Panda en de Meester-Klokkenmaker
1WITSAUME
r
Steeds meer Hollanders keren
Indonesië de rug toe
Wereldnieuws
WRIGLEY
Bedrag voor LTB toegezegd
voor nieuw gebouw te Haarlem
Prins Bernhard reikte heden
vier zilveren anjers uit
zo
Demagogisch gestook van communisten
tegen de B.P.M. en de K.P.M.
De radio geeft Zaterdag
VRIJDAG 17 JUNI 1955
lm!
Viering veertigjarig bestaan
18 jaar
transpiratie-lucht
Eerste Zondag in Zweden
zonder verkeersongelukken
verfraait Uw teint
och ié Uet
Enkelvoudige
werktuigen
(Van onze correspondent in Djakarta)
economie van Indonesië op apegapen.
De heer Aidit weet dat. De heer Aidit
weet, dat de KPM Indonesië niet nodig
heeft, maar dat zij elders in de wereld voor ^.^eld*
haar schepen eveneens emplooi kan vinden.
Twintigduizend Nederlanders zullen dit
jaar naar schatting uit Indonesië naar het
vaderland vertrekken. Met de gewone
mailboten, die nict-volgeboekt aangekomen
met de re tour-passagiers geen raad weten,
en met extra-ingelegde schepen. De ver
wachting is echter dat onder de 90.000
Nederlanders, die hier nog wonen, in de
naaste toekomst de drang om dit land te
verlaten, nog groter zal worden dan in het
getal van 20.000 tot uitdrukking komt.
Een redevoering als die van de heer
Aidit, secretaris-generaal van de commu
nistische partij, dat de PKI desnoods alle
Nederlanders wil vermoorden, is weinig
bevorderlijk voor het geestelijk klimaat,
waarin de Nederlanders hier zich „senang"
(prettig) gevoelen, net heet dat de pap Vrijspraak na „drinkprocf
ii tmmf>r va ii'urm u-nrHt ooooton <alc vil
Roulettespeler tot zes
maanden veroordeeld
In hoger beroep heeft het Amsterdamse
gerechthof twee vonnissen, die de recht
bank in eerste aanleg had gewezen tegen
de 43-jarige gedetineerde meubelmaker F.
W. H. uit Amsterdam, bevestigd. De meu
belmaker hoorde voor het hof de uit
spraak aan: vier maanden wegens het be
drijven van roulettespel te Kortenhoef en
2 maanden voor hetzelfde delict gepleegd
te Loosdrecht. De uitspraak is conform de
eis van de procureur-generaal. Hij was
reeds 7 maal terzake van hazardspel ver-
Bewoners met vacantie
De massa op het Merdekaplein, die reeds
aarzelde te antwoorden of zij communis- I
tisch is, weet dit vermoedelijk niet. En met
voorlichters als de heer Aidit zal zij er ook Kostbare juwelen gestolen
niet achter komen, het het voor Indonesië
niet helemaal zonder belang is. dat er nog Terwijl de bewoners met vacantie in het
een paar duizend Nederlandse deskundigen i buitenland vertoefden, heeft een insluiper
op vele terreinen en dus ook in de scheep
vaart, blijven varen om te trachten Indo
nesië op de been te houden, daarbij voor
zichzelf weliswaar een boterham ver
dienend, maar een boterham, die hun elders
ook niet ontbreken zou.
nimmer zo warm wordt gegeten, als zij
wordt opgediend, maar de tot kop in een
krant geworden slagzin, waarmee de heer
Aidit zijn toehoorders opzweepte: „Hol
landers, maak dat je weg komt" blijft niet
zonder uitwerking.
De heer Aidit sprak zijn rede uit op het
Medan Merdeka, het voormalige Konings
plein, voor een menigte, die op 15.000 man
werd geschat ter gelègenheid van het 35-
jarig bestaan van de P.K.I. Of ieder van
aie vijftienduizend aanwezigen wist wat
communisme is, wagen we te betwijfelen.
De heer Aidit stelde hun een aantal vragen
Hij vroeg of er Islamieten aanwezig waren.
Luid geroep weerklonk. Op de vraag of er
cok nationalisten waren, kreeg hij een iets
minder luid antwoord. Het antwoord was
nog zwakker toen hij vroeg of er ook com
munisten onder de aanwezigen waren.
..Wees niet bang te zeggen dat men com
munist is," zei Aidit. En op zijn herhaalde
vraag of er communisten aanwezig waren
op deze door de communisten belegde
bijeenkomst kreeg hij (eindelijk) luide
byval. De Indonesiër is in het algemeen
een hoffelijk mens en dus ook tegenover
de heer Aidit
Rp 1600 per ademhaling
De vraag is echter of hij, behalve hoffe
lijk, ook voldoende onderlegd is om de
demagogie te onderkennen, als de heer
Aidit vertelt dat de Nederlanders in Indo
nesië nog steeds 10,5 milliard per jaar ver
dienen. Dat is, zei hij, om meer indruk te
maken: rp. 335 per seconde of rp. 1600 in de
tijd van een ademhaling. En wij verdienen
maar rp. 3,50 met een hele dag werken.
„Als wij bij de verkiezingen winnen," ging
Aidit verder, „gaan de rood-witte vlaggen
niet omlaag. Neen, die komen boven de
vlaggen van de BPM en de KPM te wap
peren. Voor de Nederlanders is er dan geen
plaats meer. We sturen de Hollanders naar
huis. Hun schepen mogen zij hier laten."
Dit was het meest demagogische trekje
in Aidits redevoering. Want zonder Neder
landers varen er geen KPM-schepen in In
donesië en zonder KPM-schepen in Indo
nesië morgen aan de dag ligt de ganse
Het Amsterdamse gerechtshof heeft de
42-jarige hoofdvertegenwoordiger F. de H.
uit Hilversum, aan wie het onder invloed
van sterke drank besturen van een
auto was ten laste gelegd, conform de eis
vrijgesproken. Daarmede werd het vonnis,
dat de rechtbank in eerste aanleg tegen de
ze autobestuurder had uitgesproken, beves
tigd. De officier van Justitie had toen ho
ger beroep aangetekend.
De verdachte heeft, ten bewijze van z\jn
mening dat zrjn lichaam zeer goed tegen
alcohol bestand is, onder toezicht van po-
litie-ambtenaren in korte tjjd 6 borrels en
1 glas bier gedronken. Hg bleek daarna
nog over de normale coördinatievermogens
te beschikken.
met behulp van een valse sleutel zich toe
gang verschaft tot hun flat in de Burge
meester Andriessenstraat te Hilversum.
Vrienden van de bewoners, die een oogje
in het zeil zouden houden, constateerden in
het begin van de week dat er iets „fout"
was, maar of er veel werd vermist konden
zij niet meedelen. Daarom heeft de politie
de familie in het vacantieverblijf in Duits
land gewaarschuwd en nu de bewoners
zijn teruggekeerd kon worden vastgesteld
dat de insluiper met een grote buit de flat
weer had verlaten. Uit een slaapkamer-
kast zijn namelijk een bedrag van f 17.000
gulden aan contanten en juwelen ter waar
de van f 3.000 verdwenen.
Het eerste „radareiland" van Amerika gezien tijdens de vaart naar Boston voor
completering. Het 6000 ton zware drijvende radar-station kan eventueel zeewaarts
gesleept worden waar het 100 mijl ten Oosten van Kaap Cod op palen, hoog boven
het wateroppervlak gemonteerd kan worden als een schakel in de keten van
radarwaarschuwingsposten.
Examens
Geslaagd voor de acte handenarbeid aan
de Rijkskweekschool te Haarlem de heren
H. Hensen, J. Holleman, D. Sijpestijn, T.
Souwer, J. Stevens. G. J. Suman en A. de
Zwaan, allen uit Haarlem en R. Zuidema
uit Bever ijk en de dames Tr. Arnaud de
Callavon, T. Delzenne. E. Hos en H. Jansen
allen uit Haarlem en P. Gall uit Heemstede.
ADVERTENTIE
ju nuKKio oe{meycu mui
BARIELiORISSTR. HAARLEM TEL 13439
FERD B01STR 48 A DAM TEL 717162
ADVERTENTIE
KAuW
heerlijk - verfrissend
zuivert mond en keel
bevordert uw spijsvertering
Op de feestelijke bijeenkomst in het Concertgebouw te Haarlem, waarop het veertig
jarig beslaan van de Katholieke Land- en Tuinbouwbond (LTB) in het bisdom Haar
lem is gevierd, heeft de heer S. Slot uit Westwoud meegedeeld, dat besloten is als ju
bileumgeschenk het hoofdbestuur in de toekomst een bedrag aan te bieden, met
verzoek dat te bestemmen voor een nieuw gebouw voor het secretariaat en de diensten
van de L.T.B. Er zijn 13.500 leden en allen zal gevraagd worden tien gulden beschik
baar te stellen. „Gestart kan dus worden met een bedrag van f 135.000,aldus de-
heer Slot, die uiteenzette, dat de huisvesting op het ogenblik in een pand aan de
Parklaan te Haarlem om verbetering schreeuwt.
een
gezonde
.- gewoonte
HILVERSUM I, 402 M.
KRO. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen, 7.15 Ge
wijde muziek. 7.45 Morgengebed en liturgi
sche kalender. 8.00 Nieuws, weerberichten
en katholiek nieuws. 8.20 Blaten. 9.00 Voor
de huisvrouw. 10.00 Voor de kleuters. 10.15
Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.45 Platen.
12.00 Angelus. 12.03 Gevar. muziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Dansmuziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws
en katholiek nieuws. 13.20 Lichte muziek:
13.45 Zang en orgel. 14.00 Boekbespreking
14.10 Platen. 14.20 Platen. 14.40 Amateurs
programma. 15.15 Kroniek van Letteren en
Kunsten. 15.55 Platen. 16.00 Gregoriaanse
zang. 16-30 Voor de jeugd. 17.00 Lichte mu
ziek. 17.20 Voor de jeugd. 18.00 Nederlandse
liedjes. 18.15 Journalistiek weekoverzicht.
18.25 Platen. 18.30 Parlementair overzicht.
18.40 Dansmuziek. 19.00 Nieuws. 19.10
„Lichtbaken causerie. 1930 Avondgebed
en liturgische kalender. 19.45 Concertge
bouworkest 20.25 Zang en piano. 20.40 Ac
tualiteiten. 20.55 De gewone man. 21.00 Ge
varieerd programma. 23.00 Nieuws. 23.15
Nieuws in Esperanto. 23.22-24.00 Kamer
muziek.
HILVERSUM II, 298 M.
VARA. 7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gym
nastiek. 7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Pla
ten. 8.25 Vacantiekalender. 8.30 Orgel. 8.55
Voor de vrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10 Pla
ten. VPRO: 10.00 „Tijdelijk uitgeschakeld",
causerie. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20
Voor de arbeiders in de continubedrijven.
11.35 Piano voordracht. 12.00 Orgel en zang.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 VARA-Varia.
13.20 Metropole-orkest. 13.45 Sportpraatje.
14.00 Harmonie-orkest. 14.20 „Europees toe
risme", causerie. 14.35 Lichte muziek. 15.05
Fries programma. 15.30 H.M. de Koningin
spreekt over „Welvaart der wereld als ge
meenschappelijke verantwoordelijkheid".
16.45 Platen 16.50 Radio Philharmonisch or
kest en solist. 17.30 Weekjournaal. 18.00
Nieuws cn commentaar. 18.20 Dansmuziek
13.45 Regeringsuitzending: „Atlantisch al
lerlei". een en ander over de 15 landen van
het Atlantisch Pact. 19.00 Artistieke staal
kaart. VPRO: 19.30 „Passepartout", cause
rie. 19 40 „Tranen over Zuid-Afrika", cau
serie. 19.55 „Deze week", causerie. VARA:
20.00 Nieuws. 20.05 Platen. 20.15 Dansmu
ziek. 20.45 Gevarieerd programma. 21.30
Amusementsmuziek. 22.00 Socialistisch com
mentaar. 22.15 Amusementsmuziek. 22.40
„Lessen in Huwelijksgeluk", hoorspel. 23.00
Nieuws en SOS-berichten. 23.15-24.00 Pla
ten.
TELEVISIEPROGRAMMA (VARA)
20.15 Actualiteiten en weeroverzicht. 20.30
De zingende stift. 20.35 Bezoek aan het cir
cuit van Zandvoort. 20.45 Luchtig tussenspel
21.00 Filmverz.programma. 21.20. Luchtig
tussenspel. 21.35 Disneyland.
BRUSSEL. 324 M.
11.45 Platen. 12.30 Weerberichten. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio-Almanak.
14.30 Journaal. 15.00 Platen. 15.45 Accordeon-
muziek. 10.00 Platen. 16.15 Accordeonmu-
ziek. 16.30 Platen. 16.45 Engelse les. 17.00
Nieuws. 17.10 Platen. 17.30 Orgelconcért.
17.55 Plater. 13.10 Orgelconcert 13.30 Voor
de soldaten 19.00 Nieuws. 19 40 Platen. 19.45
Omroep-Omrr.eganck. 21.15 Verzoekpro
gramma. 22.00 Nieuw. 22.15 Lichte muziek.
23 00 Nieuws. 23.05 Dansmuziek. 23.40-24.00
Pla'er
PBC. 22.00-22.'VI ..ieuws. Feiten van de dag.
Vorm en kleur. Sportjournaal. tOp 224 en
76 m.).
Prins Bernhard heeft vanmorgen als
regent van het naar hem genoemde fonds
voor financiële sfeun aan culturele arbeid
!n het. Gebouw 'van de Nederlandsche
Handelmaatschappij N.V. te Amsterdam
drie der vier zilveren anjers voor dit jaar
uitgereikt.
Dit jaar is de onderscheiding van het
onder het devies „Tua res agitur" (Het
gaat ófn uw" zaak) werkende Prins Bern-
hardfonds, verleend aan ir. Vincent Wil
lem van Gogh te Laren, een neef van de
schilder. De anjer werd hem verleend op
grond van: „Het piëteitvolle en onbaat
zuchtige instandhouden van de grote col
lectie schildèrijen en tekeningen van Vin
cent van Gogh en het voortdurend ter be
schikking stellen van deze collectie voor
tentoonstellingen in Nederland en over de
gehele wereld, waardoor millioenen het
contact met deze geniale zoon van ons
Volk hebben kunnen deelachtig, worden.
Hiermede wordt tevens geëerd wijlen me
vrouw Johanna Gesina van Gogh-Bonger,
zijn moeder, die, weduwe geworden in
1890, ondanks zeer moeilijke omstandig
heden en aandrang van anderen toch met
grote liefde het overgrote deel van de
collectie bijeenhield. Het was haar ge'oof
in de waarde van het werk en haar liefde
voor de taak, die Vincent zich in zijn werk
stelde, welke in feite tot deze onderschei
ding hebben geleid".
De tweede anjer werd uitgereikt aan mr.
Karei Paul van der Mandele, onder meer
voorzitter van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Rotterdam en omstre
ken.
De onderscheiding viel hem ten deel op
grond van: „De bijzonder belangrijke ar
beid van initiatief, steun en voortdurende
actieve belangstelling en zorg ten behoeve
van de cultuur in zeer breed verband als:
de tuindorpbouw in Rotterdam-Zuid en
Kralingen, reeds in 1913 begonnen, het
Conservatorium en het Rotterdams Phil
harmonisch Orkest, het Museum Boymans
en speciaal daarin de unieke collecties
aardewerk en tin, de restauratie van het
nationale monument Het Prinsenhof te
Delft, het oudheidkundig museum Het
.Schielandhuis, het tot stand brengen van
de nieuwe Rotterdamse diergaarde Blij-
dorp, zijn aandeel in het cultureel herstel
van de Maasstad na de ontzaglijke oor
logsverwoesting, waarbij als jongste initia
tief het comité „Herrijzend Rotterdam"
dat na de totstandkoming van een waar
dig oorlogsmonument voort zal gaan de
stad Rotterdam met schone beeldhouw
werken te verrijken. In hem werden ge
huldigd al diegenen,, die als hij het begrip
„burgerzin" positieve inhoud gaven".
De derde anjer werd uitgereikt aan de
initiatiefnemer en organisator van de In
ternationale Muziekconcoursen te Kerk-
rade de heer Willem Eduard Adolf Schee-
len uit deze stad. Op grond van: „De voor
treffelijke prestatie van de internationale
muziekconcoursen van 1951 en 1954 te
Kerkrade, waaraan deelgenomen werd
door zestien landen uit twee werelddelen.
Initiatiefnemer en bezield organisator van
dit stuk internationale-goodwill-werk van
grote betekenis, dat honderdduizenden
mensen, geïnteresseerd of actief in de
culturele zelfwerkzaamheid vat) de brede
volkslagen, in edele wedijver tot het be
reiken van zo hoog mogelijke kwaliteit
van hun muzikale prestaties tezamen
bracht. In hem mogen tevens geëerd wor
den al diegenen, die ondanks de sterke
tendenzen van vervlakking onvermoeid
voortgaan de culturele zelfontplooiing van
de mens te bevorderen en in kwaliteit te
ontwikkelen".
De vierde anjer is toegekend aan pater
Gerardus Wilhelmus Maria Ahlbrinck
C.ss.R. te Suriname voor zijn wetenschap
pelijk werk betreffende de Caraibische In
dianen. De versierselen zullen hem wor
den uitgereikt door Prins Bernhard tij
dens het bezoek aan Suriname in het ko
mende najaar.
ADVERTENTIE
en geen vrienden!
bedierf alles
Mcjuffr. In» ScWollenbarg. W. van
OutKoornitraat, Den Haag. schrijd:
„Ik had >o*n last van transpiratie
dat da mensen op kantoor gswoon niet meer naar ma
toa kwaman. Op feestjes bleel ik vaak allaen. Arrid crème
bracht da oplossing. Een moordmiddell Transpiratie veg,
geur weg. geen plekken meer in de jurken, altijd aakar
van meaell."
Een beetje Arrid in de okselholten - eenvoudig en
vlug. Meteen stopt de transpiratie, geen spoortje
geur meer te bekennen. Arrid werkt volgens een
geheel nieuw principe: het bevat Transtop, waar
door de crème direct bij het aanbrengen tot diep
in de onderhuid doordringt. Daarom is het zo
afdoende - al is het nog zo warm. Uw oksels
blijven fris en droog en bederf van kleren komt
niet meer voor. Arrid-crème werkt bovendien
verzachtend en ontsmettend. Begin vandaag nog
met Arrid. de crème waarvan specialisten hebben
vastgesteld dat het anderhalf maal langer, ze
kerder en veiliger werkt. Delicaat geparfumeerd,
prijs f. 1.65.
De heer Slot herinnerde in zijn toe
spraak ook aan het advies van de Sociaal
Economische Raad over het beperken van
de invloed van organisaties. Onder applaus
van de bezoekers riep hij uit: „Ik hoop,
dat de regering het ongevraagde advies
van de S.E.R. naast zich neer zal leggen".
De voorzitter, de heer G. W. Kamp-
schröer dankte de heer Slot voor de inzet
van de actie onder leden en huldigde de
heer Jac. Groen, die in de loop der jaren
zoveel voor de L.T.B. heeft verricht en mr.
Vermeulen, die op voorbeeldige wijze het
secretariaat vervult.
De feestrede is uitgesproken door mr.
T. Brouwer, secretaris van de Koninklijke
Nederlandse Katholieke Boeren en Tuin-
dersbond, die na een herinnering aan het
verleden de aandacht vroeg voor de toe
komst, Hu merkte op, dat zich op het
platteland sedert de tweede oorlog een
totale structuur-verandering aan het vol
trekken is. De industrie trekt niet alleen,
maar zoekt zelf het platteland op. Indu
strialisatie wordt gezien en gepropageerd
als één van de grootste middelen om de
steeds toenemende bevolking bij voortdu
ring werk te verschaffën. Met' al de ma
teriële beïnvloeding van het platteland
gaat nauw samen een geestelijke infëcte-
ring. Sterk en critisch zal de geest moeten
zijn om weerstand te kunnen bieden aan
de systematische geestelijke beïnvloeding.
Mr. Brouwer vervolgde, dat de proble
men om de dorpen en de gezinnen stèeds
de aandacht vragen van de standsor.g'ani-
satie. Deze stelt zich immers tot doel het
behartigen van de belangen niet alleen van
haar individuele leden, maar ook van de
gezinnen én de bedrijven. Willen de gezin
nen weerstand kunnen bieden.aan dé steeds
verder gaande ontkerstening van het plat
teland dan zullen de leden degelijk opge
voed en 9terk gevormd dienen te zijn.
Deze problemen hebben reeds de aan
dacht van de L.T.B. en daarbij dacht spre
ker aan het land- en tuinbouwonderwijs,
alsmede aan de landbouwhuishoudkunde-
school. De vijfentwintig Katholieke scho
len leveren jaarlijks 500 jongens geestelijk
en technisch gevormd af. Ook heeft de
vorming buiten schoolverband de zorg van
de bond, waarover spreker zich verheugde.
Bij de bespreking van de betekenis-van
de standsorganisatie merkte mr. Brouwtr
op, dat de activiteiten voortgezet dienen te
worden én dat de leden, die met zovele
problemen te worstelen hebben, met raad
en daad bijgestaan dienen te worden. Daar
bij is het noodzakelijk, dat de leden ver
trouwen moeten stellen in hun bond. „Ais
j zorgzame moeder wil de L.T.B. waken over
het grote gezin. Zij wil leiding geven, or-
henen, stimuleren en afremmeff als het
nodig is en in nauwe samenwerking met
de coöperatieve instellingen in de bres
staan voor alle boeren- en tuindersbeian-
gen en daarbij is het nodig, dat de leden
meewerken", aldus besloot mr. Brouwer.
Ir. A. W. van der Plassche bracht de ge
lukwensen over namens de minister van
Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening
en sprak woorden van waardering voor hei
vele werk door de leden verricht ten dien
ste van land- en tuinbouw en van het plat
teland. Sprekende over de toekomst vroeg
ir. Van der Plassche de bijzondere aan-
46. Terug in de klokketoren wachtte
Panda ongeduldig tot het vier uur zou
zijn. Op dat uur zou het horloge hem hel
pen bij zijn taaktenminste, dat had
de klokkenmaker gezegd. Hoe dat in zijn
werk zou gaan, was voor hem nog een
duister geheim. Vol verwachting keek hij
naar het overmaatse horloge, dat de klok
kenmaker hem had meegegeven. Het stond
op één minuut voor vier. Nog één minuut
je, dan zou het raadsel worden opgelost.
Eindelijk, daar stond de grote wijzer op
het bovenste streepjeuit het kastje
klonk een welluidend geting, alsof tegen
een waterglas werd getikt. Vier slagen
meer niet. „Is dat nu alles?", dacht Panda
teleurgesteld. „Zou de klokkenmaker me
dat horloge alleen hebben meegegeven om
me te laten weten, hoe laat het is?" Maar
toen opeens klapte het kastje van het uur-
dacht voor het onderwijs en hij verwachtte
daarbij de bereidheid van de L.T.B., die
reeds zoveel voor de ontwikkeling van de
boeren en tuinders en van de jeugd ge
daan heeft.
De neer L. J. P. N. A. Bouwman, lid van
Gedeputeerde Staten van Noord-holland,
zeide, dat de Commissaris der Koningin in
deze provincie hem verzocht had zijn grote
waardering uit te spreken voor het werk
van de bond in de loop der veertig jaren
verricht in dit gewest. Met trots kan op
het verleden worden teruggezien en in het
bijzonder op het onderwijs, waaraan de
provincie financiële steun verleent. Dat
doet zij gaarne, omdat het in het belang
van de jeugd is. In de toekomst zullen de
jongeren toch het landbouwbeleid moeten
voeren. Grote problemen zullen binnenkort
zijn de vaststelling van de streekplannen
IJmond en Kennemerland en de overheid
werkt daarbij gaarne met de organisaties,
ook met de L.T.B. Met de wens dat de
arbeid van de L.T.B. ten zegen zal zijn van
het gewest en van het Nederlandse volk,
besloot de heer Bouwman zijn toespraak,
In de middaguren heeft het bestuur in
restaurant Brinkmann gelukwensen in ont
vangst genomen van vele organisaties op
het gebied van land- en tuinbouw en van
Katholieke verenigingen, die nauw met de
L.T.B. samenwerken.
De heer C. Mertens bood namens de Ko
ninklijke Nederlandse Katholieke Boeren-
on Tuindersbond een vloerkleed voor het
toekomstige gebouw aan.
(Van onze correspondent te Stockholm)
De eerste Zondag in Juni gaf in Zweden
aanleiding tot vreugde: voor het eerst was
er op een drukke Zondag geen ernstig
verkeersongeluk te melden. De campagne
voor veilig verkeer neemt een gunstige
wending.
Er zijn tal van factoren te noemen, die
hiertoe hebben bijgedragen. Eerst had men
de actie voor veilig verkeer en toen dit
niet genoeg hielp, deelde de politie strenge
straffen uit. Met motorfiets, auto en heli
copter werden de wegen gecontroleerd.
Ook werden de wegen verbeterd. En ten
slotte heeft zo oordeelt men in Zweden
ook het groeiende aantal automobilisten
tot meer voorzichtigheid geleid. Men kan
niet meer dromend sturen.
Oranje. In de Provence (Zuid-Oost-Frank
rijk) is de „toeristische weg van de
Prinsen van Oranje" geopend. De
Nederlandse ambassadeur, baron Van
Boetzelaer van Oosterhout, was daarbij
tegenwoordig alsmede vele Franse
autoriteiten.
Geweer. Het Canadese ministerie van
Landsverdediging heeft in het Lager
huis te Ottawa bekendgemaakt, dat
Canada het Belgische geweer FN 280
gaat gebruiken. Men gaat op dit auto
matische geweer over na schietproeven
in het Canadese Noordpoolgebied.
Geknapt. Acht personen zijn levend ver
brand en talrijke anderen zwaar ge
wond, doordat een hoogspanningskabel
te Teresine in Brazilië knapte en op de
grond neerkwam.
Verlenging:. De Amerikaanse Senaat heeft
zich zonder debat uitgesproken voor
verlenging met vier jaar van de dienst
plichtwet.
Simpang-hotel. Het Simpanghötel te Soe-
rabaja, dat destijds het toneel was van
incidenten naar aanleiding van het wei
geren van een kamer aan een Indone
sische autoriteit, is door de vroegere
eigenaresse, de Nationale Handelsbank,
overgedragen aan de Indonesische
regering, die het personeel en de exploi
tatie overnam.
Betogingen. De politie te West-Berlijn
heeft Donderdag drie communistische
betogingen uiteengedreven en tijdelijk
127 personen in hechtenis genomen, van
wie er 107 uit Oost-Berlijn afkomstig
waren. De communisten ageerden tegen
de herdenking van de opstand in Oost-
Duitsland van twee jaar geleden. Twee
van de demonstraties werdén in de
Amerikaanse en de derde in de Franse
sector gehouden.
Verongelukt. Bij het vliegveld van Asun
cion (Paraguay) is Donderdag een Con
stellation van de „Panair do Brasil," op
weg van Londen naar Buenos Aires,
neergestort. Van de 24 inzittenden zou
den er negen, zes passagiers en drie be
manningsleden onder wie de gezagvoer
der, het ongeluk hebben overleefd en in
een ziekenhuis zijn opgenomen.
Fascisme. De leider van een organisatie,
die er op uit zou zijn geweest een af
zonderlijke, fascistische staat in Slo
wakije te vestigen, is te Bratislava ter
dood veroordeeld. Elf andere beklaag
den kregen gevangenisstraffen variërend
van levenslang tot zes jaar. De twaalf
beschuldigden waren beticht van hoog
verraad, spionnage en misdadige acti
viteit tegen de vrede. Het merendeel
der beklaagden zou lid zijn geweest van
de fascistische volkspartij onder pater
Tiso, die tijdens de Duitse bezetting aan
het hoofd stond van een afzonderlijke
Slowaakse staat. Tiso werd in April
1947 wegens verraad opgehangen.
Hervormingen. Het Joegoslavische parle
ment heeft zijn goedkeuring gehecht aan
een plan voor een administratieve reor
ganisatie. waarbij het aantal gemeenten
van 5.023 tot 1.508 wordt verminderd.
In de nieuw gevormde gemeenten, die
gemiddeld 10.000 inwoners zullen tellen,
zullen meer werknemers bij het bestuur
worden betrokken. Voorts zal het aan
tal districten, die ieder een aantal ge
meenten omvatten, van 338 tot 102
worden verminderd. De districten zullen
de activiteit van de gemeenten coördi
neren.
Woede. In een voorstad van Rio de Janei
ro is een trein ingereden op het achter
ste gedeelte van een andere trein. Beide
treinen werden zwaar beschadigd. Er
zijn zes of zeven doden en een groot
aantal gewonden. Er zijn vrij veel
ernstig gewonden. Het publiek, dat ge
tuige was van het ongeluk het jong
ste van een reeks ongelukken, welke in
de laatste tijd bij de Braziliaanse spoor
wegen zijn geschied werd woedend en
stak het station in brand. De brand kon
echter spoedig worden geblust.
Misnoegen. De Vlaamse Rooms-Katholieke
bevolking gaat voort uiting te geven
aan haar misnoegen over het verleden
week door de linkse meerderheid in de
Kamer goedgekeurde schoolontwerp-
Collard. In vele plaatsen worden zwarte
vlaggen van de torens uitgehangen. Op
tal van gemeentehuizen zijn spandoeken
opgehangen met de tekst: „Hier wordt
de dwangwet-Collard niet tocfjepast."
ADVERTENTIE
werk zo onverwacht open, dat Panda on
willekeurig een luchtsprong maakte. Een
rol papier schoot naar buiten en viel rit
selend op de grond. Nieuwsgierig raapte
Panda het op en toenslaakte hij een
vreugdekreet. „Een schema van de toren
klok met aanwijzingen, hoe ik de poppen
moet monteren! Hoera! Nu kan ik einde
lijk aan het werk!" Het horloge had hem I waarschijnlijk het eerst ontstaan door een
dus tóch geholpen1 touw over een boomtak of een overhellsn-
BIJ WAT nu volgen gaat, is het wel ge
wenst het verschil tussen werktuig en ge
reedschap goed in het oog te houden. Bij
onze opsomming van de enkelvoudige
werktuigen die al sinds de oudheid bekend
zijn, moet u dus geen aanvulling geven van
gereedschappen die we vergeten zouden
hebben, want we moeten hier uitdrukkelijk
onderscheid maken tussen het een en het
ander. Reeds sinds overoude tijden gebruikt
de mens de hamer, het mes,
de bijtel, priem, kortom een
keur van gereedschappen die
ter bewerking van allerlei ma
teriaal dienden. Onder werk
tuig zouden we echter willen
verstaan de instrumenten die
arbeid verrichten. Een duide-
lijke grens tussen beide be-
grippen is weliswaar niet te trekken (en
het woordenboek maakt ook geen onder
scheid), maar toch moeten we proberen
voor dit éne moment de gereedschappen
van de werktuigen te scheiden, anders ra
ken we lelijk in de war. We komen er ook
niet uit door de werktuigen als machines
te betitelen (hoewel hun functie daarmee
méér in overeenstemming is) want bij de
machines denken we direct aan gecompli
ceerde mechanismen en daarvan is in de
oudste tijden nog geen sprake.
Maar goed. wanneer u zich dus kunt
verenigen met het onderscheid dat we tus
sen gereedschappen en werktuigen maken,
zijn er vijf enkelvoudige werktuigen te
noemen die reeds gebry.ikt werden toen de
menselijke beschaving begon te gloren. Om
te beginnen is er de hefboom die gebezigd
werd óm zware lasten op eenvoudige wijze
te verplaatsen. En dan natuurlijk de wig,
die in de gespleten stam werd geslagen om
de in het hout gemaakte spleet ruimer te
maken Als derde verschijnt de takel.
de rotspunt te slaan, maar vervolgend ge-
perfectionneerd tot een handiger en gemak
kelijker te verplaatsen werktuig. Een gro
tere stap is de overgang naar de windas,
die we dan ook veel later zien verschijnen,
maar waarmee de mijnwerkers van Hall-
stadt in de bronstijd toch reeds zó ver
trouwd waren, dat zij daarmee de liften
in hun mijnschachten bedienden.
Deze serie enkelvoudige werktuigen
wordt tenslotte bekroond met
de schroef; niet de schroef
die wij in hout draaien of
met een moer bevestigen,
maar de schroef zonder einde
die een draaiende beweging
op een tandrad kon over
brengen. Tegenwoordig zou-
den we spreken van wormwiel,
een vinding die in de Griekse en Romeinse
oudheid reeds algemeen bekend was en
die de technici van de 17de eeuw heel wat
hoofdbrekens heeft bezorgd. Want wel
braken toen allerlei geniale gedachten door,
maar de moeilijkheid was destijds vooral
gelegen in hot vervaardigen van metalen
onderdelen, die grotendeels met de hand
moesten worden vervaardigd en nog niet
in serie op machines konden worden af
gewerkt. Dit was bij het begin van onze
machine-techniek vooral een bezwaar bij
schroeven of wormwielen en tandwielen,
zodat we in die tijd voor het eerst leer
boeken over m.aehinetckenen en machine
bouw zien verschijnen. Maar in de oud
heid ondervond men die moeilijkheden
niet, omdat het wormwiel in hóut werd
uitgesneden en bovendien slechts in gerin
ge aantallen gebruikt behoefde te worden.
We kunnen nu toch ook de werkelijke
schroeven, spijkers en duimen wel eens
en tonele voeren.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON
