds Maart, maar nu
is Olga er in gevlogen. Zij heeft bekend en
de helers genoemd die de dure spullen voor
een prikje van haar hadden overgenomen.
In totaal had Olga voor 60.000 gulden
„zaakjes" gedaan.
In de vakraad voor de metaalindustrie
is overeenstemming bereikt over een voor
stel aan het College van Rijksbemiddelaars
tot verhoging van de loonschalen in de
C.A.O. voor de metaalindustrie met 6 per
cent. De vakraad is van mening dat de
loonsverhoging' dient in te gaan in de week
waarin 1 October valt.
Mejuffrouw dr. Rena Pennink, wier stu
die over leven en werken van Jan Bab-
tista Wellekens (prijsvraag van Teylers
tweede Genootschap) bekroond is, heeft
Woensdagmiddag tijdens een plechtigheid
in de aula van Teylers museum te Haarlem
haar prijs in ontvangst genomen. Prof. dr.
P. Minderaa heeft daarbij een beschouwing
gegeven over de binnengekomen antwoor
den op de prijsvraag.
De heer J. C. Tadema sprak eerst na
mens de directeuren van Teylers Stichting
en herinnerde aan het werk van Pieter
Teyler van der Hulst. Het was zijn wens,
dat er na zijn dood regelmatig bijeenkom
sten gehouden zouden worden, maar in de
loop der jaren was er geen behoefte meer
aan. Het uitschrijven van prijsvragen is in
stand gebleven. Voor 1952 was gevraagd
een studie over Jan Babtista Wellekens
(1658 tot 1726). Er kwamen vier antwoor
den binnen, hetgeen een bewijs was van
grote belangstelling voor het onderwerp.
De studie van mejuffrouw dr. Pennink is
bekroond en twee andere inzendingen kre
gen eervolle vermeldingen. De namen zijn
echter niet bekend en zullen volgens de
bepalingen niet bekend v/orden. De heer
Tadema bracht in herinnering, dat Welle
kens vroeger vaak op Eindenhout (het
tegenwoordige huis met de witte beelden)
te Haarlem heeft vertoefd en dat hij vele
malen in de duinen wandelde. Zijn grote
liefde voor de natuur kwam tot uiting in
zijn dichterlijke ontboezemingen.
DAAROM IS KING'S CROSS AL JARENLANG DE SIGARET MET HET GROOTSTE AANTAL VASTE ROKERS
Op de rijksbegroting voor 1955 van het
departement van Verkeer en Waterstaat is
zoals reeds bericht werd, f 19 millioen ge
raamd ten behoeve van de voortzetting van
de tunnelbouw te Velsen. Het ligt in de
bedoeling de bouw van dit wérk zodanig
te versnellen dat een som van f 34 millioen
in 19.55 zal kunnen worden verwerkt.
Voorts wordt een bedrag van f 500.000 aan
gevraagd voor onderzoekingen en voorbe
reidingen van werken ten behoeve van de
tunnel bij Hembrug.
Het Noordzeekanaal dient ter plaatse van
de tunnelwerken verbreed en verbeterd te
worden, waarvoor f 1 millioen is opge
nomen. Een bdrag van f 2 millioen is no
dig voor de vervaardiging van een reserve
deur voor de Noordersluis te IJmuiden.
Deze sluis heeft slechts drie deuren, waar
van er geregeld één in revisie is. De in
revisie zijnde deur kan bij beschadiging
van één der in gebruik zijnde deuren veel
al niet in bedrijf worden gesteld, zodat een
vierde deur nodig is om er zeker van te
zijn dat bij schade aan een der in gebruik
zijnde deuren Amsterdam te allen tijde voor
grote zeeschepen bereikbaar blijft. De to
tale kosten worden geraama op 1 z,d a
millioen.
GöTTINGEN (Reuter-AFP). Een bij
eenkomst van voormalige SS-ers, welke
Zaterdag in Göttingen in West-Duitsland
zou beginnen, is door tussenkomst van het
bondsministerie van Buitenlandse Zaken
uitgesteld.
De organisatoren verklaren, dat de ver
gadering enige weken is uitgesteld, opdat
de huidige onderhandelingen aangaande
de buitenlandse politiek, welke in het bij
zonder voor ons vaderland belangrijk zijn,
niet in gevaar worden gebracht door on
juiste verslagen, die bedoeld zijn om de
openbare mening te prikkelen.
Maandag werd een andere bijeenkomst
van voormalige SS-ers te Iserlohn voor
onbepaalde tijd uitgesteld.
NEW YORK (Reuter) Twee grote
New Yorkse bladen, de ,,N Y Times" en de
„N Y Herald Tribune", hebben woorden van
lof gewijd aan mr. E. N. van Kleffens, die
voorzitter van de Algemene Vergadering
van de UNO geworden is.
Mr. Van Kleffens heeft Woensdag tijdens
een vraaggesprek voor de UNO-radio ver
klaard, dat de persoonlijke banden, die
tijdens de zittingen tussen de afgevaardig
den worden gelegd, „het zout van de Alge
mene Vergadering" zijn.
Desgevraagd zei hij, dat het vraagstuk
van de ontwapening, dat reeds jaren op de
UNO-agenda prijkt, hem tegenstrijdig
voorkomt: enerzijds bewapenen de leden
van het Atlantisch pact zich om op voet
van gelijkheid te komen met de landen van
achter het „ijzeren gordijn" anderzijds
wordt in de UNO gesproken over ontwa
pening. Hij meende, dat als de Oostelijke
landen ontwapening wensten, de Westelijke
tot een bespreking van de kwestie bereid
zouden zijn.
Gevraagd naar zijn mening over het
voorstel van Eisenhower voor een interna
tionale atoombank verklaarde Van Klef
fens, dat men hierbij een voorbeeld kan
nemen aan de Benelux. De drie landen van
de Benelux hebben niet gewacht tot Europa
hetzelfde deed. Zo dient men bij het instel
len van een atoombank niet te wachten op
de anderen, doch zelf te beginnen, in de
hoop, dat die anderen dan dit voorbeeld
zouden volgen.
Als u geregeld laxeermiddelen slikt, Is er nu
een manier om er van af te komen, 83 van de 100
personen lukte het; u kunt het ook. En wel zo:
Drink in de loop van elke dag enkele glazen
water en bepaal een vast uur voor uw stoelgang.
Neem de le week elke avond twee Carter's Lever
pilletjes. 2e Week - elke avond één. 3e Week - om
de andere avond één. Daarna niets meer, want
Carter's Leverpilletjes stellen uw ingewanden
in staat weer op eigen kracht te werken, zonder
laxeermid delen.
Wanneer zorgen, vermoeidheid of teveel eten
het tempo van uw ingewanden tijdelijk vertragen,
neem dan tijdelijk Carter's Leverpilletjes om u
weer op gang te helpen. Zo raakt u uw verstop
ping kwijt en vervalt u niet in de laxeermiddelen
gewoonte. Haal direct Carter's Leverpilletjes,
f 1.20 per flacon. 60
Kosten ongeveer 1 millioen
William Grimes, directeur van het Londense Museum en zijn assistente mevrouw
Williams, met het kopstuk van een marmeren beeld van Mitras, dat eens moet
hebben gesiaan in een Romeinse tempel, waarvan de resten werden blootgelegd
in een stuk4 bouwterrein, in Londen. De kop werd enige tijd geleden ontdekt toen
men met het graafwerk bezig was. De hals is pas gevonden toen men order had
gekregen met de nieuwbouw te wachten tot men de restanten van de tempel geheel
had onderzocht.
correctheid, die het samenspel kenmerkt,
behoudt het ook het warme en subjec
tieve karakter van het directe contact.
Hiervan gaf de vertolking van de Sym
phonie no. 3 van Marcel Poot, de huidige
directeur van het Brussels Conservato
rium, het overtuigende bewijs. Dit drie
delige werk vormde de hoofdschotel van
het programma en het was in menig op
zicht belangrijk er kennis mee te maken.
Een paar jaar geleden is deze symphonie
door de HOV al eens aangekondigd in een
geprojecteerde Lente-cyclus, die de tra
ditionele Beethoven-serie zou vervangen.
Maar wegens gebrek aan belangstelling
voor de aangekondigde nieuwe program
ma's, ging het project niet door en werd
het als van ouds tóch een Beethoven-
cyclus.
Ondertussen is het werk van Poot op
het Haarlemse podium nog niet aan de
beurt gekomen. Wat wel jammer is, want
het wordt toch heus wel tijd, dat we eens
wat meer gaan kennis nemen van wat
er in België op muzikaal gebied omgaat.
Afgaande op zijn bekendste orkestwerk
de „Ouverture joyeuse" zou men Mar
cel Poot de moderne Uilenspiegel van de
Vlaamse muziek kunnen noemen. Inder
daad, hij is geen diepgraver naar zwaar
wichtige problemen, al is hij op zijn tijd
ook wel diepernstig overigens zonder
stroefheid of zwartgalligheid de opti
mist, de man van de lach en de gezonde
kwinkslag, proeft men ook uit deze Derde
Symphonie. Het moderne palet van har
monieën en instrumentale kleuren is hem
niet vreemd en zijn fantasie is rijk ge
noeg om te bewijzen dat het klassieke
tonale-systeem nog mogelijkheden te over
hiedt. Inspiratie, vakkennis en persoon
lijkheid bepalen de kracht van zijn werk.
Rhythmische verscheidenheid speelt in
zijn compositie een voorname rol, maar
zijn zin voor de expressieve melodie door
kruist telkens de stuwing van zijn leven
dige rhythmiek; men zou kunnen zeggen
dat zij zijn lyrische geaardheid een viriel
tegenwicht geeft.
Wanneer de optimist iets ernstigs mede
te delen heeft (Poot toont zich in de aan
hef en het besluit van het hoofddeel en
in het middendeel van zijn symphonie
heus niet van zijn vrolijke kant) kan hij
ontroerend en dieptreffend zijn. Maar hij
„grübelt" niet en hij spreekt een voor
ieder begrijpelijke taal, die overtuigend
klinkt. De zin voor klaarheid in de fac
tuur en het technische meesterschap,
waarvan het contrapuntisch weefsel blijk
geeft, maken steeds dat zijn muzikaal be
toog verstaanbaar blijft. De dankbare ova
tie, die het publiek van dit volksconcert
bracht aan de componist, die voor deze
Belgische avond naar Den Haag overge
komen was, bewees overduidelijk, dat het
werk insloeg. Men mocht Franz André
en de zijnen bovendien dankbaar zijn voor
de sublieme vertolking.
Met Cor de Groot als solist werd verder
een brilliante uitvoering gegeven van het
Vijfde Pianoconcert van Beethoven. Meer
dan met de andere nummers van het pro
gramma werd bij deze prestatie een ob
jectieve muziekgeest gediend. Tot slot
mocht men genieten van „Les Préludes"
van Liszt.
JOS. DE KLERK
In het Jaarbeursrestaurant in Utrecht
is Woensdag de jaarlijkse accountantsdag
gehouden, uitgaande van de Algemene Ver
eniging van Accountants. Gesproken werd
door leden en genodigden, over actuele on
derwerpen in zake het beroep, zoals „de
accountant en de mens in het bedrijf", „de
goodwill" en dergelijken.
Het Algemeen Haags Comité „Kunst
contact" heeft er een traditie van ge
maakt om op Prinsjesdag een volkscon
cert in de Houtrusthallen te laten geven.
Uiteraard wordt dit gewoonlijk gegeven
door het Residentie-Orkest. Dit jaar ech
ter werd, ter gelegenheid van het tien
jarig bestaan van de Benelux, het grote
symphonie-orkest van de Belgische Ra
dio-Omroep, onder leiding van Franz
André, bereid gevonden dit Prinsjesdag
concert belangeloos te komen verzorgen.
De belangstelling hiervoor was overwel
digend. Van ongeveer half zeven af be
gon het publiek de reusachtige ruimte in
te nemen. Toen om acht uur het concert
zou aanvangen, kon het aantal bezoekers
op ruim zevenduizend worden geschat.
Na het spelen van het Wilhelmus en
de Brabangonne, zette André zijn pro
gramma in met „Le Chasseur maudit"
van César Franck, een stuk waarmee de
kwaliteiten van het Belgisch ensemble
voor honderd percent konden worden
gedemonstreerd: een klare doorzichtige
klank, een driftig temperament, een
scherpe profilering van het rhythme met
als contrast een gevoelige zangerigheid,
het geheel feilloos reagerend onder stren
ge discipline. Er wordt van deze nood
zakelijke straffen tucht bij een radio
orkest wel eens beweerd, dat zij leidt tot
een correctheid, die het expressieve ele
ment van de muziek schaadt. Het verschil
dat wij deze zomer tijdens het Hollands
Festival konden wétarnemen tussen het
ensemble van de BBC en ons Concertge
bouw-Orkest, scheen dit te kunnen beves
tigen. De indruk die wij deze avond van
het radio-orkest uit Brussel kregen, klopt
echter niet met die vorige ervaring. Het
Belgische orkest musiceert alsof het ge
regeld voor het publiek optreedt: bij alle
Prof. dr. P. Minderaa, lid van Teylers
Tweede Genootschap, deed mededelingen
over de in 1952 verstrekte opdracht. Welle
kens was geen dichter, die op de voorgrond
trad, maar het was toch de moeite waard
aandacht te besteden aan de persoonlijk
heid en het werk van de dichter. Daarom
was het maken van een studie op haar
plaats. Er kwamen vier antwoorden bin
nen, waarvan een niet voor een bekroning
in aanmerking kwam omdat niet voldaan
was aan hetgeen gevraagd werd. De andere
drie bevatten belangrijke en omvangrijke
punten over het leven en het werk van
Wellekens. Men vulde elkaar aan en als
tot de uitgave van het bekroonde werk zal
worden overgegaan zullen ook gedeelten
uit de twee niet-bekroonde studies gepu
bliceerd worden. Prof. Minderaa merkte
op, dat mejuffrouw dr. Pennink in vele op
zichten voortreffelijk werk heeft verricht
en eenstemmig werd haar de prijs toege
kend. Bij een verdere beschouwing deed
spreker enige critische opmerkingen en hij
besloot met te zeggen, dat de Nederlandse
litteratuur verrijkt is met een boeiende
persoonlijk geschreven studie over de dich
ter. Teylers Tweede Genootschap prijst zich
gelukkig, dat het de stoot heeft gegeven.
Spreker wenste mejuffrouw dr. Pennink
geluk.
Vervolgens overhandigde de heer Tade
ma de prijs, waarna prof dr. A. D. Fokker,
namens Teylers Tweede Genootschap een
oorkonde aanbood ter herinnering aan de
bekroning.