AUTO- en MOTORRIJLES
Velsens Cultureel leven
in de komende week
Visserij-varia
Autorijschool Succes
fiavenberichten
Kennemer
Lant
aarn
Black" viert feest
BIMIJ^kleieighedee
Valhelm redde
mensenleven
Old Clothes New
Beverwijk
Gemodder in de polder
Snelle motorrijder in
de mist tegen bus
Nieuw uitbreidingsplan in
voorbereiding voor Noord
Hoeksteeg in IJmuiden
gaat uit de circulatie
Uitbreiding gymzaal
voor Creutzbergschool
Gehucht Tweeloo bij
Meppel verdwijnt
Restant van Wijk aan
Zeeër-voetpad nu ook „fini"
DRY CLEANING ONLY
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1955
HET SEIZOEN VAN de toneeluitvoeringen, de vergaderingen, concerten en al die
andere bijeenkomsten van verenigingen in de avonden begint volgende week weer.
De „BIMIJ" overheerst ditmaal nog in de Culturele Agenda, maar al heel dichtbij
staan de eerste uitvoeringen en bijeenkomsten van verenigingen genoteerd. Wel
licht is men de taak van het Agendabureau Bureau Velser Gemeenschap, Cultu
reel Gebouw, Moerbergplantsoen 22, telefoon 5743 nog niet vergeten. Nog te veel
keren hebben wij de door het Agendabureau samengestelde wekelijkse agenda in
het vorige seizoen moeten aanvullen met de door ons verzamelde gegevens. Geef
elke bijeenkomst van uw vereniging tijdig op aan het Agendabureau, maar boven
al: bespreek met de seretaris van dit bureau welke datum de beste is voor die
samenkomst. Hieronder volgt de agenda voor de week van Zaterdag 3 tot en met
Zaterdag 10 September.
ZATERDAG 3 SEPTEMBER
IJMUIDEN
Pieter Vermeulenmuseum, Cultureel Ge
bouw, geopend van 9.3012 en 1416.30
uur.
BIMIJ, bij het Marktplein, 14 uur ope
ning; daarna geopend van 14.30 tot 24
uur; 14, 21, 22 en 23 uur, „Radioterie",
een programma met medewerking van
Jan de Cler, Peter Piekos en Kas Rus
15, 16 en 17 uur, modeshow.
ZONDAG 4 SEPTEMBER
IJMUIDEN
Doopsgezinde Gemeente, 11.30 uur, ge
meentedag.
MAANDAG 5 SEPTEMBER
IJMUIDEN
Pieter Vermeulenmuseum, als Zaterdag.
BIMIJ, bij Marktplein, geopend van 14
23 uur 14.30, 15.30, 16.30, 20, 21, 22
en 23 uur modeshow.
DINSDAG 6 SEPTEMBER
IJMUIDEN
BIMIJ, bij Marktplein, geopend van 14
23 uur 14.30, 15.30, 16.30, 20, 21, 22
en 23 uur, breishow.
Pieter Vermeulenmuseum, als Zaterdag.
WOENSDAG 7 SEPTEMBER
IJMUIDEN
BIMIJ, bij Marktplein, geopend van 14
23 uur, 14.30 en 16 uur, poppentheater
„In den vroeden Zotscap" met „Joost de
tovenaarsleerling"; 20, 21, 22 en 23 uur,
voor volwassenen: „Reijnaart de Vos".
Pieter Vermeulenmuseum, als Zaterdag.
DONDERDAG 8 SEPTEMBER
IJMUIDEN
BIMIJ, bij Marktplein, geopend van 14—
23 uur 20, 21, 22 en 23 uur, radio
kwartet Tom Erich en accordeonist
Johny Meyer.
Stichting „De Velser Gemeenschap", 20
uur, Ned. Herv. Jeugdgebouw, demon
stratie-filmavond.
Pieter Vermeulenmuseum, als Zaterdag.
VRIJDAG 9 SEPTEMBER
IJMUIDEN
BIMIJ, bij Marktplein, geopend van 14
23 uur 20, 21, 22 en 23 uur, amateur
concours.
Pieter Vermeulenmuseum, als Zaterdag.
ZATERDAG 10 SEPTEMBER
IJMUIDEN
BIMIJ, bij Marktplein, geopend van 14
24 uur 20, 21, 22 en 23 uur, „Radio
terie" m.m.v. Kas Rus, Harry Woodson,
Gerry en Ferry 14.30, 15.30 en 16.30
uur, modeshow.
Pieter Vermeulenmuseum, als vorige
week Zaterdag.
BIOSCOPEN
Thalia: Vrijdag 20 uur, Zaterdag en Zon
dag 19 en 21.15 uur, „Salto des doods"
Zondag 15 uur „De wraak van de woud
loper" Maandag tot en met Woensdag,
20 uur, „Gangsters zonder genade"
Donderdag 20 uur, „Gestolen liefde".
Rex, (officieuze opgave): Vrijdag tot en
met Maandag 20 uur, „De Afvallige"
Zondag 15 uur, „De arend van Mada
gascar".
.OOCOOCCOCCX^OOOOOCOOOICOOiXïOCCOOOOOOOOOOOOOOCOOOCOOOOCCg
„Wees wijs" zeggen B. en W.
Wegens de ruilverkaveling van de
polder „De Velserbroek" heeft het col
lege van hoofdingelanden van deze pol
der besloten aan enige openbare polder
wegen de namen te geven van: Boter-
dijkweg, Dammersweg en Vromaadweg,
ontleend aan vroegere benamingen van
een dijk en van landerijen in de Velser-
broekpolder.
Ten aanzien van dit besluit van
hoofdingelanden hebben echter Gedepu
teerden overwogen dat de bevoegdheid
tot het geven van namen aan nieuw
aangelegde wegen ligt op het terrein
van de raad. Het besluit van de hoofd
ingelanden is dan ook vernietigd.
Bij Koninklijk besluit van 13 April
1955 werd echter dit besluit weer in
beroep gehandhaafd uit overweging:
„dat het college van hoofdingelanden
de bevoegdheid heeft verordeningen
vast te stellen in het huishoudelijk be
lang van het waterschap en dat het
geven van namen aan wegen geacht kan
worden een aangelegenheid te zijn,
welke behoort tot het huishoudelijk
belang van het waterschap."
Met het oog op de rechtszekerheid
vonden B. en W. het nu beter, de raad
te laten besluiten ook deze namen te
geven.
ocoooocococoooooococooocooccoococococoooooocococcoococoo
In de mistige ochtend van Donderdag is op
het kruispunt Amsterdamseweg-Spaarn-
dammerweg onder de gemeente Velsen
een ernstig ongeval gebeurd, dat gezien de
omstandigheden redelijk goed afliep.
Tegen acht uur wilde de chauffeur van
een autobus van de hoofdweg de Spaarn-
dammerweg indraaien. Hij had de ma
noeuvre goeddeels volbracht, toen uit de
richting Amsterdam een motorrijder na
derde met een snelheid van 80 kilometer
per uur. Door de mist heeft deze man, de
25-jarige plaatwerker F. K. uit Beverwijk,
de bus blijkbaar niet op tijd gezien en, al
kon hij nog makkelijk passeren, de motor
sloeg met een daverende klap tegen de
achterkant van de bus, de bestuurder tui
melde er af en kwam 17.5 meter verder
in een droge sloot terecht. Zijn valhelm
bewaarde hem voor de dood, want het
letsel beperkte zich tot een gecompliceer
de rechter onderbeenbreuk, schaafwonden
en een bloedende hoofdwonde, welke laat
ste veel ernstiger was geweest, als K. zijn
beschermend hoofddeksel niet had ge
dragen. Hij is naar het Rode Kruiszieken-
huis te Beverwijk vervoerd.
Onteigening in „de Gilden" op komst
Bij beschikking van Gedeputeerde Staten
van Noordholland van 25 Mei 1955 is goed
keuring onthouden aan het in Velsens raad
van 11 Mei 1954 vastgestelde uitbreidings
plan-in-hoofdzaak voor het gedeelte der
gemeente, gelegen ten Noorden van het
Noordzeekanaal, zodat het noodzakelijk zal
zijn voor dit gebied een nieuw plan te ont
werpen.
Het moet echter ongewenst worden ge
acht, dat in de tijd, welke met het ontwer
pen van dit plan gemoeid zal zijn, bouw
werken tot stand zouden kunnen komen,
die in strijd zouden zijn met de aan de
grond te geven bestemming.
Het zal mitsdien gewenst zijn, dat B. en
W. de bevoegdheid van de raad hebben,
aanvragen om vergunning voor dergelijke
bouwwerken voorlopig aan te houden.
Zulk een bevoegdheid wordt B. en W.
gegeven indien de raad bepaalt, dat voor
het betrokken gebied „een uitbreidingsplan
in voorbereiding is."
Het ongunstige resultaat van de onder
handelingen, welke zijn gevoerd om langs
minnelijke weg de eigendom te verkrijgen,
maakt het noodzakelijk, dat wordt over
gegaan tot onteigening van een drietal
perceelsgedeelten, gelegen te Velsen-Noord,
binnen de begrenzing van het uitbreidings
plan voor „De Gilden."
Bij het wederopbouwplan C voor Oud-
IJmuiden is de bestemming van de Hoek
steeg gewijzigd en de tot deze steeg be
horende grond aangewezen als industrie
terrein.
De eigenaar van het daaraan grenzende
terrein heeft verzocht, deze grond te mogen
kopen, ten einde die te kunnen gebruiken
voor uitbreiding van zijn smederij-bedrijf
Alvorens tot verkoop kan worden over
gegaan is het 'echter noodzakelijk, dat de
Hoeksteeg aan het openbare verkeer wordt
onttrokken.
Het bestuur van de Vereniging voor
Christelijk Onderwijs te IJmuiden heeft de
gemeentelijke medewerking verzocht voor
de verbouwing van het gymnastieklokaal
van de ds. H. W. Creutzbergschool, door het
bijbouwen van een gymnastiektoestellen-
bergplaats en een eenvoudige kleed- en
wasruimte, alsmede voor de uitbreiding
van de bij die school behorende rijwiel
stalling.
Nieuwe vloerbedekking
Het bestuur van de Vereniging voor
Christelijk Onderwijs te IJmuiden heeft
eveneens de medewerking verzocht voor
het aanbrengen van een linoleum vloerbe
dekking in de lokalen van de onder zijn be
stuur staande Insinger--en Comitéschool.
De aanvrage voldoet aan de wettelijke
eisen.
De gemeenteraad van Meppel heeft be
sloten uitvoering te geven aan het uit
breidingsplan Haveltermade, dat de af
braak van het gehucht Tweeloo vordert.
Gedurende het laatste jaar is getracht dit
gehucht, dat even buiten Meppel ligt als
een Drents dorpje in zakformaat, te be
houden. Culturele verenigingen sloegen
daartoe de handen ineen om een plan te
ontwerpen, dat het gehucht tot een „cul
turele speeltuin van Meppel" zou maken.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen kon echter geen bedrag
beschikbaar stellen voor de restauratie van
het gehucht. Omdat Meppel weinig bouw
terrein bezit, terwijl zonder rijkssteun
restauratie moeilijk uitvoerbaar zou zijn,
is besloten het bestaande uitbreidingsplan
tot uitvoering te brengen.
Op de plaats waar in de 19de eeuw de
Tweeier grappenmarkt tijdenss de Pink
sterdagen werd gehouden een in de
omgeving bekend evenement zullen
moderne woningen verrijzen.
In Tweeloo staat nog een oud schooltje,
het oudste van Drente, sinds het schooltje
van Lhee bij Dwingeloo in 1953 naar het
openluchtmuseum te Arnhem werd over
gebracht. Het schooltje in Tweeloo wordt
aan de provincie afgestaan.
Aan beide oevers van het Noordzeekanaal wordt hard gewerkt om het jachtende
verkeer zo spoedig mogelijk te kunnen bevrijden van de tijdrovende ponten. Over
twee jaar hoopt men de tunnels voor het publiek te kunnen openstellen. Op de
onderste foto wordt met man en macht gewerkt aan de autotunnel. De foto is
genomen met de rug naar Beverwijk. Op de bovenste foto een overzicht van de
in aanbouw zijnde spoorwegtunnel, gezien in de richting van Beverwijk.
Prjjzen van Vrijdag;. Gr. tong 5,204,20;
grm. tong 3,052,80; kim. tong 2,54—2,30; kl.
tong I 2,78—2,42; kl. tong I 1,74—1,58; tarbot I
3,002,30; zalm 8.005,50, per kg. tarbot IV
5728; gr. schol 6246; grm. 59; kim. schol
48—42; kl. schol I 48—32; kl. schol II 42—8;
schar 2412; v. haring 1410; makreel
23,5015; gr. schelvis 3726; grm. schelvis
3622; kim. schelvis 3421; kl. schelvis
I 3017; kl. schelvis II 2012; wijting 168;
gr. gul 5141; midd. gul 3418; kl. gul
1815; kl. haai 3825; poontjes 1413, per
50 kg. Gr. kabeljauw 188—65; gr. koolvis
zw. 5846, per 125 kg.
Aanvoer van Vrijdag. 320 kisten tong
en tarbot, 520 kisten schol, 45 kisten schar,
4546 kisten haring, 890 kisten makreel, 575
kisten schelvis, 375 kisten wijting, 103 kisten
kabeljauw en gul, 9 kisten haai, 6 kisten
poon, 107 kisten koolvis, 15 kisten diversen.
Totaal 7510 kisten.
Besommingen van Vrijdag. IJM 21
Gelria f24.374; SCH 171 f22.942; RO II f3952;
HD 87 f8780; KW 178 f6024; KW 24 f7324;
KW 123 f6906; KW 65 f1183; KW 133 f3518;
SCH 65 f1515.
Ter verwezenlijking van het uitbrei
dingsplan „Driehuis" is het nodig, dat een
in Driehuis nog bestaand gedeelte van het
Wijk aan Zeeërvoetpad aan het openbaar
De aan dit pad staande woningen zijn
afgebroken.
ADVERTENTIE
KONINGSPLEIN 10
TELEFOON 4886
ADVERTENTIE
Wü lessen uitsluitend met
de nieuwste Taunus 1955
Speciale lesmotor beschikbaar
Gediplomeerde instructeurs
Verkeerstheorie
Technische lessen
ZEEWEG 275 - TELEFOON 4333
KENNEMERLAAN 136 - TEL. 5000
IJMUIDEN
KERKERINKLAAN 7 - SANTPOORT
TEL. 7086
LUXE VERHUUR
Vrijdag kwamen in IJmuiden binnen:
Twente van Rotterdam. Bodmin Moor van
Portsmouth. Spika van Rotterdam. Arctu-
rus van Rotterdam. Nyenstein van Hanker-
gudas; Astron van Norflok; Adna v. Rouaan.
Dacosta van Rochester. Tyro van Parr. Boge-
sund van Antwerpen. Zanzibar van Swansea.
Polaris van Grampfors. Anglo van Archan
gel. Kermia van Noordzee. Werrastein van
Antwerpen. Osiris van Rotterdam. Ivoorkust
van Dahar. Wario van Londen.
Vrijdag vertrokken: Campero naar Buenos
Aires. Meise naar Rotterdam. Navarchos
Koundouriotis naar Sydney. Atlantic naar
Liverpool. Tessa naar Duinkerken. Texel-
stroom naar Manchester. Ariadne naar Ham
burg. Kermia naar Noordzee. Paramout n.
Vyle. Rita naar Gothenburg. Pascho naar
Gothenburg. Araliz naar Lulea. Nyenburgh
naar Stockholm. Fountain Abby naar Rot
terdam. Armgard Plöger naar Paramaribo.
Bomma naar Frederikstad. City of Gent n.
Rotterdam. Silurnen naar Geon.
Bus
Het is de eerste dagen' na
het hervatten der scholen niet
gemakkelijk geweest voor
schoolbuskoetsier Spanjaard,
om de eindjes aan elkaar te
bevestigen.
Deze man moest maar zien,
hoe hij zijn honderden kleine
klanten op tijd ter schole be
zorgde en ze na afloop weer
binnen redelijke duur thuis
bracht. Doordat er allerlei an
dere bezigheden tussendoor
liepen met het oog op het
schoolzwemmen en de ver
plaatsing van één der kleuter
scholen, die hij al jaren ijve
rig bedient, paste zijn leg-
kaartje soms niet helemaal en
hobbelde hij met zijn bejaard
groen busje enigszins zenuw
achtig door Velsen.
En de ouders maar wachten
op hun telgen, wetende welis
waar dat deze telgen bij Span
jaard op moeders schoot zaten,
maar niettemin enigermate
ontstemd zijnde over de ver
traging in de huishouding, die
de schoolbusdienst opleverde.
Er is nu verbetering in ge
komen en als over luttele
maanden de nieuwe bus komt,
wordt het een nog gladdere
dienstregeling, terwijl de kind
jes ook niet zo in de verdruk
king hoeven te zitten. Ieder
een doet erg zijn best en een
beetje geduld wordt straks ze
ker fraai beloond.
Sleutels
Sinds enige dagen verkeert
een der raadhuisbodes in alle
staten van onrust. Hij verloor
namelijk bij het aanplakken
van door de overheid opge
stelde geschriften, die een
iegelijk behoort te weten, doch
niemand ooit leest, in Sant
poort zijn sleutelbos. Bij het
Stationskoffiehuis, maar dat
zegt niets ten nadele van deze
bode, die ik heb leren kennen
als een rechtschapen man, die
nimmer troost zal gaan drin
ken in overheidstijd.
Na alle pogingen te hebben
aangewend om deze sleutels
terug te krijgen er zijn be
langrijke gemeentelijke bij
vraagt deze bode, die naar de
naam Noordman luistert langs
deze weg ietwat moedeloos:
Wie in Santpoort rammelt met
mijn bos? Hij melde zich alsje
blieft.
99
DOOR IJMUIDENS Middenhavenstraat fietste de eerste Sep
tember 1930 een twintigjarige jongeman met een aardbeienslof
achterop de fiets gebonden, die rammelde van het gereedschap
en aldus het eerste halfje van de honderdduizend vertegen
woordigde.
Meneer Hendrik Zwart was als directeur onderweg naar zijn
eigen fabriek in de Middenhavenstraat en al stonden er dan
geen dichte hagen van werknemers om de ondernemer juichend
in te halen en al ivas de hele fabriek een schamel en zéér leeg
lokaal: Henk zou het wel klaren, dacht hij. Hij heeft juist
gedacht.
ALS VANMIDDAG DE BIMIJ open is en uw kinderen zeuren
om de draaimolen, zult ge ongetwijfeld de moed opbrengen het
jaarlijks feest op en bezijden het Marktplein te frequenteren:
een festijn, dat elke Septembermaand steedse allures aan
neemt. Mag ik uit de veelheid der inzendingen ten jaarbeurzé
een paar kleine, verdoken standen lichten, die uw speciale en
hoogst-gewaardeerde aandacht verdienen, al mag ik na aan
schouwing van alle goede zaken aan het Marktplein gerust
verklappen, dat alles het bezien waard is zowel voor u, me
vrouw als voor u meneer, die monkelend terzijde pleegt te
staan als de dames verrukte gillen slaken bij breimachien en
Smyrnawerken.
Hij heeft het geklaard. .Nu,
vijfentwintig jaar na dato,
staat het nieuwe bedrijf aan
de Haringkade er als overtui
gend bewijs, dat een begin op
een schoen en een (aardbeien)-
slof leiden kan tot een levens
succes, als de man er achter
maar wil en kan.
Er kwam personeel.
Een kleine duvelstoejager,
die nog maar net de kniebroek
ontwassen was en naar de
naam Arie Borst luisterde en
deze jonge borst heeft in die
dagen van Olim aan de Mid
denhavenstraat pijpen gebogen
en ijzer gesmeed dat de drup
peltjes er tappelings van over
zijn snuit holden.
Tegen de crisis in bokste
Henk Zwart zich een eigen
paadje: het ging. Met vallen
en opstaan en nog weer eens
vallen, maar toen de oorlog
uitbrak was er een iets groter
fabriekje door de tegenstroom
der economie gesleept, dat een
naam had gekregen in IJmui
den.
Een paar bommen hebben
gepoogd dat werk van vele ja
ren plat te leggen, maar Zwart,
die ze bij zijn voetbalclub WIJ
„Black" noemden (en nog
noemen), heeft dat niet ge
doogd: na de bevrijding is de
weg omhoog vervolgd en aan
de Haringkade verrees een
1 statige machinefabriek, die
niets meer gemeen had met de
aardbeienslof en de fiets van
1930.
In 1949 begon de scheeps
bouw en was „Black" hele
maal thuis: bij de kotters.
Want kotters hebben zijn lief
de, al is het goedgetuigde
scheepje thuis ook niet uit te
vlakken, (want op de koers
van zijn vrouw heeft Henk al
die jaren safe gevaren) en al
is er over de kotter in de ka
mer wel eens ruzie geweest.
Dat geschilderde schip aan de
wand ging haar namelijk lich
telijk vervelen, maar de baas
piekerde er niet over, het ding
weg te doen. Een kotter al
is het een geschilderde weg
doen?
Néé, een kotter opknap
pen en vaarklaar maken dat
is zijn enige, volstrekte lief
hebberij geworden, al wordt
er ook wel eens wat gefoto
grafeerd en gefilmd de laatste
jaren.
Zaterdag de 10e September
komt er 's middags een re
ceptie van voor de relaties en
de kennissen en 13 September
volgt er een personeelsavond
in de nieuwe fabriekshal aan
de Haringka.
Mag ik mijn nederige geluk
wensen aan des heren Zwarts
voeten vlijen? En hem nog een
hele kottervloot op zijn levens
pad toewensen?
Want voor de meneren is er
ruim voldoende divertisse
ment, waarmee ik bepaaldelijk
niet wil doelen op de aanmin
nige dames, die IJmuidens
middenstand strategisch ach
ter de stands heeft opgesteld;
meer echter op de machine
rieën voor kantoorgebruik, die
steeds verder blijken door te
denken, de inzendingen der
industrieën, welke nu ook ter
BIMIJ vertegenwoordigd zijn
om onder meer de trots van
onze Hoogoven- Van Gelder
en Plaatwellerij-mannen gaan
de te houden.
Maar het gaat mij thans niet
om deze ondernemingen, welke
zich blijkens hunne jaarbe-
richten heel wel weten te be
druipen, maar om de kleinere
goden op minder-materialis-
tische leest geschoeid, die dat
niét kunnen. Zoals de Dieren
bescherming, afdeling Bever
wijk en Velsen, die allerlei
grote plannen te vuur heeft,
maar ze misschien zal moeten
laten aanbranden omdat er
geen geld is. Wie daar een
lootje koopt, weet zeker dat
het kwartje goed besteed is en
de fonkelende autoped, de ca
mera en de electrische klok,
die naast een berg andere prij
zen te winnen zijn, zijn zeker
niet te versmaden. Het gaat
mij ook om de kankerbestrij
ding, die volksvijand nommer
één te lijf gaat met de centjes
uit onze portemonnaies en die
daarvoor met toenemende he
vigheid aanvulling harer pe-
gulanten behoeft het gaat
mij om al die andere goedwil
lende instellingen, waarvan de
BIMIJ getuigenis aflegt en die
een kwartje opperbest kunnen
gebruiken De Hoop, het Ro
de Kruis en noem maar op.
Het gaat mij bovendien en
bovenal om de achtergrond
dezer jaarmarkt, zijnde het
bouwfonds der Doopsgezinde
Gemeente, dat in deze BIMIJ
een uitermate geslaagde uiting
en een welkome kas-magneet
heeft gevonden, want al zijt
ge niet Doopsgezind van-huis-
uit, het zal ook u ter harte
gaan, het werk der kerken al
tesaam in deze IJmond te
steunen, geheel buiten over
tuiging en religie om, maar
zuiver in het sociaal-mense
lijke vlak bezien.
Grint
Een nabuur schrijft mij on
gerust, hoe het mogelijk is, dat
mannen langs de dreven trek
ken, aanbellen aan hxdzen, die
in het bezit van een tuin-met-
grint zijn en dan de beheer
sters of beheerders dier wo
ningen de onverwachte vraag
stellen, of zij een paar „kuub"
grint willen kopen. Omdat zij
die „kuub" toch over hadden
en nu te koop aanbieden tegen
een schappelijk prijsje.
't Lijkt me een kuub met
een luchtje, buren. Niet kopen.
RUAZ en jaarbeurs
In het Antonius ziekenhuis
zal de BIMIJ deze week niet
op het radio-menu ontbreken:
de RUAZ geeft in haar uit
zending van Zondagochtend
een reportage van de opening.
En verder is er een gramo-
prysvraag en wentelen er vele
nieuwe zwarte schijven.
LAMPENIER
„Salto Mortale" (Thalia, Vrijdag t/m.
Zondag) Het aantal circusfilms is legio en
deze Duitse zal waarschijnlijk wel niet de
laatste zijn, al blijkt het zo langzamerhand
wel moeilijk te worden, nieuwe veriaties
op.de in dit genre gebruikelijke intrige te
vinden. In „Salto Mortale" is men daarin
echter geslaagd: de variant bestaat hierin
dat de rivaal van de leeuwentemmer, die
naar de gunsten van de directeursdochter
dingt, nu eens niet een collega is, maar
een bankbediende, die bij het circus gedé-
tacheerd wordt om toe te zien of het
bankcrediet wel goed besteed wordt en
wiens aanvankelijk uitsluitend zakelijke
belangstelling al heel gauw door roman
tischer gevoelens wordt verdrongen. In de
motorische jongeren zal bekoren, want er
wordt rijkelijk in gevochten, met degens,
met pistolen, met kanonnen. Een piraten-
verhaal uit de tijd van de zeilschepen.
De rol van Biran Hawke is geknipt voor
Errol Flynn en die van Spitfire eveneens
voor Maureen O'Hara. Ze leveren een spel,
dat opwindend en boeiend is.
Margot Hielsche en Frits v. Dongen in
„De salto des doods" (Thalia).
stille strijd met de dompteur is hij de over
winnaar, al moet hij er dan ook voor de
leeuwenkooi in om zijn geliefde tegen de
boze intenties van een woedende leeuw te
beschermen. Dit is een der hoogtepunten
in de film, die en passant talrijke facetten
van het leven der circusartisten belicht,
zowel de vrolijke als de tragische.
„Gangsters zonder genade" (Thalia,
Maandag t/m. Woensdag). Deze glasharde
misdaadfilm brengt de huiverende bezoe
ker in contact met de verwording, die in
bepaalde Amerikaanse kringen direct na
de oorlog als een golf over de menden
sloeg: op wat er in Miami gebeurd is, toen
de senaatscommissie de gangsters „ver
dreef" naar deze luxe badplaats, is dit ver
haal gebaseerd en het siert de Amerikanen
steeds weer, dat zij scherp hun eigen fei
len zien en wensen te erkennen. Met Bany
Sullivan als Mick Flagg en Luther Adler
als de bendeleider Brill is dit haast on
waarschijnlijk meedogenloze verhaal on
danks alle negativismen een teken aan de
wand der Westerse beschaving, geworden:
dat de sensatie er ook wel eens bij moest
komen is nauwelijks te vermijden.
„De afvallige" (R e x, Vrijdag t/m.
Maandag) Leo Joannon's flim „Le De-
froqué", in het Nederlands vertaald „De
afvallige", roept op het beeldvlak een af
vallig priester, die in krijgsgevangenschap
nog eenmaal zijn vroegere functie vervult
door een stervende priester te bedienen.
Zijn vx-iend wordt daardoor zo getroffen,
dat hij roeping tot het priesterschap gaat
gevoelen. De afvallige probeert de jonge
man daai'van af te houden. Hij beproeft
alles, maar de jongeman zet door. Op de
dag van zijn wijding wordt de jonge pries
ter door de afvallige vermoord. Op dat
ogenblik yoltrekt zich aan de wanhopig
vertwijfelde het wonder der genade. Hij
geeft de strijd tegen de God, die hij wilde
vei-loochenen op. Hij buigt voor hem het
hoofd. Hij is weer priester. Wanneer de
politie hem arresteert zegt hij op de vraag
wie hij is: „Maurice Morand, prêtre ca-
tnolique" „Maurice Morand, katholiek
priester".
Er is zelden een film gemaakt, waarin de
verschrikkelijke innerlijke strijd van een
zich verbeten tegen zijn staat kerende af
vallige zo grandioos werd zichtbaar ge
maakt, zo dooi-dx-ingend en machtig, zo als
van minuut tot minuut gevolgd in haar
ontwikkeling tot het dramatische einde, dat
tegelijk de triomf der genade is. Een film,
die vooral de katholieken onder de lezers
zal aanspi-eken, omdat heel haar wezen
katholiek is, haar attributen alleen begrij
pelijk in hun expressie door de kennis der
katholieke leer en liturgie. Joannon heeft
niet geaarzeld de scènes aan te zetten: ze
zijn wel eens van een overvloedige drama
tische kracht. Men stapt over dat bezwaar
heen. Hij kon vaak niet anders om de ge
heimste innerlijke roerselen aanschouwe
lijk te maken, in Pierre Fresnay vond hij
een hoofdrolvertolker, die al zijn intenties
vei-mocht uit te drukken. Een prachtige
film van zuiver en gaaf gehalte.
De arend van Madagascar" (Rex, Zon-
dagmiddag) is een film, welke vooral de van de gorilla."
„Eskader 8 keert terug" (L u x o r, Vrij
dag tot en met Maandag). Deze sterk ge
romantiseerde documentaire heeft ten
minste dit voor op het gros der oorlogs
films, dat de humane inslag niet verwaar
loosd werd. Het in Technicolor opgenomen
verhaal biedt een aantal uitermate fasci
nerende momenten zo zelfs, dat het op
zulke ogenblikken de vraag wordt, of een
film als deze toch weer niet appelleert aan
de minder gunstige zijden van het mense
lijk kaï-akter.
„Liefdesroes" (L u x o r, Dinsdag tot en
met Donderdag) De geschiedenis van de
man, die zijn echtgenote verlaat om zijn
geluk te zoeken bij een meestal aantrek
kelijker en met meer uitex-lijk schoon be
deeld meisje is niet nieuw. En ook in deze
film met Frangoise Arnoul en Raf Vallone
is men er niet in geslaagd dit probleem op
een originele wijze tot een oplossing te
brengen. Frangoise Arnoul is dit keer het
meisje, dat na tientallen avontuurtjes haar
hart verliest aan een getrouwde man, die
ondanks het feit, dat hij beseft, dat hij zijn
vrouw in het ongeluk stort steeds weer zijn
vriendinnetje opzoekt.
Tenslotte besluit hij met zijn nieuwe
„enige" liefde te emigreren en op deze
wijze alle moeilijkheden op te lossen. Dan
pas ziet het meisje in, dat zij vex-keerd
gehandeld heeft en op het laatste moment
trekt zij zich terug. Het camerawerk valt
in deze film voornamelijk te px-ijzen in de
landschap-opnamen. De regie kon de af
faire niet boven het normale peil verheffen.
Zondagmiddag is in L u x o r te zien „Een
avond in de opera" en „Eskader acht keert
terug."
-Gezworen kameraden" (Kennemer
Theater, van Vrijdag tot en met Woens
dag) Laurel en Hardy houden er een
bijzonder soort kameraadschap op na die
zxch na verloop van tijd uit in wederzijdse
onaangenaamheden, waarvan de „dunne"
over het algemeen het slachtoffer is.
Kwaad bedoeld, och neen, dat is het alle
maal niet, hun onderlinge onenigheid is
meer een uiting van teleux-stelling over een
wereld die zó inconsequent is. Deze twee
„omgekeerde" wijsgeren hebben hun eigen
logica, een kindei-lijk, maar hardnekkig
soort en dat is het geheim van hun lach
verwekkende verrichtingen. Zij pogen zich
niet dwaas aan te stellen, integendeel, zij
treden het leven met volle ernst en toewij
ding tegemoet, maar ze hebben zich vante-
voren in hun hoofden gesteld dat het zus
en zo verlopen zou. maar onverandex'lijk
blijkt het anders te gaan en zijn er storende
omstandigheden, die hun idylle vernietigen;
ze komen van het ene ongeluk tot her
andere en het resultaat is gewoonlijk een
catastrophe aanschouwd door een zaal-
in-lachkramp.
Wat ze eigenlijk beleven, ach, het is de
moeite van het navertellen nauwelijks
waard; het verliest bovendien zijn lach
wekkende functie wanneer het in een paar
nuchtere woorden wordt opgesomd. Het is
om te zien, om mee te makexx: hoe een
ongeluk langzaam voorbereid wordt en ein
delijk tot een mateloze explosie komt.
Ze worden niet bij de filmartisten van
de eerste orde gerekend, deze potsierlijke
Amerikanen, maar ze zijn mensen die hun
vak vei'staan tot in de perfectie.
„De Klauw" (W.B., van Vrijdag tot en
met Maandag) De misdaad en geweten
loze lieden blijven het doek van het W.B.-
theater volgende week ontsieren, want de
massieve Broderick Crawford staat in de
„Klauw" klaar om onder zijn ogen een
moord te laten plegen, de dader te laten
ontsnappen en daarna een grimmige strijd
met een bende ruwe bonkige gangsters, die
havenarbeiders teiToriseren, aan te binden.
Bruut geweld, listige manieren en een
Amexükaans opgezette achtervolging zullen
de paar liefhebbers, die belangstelling voor
dit soort films hebben, van de stoelen doen
opspringen.
Zondagmiddag worden in W.B. ontx-old
„Om het goud van Nevada" en „Het teken
