Filmweek te Arnhem
Girodienst kampt met groot
tekort aan personeel
Panda en de Meester-Klokkenmaker
NIEUW. RADICAAL MIDDEL
EMAILLE
Wereldnieuws
Belangrijke filmmanifestaties,
congressen en tentoonstelling
,Snn-art"
Goedkopere radio's
Prof. dr. Clay overleden
De radio geeft Zaterdag
Openen van nieuwe rekeningen door
particulieren niet meer mogelijk
^och ió Uet zo
VRIJDAG i JUNI 1955
tegen Motten en andere Insecten
Micromist dringt overal door!
Rebus van prinses Beatrix
Opruiming
DE KLOMPENCENTRALE
Kort nieuws
EUROPESE
VINDING
Het programma van de filmweek, die van 27 Juni tot 3 Juli te Arnhem in het kader
van het Holland-Festival en ter herdenking van zestig jaar cinematografie
wordt gehouden is thans bekend gemaakt. Het is een zeer omvangrijk en belangrijk
programma, waarin een aantal te Cannes bekroonde films hun Nederlandse première
zullen beleven en ook een tweetal wereldpremières van Nederlandse films te beleven
zün. Voor het grootste deel speelt de filmweek zich af in het Arnhemse Rembrandt-
theater. In Sonsbeek en het Provinciehuis vinden tijdens de filmweek een drietal
congressen plaats. Het Nederlands filmmuseum organiseert een tentoonstelling en als
het weer het toelaat worden op de Markt te Arnhem een aantal openlucht filmvoor
stellingen gegeven.
Deze filmweek kwam tot stand, dank zij zetting. Dinsdagmiddag gaat de première
ADVERTENTIE
de initiatieven van de Nederlandse Bio
scoopbond, de directie van het onlangs ge
opende „RembrandC'-theater en de burge
meester van Arnhem. Zij werden gecoördi
neerd in de stichting „Filmweek Arnhem
De filmweek zal op 27 Juni a.s. om 14.15
uur officieel worden geopend door burge
meester Ch. G. Matser. De voorzitter van
de stichting Holland Festival en secretaris
generaal van het ministerie van O., K. en
W., mr. H. J. Reinink, en de voorzitter van
de Nederlandsche Bioscoopbond de heer M.
P. M. Vermin zullen daarna korte redevoe
ringen houden.
Vele autoriteiten en buitenlandse instan
ties zullen bij de voorstellingen aanwezig
zfjn of worden vertegenwoordigd. Onder
meer afgevaardigden uit Frankrijk. Italië,
Engeland, Duitsland, België en de Scandi
navische landen. Ook de Amerikaanse film
industrie heeft belangstelling getoond voor
deze filmweek. Tot de gasten van de orga
nisatoren zal naast een aantal filmspelers
ook de regisseur Vittorio de Sicca behoren.
Hij deed althans de toezegging naar Arn
hem te zullen komen. Waarschijnlijk zal
regisseur Dassin eveneens op het festival
aanwezig zijn.
Het programma
De bekende Franse filmregisseur Yves
Allégret zal in de plechtige openingszit
ting van Maandag 27 Juni een discours
houden over de film. Het wordt gevolgd
door de vertoning van zijn „De Rififi chez
les hommes", die te Cannes werd onder
scheiden met de prix de mise en scène. In
de avondvoorstelling draait „Si Versailles
m'était conté" van Sacha Guitry, een mon
sterfilmwerk met een uitgebreide sterbe-
ADVERTENT1E
moderne
binnenhuiskunst
verantwoorde
vormen en kleuren
voor het huis
van hedèn
decoratieve
stoffen in
grote verscheidenheid
meubelen 0
pas-toe 0
moderne huiskamerstoel
reeds voor 18.50
lampen
sierkunst
250 MODELKAMERS
van „Above us the waves" van Ralph Tho
mas, des avonds twee dansscènes uit de
Spaanse film „Flamenco" en Elia Kazans
„East of Eden". Woensdag komt in de mid
dag „Bad day at black Rock" van John
Sturges aan bod, die in Cannes de prix
d'interprétation verwierf en 't avonds gaat
de te Cannes bekroonde Italiaanse docu
mentaire „Continente perduto". Donder
dagmiddag draait men „La Strada" en des
avonds de prijswinnaar van Cannes van
Delbert Mann .Marty". Vrijdagmiddag
wordt vertoond „Meisjesjaren van een ko
ningin", een Oostenrijkse film. en des
avonds „Het zwarte zand" van Huguenot
van der Linden en „Métier de danse" van
Baritier de Ry. De laatste dag. Zaterdag
2 Juli, is de hoofdfilm des middags „Prince
of players" van Philip Dunne. Des avonds
treedt Het Nederlands Ballet op en worden
Geesinks film „Light and mankind", Toon
ders „De kring om de maan" en Haanstra s
„Strijd zonder einde" ten doop gehouden.
De gehele week zal men trouwens Neder
landse documentaires in het voorprogram
ma vertonen.
Congressen
Wat de congressen betreft: in het Pro
vinciehuis wordt Maandag 27 Juni de leden
vergadering van de Nederlandse Bioscoop
bond gehouden, die Dinsdags wordt voort
gezet en gevolgd door een discussie met de
pers. Het instituut „Film en jeugd" con-
gresseert Woensdag in Sonsbeek, het Ne
derlands Filminstituut doet dat des Don
derdags. Vrijdag houdt de Centrale com
missie voor de filmkeuring in Royal zijn
jaarvergadering en Zondag 3 Juli komt dan
nog In het Rembrandttheater de Neder
landse federatie van filmkringen bijeen. De
tentoonstelling „Zestig jaar cinematogra
fie" wordt reeds 25 Juni geopend in de con
certzaal van Musis Sacrum. Ze duurt tot 3
Juli.
Subsidies
Ofschoon het rijk en de gemeente Arn
hem de Stichting Filmweek Arnhem be
langrijke subsidies hebben verstrekt heeft
de provincie Gelderland bezwaar gemaakt
tegen het verlenen van een subsidie van
f 50.000, omdat de begroting te ruim zou
zijn.
Philips-Roxane brengt
Dezer dagen werd door Philips-Roxane een nieuw radicaal middel tegen
motten en andere insecten In de handel gebracht. Dit middel zit in een
handig klein busje. Eén druk op de knop en een radicaal motten- en insec-
tendodende nevel verspreidt zich. Door dit handige busje behoort het ge
knoei met pompjes tot het verleden.
Waar zit het gevaar?
Het gevaar van motten zit hem niet
zozeer in dat kleine vlindertje, maar
in de larven, die uit de eitjes komen
die door de mottenvlinder ergens in
Uw tapijten en tussen Uw kleren
worden gelegd. De motten/ar/ is de
vreter; hij is het die Uw kleren of
Uw tapijten verwoest.
De meeste middelen tegen motten,
doden alléén het onschuldige vlin
dertje. Maar daar hebt U weinig aan.
Als regel zijn de eitjes gelegd, de lar
ven komen uit en... daar gaan Uw
winterjaponnen, het wollen onder
goed, Uw tapijten en Uw gordijnen.
Het enige afdoende antwoord is: Niet
alleen ae mottenvlinders, vooral dc
larven èn de eieren moeten vernie
tigd worden.
Dat antwoord is: ROXASECT micro-
mist van Philips-Roxane, het nieuwe
radicale middel.
Want ROXASECT micromist van
Philips-Roxane doodt èn de motten
èn de larven èn de eieren.
Micromist dringt overal door
ROXASECT micromist (van Philips-
Roxane) zit in een kleine bus van
aluminium. U hoeft alleen maar één
h twee seconden op het knopje te
drukken en een ragfijne nevel ver
spreidt zich en dringt overal door. De
uiterst werkzame stof zet zich in een
ragfijn laagje overal op af, en het is
gedaan met de motten en andere
hinderlijke insecten.
Geen geknoei meer met
pompjes
Het nieuwe busje heeft nog andere
voordelen. Het geknoei met vettige
en dikwijls lekkende pompjes hoort
tot het verleden. ROXASECT micro
mist van Philips-Roxane kunt U
overal meenemen. Op reis, als U met
vacantie gaat, in Uw auto. in Uw
boot, op Uw kampeertocht. Voortaan
hoeft U nergens meer last te hebben
van insecten.
Zuinig, veilig, zindelijk
Als U precies doet wat op de ge
bruiksaanwijzing staat, is ROXA
SECT micromist van Philips-Roxane
heel zuinig in het gebruik. Er zit zó
veel in het kleine busje geconcen
treerd, dat U b.v. 40 kamers van
48 mS (4 x 4 x 3 m) lange tijd kunt
vrijhouden van insecten.
ROXASECT micromist van Philips-
Roxane is dodelijk voor insecten
maar onschadelijk voor mensen en
huisdieren. Het is bovendien niet
brandgevaarlijk en het geeft geen
vlekken op kleren, meubels of be
hang. Ook dit is een grote verbete
ring.
ROXASECT micromist van
Philips-Roxane is zó gecon
centreerd en zó doeltreffend,
dat een grotere bus overbo
dige luxe zou zijn. Met dat
éne busje kunt U een hele tijd
doen. ROXASECT micromist
van Philips-Roxane is het zui
nigste en radicaalste motten
en insectendodende middel dat
te koop is, omdat U al met een
heel kleine hoeveelheid fantas
tische resultaten bereikt. Haal
vandaag nog een busje ROXA
SECT micromist (let er op:
van Philips-Roxane) bij Uw
apotheker of drogist.
Na overleg met de minister van Econo
mische Zaken hebben vertegenwoordigers
van détaillisten, importeurs en fabrikan
ten van radiotoestellen verklaard, dat de
prijzen van radiotoestellen, zoals deze gol
den op 18 Maart j.l. met gemiddeld vijftien
percent zullen kunnen worden verlaagd.
Voorzover deze prijsverlaging nog niet is
doorgevoerd, zal dit op korte termijn ge
schieden. Wanneer de beoogde wijziging
in het tarief van de weeldebelasting haar
beslag zal krijgen, zal het percentage van
de prijsverlaging naar het oordeel van de
minister in het algemeen kunnen worden
verhoogd tot twintig percent.
In de ouderdom van 73 Jaar is te Bilt-
hoven overleden prof. dr. J. Clay, oud-
hoogleraar in dc wis-en natuurkunde aan
dc Gemeentelijke Universiteit van Amster
dam. Het stoffelijk overschot zal Zaterdag
ochtend op Westerveld worden gecremeerd.
Jacob Clay werd op 18 Januari 1882 ge
boren te Berkhout (N.H.). Na het gym
nasium in Rotterdam te hebben afgelopen
ging hij in 1900 wiskunde en natuurkunde
studeren aan de rijksuniversiteit te Leiden.
In zijn studietijd was hij van 1903 tot 1907
assistent van prof. Kamerlingh Onnes aan
het natuurkundig laboratorium. In 1908
promoveerde hij tot doctor in de wis- en
natuurkunde op een proefschrift getiteld
„De galvanische weerstand van de metalen
en legeringen bij lage temperaturen."
In 1920 werd dr. Clay benoemd tot hoog
leraar in de natuurkunde aan de Tech
nische Hogeschool te Bandoeng, welke
functie hij tot 1929 bekleedde, sinds 1925
tevens als voorzitter van de faculteit en
leider van de Technische Hogeschool. In
1929 keerde prof. Clay naar Nederland
terug om het ambt van hoogleraar in de
natuurkunde aan de Amsterdamse univer
siteit te aanvaarden. Hij is dat gebleven
tot 1952, in welk jaar hem eervol ontslag
werd verleend wegens het bereiken van de
70-jarige leeftijd.
De jaarlijks inzamelingsactie voor het
Prins Bernhardfonds en de Anjerfondsen
zal van 20 Juni tot en met 3 Juli a.s. wor
den gehouden. Ten bate van de fondsen
wordt een exclusieve foto van het konink
lijk gezin ten verkoop aangeboden. Aan
deze foto is een kaart gehecht met een door
prinses Beatrix ontworpen en getekende
rebus, waarvan aan de oplossing een prijs
vraag is verbonden.
Arrestaties in Zwitserland
De Zwitserse federale politie heeft
Woensdagochtend in tien steden een groot
aantal leden van de Italiaanse communis
tische partij gearresteerd. In een commu
niqué van de politie wordt gezegd, dat er
aanwijzingen waren, dat de Italianen een
georganiseerde poging deden om cellen te
vormen, om hun invloed in de Italiaanse
kolonie in Zwitserland te vergroten, en
een politieke inlichtingendienst op te rich
ten.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Koorzang.
7.45 Morgengebed en liturgische kalender.
8 00 Nieuws., weerbericht en katholiek
nieuws. 8.20 Platen. 9.00 Voor de vrouw.
10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen. 11.00
Voor de zieken. 11.45 Platen. 12.00 Angelus.
12.03 Platen. 12.30 Land- en tuin bouw mede
delingen. 12.33 Platen. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en Katholiek nieuws. 13.20 Mu
sette orkest en soliste. 13.45 Platen. 14.00
Boekbespreking. 14.10 Platen. 14.20 Engelse
les. 14.40 Accordeon- en mandolinemuziek.
15.00 Kroniek van Letteren en Kunsten. 15.40
Koorzang. 16.00 De schoonheid van het Gre
goriaans. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Platen.
17.20 Voor de jeugd. 18.00 Samenzang. 18.15
Journalistiek weekoverzicht. 18.25 Platen.
18.30 Parlementair overzicht. 18.40 Dansmu
ziek. 19.00 Nieuws. 19.10 Lichtbaken, cause
rie. 19.30 Avondgebed en liturgische kalen
der. 19.45 Platen. 20.40 Actualiteiten. 20.55
De gewone man. 21.00 Gevarieerd program
ma. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto.
23.22—24.00 Platen.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.25
Vacantiekalender. 8.30 Orgel. 8.50 Voor de
huisvrouw. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw.
9.10 Platen. 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld,
causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de
arbeiders in de continubedrijven. 11.40 Strijk
trio. 12.00 Platen. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Platen. 13.00 Nieuws.
13.20 Metroople-orkest. 13.50 Platen. 14.00
Sportpraatje. 14.15 Instrumentaal kwartet en
solist. 14.35 Veluws programma. 15.00 Euro
pees toerisme, causerie. 15.15 Orgel. 15.45
Van de wieg tot het graf. causerie. 16.05 Om-
roep-orkest en solist. 17.00 Actualiteiten. 17.30
Piano. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Dansmuziek. 18.45 Regeringsuitzending:
Atlantisch allerlei. Een en ander over de 15
landen van het Atlantisch Pact. 19.00 Ar
tistieke Staalkaart. 19.30 Passepartout, cau
serie. 19.40 De Bijbel is een moeilijk boek.
causerie. 19.55 Deze week, causerie. 20.00
Nieuws. 20.05 Platen. 2045 Gevarieerd pro
gramma. 21.30 Amusementsmuziek. 22.00
Socialistisch commentaar. 22.15 Lichte mu
ziek. 22.45 Lessen in echtelijk geluk, hoor
spel. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Platen.
TELEVISIE (K.R.O.)
20.15 Actualiteiten en weerbericht. 20.35
Gevarieerd programma. 21.30 Telemimiek.
1.5523.00 Gevarieerd programma, (verv.)
BRUSSEL, 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio-Almanak. 14.30
Journaal. 15.00 Platen. 16.00 Accordeon-
muziek. 16.15 Platen. 16.30 Accordeonmuziek.
16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen,
17.20 Liturgische gezangen. 17.30 Orgelcon
cert. 17.50 Platen. 18.10 Orgelconcedt. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.40 Platen.
19.45 Omroep-Ommeganck. 21.15 Verzoek
programma. 22.00 Nieuws. 22.15 Platen. 23.00
Nieuws. 23.05—24.00 Dansmuziek.
BBC
22.00—22.30 Nieuws, feiten van de dag, en:
Vorm en kleur. (Op 224 en 76 m.).
Sinds enige dagen is het voor particulieren niet meer mogelijk een nieuwe reke
ning te openen bij de Postcheque- en Girodienst. Hierdoor is een maatregel, welke
dateerde uit de oorlogsjaren en die eigenlijk nog niet was opgeheven, weer van
kracht geworden. Kort na de oorlog was men genoodzaakt alleen voor bedrijven en
enige vrije beroepen nieuwe rekeningen te openen, maar langzamerhand, toen de
dienst weer op volle toeren ging draaien, werd deze maatregel zeer soepel toege
past. Vrijwel iedere particulier, die zich als nieuwe rekeninghouder aanmeldde, kon
geholpen worden. De oorzaak, dat dit thans voorlopig voor particulieren niet meer
mogelijk is moet gezocht worden in een groot tekort aan personeel bij de Post
cheque- en Girodienst.
Dit tekort aan personeel houdt ver
band met de enorme toeneming van het
giroverkeer gedurende de laatste jaren.
Tot dusver werden gemiddeld ongeveer
4000 nieuwe rekeningen per maand ge
opend. De uitbreiding van het giroverkeer
kan men alleen opvangen door uitbreiding
van het personeel. Doch deze uitbrei
ding blijkt zeer moeilijk te zijn met het
onvermijdelijke gevolg, dat er achterstand
ontstaat. Een van de oorzaken van het te
kort aan personeel is de salariëring welke
geschiedt volgens het bezoldigingsbesluit
voor rijksambtenaren. Het is een feit, dat
de salarissen voor dezelfde categorie
werkkrachten in de particuliere sector
hoger zijn.
Momenteel heeft de Postcheque- en
Girodienst ongeveer 630.000 rekening
houders. De 3400 leden van het personeel
hebben de handen vol om de dienst zo
goed mogelijk te laten verlopen. Niet
alleen het aantal rekeninghouders is de
laatste tijd sterk toegenomen, ook het
verkeer tussen de rekeninghouders on
derling is veel drukker geworden. Men
zou over enige honderden nieuwe werk
krachten moeten beschikken om de nor
male toestand bij de girodienst te berei
ken. Vroegere vrouwelijke werkkrachten,
die nu gehuwd zijn, kunnen voor halve
dagen weer bij de giro-dienst komen om
daardoor te helpen het werk voor het an
dere personeel te verlichten.
Decentralisatie wordt
voorbereid
Geruime tijd geleden zijn plannen in
studie genomen om te komen tot decen
tralisering van de dienst. Sedert enkele
dagen is men op het girokantoor bezig
met het vernummeren van ongeveer
100.000 postrekeningen van rekeninghou
ders in Groningen, Friesland en Drente.
Overijsel en Gelderland. Deze rekeningen
zullen over een tweede girokantoor in
het Oosten des lands lopen.
Het Rijk heeft reeds besprekingen ge
voerd met gemeentebesturen van plaatsen
in het Oosten zoals Almelo, Hengelo,
Zwolle en Deventer, waarbij de eventuele
beschikbare kantoorruimte in ogenschouw
werd genomen en nagegaan werd welke
kans men heeft in deze plaatsen nieuw
personeel aan te stellen. Het is de bedoe
ling, dat enige personeelsleden van het
girokantoor in Den Haag het tweede kan
toor in de eerste tijd zullen leiden en zul
len zorgdragen voor de opleiding van het
nieuwe personeel, totdat het nieuwe kan
toor op eigen wieken kan drijven.
ADVERTENTIE
Mannen die
„gezien" zijn
prefereren
BRYLCREEM
Iedereen ziet er graag wel
verzorgd uit. Daarom wordt
Bryicreem door meer man
nen gebruikt dan enige
andere hairdressing ter
wereld. Neem de proef en
zie zelf hoeprachtigglan-
zend en hoe keurig „in
vorm" Uw haar de hele
dag bltjft.
De prijs van
BRYLCREE
is nu
verlaagd I
's werelds meest verkochte hairdressing
Bevcham NederlandN.V. - voor Engro»: Jacq. Mot M.YAmsterdam
Op het Egyptische ministerie van Fi
nanciën besloot men dezer dagen een
vijftig jaar oude stapel documenten weg
te gooien. Ambtenaren, die hiermede
doende waren, renden plotseling dode
lijk verschrikt weg. Zij hadden „iets"
achter de stapel papieren zien bewegen.
Een onderzoek werd ingesteld en het
„iets" bleken drie slangen van vijf me
ter lengte te zijn. Slangenbezweerders
werden te hulp geroepen, om dit gevaar
te bezweren.
ADVERTENTIE
HEDEN ONTVANGEN:
een grote fabriekspartjj
tegen spotprijzen! Ziet de etalages
Dr. Leijdsstr. 10 - Haarlem - Tel. 11784
Ook voor TRAPPEN uw adres
34. Nadat de bijziende klokkenmaker nog
een paar keer Panda had opgehesen in-
plaats van een pop, was dit gevaarlijke
werkje eindelijk klaar en stonden de pop
pen netjes opgesteld op de hoge trans van
de klokketoren. „Oef", zei Panda, die na
al dit gedoe nogal beverig was geworden.
„Ik ben blij, dat het achter de rug is. Het
is levensgevaarlijk om met u te werken.
U moest toch heus een betere bril hebben,
mijnheer de klokkenmaker, u ziet niet zo
goed". „Wat? Ik zie niet goed?", herhaalde
de klokkenmaker verontwaardigd. „Nu
breekt mij der klomp! Mijne ogen vormen
ene grote volkomenheid, zij zagen ja im
mer ruim voldoende!" „Maar ze zagen toch
niet, wat IK zaag", bromde Grump, die het
gesprek had opgevangen. De schurk had
zich onder het platformpje verborgen en
was nu bezig, de stutbalken van het stei-
gerwerk door te zagen. Dat was weer een
heel gemene streek van die lelijkerd, want
als die balken stuk waren, zou het steiger-
werk in elkaar storten...
Aan de Nederlandse Economische
Hogeschool te Rotterdam zal het studievak
commerciële economie worden ingevoerd
als een nieuw keuzevak voor het doctoraal
examen. Men wil hierdoor studenten gele
genheid geven tot een op de practijk gerichte
vorming, welke zoveel mogelijk aansluit
bij de eisen van verschillende brede secto
ren van het economisch leven.
1
Vreedzaam. Er worden, op het ogenblik te
Washington onderhandelingen gevoerd
tussen de regering van de Verenigde
Staten enerzijds en die van Argentinië,
België, Italië, Nederland en Zwitserland
anderzijds over het sluiten van accoor-
den betreffende tweezijdige samenwer
king op het terrein van het vreedzame
gebruik van atoomenergie, aldus is
Woensdag van bevoegde zijde te Wash
ington vernomen.
Vacantieland. Een Brits reisbureau heeft
Donderdag bekend gemaakt dat dit jaar1
voor het eerst na de laatste oorlog de
gelegenheid bestaat met vacantie naar
Rusland te gaan. Deze zomer zullen
twee reizen worden gemaakt door groe
pen van 25 personen. De eerste reis, die
per vliegtuig zal worden gemaakt, zal
135 pond kosten. De tweede reis wordt
heen per vliegtuig en terug per trein
en boot gemaakt en kost 120 pond, alles
inbegrepen. Op beide reizen worden be
zoeken gebracht aan Moskou en Le
ningrad, waar in eerste klas hotels zal
worden gelogeerd.
Rotary. De heer A. Z. Baker uit Cleveland
(V. S.) werd te Chicago gekozen als
president van de internationale Rotary.
De heer C. P. H. Teenstra uit Hilver
sum werd gekozen als lid van de raad
van directeuren van de Rotary.
Verschrikkelijk. De leider van een Britse
Himalaja-expeditie die uit vijf man
bestond, Alfred Gregory, heeft ver
klaard dat hij en enige andere leden
van zijn groep op een hoogte van 5400
meter in het gebied van Menloeng
voetafdrukken zijn tegengekomen van
de „verschrikkelijke sneeuwman". Vol
gens de inheemsen van de streek is de
sneeuwman een van de grootste myste
ries ter wereld, een geweldig groot dier,
half-mens, half-beest, dat ronddwaalt
In de sneeuwvelden hoog in het Hima-
lajagebergte.
Voorrang. De West-Duitse regering heeft
gisteravond in een radio-uitzending bij
monde van de minister voor Huizen
bouw Preusker medegedeeld dat zij
550.000 nieuwe huizen hoopt te doen
bouwen in 1955, ondanks de eisen die
de herbewapening stelt. De kosten van
dit bouwplan worden geraamd op 9
milliard Duitse marken. Sedert 1949
zijn er in West-Duitsland 2.5 millioen
nieuwe huizen gebouwd waaronder
541.000 in 1954. In de tweede wereld
oorlog werden bijna 5 millioen huizen
verwoest of beschadigd. „Er zullen
eerst huizen worden gebouwd en daar
na kazernes", zei Preusker.
Feest. De Tunesische nationalistische lei
der Habib Bourguiba, die Woensdag
door 300.000 landgenoten werd verwel
komd, toen hij na twee jaar balling-"
schap in zijn land terugkeerde, moest
in de loop van de nacht als een Arabi
sche vrouw verkleed zijn huis verlaten
om elders enige slaap op te doen. Ge
huld in een wijd wit gewaad glipte hy
door een opgewonden menigte, die voor
zijn huis danste en zong.
Zoon. Een transport van 250 Oostenrijkse
krijgsgevangenen en burgers, die vo
rige maand door de Russen zijn vrij
gelaten, zal Zaterdag in Oostenrijk aan
komen. Functionarissen van het
Oostenrijkse ministerie van Binnen
landse Zaken zeiden, dat zich volgens
inlichtingen, welke men van de Oosten
rijkse ambassade in Moskou ontvangen
had, onder de terugkerende ex-gevan
genen ook de zoon bevindt van de te
rechtgestelde Oostenrijkse nazi en
Duits rijkscommissaris voor Nederland
In de bezettinsgtijd, Arthur Seyss-
Inquart.
Goedgekeurd. Het West-Duitse kabinet
heeft Donderdag zijn goedkeuring ge
hecht aan een reeks wetsvoorstellen^
die de permanente basis van het West-
Duitse bewapeningsschema zullen vor
men en welke de regering ingeval van
nood speciale bevoegdheden verschaf
fen. De voorstellen gaan nu achter
eenvolgens naar de Bondsraad (Eerste
Kamer) en de Bondsdag. Een wetsont
werp betreft de eerste opleiding van
militairen, een ander gaat over het be
perken van eigendomsrechten op land
en het instellen van gebieden waar be
perkende bepalingen gelden, terwijl
een derde handelt over speciale nood-
bevoegdheden voor het nakomen van
de internationale militaire verplichtin
gen van West-Duitsland en voor het
organiseren van manoeuvres.
GEEN HAAR op ons schaars beplante
hoofd zou er ook maar één ogenblik aan
willen denken de bijdragen die de Verenig
de Staten op wetenschappelijk gebied heb
ben geleverd, en bij voortduring leveren,
te verkleinen. Maar de opvatting dat alles
wat nieuw is van de overkant moet komen
en dat wij hier in Europa weinig anders
doen dan de vruchten plukken van het
Amerikaanse intellect, is toch op z'n minst
wat overdreven. Door allerlei opzienbaren
de en tot de massa sprekende vindingen
werden we eigenlijk een beet-
je overbluft; de penicilline, het
DDT en de atoombom over
tuigden velen van ons bij de
bevrijding van een zekere ach
terlijkheid, waarbij echter
werd vergeten dat de penicil
line door de Engelsman Fle
ming werd ontdekt, dat DDT
een Zwitserse vinding is en dat de eerste
kernsplitsing in Europa plaats vond. Deze
vindingen, die in het algemeen zo sterk tot
de publieke verbeelding hebben gesproken,
dateren van vóór de oorlog en werden in
de Verenigde Staten, door de enorme hulp
middelen die men daar ter beschikking
heeft, verder uitgewerkt en op grote schaal
vervaardigd of toegepast. We moeten ons
dit natuurlijk ook weer niet te eenvoudig
voorstellen, want om een principiële mo
gelijkheid in practische bruikbaarheid om
te zetten, dienen soms zó veel moeilijkhe
den tot oplossing te worden gebracht, dat
het aandeel xmn degeen die het idee op
grote schaal verwezenlijkt vaak zeker niet
geringer is dan het aandeel dat de ont
dekker toekomt.
Laten we ons bij de atoombom houden,
waarvan velen menen - en vooral de Ame
rikanen behoren hiertoe - dat deze jp re
kening van het intellect uit dc /.S. moet
worden geschreven. Late., we dan op de
voorgrond mogen "A-Hen dat het idee van
energiewinmz,g aoor transmutatie van ele-
mentcv, eóór de oorlog in wetenschappe
lijke kringen in Europa en Amerika reeds
gemeengoed was. Er werd echter niet ge
sproken van atoombom, maar van energie
winning, waardoor het wellicht mogelijk
zou blijken uit een hoeveelheid stof ter
grootte van een erwt een groot mailschip
een retourreis van hier naar Amerika te
laten ondernemen. Aan een atoombom die
in een oogwenk zoveel energie zou vrij
laten dat daardoor alle leven in de wijde
omtrek volslagen gedood of ernstig be
schadigd zou worden, dacht toen nog nie
mand, althans - indien een dergelijk lugu-
ber idee bij iemand ware
opgekomen - men sprak daar
niet over.
De eerste transmutatie door
kunstmatig versnelde deel
tjes werd in 1932 tot stand
gebracht door de Engelsen
Cockroft en Walton, terwijl
het echtpaar Joliot-Curie
twee jaren later de eerste kunstmatige
radio-actieve isotoop vervaardigden. In
hetzelfde jaar slaagde de Italiaan Fermi
er in nieuwe radio-actieve elementen te
doen ontstaan door uranium te bombarde
ren met neutronen, waardoor de transura-
nen ontstonden. En tenslotte slaagde Otto
Hahn, in samenwerking met Lise Meitner
en Strassman er in de zware uraniumkern
met behulp van neutronen te splijten,
waardoor de mogelijkheid van een ket
tingreactie en dus de energiewinning uit
de atoomkernen verwezenlijkt kon worden.
Door de oorlogsomstandigheden is de li
centie van deze uitvinding naar Amerika
overgewaaid en werd de oorspronkelijk
vreedzame doelstelling (energiewinning)
gew'jzigd in een atoombom, die in de kortst
mogelijke tijd een einde aan de oorlog
moest maken.
Maar aan het hele project dat gebouwd
was op een reeks van geniale gedachten en
ontdekkingen waren de Amerikanen nau
welijks te pas gekomen.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
I
