ZONDER Veel minder vreemdelingen in de hoofdstad dan vorige jaren Verliefde vrouwen gooiden een pop in het vuur TREINDECLAMATIE Charterdienst Rotterdam - Haarlem - Zandvoort weinig levensvatbaar nette winkeljuffrouw v.a. 2*50 per week Levert ij d: 1 UUR De kleinere hotels zijn nog niet voor de helft bezet De negen Muizen Ook Van Geen volgend jaar bij Holland Sport Het bleef bij één vlucht Te weinig belangstelling in Rotterdam Franse colonne viel in hinderlaag in Aurès NETTE SCHOONMAAKSTER Prijs Burgerlijke Stand van Heemstede Schietwedstrijden „Steunt Wettig Gezag" Vragen van Kamerlid over Noord-Zuidverbinding Examens Rebellen die 24 légionnairs doodden worden achtervolgd vooruitbetaling bank formulieren Kennemerlaan 19 - IJmuiden Tel. 6317 VRIJ D Au 2 9 JULI 1955 In Amsterdam is men teleurgesteld over het vreemdelingenbezoek. De verwach tingen waren dit jaar hoog gespannen, maar vele kleinere hotels hebben tot he den nog geen bezetting van 50 percent gehaald. Voor diegenen die onverwacht naar de hoofdstad komen is dit jaar in tegenstelling tot de twee vorige jaren over het algemeen vrij gemakkelijk een kamer te krijgen. De Amerikanen komen dit jaar meer in groepen en geven min der geld uit dan vorige jaren, De Duitse toeristen zijn dit jaar in Amsterdam sterk in de minderheid. Het sterk verminderde bezoek van Duitsers schrijft men toe aan de anti-Duitse actie van vorig jaar, toen strooibiljetten werden verspreid met op schriften „Deutsche unerwunscht" en de Nederlandse waarschuwing gedurende de herdenkingsperiode van de 5de Mei, maar niet in Nederland te komen. Anderzijds blijken zeer veel Duitsers hun vacantie in Oostenrijk door te brengen, waar het goedkoper is dan in Nederland. Sytje Boes, die wel de ongekroonde ko ningin van Marken wordt genoemd, klaagt erover dat er op Marken een zeer sterke teruggang van het vreemdelingenbezoek merkbaar is en dat dit bezoek op geen stukken na het cijfer van vorige jaren haalt. Ook de vervoersbedrijven in de hoofdstad, die hun dagtochten naar Mar ken en Volemdam overal aanprijzen, heb ben veel minder passagiers dan vorige jaren. Meer en meer komen buitenlanders per auto met kampeeraanhanger naar ons land. Zij zijn geen logeergasten voor de hotels. Het enige kampeerterrein dat Am sterdam rijk is ligt achter het stadion op de terreinen van de Amsterdamse IJs club. Na één dag regen staat het terrein vrijwel blank. De vreemdelingen worden opgevangen door een baanknecht van de xxcooocxxxx»oooocccoocoocococcocccoocccoccoo3ccooocc<xxx De voetbalclub „Lille", die de Franse voetbalbeker heeft gewonnen, won daar- mee tevens een pakket chocolade van j> niet minder dan 82 kilogram, zijnde het 8 gewicht van de zwaarste speler van dej kampioensploeg, Pazur. Dit originele idee was uitgegaan van 8 het Franse Chocolade Syndicaat. De'< leden van het team hebben de chocolade broederlijk verdeeld. ixMOOK»OCCOOOCOCOCOODOCOOCCO»DOOCOOCX»OCOOOOa>X»C<Xa GETROUWD: W. G. Weijers en C. M. van der Vlugt; J. A. Jongh Visscher en H. de Vries; J. W. Doornebos en M. Jager; D. J. Boonstra en U. A. Dieperink; E. H. Kuhl- mann en M. C. Diependaal; T. Nelis en H. A. M. van Vliet. ONDERTROUWD: J. H. Hoeker en C. S. M. Heemskerk; H. G. Heemskerk en I. I. C. van Kampen; J. W. Westerkamp en G. E. M. J. Koedijk; H. J. Bos en E. J. Anneveldt. GEBOREN: Franciscus Gerardus Clemens, z. van H. Kuipers en A. J. v. d. Peijl; Aart Pieter, z. van C. Simons en M. E. Hermij; Carla Jacoba Petronella, d. van J. B. G. Stroijckens en A. M. M. Kurvers; Martinus Hermanus Josephus, z. van H. J. Cornet en J. J. Blankestedn; Vincentius Jacobus, z. van W. P. Snijders Blok en A. D J. Eggerding. Concertmeester Met ingang van 1 September is de Belgische violist Pierre Jetteur tot eerste concertmeester van het Brabants Orkest benoemd, als opvolger van Simon Kooke, die zijn voormalige functie bij het Gelders Orkest weer gaat innemen. Jetteur behaalde in 1952 de Carl- Flesch-prijs te Londen. Kunsthars De burgemeester van Kaatsheuvel heeft deze week in het ont spanningspark „De Efteling" een bijzon der beeldje onhuld. Het is, naar een ont werp van Anton Pieck, van kunsthars ver vaardigd. Dit materiaal laat zich gemak kelijk vervormen, is zeer licht en chemisch bestendig. Het beeldje stelt „De Ganzen hoedster" voor. Nieuw geluid Na audities is aan Thea Ekker, Marina Jensen, Henske Nooy, Ilo- na van der Schaaff en Lony Vonk, leer lingen van de klasse voor vocaal-dramati sche kunst van het Koninklijke Conserva torium voor muziek te 's Gravenhage een engagement aangeboden bij het te Ensche de gevestigde operagezelschap „Forum". Theaterstichting Behalve de gezel schappen „Het Amsteltoneel" en „De Schouwspelers" hebben zich bij de in Mei opgerichte Nederlandse Theaterstichting aangesloten: de Haagse Operettezangers, het West-Nederlands Symphonie-orkest onder leiding van Sam Swaap, het ensem ble Jacques van Bijlevelt en het Haagse Toneel onder directie van Jan Mulder. Kunst in Moskou In de bibliotheek voor buitenlandse litteratuur in Moskou is een grote tentoonstelling geopend, die geheel gewijd is aan de Nederlandse kunst uit de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw. Op de expositie zijn talrijke repro ducties en werken over de schilders en hun doeken te zien, uit diverse landen af komstig. Medewerking De Metro Goldwyn Mayer Studio's in Hollywood hebben van de Sovjet-ambassade in Washington be richt gekregen, dat Rusland foto's ter be schikking zal stellen van de vier schilde rijen van Vincent van Gogh, die in het museum te Moskou hangen. De genoemde maatschappij had hierom gevraagd als studiemateriaal voor de film over het le ven van Van Gogh, die gedeeltelijk in Frankrijk wordt opgenomen. Nieuw en oud In het Stedelijk Mu seum te Amsterdam wordt (in de nieuwe vleugel) een expositie gehouden onder het motto: Moderne kunst, nieuw en oud. Ge tracht wordt een overeenkomst te demon streren tussen de uitingen van de primi tieve mens en de voortbrengselen van mo derne kunst. De expositie is meer bedoeld als probleemstelling dan als bewijsvoering. ijsclub, een man die geen enkele vreem de taal spreekt. Van enige registratie - zoals overal voor de vreemdelingen geldt - is geen sprake. Plet gebruikelijke politie- formulier wordt alleen aan de bestuurder van de auto verstrekt en niet aan de in zittenden. Van enige toeristische infor matie is op dit terrein geen sprake. Ook het Amsterdamse gemeentebestuur is ontevreden over de gang van zaken op het hoofdstedelijke kampeerterrein. Het is echter niet gelukt een verbetering in de zeer onbevredigende toestand te krij gen. Met man en macht wordt thans ge werkt in het Amsterdamse Bos om daar een kampeerterrein gereed te maken. Men vreest echter dat de toeristen de kamp plaats in het bos te ver van de hoofdstad verwijderd vinden. Een andere rem voor het sociale toeris me is het gebrek aan logiesruimte voor grote groepen jongeren. Men mist in de hoofdstad de studentenhótels en tehuizen voor studenten met een bescheiden beurs, die in groepsverband reizen. Vele groepen buitenlandse jongeren gaan daarom Am sterdam voorbij. In een in Den Haag gehouden persconfe rentie zijn mededelingen verstrekt over de huidige stand van zaken bij de hoofdklas ser Scheveningen-Holland Sport. Drieën twintig spelers zijn voor het komende sei zoen gecontracteerd. Van FC Plolland Sport hebben De Harder, M. Clavan, Bouman, Rijshouwer, Krist, Everse, De Jong, Jac. Heyster, Kentie, Zwarts, Krijbolder, Koers, Wiïlems en Versprille, hun contract met de nieuwe vereniging bekrachtigd. Ook C. Clavan, Mangelmans, Ploeg, Van de Engel, De Lange, Van der Zwam en Van Anraadt van Scheveningen tekenden een overeen komst, terwijl als nieuwe krachten Van Geen van de Franse profclub Nantes, en Van der Oever van Quick Boys, spelend in de Zaterdagcompetitie van de K.N.V.B. werden aangetrokken. Het is nog niet geheel zeker dat Van Geen voor Scheveningen-Holland Sport beschik baar zal komen, doch waarschynlyk is dat wel, want Nantes heeft verklaard, dat de gevraagde transfersom uiterst billyk zal zijn, aangezien Van Geen van Schevenin gen afkomstig is en Nantes op het stand punt staat dat een speler by teruggang naar zijn oude vereniging zo weinig mo gelijk hinderpalen in de weg moeten wor den gelegd. Het bestuur van HBS doet moeite om de accommodatie van Houtrust uit te breiden en wil komen tot een capaciteit van 25.000 toeschouwers. Een verzoek voor een lening Op Zaterdagmiddagen in September zul len voor de vijfde maal onder auspiciën van de Provinciale Commissie Noordholland van het Nationaal Instituut Steunt Wettig Gezag, korps-, personele- en vrije baan- schietwedstrijden worden gehouden voor de korpsen van de districten Alkmaar, Am sterdam en Utrecht der Nationale Reserve (voor district Utrecht voor zover de vrij willigers in Noordholland wonen), Maré- chaussée reserve, de; districten Alkmaar en Amsterdam der reserve Rijkspolitie en de reserve gemeentepolitie in Noordholland. De wedstrijden worden voor pistool- en revolverschutters gehouden op Zaterdag 10 September en voor geweerschutters op Za terdagmiddag 17 September, beide keren op de militaire schietbanen te Overveen. De prijsuitreiking geschiedt na afloop van iedere wedstrijd in het „Witte Huis" aan de Zeeweg. van 75.000 gulden is daartoe enige tijd ge leden aan de gemeente gedaan. Waarschijn lijk zal dit verzoek in Augustus in de Haagse gemeenteraad worden behandeld. Van de tweehonderd jeugdspelers, die zich meldden op een advertentie in de Haagse bladen, zijn 21 candidaten aange nomen. Zij worden in selectie-elftallen ge plaatst en krijgen een bijzondere training, met het oogmerk hier reserves op te kwe ken, die in de toekomst mogelijk in aan merking komen voor de prof-elftallen. Gezicht op de haven van IJmuiden, waar de sleepboten varensree liggen, wachtend op een nieuwe taak. EERTIJDS, toen er nog stoomtreinen reden, was het mogelijk, dat men met enig geluk in een spoorcoupé wat afzondering vond. Er waren wagons zonder door gangen of lage schotten of tussendeuren, rijen coupé's als houten dozen, waarin men zich, wanneer de toeloop gering was, voor de duur van een reis kon opbergen, met een boek of alleen maar met zijn gedachten. Er bestonden kleine kunstgrepen om op tussenstations candidaat-indringers af te schrikken. Men trok de gordijnen (ook die waren er toen nog) voor de zijraampjes dicht en posteerde zich zelf voor het middenraampje. Tien tegen één dat het middel succes opleverde. Mededelingen als de bovenstaande kunnen het vermoeden wekken, dat de schrijver ervan gedreven wordt door schuwheid of zelfs afkeer jegens zijn mede mensen. Een onjuiste voorstelling. Maar wanneer men zowel door een aangeboren neiging als beroepshalve gedwongen is, vrij veel en niet altijd lichte lectuur tot zich te nemen, moet men soms woekeren met tijd en gelegenheid om te lezen. Nu de electrische tractie de overhand heeft gekregen, is er misschien nog wel gelegenheid voor de gangbare treinlectuur, maar serieuzer wrochtselen kan men in de grote treinafdelingen beter niet ter hand nemen. Er is doorgaans wel ergens een gesprek gaande of iets anders, dat de aandacht afleidt, om maar niet te spreken van de treinen, die de mens gelegenheid bieden zich te verbeelden, dat hij tot een ingeblikte vissoort behoort. Tijdens die reis, waarover ik het eigenlijk wilde hebben, was de trein ook vol bezet. We hadden echter nog een zitplaats kunnen vinden en ik meende, dat het mogelijk moest zijn, dat boekje dat ik per se die dag nog moest lezen, althans gedeeltelijk op mij in te laten werken. Maar het was een vrolijk gezelschap, dat mij omringde. Het had volslagen maling aan mijn serieuze aspiraties. De vrolijk heid ging, zoals meestal het geval is, van een middelpunt uit en dit middelpunt was een heer, die blijkens zijn accent uit een grensstreek afkomstig was en blij kens zijn terminologie één of meer lokaliteiten had bezocht, waar geen geheel onthouders plegen te komen. Telkens hief ik onwillekeurig het hoofd van mijn boek op, wanneer er weer een lachsalvo door de ruimte voer. Hoewel ik mij had voorgenomen mij niet te laten afleiden, merkte ik na enige tijd, dat mij weinig, al te weinig ontgaan was van hetgeen die vrolijke heer achter mij te berde bracht. Wij waren op weg naar een stad, die, gelijk veel steden tegenwoordig menen te moeten doen, het een of andere jubileum met een kermis en aanverwante vermakelijkheden vierde, en mijn op gewekte reisgenoot trachtte daar uit de verkoop van patates frites, paling en zuur- waren een boterham (en blijkbaar ook een borrel) te slaan. Het was ongetwijfeld interessant dit te weten, maar hoe levendig en gevarieerd 's mans verhalen ook waren, mijn plicht gebood mij bij andere onderwerpen te verwijlen. De trein stopte aan een middelgroot station en vele reizigers stapten uit. Reeds hoopte ik dat de vrolijkaard zou verdwijnen, al had ik beter moeten weten, want zijn kraam stond in dezelfde plaats, waar ik naar toe moest. Toch verdiepte ik mij met vernieuwde vlijt in mijn lectuur en ik was alle patates frites reeds ont stegen, toen er een hand op mijn schouder werd gelegd. Ik keek verschrikt op. „Blijft u maar zitten lezen!" zei een lachend gezicht op schouderhoogte naast mij. Om een duistere reden had de kermisgast zijn plaats verlaten en mij tot zijn doel wit uitvei-koi'en. Moedeloos sloeg ik het boekje dicht en legde het op mijn knieën. Zonder zich te generen pakte mijn buurman het op en wierp er een blik in „Aha! Verzen!" riep hij uit, alsof hij de vondst van zijn leven had gedaan. Ik kreeg de kans niet om wrevelig te worden, want reeds begon hij een verhaal over het recente dertigjarige huwelijksfeest zijner ouders, waarbij hij een gedicht ten beste had gegeven. „Hoort u maarEn nu verhief hij zich van zijn zitplaats en hief, staande in de doorloop, aan: „Geliefde ouders nu reeds dertig jaren Uw huwlijksboot de zeeën heeft bevaren Het was een ballade, die duurde tot ver voorbij het station onzer bestemming, zodat ik haar niet tot het eind toe heb mogen aanhoren. „Kom vanavond in de Koningstraat aan m'n kraam," zei de man, „dan krijg je de rest ook nog van me, met een paling erbij!" Ik ben niet gegaan, ofschoon het me heeft gespeten van de paling. Maar in de strijd tussen plicht en voorkeur dient de plicht immers te overwinnen. Daarom heb ik volstaan met in gedachten mijn vingers af te likken en de voordelen van electrische treinen gulweg te erkennen. M. MOK Sinds de tijdelijke heliport aan de Wa genweg door de landing van een helicopter van de Copex-charterdienst Rotterdam HaarlemZandvoort ingewijd werd, ligt het veld ook weer verlaten. Na de eerste vlucht, die eerst door mist in België ver daagd werd en voorts door zeemist in Zandvoort belemmerd werd, is er geen he licopter meer op dit landingsterrein ver schenen. Iedere Donderdag, Vrijdag en Zaterdag was er een functionaris van de gemeente aanwezig, maar deze vertrok meestal reeds om twaalf uur weer, nadat zekerheid was verkregen, dat het hef- schroefvliegtuig niet was vertrokken we gens onvoldoende belangstelling in Rotter dam. Het is overigens niet onmogelijk dat men de helicopter morgen weer zal zien overwieken met als inzittenden een aantal deelnemers aan het internationaal helicop- ter-congres te Rotterdam. En verder blijft het toestel natuurlijk ter beschikking voor de geprojecteerde diensten op Haarlem en Zandvoort. Het staat er toch tot vijf uur alvorens het weer via Vlissingen, Zierik- zee en Knocke naar Brussel vliegt. Het reisbureau Copex te Hillegom, dat het vorig jaar naam maakte door in de Bollentijd rondvluchten per helicopter bo- van De Keukenhof te organiseren, maar daar dit jaar van de directie van De Keu kenhof geen toestemming meer voor kreeg, had met medewerking van de Haarlemse en Zandvoortse gemeentebesturen de mo gelijkheid van de vluchten Rotterdam- HaarlemZandvoort geschapen, met een pendeldienst tussen Haarlem en Zandvoort. De enige belangstelling, die, naar wij van het reisbureau vernemen, tot dusver voor een deel van het traject is getoond, kwam van Zandvoortse badgasten en buitenlan ders in Haarlem, waardoor in de pendel dienst HaarlemZandvoort reeds zes vluchten gemaakt zouden kunnen zijn. De moeilijkheid is echter, dat het toestel in Rotterdam beslist niet van de grond af komt, indien er dóar niet reeds minstens vijf passagiers zijn om de vlucht rendabel te maken. Die vlucht kost namelijk een slor dige 350 gulden en als men weet dat de garanties van de gemeenten Haarlem en Zandvoort slechts zijn afgestemd op een exploitatietekort van f 2000, dan beseft men ook, dat het uitblijven van de heli- Nog geen antwoord Mr. Th. de Graaf te Lisse, lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, had op 27 Juni aan de ministers van Verkeer en Waterstaat, van Landbouw, Visserij en Voedselvooi-ziening en van Binnenlandse Zaken vragen gesteld over de Noord-Zuid verbindingen nabij Haarlem. Een maand later (27 Juli) heeft de mi nister van Verkeer en Waterstaat, mede namens de ministers van Landbouw, Vis serij en Voedselvoorziening en van Bin nenlandse Zaken meegedeeld, dat de beant woording van de vragen niet binnen de ge bruikelijke termijn kan plaats vinden. De beantwoording zal zo veel mogelijk worden bespoedigd. Heemstede. De volgende leerlingen zijn geslaagd voor het diploma lingerie- of costuumnaaien, dat dezer dagen op de R.K. Naaischool aan de Molenwerfslaan te Heem stede werd afgenomen. Lingerie: Gretha van der Brink, Adrie Gleysteen, Petronella Koopman, Miep Tim mermans, Ida Weijers en Nanda Zorger. Costuumnaaien: Rie van Bakel, Henny Bank, Bep Beliën, Tiny van Duin, Rita van Keulen, Riet Hulsebos, Thea van der Meer, Alie van de Peyl, Greta Peters, Tx-uus Roest, Willy Warmerdam en Willy van der Zon. De volgende candidaten slaagden voor het examen Mulo A: M. C. Bohlmeijer, R. L. Stolker, R. Dekker, M. B. Dessaur, M. G. Sikking, A. D. Visser, F. L. Visser, F. de Jonge, J. E. Kloos, A. P. B. de Koste en C. M. van Ommen uit Haarlem; C. van 't Land, R. Maris, J. Mulder, uit Bloemendaal; H. J. Tellier, M. S. Fortuin, uit IJmuiden; D. van Dijk uit Vogelenzang; M. v. d. Bok, F. C. Rodenburg, J. Guerrij uit Santpoort; D. S. van het Zand, R. W. Molenaar uit Zand voort; J. T. Post, J. Vet, uit Velsen; J. S. Meij uit Velsen-Driehuis; J. van Staveren uit Aalsmeer; W. T. Zwagers uit Zwanen burg. copter het resultaat van een zeer verstan dige overweging is. Object Het succes van de rondvluchten, die het vorig jaar nog boven De Keukenhof waren toegestaan, kon worden toegeschreven aan het grote aantal buitenlanders, die de bol len uit de gunstigste gezichtshoek wilden zien en daarom het luchtruim kozen. De vluchten, die toen regelmati- tussen Haar lem en Hillegom plaats hadden, genoten ook bij de Haarlemmers veel belangstel ling. Men had toen met zulk een vlucht een speciale bedoeling, en wel de bezich tiging van de bollenvelden, en betaalde daar vaak graag de benodigde twaalf gul den voor. Thans ontbreekt een dergelijk speciaal object, hetgeen de oorzaak kan zijn voor deze geringe belangstelling. Deze kan ook onmogelijk opgewekt worden als het toestel hier niet eens verschijnt, om dat in Rotterdam geen passagiers zijn. Destijds zijn ook de helicopter-rondvluch- tey boven Rotterdam wegens te geringe be langstelling gestaakt. De prijzen worden voor vijf a tien minuten te hoog geoor deeld, de kosten zijn dan ook hoog als men nagaat, dat iedere opstijging alléén al 55 gulden vergt. Ongetwijfeld zal de verhou ding tussen kosten en prijs verbeterd wor den door de toekomstige indienststelling van de Sikorsky-56, waarvan de heer S. Sikorsky, de zoon van de ontwerper, op het congerg te Rotterdam gewaagde. Dit tweemotorige toestel vex-voert namelijk dertig passagiers en meer dan 4500 kilo vracht. Dan zal er vermoedelijk meer fre quentie mogelijk zijn, ook op lijnen als die van Rotterdam over Haarlem naar Zand voort. ALGIERS (United Press) Aanzienlijke troepenversterkingen stromen naar het Aurèsgebergte om de rebellen van het „leger van Allah" op te sporen, die in een bloedig gevecht 24 légionnaires, die deel uitmaakten van een 140 man sterk bevoor- radingsconvooi van het vreemdelingen legioen deden sneuvelen, terwijl vijftien légionnairs die eens deel uitmaakten van het heldhaftige garnizoen van Dien Bien Phoe gewond werden. Naar schatting 200 rebellen hadden zich Woensdag in hinderlaag gelegd in de ber gen en wachtten tot het gehele convooi een ravijn was binnengereden, waarna zij een moordend vuur met automatische wa pens openden. Zij slaagden er nog in drie legertrucks in brand te steken voor de légionnaires hen met gevelde bajonet kon den terugdrijven. Veertig rebellen sneu velden in de verwoede strijd en bloedspo ren in de ravijn wezen erop, dat er talloze gewond moeten zijn. Buitenlandse inmenging Tijdens het debat in de Nationale Ver gadering over de wet op de noodtoestand voor Algerijë heeft de republikeinse onaf hankelijke afgevaardigde Chevallier, die tevens burgemeester van de stad Algiers is, verklaard, dat zowel de Verenigde Staten en Gx-oot-Brittannië als de Sovjet- Unie, Egypte en Spanje ervan verdacht zijn hulp te verlenen aan de rebellen. „Wanneer wij een vastomlijnde politiek volgden, dan zouden andere lieden zich niet in onze aangelegenheid mengen via de rebellen", aldus Chevallier. (A.F.P.). De gouverneur-generaal van Algerijë Jacques Soustelle, heeft in een gesprek met een correspondent van het Franse blad „Le Figaro" als zijn mening te kennen gegeven, dat Egypte grotendeels verantwoordelijk is voor de onlusten in Noord-Afrika. Voor het overige deel ko men zij voort uit overmatig nationalisme, niet-toepassing van bepaalde noodzake lijke maatregelen en armoede. Soustelle is evenwel van mening, dat de toestand zich in gunstige zin ontwikkelt. Vandaag ben ik een speelgoedwinkel binnengestapt en heb een wandelende pop bij de hand genomen. De pop was zestig centimeter hoog en kon dus echte babykleertjes dra gen. Men kan aan hem rukken of trekken, maar kapot gaat hij niet. Hij kan als een kind een flesje leeg zingen, bellen blazen, een sigaret roken, slapen en.plassen. Sommige van zijn broertjes zijn mat een microfoon ver bonden, zodat die zelfs kunnen praten. Deze poppen komen op de wereld in een kleine plas tic-fabriek te Amsterdam en zijn dicht bij het vol- maakste, dat men zich op dit gebied kan voorstellen. Maar een nieuw idéé is het niet! In 1830 waren er al „levende" poppen, die kon den lopen, huilen, zwemmen en glimlachen. Van sommigen kon men het gezicht veranderen, zodat de pop kon huilen of lachen, al naar de stemming was. De eerste pop die „Mama" en „Papa" kon zeggen, is door Maelzel uitge vonden. Deze man heeft de eei-ste metx-o- noom gemaakt en een hoorn voor de steeds dover wox-dende Beethoven. Als men de rechter arm omhoog deed, zei de pop „Mama" en bij de linker „Papa": door deze beweging kwam een zakje in werking, dat lucht blies door een soort trompetje. Edison heeft de zingende pop ontworpen. In de buik van ae pop zat een kleine gi-amofoon met zeven of acht liedjes. Maar dit was zo'n teer in strument, dat er in de px-actijk niet veel van terecht kwam. Deze erg dure poppen zijn trouweixs nooit populair gewoi'den, omdat bijna niemand ze kon betalen. Het belangrijkste land op het gebied van de poppen-industrie is altijd Duitsland ge weest, op de voet door Nederland en Frankrijk gevolgd. Nederland was vooral in vroeger jaren een belangrijke px-oducent, toen de poppen nog van hout werden ge maakt en vele mensen op het platteland de lange avonden vulden met het snijden van de figuurtjes. In 1600 waren er in Duits land zeventien fabx-ieken, of liever werk plaatsen, waar men poppen maalde. In 1700 waren er in Neurenbex-g, vanouds het centrum, zes meester-poppenmakers. Uit dit gebied kwamen ook de eerste weerhuisjes, waar een vrouwtje uit tevoor schijn treedt bij mooi en een mannetje bij regenachtig weer. Men heeft daarin een stukje kattendarm verwerkt, dat groter of kleiner wordt al naar gelang de weers gesteldheid en zo de beweging van de pop petjes regelt In Frankrijk is men begonnen de houten poppen te vervangen door porseleinen. In Engeland maakte men ze wel van was. Maar Engeland heeft zich op poppengebied vooral onderscheiden door de baby-pop uit te vinden. Tot de negentiende eeuw stel den poppen namelijk altijd volwassen mensen voor. In ongeveer 1850 is men be gonnen met de pop van papiei'-maché en die is jax-enlang de favoriet van de kin deren geweest. Amerika heeft ook iets bij gedragen, namelijk de Teddy-beer, ge noemd naar president Theodore Roosevelt, die het eerste exemplaar kreeg aangeboden na een succesrijke berenjacht. In 1826 kwam er voor het eerst een pop op de markt, die zijn ogen kon sluiten. Dat ging nog niet zo automatisch als dat van daag gaat: men moest aan een touwtje trekken om de ogen open of dicht te krij gen. In die tijd begon men ook de lede maten met touwtjes aan de romp vast te maken, zodat men die kon bewegen. Vóór die tijd kon dat niet. De hele pop was toen één stuk hout. Poppen en bijgeloof Men heeft op allerlei maniex-en gebruik gemaakt van poppen. Zij speelden dikwijls een belangrijke rol bij religieuze riten, in Oostelijke landen tot voor zeer kort. Men begroef ze samen met mensen, zodat de poppen als dienaren van de overledenen zouden kunnen dienen. Kleine poppetjes van klei, met een gat in hun lichaam, waarin men een muntstuk kon stoppen, waren een gewild cadeau bij een geboorte. Dat was tegen het einde van de vijftiende eeuw. In de Romeinse tijd en nog lang daarvoor had men poppen als huisgoden, die met groot respect werden behandeld en voor wie men offerde op feestdagen. Vrouwen hebben poppen van was in het vuur gegooid, in de hoop dat een jongeman op dezelfde manier „uit liefde" zou smel ten. Van een gezworen vijand maakte men een pop, spijkerde die tegen de muur, ver trouwende dat dit zijn dood of ondergang zo verhaasten. Bijgelovig misschien, maar wat betekent de mascotte die vandaag in de auto of op het sportveld hangt? De Franse mode, die blijkbaar altijd toonaangevend is geweest, maakte in de zestiende eeuw gebruik van poppen, die naar de laatste stijl werden gekleed en ge heel opgetuigd, met haai-dracht en juwelen, naar adellijke en rijke mevrouwen over ge heel Europa werden gezonden. Er waren toen nog geen mode-redactrices om de da mes te vertellen wat zij in het komende jaargetijde zouden moeten dragen. De waarde en de betekenis van de pop voor oudere mensen komen heden ten dage nog tot uiting in het marionettentheater, dat in de zeventiende eeuw van Rusland uit zijn weg naar West-Europa vond. Maar dat is een verhaal apart. Eeuwen en eeuwen lang zijn er poppen gemaakt, van steen, hout of klei tot was. rubber of plastic. Het laatste, nieuwste materiaal heeft het voordeel dat het kan worden gewassen en echt als vlees aan voelt. Maakt men hiervan sprekende en wandelende poppen, zoals ik er een bij de hand heb genomen, poppen die hun luier nat kunnen maken, dan is men wel akelig dicht bij het „echte". Nederland maakt juist deze ingewikkel de poppen (de kleine en goedkopere soox-- ten komen voornamelijk uit Duitsland) en exponeert die naar West-Europa, Canada en Amerika. In ons land is er weinig be langstelling voor. Zij zijn misschien te duur of misschien te „echt" want een pop moet toch altijd speelgoed blijven! GERTH VAN ZANTEN GEVRAAGD: voor gebouw in Velsen-Nrd. Werktijden v.m. 6.30—3.30 n.m. Zaterdag 13 uur, pret tige werkkring. Br. met ver_ melding leeftijd IJ 992. GEVRAAGD een bij J. E. VAN EWIJK. Brood- en Banketbakkerij, Willems- beekweg 1, IJmuiden (O.). en nieuwe fiets RIJWIEL SPECIAALZAAK

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1955 | | pagina 12