Puistjes
Agenda voor
Haarlem
Zondagswet aangevuld
Nederlands Kamerorkest in
gevarieerde bezetting
D.D.D.
Kwestie-Fonteyn van de baan
Uitbreiding hulpverlening
aan onontwikkelde gebieden
Atoomstraling onderwerp van
internationaal overleg
Opnieuw Europa
TWEEDE KAMER
Eerste Kamer
Minister Cals wenst
behoud natuurschoon
bij Vogelenzang
Conferentie minder
ontwikkelde gebieden
Adres aan raad van ministers
Washington wil gegevens uitwisselen
en Londen belegt een conferentie
Kind verdronken onder
gemeente Velsen
WOENSDAG 22 JUNI 1955
Arbeider mankte lelijke
tuimeling
„Sun Rover" ter reparatie
naar Amsterdam
Radio-zendtijd voor CPN
Protest tegen vergiftiging
van zilvermeeuwen
HOLLAND een artistieke leu-
Bij spelevaart overboord geslagen
j"
Er behoort enige moed toe om in de
huidige situatie een initiatief op het ge
bied der Europese eenwording te nemen.
Het échèc der Europese Verdedigings
gemeenschap heeft de grote verwach
tingen van strevers naar een Europese
eenheid wel zeer ingrijpend ontzenuwd en
de houding van Engeland, Frankrijk en
nu ook Duitsland ten aanzien van een
eventuele Europese federatie is nadien al
lerminst inspirerend geweest voor degenen,
die in een verdergaande integratie van de
Europese staten een efficiënte toekomst
mogelijkheid zagen.
Het moet daarom worden toegejuicht,
dat onze minister van Buitenlandse Zaken,
mr. J. W. Beyen, een nieuw inititatief
heeft durven ondernemen op dit onder
werp. Mr. Beyen, die op de laatste confe
rentie der KSG-ministers te Messina met
een plan tot grotere economische samen
werking is gekomen, heeft de reis naar
Londen ondernomen om daar, tegenover
de belangrijkste figuren van het Britse
kabinet, te pleiten voor een drastische
Europese economische toenadering. Lon
den is ongetwijfeld het moeilijkste punt
voor een dergelijke pleidooi. De Britse
ministers hebben dan ook de uiteenzet
tingen van mr. Beyen die zij met be
leefde belangstelling aanhoorden be
groet met de uitdrukkelijke mededeling,
dat zij niet in staat zouden zijn de Britse
regeringspolitiek op het hoofdstuk der
Europese samenwerking voor de toekomst
te preciseren. Voorzichtigheid en terug
houdendheid blijven dus blijkbaar nog
steeds de voornaamste bijdragen van Enge
land aan de Europese eenheid.
Het moedige initiatief van minister
Beyen komt op een moment, dat de Euro
pese belangstelling voor „intern-Europese"
vraagstukken kleiner is dan voor proble
men die de ganse wereld betreffen. De
teleurstellingen op het gebied der Euro
pese samenwerking hebben ook bij de
particuliere eenheidsbeweging in Europa
een schok en een daaropvolgende uitputting
veroorzaakt, die weliswaar voor het groot
ste deel te wijten zijn aan het onoordeel
kundig beleid van deze beweging zelf,
doch die het streven naar een Europese
federatie ogenschijnlijk hebben gedoofd
tot een inactieve afwachting. Hadden de
leiders der Europese beweging zich niet
zo consequent en lijdzaam achter de
politici op de tot mislukking gedoemde
militaire zijweg der Europese samenwer
king begeven, dan zou de onvermijdelijke
catastrofe dezer onechte Europese actie
hun beweging ook niet zo pijnlijk getrof
fen hebben. Het is van het begin af duide
lijk geweest, dat de Europese gedachte niet
op Europees machtsvertoon en angst voor
bedreiging van buiten wortel kon schie
ten. Toen de actie voor een EVG door de
Europese regeringen als de verwezen
lijking der Europese eenheid werd aange
prezen, had de Europese beweging zich in
de rechte lijn moeten blijven voortbewe
gen als een avant garde; alleen als avant
garde had zij immers doel en bestaans
recht. Als verlengstuk van de Europese
regeringen, die met twijfelachtige mili
taire experimenten begonnen, had zij geen
enkele betekenis.
Thans is men, noodgedwongen, ten aan
zien der Europese gedachte teruggekeerd
van een dwaling en herbegonnen op een
uitgangspunt, dat zich van beginne af
heeft aangediend, doch verwaarloosd werd
onder druk van de waardeloze redenering,
dat één Europees leger ook één Europa
zou maken. Thans is men uitgegaan van
de economische eenheidsgedachte. Een ge
zonde gedachte, want de economie is in
de praktijk al veel nadrukkelijker uit de
Europese landsgrenzen gegroeid dan de
nationale theorie durft erkennen.
Mr. Beyen gelukwensend, zouden wij
de Europese beweging opnieuw in actie
willen zien komen niet achter mr. Beyen
aan, doch met een eigen, realistisch en
inspirerend programma, dat de avant-gar-
disten niet meer, zoals voorheen, amateur
politici doet worden. J. L.
ADVERTENTIE
Zuiver en ontsmet uw huid
met de helder vloeibare
D.D.D. De jeuk bedaart,
de ziektekiemen worden
gedood en de huid geneest.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
VLOEISTOF
BALSEM
ZEEP
WOENSDAG 22 JUNI
Roxy: „Een seconde beslist". 18 jaar, 8
uur. Minerva: „Tonight we sing", alle leeft.,
8.15 uur. Cinema Palace: „Vrouwenwereld",
14 jaar, 7 en 9.15 uur. Rembrandt: „Demonen
der diepte", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Studio:
„Madame de18 jaar, 7 en 9.15 uur.
Luxor: „Die man is gevaarlijk", 18 jaar, 7
en 9.15 uur. Lido: „Verborgen Moederschap"
18 jaar, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „Spion-
nage rondom Triëst", 14 jaar. 7 en 9.15 uur.
Begijnhofkapel, 8 u.: Zangvereniging „Asef",
jubileumzangavond ter gelegenheid van
haar twintigjarig bestaan. Grote Kerk. 8 uur:
Avondstilte, spreker ds. J. Bronsgeest, orga
nist Klaas Bolt.
DONDERDAG 23 Juni
Roxy: „Een seconde beslist", 18 jaar, 2.30
en 8 uur. Minerva: „Tonight we sing", alle
leeft.. 8.15 uur. Cinema Palace: „Vrouwen
wereld". 14 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „Demonen der diepte", 14 jaar,,
2 4.15, 7 en 9.15 uur. Studio: „Madame
de....". 18 jaar. 2.15. 7 en 9.15 uur. Luxor:
„Die man is gevaarlijk", 18 jaar, 2, 7 en 9.15
uur. Lido: „Verborgen Moederschap". 18 jaar.
2 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hrls: „De
Woeste Hoogte". 14 jaar. 2.30. 7 en 9.15 uur.
Ztiiderkapel. Zuiriers'.raat 15: Spreker G.
Nieuwenhuijsen, 8 uur.
Met het nieuwste „snufje" voor het onderzoek naar mijnen uitgerust beweegt deze
Britse soldaat zich door een mijnenveld. Een paar met lucht gevulde anti-mijn-
schoenen zorgen ervoor, dat zijn gewicht over een groter oppervlak wordt verdeeld,
wanneer hij met zijn detector aan zijn gevaarvolle arbeid bezig is.
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Beel kreeg zijn wetsontwerp
ter-aanvulling van de Zondagsrust ten
slotte gemakkelijk in veilige haven. Alleen
de fracties van ds. Zandt (Staatk. Geref.)
en van de heer Haken (Commun.) lieten
hun tegen aantekenen, toen het voorstel er
zonder hoofdelijke stemming doorging.
Te voren had de heer Bruins Slot
(A.R.) een tweetal successen geboekt door
aanneming van amendementen met 4429.
In beide gevallen vormden de fracties van
de P. v. d. A., van de VVD en van de Com
munisten de minderheid. De eerste wijzi
ging die de A.R.-afgevaardigde aangebracht
kreeg, kwam hierop neer. dat aanwijzing
door Gedeputeerde Staten van de tradities
en gebruiken, die als voldoende ingewor
teld kunnen gelden tot vrijstelling van
het verbod van anders voor 1 uur Zondags
middags niet toegelaten manifestaties in de
godsdienstige sfeer, kan geschieden tot 18
maanden na inwerkingtreding der wet.
Voor nog groeiende gebruiken en tradities
zal dus verlening van vrijstelling niet mo
gelijk zijn, hetgeen een met dezelfde stem-
men-verhouding verworpen amendement-
Stufkens beoogde, dat bovendien de
verruiming nastreefde voor culturele mani
festaties.
De heer Ma enen (KVP) daarentegen
kreeg juist nog meer gedaan, want hij be
reikte met een amendement (dat aange
tekend verzet bij de communisten en bij de
Staatkundig Gereformeerden ontmoette)
dat eventueel zelfs vrijstelling mogelijk zal
zijn voor uitingen van godsdienstige aard,
ook als deze niet eens op tradities en ge
bruiken berusten.
Tenslotte zij vermeld, dat het tweede
aangenomen amendement-Bruins Slot de
bepaling inzake mogelijke vrijstelling weer
buiten toepassing doet zijn, indien naar het
oordeel van Gedeputeerden verlening van
de ontheffing van het verbod zou indruisen
tegen godsdienstige overtuigingen, welke
het volksleven in de desbetreffende ge
meente overwegend overheersen. Aange
zien aldus een minderheid „het kind van
de rekening" zou worden en bovendien
anderzijds te grote eenzijdige vrijheid voor
een bepaalde godsdienstige groep gescha
pen was door het amendement-Maenen,
wensten de heer Haken met zijn politieke
vrienden, in afwijking van wat zij eerst
voornemens waren geweest, hun „tegen"
bii de eindbeslissing te doen aantekenen.
Veel vlugger kwam de Kamer met de
afhandeling van het door minister Donker
verdedigde wetsontwerp tot wijziging van
het Besluit Herstel Rechtsverkeer heen, nu
de minister die beter dan de vorige week
aantoonde, waarom hier geen Rijkswet
nodig was met behulp van een Nota van
wijziging mr. Van Rijckevorsel voldoende
had overtuigd om deze tot intrekking van
een eerst voorgesteld amendement te doen
overgaan. Stemmingloos passeerde daarop
het ontwerp de voorzitterehamer.
Heel wat tijd nam de gedachtenwisseling
over de conclusie op een verzoekschrift van
de oud-sergeant-constabel Fonteyn in be
slag. Dit is een oude en ongetwijfeld in
menig opzicht tragische zaak. want vol
strekte zekerheid, dat in alle opzichten het
nodige gebeurd is om ieders rechtsgevoel
te kunnen bevredgien. is er niet. Reeds 22
jaar geleden was de strijd begonnen, nadat
genoemde militair op grond van zijn ge
zondheidstoestand wegens ongeschiktheid
voor de zeedienst gepensionneerd was. Vol
gens hem ten onrechte en zowel de heer
Haken (Commun.) als de heer S c h e p s
(P. v. d. A.) meenden op grond vooral ook
van de onvolledigheid der stukken, dat er
alsnog aanleiding bestond voor een nieuw
onderzoek. Deze zienswijze werd niet
slechts door de overige leden der commis
sie voor de verzoekschriften niet gedeeld,
doch evenmin door staatssecretaris Mcor-
Een arbeider van Werkspoor, C. van V.
uit Arnhem stond Dinsdagmiddag op een
kast die tegen de gashouder voor het
hoogovengas aan staat, de houder te schil
deren. Doordat de man uitgleed, viel hij
van de ongeveer 2 meter hoge kast af,
waarbij hij dermate ongelukkig terecht
kwam op schouders en nek, dat hij met
ernstige beschadiging van een halswervel
is opgenomen in het Rode Krui-ziekenhuis
te Beverwijk. Vanmorgen was zijn toestand
redelijk te noemen.
De Engelse sleepboot „Rumania" heeft
vanmorgen de Engelse „Sun Rover" (7622
ton) buitengaats overgegeven aan de drie
slepers van bureau Wijsmuller, de Hector,
de Nestor en de Stentor, die de Engelsman
in de sluis brachten.
De „Sun Rover", die voor reparatie naar
de Amsterdamse Droogdokmaatschappij
onderweg was, heeft het laatste stuk door
het Noordzeckanaal onder de hoede van de
Goedkoop-slepers afgelegd.
man. Deze erkende, dat er inderdaad aller
lei uit het dossier was weggeraakt, echter
niet met opzet, doch naar alle waarschijn
lijkheid als gevolg van wat er met tal van
archieven in de bezettingstijd was gebeurd.
Intussen kon hij zich op liefst drie rechter
lijke uitspraken beroepen ter staving van
zijn stelling, dat er werkelijk geen onrecht
was gepleegd. Een motie-S c h e p s, die
een nieuw onderzoek verlangde, werd met
alleen de stemmen van de P. v. d. A. en
van de communisten voor, verworpen.
Vinnig ging het even tussen genoemde
afgevaardigde en de heer Stapelkamp
(A.R.) toe, toen deze laatste als voorzitter
van de commissie zijn medelid verweet nu
in de Kamer met een andere gedachte naar
voren te zijn gekomen dan in de commissie.
Principiële strijd vond er ook, in het be
gin van de middag plaats, toen de heer
Gortzak (Commun.), hierin gesteund
door m r. Oud (WD), onderwerping aan
een uitspraak van de Staten-Generaal wil
de van een Nederlands-Amerikaanse nota
wisseling betreffende een Amerikaans
hulpprogramma voor de productie, het
onderhoud en de reparatie in Nederland van
munitie en munitie-delen.
Volgens voorzitter Kortenhorst be
trof het hier slechts een uitvoering van een
ai vroeger goedgekeurd verdrag. Ware dit
zo, aldus de beide genoemde afgevaardig
den, dan zou er ook van stilzwijgende goed
keuring en met het oog daarop had Bui
tenlandse Zaken de Notawisseling aan de
Kamers toegezonden geen sprake zijn.
Nu niet te betwisten viel, al nam m r.
Burger (P. v. d. A.) het door de voor
zitter verdedigde standpunt in, dat het hier
geen uitvoeringsovereenkomst, doch een
zelfstandig verdrag betreft, wenste de heer
Gortzak alsnog een goedkeuringsont-
werp aan het parlement voorgelegd te zien,
doch met zijn fractiegenoten stemden
alleen de VVD-ledcn hiervoor, zodat dit
voorstel met 969 stemmen verworpen
v/erd.
Tenslotte zij aangestipt, dat de heer
Gortzak, die mondelinge vragen betref
fende de moeilijkheden met het afbouwen
van het Zusterhuis te Castricum had willen
stellen, gedaan kreeg, dat de voorzitter aan
de ministers van Sociale Zaken en van
Wederopbouw en Volkshuisvesting alsnog
zal kenbaar maken, dat het wenselijk is,
dat zij tot mondelinge beantwoording be
reid zullen zijn, wat namelijk voorshands
niet het geval bleek te zijn.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, de heer Cals, heeft Dins
dag in de Eerste Kamer gezegd dat hij met
kracht ervoor zal strijden dat het natuur
schoon bij Bloemendaal en Vogelenzang zal
worden bewaard. Het voornemen bestaat
dat dwars door het duinlandschap daar een
grote verkeersweg wordt aangelegd. De
minister zeide daar te hebben gekampeerd
vroeger en zeer goede herinneringen aan
de schoonheid van deze streek te hebben
behouden.
De monumentenwet is de ministerraad
gepasseerd en zal eerlang de Staten-Gene
raal bereiken, verklaarde de bewindsman.
Naar aanleiding van vragen over de kunst
verzameling Van Beuningen zei de minis
ter dat er ernstige bzewaren verbonden zijn
aan de naasting van deze verzameling. Voor
de uitvoer uit het land van kunststukken
is een vergunning nodig. Hierdoor kan men
dus voorkomen dat belangrijke kunststuk
ken, zoals in deze verzameling voorkomen,
voor ons land verloren gaan.
De positie van de kunstenaar is anders
dan die van andere bevolkingsgroepen, die
ondersteuning krijgen, zei de minister
naar aanleiding van een bijzondere steun
regeling. De gemeentebesturen werken, in
tegenstelling tot een mening die in de
Kamer was uit, zeker wel mede aan de
uitvoering van deze steunregeling. De
steunregeling wordt critisch bezien op het
ogenblik. Nadere mededelingen over de
wijziging van deze regeling kan de minis
ter nog niet geven.
Wat het radiovraagstuk betreft, zeide de
minister dat zijns inziens de omroepvereni
gingen bij uitstek degenen zijn die hét
beste kunnen omgaan met cultuurschep
pende organen. De mogelijkheid aan poli
tieke partijen zendgelegenheid te geven
eens per jaar, bij verkiezingstijd, heeft de
minister in overweging. De mogelijkheid
daarbij ook communistische uitzendingen
toe te staan, wordt eveneens overwogen.
Aan het eind van de vergadering werd
de begroting van het departement van O.,
K. en W. zonder hoofdelijke stemming aan
genomen.
De Nederlandse Vereniging tot Bescher
ming van Dieren heeft bij de minister van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen ge
protesteerd tegen de vergiftiging van zil
vermeeuwen en heeft om de onmiddellijke
stopzetting van deze verdelging verzocht.
Tevens betuigde de vereniging haar spijt,
omdat was nagelaten voor dit besluit,
waarbij beslist wordt over het leven van
duizenden dieren, advies aan de vereniging
te vragen.
De vereniging is er van overtuigd, dat
de maatregelen zoals eierrapen, eierschud-
den of op andere wijze onvruchtbaar ma
ken, gepaard met een redelijk afschot na
de broedtijd, voldoende zou zijn om het
aantal zilvermeeuwen tot een verantwoord
peil terug te brengen.
„Doorzichtige hulpverlening, opdof
geen wontrouwen wordt gewekt'
Op de tweede dag van de studieconfe
rentie over minder ontwikkelde gebieden
in het paleis Noordeinde te Den Haag heeft
dr. C. L. van Doorn Dinsdagmorgen een
verhandeling gegeven over de sociologische
en psychologische aspecten van het pro
bleem.
Dr. Van Doorn wees op het gevaar in
het eerste stadium van het nieuwe begin
dezer landen van het uiteenvallen van een
volk in groepen, die alle iets anders na
jagen. Hij besprak vervolgens de opbouw
van de samenleving in de minder ontwik
kelde gebieden, waar vooral de familie- en
corpsgedachte sterk is ontwikkeld. De
wereldhandel en de technische wereldher
vorming zijn de grote onrustbrengers in
Afrika en Azië geweest en hierdoor is door
de volksmassa in deze gebieden berging
gezocht en gevonden in deze vormen van
samenleving, zo betoogde hij. Hiermede
moet rekening worden gehouden coor ieder
die deze samenleving binnentreedt en zeker
ook bij het verlenen van technische bij
stand.
Een zeer belangrijke plaats wordt in deze
landen ook ingenomen door de godsdienst,
zo vervolgde de spreker. „De Islam is het
huis van al de onderliggende volkeren in
de strijd tegen de Westerse suprematie".
Sprekende over het verlenen van hulp
aan deze gebieden, zei dr. Van Doorn, dat
het niet in de eerste plaats gaat om wat
verstrekt wordt, maar vooral waarom rl.it
wordt gedaan. Al deze landen staan wan
trouwend tegenover hulp van buiten en zij
vragen zich af of met een geschenk ook
een verplichting wordt aanvaard en of hun
prestige in de wereld wordt geschaad. „Bij
de technische hulp van de UNO kent men
niet alleen de schenkers en de begunsti
gers, maar ook de landen, die zowel bij
stand verlenen als ontvangen, ook al is die
bijstand soms zeer gering. Er is dikwijls
een gevoel van onbehagen, hulp te moeten
ontvangen." zo zei hij.
Het komt er bij hulpverlening vooral op
san dat het doel en de achtergrond van
zulk een hulpverlening volkomen duidelijk
zijn. De Westerse democratieën zullen in de
wereld van Azië en Afrika met realiteiten
moeten komen, die klaar en doorzichtig
zijn. Dr. Van Doorn betoogde dat vooral
veel goed werk zou kunnen worden ver
richt door instellingen die reeds het ver
trouwen van deze volkeren genieten, zoals
bijvoorbeeld de Wereldraad van Kerken of
de Mr. Van Vollenhove-stichting.
Politieke aspecten
Op de vierde er. laatste zitting, Dinsdag
middag, sprak prof. dr. ir. W. Schermer-
horn over de politieke aspecten van het
probleem der minder ontwikkelde gebie
den. Prof. Schermerhorn besorak het ver
loop van de emancipatie in Europa en de
Verenigde Staten en trok een vergelijking
met de huidige emancipatiestrijd in de min
der ontwikkelde gebieden. De huidige con
flicten. zo zei hij. vloeien voort uit het feit
dat de internationale emancioatie in ae
minder ontwikkelde gebieden inzet op een
moment waarop de nationale emancipatie
nog beginnen moet. Als verdere moeilijk
heid voor de minder ontwikkelde eebied'-n
noemde prof. Schermerhorn het feit dat in
het Westen de industrialisatie vo^de op
het feodalisme, terwijl in de minder ont
wikkelde gebieden industrialisatie moet
voorafgaan aan de liquidatie van het feo
dalisme. Dit schept een zeer gevaarlijke,
riskante situatie.
Tot slot drong prof. Schermerhorn aan
op de vorming van een grotere staf specia
listen aan instellingen als het Tropeninsti
tuut en de Landbouwhogeschool in Wage-
ninsen. Ook zou op de Nederlandse univer
siteiten en hogescholen meer gelegenheid
moeten worden gegeven om buitenlander*,
die de Nederlandse taal niet machtig zijn,
te laten studeren, besloot hij.
Een groot aantal personen uit vele lagen
van de bevolking en van diverse levens
overtuigingen. bij wie hoogleraren van
verscheidene universiteiten, predikanten,
leraren, vakverenigingsbestuurders en le
den van de Hoge Raad, hebben een adres
aan de raad van ministers over hulp aan
onontwikkelde gebieden ondertekend of
adhaesie ermee betuigd.
Sinds het einde van de oorlog is er vol
gens het schrijven een verheugende groei
waar te nemen van de overtuiging, dat
onze verplichting ten opzichte van anderen
niet ophoudt bij onze landsgrenzen, maar
dat zij zich zelfs buiten ons werelddeel uit
strekt. Tot de zogenaamde achtergebleven
gebieden behoren met name zeer grote
delen van Zuid-Europa, Azië en Afrika.
Koningin Juliana heeft reeds enkele malen
gewezen op de verantwoordelijkheid, die
het Westen in dit opzicht draagt.
Ook ons land verleent, uiteraard op be
scheiden schaal, steun; zijn huidige jaar
lijkse bijdrage aan de zogenaamde techni
sche bijstand der UNO 2.500.000.is
zelfs een meer dan evenredig deel. Met er
kentelijkheid dient voorts te worden ver
meld de bereidheid van onze regering,
haar bijdrage voor deze en soortgelijke
doeleinden aanmerkelijk te vergroten. Wij
denken ook aan de welwillende houding
der regering ten opzichte van de vraag om
hulp voor Griekenland. Onze afgevaardig
den ter Algemene Vergadering der UNO
hebben er bovendien ernstig naar gestreefd
de stichting mogelijk te maken van SUN-
FED (Special United Nations' Fund for
Economie Development), een fonds der
UNO, dat steun met kapitaal aan bedoelde
gebieden mogelijk zou maken. Dat SUN-
FED nog niet verwezenlijkt is. kan zeker
niet aan onze regering verweten worden.
Wij menen echter, zo vervolgt het schrij-
van, dat het bovenstaande niet voldoende
is. Ons volk dient er zich van bewust te
zijn, in een naar verhouding rijk land te
wonen. De ellende in de achtergebleven ge
bieden steekt dan ook schril af tegenover
onze toegenomen welvaart, die bijvoor
beeld tot uitdrukking komt in de loonron-
den van het afgelopen jaar, terwijl de toe
genomen overheidsinkomsten geleid heb
ben tot indiening van voorstellen tot be
lastingverlaging.
Voor 60 percent der mensheid is honger
7.0 niet een dagelijkse, dan toch een ge
regeld weerkerende werkelijkheid. Het
verbruik van eiwit per dag in India en Pa.
kistan is slechts een zevende deel van dat
in Nederland. Volgens gegevens van de
UNO had in 1949 de bevolking in deze ge
bieden (54 percent van de wereldbevol
king) slechts 9 percent van het geschatte
wereldinkomen. Het jaarlijks inkomen per
hoofd der bevolking in zelfstandige Afri
kaanse gebieden als Liberia en Ethiopië
bedroeg in datzelfde jaar slechts een der
tigste van dat in de Verenigde Staten en
een twaalfde van dat in Nederland. Ar
moede en beperkte medische voorzieningen
betekenen onvoorstelbaar menselijk leed:
in India sterft de helft van de geborenen
voor het 15e jaar: de gemiddelde leeftijds
verwachting is daar 30 jaar tegenover 70
in Nederland. Ons land heeft één arts op
ongeveer 1150 inwoners. Pakistan één op
34.000 mensen.
Op grote schaal
Alleen door constructieve hulp op zeer
grote schaal zullen deze gebieden in staat
zijn zich binnen redelijke tijd te ontwor
stelen aan hun huidig lot. Deze hulp wordt
op den duur noodzakelijk, omdat het on
denkbaar is. dat de welvaartsverschillen
tussen de volken bestendigd zullen blijven,
zonder dat dit tot rampzalige spanningen
zou leiden. Wij willen, aldus het schrijven,
daar evenwel niet de nadruk op leggen,
omdat naar onze mening hier allereerst
sprake is van een zedelijke beslissing.
Ons volk hoopt mede door zijn bewape
ning de vrede te kunnen behouden, zo gaat
het schrijven voort. Meer en meer wint
het inzicht veld, dat ook langs andere weg,
namelijk door hulp aan achtergebleven
gebieden, vermindering der oorlogsdreiging
kan worden bereikt. Bij een gemiddeld
nationaal inkomen van f 20 milliard in de
jaren 1950 tot en met 1954 heeft ons land
aan zijn bewapening ruim f 6.5 milliard
uitgegeven en aan hulp voor achtergeble
ven gebieden f 7 millioen.
Meer hulp op korte termijn van ons
land is naar onze mening zeker mogelijk.
Met betrekkelijk kleine bedragen zou Ne
derland bijvoorbeeld zijn bijdrage aan het
programma voor technische bijstand der
UNO met vijftig percent kunnen verhogen
en enkele honderden beurzen ter beschik
king kunnen stellen voor begaafde stu
denten uit de achtergebleven gebieden, die
hierheen zouden kunnen komen voor voort
gezette studie of voor het vernemen van
speurwerk.
Wij menen, aldus het schrijven, dat de
hier ontwikkelde gedachten reeds in brede
kringen in ons volk leven. Wij menen
voorts, dat het de taak van regering en
volksvertegenwoordiging is verdere groei
van het verantwoordelijkheidsgevoel ten
opzichte van deze aangelegenheid bij ons
volk te bevorderen en om in gezamenlijk
overleg een concrete daad te stellen.
Op de tweede Amsterdamse avond van
het Nederlands Kamerorkest onder leiding
van Szymon Goldberg kwam het jonge
ensemble in rijk gevarieerde bezetting
voor het publiek, hetgeen te danken was
aan de omstandigheid, dat op het program
ma, behalve het Vioolconcert in E. van
Bach, diens eerste, tweede en vijfde Bran-
denburgse Concert voorkwamen, waarvan
het instrumentarium de bontste verschei
denheid vertoont.
Goldberg maakte het trouwens nog bon
ter door in het Vijfde het clavecimbel te
vervangen door de moderne vleugel. Deze
partij werd gespeeld door Gerard Henge-
veld en het zij toegegeven, dat deze fijn
zinnige pianist zijn speelwijze en toonpro-
ductie zo veel mogelijk afstemde op het
geen hij te vervangen had, zodat hij de
fluittoon van Frans Vester en de viool
klank van Goldberg niet in de verdrukking
bracht. Maar het
was au fond toch
prcT-nr A gen en een onbe"
FESTIVAL grijpelijke stijl-
y fout. die nog aan
gedikt werd door
het romantische effect van een crescendo,
waarvoor het clavecimbel geen mogelijk
heden biedt. En intussen stond het clave
cimbel terzij geschoven, ongebruikt op het
podium! Ik kan mij dat Vijfde Branden-
burgse Concert heus wel voorstellen met
piano, maar alleen bij gebrek aan een sem-
balo. Wellicht heeft Szymon Goldberg ge
meend, dat het voor de grote zaal zó beter
was. maar de kwestie van de intensiteit
van het geluid mag niet opwegen tegen het
karakter van het timbre. En al moge he*.
SAN FRANCISCO (Reuter. AFP) De
Verenigde Staten hebben voorgesteld, dat
alle landen alle gegevens, die zij ten aan
zien van de straling als gevolg van atoom-
proeven ter beschikking hebben, bijeen
zullen brengen, zodat „alle volken er van
overtuigd kunnen zijn. dat de mensheid
door deze proeven niet in gevaar wordt ge
bracht." Het voorstel werd gedaan in een
verklaring van de Amerikaanse perma
nente UNO-gedelegeerde Henry Cabot
Lodge. Hij zei, dat deze gegevens het best
ter beschikking van de UNO kunnen wor
den gesteld. De volgende Algemene Ver
gadering van de UNO, die in de komende
herfst wordt gehouden, zou moeten be
sluiten, tot deze bestudering over te gaan.
Onlangs heeft een groep Amerikaanse
atoomgeleerden voorgesteld, dat de Ver
enigde Staten het probleem der straling
zullen bestuderen. In verscheidene delen
van de wereld heeft men zijn bezorgdheid
over de gevolgen van de straling voor de
gezondheid en veiligheid van de mensheid
geuit.
Lodge zei, dat de Verenigde Staten reeds
een groot aantal gegevens over het pro
bleem hebben, en dat volgens de beste
wetenschappelijke inlichtingen, die wij
hebben, proeven met kernwapens geen be
dreiging vormen voor de gezondheid der
mensheid, mits er voldoende voorzorgs
maatregelen worden genomen.
India heeft de kwestie van de schadelijke
gevolgen van radio-actieve regen in de be
heersraad van de UNO ter sprake ge
bracht, nadat een aantal Japanse vissers
met radio-actieve as was besmet. Het heeft
later bij de ontwapeningscommissie een
ontwerp-resolutie ingediend, waarin de
stopzetting van atoomproeven wordt ge-
eist, als eerste stap op de weg naar een
overeenkomst over de on'wapening en het
verbod van atoomwapens.
LONDEN (United Press) Het Britse
Lagerhuislid Henry Usborne heeft bekend
gemaakt dat deskundigen uit de vrije
wereld op 3 Augustus kort voor de Ge-
r.eefse conferentie over vreedzaam gebruik
van atoomenergie in Londen zullen bijeen
komen om van gedachten te wisselen over
de schadelijke uitwerkingen van de atoom
energie. Die conferentie zal de weg berei
den voor een grotere conferentie over het
zelfde onderwerp die men het volgend jaar
in Londen hoopt te beleggen. De geleerden
zullen in commissieverband vier onderwer
pen aansnijden: De uitwerking van atoom
wapens; de gevaren van vreedzaam ge
bruik van atoomenergie: de beteugeling
van de atoomkracht en de verantwoorde
lijkheid van de atoomgeleerden.
NEW YORK (Reuter) Verscheidene
mensen zijn gewond bij een ontploffing in
een fabriek nabij de Saratoga Springs in de
Amerikaanse staat New York, waar ge
heime werkzaamheden op het gebied van
de atoomenergie worden verricht. Twee
personen zijn kort na aankomst in het zie
kenhuis overleden. Vier mensen konden,
na te zijn verbonden, naar huis gaan. Er
werden geen bijzonderheden over het on
geluk verstrekt.
clavecimbel zachter klinken, dan is daar de
ervaring tegenover te stellen, dat juist die
bescheidener klank tot scherper luisteren
dwingt.
Het tweede Concert bracht trompet
(Willem Groot), fluit (Frans Vester). hobo
(Haakon Stotijn), Viool (Willem Noske),
strijkers en clavecimbel (Janny van We
ring) op het podium en het werd op nor
male wijze door Szymon Goldberg gediri
geerd. Dit tweede hoort men zelden uitvoe
ren. Het is een hachelijk geval wegens de
hoog liggende trompet-partij, die een spe
ciaal instrument vergt, dat voor geen an
der werk te gebruiken is. De tonen moaen
dan al op zo'n minuscuul trompetje te ma
ken zijn, het timbre behoudt weinig van
hetgeen men van een trompet verwacht.
Tenzij.maar dan wordt het een kwestie
van tijd, geduld en studie. Wat wij hoor
den van de trompettist was naar verhou
ding knap. maar niet fraai van klank. Het
gaf een verademing toen Vester, Stotijn
en Noske samen met continuo het zang
rijke contrapunt van het middendeel ver
tolkten. Ondertussen staat men verbaasd
over hetgeen Bach in deze merkwaardige
compositie dorst te eisen van de executan
ten, bovendien rekening houdend met de
primitieve blaasinstrumenten van die tijd.
Nog een bontere bezetting hoorden wij
in het Eerste Concert: twee hoorns, drie
hobo's, fagot, viool, strijkorkest en clave
cimbel. Ook de hoornpartijen in dit stuk
behoren tot de geduchte opgaven, maar
Jan Bos en J. Soeteman bleken ze op vir
tuoze wijze te beheersen, ook wat de toon-
kwaliteit betreft. Dit stuk werd een prach
tig besluit van deze avond. Het geniale
Adagio concerterend spel van hobo, vio-
lino, piccolo en bas klonk machtig mooi
en het opgewekte Menuet met zijn drie al
ternatieven bracht een frisse ontspanning.
Ook dit Concert had Goldberg op gewone
wijze gedirigeerd.
Als eerste programmanummer van de
avond had hij op de hem eigen wijze Bach's
Concert in E gespeeld en geleid. Nu en dan
was te merken dat het ensemble nog
moeite heeft om op de impulsiviteit van
Goldberg nauwkeurig te reageren. Maar
een samenspel zoals in het heerlijke Ada
gio bereikt werd, was toch wel een bijzon
der prachtig resultaat van zijn inzichten,
werkwijze en muzikale geladenheid.
JOS DE KLERK
Gistermiddag omstreeks 5 uur is de elf
jarige G. Huybens uit de Tuinderstraat te
IJmuiden-Oost.die met een 9-jarig vriendje
aan het roeien was op het zijkanaal C (ge
meente Velsen) uit het bootje gevallen en
jammerlijk verdronken. Hedenmorgen was
het lichaampje nog niet gevonden.
De jongens waren in de middag gaan
roeien op hel kanaal, toen een hunner het
plan opperde zich te laten voorttrekken
door een voorbijkomend binnenschip. De
oudste voegde de daad bij het woord en
probeerde het vaartuig vast te pakken. Bij
deze manoeuvre is hij echter overboord
geslagen en verdronken. De schipper heeft
het jongetje nog zien vallen, maar kon het
schip uiteraard niet onmiddellijk stilleg
gen. Hij schoof de kant in en waarschuwde
een passerende schipper, waarna de red-
dngspogingen onmiddellijk werden ingezet.
Toen was het kind echter al onder de
oppervlakte verdwenen, zodat ook de direct
gealarmeerde politie met dreggen geen
succes had. Vanmorgen is er verder ge
zocht, maar het kind is nog niet gevonden.