PANDA EN DE MODE-MEESTER
Dansschool KWEKKEBOOM-Parklaan 6A
SCHOOLARTIKELEN
Wereldnieuws
Onhoudbaarheid van verklaring
van een getuige aangetoond
Zaak-Ju ngsch laeger
Harris veranderde van mening nadat
scheepsjournaal de doorslag gaf
De radio geeft Zaterdag
Heidebrand bij Wezep
op militair terrein
Viruly verlaat de KLM
^och ió het
zo
VJ
VRIJDAG 2 SEPTEMBER 1955
2
Niet bepalend
Jet rlUftKio vefmycuinn/:
NOORSE SPORTTRUIEN ƒ29.50
Hoge officieren
Verduistering
Botsing tussen vracht- en
personen-auto; één dode
Bezoek commissaris der
Koningin aan Uithoorn
NWB-sportdag op
18 September
Dekjongen in ruim gevallen
Inschrijving voor de nieuwe
cursussen vanaf 1 September
's avonds van 7 tot 9 uur
M.I.S.T.D. Highly Commended. M.I.D.M.A. Highly Commended.
Tel. 15525 - Haarlem
Kerkelijk Nieuws
Nederlands geschenk
aan de U.N.O.
PEN voegde in 1954
540.000 aan de reserve
M. STRIJLAND - Schoterweg 7
Maan
landschap
De 25e zitting van het proces-Jung-
schlaeger voor het Landgerecht te Dja
karta genoot grote belangstelling. De ge
tuigen Harris Bin Suhaemi en Arirudin en
de getuige a décharge Willem van der Rest
werden gehoord.
Van der Rest was gezagvoerder op het
KPM-schip „Batu Baru" waarop beklaague
volgens getuige Harris in Mei 1952 wapens
naar Djambi gebracht zou hebben. Aan de
hand van het scheepsjournaal toonde ge
tuige Van der Rest aan, dat 't schip in Mei
1952 op een vaste lijn had gevaren en geen
enkele keer Djambi had aangedaan. Dit
zou, naar hü zeide, overigens ook onmoge
lijk zijn geweest, omdat de diepgang van
het schip in Mei, in de droge tijd, te groot
zou zijn geweest om over de zandbank in
de rivier de Djambi heen te komen.
Getuige Harris verklaart, dat het niet in
Mei is geweest, maar in October 1952. Hij
zegt die datum nu zo precies te weten, om
dat het kort na de grote brand in Djambi
is geweest op 21 October 1952. Op een
vraag, waarom hij nu ineens de datum zo
precies weet, zegt getuige, dat hij nooit iets
over de brand heeft willen vertellen, om
dat men hem als lid van de „organisatie"
deze brand misschien in de schoenen had
kunnen schuiven.
De rechter zegt tegen mevrouw Bouman,
dat zij de gezagvoerder van de „Batu Baru"
en het scheepsjournaal over de maanden
October en November moet voorbrengen.
De verdedigster antwoordt, dat getuige het
nu in ieder geval zo heeft verteld, dat de
„Batu Baru" in de natte tijd in Djambi is
geweest; wanneer zij straks aantoont, dat
ook dat niet gebeurd is, zal het wel weer
een ander schip geweest zijn.
Getuige Amirudin antwoordt op vragen
van verdedigster, dat hij in September 1954
met beklaagde is geconfronteerd en hem
verscheidene malen had gezien in het kan
toor van generaal Pareira, toen getuige
vierhonderdduizend rupiah uit de geheime
kas werden overhandigd door majoor Van
der Tuin, op last van overste Duitz.
Verdedigster leest uit een rapport over
het vooronderzoek voor, dat getuige eerst
beklaagde alleen van een foto herkende,
zonder echter zijn naam te weten, en dan
leest zij uit hetzelfde rapport voor, dat ge
tuige de naam van beklaagde voluit met
de voorletters noemde. Zij vraagt, hoe ge
tuige ineens aan die wetenschap is ge
komen. De rechter zegt daarop, dat het
politie-onderzoek niet bepalend is.
De verdedigster zegt graag iets meer te
willen horen over dit vooronderzoek. Ge
tuige is in December 1953 gearresteerd,
maar werd pas op 27 Mei 1953 onder
vraagd. Wat gebeurde er in die vijf maan
den, zo vraagt zij. Getuige vertelt,
in December 1953 ondervraagd te zijn over
de zaak-Doornik, maar hij wilde niets zeg
gen. Na vijf maanden, toen er bij hem
thuis een kind was geboren en zijn vrouw
geen cent meer had „de Nederlanders
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR. HAARLEM-TEL 13439
FERD. BOLSTR. 48 A DAM - TEL. 717162
waren hun beloften niet nagekomen," aldus
Amirudin stuurde hij uit vrije wil een
brief naar het hoofd van de recherche,
waarin hij beloofde alles te zullen ver
tellen.
Verdedigster zegt, dat getuige in de ge
vangenis tegen een mede-gevangene heeft
verklaard: „Vijf maanden lang heb ik ge
probeerd ze de waarheid te vertellen, maar
ze geloven me niet. Wacht maar tot er een
derde wereldoorlog komt, dan vegen we de
hele boel schoon." Getuige zegt, dat hij in
derdaad met een zekere Dado heeft ge
sproken. Maar die had juist tegen hem
gezegd: „Zeg maar helemaal niets, als je
soms iets weet. Anders wordt je in Ban
dung geslagen. Rechter Maengkom is van
mening, dat Dado getuige heeft trachten
te beïnvloeden.
Op een vraag van verdedigster zegt ge
tuige, dat hij de naam van beklaagde al
kende uit de stukken van de „legislatieve
raad" van de „centrale subversieve raad"
bij de Nederlandse militaire missie. Ver
dedigster merkt daarna op, dat getuige als
burgerschrijver bij de Nederlandse missie
werkte, maar bekend stond als onbetrouw
baar en als een fantast. Verder jongleerde
hij met de geldprijzen van een loterij, deze
bleken verduisterd te zijn.
Getuige antwoord, dat deze verklaringen
dezelfde zijn, als die, welke mevrouw Bou
man vroeger al eens over hem heeft voor
gelezen: „Ze zijn gelogen, als ze (de Ne
derlandse officieren) dit nog eens ondei
ede durven te verklaren, laat ze dan hier
komen. Overste Duitz en majoor Diemont
hebben mij gezegd, dat Doornik en
Schmidt al gearresteerd waren en dat het
beter zou zijn als ik ook maar wegging. Zij
zouden mij en mijn gezin weghelpen. Ik
heb dat geweigerd. De volgende dag werd
ik gearresteerd. Ik heb eerst mijn mond
gehouden, maar na vijf maanden hadden
ze nog geen steun aan mijn gezin gegeven.
Ook in de gevangenis werd ik nog beïn
vloed. Dado, Baden en Barkey zeiden me,
dat hoge ambtenaren van het Hoge 'Com
missariaat hadden aangeraden om maar te
blijven ontkennen," aldus Amirudin.
Beklaagde: Het is allemaal niet waar,
noch wat getuige hier zegt en noch wat hij
voor de politie heeft verklaard. Hij liegt.
Verdedigster legt verder nog een ver
klaring over van kapitein Scheltinga van
de Nederlandse militaire missie, waarin
deze zegt, dat alles, wat getuige verklaarde
over Jungschlaeger volledig gelogen is.
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.25
Vacantiekalender. 8.30 Platen. 8.55 Voor de
vrouw. 9.00 Gymnastiek. 9.10 Voor de kin
deren. 9.25 Platen. 10.00 Tijdelijk uitgescha
keld, causerie. 10.05 Morgenwijding. 10.20
Voor de arbeiders in de continubedrijven.
11.30 Viool en piano. 12.00 Orgel. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Platen. 13.00
Nieuws. 13.20 Dansmuziek. 14.00 Sportpraatje.
14.15 Filmprogramma. 14.40 Accordeonorkest
en solist. 15.10 Boekbespreking. 15.25 Piano
recital. 15.45 Uit vroeger dagen, causerie.
16.00 Radio Philharmonisch orkest. 17.00
Weekjoumaal. 17.30 Platen. 18.00 Nieuws en
commentaar. 18.20 Platen. 18.40 Hammond
trio. 19.00 Artistieke staalkaart. 19.30 Passe
partout, causerie. 19.40 Zending op Nieuw-
Guinea, causerie. 19.55 Deze week. causerie.
20.00 Nieuws. 20.05 Platen. 20.25 Cabaret.
21.10 Metropole-orkest. 21.50 Socialistisch
commentaar. 20.25 Weense muziek. 22.30
Jurre Jurk. klankbeeld. 23.00 Nieuws en
S.O.S.-berichten. 23.15—24.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.30 Gewijde mu
ziek. 7.45 Morgengebed en liturgische kalen
der. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen.
9.00 Voor de huisvrouw. 10.00 Voor de kleu
ters. 10.15 Platen. 11.00 Voor de zieken. 11.45
Klein koor. 12.00 Angelus. 12.03 Lichte mu
ziek. 12.30 Land- en tuinbouwmededelingen.
12.33 Lunchconcert. 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en katholiek nieuws. 13.20 Dansmu
ziek. 13.40 Amusementsmuziek. 14.00 Boek
bespreking. 14.10 Volksmuziek. 14.30 Lichte
muziek. 14.40 Gevarieerde muziek. 15.15
Kroniek voor Letteren en kunsten. 15.55
Platen. 16.00 Gregoriaanse zang. 16.30 Mu-
sette-orkest en soliste. 17.00 Voor de jeugd.
18.00 Platne. 18.15 Journalistiek weekover
zicht. 18.25 Platen. 18.45 Regeringsuitzending:
Atlantisch allerlei: Een en ander over de 15
landen van het Atlantisch Pact. 19.00 Nieuws.
19.10 Lichtbaken, causerie. 19.30 Alles her
nieuwen in Christus, klankbeeld. Hierna:
Avondgebed en liturgische kalender. 19.45
Platen. 20.40 Actualiteiten. 20.55. De gewone
man. 21.00 Lichte muziek. 21.25 Voor de
jeugd. 21.45 Wedstrijd. 22.00 Platen. 22.45
Wereldkampioenschappen wielrennen. 23.00
Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto. 23.22
Platen. 23.45 Wereldkampioenschappen wiel
rennen. 23.50—24.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S., A.V.R.O.)
14.00—15.00 en 17.30—18.15 Uitzending van
het Internationaal Concours Hippique te
Rotterdam. 20.00 Platen. 20.15 Journaal en
weerbericht. 20.3021.30 Gevarieerd pro
gramma. 21.3022.30 Eurovisie: Wereldkam
pioenschappen wielrennen.
BRUSSE' 324 M.
11.50 Orkestconcert. 12.30 Weerbericht.
12.34 Filmmuziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio-
Almanak. 14.30 Journaal. 15.00 Platen. 15.45
Accordeon. 16.00 Platen. 16.15 Accordeon.
16.30 Platen. 16.45 Engelse les. 17.00 Nieuws.
17.10 Platen. 17.30 Orgelconcert. 18.15 Pla
ten. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Volksliederen. 19.45 Orkestconcert. 20.45
Platen. 21.00 Lichte muziek. 22.00 Nieuws.
22.15 Orkestconcert. 22.40 Platen. 23.00
Nieuws. 23.0524.00 Platen.
BBC, uitzending voor Nederland.
22.00—22.30 Nieuws, feiten van de dag, en:
Op de planken (Op 224 en 49 m.).
Verdedigster vraagt, waarom getuige in
liet vooronderzoek bij het melden van de
vernieling van regeringsgebouwen ook de
namen van overste Lubis en Daan Jahja
noemde, die aan de bespreking hierover
zouden hebben deelgenomen. Getuige zegt
die namen nooit genoemd te hebben, waar
uit verdedigster de conclusie trekt, dat het
proces-verbaal vals is. Getuige zegt mis
schien wat in de war geweest te zijn, om
dat hij eerst tegen de republiek Indonesië
was, maar nu bepaald anti-Nederlands is.
Verdedigster zegt niet te begrpen, waarom
de politie de namen van die hoge officieren
in het vooronderzoek vermeldt, als getuige
ze nooit genoemd heeft
Verdedigster leest nog iets voor uit een
verklaring van Dado, die zegt op Kwitang
(gevangenis) Manoch, Dowitt en Amirudin
met elkaar te hebben zien fluisteren. Ge
tuige zegt, dat dat niet kon, omdat Manoch
afgezonderd was. Beklaagde zegt, dat op
Kwitang niemand afgezonderd was: We
lagen er met elf man op een platje op de
grond. Je kon daar met iedereen praten.
Mr. Michael lag er ook.
Verdedigster zegt zich af te vragen, hoe
het mogelijk was, dat Manoch bijvoorbeeld,
zoals men beweerd heeft, met haar man
een autoritje ging maken, als Manoch daar
in een kamer was opgesloten.
De officier van Justitie antwoordt, dat
Tcmasoa wel meer werd losgelaten om te
zien, wie dan contact met hem zocht.
Slechts op die manier was het mogelijk nog
onbekende leden van de NIGO (Neder
lands-Indische Guerilla Orgainisatie) te
arresteren.
Op een vraag van verdedigster zegt ge
tuige Amirudin nooit eerder met de politie
in aanraking te zijn geweest. Beklaagde
meent zich een passage uit het vooronder
zoek te herinneren, dat getuige gestraft is
voor verduistering.
Getuige: O ja. Hij herinnert zich dat ook
wel, maar dat was na zijn arrestatie op 23
December 1953. Hij had toen zes maanden
gekregen, die echter door zijn aanhouding
in deze zaak alweer voorbij waren. Be
klaagde merkt tot de rechter op: U vroeg
hem toch duidelijk of hij al eens veroor
deeld was. Hij zit onder ede tegen u te
liegen. Ik herinnerde me dit toevallig. De
rechter wil hiermee de zitting sluiten.
De officier deelt mede, op een volgende
zitting enkele nieuwe getuigen te willen
ADVERTENTIE
Om ongeveer kwart over vier Donder
dagmiddag heeft zich op de weg tussen
Middelharnis en Nieuwe Tonge een ernstig
ongeluk voorgedaan. Een personenauto en
een vrachtauto kwamen met elkaar in bot
sing.
De bestuurder van de personenauto, de
heer C. Gabriel uit Roosendaal werd zeer
zwaar gewond naar een ziekenhuis ver
voerd. De mede-inzittende, de heer Min,
meubelfabrikant te Roosendaal, was vrij
wel op slag dood. De personenauto werd
geheel vernield.
De vrachtauto liep geringe schade op.
Het ongeval gebeurde op een kruispunt,
de personenauto reed op een voorrangsweg.
Maandag 5 September zal de commissa
ris der Koningin in de provincie Noordhol
land, dr. M. J. Prinsen, vergezeld door zijn
echtgenote een officieel bezoek brengen
aan de gemeente Uithoorn. De commissaris
zal onder meer de pas gereed gekomen pa
pierfabriek der Teerunie N.V. in gebruik
stellen en een ontmoeting hebben met ver
tegenwoordigers uit alle lagen der bevol
king.
Mevrouw Prinsen zal zich die dag van
het charitatieve werk in de gemeente op
de hoogte stellen.
De jaarlijkse sportdag in de afdeling
Noordholland van de Nederlandse Wandel
sportbond zal weer worden gehouden op
de terreinen van het Provinciaal Zieken
huis nabij Santpoort. Als datum hiervoor
is Zondag 18 September gekozen. Dan kun
nen de Noordhollandse leden van de N.W.
B. van zestien jaar en ouder weer eikaars
krachten meten met voetballen, ahtletiek
en andere sporten. Evenals vorige jaren
zijn weer persoonlijke prijzen beschikbaar.
Er zijn voor alle wandelaars goede resul
taten te bereiken, want de officiële athle-
tiekers en voetballer mogen van hun res
pectievelijke bonden niet deelnemen. De
wedstrijden beginnen om elf uur.
Donderdagmiddag is brand ontstaan op
de heide bij het kamp Wezep op de Noord-
Veluwe. De brand woedde achter de Prin
ses Margriet-kazerne, tussen de schietbaan
van het kamp Wezep en het artilleriekamp
Oldebroek. Dit stuk heide is weliswaar mi
litair terrein, maar toegankelijk voor het
publiek. Er waren geen schietoefeningen
gehouden en over de oorzaak van de brand
is niets bekend.
Het blussingswerk werd verricht door
honderden manschappen uit de Prinses
Margriet-kazerne, die daarbij geassisteerd
werden door de brandweer uit het kamp
Oldebroek en door enige burgerbrand
weren.
De heidebrand was omstreeks vier uur
vrijwel bedwongen. De militairen begon
nen toen in te rukken.
Over de oorzaak deelt de Legervoorlich-
tingsdienst mede, dat reeds Woensdag een
begin van brand werd ontdekt nadat ter
plaatse schietoefeningen waren gehouden.
Deze brand werd toen geblust, terwijl op
de plaats, waar de brand had gewoed,
wachtposten werden geplaatst. Men neemt
aan, dat het vuur in de veenlaag onder de
heide is blijven smeulen en dat de brand
opnieuw is opgelaaid. Een aangrenzend
boscomplex, dat met het oog op de wind
richting gevaar liep, kon echter behouden
blijven.
Tweehonderd ha heide met vliegdennen
zijn verloren gegaan. Het verschroeide ge
bied is geheel militair terrein.
De brand was tegen 9 uur in de avond
nog niet geheel bedwongen en nu nog
smeult het hier en daar. De bosbrandwercn
houden voorlopig nog de wacht.
Juist op de dag van zijn zeventiende ver
jaardag is de dekjongen van het s.s. „Fries
land", Johannes Koster uit Gouda, in een
ruim van het schip gevallen, waarbij hij
een zware hersenschudding opliep. De ge
zagvoerder van het schip, kapitein E. C. J.
Poot uit Heemstede, heeft terstond in af
wijking van het vaarscheme de nabij zijn
de haven van Soerabaja doen aanlopen,
waar de patiënt in ernstige toestand werd
opgenomen in het Darmo-zieker.huis, waar
de jongen is overleden.
ADVERTENTIE
In het a.s. seizoen is als leraar aan onze school verbonden de heer P. ZYLSTRA, geslaagd
in Engeland als dansleraar voor de twee hoogste diploma's.
Lessen voor beginners, gevorderden medal-test, wedstrijd.
horen, die op de hoogte rijn van de ver
eniging van kamponghoofden, die Amirudin
diende te organiseren. Verdedigster merkt
op, dat zij dan eerst wel graag de proces
sen-verbaal daarover wil inzien. De rech
ter zegt, dat zij in hetzelfde schuitje zit als
de officier, die hierover ook geen proces
sen-verbaal heeft gezien. De verdedigster
zegt zich erover te verwonderen, dat hier
over geen vooronderzoek bestaat en het
onderzoek maar direct in de rechtszaal zal
worden verricht.
Hiermee wordt de zitting besloten. Op
verzoek van de officier zal het overige deel
daarvan bestemd zijn voor het voorlezen
van de geheime rapporten.
Vrijdag zal getuige Tomasoa gehoord
worden.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Steggerda (toez.) L. J. Alte-
na, cand. te Nijkerk.
Bedankt voor Papendrecht (vac. P. M.
v. Galen) G. Boer te Gouda.
Aangenomen de benoeming tot vicaris te
Hurwenen, J. den Draak, vic. te Makkum.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Deventer P. N. Ribbers te
Ulrum.
Tweetal te Emmeloord: C. Noordegraaf
te 's-Gravendeel en M. Vlietstra te Eem-
dijk.
Met ingang van 1 September heeft oud
commodore Adriaan Viruly, na een eigen
verzoek daartoe, de KLM-dienst verlaten.
Viruly zal zich na een 28-jarige vliegers
loopbaan waarvan 23 jaar bij de K.L.M.
geheel aan zijn schrijfwerkzaamheden
gaan wijden.
In het hoofdkantoor van de KLM in
Den Haag hebben leden van de directie en
de staf, te weten de president-directeur,
de heer I. A. Aler en de directeuren F. Be-
sancon en drs. M. J. van der Ploeg, tijdens
een intieme bijeenkomst afscheid van de
heer Viruly genomen en hem hulde ge
bracht voor het vele dat hij in een lange
reeks van jaren voor de KLM en de ver-
keersluchtvaart in het algemeen heeft ge
daan.
Adriaan Viruly werd geboren op 5 Ja
nuari 1905 te Breda. Na een studie van
enige jaren aan de handelshogeschool te
Rotterdam kwam hij in November 1925 bij
de luchtvaart-afdeling te Soesterberg in
opleiding voor officier-waarnemer; in No
vember 1926 ging hij over naar de oplei
ding voor officier-vlieger. In 1927 behaal
de hij het F.A.I.-brevet en na verwerving
van het vliegbewijs B in April 1931, trad
hij een maand later bij de K.L.M. in dienst
als vlieger.
38. Na zijn ontsnapping uit het ministerie
van Modezaken liep Panda op een holletje
naar huis. „Ik heb genoeg van de X-lijn",
dacht hij, „ik wil niets meer met Joris en
zijn modewet te maken hebben". Hij wierp
een boze blik op een voorbij gangster, die
in perfecte X-stijl wandelde en op een aan
plakbiljet, waarop de burgers werden ge
maand, om op hun X-lijn te letten. Het
waren allemaal bewijzen van de macht,
die Joris had gekregen. „In mijn eigen
huis, kan ik tenminste erbij lopen, zoals
ik wil", dacht hij, naar binnen rennend.
Tot zijn verbazing trof hij Jolliepop in een
eigenaardige houding aan. „Jolliepop!",
riep hij uit, „wat doe je? Waarom sta je
daar zo raar?!" „Ik oefen mij in de lette
ren, meneer Panda", antwoordde de knecht,
zich waardig oprichtend. „Het ministerie
van Modezaken heeft de burgers aangera
den om zich van A tot Z te oefenen, opdat
zij zich in elke letter kunnen wringen, die
de mode zou kunnen voorschrijven". „Bah",
bromde Panda, „zelfs thuis zijn we niet
veilig voor Joris en zijn modewetjes! Wist
ik maar een middel, om hem zijn macht
af te nemen!"
Daar de besprekingen over de technische
en de artistieke uitvoering van het ge
schenk, dat Nederland aan de U.N.O. wil
aanbieden, vertraging hebben ondervon
den, is het niet meer mogelijk de daaruit
voortvloeiende kosten nog ten laste van de
rijksbegroting 1954 te brengen. Bij supple-
toire begroting willen de minister van Bui
tenlandse Zaken en de minister zonder
portefeuille te zijner tijd in de uitgaven
voorzien.
Het was de bedoeling, dat Nederland zou
aanbieden de ornamentale verzorging Van
de centrale zuil, waaromheen de statietrap
in het nieuwe hoofdgebouw van de U.N.O.
in New York wentelt. De zuil zou worden
bekroond met een apparatuur, waardoor
een slinger naar de zoldering van de hal
in beweging wordt gebracht, volgens het
principe van de Faucaultse slinger.
In het jaarverslag van het Provinciaal
Electriciteitsbedrijf van Noordholland 1954
wordt meegedeeld, dat het bedrijf zich in
dat jaar verder gunstg ontwikkeld heeft.
De aflevering van de electrische energie in
het eigen verzorgingsgebied is ten opzichte
van 1953 met 9.8 gestegen van 772 mil-
lioen kWh tot 848 millioen kWh. Dank zij
de verdere toeneming van het energie
verbruik en het betere, rendement van de
centrale kon ten laste van de winst- en
verliesrekening zodanige afschrijvingen
worden geboekt, dat zij in totaal gelijk zijn
aan de afschrijvingen naar vervangings
waarde. Tevens was 't mogelijk f 3.000.000
toe te voegen aan het fonds voor de ver
vanging van de daarvoor in aanmerking
komende gedeelten van de bovengenoemde
laagspanningsnetten door kabel. In dat
fonds is thans beschikbaar f 5.327.000. Dit
bedrag wordt voor het gestelde doel, na
melijk kabelering van de kernen der ge
meenten, nog onvoldoende geacht.
Aan de algemene reserve kon in 1954
ruim f 540.000 worden toegevoegd en zij
belo'opt thans f 1.538.000. Dit bedrag blijft
aldus het verslag nog zeer belangrijk
beneden het bedrag, dat voor een bedrijf
van de omvang van het Noordhollands
Provinciale Electriciteitsbedrijf als alge
mene reserve beschikbaar zou moeten zijn
en dat 15 dient te bedragen van de aan
schaffingswaarde van de geïnvesteerde
activa.
De betere bedrijfsuitkomsten hebben
eenbescheiden' tariefsverlaging in 1955
gerechtvaardigd; daardoor zullen de in
komsten met f 2.000.000 dalen. De na 1
Maart 1955 ingetreden sterke stijging van
de kolenprijzen vervult de raad van toe
zicht op de provinciale bedrijven met zorg.
De winst- en verliesrekening sluit na de
verschillende voorzieningen zonder saldo;
het eindbedrag is f 57.372.054. De ener
gieverkoop bedroeg f 54.894.228. De balans
sluit met een bedrag van f 196.167.646.
4 *"ipuws
Jaarwedden. De gemeenteraad van Rot
terdam is accoord gegaan met de suggestie
van de burgemeester om de Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland in overweging te
geven de jaarwedden van de wethouders met
ingang van Januari 1955 vast te stellen op
f 16.000. Gedeputeerde Staten hebben laten
weten in beginsel niet afwijzend tegenover
een verhoging te staan.
ADVERTENTIE
HAARLEM - TELEFOON 15444
Waardevol. In Groot-Brittannië worden
vier nieuwe postzegels met hoge waar
de uitgegeven. Het zijn zegels van een
pond sterling (zwart, met het portret
van koningin Elizabeth en een afbeel
ding van het kasteel Windsor), tien
shilling (blauw, portret met het kasteel
van Edinburgh), vijf shilling (rood, por
tret met kasteel Caernarvon) en twee
shilling zes pence (bruin, portret met
kasteel Carrickfergus).
Kinderverlamming. Veertien gemeenten
in de Amerikaanse staat Massachusetts,
waaronder Boston, hebben het begin
van het nieuwe leerjaar der scholen
veertien dagen uitgesteld, zulks wegens
het heersen van kinderverlamming. Er
zijn 65 nieuwe gevallen in de staat ge
meld, waardoor het totale aantal geval
len van dit jaar tot 2230 is gestegen,
hetgeen zeven maal zoveel is als in 1954.
Beperking. De Hongaarse voorlichtings
dienst in de Verenigde Staten heeft op
dracht gekregen alle activiteit te staken
met uitzondering van het werk, dat
binnen het gebouw van de legatie zelf
wordt gedaan. Tezelfdertijd is een pro
test naar Hongarije gezonden tegen „het
molesteren en intimideren door de po
litie van Hongaren, die zich bij de Ame
rikaanse legatie in Sofia vervoegen voor
het ontvangen van voorlichting.
Accoord. Zes uur nadat in vijf Ameri
kaanse staten de Chrysler-fabrieken
wegens een staking gesloten werden,
hebben vertegenwoordigers van Chrys
ler en de verenigde vakbond van arbei
ders in de automobielindustrie over
eenstemming bereikt over een nieuw
arbeidscontract. Het contract gelijkt op
de overeenkomsten die Ford en Gene
ral Motors met vakorganisaties hebben
gesloten.
Ontkenning. Gouverneur White van de
Amerikaanse staat Mississippi heeft op
dracht gegeven twee blanken, die een
negerjongen hebben geluncht, omdat hij
zou hebben gefloten naar de vrouw van
een der verdachten, volgende week te
recht te laten staan. De beide verdach
ten hebben toegegeven dat zij de jon
gen hebben ontvoerd, doch zij ontken
nen dat zij hem hebben vermoord.
Staking. De voorzitter van het verbond
van Chileense vakverenigingen heeft
medegedeeld, dat verscheidene bonden
zijn overeengekomen, Maandag een al
gemene staking te beginnen. Het per
soneel van de openbare diensten zou
Zaterdag gaan staken. De Chileense
ministerraad heeft besloten niet te on
derhandelen voordat het werk is hervat.
Er zijn dertigduizend arrestaties ver
richt.
Kapers. Tengevolge van een beschieting
van een Zuid-Vietnamees kustvaartuig
door leden van de opstandige organisa
tie Binh Xuyen zijn zeventien personen
gedood en veertig gewond. Het schip
dat met 250 vluchtelingen uit Noord-
Vietnam een rivier bij Saigon opvoer,
werd geënterd en geplunderd.
Knuppel. Carabinieri hebben in Calabrië
67 leden van een bende gearresteerd. De
leiders van de „Fibbia" (gesp) zijn nog
buiten schot. De hoofdman draagt de
titel „Capo bastone in prima" (Grote
knuppel nummer een).
Overgave. Negenenvijftig militairen, onder
wie twee officieren, die deelgenomen
hebben aan de muiterij in het Zuiden
van de Soedan, zijn naar Torit terug
gekeerd waar zij zich hebben overge
geven aan troepen van het Soedanese
leger. Nog twee officieren en driehon
derd manschappen zijn in het Oostelijke
deel van de provincie Equatoria voort
vluchtig.
Staatsbezoek. Koningin Elizabeth en de
hertog van Edinburgh zullen 9p 8 en 9
Juni van het volgend jaar een staats
bezoek aan Stockholm brengen. De ko
ningin en de hertog zullen de afdeling
paardensport van de Olympische Spelen
1956 bijwonen.
Verkorting. Sir Miles Thomas, directeur
van de British Overseas Airways Cor
poration, heeft laten doorschemeren, dat
het dank zij de verbetering van de be
trekkingen met de Sovjet-Unie wellicht
mogelijk zal zijn de luchtdiensten op het
Verre Oosten te verkorten door deze
over Moskou te laten lopen. De lucht-
route van Londen naar Tokio via Mos
kou en Moekden of Peking is ongeveer
tienduizend kilometer lang, terwijl de
thans gevolgde route over India en Pa
kistan een lengte heeft van zestiendui
zend kilometer. Deze route is bovendien
ongeveer drieduizend kilometer korter
dan de Poolroute over Groenland en het
Noord-Amerikaanse continent.
VOORAL NU de grote mogendheden ons
bij toerbeurt beloven dat ze de eerste
kunstmatige satelliet het luchtruim zullen
insturen en dat zij plannen hebben spoe
dig daarop naar de maan te gaan (in let
terlijke betekenis, wel te verstaan), is het
wel goed er eens op te wijzen, dat we ei
genlijk van de maan maar bitter weinig
weten. Het oppervlak van de maan is be
zaaid met bergen, waarvan men twee
soorten kan onderscheiden, die duidelijke
verschillen vertonen, namelijk de cirkel
vormige gebergten die de om
walling vormen van ronae
vlakten, en de kraters, waar
van men ongeveer 30.000 stuks
heeft geteld.
De cirkelvormige gebergten
vallen in de eerste plaats op
door hun grote hoogten, want
toppen van 6000 m. zijn in het
maanlandschap geen zeldzaamheid. Voor
een planeet, die 50 maal zo klein is als
de aarde, zijn de bergtoppen verhoudings
gewijs dus aanzienlijk hoger dan bij ons.
Maar er is nog iets anders: op de aard
korst zijn de grote gebergten, zoals de
Alpen, het Himalayagebergte, de Pyre
neeën, e.d. ontstaan door trek- en stuw
krachten, maar de gebergten op de maan
zijn van een geheel ander karakter en hóé
zij ontstaan kunnen zijn, is een raadsel.
Met de maankraters is het eigenlijk
niet anders gesteld. Nog niet zo lang gele
den hebben we een enthousiast Ameri
kaans geleerde met grote stelligheid horen
beweren dat de kraters onstaan zijn door
de inslag van projectielen, en deze opvat
ting is misschien juist, doch we dienen
niet over het hoofd te zien dat deze theo
rie pas betrekkelijk kort geleden is ont
wikkeld, nadat de vroegere opvatting dat
de kraters uitgebluste vulkanen zouden
zijn, verlaten was. Bovendien is het óók
mogelijk, dat de kraters hun vorm dan
ken aan gasbellen die in vroegere perioden
f
naar het plastische oppervlak van de pla
neet zijn gestegen. Om kort te gaan, hier
van is niets met zekerheid bekend, en
iedere stelligheid, waarmee een bewering
vergezeld gaat, is eenzijdig en misplaatst.
Een andere merkwaardigheid die zich in
het maanlandschap vertoont, zijn de hel
dere strepen die van sommige kraters uit
stralen en een lengte kunnen hebben van
soms wel 2000 km. Door middel van deze
heldere strepen heeft men zelfs gepoogd
de ligging van een paar maankraters vast
te stellen op het halfrond van
de maan dat voor ons al
tijd onzichtbaar blijft. Maar
desondanks staat omtrent de
aard van die stralingslijnen
nog niets met zekerheid
vast. Men heeft het poreuze
gesteente op het maanland
schap voor deze heldere stre
pen verantwoordelijk gesteld, maar een
andere theorie wist ons te vertellen dat
zij ontstaan zijn door uitgeworpen brok
stukken die de bodem met zó'n kracht
hebben getroffen, dat zij tot poeder zijn
geslagen. Nu men in de maankraters geen
overblijfselen van vulkanen meer ziet, ver
valt deze laatste opvatting, terwijl ook de
eerste verdwijnt, nu men meent dat het
maanoppervlak met een dikke laag as is
overdekt. Maar wanneer die theoriën weer
gewijzigd worden, is er misschien aanlei
ding deze veronderstellingen aangaande de
stralingslijnen weer eens voor de dag te
halen. Waarmee we maar willen zeggen,
dat met betrekking tot de maan wat be
scheiden vraagtekens beter op hun plaats
zijn dan krachtige uitroeptekens.
O ja, nu we het toch over de steen
woestenij in het maanlandschap hebben,
moeten we ook nog iets vertellen van de
grootste bouwsteen ter wereld.
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
