IJmuider Courant | 1954 | 24 december 1954 | pagina 2

Gewijzigde waarderings
normen voor aandelen

L

J

PANDA EN DE SPOKEN-MEESTER

Wereldnieuws

Nieuwe staatslening

De radio geeft Zaterdag

De radio geeft Zondag

De radio geeft Maandag

Ben Groeneveld: een
kwart eeuw toneel
voor het volk

Ook Spierpijn

Opvangcentra voor
liftlustige soldaten

VRIJDAG 24 DECEMBER 1954

Effecten- en
Geldmarkt

Achtervolgde auto reed
het water in

DRAADOMROEP

Inbreker stal in één jaar
75.000 bijeen

Initiatief van ANWB:

Toon van Balkom neemt
afscheid als beiaardier

Verzending van zeepost

Reizende expositie over
kernphysisch onderzoek

Onveilig verkeer
in de hoofdstad

TccU Ió het

zo

Meten van
afwijkingen

V.J

De grote emissie van Philips, waardoor
het nominale kapitaal tot rond f 450 mil-
lioen en de beurswaarde tot rond f 900
millioen stijgt, houdt de Amsterdamse
beurs uiteraard in sterke mate bezig en
zal dit de eerste weken blijven doen, daar
de inschrijving op 10 Januari 1955 plaats
vindt en tot die datum de claims worden
verhandeld, waarvan er niet minder dan
ca. 400.000 stuks vrij komen. Dinsdag jl.
werd met de verhandeling van de claims
begonnen en het aanbod viel aanvankelijk
mee. Bij een theoretische prijs van ca.
f 640 a f 660 op basis van de koers der
aandelen voor emissie, stelde de prijs zich
op f 650, later op f 635, maar Woensdag
trad daling tot f 621 in, wat wil zeggen dat
de nieuwe aandelen ca. 286 pet. kosten.
Daar, zoals gezegd, de claimhandel tot 10
Januari a,s. duurt, valt over het verdere
verloop van claimprijzen en aandelen
koersen niets te zeggen, temeer omdat de
buitenlandse belangstelling een onzekere
factor blijft.

Niet alleen echter in de binnenlandse,
maar ook in de buitenlandse vakpers wor
den de financiële en commerciële positie
van dit concern en zijn vooruitzichten
uitermate gunstig geacht en ook uit een
rendementsoogpunt blijft men de aandelen
van Philips als een van de besten van de
beurs beschouwen, een mening, waarin
men nog is versterkt door het optimisme,
dat in de toelichting van de directie op de
emissie tot uitdrukking komt.

Hierin wordt in de eerste plaats ge
wezen op de grote mogelijkheden, welke
de electronica, de televisie en de profes
sionele wetenschappelijke producten aan
alle takken van de onderneming bieden
en die door het Philipsconcern ten volle
kunnen worden benut. Aan de moderni
sering en de efficiency van de productie
en de versteviging van de wereld-omspan
nende verkooporganisatie wordt immers
voortdurend aandacht besteed en het een
met het ander wettigt de verwachting van
een toenemende activiteit.

Voor de aandeelhouders is het bemoe
digend te lezen dat de winst zich in stij
gende richting blijft bewegen en dat naar
het oordeel van de directie ook over het
door de emissie vergrote kapitaal niet al
leen een dividend zou kunnen worden uft-
gekeerd, gelijk aan dat over 1953 (14 pet,
op de gewone aandelen), doch ook een
ruime mogelijkheid zal blijven bestaan om
door inhouding van winst de vermogens
positie van het concern te versterken.

Hiermee is. natuurlijk niet gezegd dat
voor 1955 op genoemd dividend mag wor
den gerekend, maar de bewoordingen van
de directie zijn toch zodanig dat mag
worden aangenomen dat zij naar de hand
having van het bereikte dividendniveau

ADVERTENTIE

BARTEHORISSTR. HAARLEM TEL 13439
'f ERD. B0LSTR. 48 A DAM TEL:.717162;

A MERRY CHRISTMAS

streeft. Dit zou dan betekenen dat de ge
wone aandelen een rendement opleveren
dat weinig beneden 5 pet. blijft en hier
mee boven dat van de andere internatio
nale aandelen uitgaat.

Het jaarlijks rendement van een aan
deel is natuurlijk voor velen een factor
van groot belang bij de beoordeling van
de waarde der aandelen, maar, zoals we
de laatste tijd al eens meer hebben opge
merkt, wordt aan die factor thans minder
waarde gehecht dan voorheen. Dit is voor
al een gevolg van de sterke progressie
van de Inkomstenbelasting, waardoor het
netto-rendement van het effectenbezit tot
een zeer laag percentage daalt. In een
weekbericht van een der beursfirma's is
dezer dagen berekend dat iemand, die in
de 75 pet. belastingklasse valt, van het
dividend op aandelen Koninklijke, ad 16
pet., slechts 4 pet. overhoudt, even meer
dan voldoende om de vermogensbelasting
in de hoogste klasse (0.7 pet.) er uit te
voldoen. Immers, daar gaat bij een koers
van 520 pet. niet minder dan 3.64 pet. mee
heen, zodat als netto-rendement 0.36 pet.
overblijft, zijnde minder dan 1/10 pet.
over de koerswaarde van het aandeel.

Nu zijn alle aandeelhouders van aan
delen Koninklijke en de andere internatio
nale waarden niet in de hoogste inkomens
klasse aangeslagen en dooreen genomen is
dus ook het netto-rendement hoger dan
genoemd percentage. Maar een feit blijft
dat de aandeelhouder van zijn dividend
tenslotte weinig beter wordt en dat de
aantrekkelijkheid van de aandelen thans
een andere moet zijn. Zij schuilt in de
hoge winstcapaciteit, die tot een voort
durende versterking van de innerlijke
positie der concerns heeft geleid en die in
de vorm van bonussen of uitgifte van aan
delen a pari tot uitdrukking komt. Blij
kens een becijfering in genoemd week
bericht heeft een aandeelhouder van de
Koninklijke practisch zonder betaling in
een periode van ruim 9 jaar zijn nominaal
bezit zien verdubbelen en de daarenboven
over het telkens groter geworden kapi
taal stijgende dividenden ontvangen.

Vandaar dat in deze tijd niet meer al
lereerst wordt gevraagd wat er op de aan
delen wordt uitgekeerd, maar wat er door
de onderneming wordt verdiend in ver
houding tot het geplaatste kapitaal. In
Amerika werkt men thans veel met het
begrip price-earning ratio, d.i. de verhou
ding tussen de koers der aandelen en de
winst per aandeel. Hoe lager het verhou-
dingscijfer is, hoe gunstiger men een aan
deel beoordeelt. Uiteraard speelt ook het
uitgekeerde dividend een rol, maar in veel
minder sterke mate dan voorheen. Ook in
de V.S. hebben vele ondernemingen door
de uitkering van stock-dividenden of het
splitsen van aandelen de aandeelhouders
voordelen bezorgd, welke veel belangrij
ker zijn dan het dividend.

Al zal men zich voor overdrijving moe
ten wachten, het is verklaarbaar dat ook
ten onzent bij de waardering van aandelen
niet meer uitsluitend of voornamelijk het
dividend-rendement als maatstaf wordt
gebruikt, maar in sterkere mate met de
ingehouden winsten en de innerlijke ver
sterking van de positie der ondernemingen
wordt rekening gehouden.

(Van onze medewerker)

De nieuwe staatslening werd verwacht.
Niet, omdat de schatkist nieuw geld nodig
heeft, want haar saldo bij de Nederlandsche
Bank bedraagt nog c.a. f 635 millioen en
de belastingontvangsten zijn wel zo ruim,
dat de lopende uitgaven daaruit kunnen
worden bestreden.

Deze nieuwe staatslening zal men dan
ook moeten zien als een zuivere consolida-
tie-lening, waarmee de regering voortgaat
de schuldenpositie van het R\jk te saneren.
Enige jaren geleden maakte de vlottende
schuld verreweg het grootste deel van de
totale binnenlandse schuld uit, op 30 Sep
tember j.l. was reeds meer dan 50 pet. van
de totale schuld geconsolideerd en dit per
centage zal nu dus verder worden ver
hoogd. Gedurende de laatste tijd is de ren
testand in ons land verder gedaald, zodat
op de langlopende leningen het rendement
minder dan 3.2 pet. bedraagt en voor de
kortlopende leningen met een rendement
van minder dan 3 pet. genoegen moet wor
den genomen. De Bank voor Nederlandse
Gemeenten ging dan ook reeds voor met
de uitgifte van f 25 millioen 3'/, pet. 40-ja-
rige obligaties, welke tegen de verwach
ting in vlot plaatsing vonden.

De Staat komt met dezelfde voorwaar
den 3/ pet. a pari en een looptijd van
40 jaar, voor particulieren heel weinig aan
trekkelijk, maar voor de grote, institutio
nele beleggers in sterkere mate, hoewel
bijv. de spaarbanken met dat percehtage
nauwelijks uit kunnen. Allicht dat de ban
ken een deel van hun middelen tijdelijk in
de nieuwe obligaties beleggen en ze later
aan de institutionele beleggers met enig
rentevoordeel overdoen, maar in elk geval
zullen deze laatsten wel 't leeuwendeel van
de obligaties opnemen. Hoe groot dit zal
zijn, valt niet te zeggen, want het bedrag,
dat zal worden geplaatst, is niet bekend.
De regering stelt dit bedrag vast na de in
schrijvingen en kan dus eventueel de toe
wijzing beperken, wel een bewijs hoezeer
thans geld- en kapitaalmarkt door de Over
heid worden beheerst.

Negen maanden geëist
tegen achtervolger

In de nacht van 23 op 24 September is
iin Poeldijk een auto met zes inzittenden
te water gereden. Met moeite konden deze
mensen zioh in veiligheid brengen. Allen
waren gewond.

De 60-jarige chauffeur J. F. B. uit
Naaldwijk stond terecht voor de rechtbank
te 's-Gravenhage, omdat hem de schuld
aan dit ongeval werd verweten. Hij werd
die nacht uit bed gebeld omdat hij een
aantal bezoekers van een feest in een café
naar Den Haag moest brengen. De chauf
feur spoedde zich naar het café maar in
middels waren de gasten reeds met een
andere bezoeker van het feest meegereden.
De chauffeur werd boos omdat het vracht
je hem was ontgaan. Hij zette een wilde
achtervolging in. De achtervolgde auto
reed daarbij het water in. De officier van
justitie requireerde tegen de rancuneuse
chauffeur, wiens mentaliteit hij sterk
laakte, een hechtenisstraf van negen
maanden en ontzegging van de rijbevoegd
heid voor drie jaar.

Op 6 Januari zal de rechtbank uit
spraak doen.

HILVERSUM I, 402 M.

7.00 KerstzangdienSt. 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 8.25 Plechtige Hoogmis. 9.30 Nieuws.
9.45 Meisjeskoor. 10.00 Geref. kerkdienst.
11.30 Koorzang. 11.45 Idem. 12.15 Kerstliede
ren. Nationaal programma: 13.00 Kersttoe
spraak door H. M. Koningin Juliana. 13.20
Koor en orgel. 13.50 Platen. 14.00 Mysterie
spel. 14.50 Radiophilharmonisch orkest en
solist. 15.50 De engelenzang boven de velden
en zijn weerklank in ons hart, causerie. 16.15
Platen. 16.30 Voor de kinderen. 17.00 Kerst-
kinderdienst. 17.45 En onder millioenen,
kerstspel. 18.20 Kerstzang. 19.00 Weihnachts-
oratorium (2e deel). 19.35 Platen. 19.45
20.00 De weerld waarin Christus verscheen,
causerie. 20.30 Vioolconcert. 20.50 Interna
tionale Kerstliederen. 21.10 Het nieuwe Lied,
kerstfantasie. 21.50 Strijkorkest. 22.25 Kerst
mis in Vlaanderen, klankbeeld. 22.45 Avond
gebed en liturgische kalender. 23.00 Niéuws.
23.15 Nieuws in Esperanto. 23.2524.00
Platen.

HILVERSUM II, 298 M.

8.00 Kerstklokken. 8.02 Nieuws. 8.17 Vrou
wenkoor. 8.30 Voordracht en muziek. 9.25
Kamermuziek. 10.00 Motettenkoor. 10.30 Re-
monstratse kerkdienst. 12.00 Carillonmuziek.
12.10 Marinierskapel. 12.35 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.38 Instrumentaal trio.
Nationaal programma: 13.00 Kersttoespraak
door H. M. Keningin Juliana. 13.20 Metro-
nole-orkest. 14.00 Bezinning op Kerstmis.
14.20 Omroeporkest, groot koor, kinderkoor
en scolist. 15.25 Noche Buena, Kerstspel. 16.15
Strijksextet. 16.45 Voor de jeugd. 17.30 Kerst
liederen. 18.00 Nieuws. 18.15 Kinderkoren.
18.40 Voor de jeugd. 19.00 Kerstmis 1954, can
tate. 19.30 Kerstfeest der vluchtelingen. 20.00
Nieuws. 20.05 Lichte muziek. 20.35 Een Win
teravondsprookje, hoorspel met muziek. 21.52
Platen. 22.15 Leert uw landgenoten 1 ennen.
22.35 Pianorecital. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00
Platen.

BRUSSEL, 324 M.

12.05 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de
soldaten. 14.30 Klankbeeld. 15.15 Symphonie
orkest. 16.00 Platen. 16.22 en 16.30 Idem. 17.00
Nieuws. 17.10, 17.30 en 18.05 Platen. 18.30
Godsdienstige causerie. 19.00 Platen. 19.40
Platen. 20.00 Internationaal Kerstnrosramma.
22.00 Nieuws. 22.15 en 22.50—24.00 Platen.
BBC

17,0017.15 Engelse les voor beginnelingen.
/Op 224 en 49 m.). 22.00—22.30 Nieuws. Fei
ten van de dag. Het Engelse Kerstfeest. (Op
224 m.).

HILVERSUM I, 402 M.

8 00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Orgel-
-oncert. 8.30 Vroegdienst. 9.30 Nieuws. 9.45
Platen. 9.55 Hoogmis. 11.30 Groeten van emi
granten. 12.05 Brabants orkest en solist. 13.00
Nieuws en katholiek nieuws. 13.15 Lunch
concert. 13.40 Voor de jeugd. 14.30 Philhar-
monisch orkest, koor en solist. 15.55 Kamer
orkest en solist. 16.15 Sport. 16.30 Vespers.
17 00 Baptisten kerkdienst. 18.30 Weihnachts-
oratorium (3e deel). 19.05 Boekbespreking.
19.20 Kerstliederen. 19.30 De mens in grens
situatie, causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 Het
mysterie van de Menswording, causerie.
20.20 Voor de militairen. 21.10 Kerstconcert.
21.40 De drie vogels, hoorspel met muziek.
22 05 Instrumentaal octet. 22.20 Voordracht
met muziek. 22.45 Avondgebed en liturgische
k lender. 23X0 Nieuws. 23.1524.00 Strijk-
■rkest en solist.

HILVERSUM II, 298 M.

8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.45 Langs onge-

mde wegen, causerie. 9.00 Sportmedede-
m 9 05 Voor de jeugd. 9.20 Oude mu-
9 45 Geestelijk leven, causerie. 10.00

irdracht en orgel. 10.30 Kerkdienst. 12.00

nrtspiegel. 12.05 Carillonspel. 12.20 Kerst-
tederen. 12.35 Even afrekenen. Heren! 12.45
Lichte muziek. 13.00 Nieuws. 13.10 Medede
lingen of platen. 13.15 Lichte muziek. 14.00
Boekbespreking. 14.20 Omroeporkest en so
liste. 15.15 Kerstfeestviering van Nederlandse
emigranten. 16.00 Motetgezelschap. 16.30
Sportrevue. 17.00 De riem van de nacht, hoor

spel. 17.30 Voor de jeugd. 17.50 Sportjournaal.
18.15 Nieuws en sportuitslagen. 18.30 Lichte
muziek. 19.00 Wcrt-Europa op Kerstmis 1954.
19.25 Cabaret. 20.00 Nieuws. 20.05 Amuse
mentsmuziek. 20.45 Christoforo Colombo,
hoorspel. 21.30 Lichte muziek. 22.00 Piano.
22.10 Cabaret. 22.50 Actualiteiten. 23.00
Nieuws. 23.1524.00 Platen.

TELEVISIE (N.T.S.)

14.58—16.40 Reportage uit Gstaad in Zwit
serland.

BRUSSEL, 324 M.

11.45 Volksconcert. 12.30 Weerbericht. 12.34
Lichte muziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de
soldaten. 14.00 Pagliacci, apera. 16.00 Sport.
16.45 Platen. 17.00 Omroeporkest. 17.30 Pla
ten. 17.45 Niei ws en sportuitslagen. 18.05 en
18.23 Platen. 18.30 Godsdienstig halfuur. 19.00
Nieuws. 19.30 Knapenkoor. 19.50 Platen. 20.00
Symphonie-orkest. 20.35 Minneliederen. 21.00
Gevarieerde liedjes. 21.30 Platen. 22.00
iNeuws. 22.15 Verzoekprogramma. 23.00
Nieuws. 23.0524.00 Dansmuziek.

BBC

8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464 en 75 m.). 17.00—17.15 Engel: les
voor beginnelingfen. (Op 224 en 49 m.). 22.00
22.30 Nieuws. Feiten van de dag. De En
gelse geschiedenis: Romantiek en dagelijks
leven' Koning Arthur, door Dr. A. Noach.
(Op 224 m.).

HILVERSUM I, 402 M.

7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek. 7.30 Pla
ten 7.45 'n Woord voor de dag. 8.00 Nieuws
en weerbericht. 8.15 Platen. 9.00 Voor de zie
ken. 9.30 Voor de vrouw. 9.40 Mastklimmen.
10.05 Platen. 10.30 Morgendienst. 11.00 Viool
en piano 11.20 Gevarieerd programma. 12.25
Voor boer en tuinder. 12.30 I and- en tuin-
bouwmededelingen. 12.o3 Kamerorkest. 12.53
Platen, of actualiteiten. 13.00 Nieuws. 13.15
Promenade-orkest. 13.40 Platen. 14.05 Voor
de jeugd. 14.30 Platen. 14.45 Voor de vrouw.
15.15 Platen. 15.28 Kamermuziek. 16.00 Bij
bellezing. 16.30 Platen. 17.00 Voor de kleu
ters. 17.15 Platen. 17.30 Voor de jeugd. 17.45
Regeringsuitzending: Nederland en de we
reld: Oceaanvaart en binnenvaart. 18.00 Ge
mengd koor. 18.20 Platen. 18.40 Engelse les.

19.00 Nieuws en weerbericht. 19.10 Orgel
concert. 19.30 Volk en S' at, causerie. 19.45
Pianorecital. 20.00 Radiokrant. 20.20 Platen.
20.40 De Citadel, hoorspel. 21.40 Platen. 21.50
Radio Philarmonie-oi'kest en soliste. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15 Pla
ten. 23.4524.00 Evangelisatie-uitzending in
de Deense taal.

HILVERSUM II, 298 M.

7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 9.30
Voor de huisvrouw. 9.35 Platen. 9.40 Morgen
wijding. 10.00 Platen. 11.00 Voor de vrouw.
11.15 Kamerorkest. 11.45 Voordracht. 12.00
Musetteorkest en soliste. 12.30 Land- en
tuinbouwmededelingen. 12.33 In 't spionne
tje. 12.38 Pianospel. 13.00 Nieuws. 13.15 Me
dedelingen of platen. 13.20 Metropole Orkest
13.55 Koersen. 14.00 Onze tijd in licht en don
ker, causerie. 14.20 Muzikale causerie met
illustratie. 14.50 Hersengymnastiek. 15.10
Platen. 15.50 Wetenswaardigheden. 16.15 Pla
ten. 17.30 Uit de jeugdbeweging. 17.45 Platen.
17.50 Militair commentaar. 18.00 Nieuws. 18.15
Koor twee piano's en solist. 18.45 Voor de
jeugd. 19.00 Platen. 19.15 Vocale kamermu
ziek. 19.45 Regeringsuitzending: Landbouw-
rubriek. £0.00 Nieuws. 20.05 De Radioscoop.
23.00 Nieuws. 23.1524.00 Platen.

TELEVISIE (N.T.S. en N.C.R.V.)

18.5819.45 Dynastie der Zandlopers, de
klokkenwinkel van Vadertje Tijd. 19.45
Weerbericht. 19.48 Dr. Knock, speelfilm. 21.28
21.40 Dagsluiting.

BRUSSEL, 324 M.

12.00 Omroeporkest. 12.30 Weerbericht.
12.34 Voor de landbouw. 12.42 Platen. 13.00
Nieuws. 13.15 Piano. 13.30 Gevarieerde mu
ziek. 13.45 Piano. 14.00 Strijkkwartet. 14.30
Platen. 15.00 Symphonie-o'-kest en solist.
16.02 Voor de zieken. 17.00 Nieuws. 17.10
Lichte muziek. 18.00 Franse les. 18.15 Piano
recital. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Platen. 20.00 Orkestconcert. 21.00 Kunst-
kaleidoscoop. 21.15 Omroep-orkest. 22.00
Nieuws. 22.15 Platen. 22.2523.00 Nieuws.
BBC

8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464 en 75 m.). 22.0022.30 Nieuws. Fei
ten van de dag. Engelse les voor gevorder
den. (Op 224 m.).

ADVERTENTIE

,,Je zit er

véél dichter bij

Bij de donderwolken

„Nee, bij de uitzending, bedoel ik.
Ik heb Draadomroep thuis.

Die heeft zuivere studioklank.
„Hoe komt dat?" „Nou, omdat je
de voornaamste stations over eigen
lijnen, direct in je kamer krijgt'.
Dat is vakwerk, hoor

Aan PTT kunt U het overlaten,
te zorgen voor een ideale ont
vangst. De nieuwste snufjes in de
Draadomroep-apparatuur werken
er aan mee om U het ongestoord
genot van Uw uitverkoren pro
gramma's te garanderen. Draad
omroep is zuinig op Uw geld en
op Uw stroom, maar royaal met
de geluidskwaliteit. En dat ver
velende zoeken en bijstellen neemt
PTT U óók uit de hand. Eén
draai aan de knop - en

IJ hoort het fijnste het best!

*Als U in het gebied van een gemo
derniseerd 4-programma-net woont.

geeft storingvrije studioklank

Op Zaterdagmiddag 15 Januari 1955 zal
Ben Groeneveld in de Stadsschouwburg te
Amsterdam de dag herdenken, waarop hij
ruim vijfentwintig jaar geleden met volks
toneel begonnen is.

Zijn streven was verantwoord toneel,
apellerend aan de beste krachten van ons
volk te brengen aan de minst draagkrach
tige groepen in onze samenleving. Ener
zijds getuigend toneel, anderzijds het vro
lijke spel, dat toch aan bepaalde normen
voldoet. Hij begon voor scholen te spelen
om al vroeg de leerlingen met toneel in
aanraking te brengen. Daarna werden
voorstellingen georganiseerd voor arbei
ders. Dit had tot gevolg, dat in samenwer
king met Herman Bouber het ensemble
,,Het Groot Volkstoneel" werd opgericht.
Daarna kwam het gezelschap „De Jonge
Spelers" tot stand, met onder anderen
Johai. Fiolet, Richard Flink, Gerrit Lin-
denberg, Jan Lemaire, Lucas Wensing,
later met Anton Burgdorffer, Hetty Beck,
Nelly Ernst, Marie Hamel en Marie Meu
nier.

Na de oorlog werd het Nederlands Volks
toneel opgericht onder gezamenlijke lei
ding met Ferd. Sterneberg, welk gezel
schap thans als De Toneelvereniging
voortbestaat.

De Hilversumse recherche blijkt met de
arrestatie van een 36-jarigé vertegenwoor
diger, die er in zijn eigen auto op uittrok
om in te breken, een goede vangst te heb
ben gedaan. De man heeft bekend dat hij
in veertien verschillende gemeenten in één
jaar tijds ingebroken heeft. Hij wist op
deze wijze een bedrag bijeen te stelen, dat
hij op 75.000 gulden schat. Er is overigens
niet veel meer van over: hij kocht een
auto en andere dure dingen en leidde een
prettig leventje. Zijn betrekking als ver
tegenwoordiger hield hij als dekmantel
aan. Hij was destijds gaan inbreken omdat
hij met werken naar zijn smaak niet ge
noeg verdiende.

A nwftt/TENTlE

en rheumatische pijnen
wrijft U weg met

29. „En thans, goede lieden, zult ge het
mysterie dezer eeuw: het spookslot Usher
aanschouwen", zei Joris. „Zet uw tanden
op elkaar en volgt mij". De jongeman van
het gezelschap, die tot. nog toe geen stom
woord had gezegd, liet nu een paar pie
pende geluidjes horen. „Wat is er Jim
my?',' vroeg Dolly. „Wees maar niet bang,
hoor. Ik ben toch bij je?!" „Jja", zei
Jimmy witjes, „maar ik herinner me op

eens, wat ik in beeldverhalen over spook
huizen heb gelezen, enne„Ge moet
op uw leeftijd ook geen beeldverhalen .meer
lezen", merkte Joris op, „die zijn voor
ouderen te griezelig. Slechts geharde kleu
ters kunnen die lectuur verdragen. Maar
komaan, laat ons niet langer toeven in
deze tochtige gang. Volgt mij naar de Zaal
der Raadselen". „Wat een hoop spinne-
webben!", zei Dolly rondkijkend, „het zou
wel eens goed zijn, als hier een bezem

doorheen werd gehaald". „Dat gebeurt
regelmatig", antwoordde Joris. Elke mor
gen om. deze tijd verschijnt een vrouw op
een bezem en „OP een bezem?", her
haalde Dolly, „u bedoelt zeker: MET een
bezem". „Nee, ik bedoel wel degelijk OP
een bezem", zei Joris met klem. En hij had
gelijk, zoals het gezelschap het volgend
ogenblik met verbazing en ontsteltenis kon
constateren.

Met het oog op de vraagstukken, welke
zich ten aanzien van het liften van mili
tairen voordoen heeft de ANWB thans de
Legervoorlichtingsdienst in overweging ge
geven, een lijst samen te stellen en te pu
bliceren van plaatselijk te treffen rege
lingen inzake opneemcentra, waar mili
tairen zich kunnen verzamelen teneinde
te worden afgehaald door automobilisten,
die bereid zijn hen mede te nemen.

De ANWB heeft zich bereid verklaard,
onder zijn leden bekendheid aan deze „op
vangplaatsen" te geven.

„M 3"

Het „Katholiek Thuisfront" zal onder de
automobilisten in Nederland een etiket ver
spreiden met het opschrift „M 3" (Militai
ren Mogen Meerijden). De automibilisten
kunnen dit etiket op de voorruit plakken
om daarmee te kennen te geven, dat zij
bereid zijn militairen die van 1 Januari
af niet meer om een „lift" mogen vragen
te laten meerijden.

Op 30 December zal Toon van Balkom
officieel afscheid nemen als stadsbeiaar-
dier van 's-Hertogenbosch. Hij wordt op
gevolgd door zijn zoon Sjef van Balkom,
die destijds als eerste in Nederland het
diploma „beiaardspel en campagnologie"
wist te behalen.

Toon van Balkom heeft grote invloed
gehad op de Nederlandse klokkenspel
kunst. Een zeer groot aantal beiaarden
heeft hij gekeurd. Hij had zitting in nage
noeg alle jury's voor beiaardwedstrijden.
Van Balkom is voorts bestuurslid en advi
seur van de Nederlandse Klokkenspelver
eniging. Zijn zoon en opvolger Sjef van
Balkom heeft de laatste jaren vrij geregeld
de beiaard van het koninklijk paleis in
Amsterdam bespeeld.

Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet zijn
bezorgd, staan tussen haakjes achter de
naam van het schip vermeld. Naar Indone
sië: m.s. „Oranje" (4 Jan.); Ned. Antillen:
s.s. „Waterman" (31 Dec.)'; Suriname m.s.
„Nestor" (29 Dec.); Unie van Zuid-Afrika
en Z.-W.-Afrika; m.s. „Pretoria Castle"
(25 Dec.); Canada: s.s. „Prins Frederik
Hendrik" (25 Dec.); s.s. „American Judge"
(27 Dec.) en s.s. „Arendsdijk" (20 Dec.);
Argentinië: s.s. „Cordoba" (31 Dec.); Bra
zilië en Uruguay: m.s. „Altair" (28 Dec.);
Chili: s.s. „Arendsdijk" (29 Dec.); Austra
lië: s.s. „Strafheden" (25 Dec.); Nieuw-
Zeeland (25 Dec.).

Gedurende de eerste maanden van het
komende jaar zal in verscheidene steden
van ons land een reizende expositie te zien
zijn over de toepassings-mogelijkheden
voor industriële, agrarische en medische
doeleinden van de resultaten, verkregen bij
atoomsplitsing. De expositie is in opdracht
van de Amerikaanse regering en met mede
werking van belanghebbenden uit ver
scheidene landen vervaardigd.

De tournée door Nederland staat onder
auspiciën van de Nederlandse regering en
de Amerikaanse ambassadeur hier te lan
de en geschiedt met medewerking der on
derscheidene gemeentebesturen en van
Nederlandse deskundigen die zich met het
kern-physisch onderzoek bezighouden.
Deze laatsten zullen het gedeelte van de
expositie verzorgen over de vorderingen
op kern-physisch gebied hier te lande.

Het aantal verkeersongevallen in Am
sterdam is in November opnieuw toegeno
men. Het aantal door de politie gerappor
teerde ongevallen in die maand bedroeg
1403 tegen 1223 in dezelfde maand van het
vorig jaar, een stijging va<n 14.7 Hon
derdveertig personen zijn gedood of ern
stig gewond tegen 91 in 1953.

Het aantal verkeersongevallen in het
tijdvak van Januari tot en met November
1954 is gestegen tot 15.010. In dezelfde pe
riode van het vorig jaar was dit aantal
13.392.

Sedert 1 Januari zijn 1849 ernstige on
gevallen geteld met 1182 slachtoffers: 69
doden en 1113 ernstig gewonden.

Inbrekers hebben 's nachts uit het kan
toor van de rederij F. Vrolijk te Schevenin-
gen de brandkast opengebroken. Er lag on
geveer f 4700 in.

Overheersing. Het Amerikaanse Hof van
Appèl heeft beslist, dat de wet-McCar-
ran van 1950 gehandhaafd blijft. Op.
grond van deze wet wordt de commu
nistische partij in de Verenigde Staten
als door de Sovjets beheerst beschouwd.
Partijfunctionarissen en leden moeten
bij het departement van Justitie zijn
ingeschreven en de partij moet verant
woording afleggen van haar ontvang
sten en uitgaven. Men verwacht, dat de
communistische partij de kwestie thans;
voor het Hooggrechtshof zal brengen.

Opgevangen. Franse oorlogsschepen heb
ben bij Kaap Falaise, 100 km ten Noor
den van Viny Vinh, een vloot vissers
schepen en jonken met 2500 vluchtelin
gen uit Noord-Vietman aangetroffen.
De schepen met vluchtelingen zijn naar
Zuid-Vietnam begeleid. Franse vloot-
eenheden blijven in dit gebied patronil-
leren om eventuele andere schepen met
vluchtelingen op te vangen en te escor
teren naar Frans gebied.

Overtreding. Een hoge officier van de ma
rine van communistisch China is een.
maand geleden naar de nationalisten
overgelopen. Op een persconferentie te
Taipeh (Formosa) heeft hij verklaard
er van overtuigd te zijn, dat commu
nistisch China in staat is de Ameri
kaanse zevende vloot onschadelijk te
maken en Formosa te veroveren. Peking
zou daarbij rekenen op hulp van Rus
sische duikboten.

Mijnongeluk. Door een ontploffing in een
mijn in 't Moezelbekken zijn drie.mijn
werkers om het leven gekomen. Vier
worden er vermist. Een mijnwerker is
zwaar gewond naar het ziekenhuis over
gebracht.

Hevig. Te Hollister (California) is weder
om een aardschok gevoeld, die onge
veer twintig seconden aanhield. De
schok was hevig genoeg om de Kest-
bomen in de huizen te doen schudden.
Bij de eerste berichten werd geen' mel
ding van schade gemaakt.

Bijbelvlucht. Op 1 Januari zal in de Ver
enigde Staten een campagne beginnen
om 100.000 dollar bijeen te brengen voor
het zenden van bijbels naar communis
tische landen door middel van ballons;
aldus heeft de Internationale Raad van
Christelijke Kerken meegedeeld. Ook in
andere landen zal getracht worden een
dergelijke som bijeen te garen. In West-
Duitsland zijn reeds 30.000 ballonnen
met 163.000 bijbelgedeelten opgelaten.

Ontslag. De gouverneur-generaal van de
Soedan, Sir Robert Howe, heeft op
verzoek van premier Ismail El Azhari
drie ministers ontslagen. De premier
heeft hen er van beschuldigd gedreigd
te hebben zich bij de oppositie (de
Oemmanpartij, die voor algehele onaf
hankelijkheid is) aan te sluiten, indien
hij niet bepaalde andere ministers ont
sloeg. De nationale unionistische partij
van Ashari is ten gunste van vereniging
met Egypte.

Overdracht. De Sovjet-Unie heeft er in
toegestemd 27 kleine marine-vaartuigen,
die zij in de tweede wereldoorlog van
de Verenigde Staten leende, terug te
geven. De Verenigde Staten hebben
reeds zes jaren teruggave van deze en
nog 121 andere oorlogsschepen geëist.
De 27 schepen, vier onderzeebootjagers,
acht motor-torpedoboten en vijftien
landingsschepen voor infanterie, zullen
in de haven van Maizoeroe in Japan
worden overgedragen. Oorspronkelijk
werden 585 vaartuigen in bruikleen ge
geven, waarvan er 318 in de strijd ver
loren gingetj. De Sovjet-Unie stemde
er in toe vijftig van de schepen, die
de oorlog overleefden, te kopen en
droeg spoedig dertig oorlogsschepen
over. De Verenigde Staten verzochten
in 1948 voor het eerst de resterende 186
schepen terug te zenden. Deze zomer
droegen de Russen 38 schepen over in
de haven van Istanboel (Turkije).

Aandeel. Een aantal Kikoejoes heeft op een
„Barana", een stamvergadering, te
Githoengoeri in Kenia ten overstaan
van vierduizend stamgenoten zijn aan
deel bekend in het door de Mau Mau
aangerichte bloedbad te Lari in 1953,
waar bijna 100 mannén, vrouwen en
kinderen werden gedood. Inheemse
autoriteiten rekenen af met degenen,
die vrijwillig op stamvergaderingen
bekennen. Men veroordeelt hen gewoon
lijk tot hoge boeten.

Mishandeling. In een officiële verklaring
van de R.K. kerk te Hongkong is ge-
gezegd dat de Belgische pater Albert
Schier tijdens gevangenschap in Peking
ernstig mishandeld is. Zijn rug is gebro
ken en hij heeft zes maanden verlamd
in zijn gevangeniscel gelegen. Pater
Schier, die de vorige maand uit commu
nistisch China in Hongkong aankwam,
was een van de veertien geestelijken en
achttien Chinese R.K. leken die in-
Augustus 1951 werden gearresteerd.

GEEN HORLOGE loopt volmaakt goed,
Zelfs het grandioze, eeuwige rhythme van
het zonnestelsel is niet voltrekt nauwkeu
rig. Maar welk ding ter wereld is dan wél
volkomen accuraat? Wil men de onnauw
keurigheid van chronometers, of van de
astronomische klok constateren, dan zal
toch een ijk-instrument ter beschikking
moeten staan. Want hoe zoudt u een leve
rancier op het onjuiste gewicht opmerk
zaam willen maken indien u

zelf geen goede weegschaal
bezat?

Welnu, door ontdekking van
de gebroeders Curie zijn we
in het bezit gekomen van een
apparaat om de tijd te meten
met een bijkans volstrekte zui
verheid. Deze twee jongelui
ontdekten in 1880 namelijk het verschijn
sel van de piëzo-electriciteit bij hemiëdri-
sche kristallen. Het moet wel een ver
warringwekkend verschijnsel zijn om het
in zulke onbegrijpelijke woorden te for
muleren. Maar in het lort komt het hier
op rfeer, dat een plaatje, gesneden uit
kwartskristal, electrisch wordt wanneer
in een bepaalde richting druk op dat plaat
je wordt uitgeoefend. Dene kant krijgt
dan een positieve, de andere kant een
negatieve lading.

We moeten ons dit al lus voorstellen:
het kristal bestaat uit een regelmatige
bouw van atomen, die dee positief, deels
negatief geladen zijn. Druk op het kristal
(of uitrekking daarvanverstoort dus de
ligging van de atomen, waardoor aan de
ene zijde negatief geladen atomen, en aan
de andere kant positief geladen atomen
naar de oppervlakte worden gedreven, die
door de verschillende ladingen hun invloed

naar buiten doen gelden. Trillingen van
het kristal wekken dus electriciteit op.

Maar ook het omgekeerde is het geval.
Want wordt tussen de twee zijkanten van
hei kristal een spanningsverschil aange
bracht, dan krimpt dit een beetje in, of
het zet een beetje uit en bij een bepaalde
wisselstroomfrequentie zal het kristal zelfs
heel gemakkelijk in een eigen tempo gaan
meetrillen. Wat dit betreft bezitten kristal-
len een welhaast ongelofe
lijke gevoeligheid, want de
frequentie der kristaltrillingen
blijft steeds gelijk en wordt
door geen enkel ander in
strument geëvenaard, laat
staan overtroffen. Dergelijke
kristallen dienen weliswaar
tegen temperatuurschomme
lingen te worden beschermd, maar zijn
deze voorzorgsmaatregelen genomen, dan
zijn zij door hun steeds gelijk blijvende
trillingen in staat grote radiozenders of de
wisselstroom van electrische centrales met
griezelige nauwgezetheid te regelen.

Maar ook voor het controleren van de
tijd zijn zij ideaal. Het nauwkeurigste uur
werk ter wereld is momenteel een kwarts
platen-oscillator die het ammoniakgas in
een negen meter lange buis 23.870.100 mil
lioen trillingen per sec. laat uitvoeren.
Trillingen van een zo volstrekt gelijke fre
quentie, dat deze klok in het'allerongun
stigste geval één seconde in 317 jaar ver
keerd loopt.

De andere zijde van het kwartskristal,
t.w. het opwekken van ultrasonale trillin
gen is misschien nog belangwekkender.

Daarover Maandag.

(Nadruk verboden)

H. PéTILLON.