Regeringscijfers tonen wel
degelijk vooruitgang
I6g
frrr?
i;v;
Wereldnieuws
Langere leerplicht en lagere
leerlingenschaal noodzakelijk
PANDA EN DE SPOKEN-MEESTER
Wie bij voorkeur echte
rookt, behoeft zich dit
Amerikaanse sigaretten
grote genoegen om de
prijs niet langer te ontzeggen!
2
Actieve landbouwersvoldoende rijst-
productie en gedaald sterftecijfer
dt klKKIO k(ivJJ6U km!
p/nanSA
De radio geeft Vrijdag
Vele Kamerleden in Voorlopig Verslag
Critiek op het „spellings-beleid"
KEIP naast luxor
Toch ió l\et
zo
V.
Oorzaken
DONDERDAG 23 DECEMBER 1954
Kabinet-Ali beet van zich af
America's
popular
cigarette
85 cent per pakje
Made.in Holland for the Successors to Brown Williamson Tobacco Corp.,
Louisville, Ky. U.S.A.
Britse vliegtuigproductie
weer onder ministerie?
SCHILDPAD BRILLEN
DJAKARTA (P.I.A.) Het antwoord
van de Indonesische premier, Ali Sastroa-
midjojo, aan de oppositie na de indiening
van de motie van wantrouwen, die zoals
eerder is bericht werd verworpen, bevat
verscheidene mededelingen over de ont
wikkeling in Indonesië, waarmee premier
Ali zeide te willen aantonen, dat het hui
dige beleid het volk zeker ten voordele
strekt. Grafieken van de staatspolitie
tonen volgens hem een dalende tendens
van de ordeverstoringen. Er vinden inder
daad prijsstijgingen plaats, doch de rege
ring doet alles om de prijzen van artikelen
als rijst, suiker, zout, petroleum en textiel
te stabiliseren. De export in 1954 is in ver
gelijking met die in 1953 vooruitgegaan.
Het aantal coöperatieve verenigingen,
dat eind 1950 1.153 bedroeg en eind 1953
8.223 is in Augustus 1954 gestegen tot 9.340.
De eigen activiteit van de landbouwers met
betrekking tot opbouwwerkzaamheden is,
dank zij de leiding van de regering, op het
ogenblik in geheel Indonesië waar te
nemen. Volgens het regeringsantwoord zal
men -indien men op eerlijke wijze de
jaren 1953 en 1954 met de voorafgaande
jaren vergelijkt tot de slotsom komen,
dat een geweldige vooruitgang is geboekt
op het gebied van de landbouw in het alge
meen.
Rijstimport overbodig?
In 1953 bedroeg de rijstimport 600.000
ton of ongeveer 1,2 milliard rupiah, in
1953 is zij gedaald tot 300.000 ton of 600
millioen rupiah en in 1954 is dit weer
gedaald tot 100.000 ton of 200 millioen
rupiah. Voor 1955 hoeft geen rijst meer
te worden ingevoerd. Dit zichzelf be
druipen heeft tot gevolg, dat de rijst
prijzen gestabiliseerd zijn en dat de
volksvoeding in de dessa's er door ver
beterd wordt.
De regering is van mening, dat de volks
gezondheid met de dag beter wordt, of
schoon zij nog niet aan de verwachtingen
voldoet. Dit kan worden aangetoond door
de daling van het sterftecijfer van 22 per
cent in 1950 tot 14 percent in 1954. Ook het
sterftecijfer van kinderen beneden de leef
tijd van 1 jaar is van 30 percent in 1950
gedaald tot 11,3 percent in medio 1954, en
sterfte ten gevolge van bevallingen is ge
daald van 7 percent tot 3'A percent. Daar
entegen is het geboortecijfer gestegen en
wel van 2,7 percent in 1950 tot 4,2 percent
ill 1954, hierdoor bedraagt de bevolkings
toeneming in Indonesië thans 2,8 percent
(vóór de souvereiniteitsoverdracht bedroeg
deze volgens deze cijfers ongeveer 1,5
Over de begroting wordt in het rege
ringsantwoord gezegd, dat bij het samen
stellen van het staatsbudget voor de eerste
termijn bij het begin van 1954 een deficit
van 1.246 millioen rupiah geconstateerd
werd. Dit bedrag is het verschil tussen de
uitgaven groot 13.544 millioen rupiah en de
inkomsten 12.298 millioen rupiah. In Juni
1954 werd vervolgens geconstateerd dat
over het algemeen het staatsbudget ge
handhaafd kon worden, wat echter niet het
geval is of was ten opzichte van de
inkomsten.
ADVERTENTIE
Vooreen GOEDE vulpen
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
„De door de regering getroffen maat
regelen ter verhindering van slechte in
vloeden op de Indonesische financiële en
economische ontwikkeling hebben niet aan
de verwachtingen voldaan, zodat de rege
ring genoodzaakt was de geraamde inkom
sten te wijzigen, overeenkomstig de door
de situatie ontstane druk. Verder hebben
de ministeries voor hun respectievelijke
begrotingen aanvullingen nodig. Met de
additionele begrotingen komt het gehele
deficit voor 1954 op ruim 3.500 millioen
rupiah," aldus het antwoord.
Over de deviezen positie zegt het rege
ringsantwoord, dat in 1952.een verminde
ring van 2.574 millioen rupiah in de devie
zenvoorraad optrad en in 1953 van 1.386
millioen rupiah. Het gebruik van de devie
zen in 1954 wordt aan een strenge controle
van de regering onderworpen. De uitgaven
aan deviezen in 1954 werden verricht ten
behoeve van het volk in verband met de
Lebaran (onder meer voor de import van
textiel en andere benodigdheden), terwijl
in dat jaar de regering tevens genoodzaakt
was een groot bedrag aan deviezen af te
staan voor aflossingen van de buitenlandse
verplichtingen van de voorgaande kabi
netten. Dit had tot gevolg, dat de deviezen-
positie sterk daalde, doch in de tweêde
helft van 1954 trad er een merkbare ver
betering in. Eind September was de devie
zenvoorraad 1.500 millioen rupiah, eind
October meer dan 1.600 millioen rupiah en
volgens de balans van de Bank Indonesia
komt de door de huidige regering geraamde
intering van 600 millioen rupiah op eind
November niet meer voor. „Aan het eind
van dit jaar zal de deviezenpositie dezelfde
zijn als die bij het begin van dit jaar en
van wegsmijten van deviezen is dus geen
sprake," aldus het regeringsantwoord.
BARfÉLIORISSTR. HAARLEM TEL 13439
FERD B01STR- 48 A DAM TEL: 717162
ADVERTENTIE
GEBREIDE SHAWLS MUTSEN
ADVERTENTIE
c
ïht/etcrh
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15
Platen. 8.30 Idem. 9.00 Voor de zieken. 9.30
Voor de huisvrouw. 9.40 Platen. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Alt, hobo en orgel. 11.30
Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Platen. 12.53 Platen of actualiteiten.
13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.45 Kamerorkest.
15.15 Voordracht. 15.35 Vocaal ensemble. 16.00
Reportage. 16.15 Kamermuziek. 16.55 Platen.
17.00 Voordracht. 17.20 Platen. 17.30 Sopraan
en piano. 17.45 Stemmen van Overzee. 18.00
Platen. 18.15 Fanfare-corps. 18.35 Platen. 19.00
Nieuws en weerbericht. 19.10 Regeringsuit
zending: Verklaring en toelichting, waarin
opgenomen een Veilig Verkeer klankbeeld
en te pl.m. 19.20 uur het emigratiepraatje
van H. A. van Luyk. 19.30 Platen. 20.00
Radiokrant. 20.20 Advents-samenkomst. 21.30
Terugblik in dankbaarheid. 22.25 Weihnaohts-
oratorium <le deelt. 23.00 Nieuws. 23.15
Platen. 24.001.00 Ned. Herv. Kerstnacht
dienst.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws 8.18 Platen. 8.45
Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10
Platen. 9.40 Idem. 10.00 Avonturen met kin
deren, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de kleuters. 10.40 Viool en piano. 11.05
Radiofeuilleton. 11.25 Orgel en zang. 12.00
Dansmuziek. 12.30 Land- en tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Sport cn prognose. 12.48 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen en
platen. 13.30 Kerstbijeenkomst. 14.30 Kamer
orkest en solist. (Om 15.30 Voordracht). 16.00
Platen. Voor de kindéien. 17.000 Pianoduo.
17.20 Muzikale causerie. 18.00 Nieuws. 18.15
Actualiteiten. 18.20 Lichte muziek. .18.45 De
strijd voor meer welvaart, causerie. 19.00
Voor de jeugd. 19.15 Muzikale causerie. 19.30
Nieuws. 19.35 Kerstfeest voor de kinderen.
20.30 Kamerkoor, strijkensemble en orgel.
2100 Amusementsmuziek. 21.35 Buitenlands
overzicht. 21.50 Platen. 22.40 Vandaag, cau
serie. 22.45 Avondwijding. 23.00 Nieuws.
23.15 Symphonie orkest. 24.00 Plechtige
Nachtmis.
TELEVISIE (V.A.R.A.)
20 15 Actualiteiten en weeroverzicht. 20.30
Voordracht. 21.00 Mephisto-Valse, film. 21.15
Pauze. 21.20 Kerstprogramma.
(NTSl 23.52—1.30 Gez. programma
AVRO, KRO, VARA en VPRO: Plechtige
Nachtmis in de Cat'nedraal Notre Dame de
Paris.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Omroeporkest. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen.
13 30 Gevarieerde muziek. 14.00 Filmuziek.
14 45 Platen. 15.45 Zang, piano en koor. 16.02
Operamuziek. 17.00 Nieuws. 17.10 Amuse
mentsmuziek. 17.30 Platen. 18.00 Idem. 18.05
Godsdienstige uitzending. 18.30 Voor de sol
daten 19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 20.15
Kerstconcert. 21.00 Platen. 21.15 Kerstcon
cert. 21.50 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Orgel.
23 00 Nieuws. 23.05 Vlaamse muziek. 23.20
Kerkelijke muziek. 23.45 Kerstliederen. 24.00
—1.00 Pontificale Nachtmis.
BBC J J
22.00—22.30 Nieuws. Feiten van de dag en
Pc Dienst van 9 teksten en liederen, in King's
College Chapel, Cambridge. (Op 224 m.).
In het Voorlopig Verslag uit de Tweede Kamer inzake de begroting van het ministerie
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen voor het dienstjaar 1955 wordt voldoe
ning van vele leden vermeld.over het feit, dat de minister in de eerste twee jaren
van zijn ambtsperiode nieuwe voorzieningen tot stand heeft weten te brengen, die
voor onderwijs en cultuur van grote betekenis zijn. De aankondiging van een
spoedig te verwachten nota van wijzigingen op het aanhangige wetsontwerp in zake
het kleuteronderwijs had deze leden verheugd. Zij spraken de verwachting uit, dat
de wet op het kleuteronderwijs uiterlijk 1 Januari 1956 in werking zal kunnen
treden. Vele andere leden waren van oordeel dat ons land er momenteel op Onder
wijsgebied in menig opzicht slechter aan toe is dan vóór de oorlog. Tevens meenden
zij een manco aan besluitvaardigheid bij de minister te kunnen constateren, hetgeen
tot uiting zou zijn gekomen bij de voorbereidende behandeling van wetsontwerpen
in de Kamer (kleuteronderwijs, schoolgeld, collegegeld), terwijl, wat de toekomst
betreft, te weinig blijk is gegeven van een vooruitstrevende visie, waarbij de hier-
bedoelde leden voornamelijk het oog hadden op verlenging van de leerplicht en ver
laging van de leerlingenschaal.
De hier aan het woord zijnde leden had
den bij elke voorkomende gelegenheid ge
wezen op de noodzaak voor ons volk om
al het mogelijke te doen voor de ontwik
keling van de aanwezige krachten en ta
lenten onder de jonge generatie, een nood
zaak, die evenzeer volgt uit de kwetsbare
positie van onze economie te midden der
andere volken als uit een eis van demo
cratie. Nader geconcretiseerd, voert dit -
aldus de leden tot verlenging van de
leerplicht tot het 16de levensjaar, gevolgd
door een partiële leerplicht van 2 jaar en
het scheppen van de mogelijkheid om
dat onderwijs te volgen, waarmee de aan
leg strookt, door invoering van een studie-
loon en tenslotte een goede wettelijke re
geling van het kleuteronderwijs.
Zeer vele andere leden achtten het euvel
van de „zitten-blijvers" ontstellend. Het
zal inderdaad moeilijk tot een oplossing
gebracht kunnen worden zonder de leer
lingenschaal te verlagen. Zou daarom op
dit punt niet eerder enige verbetering
kunnen worden bereikt door wijziging van
de leerprogramma's en door meer indivi
dueel gericht onderwijs dan door het
stichten van scholen voor zwakbegaafden,
zo vroegen deze leden zich af.
Met belangstelling hadden vele leden,
kennis genomen van de totstandkoming
van een nieuwe woordenlijst der Neder
landse taal. Wanneer denkt de minister
de invoering daarvan verplicht te stellen?
En is hij bereid, daarbij een behoorlijke
overgangstermijn vast te stellen? Is de
minister niet van mening, dat, alvorens
de woordenlijst op de scholen verplicht
wordt gesteld, het nodig is alsnog het
oordeel over de praktische mogelijkheden
van toepassing te vragen aan de verschil
lende instanties van *L.O., U.L.O. en V.H.
M.O.? Het beleid van de minister met be
trekking tot de spelling werd door vele
leden bedenkelijk geacht. Naar zij meen
den te weten, heeft de commissie-Van
Haeringen reeds in 1952 haar rapport aan
de minister aangeboden. Indien dit juist
is, waarom is het dan pas onlangs gepu
bliceerd?
Onderwijzerstekort
Naar aanleiding van de Onderwijsnota
hadden verscheidene leden de indruk, dat
de ernst van de toestand nog niet volledig
tot de minister is doorgedrongen. In hët
bijzonder dê verwachting, dat het tekort
aan onderwijzers in 1962 of 1963 zou zijn
opgeheven, had tot een zekere ongerust
heid aanleiding gegeven De hier aan het
woord zijnde leden konden zich niet aan
de indruk onttrekken, dat de achtereen
volgende bewindslieden nimmer met alle
energie naar een verhoging van het aantal
onderwijzers hebben gestreefd uit vrees
voor een toekomstig overschot, een vrees,
die volkomen ongegrond geacht moet wor
den, gezien de veel te hoge klassebezetting.
Van verschillende zijden opperde men
een mogelijkheid tot oplossing van de
moeilijkheden door het eerste schooljaar
van de pas leerplichtige kinderen te zien
als de eindphase van het kleuteronderwijs.
Dit jaar verplicht kleuteronderwijs zou
dan gegeven kunnen worden door de ge
diplomeerde kleuterleidsters, die met goed
gevolg de applicatiecursus hebben door
lopen, onder meer voor de didactiek van
de vakken, die nu in het eerste leerjaar
van de lagere school worden onderwezen.
Zeer vele leden vroegen, mede in ver
band met de mogelijkheden tot oplossing
van het onderwijzerstekort, andermaal de
aandacht voor de salariëring van onder
wijzers, nu een algemene salarisverhoging
van 6 pet. is toegestaan. Om deze midden
groep niet opnieuw achterop te laten
raken doch integendeel in staat te stellen
de reeds belangrijke achterstand voor een
goed deel in te lopen, zou volgens de me
ning van deze leden de tijd gekomen zijn
voor een behoorlijke bezoldiging der leer
krachten, welke is aangepast aan de be
langrijkheid van hun taak.
Klassegrootte
Blijkens de recente statistiek van de
school- en klassegrootte bij het gewoon
lager onderwijs 19331954 bedroeg het
totale aantal leerlingen in 1953 1.289.000
en thans 1.357.000. Het aantal onderwijzers
was respectievelijk 36.154 en 37.619. Door
dat de groei van het leerlingenaantal ver
houdingsgewijs sterker was dan de toe
neming van het aantal onderwijzers, steeg
het gemiddeld aantal leerlingen per klasse
van 35,6 in 1953 tot 36,1 in 1954.
Uit deze getallen blijkt wel duidelijk,
dat, zelfs als men er in slagen zou het hui
dige directe tekort aan onderwijzers bin
nen enkele jaren aan te vullen, er dan in
feite nog een wantoestand zou bestaan,
die om radicale verbetering roept. De hui
dige wettelijke leerlingenschaal is naar de
overtuiging van de hier aan het woord
zijnde leden veel te hoog en paedagogisch
niet verantwoord. Het zal zaak zijn, met
de meeste kracht naar spoedige verbete
ring te streven. Voorlopig ware te streven
naar de volgende schaal: tot en met 30
leerlingen: 1 leerkracht (gelijk thans); van
31 tot en met 65 (75) leerlingen: 2 leer-
28. „Kom lui, laten we daar binnen eens
een kijkje nemen", zei de dikke toerist,
„dat jong hier heeft me ervan overtuigd,
dat het spookslot geen flauwe kul is".
„Wacht!", riep Joris, „denk aan de geva
ren, die daar binnen dreigen!" „Dik het
nu maar niet verder aan, lange", zei de
dikke toerist ongeduldig. „Maar ik moet
u toch op het gevaar wijzen", hield Joris
vol. „Ge gaat binnen op eigen risico, maar
ikik moet meegaan uit hoofde van
mijn beroep. Als gids moet ik mede de
gevaren trotseren. En hoewel ik, in alle
bescheidenheid, mijn leven niet hoog stel,
ben ik als kostwinner van„Hoeveel?",
vroeg de dikke toerist kort en zakelijk.
En hij tastte met een gewoontegebaar naar
zijn portemonnaie. Dat laat ik gaarne aan
u over", antwoordde Joris, „ge moogt het
gerust wat aandikken". Het volgende ogen
blik vulde zijn hoed zich met knisperende
bankbiljetten en rinkelende geldstukjes.
„Harde valuta verzacht veel", mompelde
hij dromerig. „Help me herinneren, Panda,
dat ik een grotere hoed moet kopen"
„Bah jij jij denkt alleen maar aan geld",
antwoordde Panda bitter, „denk liever aan
die arme Jolliepop!"
krachten; voor elke 36 leerlingen (nu 45)
meer: 1 leerkracht méér.
Hoger onderwijs
Naar aanleiding van de in de memorie
van toelichting gegeven verzekering, dat
de van binnenuit ondernomen pogingen om
het hoger onderwijs te hervormen tot re
sultaat beginnen te leiden, gaven vele an
dere leden als hun mening te kennen, dat
er op het stuk van de vernieuwing van het
hoger onderwijs nog zeer veel te doen is.
Van de nog vele onopgeloste vraagstukken
noemden zij vooreerst de noodzaak der
aanpassing van het hoger onderwijs aan
de eisen van het maatschappelijk leven.
Vanuit de maatschappij wordt de wens te
kennen gegeven, dat een kortere opleiding
van 3 a 4 jaren aan onze universiteiten en
hogescholen mogelijk zal worden gemaakt.
Een ander probleem wordt gevormd door
de toenemende specialisatie. Om het hoger
enderwijs en de beoefening der weten
schappen op peil te houden zijn in de ja
ren na de oorlog terecht vele nieuwe or
dinariaten, extra-ordinariaten en lectora
ten ingesteld. Hét evenwicht tussen de al
gemene universitaire vorming en de spe
cialistenstudie dreigt hierdoor echter te
worden verbroken.
LONDEN (Reuter) Sir Winston Chur
chill heeft in het Lagerhuis laten door
schemeren dat Groot-Brittannië misschien
weer een ministerie van vliegtuigpro
ductie in het leven zal roepen om vertra
ging in de aflevering van militaire straal
vliegtuigen te voorkomen. Ook in de twee
de wereldoorlog was er in Groot-Brittan
nië een dergelijk ministerie. Churchill zei-
de dat „ongelukken, te weinig prototypen
en onfortuinlijke en tragische gebeurte
nissen" vertragingen hadden veroorzaakt.
Het socialistische parlementslid Wood-
row Wyatt noemde de vertragingen
„schrikbarend".
Mogelijk. De wet dlie echtscheiding to
Argentinië mogelijk maakt, is afgekon
digd. Het Argentijnse episcopaat heeft
president Perón onlangs verzocht de
wet niet te laten afkondigen.
Koude. In México zijn deze week veertien
personen om het leven gekomen door dé
plotseling ingevallen koude.
Vergast. Zestienhonderd papegaaien en
parkieten, dde door drie Nederlanders
Wést-Duitsland waren binnengesmok
keld, zijn op last van de overheid te
Kaldenkirchen vergast. De invoer van
deze vogels is verboden wegens het ge
vaar van een epidemie van papegaaien
ziekte.
Sneeuw. In Tirol is veel sneeuw gevallen,
aldus werd uit Innsbruck gemeld. Op
talrijke plaatsen lag een sneeuwdek van
dertig centimeter.
Weggelopen. Als gevolg van de aardbeving
waardoor de Californische plaats Eure
ka is getroffen, is ongeveer veertig mil
lioen liter water uit het waterreservoir
van de stad weggelopen. Er is nu nog
genoeg voor tweeëneenhalve dag. De
schade wordt op meer dan twee mil
lioen dollar geschat.
Kolonie. De Vietminh-generaal Yo Nigoeyen
Giap heeft een dagorder uitgegeven,
waarin hij de regeringen van de Ver
enigde Staten, Frankrijk en Zuid-Viet-
nam beschuldigt van „ernstige en syste
matische schendingen" van de Geneefse
wapenstilstandsovereenkomsten. Zuid-
Vietnam wordt in een Amerikaanse mi
litaire basis en kolonie veranderd, ald-us
de dagorder.
Geveltourist. Een geveltourist is langs een.
regenpijp de slaapkamer van de voor
zitter van de Franse Kamer van Koop
handel, Emile Chalas, en zijn echtgenote
binnengeklommen en heeft het huis to
het Westelijk deel van Parijs door de
voordeur weer verlaten met een buit
van 250.000 gulden aan juwelen. Mijn
heer en mevrouw Chalas aten beneden,
terwijl de dief de juwelen uit een niet-
gesloten kistje in de slaapkamer weg
nam. Hun zoon hoorde iemand door de
voordeur naSr buitengaan, maar sloeg
er geen acht op.
Onopgelost. De zitting van de organisatie
der algemene overeenkomst voor tarie
ven en handel (G.A.T.T.) die op 8 No
vember te Genève begon, is met het
oog op de Kerstdagen verdaagd. Men is
tot nu toe weinig verder gekomen dan
tot een verduidelijking van de sterk uit
eenlopende standpunten van de deel
nemers. Alle grote vraagstukken bleven
nog onopgelost.
Verbod. De Japanse premier Hatojama
heeft verklaard dat zijn regering haar
uiterste best zal doen voor het tot stand
komen van een verbod op het vervaar
digen én gebruiken van atoomwapens.
Het Japanse ministerie van Volkswel
zijn heeft bekend gemaakt, dat in de
Stille Oceaan gevangen radio-actieve
vis niet langer gevaar scheen op té leve
ren voor de mens. De controle op ge
vangen vis wordt echter voortgezet.
Misschien. De heer G. J. va.n Heuven
Goedhart, Hoge-Commissaris van dé
UNO voor de vluchtelingen, heeft een
Kerstboodschap gericht tot de 80.000
vluchtelingen, die zich nog in de twee
honderd vluchtelingenkampen in Oos
tenrijk, Duitsland, Griekenland, Italië
en Triest bevinden, waar de boodschap
zal worden aangeplakt. De Hoge Com
missaris verklaart, dat de vluchtelingen,
die zich nog in kampen bevinden, zich
misschien overeenkomstig een UNO-
plan, in de landen, waarin zij nu wonen
kunnen vestigen.
Terecht. De enkele dagen geleden in het
hartje van de Ierse hoofdstad Dublin
met kinderwagen en al ontvoerde zui
geling is terug gevonden. Het kind, dé
jeugdige Patrick Berrigan, bleek te zijn
meegenomen door een jonge vrouw naar
Belfast. Zij is moeder van een jongen
van vijftien en een meisje van vier jaar.
Men vraagt zich af of het meisje niét
de jeugdige Elizabeth Browne is, die 25
November 1950 onder gelijke omstan
digheden is verdwenen.
ADVERTENTIE
gr. houtstr.
De Bussumse gemeenteraad heeft af
scheid genomen van wethouder mr. dr. L. J.
J. Caron, die na twintig jaar deel te hebben
uitgemaakt van de gemeenteraad, waarvan
twee perioden als wethouder, öp 74-jarige
leeftijd zijn functie neerlegt. De heer Caron
wérd de gouden médaille van de gemeente
Bussum aangeboden.
WE HEBBEN de vorige maal verteld
dat de aarde niet volkomen regelmatig
loopt, dus niet mathematisch zuiver. Zo
héél erg behoeven we ons over het gedrag
van de aarde overigens niet te beklagen,
want wat haar regelmatige gang betreft,
wint zij het altijd nog van de horloges die
tot wereldkampioen zijn uitgeroepen. En
de nadelen, waarmee de aarde te kampen
heeft tijdens haar wentelende gang om de
zon, zijn werkelijk wel van
formidabeler afmeting dan de
hinderpalen die het mechaniek
van een uurwerk in de weg
worden gelegd.
Want de aarde draait welis
waar om de zon, maar ook de
zon beweegt door het heelal.
XJ zoudt dus bijvoorbeeld een
bromtol kunnen opzetten, en aan de tol
verzoeken tijdens het tollen (ongeveer) een
cirkel te beschrijven, om een punt dat zich
langzaam verplaatst. Dit zou al een hele
opgaaf zijn voor zo'n tol, maar daarmee
zijn we er nog lang niet. In het zonne
stelsel bewegen nog 8 andere planeten,
waaronder een paar geweldige reuzen, en
deze planeten oefenen tijdens hun loop
een steeds wisselende aantrekkingskracht
op de aarde uit. Wanneer onze tol dus
braaf cirkeltjes trekt om het bewegende
middelpunt, zouden we met een achttal
bewegende magneten moeten proberen dit
draaiende stukje speelgoed uit Zijn baan
te trekken.
Maar ook dan is de vergelijking nog
verre van volmaakt. De afstand waarop
de aarde om de zon draait, vertoont
schommelingen van ongeveer 4 millioen
km. Als gevolg daarvan wisselen ook dé
aantrekkingskracht en het gewicht van
de aarde en daarmee de snelheid waarmee
i de aarde om de zon loopt. Bovendien (Nadruk verboden)
draait de maan om de aarde, eveneens met
Wisselende afstanden, maar óók nog met
een wisselend equatoriaalvlak. Om de
draaiende tol zoudt u dus een magneetje
moeten laten bewegen dat in hët midden
van de tol-equator óók nog langzaam op
en neer gaat. En omdat de aardas schom
melingen vertoont, zou de tol bovendien
moeten gaan zwaaien.
Er zijn echter voor de aarde nog meer
belemmeringen. Want op de
zomer-helft van de aarde is
de lucht warmer dan op
de winter-heljt. Die warme
lucht is ijler en weegt daar
door minder dan de atmos
feer op de andere helft.
Dit gewichtsverschil is onge-
veer 14 millioen ton, en ver
oorzaakt een evenwichtsstoring die welis
waar klein, maar toch voldoende is om
door astronomen te worden opgemerkt.
Onze tol, die we op alle mogelijke manie
ren het leven zuur trachten te maken, zou
dus niet eens een uitgebalanceerd instru
ment mogen zijn, maar dient een voort
durend wisselend zwaartepunt te hebben.
We zullen de vergelijking met het speel
goed niet verder trachten voort te zetten,
maar voegen er alleen aan toe dat de tol
ook nog op een wiebelende, schommelende
en op en neer gaande grond zou moeten
draaien, wil zij zich kunnen meten met
de moeilijkheden die de aarde ondervindt
tijdens haar dagelijkse en jaarlijkse bewe
gingen. En dan is het eigenlijk niet minder
dan wonderbaarlijk dat die trouwe aarde
slechts afwijkingen vertoont van duizend
sten seconden per dag. De vraag is thans,
hoe die minimale afwijkingen gemeten-
kunnen worden.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
