VANMORGEN IN DE ViSHAL
EN OP ZEE
Surinames Tienjarenplan moet
voorzichtig uitgevoerd worden
Van de 117 benodigde millioenen
worden er 77 van ons land verwacht
^fèrieven aan
de redactie
„Mensen-Materiaal'
van Paul Raynal
„Lunette" speelde een
zwak stuk sterk
DINSDAG 2 NOVEMBER 1954
7
Motoren, ijs en etenswaren De Toneelvereniging
Veel snoekbaars
op Urk
De „Blankenburg" naar
de „Westpolder"
Scheepvaart
Van onze correspondent in Paramaribo)
In het nieuwe tien-jaren-plan voor
Suriname, dat door de staten met alge
mene stemmen werd aanvaard, is het grote
polderplan voor Nederlandse boeren (het
„Wageningen-project") niet meer opge
nomen. Het nieuwe plan sluit op een totaal
van 117 millioen Surinaamse guldens en
is naar onze mening terecht veel glo
baler gehouden dan het aanvankelijke, dat
op diverse punten tot soms verbazingwek
kende toekomstige détails was uitgewerkt.
In hoofdtrekken komt het hierop neer:
Een raming van 29,3 millioen gulden voor
de agrarische sector, waarvan 4 millioen
voor de verbetering van het bestaand
landbouw-areaal en 13,5 millioen voor de
openlegging van nieuw areaal tot een to
totaai van ruim 42.000 hectaren. Voorts
f 3,5 millioen voor landbouwcrediet, 2
millioen voor drogerijen en opslagplaatsen
en f 4,2 millioen voor landbouw-onderwijs,
voorlichting en research en wetenschappe
lijke arbeid. Voor visserij en veeteelt-be
vordering zijn respectievelijk f 1,2 en f 0,9
millioen uitgetrokken.
Een raming van 6,5 millioen voor indus
trie, waarvan f 0,4 millioen voor voorlich
ting en 6 millioen voor de oprichting van
een industriefonds, waarmede de overheid
beoogt directe en actieve stpun aan indus
trie-projecten te verlenen, zowel door
research als door participatie in- of kapi-
taadverstrekking aan industriële bedrijven.
Èr is f 6,5 millioen geraamd voor mijn
bouw, waarvan f 5,5 millioen voor geolo
gisch onderzoek, op welk gebied nog een
grote achterstand bestaat, terwijl er aan
wijzingen zijn, dat er in het achterland nog
wel mogelijkheden voor mijnbouw zijn.
Voorts f 2,2 millioen voor luchtkartering,
waarvan f 0,9 millioen voor de comple
tering van de reeds gedeeltelijk door het
Welvaartsfonds gereed gemaakte kartering
van de Noordelijke helft van Suriname
en f 1,3 millioen voor de luchtkartering
van de onbekende Zuidelijke helft. Voor
de verkeerssector is f 26,8 millioen ge
raamd. Hiervan is f 17,6 millioen bestemd
voor een wegenplan, waarvan f 13,9 mil
lioen voor verbetering van bestaande we
gen en f 2,8 millioen voor de aanleg van
nieuwe wegen. Bij dit laatste bedrag zijn
de opstellers uitgegaan van de gedachte,
dat de beschikbare middelen in de eerste
plaats geconcentreerd dienen te worden op
de verbetering van het bstaande wegen
stelsel en de nieuwe aanleg moet worden
beperkt tot enkele nodige trajecten. Onder
de verkeerssector is voorts f 3,6 millioen
uitgtrokken voor de verbetering van de
veel te kleine havenaccommodatie en 1,1
millioen voor de verbetering van het Sara-
maccakanaal.
Voor algemene voorzieningen en open
bare nutsbedrijven, waaronder rioleringen
en een centrale markt te Paramaribo, wa
ter- en electriciteitsvoorziening en tele
foon in de districten is in totaal 4,9 mil
lioen beschikbaar. Ruim zes millioen. is be
stemd voor onderwijs. Hieronder vallen
onder meer f 4,3 millioen voor de bijbouw
van 176* leslokalen voor lager onderwijs en
van 80 lokalen voor kleuteronderwijs, als
mede f 0,75 millioen voor een technische
school en een nijverheidsschool voor
meisjes.
Voor gezondheidszorg is f 10 millioen
uitgetrokken, waaronder f 6,5 millioen
voor een nieuw Centraal Ziekenhuis te
Paramaribo en f 0,5 millioen voor een zie
kenhuis te Nickerie. Voorts is f 1,5 mil
lioen opgebracht voor uitbreiding van de
taak van de leprozerieën. Voor welvaarts-
zorg werd f 1,3 millioen bestemd, waar-
Verkort weergegeven)
De Kanaaldijk als snelverkeersweg. In
een ingezonden stuk, in uw blad van 29
October jl., propageert zekere M. een plan,
om de Kanaaldijk te laten bestraten en er
een snelverkeersweg van te maken.
Zo eindelijk heeft dan weer iemand de
Kanaaldijk ontdekt. Niet om rustig te
wandelen, te genieten van water, wolken
en vogels en de bedrijvigheid van grote
en kleine scheepvaart. Of om op een
mooie dag heerlijk in het gras te zitten
op vrijwel het enige plekje in de gemeente,
waar men nog op gras móg zitten.
Ook niet om 's avonds de fantastische
verlichting van sluizen en industrie te be
wonderen; een liggende kerstboom, prach
tig om te zien.
Maar uitgerekend om er een racebaan,
een autosnelweg van te laten maken. Om
dat het de kortste weg is van sluizen naar
pontveer.
Maar waarom moet per sé het traject
sluizen-pont zo kort mogelijk worden?
Waarom eigenlijk al die haast?
Om die paar minuten tijdwinst?
Laat ons toch bedenken, hoevelen door
hun haast de eeuwigheid zijn ingereden.
Zeker, de ouden van dagen zullen wel
dankbaar wezen, als hun keuvelbanken
worden opgeofferd aan de Moloch van het
snelverkeer. Als hun rustige wandeling
langs de waterkant moet veranderen in
een schichtig en stram opzijspringen voor
het zenuwachtige getoeter van H.H. auto
mobilisten e.d.
Gelukkig is er nog een Rijkswaterstaat
die er „anders over denkt". Die verleden
jaar het zwarte pad langs het kanaal heeft
afgesloten voor alle motories verkeer, ook
voor bromfietsen. (Al wordt het rijden
met bromfietsen blijkbaar oogluikend toe
gestaan.)
Een Rijkswaterstaat, die aan de narig
heid van opgejaagde stofwolken, veroor
zaakt door automobilisten en motorrijders,
welke aan een stoffig kolengruispad de
voorkeur gaven boven de ruime straat
weg vlak ernaast, een eind maakte. Voor
goed, naar ik hoop.
Er is meer dan genoeg natuurschoon
verdwenen. Breesaap, een belangrijk stuk
Heerenbos en de prachtige duinen Moer-
berg, Konijnenberg en omstreken, om er
een paar te noemen. Zelfs het strand is
's zomers onbegaanbaar van de huizen.
Laat ons in ieder geval die anderhalve
kilometer Kanaaldijk behouden. Voor een
ogenblik rust, in een door haast verziekte
wereld. F. S.
mede men bouw en inrichting van ge
meenschapshuizen, internaten en van een
lepreuzen-werkplaats, alsmede aanleg van
speelplaatsen wil bekostigen.
Ruim f 4 millioen werd uitgetrokken
voor volkswoningbouw, waarmede men
1000 volkswoningen wil bouwen, teneinde
daarmede aan de achterstand in Parama
ribo gedeeltelijk tegemoet te komen en
eventueel bouwpremies aan particulieren te
verstrekken. Ruim f 2 millioen is uitge
trokken voor de kapitaalsvergroting van
de volkscredietbank. Verder f 2 millioen
voor de zogenaamde „Technical assis
tance". Suriname heeft namelijk met de
Foreign Operation Administration van de
Verenigde Staten een overeenkomst ge
sloten voor de oprichting van een bureau
voor technische samenwerking, waarvan
de kosten door ieder voor de helft worden
gedragen. Ongeveer f 1,2 millioen is uitge
trokken voor de verbetering van het over
heidsapparaat, waarvan 1 millioen voor
kantoorbouw en de rest voor ambtenaren-
cursussen.
Voor de arbeidsvoorziening werd f 4
millioen bestemd, in de eerste plaats voor
maatregelen om de boslandsbevolking te
doen opnemen in het algemeen productie
proces. Ruim f 0,8 millioen is uitgetrokken
voor justitie, te weten verbetering van het
gevangeniswezen. En tenslotte werd nog
f 3 millioen geblokkeerd voor het beheer
van het Tienjarenplan.
Bij de aanvaarding van het plan hebben
de Staten nog met algemene stemmen eèn
motie aangenomen tot algehele doortrek
king van een Transversaalweg vanaf de
Westgrens met Brits-Guyana tot de Oost
grens van Frans Guyana, welke kostbare
aanleg in het Tienjarenplan zelf werd ont
raden.
Ongetwijfeld zit er in dit complex van
maatregelen veel aantrekkelijks, doch er
zullen bij de uitvoering grote wijsheid en
voorzichtigheid geboden zijn. Bij een dun
bevolkt en betrekkelijk nog weinig ont
wikkeld land met een bankbiljetten uit
gifte van f 11 millioen kan men nu een
maal geen tientallen millioenen guldens
op korte termijn impompen zonder ernstig
gevaar voor een inflatie, welke de toe
komst van Suriname als exportland (en
van de export zal het land het toch uit
eindelijk moeten hebben) vrijwel illusoir
zou maken. Ook de stijging van jaarlijkse
overheidskosten, onafwendbaar verbonden
aan de uitbreiding van sociale voorzienin
gen, noopt tot wijs beleid.
Noch de wijze van uitvoering, noch de
financiering van het plan is openbaar ge
maakt. Het is echter wel bekend, dat Suri
name, dat meent zelf „hooguit" f 4 mil
lioen per jaar of 40 millioen in tien jaar
te kunnen opbrengen, er op rekent dat de
ontbrekende 77 millioen door Nederland
zullen worden versterkt De recente aan
neming van het nieuwe staatkundig sta
tuut versterkt deze hoop.
In November vertrekt de landSminister
van Financiën, vermoedelijk vergezeld van
een of meer statenleden, naar Nederland
om te „onderhandelen" over. de. hulp van
dit rijksdeel. Naar onze mening zal het
dan niet zo zeer zaak zijn om het Neder
landse geld veilig te stellen dan wel te
zorgen voor waarborgen, dat dit geld met
wijs beleid wordt besteed, want.... het
Tienjarenplan kan voor Suriname een
grote zegen worden, maar het kan even
zeer, bij onvoorzichtig beheer, een groot
gevaar opleveren.
Het is stellig geen toevallige keuze-bij-
gebrek-aan-beter, die De Toneelvereniging
heeft gedaan met „Mensen-Materiaal" van
Paul Raynal, waarvan Zondagavond in de
Haarlemse Schouwburg de Nederlandse
première werd gegeven. Het stuk (oor
spronkelijk „Le matériel humain" geheten
en thans in anonieme vertaling voor het
voetlicht gebracht) dateert reeds van 1948.
Kennelijk is er met deze vertoning dus een
oude wens van regisseur Hans Tiemeyer in
vervulling gegaan. Dit vermoeden wordt
nog versterkt door de wetenschap, dat er
in de originele versie een epiloog voor
kwam, met een alternatieve oplossing, die
thans achterwege bleef. Ondanks enkele
goede scènes heb ik echter die noodzaak
niet kunnen meevoelen.
De schrijver behandelt in dit drama, ge
baseerd op aan de werkelijkheid ontleende
gegevens, het conflict van de persoonlijke
verantwoordelijkheid in oorlogstijd, waar
bij het menselijk-concrete lot van één man
wordt gesteld tegenover abstracte formules
als „de eer van Frankrijk" en de starre
noodzaak van het recht. Een korporaal in
het expeditieleger in het nabije Oosten be
gaat een klein vergrijp tegen de discipline
en wordt daarvoor bij de krijgsraad aange
klaagd door een nerveuze jonge luitenant.
Daardoor komen de raderen van een on
menselijke machine in beweging en nie
mand schijnt bij machte te zijn deze gang-
van-zaken-tot-in-de-absurditeit tegen te
houden, totdat tenslotte een gunstige wen
ding in de politieke situatie redding voor
het slachtoffer brengt.
Het thema herinnert sterk aan het werk
van Arthur Koestier, maar mist diens aan
sluiting bij de actualiteit. Bovendien is er
(evenals in „Het graf van de onbekende
soldaat" van dezelfde auteur, waarin Paul
Steenbergen te kortstondig schitterde) een
schromelijk gebrek aan dramatische actie,
waarvoor ellenlange uiteenzettingen in de
plaats treden.
De inspanning van het luisteren daarnaar
wordt soms door onduidelijk spreken ern-
stig bemoeilijkt. Het stuk is rijk aan nobele
gedachten, in bewogen welsprekendheid tot
uitdrukking gebracht, met name in het
tweede bedrijf. Na de pauze wordt men
echter onthaald op veel holle rhetoriek en
schematische heldhaftigheid. Door de ver-
Burgemeester en wethouders van Velsen
brengen ter openbare kennis, dat bij hun be
sluit van 2 November 1954 vergunning in
gevolge de Hinderwet is verleend aan:
I. C. Zwier te IJmuiden, tot het oprichten
van een garage en reparatiewerkplaats voor
motorvoertuigen in de percelen Kennemer-
laan nos. 222, 224 en 226 te IJmuiden;
II. J. Dienaar te IJmuiden, tot het oprich
ten van een visbakkerij nabij de zuiderpier
aan het Noordzeestrand te IJmuiden;
III. de N.V. Ijsfabriek Kennemerland,
thans genaamd N.V. Interfrosta te IJmuiden,
tot het uitbreiden en wijzigen van de ijs
fabriek in het perceel Casembrootstraat no.
43 te IJmuiden;
IV. H. M. Fiege te IJmuiden (Oost), tot
het, oprichten van een automatiek met een
croquetten- en een patates-fritesbakkerij en
een ijsbereiderij in het perceel Willemsbeek-
weg no. 104 te IJmuiden (Oost).
De visserij op lijnpaling en snoekbaars
werd de afgelopen week bij Urk slechts door
enkele vaartuigen uitgeoefend. Door vier
li„naalvissers werden vangsten aan de markt
gebracht van 35 tot 140 pond per dag. De
noteringen varieerden van f 1,12 tot f 1,27
per pond. De staandnetvissers die op snoek
baars visten voerden vangsten aan van on
geveer 70 pond per dag, terwijl daarbij on
geveer 30 pond rode baars per vaartuig
werd meegenomen. Door een span sleepnet
vissers werd Zaterdagmorgen 1740 pond
snoekbaars aangevoerd. De noteringen voor
snoekbaars waren per pond van f 0,76 tot
f 0,80. Rode baars noteerde van f 0,61 tot
f 0,62 Voorn en blei f 0,07.
De weekbesommingen voor de lijnaal-
vissers beliepen per vaartuig van f 130 tot
f 270. Bij de snoekbaarsvissers van f 80 tot
f 1400.
Aangevoerd werd: 681 pond lijnpaling; 1971
pond snoekbaars; 256 pond rode baars; 1191
pond voorn en blei; 2 pond karper en 10
pond snoek.
De totale omzet aan de afslag bedroeg
f2810,51.
De sleepboot „Blankenburg" van L. Smit
en Co's Internationale Sleepdienst is van
Maassluis vertrokken op weg naar het
kustvaartuig „Westpolder", dat wegens
machinestoring bij Portsmouth voor anker
is gegaan. De „Blankenburg" hoopt van
avond bij de „Westpolder" te zijn. De sleep
wordt Donderdagavond of Vrijdagmorgen
te Rotterdam verwacht.
Wat er was
Twee trawlers en enige loggers waren
vanmorgen aan de afslag met hun vangst
present. De „Abraham" (van 21 Oct.)
voerde aan 1050 kisten makreel, 280 schel
vis en piepers, 160 haring, 100 wijting, 70
gul en koolvis en 15 diversen en de „Elie"
(ook van Donderdag 21 Oct.) 580 kisten
makreel, 300 schelvis en piepers, 60 haring,
40 wijting, 30 gul en koolvis, 20 diversen
en 20 stuks stijve kabeljauwen. Van de
„Annie" IJM 14 stonden in de hal 400 kis
ten vis, meest makreel en schelvis; van de
SCH 135 130 kisten schelvis, 20 koolvis, 440
makreel, 80 haring, 60 wijting en 5 diver
sen en van de KW 70 500 kisten haring.
Besommingen
Het Staatsvissershavenbedrijf kwam gis
termiddag tot de conclusie dat de hoogste
dagomzet van 't jaar was bereikt: ƒ252.000.
De besommingen van de trawlers waren:
„Norma Maria" voor twaalf dagen ƒ30.990,
„Haarlem" voor dertien dagen 23.480,
„Gelria" voor dertien dagen 16.000 en
„Medan" voor twaalf dagen 21.970.
De prijzen
De aarde mag dan niet plat zijn, voor de heer Charles E. Riddiford uit Washington
is het een klein kunstje haar plat te maken. Als landkaartenexpert bij de Nationale
Geografische Vereniging heeft hij een globe ontworpen, die hier op de manier van
een parapluie in elkaar kan klappen. De bedoeling van deze uitvinding is de aan
schaf van een globe te vergemakkelijken. Nü kost een aardbol nog tamelijk veel,
doch wanneer zij volgens het ontwerp van de heer Riddiford vervaardigd zal
worden, zal de prijs aanzienlijk dalen.
De vleetharing deed vanmorgen van
14 tot 16; de trawlharing van 10 tot
13. Makreel haalde gemiddeld 16. Een
paar regels kabeljauw deden voor België
120; kisten 110. De grote schelvis ging
van de hand voor 35 tot 38, grootmid
del voor 28 tot 31, kleinmiddel voor
25 tot 27, pennen voor 20 tot 22 en
braad voor 15 tot 19. Zwarte koolvis
ging weg voor 61 tot 69, grote gul voor
46 tot 48, middel voor 40 tot 44 en
torren voor 23 tot 26. Tong en schol
was er vanmorgen niet.
Wat er komt
Voor de Woensdlagmarkt verschijnen de
trawler „Vios I" (van 21 Oct.) met 1235
kisten vis, waarvan 650 kisten makreel,
300 schelvis, 30 wijting, 20 gul en koolvis,
120 zwarte koolvis, 100 haring, 15 diversen
en 375 stuks stijve kabeljauwen en de
trawler „Limburgia" (van 21 Oct.) met
825 kisten, waarvan 390 makreel, 300 schel
vis en piepers, 50 wijting en gul, 25 kool
vis, 50 haring en 10 diversen. Ook de
„Shamrock" zal present zijn met 515 kis
ten, waarvan 300 makreel, 150 schelvis, 65
gul en koolvis. Ook de „Thorina" (van 22
Oct.) was thuisstomende met 1005 kisten,
waarvan 470 makreel, 350 schelvis. 80 kool
vis, 30 haring, 20 gestripte wijting, 40
dichte wijting, 15 stokkebit. De „Thorina"
zou vanavond tussen 10-11 uur binnen zijn.
Oudste boten zijn daarna d'e „Herman"
(van 22 Oct.) en de „Klaas Wijker", „Su
matra" en SCH 153 „Onderneming IV"
(alle van 23 Oct.).
Binnengekomen
IJM 32 Elie, 24 Vios, VL 77 Abraham,
53 Heemstede, 239, 226, 241, 213, 249; KW
210; UK 76, 93.
Vertrokken
KW 43 Rijnmond II, 23 Volharding, 5
Fierman Eduard, 129 Bali, 138 Wilhelmina
II, 45 Neptunus, 48 Cornelis Marinus, 141
Willy, 127 Borneo, 86 Sumatra, 141 Willy,
127 Borneo, 86 Sumatra, 22 Orion, 67
Noordster I, 9 Hubertha Gerarda, 151
Vooruit, 130 Nederland VII, 159 Java, 161
Katwijk III, 7 Arend, 123 Robert William,
107 Jacoba, 37 Nederland VI, 125 Petronel-
la, 2 Dirk Donker Curtius, 84 Jan, 169 Mei-
da, 10 Adriana, 91 Alida, 95 Toenadering,
64 Elizabeth, 57 Dina Marie, 155 Arie, 40
Everard Christina, 76 Excelsior 3, 59 Flo-
ris, 126 Agatha Arie, 166 De Gebroeders,
69 Saturnus, 17 Arie Nico, 28 Verwachting,
78 Excelsior II, 75 Doggersbank, 97, 36, 92,
16, 128, 35, 60, 71, 210, 53, 77, 65, 94, 21, 12,
133; IJM 9 Haarlem, 57 Medan, 218 11, 27,
5, 204, 202, 241, 213, 249; SCH 140 Onder
neming, 7 Willy, 353, 45, 115; AM 17, 16;
TN 4; BU 33; VL 115; UK 115, 203, 194,
47, 93, 86, 85, 9, 70, 93, 48.
Vangsten
De „Dirkje" had gisteren in het Kanaal
een dagvangst van 150 manden haring. De
IJM 208 en 209 meldden trekken van 35 en
40 manden hoopt, de IJM 14 „Annie" trek
ken van 15 hoops. De „Antje" deed een
trek van 25 makreel en de „Tzonne" van
15 makreel.
Vangstberichten uit zee
In de nacht van Maandag op Dinsdag
gaven de Katwijkse en IJmuidense loggers
de volgende vangsten door: KW15 2 kan
tjes, KW44 2, KW97 2, KW176 10, KW16 2,
KW161 70, KW2 5, KW5 5, KW7 40 KW14
20, KW25 5, KW138 2, KW57 2, KW22 30,
KW18 12, KW48 5, KW83 5, KW141 170,
KW32 5, KW40 2, KW37 75, KW151 17,
KW283 10, KW43 2, KW85 25, KW110 30,
KW50 5, KW19 2, KW168 2, KW3 5, KW6
17, KW9 2, KW23 10, KW73 25, KW54 5,
KW 140 5, KW45 70, KW38 6, KW67 70,
KW86 50, KW20 10, KW39 10, KW49 5,
KW95 2, KW167 1.
Uit halve vleet werd scheep gehaald:
KW42 2 kantjes, KW173 2, KW159 30, KW
127 40, KW 123 10, KW129 17, KW170 25,
KW29 5, KW41 100, KW78 10, KW74 50,
IJM74 17.
Geen vangst had de KW130.
Hans Culeman en Lo van Hensbergen in
het eerste bedrijf van „Mensen-Materiaal"
tegenover (op de rug gezien) Jan Velzeboer.
anderingen van de plaats van discussie
moet de spanning steeds opnieuw worden
gevoed en ontstaat er teveel ruimte voor
niet rechtstreeks met het onderwerp sa
menhangende gesprekken.
Waarschijnlijk had Raynal dan ook beter
een éénacter kunnen schrijven. In ieder
geval was het eerste bedrijf verreweg het
best geslaagd. Er heerste een beklemmende
sfeer en men zat te wachten op een ont
wikkeling in de trant van Kafka, wiens in
vloed vaag aanwezig bleef zolang het
vraagstuk van onder af bekeken werd.
Naarmate men dichter bij de afloop kwam,
werd er teveel goedkoop sentiment in het
geding gebracht. Niettemin verdienen Frits
van Dijk, Ben Groenier en Ferd. Sterne-
berg respect-voor de ernstige toewijding,
waarmee zij probeerden hun redeneringen
met hartstocht te laden. De opperbevelheb
ber der geallieerde strijdkrachten van Hans
Tiemeyer was in zijn vaderlijke gestreng
heid wat „burgerlijk".
Frans 't Hoen deed zijn best om na
zijn demonstratie van afkeer van grote
woorden zijn patriotistische opofferings
gezindheid aannemelijk te maken, hetgeen
hem, voor zover de schrijver zulks toestond
vrijwel gelukte. Alle hulde tenslotte voor
Jan Velzeboer, Niels Hamel, Cor Witschge,
Wim Hoddes, Ad van Gessel, Hans Cule
man en Lo van Hensbergen die stuk voor
stuk rake typeringen van de soldaten ga
ven. De opsomming van hun namen ge
schiedde hierboven in de volgorde van het
programma. Zij hadden te weinig gelegen
heid zich individueel te onderscheiden,
maar wisten in hun verscheidenheid voor
treffelijk de gewenste stemming van on
zekerheid te suggereren.
DAVID KONING.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
Bij toneelamateurs komt het dikwijls
voor, dat het opgevoerde stuk de krachten
der spelers te boven gaat, omdat hun de
middelen ontbreken de door de auteur
voorgeschreven personages met hun onder
linge karakterverschillen in de juiste pro
porties uit te beelden. Zodat de schrijver
in een dergelijk geval danig te kort wordt
gedaan. Toch krijgt de recensent soms met
een opvoering te maken waarbij juist van
het omgekeerde sprake is, al behoren deze
dan ook tot de uitzonderingen. Een derge
lijke witte raaf was de voorstelling, welke
de Heemskerkse toneelvereniging „Lunet-
te" in de van publiek letterlijk uitpuilende
zaal „Dam" wist te geven van „Een stuur
man kwam terug", een spel in drie bedrij
ven door Herman van der Veer, dat in het
programma als een „buitengewoon mooi
toneelspel" werd aangekondigd. Ik zou
deze kwalificatie niet gaarne onderschrij
ven, want de auteur heeft met dit stuk
geen overtuigende proeve van bekwaam
heid afgelegd. Hij leidt ons binnen bij de
vrachtrijder Otto de Vries, wiens vrouw
Jo in een ballorige bui met hem is ge
trouwd, omdat het wachten op stuurman
Willem Berghuis haar te lang viel. Na
enige maanden heeft zij reeds alle reden
haar overijld besluit te betreuren; haar
hart is nog steeds op zee bij Willem, welk
verlangen voor Otto onmogelijk verborgen
kan blijven. Ten gevolge daarvan geraakt
hij aan de drank en laat zijn zaak verlo
pen. De crisis bereikt haar hoogtepunt door
de terugkomst van de stuurman. Met de
conflicten die hieruit ontstaan krijgt de
schrijver dan min of meer krampachtig
zijn drie bedrijven vol.
Ons bezwaar geldt geenszins de sobere
intrige over eenvoudige mensen; integen
deel, Herman van der Veer liet echter een
schier eindeloze stroom woorden op de
toehoorders los, zonder iets belangwek
kends te zeggen. Bovendien is zijn techniek
onbeholpen, waarvan het slot van het eer
ste bedrijf een sprekend voorbeeld vormt.
De heftige scène tussen Otto en Willem
loopt hier volkomen dood in een vlakke
dialoog met Kea, waardoor de andere spe
lers onvermijdelijk met hun houding ver
legen moeten raken.
De werkende leden van „Lunette" ver
dienen dan ook een welgemeend compli
ment voor de manier, waarop zij deze
zwakke plekken hebben weggespeeld. Re
gisseur Piet van Vleuten had voor een
voorbeeldig tempo gezorgd. Met de rolbe
zetting was hij over het algemeen even
eens bijzonder gelukkig vooral wat de da
mes betreft. Mevrouw N. van der Outeraar-
Wilgenburg speelde een temperamentvolle
Jo, die haar précaire positie tussen de bei
de mannen, voor zover haar dit door de
schrijver veroorloofd werd, zuiver en
scherp wist vast te stellen. Mevrouw J.
RekmanVeenboer gaf een enigszins lar
moyante, doch ontvankelijke moeder en
Ria van Vleuten verraste door haar ont
wapenende jeugd. J. Timmermans kon als
Otto de Vries moeilijk de juiste houding
vinden; zijn bewegingen waren niet altijd
verantwoord en ook de scène met Willem
verkreeg een onnatuurlijk verloop, door
dat hij deze beschonken inzette en volko
men nuchter beëindigde. Beter was N. van
der Outeraar als de sympathieke zeeman,
waarnaast wij van J. van Stubenitsky een
stoer neergezette dorpssmid te zien kregen.
G. Boon typeerde nog een vermakelijk
stugge boer. J. v. D.
Abbedijk, pass. 1 Vlissingen n. New York.
Akkrumdijk, ai v. Antwerpen n. Houston.
Alnati, 30 v. Buenos Aires n. Montevideo.
Alpherat, 29 te Baltimore.
Amerskerk, 2 Port Swettenham verw.
Amor, pass. 1 Ouessant n. Algiers.
Ampenan, 31 v. Penang n. Beiawan.
Akkrumdijk, pass. 31 Vlissingen n. Miami.
Alderamin, l Gibraltar gepass. n. Duinkerken
Arendskerk, 31 te Genua
Amsteldiep, 31 v. Port Said n. Antwerpen.
Amstelbrug, 31 v. Bahia Blanca n. Montevideo.
Argos, 1 te Hamburg.
Ariadne, pass. 31 Pantellaria n. Antw.
Aagtekerk, 1 v. Bremen n. Antwerpen.
Agatha, 1 te Pladju.
Aldegonda, 1 te Telokanson:
Aletta, 1 te Pladju.
Abbekerk, pass. 1 Dover n. New York.
Albireo, pass. 1 Kp. Vincent n. Antwerpen.
Alioth, pass. 1 Fernando Noronha n. Antw.
Alwaki, 1 110 m. Z. Recife.
Amsteivaart, 1 v. New Orleans n. Antwerpen.
Arendsdijk, 2 snachts te Le Havre verwacht
Armilla, 2 te Port Swettenham.
Barendreoht. 2 te Bahrein verw.
Blitar, 1 te East London.
Bintang, 1 te Amsterdam.
Bennek om, 31 te Hamburg.
Billiton, 1 v. Singapore n. Jole Ph lippijnen.
Blommersdijk, 1 v. Aden n. Karachi.
Bonaire, 1 1020 m. Z.ZW. Fayai n. Plymouth.
Callisto, 4 Rotterdam verwacht.
Caltex The Hague, 1 te Rotterdam.
Clavella, 1 te Brisbane.
Caltex Delft pass. 1 Gibraltar n. Rotterdam.
Caltex Leiden, pass. 1 Oran n. Rotterdam.
Celebes, 2 te Tj. Priok.
Cistula, pass 1 Gibraltar n. Mena el Ahmadi.
Cleodora, 1 v. Cairns n. Balikpapan.
Diemerdijk, 31 v. San Francisco n. Vancouver.
Dordrecht, 31 te Rotterdam teruggekeerd.
Esso Den Haag, pass. 31 Vlissingen n. Bahias.
Etrema, 1 v. Iskenderun n. Berre.
Esso Rotterdam 1 350 m. O.NO. Fayal.
Eendracht, pass. 1 Finisterre n. Rotterdam.
Friesland (SSM), 1 te Kopenhagen.
Farmsum, 1 te Amsterdam.
Garoet, 28 te New Orleans.
Gooiland, 30 te Pto Alegre.
Groote Beer, 2 Waterweg verw.
Helder, 1 te Bremen.
Hathor, 31 te Alexandria.
Heemskerk, opass. 1 Str Messina n. Genua.
Ivoorkust, 1 te Amsterdam.
Ilios, pass. 1 Kp. Vincent n. Lissabon.
Japara KRL)28 v. Houston n. New Orleans.
Jagersfontein, 1 500 m. NW. Ascension eil.
Joh. v. Oldenbarnevelt, 1 v. Soerabaja naar
Semarang.
Jupiter, 1 te Curasao.
Kedoe, 30 v. Dakar n. Konakry.
Karimata, 30 te Amsterdam.
Karimun, 1 v. Suez n. Beiawan.
Kedoe, 2 te Konakry.
Kais, 1 120 m. ZW. Ouessant.
Laurenskerk. 1 te Aleppey.
Luna, 1 dwars Casquets n. Lissabon.
Lieve Vrouwekerk, 1 v. Genua n. Port Said.
Loósdrecht, pass. 1 Finisterre n. Marseille.
Madoera, 31 v. Amsterdam n. Golf v. Mexico.
Meerkerk, 1 te Amsterdam.
Mentor, pass. 31 Vlissingen n. Antwerpen.
Maasdam, 3 Cobh verwacht.
Macoma, pass. 1 Mauritius n. Kaapstad.
Mariekerk, l te Colombo.
Meliskerk, pass. 1 Vlissingen n. Antwerpen.
Mentor, l te Antwerpen.
Modjokerto, pass. l lBahamas n. Hoston.
Molenkerk, 1 te Genua.
Nieuw Amsterdam, 30 v. Southampton naar
New York.
Noordam, 11 480 m. O. ten N. New York.
Nestor, 1 n. Antwerpen.
Nigerstroom, 1 v. Freetown n. Las Palmas.
Orestes, 31 te Amsterdam.
Ouwerkerk, pass. 31 Ouessant n. Lissabon.
Oraniefontein, 1 v. East London n. Port Eliza
beth.
Prins Maurits, 1 te Hamburg.
Peperkust, pass. 1 Finisterre n. Dakar.
Rijndam, pass. 31 Sable eil n. New York.
Roebiah, 30 v. Kreta n Halifax.
Radja, 1 te Casablanca.
Rita, 2 te Pladju.
Rondo 1 v. Port Said n. Genua.
Rotula, 2 te Singapore
Sarangan, 31 v. Los Angeles n. San Francisco.
Scherpendrecht, 1 te Curasao.
Schie, 31 v. Cristobal n. Punt Aarenas.
Stad Alkmara, 30 v. Bassein te Rangoon.
Stad Leiden, vertr. l v. Lissabon n. Hamburg
Straat Bali, 29 te Durban.
Straat Banka, -31 v. Colombo n. Beiawan.
Sirrah, 1 65 m. N. Soerabaja.
Stad Maastricht, pass. 1 Finisterre n. Rotterdam
Stanvac Ogan, 1 te Beiawan.
Stanvac Selo, 30 te Sungeigerong.
Stanvac Talang Akar, pass. 31 Banka n. Sungei
gerong.
Statue of Liberty, 2 Suez verwacht.
Straat Makassar, 1 v. Manilla n. Hongkong.
Straat Mozambique, pass 1 Fern. Noronha n.
Buenos Aires.
Straat Soenda, 1 v. Hongkong n. Manilla.
Tara, pass. 31 Ouessant n Rio de Janeiro.
Tawali, 30 v. Amsterdam n. Bremen.
Teiresias, 1 v. Cochin n. Djibouti.
Telamon, 31 v. San Juan n. Antwerpen.
Tero, pass. 31 Madeira n. Antwerpen.
Tiba, pass. 1 Teneriffe n. Antwerpen.
Utrecht, 1 v. Port Said n Rotterdam.
Van Linschoten, pass. 1 Ouessant n. Dakar.
Van Linschoten, 1 v. Amsterdam n. Dakar.
Waterland, 31 v. Amsterdam n. Buenos Aires.
Willem Ruys 1 210 m. C. Ceylon.
Willem Barendsz, 29 Lizard gepass. n. Curagao.
Waal, 1 te Napels.
Waterman, 1 dwars Lissabon n. Las Palmas.
Wieldreoht, 1 140 m. Z. Djeddah.
Westerdam, 1 Hoek v. Holland verw. n. R'dam
Willemstad, 1 480 m. N.NO. Funchal.
Zuiderkruis, 1 100 m. ten N. Guardafui.
Zeeland (KRL), 31 te Penang.
Zeeland (SSM) 1 te Blyth.
KLEINE VAART
Atlas, 29 v. Amsterdam n. Gdynia.
Agiena, pass. 31 Vlissingen n. Gent.
Aco, pass. 1 Holtenau n. Bridgewater.
Aeneas, 31 v. Cadiz te Amsterdam.
Albergen, 1 v. Hamburg te Varberg.
Ambiorix, pass. l Ouessant n. Tanger.
Amstelstroom, 31 v. Swansea te Amsterdam.
Anna b, 31 v. Granville n. Randers.
Berend N, 31 v. Great Yarmouth te Amsterdam.
Bab T, 28 te Pateniemi.
Caland, 31 v. Einden n. Esbjerg.
Caribia, 31 v. Skoghall t^ Amsterdam.
Deo Favente, 1 v. Gdynia te Amsterdam.
Draco, 30 v. Hamburg t>° Amsterdam.
Driebergen, 31 v. Marans n. Liverpool.
Duurt, 31 v. Londen te Amsterdam.
Eibergen, 31 v. Rouen te Vlissingen.
Elisa, 2 Calais verwacht.
Eljo, 1 in Golf v Biscaye n. IJsland.
Flevo, 31 v. Aarhus te Amsterdam.
Frans, 1 v. Otterbacken te Goole verw.
Frejo, 31 te Kopenhagen.
Hunzeborg, pass. 31 Vlissingen n. Antw.
Harold, 1 te IJsland.
Jupiter, 1 v. Skoghall te Amsterdam.
Keizersgracht, pass. 31 Brunsbüttel n. Helsinki.
Koningshaven, 31 v. Belfast te St. Malo.
Larix, 28 te Zaandam.
Leemans, 31 te Oslo.
Midas, 29 v. Palermo n. Bari.
Michel Swenden, pass. 1 Vlissingen n. Gent.
Myfem, pass. 1 Kiel Holtenau n. Rouen.
Mees Cremer. 31 v. Gothenburg te Amsterdam
Merwehaven, 1 v. Rotterdam n. Casablanca
Mirach -N, 31 v. Bordeaux te Casablanca.
Mirfak N, pass. 1 Ouessant n. Las Palmas.
May, 31 v. Amsterdam n. Belfast.
Mulan, 1 v. Rotterdam n. Gothenburg.
Netta, 31 v. Cork te Bordeaux.
Nero, 29 v. Olhao n. Amsterdam.
Nieuwehaven, 2 Poortershaven verw.
Noorderlicht, 31 v. Goole te Middelfart.
Nassauhaven, pass. 31 Vlissingen n. Kopenhagen
Phidias, 30 te Rotterdam n. Palermo.
Ponto, 27 te Gefle.
Ponza, 30 te Skutskaer.
Pavo, 30 v. Gefle n. Zaandam.
Philetas, 1 v. Kopenhagen te Amsterdam verw.
Rapid, 31 v. Rotterdam te Norkoping.
Realta, 31 v. Rouen n. Parijs.
Spora, pass. 1 Vliss. te Gent verw.
Sporota, nacht 31-1 te Middlesbro.
Sparta, pass. 31 Vlissingen n. Antwerpen.
Sambre, 31 v. Parijs n. Rotterdam.
Silvaplana, pass. 31 Brunsbüttel n. Rotterdam
Stella Maris, 31 v. Newcastle n. Horsens
Theodora, 31 v. Varberg n Kopenhagen.
Tri to, 1 v. Rotterdam te Dublin.
Tyro, 1 v. Cardiff te Rouen.
Twente, pass. 31 Vlissingen n. Antwerpen
Unitas, 1 v. Charlestown te Amsterdam.
Vlieland. 1 v. Parijs n. Kopenhagen.
Vrijburgh, 1 v. Casablanca te Duinkerken.
Wiebold Hohmer, 31 0 m Z. Finisterre.
Willem Barendsz, 2 Bordeaux verwacht.
Zaanstroom, 31 v. Grangemouth te Amsterdam
Zeehaan, 31 v. Riga n Rotterdam.
SLEEPVAART
Gele Zee en Loire, n 230 m. W. Kreta met
dok.
Hudson, 31 180 m. Z. Finisterre met Trianca.
Humder, 30 70 m. Z. Westp. Kreta met bagger-
materlaai.
Maas, pass. 31 Dover n. Las Paimas met sleep.
Oceaan, 31 100 m. O Kp de Gata.
Oostzee, pass. 31 ten N. Flores n. U.K. met
kruiser.
Poolzee, 31 190 m. O. ten N. Madeira.
Rode Zee, 30 60 m. NW. Cochin n. Bombay.
Thames, 30 v. Casablanca n. Antw. met s.s
