Nachtelijk, hooggestemd gesprek
over de IJmond-Noord in raad
V elsens raad steunde van harte avondlyceum
Waar blijft de mens
in het plan
Gilden-onteigening ontmoette
aanvankelijk weer tegenstand
Geen tweede hasis-industrie in IJmuiden
Openbare leeszaal en
katholieke directrice
Godfried Bomans sprong
„van de hak op de tak"
Heemskerk
(Jastricum
Het dure Vermeulen-
museum
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1955
9
Royaal met water
Bedreigde industrie
Ademnood
Nachtelijke viering
Trein en
Geen basis-industrie meer
Spreken met twee
IJmonden
Het antwoord
Buitenlandse oorlogs
bodems passeren IJmuiden
Filmavond voor
aspirant-emigranten
„DIJV" viert derde
lustrum met feestavond
„Het verleden keert weer"
bij „Vriendenkring"
Forum-avond van
Raad van Overleg
Kapelaan Friebel neemt
afscheid
H. Laros speelde blind
en simultaan
Foto-studieclub in
oprichting
Agenda voor Beverwijk
Nieuwe huisvesting
commissie
yy
yy
DE BEZWAREN tegen het ontwerp-streekplan IJmond-
Noord zijn gisteravond in Velsens raad aanleiding geweest
tot een voorlichtend verhaal van Velsens directeur van
Openbare Werken, ir. D. N. Dammers, en van een nachtelijke
discussie over deze bezwaren, waarbij de heer v. O s v. d.
Abe el en (Arbeid) scherp en duidelijk naar voren bracht,
dat de vestiging van een nieuwe basis-industrie in de
Zuidelijke IJmond het gevaar zou opleveren van een over
belasting van dit gebied. Aan de andere kant zou volgens
hem het gebruik van het duin voor het zetten van nieuwe
woongebieden geen ramp voor de recreatiemogelijkheden
hoeven te betekenen. De heer Nuyens (Kath.) roerde aan,
wat in eerdere beschouwingen in dit blad reeds naar voren
werd gebracht: waarom vult men de IJmond-Zuid niet
meer op ten voordele van de Noordelijke cultuurgronden?
Wethouder Verbeek (openbare werken) gaf een groots
antwoord op deze vaak grootse critiek hij hield de raad
voor, dat dwars tegen alle planologie in de geschiedenis
haar eigen bedding bepaalt en dat het niet ondenkbaar is,
dat de voorkeur van de arbeidende bevolking zich metter
tijd op Velsen-Zuid als woonoord richt inplaats van op de
IJmond-Noord. Tegen een tweede basis-industrie in de
IJmond-Zuid verzette ook hij zich als mens zoals hij
uit de menselijke hoek dit ganse probleem beschouwde en
tegelijkertijd betreurde, dat de IJmond-planalogie zo weinig
rekening houdt met diezelfde mens.
yy
Ir. D. H. D a m m e r s, Velsens directeur van het bedrijf van Openbare Werken heeft
dus gisteravond laat, bij wijze van intermezzo van de gemeenteraad, de bezwaren
tegen het ontwerp voor het streekplan IJmond-Noord ontleed en toegelicht. Dat hij
daarbij de voorgeschiedenis op planologisch niveau moest aanroeren de interim
rapporten, de instemming van de ministerraad en de opdracht van G.S. aan de pla
nologen om bij het opstellen van het streekplan rekening" te houden met het interim
rapport IJmond werkte op zichzelf wel verduidelijkend.
Het voorontwerp-1952 is tenslotte als
ontwerp-streekplan ter visie gelegd, de be
zwaren er tegen had de raad deze avond
te behandelen. Al houdt de toelichting op
het ontwerp rekening met de eerder ge
opperde bezwaren, er blijven er nog legio
over: op bepaalde onderdelen wordt bij
voorbeeld gesteld dat de Hoogovens straks
20.000 werkers tellen, die op een areaal
van 640 hectare hun „basis-industrie" zul
len vinden. Daarnaast sluit ten oosten aan
de strook van de hinderlijke chemische in
dustrie en ten derde wordt op een gordel
van aanhangende industrieën gerekend.
Kleinere bedrijven worden tenslotte onder
gebracht in een vierde strook en „beperkte
industrie" vinden langs de randen der ba
sisindustrie en van de bestaande industrie
hun vestigingsplaats.
Het Gilden-plan is het enige uitbrei
dingsgebied in Velsen-Noord, daarnaast
nog uiteraard zijn Beverwijk en Wijk aan
Zee met hun bekende uitleg der stadskern
bezig: de „Schulpen"-wijk is hier buiten
gehouden, als vallende onder „bestaande
bebouwing". Het streekplan is zeer royaal
met het verkeer te water omgegaan, meen
de de heer Dammers; de bestemmingen
voor weg- en railverkeer zijn evenzeer
veel-omvattend opgelost.
Zelfs met het structuurplan d.d 1950, ge
concipieerd door Velsens en Beverwijks
stedebouwkundigen komt het ontwerp-
streekplan in grote lijnen overeen maar
uit de détails springen de afwijkingen naar
voren.
Samenvattend meende de heer Dammers,
dat voor de Staalmeubel-fabriek weinig
goeds uit het ontwerp-streekplan te voor
schijn komt, evenmin als voor het bedrijf
van Hoogenbirk, wier verwachtingen nu
ten dele in rook opgaan wat hun uitbrei
dingsmogelijkheden aangaat.
De papierfabriek ziet eveneens haar
groei belemmerd zij wordt doorsneden
door een snoer van beperkte industrie: de
gebruiksmogelijkheden van haar terrein
worden op die manier belangrijk ingekort.
De Plaatwellerij kan tenslotte nauwe
lijks ademhalen. Voor het Noordzeekanaal
wordt evenwel een zeer grote ruimte ge
laten, maar ir. Dammers meende dat hier
over haast niet te concretiseren is, omdat
het allemaal nog zulke onduidelijke toe
komstmuziek is. Dat er echter aan de Zui
delijke oever offers moeten worden ge
bracht bij een verbreding van het Noord
zeekanaal: men stelt wel een begrenzing
voor het kanaal aan de Noordkant, maar
Over de sollicitatie voor het directeur
schap van de Openbare Leeszaal te Velsen
kwam van de kant der Katholieke fractie
een onverwacht potje van het vuur: de
heer Nuyens vond het namelijk rond
uit vreemd, dat er een „advies" is gegeven
een bepaalde sollicitante niet te benoemen,
omdat zij Katholiek was en in Roermond
haar opleiding genoot. Dit zou dan met
redenen omkleed zijn: de Katholieken had
den een aparte leeszaal willen hebben en
de gemeente moest dus geen Katholieke
directrice voor de openbare leeszaal enta
meren.
Hij ging er nog even op door: het is de
Katholieken nog steeds een doorn in het
vlees, dat Velsen zo weinig Katholieke
hoofdambtenaren heeft. Maar hij meende,
dat het college het met dit advies, dat uit
bepaalde ambtelijke kringen is gekomen,
moeilijk eens kan zijn.
De heer Van Dongen (C.H.) vroeg
zich af, wanneer die leesbibliotheek nu
eindelijk start; wethouder De Boer zag
dit jaar of vorig jaar een begin op de
scholen.
De ambtenaar, die het college „adviseer
de" gaf geen advies: hij notuleerde uit
sluitend hetgeen de commissie besprak en
was dus bepaald niet in overtreding.
De wethouder haalde de oude leeszaal
historie nog even op: de Katholieken vie
len af bij de poging een algemene leeszaal
te vormen en kregen afzonderlijke subsidie.
Wanneer nu in deze bibliotheek een leider
of leidster werd benoemd die Katholiek
was, zou het bij de niet Katholieken onge
twijfeld groot verzet oproepen, meende de
wethouder, die overigens uitsluitend wens
te te letten op bekwaamheid bij benoemin
gen.
De heer Nuyens kwam terug: hij wil
de ondanks alles diskwalificeren de opmer
king in de notulen over deze kwestie en
achtte B. en W. zelf intelligent genoeg om
de situatie te begrijpen. Men zou er immers
veel meer uit kunnen halen? Van de op
merking dat een ambtenaar geen schuld
treft, nam hij gaarne acte, waarmee het in
cident gesloten was.
XOOC<X>C>CCCCCOOOCOCOCOCC<XXXXXXXXCCOOCOCOCCGOCCOCCCCCCOO:
O
o Om kwart over één brak plotseling de
H spanning in de Velsense raad, toen de
heer J. v. Os v. d. Abeelen tot de ont-
o dekking kwam, dat wethouder R. Ver-
o beek al vijf kwartier jarig was. Er is
de jarige, die het zichzelf niet eens
gerealiseerd had, een haastige bloemen
hulde bereid en de raad bracht ondanks
het vroege uur een hartelijk en gemeend
applaus op: dat door de wethouder in
dank werd aanvaard.
!OCCOOOCXXXX)OCX>OOOOOCCICOCCC)OCOCCOCOOCOOOQOOOOODOOCOCXXXX<
laat de Zuidoever in het onzekere. Dit is
echter nooit eenzijdig te zien en het kan
onmogelijk goed gaan, de zaken uit hun
verband te rukken.
Ook het spoorwegverkeer- het befaam
de „omleggingsplan" heeft heel wat be
zwaren ontmoet: nadat enige jaren geleden
de keus gesteld werd het spoorwegverkeer
langs de bestaande banen met enkele af
takkingen te leiden óf een nieuwe trace
ring te leggen, is er nu een dualistische op
vatting ontstaan: handhaving van de be
staande banen maar tevens aanleg van
nieuwe.
Het spoorwegemplacement, dat ten Oos
ten van Schulpen dreigt te komen kan
evenmin veel waardering oogsten bo
vendien zal de begrenzing van de Noorde
lijke Velsense woonwijken door spoorem-
placementen een weinig-fraaie stedebouw-
kundige oplossing blijken te zijn.
Heel vreemd is ook de aanduiding in
het ontwerp van de Sluisweg benoorden
het kanaal als.... fietspad, evenals het
ontbreken van de pontenverbinding.
Het was elf uur geworden maar de raad
beet door: men wilde de agenda voltooien,
liever dan Donderdag weer bijeen te ko
men. Voor de vergadering echter op de
normale wijze werd voortgezet, hebben di
verse raadsleden de kans gegrepen, hun
licht omtrent bepaalde détails bij de heer
Dammers op te steken.
Maar daarna is er nog eens uitvoerig
van gedachten gewisseld.
De heer v. O s v. d. A b e e 1 e n (Arbeid)
roerde ter inleiding nogmaals de trom over
de haast belachelijke wijze van documen
tatie, die hogere oz-ganen aan dit plan ga
ven. Verder is er zo geheimzinnig met de
IJmond-materie omgesprongen, dat het
pijnlijk werd: waarom zijn deze dingen niet
normaal in grote oplaag verspreid? Hij
filosofeerde over het IJmond-beginsel.
Zeer materieel werd hij daarna echter,
zeggende dat het streekplan bijvoorbeeld
over de opslagterreinen van Van Gelder
wat geringschattend heenloopt omdat er
toch niet zulke kostbare materialen liggen
terwijl er soms voor 30 millioen aan
hout opgetast is. Met de grootste nadruk
sloot hij zich ook aan bij de bezwaren op
het punt van de detaillering van het Noor
den en het gelijktijdig niet-noemen van
het Zuiden.
Tegen het stichten van een basis-indu-
strie in de Zuidelijke IJmond ontwikkelde
hij eveneens nadrukkelijke critiek. De
moeilijkheden zouden er alleen maar gro
ter door worden alleezi al op het stuk
van huisvesting en de teisteringen door
rook en smook. Men loopt daar vaak al te
makkelijk juist over deze menselijke facto
ren heen.
Mocht West-IJmuiden die basis-industrie
moeten huisvesten, waarom daar dan geen
woon-eenheden in of bij de duinen, vroeg
de socialistische fractiepraeses zich af.
Het hele schaars-bezochte complex, de
Kennemerduinen eiz de Waterleidingduinezz
benoorden Wijk aan Zee vormen nog
zulke enorme longen, dat er niet zoveel
bezwaar tegen zou zijn een klein stukje
van de duinen af te knabbelen voor nieuwe
woonwijken.
Hij miste in het hele IJmond-streekplan
een prognose over de economische en de
sociale consequenties van de komende op
stuwing een gemis, dat hem bepaald
pijnlijk had getroffen, even pijnlijk als het
voorbijzien van allerlei industriële belan
gen van bijvoorbeeld de vertrouwde IJ-
mond-fabriek van V G Z.
Dat de IJmond-geest vaardig zal moeten
worden over de IJmond-mens wenste ook
hij; dat een omleggingsplan bijvoorbeeld
door Velsen fel wordt gecritiseerd en door
Beverwijk met gejuich wordt begroet is op
zichzelf bedenkelijk. Hij hoopte, dat hierbij
aan Velsens kant volkomen integere argu
menten hebben voorgezeten.
De KVP-fractie kon zich daaraan refe
reren. De agrarische aspecten kregen van de
heer Nuyens nog een aparte beschou
wing; hij gaf uiting aan een diepe be
zorgdheid over de komende vernietiging
van cultuurgrond.
Waarom kan de bevolking in het Zuiden
niet worden uitgebreid tot 90.000 met be
houd van cultuurgrond in het Noorden?
Waarom kan de lage duingrond geen tuin-
bouwareaal worden? Het waren vragen,
die hem tot de kernen van het IJmond-
probleem voerden, omdat hier tot uiting
kwam dat een „omzwaai" van het IJmond-
plan nog niet eerder zo sterk in het open
baar is geuit.
Tegen enen kwam wethouder Verbeek
met een wei-gedoseerd antwoord: achter
de tekentafels is vaak niet voldoende re
kening gehouden met de plaatselijke con
stellaties.
Zelfs al zou het streekplan bindend zijn,
dan nog is de loop der historie niet altijd
te dwingen: dit streekplan zal heus nog
wel eens veranderd worden.
„In deze wetenschap zal het de raad
misschien wat makkelijker vallen de zaak
te accepteren", zei hij. „Maar ik meen toch
wel, dat het nationale belang wat al te
zwaar speelt en daarmee de Hoogovens,
in al hun conjunctuurgevoeligheid".
Over de verdeling van de bevolking over
de IJmond zal nog wel het een en ander te
zeggen zijn, ging hij voort: de mensen zul
len veelal niet gelukkig zijn in een uit de
grond gestampte stad in het Noorden en
als de mensen liever in het Zuiden, buiten
de rook der industrie, wonen, zal daar niet
veel tegen ondernomen kunnen worden. In
dat verband is het nimmer aanvaardbaar,
dat bij IJmuiden een tweede basis-industrie
wordt gevestigd, die over Velsen uitblaast,
wat Beverwijk als schadelijk ervaart. Dat
in het algemeen de mens verwaarloosd
werd in het ontwerp-streekplan, achtte de
wethouder ronduit ergerlijk „hoé de
mens hier zal moeten leven, hoe het school
kind moet ademen in een gebied, dat
zelfs geen beukebomen groot kan brengen,
schijnt niet belangrijk te zijn".
Inmiddels voorzag hij, dat het grif aan
vaarden van het omleggingsplan in Vel
sen-Noord door Beverwijk (en de critiek
daarop door Velsen) wel eens een nadeel
voor de bewoners zou kunnen opleveren.
Er kwam een motie uit de Katholieke
koker: een door alle fracties gesteunde
aandrang om vooral de schade van hon
derden hectare cultuurgrond voor de
agrarische bevolking duidelijk bij de ho
gere bestuui-sorganen kenbaar te maken.
Op suggestie van de socialisten nam het
In het Brusselse Noorder station heeft de tegenwoordige stationschef, de heer Leroy,
Maandag een ijzeren koffertje geopend, dat op 27 September 1841, dus 114 jaar
geleden, door Koning Leopold I van België werd ingemetseld in de eerste steen
voor het toen in aanbouw zijnde Noorderstation. Het koffertje werd teruggevonden
bij het slopen van de oude resten van dit station. Het bevatte geldstukken geslagen
uit goud, zilver en brons, welke uiteraard zeer goed bewaard zijn gebleven.
Onder bevel van de commandant van de
42ste divisie torpedobootjagers van de Ver
enigde Staten, kapitein-luitenant ter zee
Ch. A. Burch van de Amerikaanse marine,
bezoeken de torpedobootjagers USS Eugene
A. Greene, commandant kapitein-luitenant
ter zee D. F. Larkin, en USS Bristol, com
mandant kapitein-luitenant ter zee F. J.
Goroczyk van 27 September tot 3 October
Amsterdam.
De Eugene A. Greene meet 2450 ton en is
geheel ingericht voor radar-verkenning
(z.g. „radar picket destroyer"), USS Bristol
meet 2200 ton standaard-waterverplaatsing.
Van 24 tot 28 October bezoekt een smal
deel van de Canadese marine onder bevel
van de senior Canadian officer afloat (At
lantic), commandeur E. P. Tisdall, Neder
land.
Van dit smaldeel zal het vliegkampschip
HMCS Magnificent onder bevel van kapi
tein ter zee A. H. Glaedow Storre te Rot
terdam binnenlopen, terwijl de torpedo
bootjagers HMCS Haida. commandant ka
pitein-luitenant ter zee V. Browne, HMCS
Huron, commandant kapitein-luitenant ter
zee R. A. Webber, en HMCS Micmac, com
mandant kapitein-luitenant ter zee E. T. G.
Madgwick.te Amsterdam worden verwacht.
HMCS Magnificent was oorspronkelijk
een zusterschip van Hr. Ms. vliegkamp
schip Karei Doorman. In de loop der jaren
is echter aan beide schepen vrij veel ver
bouwd en vertimmerd, zodat er thans dui
delijke verschillen zijn.
Ten slotte wordt van 19 tot 24 November
te Amsterdam verwacht het 11.000 ton
metende Britse depot-schip voor torpedo
bootjagers HMS Tyne, welk schip thans
vlaggeschip is van de commander-in-chief
Home Fleet.
college de motie spontaan over en het dé
bat werd besloten met een stemming over
het bezwaarschrift tegen het ontwerp-
streekplan. De communisten waren tegen -
maar niet tegen de motie. Met een dank
baar slotwoord jegens de dienst voor Open
bare Werken voor alle goede voorlichting
werd de raad om kwart over één gesloten.
Voor hen die willen emigreren, wordt
cp Dinsdag 4 October in het Beverwijkse
KSA-gebouw een filmavond gegeven door
een reis- en passagebureau. Vertoond
woi-den films over Zuid-Afrika, Canada en
de Verenigde Staten van Amerika.
Ter gelegenheid van het vijftienjarig
bestaan van de Kennemer Hengelsport
vereniging „De IJzeren Voorn" wordt op
Donderdag 29 September in het Luxor
Theater een cabaretavond gegeven voor
leden en donateurs. Het programma wordt
verzorgd door het gezelschap van Tonv
van Zwol.
Op de openingsavond van het nieuwe
cursusjaar van de Mater Amabilisscholen
te Beverwijk hield de Haarlemse auteur
Godfried Bomans een bloemlezing over
van zijn hand gepubliceerde werken. De
presidente van de Mater Amabilisstichting,
mej. F. Bokeloh, sprak in haar openings
rede de wens uit, dat de leerlingen de
school regelmatig zouden blijven bezoe
ken tijdens het cursusjaar, opdat met het
mooie startgetal van 170 ook geëindigd zal
kunnen worden. Zij gaf hierna de heer
Bomans het woord, die enkele fragmenten
voordroeg uit zijn allereerste werk „Pieter
Bas", geschreven in de vijfde klas van het
gymnasium. Hierna gaf hij enkele stukken
uit „Buitelingen" weer en na de pauze
kwam uit „Kopstukken" zijn visie op het
St. Nicolaasfeest aan de orde; met zijn kos
telijke korte karakterstukjes als „De
Brandmeester", „De Worstelaar", „Een
dagsvlieg" èri „De schatrijke bramenpluk
ker" werd de avond besloten.
Na afloop dankte de voorzitter de heer
Bomans voor de geestige wijze waarop hij
bestuur, docenten, genodigden en leerlin
gen had onderhouden.
De R.K. toneelvereniging „Vrienden
kring" te Heemskerk geeft op Zondag 2
October in zaal Dam een opvoering van
het toneelspel „Het verleden keert weer".
Georganiseerd door de R.K. Raad van
Overleg te Heemskerk vindt vanavond
(Woensdag) in zaal Nijman een forum
avond plaats. Deskundigen op allerlei ge
bied zullen hier de gestelde vragen vanuit
het publiek gesteld beantwoorden.
Wegens het vertrek van kapelaan W. Th.
Friebel naar Rotterdam zal Donderdag in
het Heemskerkse K.S.A.-gebouw een af
scheidsavond worden gehouden. De kape
laan heeft vier jaar in Heemskerk gearbeid
en zich doen kennen als een volijverig wer
ker voor het verenigingswerk. Hij wordt
opgevolgd door pater E. Hollink van de
Kruisheren.
Dc bekende IJmuidense dammer H. La-
ros is Maandag in Castricum de gast ge
weest van de Castricumse damclub „St.
Thomas". De heer Laros speelde in hotel
Sport-Duinzicht allereerst een blindpartij
tegen „St. Thomas" sterkste dammer C.
v. d. Himst, een partij, die de IJmuidenaar
na een spannende en fraaie strijd won.
Daarna speelde Laros simultaan tegen
alle aanwezige leden van „St. Tomas".
Van de 21 partijen won hij er 18, verloor
hij er twee en eindigde er een in rémise.
Er bestaan plannen om in Castricum tot
oprichting van een amateur-foto-studie-
club te komen. Men is thans doende be
langstelling voor deze club bij enige ama
teur-fotografen te wekken en naar het zich
laat aanzien heeft het plan kans van slagen,
zodat binnenkort de oprichtingsvergade
ring verwacht kan worden.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
Woensdag 28 September
Bioscopen
Luxor-theater, 19 en 21.15 uur: „Bekente
nis ener liefde".
WB.-theater: Geen voorstelling.
Kennemer-theater, 19 en 21.15 uur: „Casa
nova's nacht van avontuur".
Groentenbeurs, 20 uur: Bijeenkomst Kath.
Werkn. Middenstand.
DE EERSTE HELFT van de Dinsdagavond, die Velsens raad doorbracht met een om
vangrijke agenda (17 punten) werd tot omstreeks 10 uur besteed aan een serie
besluiten, waarvan de steun aan de stichting van een avondlyceum de belangrijkste
was. Het voorstel kwam er door na ampele discussie, waarbij de raad zijn beduchtheid
uitsprak voor afzuigen van leerlingen van andere (dag) scholen het college stelde
de dames en heren evenwel gedeeltelijk gerust met de opmerking, dat in allerlei
gedétailleerde problemen alsnog voorzien kan worden, indien de raad eenmaal zijn
fiat heeft gegeven zodat op 3 October het jonge lyceum kan beginnen.
Zowel college als raad erkenden de redelijkheid van een „streekschool", op den duur
voortvloeiend uit dit Velsense instituut, het aantal van 60 leerlingen voor het eerste
begin en na één enkele advertentie leek B. en W. eveneens geen slecht begin.
In deze raad, die het geslaagde debuut hoorde van wethouder loco-jburgemeester H.
de Boer, het eerste optreden van wethouder R. Verbeek en de maiden-speech
van de nieuwe Arbeid-afgevaardigde de heer Van Hameien, is voorts het eerder
teruggenomen voorlopige onteigeningsplan voor diverse percelen in de Gilden ter
sprake gekomen. Hierop kwam meer weerstand, maar tenslotte luwde deze na een
weerwoord van wethouder Verbeek, die de raad diets maakte dat er al vele jaren
onderhandeld is over deze grond, zonder enig resultaat en met opzettelijke „prijs
opdrijving" aar. de kant der grondeigenaren.
Voortgaande op eerder gespuide vragen
omtrent het weinig renderende Pieter
Vermeulenmuseum, dat tot nu toe al
31.000 overheidsgeld kostte, wilde de heer
Lips (A.R.) in de aanvang van de zitting
wel eens weten, wat daar aan te doen is;
de heer Van Hameien (Arbeid) maakte
zijn raadsdebuut door hierop aan te sluiten
met de tip: laat de schoolreisjes langs het
museum komen en adverteer daartoe in de
verschillende onderwijs-organen.
Uit de communistische hoek kwam cri
tiek op de hoogte van de huurprijs van de
woningen aan de Prins Hendrikstraat in
IJmuiden-West, die aangekocht werden
het college antwoordde, dat huizen, die
niet meer worden opgeknapt, ook niet
onder de huurverhoging vallen.
Nog steeds beswaren
Het aangehouden raadsstuk over de voor
lopige goedkeuring van de onteigening van
Gilden-gronden, dat de vorige keer niet in
de commissies was geweest en derhalve na
aandrang uit de raad door het college werd
teruggenomen, leverde bij tweede behan
deling weer heel wat spraakwater op: de
heer N ij s s e n (Kath.) had bezwaar tegen
de weinig gedétailleerde toelichting door
B. en W. en stond op nader contact met de
gedupeerden; de heer Tabernal (Arbeid)
refereerde aan zijn vroegere standpunt: hij
was nog steeds niet overtuigd van de nood
zaak dezer onteigening. Als tweede Katho
lieke spreker nam mr. T o n i n o het woord:
dit is een stuk vol kwade kansen, zowel
voor de gemeente als voor de wederpartij,
omdat nog in het geheel niet vast staat,
dat alle oplossingen om tot een minnelijke
schikking te komen, inderdaad zijn uitge
put. Hij bond het college aan zulk een uit
spraak, evenals de heer Kruisman (C.
P.N.) die aan de hand van de beschikbare
stukken nog lang niet tot zulk een ingrij
pende beslissing zou durven komen. Met
steun van mevrouw H e ij k o o p (Vrijheid)
en de heer Markerink (A.R.) echter
met de heer Hartman (Arbeid) als dissi
dent die wist, dat er al vier jaar lang
onderhandeld is, tornde dus de hele raad
nogmaals tegen de ook al debuterende wet
houder Verbeek op.
Die het ten zeerste had verbaasd, dat in
dit ene geval uit vele jaren een hele raad
zich kant tegen een onteigening, die be
paald niet bedoeld is als een afslachting
van een aantal grondeigenaren, maar wel
alle waarborgen biedt voor een eerlijke
behandeling. Inderdaad zijn de onderhan
delingen over deze grond al in 1951 begon
nen, waarbij een vraagprijs naar boven
kwam van 5.tot 6.per vierkante
meter. Dit was te gek en elke poging, om
tot redelijker prjjzen te komen, liep op
niets uit; dit voorlopige voorstel tot ont
eigening is de enige manier om de kloof te
overbruggen, omdat de eigenaren van de
grond zich dan wellicht zullen losmaken
van hun gemachtigde, die het bij de ge
meente blijkbaar wel enigszins heeft ver
korven.
Het dubbele
„Voor de gasfabriek hebben wij het dub
bele betaald", hield de heer Tabernal
vol, die de vraagprijs ietwat verdedigde
door de kosten van de opstallen en de
staat van de te onteigenen grond even vlug
te calculeren. De heer Hartman kreeg
te horen, dat hij wat erg materialistisch
had gedacht; de heer N ijs sen vond ook,
dat de gemeente ook en vooral op de sociale
belangen der gemeentenaren moet letten en
drong aan op hernieuwde onderhandelin
gen. Overigens was de heer Tabernal
niet tegen de onteigening op zichzelf, maar
de noodzaak moest hem nog bewezen wor
den. „Als de stukken in orde waren ge
weest, was er niet zo lang over gepraat",
merkte de heer Markerink op: „waar
om was er geen rapportje van de directeur
van Openbare Werken bij?" Niettemin er
kenden enige raadsleden wel, dat de korte
toelichting van de wethouder verduide
lijkend heeft gewerkt. De heer T o n i n o
hield evenwel het been stijf: naar zijn
mening had er een rapport bij de stukken
moeten liggen met een verklaring van de
hoegrootheid van de prijs: waarom achtte
de gemeente deze vraagprijs te hoog?
O nder-ged ocumenteerd
Tenslotte verdedigde de heer Verbeek
nogmaals de voordracht: de vergelijking
met de grond voor de gasfabriek is scheef,
want dat was midden in de bebouwde kom,
Tuindersgrond is er echter al zoveel ge
kocht, zonder veel moeilijkheden. Als het
dan eens mislukt, omdat de gemeente niet
overvraagd wil worden (en het ware beter
geweest als het college wat gedocumen-
teerder op de proppen had kunnen komen)
gaat het niet aan een querulante grond
eigenaar de hand boven het hoofd te blij
ven houden. Pas in uiterste nood grijpt de
gemeente naar de onteigeningsmogelijk
heid. Overigens sluit het besluit van de
raad een verdere onderhandeling niet uit.
Dit deed voor de heer Tabernal de
deur dicht: de raad heeft de kans nog de
definitieve onteigening goed te keuren. Een
stemming kwam er niet eens van, zodat de
raad zich kennelijk had laten overtuigen.
Avondlyceum en „vluchtschool"
Het te stichten avondlyceum maakte een
hele reeks tongen los: de heer Lips (A.R.)
beet het spit af, maar verzocht direct al
om een besloten vergadering voor enige
vragen van persoonlijke aard. Bij herope
ning deelde de voorzitter (loco-burge
meester H. de Boer) mee, dat in het cura
torium geen lid van het college maar een
door het college aan te wijzen curator
plaats zal nemen.
Mevrouw K I i m p (Arbeid) steunde het
plan in zoverre dat er onder vele volwasse
nen ongetwijfeld grote belangstelling voor
deze mogelijkheid tot uitbreiding der alge
mene ontwikkeling zal bestaan.
Niettemin achtte zij noch de voorberei
ding noch de basis van dit Velsense avond
lyceum voldoende: elders in den lande is
het verloop van de leerlingen zo ongunstig,
dat de 60 leerlingen, die Velsen kan aan
voeren nauwelijks een stevig fundament
voor 'n avondlyceum genoemd kunnen wor
den: de taak is na een volbrachte werkdag
velen op den duur toch te zwaar. Verder
zou zij er niets voor voelen, als de nieuwe
school er toe zou leiden dat ouders hun
kinderen halverwege de opleiding overdag
zouden laten verdienen en des avonds laten
leren. Het feit, dat er zo weinig onderwijs
deskundigen in de commissie zitten en het
ontbreken van contact aangaande de school
met Beverwijk en Velsen had haar even
eens lichtelijk teleurgesteld.
IJ mond-integratie
Als de belangstelling aan de overkant
van het kanaal groter mocht worden dan
hier, dan moet het geen kwestie van lang
bedenken worden om het instituut naar de
Noordelijke IJmond te verplaatsen, meen
de deze afgevaardigde.
Met sympathie had de A.R.-fractie het
voorstel begroet, maar de heer Lips had
toch een aantal vragen in petto, ook in de
richting van het door mevrouw Klimp ge
vreesde leerlingenverloop.
Aanknopend op haar opmerking over de
„vlucht"-neiging, die eventueel door een
avondlyceum zou worden aangewakkerd,
zoals in Haarlem is gebeurd, leek het de
heer Lips beter dit „vluchten" van een
dagschool in de verordening tegen te gaan.
In principe was mevrouw H e k o o p
(Vrjjheid) het met de zaak eens, al zou ook
zjj het liefst een streekschool uit dit lyceum
zien groeien. De Katholieke fractie heeft
bij monde van de heer Van Leeuwen
haar volledige instemming met het initia
tief betoond hij zag het niet als een
vlieg, die van de andere IJmond-partners
wordt afgesnoept, maar als een noodzake
lijke eerste stap: overleg zal daarna zeker
nodig zijn.
Het had wethouder De Boer genoegen
gedaan, dat de nieuwe school aller waar
dering had ontmoet; hij poogde de angst
van enige raadsleden te ontzenuwen over
een tekort aan leerlingen: als de school
gaat draaien zullen er beslist meer leerlin
gen komen uit het woongebied rond Velsen,
temeer omdat er ook een onderwijzers
opleiding aan verbonden is. Dat dit lyceum
nooit een vluchtschool mag worden, was de
heer De Boer volmaakt met de raadsleden
eens, die hiervoor beducht waren: er wordt
echter streng tegen gewaakt. Allerlei waar
borgen zullen evenwel nog worden vast
gesteld, wanneer de raad de eerste schrede
eenmaal heeft gezet.
mond-school
Het college is uitsluitend gezwicht voor
het onmiddellijke belang van de school,
maar ziet deze school wel degelijk als een
streekschool. Beverwijk heeft nog geen
outillage, maar als de toestand daar ver
andert. zal het worden bejubeld, als de
zaken op bredere basis worden voortgezet.
Nimmer mag dit dan ook een conflictpunt
tussen de gemeenten worden. In de voor
bereiding speelde trouwens ook de haast
mee, waarmee de school is gevormd het
voorlopige bestuur heeft zich in korte tijd
ongelooflijk veel moeite getroost. Als de
andere gemeenten niet meedoen, is Velsen
voor één jaar aansprakelijk voor het hele
tekort, zo ging de wethouder verder de
verantwoordelijkheid voor de school zal
echter volkomen in handen van het Stich
tingsbestuur berusten.
De raad ging accoord na een tweede
ronde, die maar weinig nieuwe gezichts
punten opleverde Velsen heeft zijn
avondlyceum uit de failliete Haarlemse
boedel weten te redden.
De nieuwe huisvestingscommissie is gis
teren door Velsens raad als volgt samenge
steld: de heren J. Nat, H. Wichmann, J. v.
Leeuwen, G. Veltman en C. v. Kuilenburg.
