Bollenstreek verwacht
weer grote drukte
Tweede Kamer aanvaardt
Par ij se accoorden
Nederlandse Opera gaf fascinerende
uitvoering van Peter Grimes
„Verraders zijn er in iedere beweging"
Toneelbeeld van
„Peter Grimes"
Kamerlid Scheps stelt
minister vragen
Voorbereidingen getroffen
voor tentoonstelling Keukenhof
Minister Beijen overweegt een poging
de Europese eenwording
weer op gang te brengen
Rumoer in de
Tweede Kamer
11
Overtreding Burgerlijk Wetboek
Stoffelijk overschot van
Dirk Nijland begraven
Haagse trams stonden
een half uur stil
Proefvaarten met atoom
duikboot voltooid
Vijzelstraat-comité richt
zich tot Koningin
Kroesjtsjev fulmineert
tegen de boerenarbeiders
Nederlandse benoeming
in NATO
Paul de Groot (over Beria en Malenkov)
Minister Algera op
werkbezoek in Brabant
DONDERDAG 31 MAART 1955
Met een aangrijpende opvoering van
„Peter Grimes" van de in de zaal aanwe
zige Engelse componist Benjamin Britten
heeft de Nederlandse Opera Dinsdag
avond in de Stadsschouwburg te Amster
dam de „daad" van het seizoen gesteld.
Men heeft er ruim de tijd voor genomen
om dit enorme eisen stellende werk in
superieure vorm te kunnen vertonen. Die
tijd is nuttig besteed en met artistieke
rente beloond. Hiermee heeft de muzikale
leider Alexander Krannhals waar kunnen
maken, wat hij zich verleden jaar bij zijn
komst te Amsterdam als doel stelde: met
de goede krachten, die het gezelschap telt,
een gesloten eenheid te bereiken. Op de
vervulling van die belofte hebben wij wel
even moeten wachten, maar nu werd zij
een feit. De opera van Britten is trouwens
een organisch geheel, dat niet gediend is
met schitterende individuele prestaties,
maar dat zijn kracht ontleent aan de sterke
samenbundeling van alle dienende functies.
Deze elementen heeft men ruimschoots ter
beschikking. Slechts voor één partij die
van kapitein Balstrode deed men beroep
op een gasterend artist, de bariton Casper
Broecheler, die het zij met bijzondere
lof vermeld een prachtige schakel in het
samenspel was en met zijn nobel geluid
de figuur van een der meest humane per
sonages treffend karakteriseerde.
Britten voltooide deze opera (in opdracht
van Koussevitzky) tien jaar geleden. Na
de Engelse première, ging zij direct al
in 1946 te Antwerpen en dat was het
begin van een zegetocht, die nu eindelijk
ook Amsterdam bereikte. Het gegeven voor
het door de dichter Montagu Slater ge
schreven libretto is ontleend aan een ge
dicht van de achttiende eeuwse dichter
Georg Crabbe en speelt zich in een vissers
dorp aan de Engelse Oostkust af. De hoofd
figuur, Peter Grimes, is een visser, die
terecht of ten onrechte men komt het
niet precies te weten het slachtoffer
wordt van de roddelpraatjes van zijn
dorpsgenoten. Nadat twee van zijn scheeps-
knapen na elkaar de dood vonden, waar
aan men hem schuldig acht en de dreiging
van de vijandelijke gezindheid van de ge
meenschap voor hem ondragelijk wordt,
zocht hij, op raad van de enige man die
hem sympathiek gezind is, voor zichzelf
het einde in de zee.
Men leert Grimes kennen als een ruwe
klant met sadistische neigingen, maar gaat
in hem toch meer een onevenwichtige, een
zonderling zien. Zijn uitroep: „God have
mercy upon me!" en de prachtige muzikale
ontwikkeling die Britten, in de vorm van
een Passacaglia van dit thematisch gege
ven maakt, wekken de indruk dat deze
uitgestotene niet geheel verdorven is. Ook
hoopt hij te kunnen trouwen en aan de
zijde van een vrouw die hem welgezind is
Ellen, de dorpsonderwijzeres vrede
te vinden. Maar eerst wil hij zich rijk vis
sen. Deze Ellen wil zijn begrijpende be
waarengel zijn. Haar rol in het drama is
die van de milde tegenstelling in het ver
warde kluwen van ontreddering enerzijds
en menselijke kleinheid anderzijds. Maar
haar charitas blijkt vruchteloos. Men kan
zich afvragen waar het de auteur nu hoofd
zakelijk om te doen geweest is, om de tra-
giRfc»-,van de ontspoorde Peter Grimes of
om de typering van de roddelgemeente om
hem heen. welke hem tenslotte de dood
doet zoeken. Als het gebeurd is gaat de
wereld gewoon haar gang: de mensjes blij
ven de mensjes en de zee zingt als voor
heen haar eeuwenoude lied, altijd hetzelf
de, met haar verlokking en met haar
dreiging.
Ware het Britten te doen geweest om
een treffend dramatisch slot naar roman
tische opvatting, dan had hij best kunnen
sluiten na het spannende toneel, een lange
scène, waarin Grimes, zonder orkestbege
leiding zijn wanhoop uitzingt een merk
waardige, ja huiveringwekkende passage,
welke gevolgd wordt door de raad van ex-
kapitein Balstrode, die niet meer zingt,
maar gewoon spreekt, nu er een eind aan
te maken. En dan niets meerde held
van het drama exit„finita comedia est!"
Maar na dit pakkende moment hervat de
auteur als het ware de kringloop der ge-
beurtenisen. alsof hij filosofeerde: wie zal
nu het volgende slachtoffer van een rod
delcampagne dezer dorpsgemeenschap
worden?
Dit alles ontwikkelt zich in zeven tafe
relen als een realiteit, die weinig ruimte
laat voor lyrische beschouwingen. Wan
neer deze toch ook aan bod komen, dan
is Ellen er in de eerste plaats de aangewe
zen persoon voor. Bij sommige reacties
breken zij ook door bij Grimes zelf. De
ex-kapitein roert eveneens meermalen
diepere snaren aan. Doch in hoofdzaak is
de taak van het vocale apparaat, uitgezon
derd een paar typisch Engelse koorpasages
in nabootsende stijl, een reciterende en wel
in een ongemeen natuurlijke wijze van uit
drukking, waarvan Britten het geheim
bezit. Dit „spreekgezang" is primair zijn
kacht, temeer omdat hij het met zeldzame
„feeling" voor de dramatiek weet toe te
passen.
Maar wat het woord niet zeggen kan,
verklaart het orkest. De partituur is on
gemeen rijk aan stemming, kleur en ex
pressie. De tussenspelen vormen als geheel
een compleet symphonisch gedicht, waarin
de kern van het werk vervat is. Daar is
onder meer de reeds geciteerde Passacaglia
(het vierde tussenspel) waarvan de eerste
variatie wonderlijk mooi door de solo
altist Louis Delachaux vertolkt werd en
waar men geboeid naar luisteren bleef, ge-
Vele vrienden uit kunstenaarskringen en
daarbuiten waren gisteren aanwezig op de
Hervormde Begraafplaats te Wassenaar,
waar het stoffelijk overschot van de op
73-jarige leeftijd gestorven schilder Dirk
Nijland uit Santpoort in het familiegraf
werd bijgezet. In de dorpskerk was te
voren een korte herdenkingsdienst gehou
den. De heer Wibbo Hartman voorzitter
van het Haags schilderkundig genootschap
Pulchri Studio waarvan Dirk Nijland ruim
dertig jaar lid is geweest sprak woor
den van grote waardering voor het karak
tervaste werk van de thans overledene.
De schilder Cornelis Veth, een van de
oudste vrienden, zeide in een toespraak,
dat uit het schilderwerk van Nijland steeds
duidelijk bleek, dat hij zich in zijn onder
werpen volledig inleefde. Daardoor bleef
het vrij van mooidoenerij en is het op
recht en eenvoudig als de schilder zelf was.
Nadat ds. J. C. Schokking uit Rotter
dam een kort persoonlijk woord had ge
sproken, voerde het Röntgenkwartet, waar
in een zoon van Dirk Nijland tweede vio
list is. een Andante van Mozart uit.
obsedeerd door het thema in pizzicato,
waarin men de wanhoopskreet van Grimes
herkende: „God, have mercy upon me!"
Zelden hebben wij het orkest van de
Nederlandse Opera zo rijk getint en zo
evenwichtig horen klinken. Trouwens, dat
was niet de enige triomf van Krannhals,
want ook op de planken bereikte hij
meestal het summum. Enige schommeling
in de rhythmische lastige canon in zeven-
kwartsmaat daargelaten, was het koor
steeds paraat, hoe moeilijk en omvangrijk
zijn taak dan ook is.
Frans Vroons gaf een volkomen geloof
waardige creatie van de hoofdrol. Voor deze
partij heeft hij alles mee, niet het minst
zijn temperament en zijn baritonaal geluid.
Ook Greet Koeman, als Ellen, gaf een su
blieme, zeer beheerste vertolking. Over
Broecheler sprak ik reeds. Van de vele fi
guren, die de dorpsgemeenschap typeren,
kan met bijzondere lof Chris Reumer ge
noemd worden. De partij eist precies wat
deze zanger op z'n best geven kan. Verder
zij gewezen op de uitmuntende typering
van de dorpsrechter door Guus Hoekman,
op de dominee van Jan van Mantgem, op
de apotheker van Paolo Gorin en op de
voerman van Gee Smith.
Lidy van der Veen typeerde prachtig de
roddeldame mevrouw Sedley en Jo van de
Meent was een gewiekste, goedige herber
gierster. De beide „nichtjes" Nelly Burbach
en Maria de Ruyter gaven mede zwier en
vocale kleur aan de ensembles.
Maar men moet de interpretatie van deze
opera als geheel nemen en als zodanig
kon men haast aan een wonder gaan gelo
ven. De reacties van het publiek waren
geestdriftig, niet alleen aan het slot maar
ook tussen de bedrijven.
Zou dit een voorbode zijn van een moge
lijk succes van deze moderne opera bij het
grote publiek? Wij willen het hopen.
JOS. DE KLERK.
Geen enkele regisseur kan uit een werk
meer opdiepen dan er door de makers in
gelegd is. Dit geldt misschien bij uitstek
voor de muziekdramatische kunst, waar de
componist als het ware het emotionele
klimaat al bij voorbaat dwingend heeft be
paald en er dus vaak meer te bederven dan
aan«te vullen is. Op het operatoneel geldt
dus als evste en hoogste wet het bewaren
van de moeilijk definieerbare eenheid van
het samengestelde werk. Zelden zag men
in het na-Wagneriaanse répertoire zo'n ge
lukkige oplossing der moeilijke problemen,
als Friedrich Schramm ons niet zijn over
het algemeen voortreffelijke mise-en-scène
van „Peter Grimes" heeft aangeboden.
Met de term realisme is de aard van
Benjaipin Britten's boeiende en hoe langer
hoe meer beklemmende opera beslist on
voldoende gekarakteriseerd. Men heeft hier
namelijk te maken met twee elementaire
werkelijkheden, die elkaar niet verdragen:
de domheidsmacht van de kwaadspreken
de gemeente en de eigenaardigheid van de
titelheld. Het is geen werkelijk tragisch
conflict, eerder een botsing van zieligheid
met kleinzieligheid, zij het op leven en
dood. Deze elementen worden echter door
een derde gevoed: men heeft het gevoel
aanwezig te zijn bij een spectaculaire en
tenslotte aangrijpende openbaring van on
controleerbare spelingen van de natuur. De
zee, hoorbaar aanwezig, symboliseert tege
lijkertijd de onontkoombaarheid van het
lot. Het is niet alleen de woordkeus van de
dichter van het sterke libretto, Montagu
Slater, maar vooral het oproepen van deze
bovenzinnelijke realiteit, die bij benade
ring aan Shakespeare doet denken.
In nauwe samenwerking met Kenneth
Green, die ook de décors voor de wereld
première bij de heropening van het Sad
ler's Wells Theatre kort na de oorlog ont
wierp, heeft regisseur Friedrich Schramm
de feitelijke realiteit zodanig kunnen sug
gereren, dat de spanningen daarachter
voortdurend waarneembaar bleven. Dit
werd bereikt door een fantastische ruimte
werking, een atmosferisch perspectief zou
men kunnen zeggen, waartoe ook de be
lichting veel bijdroeg. Minder gelukkig
was slechts de wat al te romantische gloed
van het intérieur van de herberg, obsede
rend daarentegen het schoksgewijze langs
komen van de stralenbundel van de vuur
toren in de laatste acte. Alleen de zin van
de rode baan op de voorgrond heb ik niet
begrepen. Met de loodgrijze horizon werd
de gewenste dreiging waar nodig bereikt,
al was het jammer dat de wolken tijdens
de orkaan wat flodderig uitvielen.
Uitmuntend en illustratief voor de op
vatting van het geheel was het gebruik,
dat van de midden op het toneel geplaatste
kaapstander werd gemaakt: gewoon als
hulpmiddel voor het binnenhalen van de
vissersschepen, maar ook en door hem
ongewild als een kruishout voor de door
schuldvraag gekwelde titelheld. Even schit
terend is het gelukt alle mogelijke nuances
aan te brengen in de massa met haar ver
troebelde normaliteit als concrete tegen
speelster, zowel wat betreft de met name
in het programma genoemden als de ano
nymi. Er waren types bij die aan de kleine
schilderijen van Hals deden denken. Maar
belangrijker uiteraard was de werking als
gesloten geheel. De toneelschikking mocht
volmaakt genoemd worden, met. uitzonde
ring van de wat al te nadrukkelijk reage-
Frans Vroons als Peter Grimes tijdens de
proloog: het verhoor in Moot Hall (met
Guus Hoekman als rechter Swallow).
rende samenscholing tijdens de rechtzaak
in de proloog.
Het heeft weinig zin de spelprestaties
van de solisten los te zien van hun vocale
aandeel. Men zou bijvoorbeeld kunnen op
merken, dat Frans Vroons de aard van het
conflict enigszins verschoof door de mis
schien miskende Peter Grimes te direct
het aanzien van een ietwat waanzinnige
te geven, maar men vergat dit bezwaar al
heel gauw en iedereen kon van harte in
stemmen met de ovatie, die hem aan het
slot van het tweede bedrijf ten deel viel.
Ik kan dan ook volstaan met de opmer
king, dat er een voorbeeldige bezetting van
voor hun taak berekende eigen krachten
op de been is gebracht. Mijn collega Jos.
de Klerk en ik zouden in de uitoefening
van onze functie tekort zijn geschoten als
wij u met het voorgaande niet overtuigd
hadden van de noodzaak om deze waarlijk
grandioze voorstelling van een modern
meesterwerk door de Nederlandse Opera
te gaan zien.
DAVID KONING.
Het Tweede-Kamerlid de heer J. H.
Scheps (Partij van de Arbeid) heeft
aan de minister van justitie schriftelijk de
volgende vragen gesteld:
1. Is het juist, dat op 22 Januari 1955 in
de Mariakapel te Haarlem door een bedie
naar van de godsdienst een kerkelijk huwe
lijk is voltrokken zonder dat in overeen
stemming met artikel 136 van het Burger
lijk Wetboek de partijen aan de bedienaar
van hun eredienst hebben doen blijken,
dat hun huwelijk ten overstaan van de
ambtenaar van de burgerlijke stand was
voltrokken?
2. Kan de minister meedelen of tegen de
betrokken bedienaar van de eredienst, die,
als de voormelde vraag bevestigend moet
worden beantwoord, zich niet gehouden
heeft aan het bepaalde in artikel 449 (eer
ste lid) van het wetboek van strafrecht,
een strafvervolging is ingesteld?
Het A.N.P. verneemt, dat de dame uit
Amsterdam reeds ongeveer dertig jaar met
de heer F. is getrouwd. Ongeveer acht jaar
geleden is het echtpaar gescheiden, doch
na enige tijd met elkaar hertrouwd.
De recherche te Haarlem heeft een aan-
tai daarvoor in aanmerking komende per
sonen gehoord, doch zij gaven voor er niet
van te weten. Er is nu een proces-verbaal
tegen een onbekende dader opgemaakt en
dit is op het kantongerecht te Haarlem ge
deponeerd. Het is nu aan de justitie om te
beslissen of een gerechtelijk vooronderzoek
zal worden ingesteld.
Zoals reeds werd bericht, kon niet wor
den vastgesteld welke r.k. geestelijke het
huwelijk, dat niet zoals gebruikelijk in een
kerk, maar in een kapel werd gesloten,
heeft ingezegend. In bevoegde kringen
wordt er aan getwijfeld of men er nog in
zal slagen deze te vinden omdat, naar ver
luidt, de betrokkene niet meer in Neder
land zou verblijven.
Stroom uitgeschakeld
Als gevolg van een foutieve schakelma
nipulatie is vanmorgen omstreeks 7 uur de
electrische stroom op het net van de Haag
se trams uitgeschakeld. Overal in Den Hag
bleven de trams stilstaan. De storing duur
de ruim een half uur. Om vijf over half
acht was de stroomvoorziening op het
tramnet weer normaal en konden de trams
hun diensten hervatten. Er hebben zich
geen ongelukken in de electrische centrale
voorgedaan.
Zeven burgemeesters uit de bollenstreek, vertegenwoordigers van verenigingen voor
vreemdelingenverkeer en journalisten, die Woensdag op uitnodiging van de Provin
ciale Vereniging voor Vreemdelingenverkeer voor Zuid-Holland een tocht in de om
geving van Noordwijk en Lisse maakten, moesten ervaren dat er nog niet veel bloe
men in bloei staan. Hier en daar zijn kleine velden met voorjaarsbloemen, maar de
natuur is achter. Op „De Keukenhof" is - behalve in de kassen - nog niet veel te zien.
De datum van het jaarlijkse bloemencorso in de bollenstreek moet verschoven wor
den, omdat er op 23 April nog niet voldoende bloemen ter beschikking zijn voor de
versiering van de wagens.
Toch is de tocht niet tevergeefs geweest,
want de gasten kregen een indruk op wel
ke wijze de politie en diverse besturen
voorbereidingen hebben getroffen, om
weer duizenden bezoekers te ontvangen en
om toeristen in de gelegenheid te stellen
feestelijkheden in enige gemeenten bij te
wonen.
Het verkeersvraagstuk vraagt natuurlijk
de aandacht van de Rijkspolitie, die sinds
kort onder leiding staat van majoor Van
der Meulen. Deze is van mening, dat er
meer van een vraagstuk sprake is,
minder van verkeer. Het verkeersbelang
moet worden opgeofferd aan het toeris
tisch element. Het zal niet in het voorne
men van bezoekers aan de bollenstreek
liggen, hard te rijden en haast zullen zij
ook niet hebben. Het is beter te spreken
van een te verwachten grote drukte dan
van verkeer.
Majoor van der Meulen herinnerde er
aan, dat het parkeren op enkele dagen in
het seizoen moeilijkheden veroorzaakt in
de omgeving van De Keukenhof. Daarom
is een nieuw parkeerterrein aangelegd ten
Westen van de Rijksweg te Lisse, vlak bij
„De Witte Zwaan". Automobilisten uit het
Zuiden kunnen daar hun auto's neerzet
ten en moeten dan een kleine wandeling
maken. Wandelen zij na afloop van hun
bezoek aan de tentoonstelling naar Lisse
terug dan zijn zij sneller weg dan als zij
parkeren nabij De Keukenhof
Als het bloemencorso in Sassenheim,
Lisse, Hillegom en Bennebroek gehouden
wordt zal het verkeer op de Rijksweg zo
lang mogelijk doorgang worden verleend.
Parkeren zal echter worden verboden. De
gemeentebesturen zullen gelegenheid bie
den in de zijstraten te parkeren.
Bloeiperioden
Wanneer de bolbloemen in bloei zullen
staan is niet met zekerheid te zeggen. De
volgende bloeiperioden worden voorspeld:
narcis van 5 tot 20 April; hyacint van half
tot eind April en tulp de laatste twee we
ken van April en eerste week van Mei.
Op De Keukenhof zijn de bloeiperioden iets
anders, omdat daar nog meer zorg wordt
besteed aan de bloemen. De tentoonstel
ling blijft tot half Mei open. Deze bloei
tijd is gebaseerd op de niet gegronde hoop,
dat het weer verder normaal blijft.
In de tweede helft van April zullen in
de bollenstreek weer vele mozaïeken te
bewonderen zijn en aan de straatversie
ring zal bijzondere zorg worden besteed.
Voor auto's, motoren, bromfietsen en
scooters wordt een rallye gehouden en
wandelsportverenigingen hebben wandel
tochten voorbereid.
GROTON, (V.S.) (United Press) De
proefvaarten van de „Nautilus" 's werelds
eerste onderzeeër op atoomkracht, zijn met
goed gevolg beëindigd. De „Nautilus" zal
zich -spoedig bij de Amerikaanse vloot voe
gen. Tijdens de proefvaarten aan de opper
vlakte braken twee kleine brandjes uit
maar die werden spoedig bedwongen.
De Noord Zuid Hollandse Vervoer-
Maatschappij verwacht weer grote drukte
en heeft daarmee reeds rekening gehou
den. Tochten door de bollenstreek en be
zoeken aan De Keukenhof staan op het
programma. Ook zal de trein in de „bol-
lengemeenten" stoppen.
De Keukenhof geopend
Na ingeleid te zijn door de heer T. M. H.
van Waveren heeft de Commissaris der
Koningin in de provincie Zuid-Holland,
mr. L. A. Kesper, vanmiddag de tentoon
stelling De Keukenhof geopend. Daarna is
een wandeling over het terrein gemaakt.
Veel was er echter nog niet te zien, om
dat de winter de bloei van de bollen sterk
had geremd. Er is nog niet wat bezoekers
verwachten. De eerste dagen zal men dus
hoofdzakelijk kunnen genieten van de
tulpen in de kas en het geëxposeerde in
het Paviljoen. Mogelijk vinden velen dit
reeds een bezoek waard, maar wil men
buiten wat zien dan zal men tot de Paas
week moeten wachten, als naar ver
wacht wordt de lente zal ontluiken.
Dan zal blijken, dat De Keukenhof aan
trekkelijk is voor bezoekers. Er heerst rust
in het park. Zij, die reeds eerder in Lisse
waren, zullen waarnemen, dat de tuin
weer veranderd is. Een nieuwe waterpar
tij ligt midden in een bospartij.
Beelden
Ook zijn weer beelden geplaatst. Daar
bij is samengewerkt met de Nederlandse
Kunststichting te Amsterdam. Een jury
heeft de beelden beoordeeld en de volgen
de prijzen toegekend: eerste prijs (met
voordracht tot aankoop) „Zittende figuur"
in brons van mevrouw P. Couzijn-Perl-
mutter te Amsterdam; tweede prijs „Com
positie in staal en plastic" van André Vol-
ten te Amsterdam; derde prijzen „Leda"
van B. Guntenaar te Amsterdam en „Zit
tende vrouw" van baronesse Chr. van
Pallandt te Amsterdam.
Evenals vorig jaar is een boekje ver
schenen, waarin Tom Lodewijk een wan
deling door De Keukenhof beschrijft.
Het comité van gedupeerde bewoners
van de Vijzelstraat te Amsterdam heeft
aan de Koningin een telegram van de vol
gende inhoud gestuurd:
„De door de instorting in de Vijzelstraat
te Amsterdam gedupeerde bewoners bren
gen onder Uw aandacht, dat tot nu toe
geen enkele instantie ook maar enige hulp
heeft geboden en dat verscheidenen van
hen op korte termijn geen onderdak meer
hebben en ook financieel dringend hulp
behoeven".
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft Woensdagmiddag met 71 tegen 6 stemmen (van de
communisten) de Parijse accoorden inzake de oprichting van de West-Europese
Unie met gelijktijdige toetreding van Duitsland tot de NAVO goedgekeurd.
Het is een uiterst belangrijk ogenblik in de geschiedenis van West-Europa, zei
minister Beyen. Wij aanvaarden door de oprichting van een nieuw West-Duits
leger een zeker risico, maar de West-Europese Unie is een enorme stap op de
weg naar de versterking van het Westen en het behoud van de vrede. Er is
door de oplossing van het Duitse probleem ook een obstakel weggenomen op de
weg naar Europese eenheid, al of niet boven-nationaal.
Na de verwerping van de Europese Defensie Gemeenschap heerst er groot pes-
de Europese eenwording, zei de minister. Maar met de verwerping
simisme over
In de nacht van Maandag op Dinsdag
hebben onbevoe-den op een opslagterrein
aan de Vondelir». mweg te Rotterdam 20 ton
lantaardige olie uit twee tankwagens laten
De pc"
stélt een onderzoek in en heeft reeds een
open. De waarde bedraagt f 20.000. De politie
arrestatie verricht.
van de E.D.G. is de gedachte op zichzelf niet dood. Er is integendeel een stroom
van gedachten om de Europese eenwording weer op gang
nister had de indruk dat er een wijziging komt in het Franse standpunt ten aan-
te brengen. De mi-
zien van boven-nationale organen, die tot de overweging noopt of het zin heeft
met Frankrijk te praten. „Ik overweeg", aldus de minister, „een voorstel te doen
dat de verschillende landen voor de vraag stelt of zij bereid zijn de economische
eenwording van Europa te overwegen"
Voor de gevaren van een herbewapening
van Duitsland zijn we niet blind, evenmin
voor het gevaar van herlevend Duits mili
tairisme en van uitlokking van een conflict
om zo tot hereniging van Duitsland te
kunnen komen, aldus de minister. Slechts
door opneming van Duitsland in de Weste
lijke groepering kan men de niet-nazisti-
sche groepen daar de nodige steun tegen
herleving van het nazisme geven.
Prof. Gerbrandy heeft herinnerd aan de
Duitse geschiedenis. Maar wij leven niet
alleen in de historie, we moeten acht slaan
op de toekomst.
Belangrijk noemde de minister de krach
tige bepalingen in de protocollen omtrent
toezicht op de Duitse bewapening. Het gaat
er bovenal om, dat Duitsland blijvend als
lid meewerkt in een groep, waarbinnen
automatisch toezicht op ieders bewapening,
ook op de voorraad, op de invoer en op de
productie wordt uitgeoefend. Als er iets
gebeurt in strijd met de afspraak, wordt
dat gerapporteerd en over de te treffen
dwangmaatregelen (sancties) beslist.
Hetzelfde geldt voor het toezicht op de
burgerlijke atoomproductie, waarvan men
niet ongemerkt op militaire productie kan
overgaan.
Praten met Moskou
Eerst ratificeren en dan pas praten met
Moskou is gewenst om de Parijse proto
collen niet te maken tot inzet van het ge
sprek, dat ook na de bekrachtiging nog ter
dege zin heeft, merkte de minister aan het
adres van de heer Wagenaar op. Fataal zou
de veronderstelling zijn dat het na dat tijd
stip geen zin zou hebben met Rusland te
praten over hereniging van Duitsland en
over een modus vivendi.
In het overleg in de NAVO kunnen, mede
met betrekking tot overleg met Moskou,
tevoren de kleine staten, die de groten ook
in de militaire samenwerking nodig heb
ben, hun stem laten horen.
Het Westen zal atoomwapens slechts
als gewettigd verdedigingsmiddel gebrui
ken als dit onontkoombaar is, verzekerde
de minister. De nationale strijdkrachten
staan in het NAVO-verband steeds onder
nationaal bevel. Slechts de staven van
hogere troepenverbanden worden geïnte
greerd. Daar kunnen dus ook Duitse mili
tairen bij zijn. Maar de minister kon ter
bevrijding van het hierdoor gekwelde brein
van de heer Wagenaar verzekeren, dat een
Nederlandse soldaat nooit onder een Duitse
„Feldwebel" zal komen te staan.
Ook minister Beyen bracht hulde aan Sir
Anthony Eden voor zijn inzicht, waardoor
thans de Westerse Unie ongetwijfeld grote
betekenis krijgt. Ook de te scheppen As-
semblée achtte de minister van zeer groot
belang, v«x)ral doordat zij over bepaalde
concrete aangelegenheden zal hebben te
adviseren. In meer dan een geval is een
meerderheidsbesluit volgens de minister
van Buitenlandse Zaken beter dan een
stemmigheid, dat een recht van veto
insluit.
Europese integratie
„Wij zijn voorstanders van supra-natio-
nale organen, omdat wij de grond gaarne
begaanbaar willen maken en houden," zei
minister Beyen, toen hij sprak over de ge
dachte van Europese integratie. Van harte
begroet de regering plannen om die inte
gratie weer op gang te brengen. Op het
ogenblik kry^t men de Britten niet mee
voor samenwerking in supra-nationaal ver
band, zodat men zich voor dit laatste tot
de zes moet beperken.
Wat de toekomst van Europese integratie
betreft, deelt minister Beyen het pessimis
me niet dat sommigen, ontmoedigd door
verwerping van de Europese Verdedigings
Gemeenschap, beheerst. Ten onrechte
nemen die pessimisten thans aan, dat er öf
slechts in sectoren in supra-nationale zin of
helemaal geen supra-nationale samenwer
king mogelijk zou zijn. Nederland heeft
altijd een algemene economische integratie
voorgestaan die voor bereiking van de
Europese eenheid veel doeltreffender dan
al het andere zal zijn. In het standpunt in
Frankrijk zag de minister, vergeleken bij
vijf maanden geleden, in zoverre een gun
stigere wending, dat hij daarom nu over
weegt of hij niet een voorstel zal moeten
doen aan de verschillende landen of
zij bereid zijn supra-nationale economi
sche integratie in algemene zin te over
wegen. De minister geloofde niet, dat een
land bereid zal zijn offers in het belang
van een gemeenschap te brengen als zij
niet door een supra-nationaal gemeen-
schaps-orgaan worden verlangd. Met
andere woorden, de minister bleef trouw
aan zijn opvatting, dat supra-nationaal ge
zag nodig is. Zodra de plannen van de
minister, bij wijze van nadere uitwerking
van hetgeen hij principieel onontbeerlijk
acht, gerijpt zullen zijn, zal hij de Kamer
commissie voor Buitenlandse Zaken hierin
kennen. Tot besluit zette de minister uit
een, waarom hij in de Franse plannen om
trent een wapenpool niets kan zien: voor
de bevordering van de supra-nationale ge
dachte kon hij deze wapenpool geen geluk
kig begin vinden.
Indische pensioenen
De verdere middag hield de Kamer zich
met een wetsontwerp bezig inzake een
regeling voor de Stichting tot verzorging
en afwikkeling van Indische pensioenen.
Minister B e e 1 kon de heren Weiter
(KNP) en Stufkens (P. v. d. A.) een nota
toezeggen over de rechten van de deelge
noten in de pensioenfondsen.
De heer Van de Wetering (C.H.) en mr.
Van Rijckevorsel (KVP) verklaarde, dat de
Nederlandse staat de pensioenen, die de
stichting moet betalen, garandeert. Hierna
ging het wetsontwerp er zonder hoofdelijke
stemming door en kon de Kamer tot 26
April op Paasreces gaan.
MOSKOU (Reuter). Nikita Kroesjtsjev,
de secretaris van de Sovjet-Russische com
munistische partij, heeft in een rede op
een conferentie te Woronesi gewaar
schuwd. dat de „oorlog verklaard moet
worden" aan boerenarbeiders, die er voor
verantwoordelijk zijn dat landbouwmachi
nes in de open lucht verroesten en ver
gaan. Er dient krachtig gestreden te wor
den tegen de „barbaarse houding ten aan
zien van technische uitrusting" en de per
sonen die hiervoor verantwoordelijk zijn,
moeten streng gestraft worden, aldus
Kroesjtsjev blijkens een verslag in de
„Pravda".
Het Britse Rijnleger heeft bekend ge
maakt dat de Nederlandse brigade-gene
raal A. V. van de Wall Bake benoemd i«
tot plaatsvervangend stafchef van de Noor
delijke legergroep van de NATO
De Nederlandse stafofficier zal werken
onder generaal Sir Richard Gale, opperbe
velhebber van de Noordelijke legergroep.
Het hoofdkwartier van deze groep is Mün-
chen-Gladbach in Duitsland. Van de Wall
Bake zal Vrijdag in functie treden.
In het debat over de Parijse accoorden
in de Tweede Kamer mengde zich gisteren
plotseling ook de communist Paul de
Groot. Hij verweet de heren Weiter en
Gerbrandy die destijds tegen de Europese
Defensie Gemeenschap hebben gestemd,
dat zij zich niet verzetten tegen de West-
Europese Unie.
„De heer Gerbrandy", aldus de heer
Paul de Groot, „heeft opgeroepen tot de
heilige kruistocht tegen Rusland. Met een
variant op het „Proletariërs aller landen
verenigt u", is het nu geworden „Roof
dieren der Westerse wildernis verenigt u".
Maar deze roofdieren zullen elkander wel
opeten".
De heer W e 11 e r „En Beria en Ma
lenkov dan?"
„Beria's en Malenkov's zijn er altijd.
Verraders zijn er in iedere beweging".
De heer Vermeer: „Is Malenkov een ver
rader?"
De heer De Groot: „Niet meer".
De Kamer lachte. De communist keek
beteuterd en besefte blijkbaar plotseling
wat hij gezegd had. Hij wendde zich tot
de voorzitter en zei onder hoongelach van
de Kamer: „O, ik meende dat men het
over iemand anders had".
De heer Vermeer riep daarop de par
tijgenoot van de heer De Groot, de heer
Wagenaar iets toe. Deze protesteerde bij
de voorzitter.
„De heer Vermeer veroorlooft zich mij
in het openbaar te beledigen. Dat neem
ik niet!"
Laconiek antwoordde de voorzitter: ,.lk
heb het niet gehoord".
Met een roffel van hamerslagen her
stelde de voorzitter de orde.
In antwoord op de aanval van de heer
Paul de Groot zei prof. Gerbrandy: „Het
doet mij genoegen dat hij leest wat ik zeg
en geschreven heb. Ga voort op deze weg,
dan komt het misschien nog wel eens in
orde".
De Kamer lachte weer.
Minister Algera is bij het begin van zijn
werkbezoek aan West-Brabant nabij Moer
dijk ontvangen door de commissaris der
koningin in de provincie Noord-Brabant,
prof. dr. J. E. de Quay. De minister werd
vergezeld door ir. A. G. Maris, directeur-
generaal van Rijkswaterstaat en ir. J. A.
Beckering Vickers, hoofdingenieur van
Rijkswaterstaat in het arrondissement Bre
da. Het bezoek is bedoeld als een oriën
tatie over de waterwegen-problemen in
West-Brabant. Vooral de havenkwestie in
Bergen op Zoom had de bijzondere aan
dacht van de minister en zijn eerste be
zoek gold dan ook deze stad.
