Een „oogwenk" is voor iedere
straaljagerpiloot een hele tijd
Snellerhoger en verder vliegen
geeft steeds nieuwe zorgen
Agenda voor
Haarlem
Verlichting zo nodig
óók bij dag
r
Hoe is het ontstaan?
Ondernemingsraden in België
over het algemeen een succes
Arbeiders krijgen inzicht in bedrijf
Vijftig jaar geleden
Heringa Wathrich
Politieman door slip
pende auto meegesleurd
85
„Ene gat wordt met
het andere gestopt"
Gecompliceerd verkeersongeluk
bij Laag-Keppel
Dit woord:
LAATDUNKEND
Het onderwijzerstekort
Uit Haarlems Dagblad
van 31 December 1904
VRIJDAG 31 DECEMBER 1954
Kamerlid stelt vragen
over stormschade
Kerkelijk Nieuws
MOLENDIJK'S
KAPSALONS
Radio-actieve atmosfeer in
België na atoomexplosies
I ever best
Stichting zal blad „De
Nieuwe Eeuw" overnemen
Autobus kantelde na botsing
met melkwagen en boom
N.S. bestellen weer tien
eleetrisehe locomotieven
In het onderhoud van het ANP met een
aantal medici in dienst van de Koninklijke
Luchtmacht op Soesterberg, waarinzoals
reeds eerder is bericht, allerlei door het op
grote hoogte en met grote snelheden vlie
gen opgeworpen problemen zijn belichtis
verder de aandacht gevestigd op de waar
nemingen van de vlieger. Ook die vormen
een' probleem, waar de luchtvaart-medici
zich in toenemende mate mee bezighouden.
Op grote hoogte vliegende met grote snel
heid krijgt de mens geen tijd om te zien.
Een vliegtuig dat met een snelheid groter
dan die van het geluid vliegt, doet de lucht
voor het vliegtuig samenpersen voor de
voorruit. Die verdichte lucht geeft een an
dere straalbrekingwaardoor prismatische
verschijnselen optredendie tengevolge
hebben dat de lichtstralen worden afgezo
gen: men ziet de voorwerpen dan op een
plaats waar ze in werkelijkheid niet zijn.
Maar er is nog een probleem en wel dat
van de waarnemingstijd. De tijd, die ver
loopt tussen het waarnemen van een voor
werp, het fixeren, het herkennen en de
reactie daarop. Voor de gemiddelde vlieger
bedraagt die tijd 1,8 seconde. Dat moge
zeer gering schijnen, maar de wetenschap
dat twee vliegtuigen, die elkaar met een
snelheid van die van het geluid naderen, in
die luttele tijdsperiode een afstand van dui
zend meter afleggen en elkaar zullen heb
ben geraakt, voordat de vlieger iets heeft
kunnen doen, heeft geleerd, dat het kleine
hier wel zeer moet worden geëerd.
Oogknipperen
Daarom ook heeft men zich afgevraagd
of het knipperen met de ogen al niet van
belang is. Langs fotografische weg is bere
kend dat dit knipperen onder normale om
standigheden 0,39 seconden vergt. Eenmaal
in de drie seconden knippert de mens.'Voor
het sluiten der oogleden is nodig 0,04 secon
de, voor het gesloten blijven der oogleden
0,15 seconde en voor het openen 0,20 secon
de; in deze 0,39 seconde ziet de vlieger dus
niets en hij legt in die tijd, wanneer zijn
vliegtuig een snelheid heeft, die gelijk is
aan de geluidssnelheid, ongeveer honderd
twintig meter af. De snelheid van het knip
peren kan belangrijk meer worden dan een
maal in de drie seconden, als de vlieger in
gespannen toestand verkeert, als hij hinder
heeft van de warmte, of van scherp licht,
of vermoeid is. Het ,,in een oogwenk" is
dus ook maar betrekkelijk. Daar komt nog
bij, dat bij het sluiten der ogen de oogbol
iedere keer tien a vijftien graden naar bo
ven draait, zodat er na het openen weer
enige tijd nodig is om iets wat is waar
genomen en herkend opnieuw te fixeren.
Electronische instrumenen stellen de mens
thans in staat deze bezwaren te niet te doen.
Gasexpansie
Meer geheimen heeft voor de luchtvaart
geneeskundigen een reeks verschijnselen
die het gevolg zijn van lage atmosferische
druk, waardoor de gassen, die de mens in zijn
bloed heeft, vrij komen. Deze verschijnselen
zijn waar te nemen als lichte tintelingen in
de huid, plotseling optredende hevige pij
nen in de omgeving van de grote gewrich
ten en een gevoel van benauwenis op de
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
VRIJDAG 31 DECEMBER
Grote kerk: Oudejaarsdienst, ds. J. Brons
geest, 8 uur. Lion d' Or: Bezinningsbijeen
komst Humanistisch Verbond, spreker W. F.
Happé, 6.45 uur. Minerva: Geen voorstelling.
Studio: „Brood, liefde en fantasie", alle leeft,.
7 uur. Luxor: Geen voorstelling. Frans Hals:
,,'t Zit in de lucht", all leeft., 7 uur. Palace:
„De heerser van Ceylon", 14 jaar, 7 uur
Roxy: „Tarzan en de wonderbron, 14 j., 7 u.
Rembrandt: „De Zigeunerbaron", alle leeft.,
7 uur. Lido: „Demetrius en de gladiatoren",
18 jaar, 7 uur.
ZATERDAG 1 JANUARI
Stadsschouwburg: „Wel te rusten", Rotter
dams Toneel, 8 uur. Concertgebouw: Kees
Manders, de Wama's en anderen, 8 uur. Zui
derkapel: Jeugdsamenkomsten, 3.30 en 7.30
uur. Minerva: „Rainbow' round my shoul
der", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Studio:
„Brood, liefde en fantasie", alle leeft., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Frans Hals: ,,'t Zit in de lucht",
alle leeft., 2, 4.30, 7 en 9.15 uur. Palace: „De
heerser van Ceylon", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Roxy: „Tarzan en de wonderbron",
14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„De Zigeunerbaron", alle leeft., 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Lido: „Demetrius en de gladiato
ren", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.'„Verbo
den verhaal", 18 jaar, 23.30 uur. Luxor: „De
avonturen van Robinson Crusoe", alle leeft.,
2 en 4 15 uur. „Weekend in Parijs", 14 jaar,
7 en 9.15 uur.
ZONDAG 2 JANUARI
Stadsschouwburg: „Wel te rusten", Rot
terdams Tonueel, 8 uur. Cultura: Wijdings
morgen Ned. Ver. van Spir. „Harmonia",
10.30 uur. Minerva: „Rainbow 'round my
shoulder", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Studio: „To-night we sing!" alle leeft., 11
uur; „Brood, liefde en fantasie", alle leeft.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De avonturen
van Robinson Crusoe", alle leeft., 2 en 4.15
uur. „Weekend in Parijs", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Frans Hals: ,,'t Zit in de lucht", alle
leeft., 2, 4.30, 7 en 9.15 uur. Palace: „De heer
ser van Ceylon", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Roxy: „tarzan en de wonderbron", 14
jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Kon-
Tiki", alle leeft., 11 uur; „De Zigeunerbaron",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „Am
ber", 18 jaar, 11 uur; „Demetrius en de gla
diatoren", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
MAANDAG 3 JANUARI
Begijnhofkapel: Bijeenkomst Hermann Zaiss
Comité, 8 uur. Zang en Vriendschap: Bijeen
komst van „De Grotere Wereld", 8 uur.
Minerva: „Douane Boem", alle leeft., 2.30 en
8.15 uur. Studio: „Brood, liefde en fantasie",
alle leeft., 2.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „De
avonturen van Robinson Crusoe", alle leeft.,
2 uur; „Weekend in Parijs", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Frans Hals: ,,'t Zit in de lucht", alle
leeft., 2.30, 7 en 9.15 uur. Palace: „De heer
ser van Ceylon", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Roxy: „Tarzan en de wonderbron", 14
jaar, 2.30 uur;.„De vrouw die hij begeerde",
18 jaar, 8 uur. Rembrandt: „De Zigeuner
baron", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Lido:
„Demetrius en de gladiatoren", 18 jaar. 2,
4.15, 7 en 9.15 uur.
borst. Op grote hoogte kunnen de pijnen
rondom de gewrichten ontstaan, omdat de
stikstof in .het lichaam dan vrij komt in de
vorm van gasbellen. De gassen worden ge
stuwd naar lichaamsholten en veroorzaken
door hun uitgezette volumen pijnen.
Om de vliegers met deze verschijnselen
vertrouwd te maken en ze te leren herken
nen, bootst men in ketels, waarin de druk
sterk kan worden verminderd, de toestan
den op grote hoogten na. De vliegers kun
nen daarin ervaren hoe een zuurstofarme
atmosfeer is, op welke pijn in de gewrich
ten ze moeten letten en wat die zeggen wil
enzovoort. Aan de hand van instrumenten
en apparatuur kunnen ze dan de vereiste
maatregelen nemen, voordat ze in een ne
telige positie komen. Door onbekendheid
met de betekenis der verschijnselen zouden
ze daaraan geen aandacht schenken.
Schietstoelproblemen
Wanneer een vlieger genoodzaakt is zijn
vliegtuig op grote hoogte met de schietstoel
te verlaten, dan moet hij over tegenwoor
digheid van geest en moed beschikken: hij
moet, als hij op bijvoorbeeld 50.000 voet
hoogte het toestel verlaat, zich vrij laten
vallen tot een hoogte van ongeveer twintig
duizend voet of minder. Door de ijle lucht
is de snelheid van een vrij vallend lichaam
op grote hoogte zodanig, dat het openen
der parachute daar rampzalige gevolgen
zou hebben. Door de opengaande parachute
treedt een zeer sterke remmende werking
op. Zou de parachute die openingsschok al
zonder scheuren doorstaan, dan zou de man
door de weerstand een schok krijgen, die
geen mens overleeft. Daarom moet de vlie
ger zich vrij laten vallen tot een hoogte
waar de luchtdichtheid groter is.
Maar bovendien moet de vlieger zich vrij
laten vallen, om zo snel mogelijk die zóne
van buitengewone koude te passeren 67
graden F boven 35.000 voet) en zo vlug
als het kan in zuurstofrijker gebied aan te
komen. Zulk een vrije val van vijftigduizend
voet naar twintigduizend duurt ongeveer
anderhalve minuut. Er wordt dus heel wat
gevergd van een vlieger die onder zulke
omstandigheden naar moeder aarde moet
terugkeren. Maar niet steeds zal een vlie
ger gezond en wel zijn toestel kunnen ver
laten en dan wordt de serie handelingen
die hij moet verrichten om de parachute te
openen en de stoel kwijt te raken voor hem
onuitvoerbaar. Er is thans een volautoma
tische schietstoel gefabriceerd, die alle han
delingen voor de vlieger verricht. Een baro-
staat zorgt er voor dat de parachute zich
op voor vlieger en parachute veilige hoogte
opent, de stoel los komt en niet op de vlie
ger valt. De jachtvliegtuigen van de Ko
ninklijke Luchtmacht zullen binnenkort de
ze vol-automatische schietstoelen bezitten.
Het Tweede Kamerlid de heer N. van
den Heuvel (K.V.P.) heeft aan de minis
ter-president en aan de ministers van Fi
nanciën en van Verkeer en Waterstaat
gevraagd of de ministers reeds een over
zicht kunnen geven van de schadelijke ge
volgen, welke de jongste stormvloed aan
waterkeringen, levende have, gronden en
gewassen en aan ander roerend en onroe
rend goed heeft veroorzaakt.
De heer Van den Heuvel merkt op dat
met name het Brabantse Biesboschgebied
met inbegrip van de Langstraat dooi
de jongste stormvloedramp zeer ernstig is
getroffen. Hij vraagt of de ministers een
stormvloedkerende dam rondom de Bies-
bosch niet noodzakelijk achten. Verder
vraagt hij welke regelen betreffende nood
voorzieningen dijkherstel en hulpverlening
aan de thans getroffen slachtoffers van
toepassing zijn en welke eventuele andere
maatregelen ter vergoeding van de thans
ontstane schade genomen zullen worden
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Groede (toez.) M. de Jong
te Ter Aa. Bedankt voor Wierden (toez.)
J. W. de Bruijn te Harderwijk.
Geref. Kerken
Beroepen te Deventer dr. O. C. Broek
Roelofs te Zuidlaren.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Werkendam H. van Gilst
te Dirksland.
Geref. Gem. in Nederland
Bedankt voor Rotterdam-Zuid D. L.
Aangeenbrug te Terneuzen.
Chr. Geref. kerken
Beroepen te Rotterdam-C., A. Hilbers te
Enschedé-W.
Oud-Geref. gemeenten
Tweetal te St. Philiosland: J. v. d. Poel
te Giessendam en L. Gebraad, oefenaar te
Capelle a. d. IJsel, van wie laatstgenoemde
is beroepen.
ADVERTENTIE
Santpoorterplein 1 - Tel. 19706 - Haarlem
p. f. Bus. 3-4
BRUSSEL (A.N.P.) Het weerkundig
instituut te Ukkel (bij Brussel) heeft waar
nemingen verricht met het oog op de aan
wezigheid van radio-activiteit. Het insti
tuut meet dagelijks het „electrisch grond-
potentieel" op, dat gewoonlijk 100 volt per
meter hoogteverschil bedraagt. Na de
atoomontploffingen in de Verenigde Staten
werd een tiental dagen later een scherpe
daling van 10 of 15 volt van dit spannings
verschil- geregistreerd. Dit wijst op een
plotselinge stijging van de radioactiviteit,
hetgeen tevens wordt bevestigd doordat het
filmmateriaal van een fabriek van fotogra
fische producten ongunstig wordt beïnvloed
op dergelijke momenten. Aangenomen
wordt dat de luchtlagen, die op de plaats
der ontploffing radio-actief worden, door
de overheersende Westenwinden naar
Europa worden gedreven. Na tien tot vijf
tien dagen komen deze luchtlagen zeer
verzwakt boven België. De waargenomen
radio-activiteit was tot nu toe niet sterk
genoeg om schadelijk te zijn voor de ge
zondheid, zo wordt opgemerkt. Tevens
wordt er op gewezen dat de atoomontplof
fingen in Rusland en in Australië te Brus
sel werden waargenomen.
De postcommandant van de rijkspolitie
te Laag-Keppel, de heer J. Bruggeman,
is Donderdagavond zeer ernstig gewond
toen hij na een autobotsing op de rijks
straatweg het verkeer stond te regelen.
Een personenauto, komende uit de rich
ting Doesburg, was achter tegen een be
spannen melkwagen gebotst. Persoonlijke
ongelukken deden zich daarbij .niet voor,
maar beide voertuigen bleven ernstig be
schadigd op de weg staan. Even later reed
een eveneens uit de richting Doesburg ko
mende personenauto tegen beide wagens.
Ook deze auto liep ernstige schade op; de
bestuurder kreeg geen letsel.
De inmiddels gewaarschuwde postcom
mandant van de rijkspolitie ging na deze
dubbele aanrijding met een rode lantaarn
op de weg staan om het verkeer attent te
maken op de wegversperring. De bestuur
der van een met grote snelheid naderende
personenauto zag de rode lamp blijkbaar
pas op het laatste ogenblik. Hij remde zo
sterk, dat de auto slipte en de politieman
tientallen meters meesleurde. De heer
Bruggeman werd zeer ernstig gewond en
is naar een ziekenhuis te Doetinchem over
gebracht.
De voerman van een paard en wagen
reed eind Augustus 1952 zonder verlich
ting door de avondschemering, hoewel het
onder de bomen aan weerszijden van de
weg al zo donker was, dat onverlicht rij
den onveilig geacht kon worden. Het
motorverkeer op diezelfde weg reed trou
wens al met de koplampen aan. Wegens
het in gevaar brengen van d$ veiligheid
van het verkeer werd
de voerman door de
kantonrechter in Amers
foort en in hoger be
roep door de Utrechtse
rechtbank, veroordeeld
tot 20 gulden boete.
Voor de Hoge Raad
verklaarde de man, dat
hij zich niet aan een strafbaar feit schul
dig gemaakt had. Volgens het Wegenver
keersreglement was hij pas een half uur
na zonsondergang verplicht, licht te voe^
ren en zo laat was het nog niet toen
de verbalisant hem „op de bon slingerde".
De Hoge Raad besliste echter, dat de
veiligheid van het verkeer in bijzondere
gevallen afwijking van de betreffende be
paling van het wegenverkeersreglement
noodzakelijk maakt en dat men hier met
zo'n bijzonder geval te maken had. De
voerman had dus zijn verlichting eerder
moeten ontsteken. Nu hij dit nagelaten
had, was hij strafbaar wegens overtreding
van artikel 25 der Wegenverkeerswet.
ADVERTENTIE
Heerlijke volle aroma van Everest
geeft U steeds meer voldoening.
Deze lange Amerikaan is Uw
sigaret zonder weerga: vers,
geurig en zeldzaam zacht.
Dit op ongewone wijze gevormde
woord is een tegenwoordig deelwoord
van een in het Middelnederlands voor
komend werkwoord: hem laten dunken:
een hoge dunk van zichzelf hebben.
Laat is dus een werkwoord en heeft met
laat: niet vroeg, niets te maken. De
juiste vorm zou dus zijn: latenddunken.
Laatdunkend wil zeggen: verwaand,
pedant, op andere neerziend, hooghartig,
aanmatigend. Wij gebruiken het woord
zelden, het meest nog in de uitdrukking:
van 't hondje (van) Laatdunken gebeten
zijn, waarvan de verkorte vorm luidt:
van 't hondje gebeten zijn. Pater Poir-
ters, een geestelijke uit de zeventiende
eeuw, schrijft: „Dat hondeken Laat-
duncken heeftse (de mensen) soo ge
beten datse sich inbeelden dat sij 't
zijn alleen en anders geen."
Het Katholieke Weekblad „De Nieuwe
Eeuw", waarvan de redactie sinds geruime
tijd in Amsterdam is gevestigd en dat zo
lang het besitaat is uitgegeven door de N.V.
Boek- en Handelsdrukkerij Helmond te
Helmond, zal met ingang van 1 Januari
1955 in eigendom overgaan aan de Stich
ting „De Nieuwe Eeuw" te Amserdam, die
wordt gevormd door enige bekende katho
lieken. De stichting zal de gehele exploi
tatie overnemen. Drukkerij Helmond za!
nog slechts het blad in opdracht drukken.
Het doel der nieuwe stichting is geen
andere dan het bestaan van De Nieuwe
Eeuw, als katholiek volkomen onafhanke
lijk en integer blad, als vrij podium voor
Katholiek Nederland en als open deur naar
andere overtuigingen in ons volk te ver
zekeren, aldus wordt van de zijde der
hoofdredactie van „De Nieuwe Eeuw"
meegedeeld.
De Unie van Christelijke Onderwijzers
en Onderwijzeressen in Nederland hield
Donderdag in Utrecht haar 59e algemene
ledenvergadering. De voorzitter de heer T.
C. Bos, zei dat door de fusie tussen
de grote Vereniging van Christelijke On
derwijzers en de Unie een goede beharti
ging van de belangen van alle werkers bij
het Christelijk onderwijs in een vereniging
kan geschieden.
In het jaarverslag van de Unie werd on
der meer geconstateerd, dat er nog een on
rustbarend tekort aan onderwijzers heerst.
Tengevolge hiervan, is het vrijwel onmoge
lijk binnen korte tijd tot een meer verant
woorde leerlingenschaal te geraken. Het
euvel van te grote klassen zal derhalve
voortduren, waardoor de plannen tot ver
betering en vernieuwing van het onderwijs
onuitvoerbaar blijven. In het verslag wordt
voorts het gebrek aan bevoegdheden voor
het U.L.O. gesignaleerd, een gebrek,
dat steeds toeneemt door overgang
van onderwijzers met A-akten naar het
middelbaar onderwijs, als gevolg van de
achterstand van de salariëring bij het lager
onderwijs.
Vooral wanneer het M.O. zich van half
bevoegde krachten moet voorzien ten koste
van het U.L.O. en als deze laatste tak van
onderwijs weer zijn toevlucht moet nemen
tot onvoldoende bevoegde G.L.O.-onderwij
zers en als de reeds bij het G.L.O. bestaan
de tekorten, hierdoor nog vergroot, straks
zouden moeten worden aangevuld met een
selectie uit kleuter-onderwijzeressen, dan
is", volgens het jaarverslag, „men bezig
het ene gat met het andere te stoppen op
een wijze die rtiet verantwoord is.
(Van onze correspondent in Brussel)
In ongeveer duizend Belgische bedrijven
met een minimum van 200 arbeiders en
kantoorpersoneel worden verkiezingen ge
houden voor ondernemingsraden. De eerste
verkiezingen werden in 1950 georganiseerd
en thans worden de mandaten van de af
gevaardigden vernieuwd. Zoals ook in Ne
derland worden zij gekozen op lijsten sa
mengesteld door de grote representatieve
vakbonden: het algemeen Belgisch vak
verbond (socialistisch), het algemeen Chris
telijk vakverbond (rooms-katholiek) en de
liberale vakbonden. Er zijn 600.000 arbei
ders bij deze verkiezingen betrokken. De
R.K. vakbonden schijnen zich enigszins te
herstellen van de nederlaag in 1950.
Op de Bruiloft van Kloris en Roosjezullen Thomasvaer (Paul Huf) en Pieternel
(Mimi Boesnach) dit jaar in de Stadsschouwburg te Amsterdam hun entrée maken
per „Kaasjager-tours"-bus.
Waarnemers zijn het er over eens dat
het experiment met de ondernemersraden
geslaagd is. In de meeste bedrijven hebben
de arbeiders door de ondernemingsraad
een juister beeld van het bedrijf gekregen.
Waar de voorzitter van de ondernemings
raad (de wet bepaalt dat deze functie door
de bedrijfsleider wordt uitgeoefend) een in
telligent man is, met initiatief en verbeel
ding, is de ondernemingsraad uitgegroeid
tot een orgaan van vriendschappelijke en
duurzame samenwerking in het bedrijf.
Sommige patroons geven zelfs een uitvoe
rige toelichting op de nieuwe producten
die het bedrijf gaat lanceren, zij noemen
de bedragen Welke voor publiciteit zullen
worden uitgetrokken en laten de nieuwe
producten beproeven door de huisgenoten
van de afgevaardigden van de raad. Ande
re werkgevers geven aan de raad meer ge
gevens over de balans, winst- en verlies
rekening en de vooruitzichten van het be
drijf dan aan de aandeelhouders.
In sommige bedrijven echter wordt de
raad gesaboteerd door de communisten of
houdt de werkgever zich te veel aan de
letter van de wet, hetgeen allerminst be
vorderlijk is voor de arbeidsvrede en voor
de verhoging van de productiviteit.
Het ligt in de bedoeling in de loop van
1955 voor het eerst verkiezingen te houden
ter instelling van ondernemingsraden in de
bedrijven met een minimum van 50 man
personeel.
Tussen Doetinchem en Winterswijk is
een autobus van de Gelderse Tramwegen
tijdens mist eerst tegen een met een paard
bespannen melkwagen gebotst, daarna
tegen een boom gereden en tenslotte ge
kanteld. Vijf van de vijftien passagiers, de
chauffeur en de conductrice werden niet
ernstig gewond. De voerman van de melk
wagen-sloeg van de bok en liep een her
senschudding op.
De autobus en de melkwagen werden
ernstig beschadigd.
TONEL EN DANS
Zaterdag 1 Januari, Stadsschouwburg, 20 uur:
Het Rotterdams Toneel geeft een voorstel
ling van het blijspel „Wel te rusten?!" van
A. P. Dearsly, een op zichzelf staand ver
volg op „Vogel vlieg de wereld in". Regie
Bob de Lange. Voor medewerkenden: zie
Zondag.
Zaterdag 1 Januari, Concertgebouw, 20 uur:
Nieuwjaarsprogramma met Kees Manders,
de Wama's, de Tiroler Holzhacker Bub'n
en als bijzondere attracties een dirigeer-
wedstrijd voor dames en het radiospel
„Trek aan de bel".
Zondag 2 Januari, Stadsschouwburg, 20 uur:
„Wel te rusten?!" van A. P. Dearsly door
het Rotterdams Toneel onder regie van
Bob de Lange, me' in de voornaamste rol
len: Sara Heyblom, Yda Andrea, Marianne
van Waveren, Wim van den Brink, Ton van
Duinhoven, Eric van Ingen en anderen.
Maandag 3 Januari, Stadsschouwburg, 20 uur:
Eerste voorstelling in Haarlem van „Fan
ny" van Marcel Pagnol, vertaald en gere
gisseerd door Bob de Lange, met: Magda
Janssens, Nell Koppen, Henny Orri, John
Gobau, Johan Fiolet, Willy Ruys, Tonny
Foletta en anderen.
Woensdag 5 Januari, Stadsschouwburg, 20
uur: De Nederlandse Comedie geeft een
reprise van de door Fons Rademakers ge
regisseerde voorstelling van „Hart tegen
hart" (Bataille des dames)-van Scribe in
de vertaling van Bert Voeten, met Mary
Dresselhuys en Winnifred Bosboom in de
vrouwelijke hoofdrollen. Décor: Friso
Wiegersma.
Dagelijks, Wiener Grinzing: Tot drie uur
's nachts cabaret met het Spengler Trio,
het danspaar Shera en Kasnar, de zanger
Wassia Krimsky en de cabaretière Mary
Skotty.
MUZIEK
Maandag 3 Januari, Grote Markt, 15.30 uur:
Bespeling van het carillon van de Grote
Kerk door Arie Peters, stadsbeiaardier, die
men ook kan beluisteren iedere Vrijdag
van 11.3012.30 uur.
Dinsdag 4 Januari, Concertgebouw, 20 uur:
Vijfde D-concert door het Noordhollands
Philharmonisch Orkest onder leiding van
Toon Verhey met solistische medewerking
van de pianist Bela Siki in het Eerste
Pianoconcert van Beethoven. Verder wor
den de Oxford-Symphonie van Haydn en
het Concert voor orkest van Bartök uit
gevoerd.
Woensdag 5 Januari, Tuinzaal Concertge
bouw, 20 uur: Derde avond van de cursus
„Luisteren naar muziek, met illustraties
aan de vleugel" door George van Renesse.
Het onderwerp is: improviseren. Voor de
vereniging „Geloof en Wetenschap".
Vrijdag 7 Januari, Concertgebouw, 16.15 en
19.30 uur: Schoolconcerten door het N. Ph.
O. onder leiding van Marinus Adam, die
ook mondelinge toelichtingen geeft. Pro
gramma: Dertiende concert voor orgel en
orkest van Handel (met George Robert als
solist), de serenade „Eine kleine Nacht-
musik" van Mozart en de ouverture „Car
naval Romain" van Hector Berlioz.
Vrijdag 7 Januari, Stadsschouwburg, 20 uur:
Voor „Geloof en Wetenschap" geeft de
Nederlandse Opera een uitvoering van
„Mignon" van Ambroise Thomas onder
muzikale leiding van Eugène Bigot utt
Parijs. In de hoofdrollen: Cora Canne
Meyer en Chris Reumer.
DIVERSEN
Zaterdag 1 Januari, Lido Theater, 23.30 uur:
Nachtvoorstelling van de film „Verboden
verhaal" met Gino Servi. Zondag 2 Ja
nuari 11 uur: „Amber" met Linda Darnell
en Richard Greene.
Zondag 2 Januari, Rembrandt Theater, 11
uur: Wedervertoning van de film „Kon-
Tiki, per houtvlot door de Stille Oceaan"
van Thor Heyerdahl.
Donderdag 6 Januari, Concertgebouw, 20
uur: Feestavond van de adoptiecommissie
voor bejaarden met de conférencier Frans
Eykhof, de muzikale clown mr. Tims,
Hansje Pallieter en de Witte Kraai er en de
goochelaar Peter Nabarro.
Donderdag 6 Januari, Monopole, Zandvoort,
20 uur: Voor de kunstkring 't Helm wordt
de film „De Driestuiversopera" van Brecht
en Weill, vervaardigd onder regie van
Pabst, met de zanger Ernst Busch, ver
toond. In het voorprogramma: „Maske-
rage" van Haanstra en „Regen" van
Ivens en Franken.
Donderdag 6 Januari, Tuinzaal Concert
gebouw, 20 uur: Lezing met vertoning van
kleurendia's ov^r Portugal door de heer
H. van de Leeuw, voor de Nederlandse
Reisvereniging.
Donderdag 6 Januari, gebouw Vrijz. Herv.,
20 uur: Voor de vereniging „Weten en
Werken" spreekt ir. G. Friedhoff over mo
derne bouwkunst, met vertoning van licht
beelden (Vestestraat 1).
Donderdag 6 Januari, Stadsschouwburg, 20
uur: Eerste van drie voorstellingen door
de geheelonthouders-toneelvereniging
„Nieuw Leven" van „Het witte legioen"
door Maarten van Vucht.
TENTOONSTELLINGEN
Teylers Museum: Tentoonstelling van teke
ningen van Hendrick Goltzius (15881617).
Geopend tot 31 December op iedere werk
dag behalve Maandag van 113 uur en de
eerste Zondag van elke maand van 13
uur.
Huis Van Looy: Tot en met 1 Januari groeps
tentoonstelling van werken van tien leden
van het genootschap „Kunst zij ons doel"
te Haarlem. Geopend op werkdagen van
1017 uur. Nieuwjaarsdag van 15 uur.
Woonhuis Van Looy: Het voormalig woon
huis van schildei>schrijver Jacobus van
Looy is te bezichtigen op Donderdagen
van 1012 en van 1417 uur. Op Zon
dagen alleen van 1417 uur. Op Nieuw
jaarsdag gesloten.
Frans Halsmuseum: Groepsportretten van
Frans Hals, expositie van nieuwe aan
winsten uit de Recuperatie, gerestaureer
de goudleerzaal. Geopend van 1015 uur.
Nieuwjaarsdag gesloten.
Schotersingel 117 a: Palestina-diorama's
(Bijbelse- voorstellingen). Geopend op
aanvraag.
Vrijburglaan 17, Overveen: Tinholtcollectie.
Op werkdagen geopend van 9 tot 12 en
van 14 tot 16 uur.
Cruquiusmuseum, Heemstede: Historische
stoommachines en grote maquette van
Nederland met waterstanden en overzicht
overstromingsramp Februari 1953.
Kunsthandel Leffelaar, Wagenweg: Tentoon
stelling „Aspects de Paris" van Frans
Funke. Tevens expositie van appliqué's,
weefwerk en ceramiek van Josje Smit.
Geopend tot 3 Januari op werkdagen van
1017 uur.
Huis met de Kogel: Expositie van schilde
rijen en tekeningen van de Zandvoortse
kunstschilder Henk van der Vliet, tot 8
Januari.
Gerzon, Grote Houtstraat: „Kindertekenin
gen uit vele landen". Geopend tot en met
4 Januari op werkdagen (behalve Maan
dagmorgen) van 912 en 25.30 uur.
Door de N. S. wordt wederom uitbreiding
gegeven aan het park eleetrisehe locomo
tieven. Er zijn bij de Alsthom-fabrieken in
Frankrijk besteld tien machines serie 1100
(maximum vermogen ongeveer 3000 pk)
en zes machines serie 1300 (maximum ver
mogen ongeveer 4500 pk). Deze uitbreiding
is onder meer nodig voor het vervoer van
de binnenlandse sneltreinen in het lange-
afstands verkeer, die de stroomlijnstellen
gaan vervangen. Als de nieuwe zestien
Franse locomotieven zijn afgeleverd be
schikt de N.S. over 111 eleetrisehe machi
nes.
ADVERTENTIE
Omtrent den oorlog tusschen Rus
land en Japan wordt uit Moekden verno
men, dat de Japanners een nieuw wapen
in den strijd hebben geworpen. Het zijn
beweegbare forten, die per schip werden
aangevoerd en die te Dalni aan wal zijn
gezet. Zij zijn voorzien van torens, waarin
zich scherpschutters bevinden, die niet
alleen tegen geweervuur, maar zelfs tegen
granaatscherven beveiligd zouden zijn.
Door het slechte weder en de ongunstige
terreingesteldheid kunnen deze rijdende
forten in dit jaariretiide echter niet ge
bruikt worden
■V
EVEREST
IN CELLOPHAAN VERPAKT
CT
Uitgaan in Haarlem