Niet gedagvaarde getuige
schrijft brief naar A.N.P.
ZWITSAL
Atoomtentoonstelling komt
naar Nederland
PANDA EN DE SPOKEN-MEESTER
Gezonde Bat?/es
Wereldnieuws
De Berkelse vergiftigingszaak
Mevrouw O. had zelfmoordplannen"
Fa E. DEGRAAFF
De radio geeft Vrijdag
i
Omstreden loonregeling
bij de omroep
„Oorzaak lag mogelijk
bij landingsgestel"
ZocU ia Uet zo
-J
DONDERDAG 6 JANUARI 1955
fij„e Bronst*
'n TIP VAN BOOTZ
N.V.B.V. heeft critiek
op „Rapport Matser"
Handen en Li ppen
ruw? w
Militair in Duitsland
met typhus besmet?
Het Triton-onderzoek
Gezagvoerder Peetoom
geeft zijn mening
Betalings-overschot in
December 108 millioen
Morfinist stal injectie
spuiten en ampullen
Critiek op heffing tolgeld
voor versnelde tunnelbouw
Deense luchtmacht zoekt
buitenlandse officieren
geschut
Uitwerping
klassiek
99
Het Algemeen Nederlands Persbureau
heeft dezer dagen in een uitvoerige brief
van een gedetineerde in de strafgevange
nis aan de Pompstationsweg in Den Haag
ter publicatie mededelingen ontvangen
over een gesprek, dat deze gedetineerde
zegt te hebben gehad in een der
eerste maanden van 1952 de juiste
datum kan hij zich niet herinneren
in een lunchroom aldaar met (de thans
overleden) mevrouw O., echtgenote van
de Berkelse arts, die tot levenslange ge
vangenisstraf is veroordeeld, omdat hij zijn
vrouw door toediening van vergif van het
leven zou hebben beroofd.
Deze gedetineerde zegt, dat hij een lunch
room bezocht en, zoekend naar een ge
schikte plaats in de overvolle zaal, een
dame die aan een der tafeltjes zat. een
voorwerp uit de hand liep. Nadat hij het
had opgeraapt en haar ter hand gesteld,
verzocht hij aan hetzelfde tafeltje te mo
gen plaatsnemen, hetgeen werd toegestaan.
Hij kwam in gesprek met deze dame. die
er slecht uit zag en over hoofdpijn klaag
de. Op zijn suggestie iemand van het per
soneel een middeltje tegen hoofdpijn te
laten halen, zou zij hebben geantwoord,
dat zij leed aan een gezwel in de hersenen,
dat vroeg of laat toch haar dood zou ver
oorzaken. In de loop van het gesprek zou
de dame hem steeds vertrouwelijker mede
delingen hebben gedaan, hebben verteld
over haar man. die arts was, over de ver
houding met haar moeder en hem, onder
gebruikmaking van de woorden „suicide"
en „succomberen", hebben medegedeeld
voornemens te zijn zich van het leven te
beroven. Hij zou hebben getracht haar dit
uit het hoofd te praten, evenwel zonder
zichtbaar succes. Vervolgens zou de vrouw,
die zich als mevrouw O. zou hebben ken
baar gemaakt, hem op een papiertje in
„vlot blokschrift" haar naam. adres en
telefoonnummer hebben verstrekt, daarbij
de hoop uitsprekend dat zij hem nog eens
zou ontmoeten.
De gedetineerde zegt tenslotte geen con
tact meer met de dame te hebben gezocht
en gehad, haar slechts vaag te kunnen be
schreven en het briefje te hebben ver
scheurd.
Vervolgens deelt hij mede in de maan
den Juni en Juli 1954 de verdediger van
de Berkelse arts. mr. Huygens, van het een
en ander schriftelijk en mondeling op de
hoogte te hebben gesteld, waarna ziin ver
klaring op verzoek van mr. Huygens op 13
Juli 1954 in de gevangenis in tegenwoor
digheid van een riiksrechercheur is her
haald en vastgelegd in een proces-verbaal
Tenslotte spreekt hij er zijn teleurstelling
over uit. dat hij. ondanks zijn bereidver
klaring daartoe aan mr. Huygens. niet als
getuige a décharge voor het hof is gedag
vaard, zet hij uiteen, dat hij daarop heeft
aangedrongen en dringt hij aan op publi
catie van zijn mededelingen, omdat hij
zich verplicht acht daaraan bekendheid te
geven. Dat hij daaroo niet heeft aange
drongen vóór de behandeling door de
rechtbank, verklaart hij uit het feit, dat
toen nog de mogelijkheid bestond, dat de
arts zou worden vrijgesproken, in welk ge
val hij zijn verklaring zou hebben kunnen
achterwege laten.
Mr. Huygens' commentaar
Op een vraag aan de verdediger van de
ADVERTENTIE
Ook in 1955
Uw leverancier van
Koninginneweg 48
Haarlem - Tel. 13609
'N SERVICE ZONDER WEEGA
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.45
Voor de huisvrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10
Platen. 9.40 Platen. 10.00 Avonturen met kin
deren, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de kleuters. 10.40 Pianorecital. 11.10
Radiofeuilleton. 11.30 Platen. 12,00 Dans
muziek. 12.30 Land- en tuinbouwmededelin-
gen. 12.33 Sport en prognose. 12.48 Piano.
13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen of platen.
13.20 Amusementsmuziek. 13.55 Koersen 14.00
Kamerorkest. (14.20—14.40 De stem der vol
keren, causerie). 15.00 Orgel en zang. 15.30
Lichte muziek. 16.00 Orgel. 16.30 Voor de kin
deren. 17.00 Platen. 17.20 Muzikale causerie.
18.15 Actualiteiten. 18.20 Lichte muziek. 18.45
De strijd voor meer welvaart, causerie. 19.00
Voor de jeugd. 19.10 Muziek, causerie. 19.30
Reportage. 19.50 Berichten. 20.00 Nieuws.
20.05 Literaire causerie. 20.15 Voordracht met
muziek. 20.30 Gevarieerd programma. 21.00
Amusementsmuziek. 21.35 Buitenlands week
overzicht. 21.50 Spaanse volksmuziek. 22.20
Lichte muziek. 22 40 Vandaag, causerie. 22.45
Avondwijding. 23.00 Nieuws. 23.1524.00
Platen.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws en weerbericht.
8.15 Platen. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de
huisvrouw. 9.35 Platen. 10.30 Morgenwijding.
11.00 Platen. 11.10 Tenor en piano. 11.30 Pla
ten. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen.
12.33 Platen. 12.53 Platen of Actualiteiten.
13.00 Nieuws. 13.15 Protestantse causerie.
13.20 Instrumentaal sextet. 13.50 Platen. 14.00
Schoolradio. 14.30 Platen. 14.50 Vocaal en
semble en solist. 15.15 Voordracht. 15.35 16.00
Reportage. 16.15 Pianorecital. 16.45 Platen
17.00 Voordracht. 17.20 Lichte muziek. 17.45
Stemmen van overzee.. 18.00 Platen. 18.15
Lichte muziek. 18.35 Cabaret. 19.00 Nieuws
en weerbericht. 19.10 Regeringsuitzending:
Verklaring en toelichting, waarin opgenomen
1. het maandelijks overzicht, van de Ver
enigde Naties. 2. te pi.m. 19.20 Het emigratie
praatje. 19.30 Platen. 20.00 Radiokrant. 20.20
Platen. 20.30 De jeugd vliegt uit, hoorspel.
21.00 Elias, oratorium. 23.15 Nieuws. 23.30—
24.00 Platen.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Omroep-orkest. 12.30 Weerbericht.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 13.30
Gevarieerde muziek. 14.00, 14,25, 15.00, 15.45
en 16.50 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte
muziek. 18.00 Platen. 18.10 Voordracht. 18.20
Platen. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Volkszang. 20.00 Peter Grimes, opera.
In de pauze: Kunstkaleidoscoop. 22.00
Nieuws. 22.15 Internationale Radio-Univer
siteit. 22.30 Platen. 22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Feiten van de dag. Hoe
de weekbladen het zien. (Op 224 m.).
Berkelse arts, mr. M. H. Huygens, wat hij
van deze verklaring dacht en waarom hij
het dagvaarden van deze getuige voor het
hof niet heeft verzocht, bevestigde deze,
dat de gedetineerde hem over zijn verkla
ring en haar inhoud had ingelicht en toon
de ter vergelijking het afschrift van het
proces-verbaal van het verhoor, waarvan
de inhoud vrijwel de zelfde is. Mr. Huy
gens heeft de gedetineerde er op gewezen,
dat zijn verklaring hem op het eerste ge-
zich hoogst vreemd voorkwam, maar van
belang zou kunnen zijn, indien zij op waar
heid berustte.
Ter toelichting hierop zeide mr. Huy
gens, dat hem aanvankelijk te veel détails
in het relaas van de gedetineerde leken te
kloppen met bijzonderheden uit de latei-
bekend geworden en ook ter zitting van de
rechtbank naar voren gebrachte feiten. Dit
had hem argwanend gemaakt ten opzichte
van de inhoud. Na overleg met de deken
van de Orde van Advocaten en andere
autoriteiten had hij er daarom van afge
zien de gedetineerde voor het hof te doen
dagvaarden.
Nu deze echter ondanks het feit, dat van
kennelijk voordeel nergens blijkt, blijft
aandringen op publicatie daarvan, vraagt
de raadsman zich thans af of van diens
verklaringen niet ernstiger nota moet wor
den genomen.
ADVERTENTIE
POEDER ZALF 2EEP 0LIE LOTION
Uitsluitend bij Apothekers en Drogisten
Om mij bij de zaak te
bepalen:
Bij TIP kan ter wereld niets
halen.
k Wil verder nog gaan
En zeg U spontaan:
TIP is met geen goud te
betalen:
Inz. Mevr. A. V. J., Eiinkwijk ontv.
1 fl. Tip en 1 II. Bootz' Cherry Brandy.
De Nederlandse Vereniging Bescher
ming Voetgangers heeft gereageerd op het
onlangs verschenen rapport van de com
missie voor de belangen van de voetganger
in het verkeer, ingesteld door het verbond
voor veilig verkeer. Het hoofdbestuur van
de N.V.B.V. is unaniem van mening dat
de in het „rapport Matser" voorgestelde
opheffing van het vöorrangsrecht van de
voetganger op de oversteekplaats ten gun
ste van het afbuigende verkeer op ge
regelde kruispunten, ten enenmale onaan-
i vaardbaar is. Het hoofdbestuur van de
ve viiging meent dat de voorgestelde
regeling juist voor de bona fide automobi
list en de bona fide voetganger aanleiding
zal geven tot onzekerheid, aangezien bei
den geneigd zullen zijn elkaar voorrang te
verlenen. Het heeft de leden van het
hoofdbestuur getroffen, dat in het „rap
port Matser" de snelheid van het weg
verkeer niet ter sprake is gebracht. Zij
menen dat wederinvoering van snelheids
beperkingen in bebouwde kommen ge
boden is. Het zou volgens de N.V.B.V.
voorts aanbeveling verdienen, dat de
voetganger uitsluitend gebruik maakt van
het linkertrottoir. Verscheidene onder
delen van het rapport heeft de vereniging
kunnen aanvaarden, doch op enkele an
dere, naar haar mening belangrijke, on
derwerpen heeft zij critiek. De voorzitter
van de vereniging, de heer L. C. Admiraal,
is thans bezig met de samenstelling van
een studierapport, gewijd aan de belangen
van de voetgangers, dat, naar het hoofd
bestuur van de N.V.B.V. heeft aangekon
digd, dieper op de zaak zal ingaan, dan de
commissie Matser heeft gedaan.
Het spreken over atoom-energie doet tal
van mensen onmiddellijk denken aan een
alles vernietigende kracht. Zij weten niet,
dat deze energie voor vreedzame doelein
den kan worden toegepast. De mogelijk
heden daartoe zijn zo veelomvattend, dat
niet te voorzien is op welke gebieden
atoomkracht in de wereld van morgen ge
bruikt zal worden.
In een rede voor de Algemene Vergade
ring van de V.N. heeft president Eisen
hower op 8 December 1953 gezegd, dat
Amerika weet, dat het gebruik van atoom
energie voor vreedzame doeleinden geen
toekomstdroom is. De mogelijkheid deze
kracht reeds thans te gebruiken, is bewe
zen.
Om dit nu ook het Nederlandse volk te
tonen, zal men binnenkort een mobiele
tentoonstelling een tournée door ons land
laten beginnen. Aan deze expositie, die
onder de auspiciën staat van de regeringen
van Amerika en Nederland, is de veelzeg
gende titel gegeven: „Het Atoom, Hoop
voor de toekomst".
Het te exposeren materiaal wordt in
hoofdzaak ondergebracht in vijf trailers,
Er blijkt in omroepkringen ontstemming
te heersen over de ontworpen salarisrege
ling, die thans bekend is geworden. Deze
ontstemming richt zich met name tegen de
indeling van de verschillende functionaris
sen in de salarisklassen. De nieuwe rege
ling deelt het omroeppersoneel in dertien
salarisklassen. Een winstpunt wordt vol
gens de vakbondsfunctionarissen geacht,
dat de salarissen voor manlijk en vrouwe
lijk personeel thans gelijk zijn gesteld.
Ook richt zich de ontevrédenheid niet
zozeer tegen de salarisschaal in de onder
scheidene klassen, doch bijvoorbeeld het
feit, dat mensen die betrekkelijk eenvoudig
werk doen, in dezelfde salarisklasse zijn
ondergebracht als een technicus met een
jarenlange opleiding, wordt onaanvaard
baar geacht.
Naar werd medegedeeld, is de nieuwe
salarisschaal en klasse-indeling, die voor
bepaalde groepen een salarisverlaging be
tekent, tot stand gekomen na een advies
door het bureau Berenschot, dat zich bezig
houdt met functie-analyse. De speciale
constellatie van het omroepbedrijf stelde
dit bureau voor een moeilijke taak, aan
gezien er vele functies waren die met geen
enkele functie in een ander bedrijf verge
lijkbaar bleken. Tenslotte zou men een
vergelijking hebben getrokken met de ver
houdingen bij Van Gend en Loos.
Naar van de zijde der directie van de
N.R.U. werd vernomen, verkeert de kwes
tie der salarisregeling nog in het stadium
van vertrouwelijk overleg. Men bleek op
dit moment daar niet bereid te zijn nadere
inlichtingen te verstrekken.
die speciaal voor dit doel zijn entworpen.
Door de wagens in een vierkant op te
stellen, waardoor een „binnenplaats" ont
staat, omvat de expositieruimte een opper
vlakte van 1600 vierkante meter.
Het thema van de tentoonstelling is ge
baseerd op het feit, dat de mens het won
der van het atoom heeft ontdekt en hoe
deze ontdekking een zegen kan worden
voor allen, die de aarde bevolken. Op po
pulair technische wijze wordt een aan
schouwelijk beeld gegeven van de poten
tiële kracht van het atoom.
Wat het vermogen van één kilogram
uranium-235 is, wordt de tentoonstellings
bezoeker op pakkende wijze getoond, even
als wat de radioactieve isotopen, geprodu
ceerd in de atoomzuilen in Engeland,
Amerika en Canada,.voor de geneeskunde,
landbouw en industrie betékenen.
De rijdende tentoonstelling was al te
zien in Italië én bevindt zich momenteel
in Antwerpen. Het aantal bezoekers, dat
sinds Maart 1954 de expositie in ogen
schouw nam, heeft de twee millioen over
schreden.
Men neemt aan, dat ook in ons land de
interesse voor het atoomwonder groot
zal zijn. De tentoonstelling zal te zien zijn
in Den Haag (van 19 Januari tot 28 Ja
nuari), in Enschedé (van 2 Februari tot 6
Februari), in Eindhoven (van 11 Februari
tot 16 Februari), in Amsterdam (van 22
Februari tot 6 Maart), in Rotterdam (van
10 Maart tot 18 Maart) en in Utrecht (van
22 Maart tot 31 Maart).
ADVERTENTIE
Bij een gedemobiliseerde militair te Del
den. die student is aan de rijksuniversiteit
te Utrecht, is dezer dagen typhus gecon
stateerd. Desgevraagd verklaarde de ge
neeskundige inspecteur van het Staatstoe
zicht op de Volksgezondheid voor Overijsel
en de Noord-Oost-Polder, dat de enige
mogelijkheid is, dat de patiënt in Duits
land, toen hij deelnam aan militaire
oefeningen is besmet. De ziekte openbaarde
zich namelijk op 15 December en volgens
de medische wetenschap moet warden aan
genomen, dot de besmetting 14 tot 21 da
gen daarvóór is geschied. Tijdens de laat
ste week van November nam de patiënt
aan de oefeningen deel.
Het bloedonderzoek heeft uitgewezen dat
men hier inderdaad met een geval van ty
phus heeft te doen, het bacteriologisch on
derzoek heelt dit echter niet kunnen vast
stellen. De zieke levert geen gevaar op
voor besmetting.
In deze grafiek geven
wij een overzicht van
de spaarsaldi bij de
Rijkspostspaarbank
en bij de bijzondere
spaarbanken in Ne
derland. Dit wil dus
zeggen, het verschil
tussen de ingelegde
en terugbetaalde gel
den.
Het voordeelig spaar-
verschil van de Rijks
postspaarbank werd
over geheel 1954
door het Centraal
Planbureau geraamd op 60 millioen gulden. Eind November 1954 werd dit bedrag
reeds bijna bereikt. Het spaartotaal van de bijzondere spaarbanken beliep tot en met
October ruim 170 millioen gulden, zodat de Nederlandse bevolking in de loop van
1954 bijna een kwart milliard gulden opzij wist te leggen. Het gemiddelde aantal
inleggingenper maand bedroeg bij de Rijkspostspaarbank ongeveer 500.000 tegen
600.000 bij de bijzondere spaarbanken. Het aantal terugbetalingen was 200.000 tegen
250.000 per maand.
De 6 loonsverhoging per 1 October is zichtbaar bij de Rijkspostspaarbank-spaar-
cijfers over November. Een zelfde stijging ziet men na de loonronde van 1 Januari
1954 bij beide categorieën spaarbanken.
1954
DUBLIN (Reuter) Naar schatting is
het KLM-toestel „Triton" slechts 39 of 49
seconden in de lucht geweest alvorens het
op 5 September verleden jaar in de mon
ding van de rivier de Shannon viel. Deze
mening werd Woensdag uitgesproken door
H. C. Vermeulen, employé van het weten
schappelijk bureau te Schiphol van de
KLM. gedurende het voortgezette onder
zoek naar de ooi-zaken van de ramp.
De neer Vermeulen zeide dat hij een
aantal berekeningen had gemaakt met be
trekking tot de gedragingen van de „Tri
ton" op de ochtend van de ramp. Op basis
van deze berekeningen was hij tot de con
clusie gekomen dat het toestel normaal
had gereageerd en dat er geen „ongewo
ne tegenstrevende krachten" en geen ver
lies van vermogen waren geweest.
Een der vier advocaten van de KLM bij
het onderzoek, Richard MacGonigal, zei te
gen de heer Vermeulen gedurende het
kruisverhoor, dat hij het hof de mening
zou stellen, dat de opdracht van de ge
zagvoerder van de „Triton", commodore
A. Viruly, om stijgvermogen of handhaving
van stijgvermogen werd gegeven op bijna
hetzelfde ogenblik dat he+ toestel het
wateroppervlak raakte. Hij zou tevens stel
len', dat de snelheid van het toestel op het
ogenblik, dat het met het water in aanra
king kwam tussen de 295 en 300 kilometer
per uur had bedragen.
De heer Vermeulen zeide, dat onder nor
male omstandigheden het toestel bij die
snelheid in klimmende toestand had moe
ten zijn op een hoogte van tussen de 120 en
150 meter. Dit zou althans zo hebben moe
ten zijn, tenzij zich tegenstrevende
krachten hadden voorgedaan, er te weinig
„lift" was geweest, of een ander manke
ment was opgetreden.
Hij schatte de snelheid op het ogen
blik dat het toestel met het water in aan
raking kwam tussen de 295 en 35/) kilo
meter per uur.
Gezagvoerder F. Peetoom van de KLM
verklaarde het mogelijk uit blijven staan
van het landingsgestel van de „Triton"
als een mogelijke oorzaak van het ongeluk
te beschouwen. Hij zei dit in antwoord op
vragen met betrekking tot het falen van
het rode lampje voor het landingsgestel
van de „Triton".
Hij zei aan te nemen, dat de „Triton" in
zes seconden vijftig meter aan hoogte had
verloren en voegde er aan toe: „Als je na
die zes seconden op je hoogtemeter
kijkt, ben je verbaasd 50 meter minder
af te lezen als niemand tot op dat ogen
blik de invloed heeft vermoed van dit on
verwacht uit blijven staan van het lan
dingsgestel"
De heer Sean MacBride vroeg gezag
voerder Peetoom daarop, of hij het moge
lijk uit blijven staan van het landingsgestel
als zeer gevaarlijk beschouwde. De gezag
voerder antwoordde op deze vraag. „Dat
is precies zoals ik het zie".
Óp de vraag of hij dit beschouwde als
een mogelijke oorzaak van het ongeluk,
antwoordde Peetoom: „Ik geloof, dat dit
zéér wel mogelijk is".
In antwoord op verdere vragen zei ge
zagvoerder Peetoom van mening te zijn
dat een beter waarschuwingssysteem zou
moeten warden ingevoerd, om aan te ge
ven wanneer een landingsgestel in inge
trokken toestand is. Hij voegde er aan toe,
dat mogelijk ook de vliegtechniek zou
moeten worden veranderd.
De Nederiandsohe Bank deelt mede, dal
blij Kens de voorlopige gegevens het beta
lingsverkeer met de aan de Europese Beta-
lings Unie deelnemende landen voor Ne
derland gedurende de maand December
1954 resulteerde in een overschot van circa
f 108 millioen. Hierbij is rekening gehou
den met de rente over het batig saldo in de
E.B.U. te ontvangen voor het tweede half
jaar van 1954.
38. „Kom mee, Janus", hijgde de ene
kruier, „met kissies die kreunen wil ik
liever niks te maken hebben!" „Ik ook
niet", beaamde Janus, „vooral als er op
die kissies slaat, dat er spoken in zitten"
Haastig verlieten beiden het ruim. Dit
was zeer naar de zin van Panda. „Nu kan
ik eindelijk de geest van Jolliepop uit die
kist bevrijden", dacht hij, terwijl hij een
breekijzer greep. Zonder een ogenblik te
verliezen, stak hij het ijzer tussen het dek
sel en de kist en begon te wrikken zo hard
hij kon. Een voor een lieten de spijkers
los. Maar toen het deksel meer en meer
week, begon Panda zich toch huiverend
af te vragen, wat er uit zou komen. Hoe
zou de geest van Jolliepop er uit zien?
Maar zich vermanend, wrikte hij verder,
tot het deksel eindelijk knarsend los liet.
„Jolliepop!", riep hij, toen hij de omge
keerde gestalte daarbinnen ontwaarde.
bbben je Jolliepops g... geest?"
„Neen, mijnheer Panda", klonk de ver
trouwde stem uit de kist, „ik ben Jollie
pops mishandeld lichaam".
Dinsdag is door de Utrechtse politie ge
arresteerd en ter beschikking van de offi
cier van Justitie gesteld de 28-jarige
Utrechtse vertegenwoordiger H. F. Hij zou
in de laatste week van December en begin
Januari, door zich uit te geven als arts, bij
vier Utrechtse aDothekers een injectiespuit
met bijbehorende ampullen opial hebben
losgekregen. Hij is naar de politie bleek
morfinist en gebruikte het verdovende
middel voor zichzelf. Voorts zou hij bij zijn
werkgever, een Utrechtse instrumenten
fabriek, verschillende apparaten hebben
ontvreemd ter waarde van 2500 gulden.
In zijn Woensdag gehouden Nieuw
jaarsrede heeft de voorzitter van de Kamer
van Koophandel voor Hollands Noorder
kwartier, de heer J. F. Ie Blansch, critiek
uitgeoefend op de heffing van tolgeld voor
een versnelde uitvoering van de tunnel
bouw. Hij zeide:
„In het afgelopen jaar is de Kamer, vaak
in samenwerking met haar zusterkamers,
opnieuw voortdurend actief geweest ten
aanzien van een versnelde uitvoering van
de tunnelbouw bij Velsen en het vinden
van noodoplossingen alvorens de Velser-
en later de Hemtunnel gereed zullen zijn.
De door de minister van Verkeer en Water
staat in uitzicht gestelde aanleg van een
noodbrug over de sluizen bij IJmuiden zal
wel een tijdelijke verlichting geven, maar
ik ben er niet van overtuigd, dat deze on-
lossing voldoende zal zijn tot het ogenblik,
waarop de Velser tunnel gereed zal zijn.
Wij hebben dan ook niet nagelaten dit.
oordeel ter kennis van de minister te bren
gen. In haar rapport beveelt de staats
commissie van advies inzake de oever
verbinding Noordzeekaal en IJ ter finan
ciering van de versnelde uitvoering van de
tunnelbouw de heffing van een tolgeld aan.
Ik vraag mij echter af of het redelijk is
iuist het verkeer naar en van het gebied
ten Noorden van het Noordzeekanaal daar
mede te belasten, terwijl dit landsdeel
reeds zo lang in zijn ontwikkeling werd
gehandicapt en andere zeer kostbare voor
zieningen steeds zonder bijzondere heffin
gen zijn 'gefinancierd."
ADVERTENTIE
Hei „lekkere"
levertraan
produet
Vraag Uw
f leverancier gratie
proef flaconnetje
KOPENHAGEN (Ritzau) De bevel
hebber van de Deense luchtmacht, gene
raal Oersley, is naar Parijs gevlogen om
te verzoeken zestien geallieerde officieren
voor de Deense luchtmacht beschikbaar te
stellen. Volgens de Deense luchtstrijd
krachten is het noodzakelijk in het voort
durend gebrek aan officieren te voorzien
door indienstneming van buitenlandse offi
cieren. Indien het geallieerde hoofdkwar
tier het verzoek kan inwilligen, zullen het
alleen Amerikanen zijn. De zestien offi
cieren zijn niet toereikend. Eerder werd
gesproken van 80 tot 100, maar met het
oog op de kosten zal worden gestreefd
naar 30 tot 40 buitenlandse officieren.
Geldnood. Het Protestants kerkhof van
Rome, wereldberoemd door de graven
van Shelley en Keats, blijkt niet meer te
kunnen worden onderhouden. De op
zichter van de dodenakker Marcello
Piermattei heeft een beroep gedaan op
alle Protestanten in de wereld om geld
te sturen voor zijn begraafplaats waar
door de eeuwen heen dichters, artistcn
en philosofen werden ter aarde besteld.
Uittocht. Volgens een officiële schatting
bedraagt het aantal bewoners van
Noord-Vietnam, dat tot op twee Januari
naar Zuid-Vietnam is uitgeweken, on
geveer 600.000.
Geschrapt. Het Internationale Monetaire
Fonds heeft bekend gemaakt, dat Tsje
choslowakije sedert het begin van dit
jaar geen lid meer is van deze instelling,
daar dit land in gebreke is gebleven zijn
verplichtingen tegenover het fonds na
te komen. Tsjechoslowakije is tevens
geen lid meer van de Wereldbank.
Tsjechoslowakije was het enige com
munistische land, dat was aangesloten
bij de instelling van Bretton Woods.
Plichtsverzuim. Van betrouwbare zijde te
Taipeh wordt vernomen, dat luitenant-
generaal Pao Sjih Soeng, voormalig
rechter en advocaat-generaal Jbij het
nationalistisch-Chinese ministerie yan
Defensie, ter dood veroordeeld is. Géné
raal Pao werd een jaar geleden op be
schuldiging van plichtsverzuim gear
resteerd.
Huisjes. Russische troepen hebben in_ de
afgelopen weken acht nieuwe controle
punten ingesteld op wegen in Oosten
rijk. Sommige zijn ingesteld op belang
rijke wegen, die naar Wenen leiden. De
controle-punten bestaan uit houten
huisjes, uitgerust met een telefoon, die
in verbinding staat met het dichtstbij
zijnde Russische hoofdkwartier. Er zijn
echter geen slagbomen of wegversper
ringen.
Records. Zowel een Britse als een Ameri
kaanse luchtvaartmaatschappij eist een
Trans-Atlantisch record op. Gezagvoer
der James Howard van de BOAC, zegt
de vlucht van Londen naar Montreal te
hebben volbracht in 11 uur 56 minuten.
Het oude record van 12 uur 22 minuten
werd in 1953 gevestigd door een Strato-
cruiser, eveneens van de BOAC. Het
andere record zou zijn gevestigd op het
traject van Londen naar New York door
de Amerikaanse gezagvoerder Robert L.
Buelteman met een DC-6B toestel. Hij
zei, dat hij dit traject had gevlogen in
11 uur 47 minuten. Ook het record op
dit traject stond sinds 1951 op naam van
een Stratocruiser van de BÓAC, die er
12 uur en 53 minuten voor nodig had
gehad.
Topzwaar. Uit statistische gegevens blijkt
dat in de periode van 1947 tot einde 1953
de bevolking in België met 285.860
zielen gestegen is tot 8.798.055. In de
eerstvolgende vijf jaar zal de rustende
bevolking (boven 65 jaar) toenemen,
terwijl de bevolking op beroepsleeftijd
zal verminderen. In 1958 zullen de jong
ste groepen der beroepsbevolking zeer
klein zijn. Omgekeerd zullen de groepen
boven de 50 een grotere omvang hebben
dan ooit te voren.
Afwezig. In Canada zijn op twee verschil
lende plaatsen acht kinderen in hiïn
brandende tehuizen omgekomen terwijl
hun ouders afwezig waren. In het ene
huis waren vijf kinderen, van wie het
jongste door een buurman gered kon
worden.
Ontwerper. Het West-Duitse tijdschrift
„Der Spiegel" meldt dat Siegfried Gün-
ther, in de afgelopen oorlog ontwerper
der ,,Heinkel"-vliegtuigfabrieken en
specialist op het gebied van straalmoto
ren, die na de oorlog met een aantal
andere Duitse geleerden naar de Sov
jet-Unie werd overgebracht, waar hij
de „M.I.G.-15"-straaljager zou hebben
ontworpen, in (West)-Duitsland terug
is, waar hij werkt in een fabriek van
scooters, die onder leiding staat van dr.
Ernst Hei'nkel. Volgens „Der Spiegel"
wenst Günther niets mede te delen over
zijn ervaringen in de Sovjet-Unie.
Fascistisch. Zeven vooraanstaande leden
van de Duitse fascistische ondergrondse
groep „Schwarzer Wolf" zijn door een
Pools militair gerechtshof te Gliwice
(Silezië) veroordeeld tot vonnissen
variërend van acht tot vijftien jaar, al
dus radio-Warschau. De organisatie zou
verscheidene ernstige sabotagedaden
hebben gepleegd.
Snel fotografie. In het observatorium van
Parijs is, na elf jaar van onderzoekingen
en proefnemingen een toestel voor elec-
tronische fotografie gebouwd, dat bin
nenkort zal worden beproefd op het
observatorium van St. Michel de Pro
vence bij Forcalquier. Met het nieuwe
apparaat zal het mogelijk zijn in vier
minuten astronomische foto's te maken,
inplaats van in zes tot acht uur.
WE HEBBEN GEZIEN dat het geschut
uit de oudheid bestond uit een drietal ty
pen t.w. de katapult, de ballista en de
onager die door veerkracht pijlen, stenen,
speren of kogels naar de vijand slingerden.
En de uitwerking hiervan was werkelijk
niet gering, want de ballista wist in zijn
laatste ontwikkeling projectielen van meer
dan 100 kg. ruim 300 meter ver te slinge
ren, en een Griekse vestingbouwer uit de
de 2de eeuw na Chr weet te vertellen dat
muren van 5 meter dikte aan
het geschut weerstand kunnen
bieden, wanneer men de vijand
althans belet te naderen tot
een afstand van 164 meter.
De machines waarmee Julius
Caesar tegen de Galliërs op
trok waren weliswaar van lich
ter makelij, maar de bouw
meester Vitruvius weet toch te vertellen
dal de katapulten een last van 35 kg. 600
meter ver konden wegwerpen. Ook de
Galliërs waren modern bewapend, want
Caesar zelf verhaalt uit die dagen dat het
geschut der Marseillanen niet kon heen-
boren door hout van een voet dikte. Met
andere woorden: een boom van 25 cm.
dikte kon door de aldus afgeschoten spe
ren en pijlen wèl worden doorboord!
Uit al deze voorbeelden blijkt duidelijk,
dal het geschut in de oudheid algemeen
ingang had gevonden, en dat het zeker
niet incidenteel gebruikt werd. Integen
deel, zoals tegenwoordig de artillerie bij
elke divisie is ingedeeld, zo waren ook de
werpmachines in de oudheid aan de legioe
nen toegevoegd. Zij behoorden tot de vaste
en normale legerindcling. In het handboek
van de Krijgskunst, dat een zekere Vegetius
in de 5de eeuw heeft samengesteld, maar
dat uiteraard gebaseerd is op gegevens van
veel oudere auteurs, wordt verteld „dat
ieder legioen voorzien is van ballistae, die
geplaatst zijn op affuiten, van wielen voor
zien. Zij worden door muilezels getrokken
en bediend door een elftal soldaten van het
centurio (honderdmanschappen) waartoe
zij behoren. De ballistae worden niet al
leen gebruikt om legerplaatsen te verde
digen, maar zij worden ook op het slag
veld opgesteld, achter de
zwaargewapenden Geen rui-
terharnas en geen infanterie-
schild is bestand tegen de grote
pijlen die ze afschieten. Een
legioen telt dus ongeveer 55
ballistae". Dat de artillerie in
de oudheid, een belangrijke rol
I in de veldslagen speelde, is
dus zeker niet te boud gesproken.
Daarom is het dubbel jammer dat geen
van deze slingerwerktuigen aan ons is
overgeleverd. De verscMllende beschrij
vingen maken het wel mogelijk er een
globale indruk van te krijgen en hun wer
king enigszins te beseffen, maar hóe dat
geschut nu precies in elkaar zat, weet men
niet, zodat we ons moeten blijven behelpen
met afbeeldingen die de constructie wel
enigszins weergeven, doch de mogelijk
heid voor twijfel openlaten.
En nu we zojuist gesproken hebben van
hout van een voet dikte dat door de Gal
liërs niet doorboord kon worden, moeten
we toch ook eens spreken over hout da*
de huidheid van steen heeft.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLOI*.
