Oruismje
Fven stoppe"
v
erder
Uitgaan in Haarlem
Schilders gaan dessins voor
de textielindustrie ontwerpen
r
Meeste branches hadden hoger
omzetten dan in October 1953
Agenda voor
Haarlem
r
c-Leffelaar
Vijftig jaar geleden
Hoe is het ontstaan?
VRIJDAG 17 DECEMBER 1954
3
MAAT-
ANTHRACIET
Amerikaanse toeristen
nemen hotels mee
Franse herbergen beneden peil
aM
Met fraaie auto-reproducties voor de liefhebbers
Belgische werkgevers
tegen korte werkweek
Nadelen wegen niet tegen de
voordelen op
Omzetcijfers over October
Vooral invloeden van
het prijsverloop
Dit woor d:
MARKETENTSTER
Uit Haarlems Dagblad
van 17 December 1904
De textieldrukkers, die zich gesteld zien
voor het vraagstuk: Wat moeten wij bren
gen om het kopend publiek tevreden te
stellen? hebben een origineel plan uit
gewerkt om een oplossing te verkrijgen.
Zij weten, dat de populaire smaak gericht
is op bloemdessins en die smaak kunnen
zij onmogelijk voorbijzien, maar aan de
andere kant wilden zij enige vernieuwing
bereiken, zoals dat in Frankrijk ook met
enig succes is beproefd. Daar hebben Ma
tisse en Picasso enkele malen ontwerpen
voor imprimé's gemaakt, die zeer ver
koopbaar bleken te zijn. De Nederlandse
schilder Karei Appel, in Parijs woonach
tig, kreeg eveneens een dergelijke opdracht
en naar wat wij er dezer dagen in En
schede bij De Nijverheid van zagen, is
ook hij geslaagd.
Deze overwegingen hebben ertoe geleid,
dat een twintigtal Nederlandse schilders,
tekenaars en grafici onlangs in Amster
dam met enige journalisten een autobus
Schilder Stellaart met een patroon naar
zijn ontwerp.
vulden, die richting Twente vertrok. Zij
gingen zich op uitnodiging van de Neder
landse textieldrukkers in de fabrieken
zelf op de hoogte stellen van de tech
nische mogelijkheden en moeilijkheden.
Aan dit bezoek was tevens een opdracht
van minstens één dessin per ontwerper
verbonden.
De schilders kregen er te zien wat er
met een ontwerp gebeurt, voordat het een
lap stof is. Zij hadden grote belangstelling
voor de technische kant van de zaak: de
filmdruk in al zijn ingewikkelde bewer
kingen, waarbij voor zeven kleuren even
zovele schabionen worden gebruikt en de
stof zevenmaal wordt bedrukt stelt weer
heel andere eisen dan de veel eenvoudiger
rotatiedruk, waarbij het patroon in een
cylinder wordt gegraveerd. Zij hoorden de
eisen waaraan „het rapport", dus het frag
ment dat steeds herhaald wordt, moet vol
doen.
Zeer verhelderend was de demonstratie
van de Appel-ontwerpen, die als tekening,
en als textiel op mannequins werden ge
toond. Er bleek, dat hierbij aan de oor
spronkelijke tekening slechts enkele wijzi
gingen waren aangebracht. Een dessin van
uitvloeiende kleuren in goudgeel en groen
als achtergond met enkele onregelmatig
verspreide witte, zwarte en lila noppeh
werd zeer bewonderd. Het was in zeven
verschillende kleurstellingen op fijne glan
zende katoen gedrukt. Ook het bontere
ontwerp van kleinere en grotere felgetinte
ovalen, die in elkaar grijpen, was zeer
aannemelijk.
De schilders, die aanvankelijk enigszins
sceptisch stonden tegenover de artistieke
waarde van hun ontwerpen zij meen
den, dat er zoveel veranderingen zouden
worden aangebracht, dat er van de oor-
ADVERTENTIE
N. VAN BREEMEN Co.
•%V. - TEL.
TEL. 10070
spronkelijke tekening weinig zou over
blijven beschouwden deze demonstratie
kennelijk als moedgevend. Ook de zeer
populaire en meest lelijke dessins, die
vóór de collectie van Appel werden ge
toond, hadden hen wat aan het schrikken
gebracht. Dat er wel degelijk een moge
lijkheid bestaat het artistieke te paren aan
het zakelijke, was meer dan zij hierna nog
verwachtten. De groep, die uit vertegen
woordigers van de zeer moderne richting
bestond (o.a. H. van Kruiningen, Hendrik
van Bottenburg, Frieda Hunziker, Wim
Kersten) noteerde belangstellend, dat er
in woningtextiel meer kansen liggen voor
abstract werk.
De grote vraag naar het bloemdessin
behoeft nog niet te leiden tot het ont
werpen van kitschproducten, zoals toch
ook werd aangetoond met de bijzonder
fraaie Boussac-collectie en de zomercol
lectie van het vorig jaar van De Givenchy.
Midden Januari zullen wij gelegenheid
krijgen de pogingen van deze schilders op
een tentoonstelling te bekijken. Inmiddels
is de collectie 1955 reeds geheel klaar en
het zal nog slechts mogelijk zijn de aller
beste ontwerpen extra voor het komende
seizoen te drukken. Voor de rest moeten
wij dan wachten tot 1956.
In ieder geval staat vast, dat de schil
ders een beter inzicht hebben verkregen
van wat wordt verwacht en wat de tech
niek toestaat. Dat is al heel wat en als uit
deze excursie dan een aantal bruikbare
ontwerpen voortkomen, mag worden ge
constateerd, dat er een stap in de goede
richting is gedaan. Uit de onderlinge ge
sprekken van de deelnemers bleek, dat zij
dit initiatief van de textieldrukkers op
prijs stelden en dat zij hun taak serieus
opvatten. Tot nu toe werd een groot ge
deelte van de dessins uit het buitenland
(Frankrijk, Italië) aangekocht. In het be
lang van de Nederlandse textielindustrie
en zeker ook in dat van onze kunstenaars
mogen wij hopen, dat wij met deze excur
sie een nieuwe weg hebben ingeslagen.
T. R.
(Van onze correspondent in Parijs)
Het bureau van het Franse toerisme
heeft gegevens bekend gemaakt over het
bezoek aan de Cöte d'Azur gedurende het
tijdvak van Januari tot October van dit
jaar. Daaruit blijkt, dat de Rivièra nog
altijd een uitgezocht doelwit voor toeristen
is wat niemand overigens zal verwon
deren en dat de Fransen zélf nog steeds
in de meerderheid zijn tegenover de bui
tenlanders. Niettemin is ook hün aantal
de laatste jaren aanzienlijk gestegen en
onder die buitenlanders nemen de Ameri
kanen een positie van groeiende betekenis
in, niet in de laatste plaats vanwege de
sommen, die zij uitgeven.
Die omstandigheid heeft een der mach
tigste Amerikaanse hótelconcerns Inter
continental Hotels, waarin de Pan Ameri
can Airways belangrijke kapitalen hebben
geïnvesteerd op de gedachte gebracht
een eigen keten van hotels in Europa, en
in het bijzonder in Frankrijk, te vestigen.
Die hotels zullen volgens de modernste
regels worden ingericht. Alle kamers zul
len warme en koude lucht- en watervoor
ziening krijgen, alsmede van radio- en
televisietoestellen worden voorzien. Ook de
maaltijden zullen op Amerikaanse wijze
worden toebereid en opgediend.
De accommodatie van de Europese, en
speciaal Franse, hotels is reeds lang een
kwestie, welke in internationale krin
gen een voorwerp van zekere zorg heeft
gevormd. Zowel de O.E.E.S. als de F.O.A.
beide organisaties voor internationale
economische samenwerking hebben er
jaren geleden al rapporten over opgesteld.
En daarin werd bij de Europese hötel-
on dernemingen aangedrongen op meer
comfort en moderner accommodatie. Het feit
dat de Amerikanen nu van plan schijnen
te zijn de organisatie van de hotels in
Europa voor hun eigen cliëntèle zélf ter
hand te nemen, kan er op wijzen dat in
hun ogen die aanbevelingen niet met de
gewenste voortvarendheid ter harte zijn
genomen.
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent in Brussel)
De heer Leon Bekaert, voorzitter van het
verbond der Belgische nijverheid, heeft
zich een principieel tegenstander verklaard
van de instelling van de vijfdaagse werk
week in België..Hij erkende dat in sommige
bedrijven de verkorting van de werkduur
zou kunnen bijdragen tot een betere orga
nisatie van het werk en dat misschien zelfs
een lagere kostprijs er het gevolg van zal
kunnen zijn. In het algemeen echter zal een
verkorte werktijd de werkloosheid, die in
België voornamelijk het Vlaamse land
teistert, nog groter doen worden.
De vijfdaagse week zal voor de meeste
bedrijven een ondragelijke financiële last
vormen, nu de concurrentievoorwaarden
van de Belgische industrie beter worden
door de opleving van het zakenleven in de
wereld en de stijging van de lonen bij de
meeste Europese concurrenten.
Spreker hoopte dat spoedig overleg met
de vakbonden zou kunnen worden gepleegd
en wees er op dat een actie voor een kor
ter werktijd begonnen was in de vorm van
een petitionnement aan het internationaal
arbeidsbureau te Genève.
Alleen wanneer de overige Europese re
geringen eveneens zouden besluiten de vijf
daagse werkweek in te stellen, zou deze in
België worden ingevoerd.
Van de propaganda rond het petitionne
ment hebben sommige vakbondsleiders
echter gebruik gemaakt om met stakingen
te dreigen. Voornamelijk tegen deze ge
vaarlijke ontwikkeling heeft de heer Be
kaert uit naam van de Belgische werkge
vers gereageerd.
VRIJDAG 17 DECEMBER
Stadsschouwburg: „Delila", De Verenigde
Spelers, 8 uur. Concertgebouw: Noord'hol-
lands Philharmonisch Orkest met Aafje
Heynis, alt, 8 uur. Nassauplein 8: Theosofi
sche vereniging, 8 uur. Cultura: Filmavond
over wintersport, 8 uur. Lido: „Onderwereld
van Montmartre", 18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Het huis der stilte", 18 jaar, 7 en
9.15 uur. Frans Hals: „Als vrouwen bege
ren", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Palace: „The
command", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Roxy: „De
zeven zondaars", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Rem
brandt: „Carnival Story", 18 jaar, 7 en 9.15
uur. Minerva: „Hans Christian Andersen,
alle leeft., 8.15 uur.
ZATERDAG 18 DECEMBER
Stadsschouwburg: „Elektra", Nederlandse
Comedie, 8 uur. Lido: „Onderwereld van
Montmartre", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
„Angst voor het huwelijk", 18 jaar, 23.30 uur.
Luxor: „Het huis der stilte", 18 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Als vrouwen be
geren", 18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Palace:
„The command", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Roxy: „Het leven is geen lolletje", alle
leeft., 2.30 uur. „De zeven zondaars", 13 jaar,
7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Carnival Story",
18 jaar, 2, 4.15 7 en 9.15 uur. Minerva: „Hans
Christian Andersen, alle leeft., 2.30, 7 en
9.15 uur.
Vit het cijfermateriaal, dat door het
Economisch Instituut voor de Middenstand
is gepubliceerd over het omzetverloop in
het midden- en kleinbedrijf gedurende
October 1954, kan worden geconcludeerd,
dat de geldomzetten in vrijwel alle bran
ches in deze maand groter waren dan in
de corresponderende maand van 1953. In
verschillende branches deed het prijsver
loop sedert vorig jaar mede zijn invloed
op de omzet gelden.
Evenals in de voorafgaande maand ver
toonden de geldomzetten in October wat
de voedingsmiddelenbranches betreft, de
grootste stijging in de détailhandel in
aardappelen, groenten en fruit, te weten
10 procent. Dit houdt vooral verband met
het in deze branche relatief hoge prijspeil,
hetwelk het gevolg is van de minder gun
stige weersomstandigheden in dit jaar.
Ook in het slagersbedrijf werd een niet
onbelangrijke omzet vermeerdering geno
teerd (8 procent). In de andere branches
was de vooruitgang kleiner. In het kruide-
niersbedrijf, de melk- en zuivelhandel en
de bakkerij bedroeg de omzetstijging na
melijk respectievelijk 6, 5 en 4 procent.
Bij de duurzame consumptiegoederen
liep de omzetontwikkeling in de onder
scheiden branches nogal uiteen. De groot
ste omzetstijging werd behaald in de
détailhandel in glas, aardewerk, porcelein
en huishoudelijke artikelen. Het minst
gunstig was de omzetbeweging daarente
gen in de détailhandel in meubelen en
aanverwante artikelen, waar de October-
omzetten in 1954 op het niveau lagen van
1953. In de kantoorboekhandel kon een
stijging met 13 procent worden genoteerd.
De omzet in schoeisel en die in textielwa-
ren namen toe met respectievelijk 10 en
12 procent, terwijl in de boekhandel 2 pro
cent meer dan in October 1953 werd om
gezet.
In de genotmiddelensector was de toe
neming van de geldomzetten in de détail
handel in alcoholhoudende en alcoholvrije
dranken v.»n betekenis, namelijk 7 procent.
Het banketbakkersbedrijf en de détailhan
del in tabaksfabrikaten zagen hun geld
omzetten met 4 respectievelijk 2 procent
omhoog gaan. In het kappersbedrijf werd
een omzetstijging met 8 procent behaald
en in het drogisten- en het opticiensbedrijf
stijgingen van respectievelijk 6 en 3 pro
cent.
Bij de meeste branches, waarvoor het
Economisch Instituut voor de middenstand
maandindexcijfers van het omzetverloop
publiceert, is in October ook ten opzichte
van September omzetstijging opgetreden.
Voor verscheidene bedrijfstakken is het bij
de beoordeling van de resultaten van be
lang er rekening mede te houden, dat
October een Zaterdag méér telde dan Sep
tember. Voorts speelden in enkele bran
ches de najaarsverkopen een grote rol. Dit
was het geval in de textiel- en schoen-
handel, die een respectievelijk 38 en 30
procent hogere geldomzet dan in Septem
ber behaalden. Geringer was de omzet-
toeneming bij de détailhandel in alcohol
houdende en alcoholvrije dranken, de bak
kerijen en de slagerijen, die met respec
tievelijk 11, 10 en 9 procent vooruitgingen.
Hierbij bleven de kruideniersbedrijven, de
bakkerijen en de drogisterijen, met 8 pro
cent toenemen, slechts weinig ten achter.
In de boekhandel moest evenwel tenge
volge van een verminderde verkoop van
schoolboeken een achteruitgang met 24
procent worden genoteerd. In de kantoor
boekhandel en de détailhandel in aard
appelen, groenten en fruit bleef de daling
tot 4 procent beperkt.
TONEEL EN DANS
Vrijdag 17 December, Stadhuis, 19.45 uur:
Feestelijke bijeenkomst onder auspiciën
van Haarlems Interscholair Comité waar
aan de kanskunstenaar Indra Kamadjojo
meewerkt. Sprekers zijn wethouder D. J.
A. Geluk en dr. Ph. J. Idenburg als voor
zitter van het UNESCO-centrum Neder
land.
rZaterdag 18 December, Stadsschouwburg, 20
uur: De Nederlandse Comedie met „Elek
tra" van Sofocles in de vertaling van dr.
P. C. Boutens en geregisseerd door de zelf
medespelende Tqn Lutz. In de voornaam
ste rollen: Ank van der Moer, Lous Hensen,
Ellen Vogel, Guus Hermus en K. van Dijk,
met Vera Bondam als gast.
Zondag 19 December, Stadsschouwburg, 19.30
uur: „De drie zusters" van Anton P. Tsje-
chof door de Nederlandse Comedie onder
regie van Peter Scharoff, met Ank van der
Moer. Mimi Boesnach en Ellen Vogel in de
titelrollen. Verder: Guus Hermus, Koen
van Dijk, Louis van Gasteren, Ton Lutz en
Fons Rademakers.
Maandag 20 December, Minerva Theater.
20.15 uur: Onder aupspiciën van het Bij
zonder Kerkewerk van de Nederlands
Hervormde gemeente Heemstede wordt
„Een Kerstspel" van Dorothy Sayers onder
regie va» Wim Paauw vertoond. Herha
ling op Dinsdagavond 21 December, zelfde
tijd.
Dinsdag 21 December, Concertgebouw, 20
uur: De lekenspelgroep van de Hervormde
Jeugdraad speelt onder leiding van Wika
W. Veenstra „De Ster van Bethlehem" van
Martinus Nijhoff. Samenzang van Kerst
liederen onder leiding van de organist
Klaas Bolt.
Woensdag 22 December, Stadsschouwburg,
20 uur: Het toneelgezelschap „Johan
Kaart" geeft een vertoning van de klucht
„Potasch en Perlemoer met vacantie". De
medewerkenden zijn onder anderen: Tilly
PérinBouwmeester. Ingeborg Winkler,
Johan Kaart, Johan Boskamp en Matthieu
van Eysden.
Donderdag 23 December, Stadsschouwburg,
14 uur: De toneelgroep Puck speelt onder
auspiciën van de Haarlemse Kunstgemeen
schap het romantische kinderblijspel
„Jacht op een ponnie" van Mies Bouhuys,
geregisseerd door Egbert van Paridon, met
décors en costuums van Noni Lichtveld.
Donderdag 23 December, Stadsschouwburg,
20 uur: Voor leden van de Algemene Ne
derlandse Grafische Bond vertoont de to
neelgroep „Puck" het satirische blijspel
„De wijze kater" van Herman Heijermans
onder regie van Egbert van Paridon en
met Cas Baas in de titelrol.
MTJZIEK
Vrijdag 17 December, Concertgebouw, 20 uur:
Vierde V-concert door het N. Ph. O. onder
leiding van Toon Verhey met Aafje Heynis
(alt) als soliste. Programma: Londense
Symphonie van Haydn, aria uit „Ariadne
op Naxor" van Haydn, de Kerstliederen
cyclus van Cornelis en de Derde Sympho
nie van Schubert.
Zaterdag 18 December, Treslong, Hillegom,
20 uur: Onder auspiciën van de Kunstkring
Bloembollenstreek geeft de Nederlandse
Reis-Opera (voorheen de Utrechtse Opera)
een uitvoering van „Don Pasquale" van
Donizetti onder leiding van Chris Burgers.
Zaterdag 18 December, Waalse Kerk, 20 uur:
Kerstconcert door Hendrik Lasschuit (or
gel) en Arie Butter (hobo). Werken van
Paehelbel, Handel, J. S. Bach, Telemann,
Paul Chr. van Westerling, Haydn, Karg
Elert.
Zaterdag 18 December, Evangelische Broe
dergemeente, 20 uur: Kerstconcert door
Overveens Dameskoor onder leiding van
Cor Igesz met medewerking van de orga-
niste Bets Nederkoorn en Bert Esser,
hobo. Onder meer wordt uitgevoerd een
Kerstcantate van J. R. Cosquino de Bussy,
samengesteld uit oud-Nederlandse liederen.
Zondag 19 December, Concertgebouw, 20.15
uur: Onder leiding van Fred Luijken
wordt de Kerstcantate „Het Blijde Uur"
van Sas Bunge uitgevoerd door een inter
scholair orkest, het koor van de Rijks
kweekschool, de blokfluitgroep van de
muziekschool van „Toonkunst" en Noor
tje de Vries, declamatie. Onder, auspiciën
van de Nederlandse Jeugdgemeenschap
(Tuinzaal).
Maandag 20 December, Grote Markt, 15.30
uur: Het carillon van de Grote Kerk wordt
bespeeld door Arie Peters, stadsbeiaardier.
die men ook kan beluisteren op Vrijdag
van 11.3012.30 uur.
Maandag 20 December, Concertgebouw,
16.30 uur: Concert voor de lagere scholen
onder auspiciën van de Commissie voor
de culturele vorming van de schoolgaande
jeugd. Uitgevoerd wordt de cantate „Het
Blijde Uur" van Sas Bunge (zie Zondag)
onder leiding van Fred Luijken.
Maandag 20 December, gebouw Cultura, 20
uur: Kerstbije'nkomst van de N.V.V.-
Vrouwenbond Haarlem met medewerking
van de sopraan Nelly Groenevelt en de
pianiste Berta Bonset. Verder kan men
luisteren naar voordracht door Riek Bon
setHorst.
Maandag 20 December, Concertgebouw, 20
uur: Uitvoering van hét Kerstoratorium
van Hubert Cuypers door Haarlems Ge
mengd Koor, versterkt door „Polyhymnia"
en met begeleiding door het N. Ph. O. en
Gosse Kroese, orgel. Vocale solisten: de
sopraan Greet Koeman en de bas Herman
Hülsmann, het. geheel onder leiding van
Jan Booda.
Woensdag 22 December, gebouw Protestan
tenbond, 14.15 uur: Kerstmiddag van de
Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen
met medewerking van het koor onder lei
ding van Cor Igesz. Het Kerstevangelie
wordt voorgelezen door mej. dr. J. W.
Herfst. Oud-leerlingen van de heer L. J.
van Mechelen voeren een Kerstspel op.
Woensdag 22 December, Minerva Theater,
20 uur: De Heemsteedse Christelijke Ora
toriumvereniging geeft een uitvoering van
het Weihnachts-Oratorium van Bach
(cantates 1, 2, 5 en 6) onder leiding van
George Robert, begeleid door het N. Ph. O.
Voor de solisten: zie hieronder.
Donderdag 23 December, Minerva-Theater.
20 uur: Weihnachts-Oratorium van Bach
door de Heemsteedse C.O.V. onder leiding
van George Robert. Solisten: Mea Boon
Naberman. Aafie Heynis, Han le Fèvre en
Peter de Vos. Begeleiding: N. Ph. O. en
mevr. N. Barnard de Graaf, clavecimbel.
DIVERSEN
Vrijdag 17 December, Stadsschouwburg, 20
uur: De toneelgroep „De Verenigde Spe
lers" vertoont het blijspel „Delila" van
Ferenc Molnar, geregisseerd door Jan
Grefe.
Vrijdag 17 December, gebouw St. Bavo, 19.30
uur: Ontspanningsavond van de Algemene
Bond van Ouden van Dagen door het Oké-
cabaret met het jubileumprogramma
„Vijf jaar humor". Muzikale leiding Eddy
Sweerus en algehele leiding Johnny James.
Vrijdag 17 December, De Leeuwerik, 20 uur:
Opvoering van de thriller „Het spook van
Canterville" door mr. H. M. Planten door
de PEN-spelers. Herhaling op Zaterdag
avond.
Vrijdag 17 December, gebouw Cultura, 20
uur: Vertoning van films over de winter
sport in diverse Europese landen.
Zaterdag 18 December, Kloppersingelkerk,
10 uur: Avondvergadering van de bonden
van jongelingsverenigingen op gerefor
meerde grondslag, met medewerking van
de organist J. Klinkhamer en de trompet
tist J. Verhoef.
Zaterdag 18 December, Sportparkrestaurant,
20 uur: Ten bate van de Stille Armen
speelt Heemsteeds fanfarecorps „Excel
sior" onder leiding van L. ter Braake. Ver
der opvoering van schetsjes door „Nut en
Genoegen" onder regie van L. Beek.
Zaterdag 18 December, Lido Theater, 23.30
uur: Nachtvoorstelling van „De angst voor
het huwelijk". Zondagmorgen ril uur: we-
dervertoning van de muziekfilm „De
Troubadour" naar de gelijknamige opera
van Verdi.
Zondag 19 December, Rembrandt Theater,
11 uur: Herhaling van de bijzondere voor
stelling van de film „Kon Tiki" door Thor
Heyerdahl over diens expeditie per hout
vlot naar de Stille Oceaan.
Maandag 20 December. Brinkmann. 14 uur:
Kerstmiddag van de Nederlandse Vrouwen-
Electriciteitsvereniging met medewerking
van Dinja de Wolff, declamatrice, me
vrouw R KramerHulshoff, zang en
mevrouw J. J. BrinkFeenstra, piano.
Dinsdag 21 December, Brinkmann, 20 uur:
De heer J. G. N. Renaud, conservator van
de Rijksdienst voor oudheidkundig bodem
onderzoek, spreekt over „Vrouwe Archaeo-
iogica in de rechterstoel" voor de groep
Kennemerland van de Archaeologische
Werkgemeenschap.
TENTOONSTELLINGEN
Teylers Museum: Tentoonstelling van teke
ningen van Hendrick Goltzius (15381617).
Geopend tot 31 December op iedere werk
dag behalve Maandag van 113 uur en de
eerste Zondag van elke maand van 13
uur.
Huis Van Looy: Tot en met 1 Januari groeps
tentoonstelling van werken van tien leden
van het genootschap „Kunst zij ons doel"
te Haarlem. Geopend op werkdagen van
1017 uur; 's Zondags van 1317 uur.
"h
Het is begrijpelijk dat men het woord
marketentster in verband heeft ge
bracht met mark en met tent. Een
ethymoloog van de koude grond om
schrijft het woord als: „vrouw die op
het veld, op de grenzen (mark grens),
een tent of winkeltje opslaat". Van
deze verklaring deugt niets. Noch met
mark noch met tent heeft ons woord
iets te maken. Wij hebben het in de
zestiende of het begin van de zeven
tiende eeuw overgenomen van de Duit
se huursoldaten, die xn het leger der
Republiek dienden. En zij hadden het
op hun beurt weer uit het Italiaans,
waar het mercatante luidde. Merca-
tante nu betekent niets anders dan:
handelaar, Frans marchant. Behalve
marketentster kende men ook het
woord zoetelaarster, dat niets heeft uit
te staan met zoet, maar verwant is met
zieden: koken
Frans Halsmuseum: Groepsportretten van
Frans Hals, expositie van nieuwe aan
winsten uit de Recuperatie, gerestaureer
de goudleerzaal. Geopend van 1015 en
Zondags van 13—15 uur.
Schotersingel 117 a: Palestina-diorama's
(Bijbelse voorstellingen). Geopend op
aanvraag.
Vrijburglaan 17, Overveen: Tinholtcollectie.
Op werkdagen geopend van 9 tot 12 en
van 14 tot 16 uur.
Cruquiusmuseum, Heemstede: Historische
stoommachines en grote maquette van
Nederland met waterstanden en overzicht
overstromingsramp Februari 1953.
Kunsthandel Leffelaar, Wagenweg: Tentoon
stelling „Aspects de Paris" van Frans
Funke. Tevens expositie van appliqué's,
weefwerk en ceramiek van Josje Smit.
Geopend tot 3 Januari op werkdagen van
10—17 uur.
Huis met de Kogel: Expositie van schilde
rijen en tekeningen van de Zandvoortse
kunstschilder Henk van der Vliet. Van 18
December (15 uur) tot 8 Januari.
Brinkmann, Grote Markt: Schilderijen en
gouaches van Jan Makkes Jr. Geopend op
Zaterdag 18 en Zondag 19 December van
1022 uur.
Gerzon, Grote Houtstraat: „Kindertekenin
gen uit vele landen". Geopend van 18 De
cember tot cn met 4 Januari op werkdagen
(behalve Maandagmorgen) van 912 en
25.30 uur.
ADVERTENTIE
KUNSTHANDEL
^DEL
HAARLEM
WAGENWEG 102
REPRODUCTIES
naar oude en moderne meesters
Te Pretoria is gisteren het stoffelijk
overschot van President Kruger aan den
schoot der aarde toevertrouwd. Aan het
graf werd het woord gevoerd door Schalk
Burger, De Wet en Botha. De beide
eersten brachten hulde aan den persoon
van Kruger, Botha zeide, dat Kruger in
de geschiedenis van het Afrikaander volk
de plaats innam die Mozes vervulde in
de geschiedenis der Israëlieten. Botha las
den laatsten brief voor, dien Kruger hem
had geschreven en waarin hij het volk
den raad gaf, steeds te zoeken wat goed
en schoon was in het verleden en steeds
eenheid en eenigheid te doen heerschen.
