Verwondering over het ministerie, dat
de Rijks HBS niet heeft willen afstaan
VANMORGEN IN DE VISUAL
EN OP ZEE
Havenberichten
Kort en bondig
Tien jaar Velno's was tien jaar succes
De laatste dagen van Hitier
herleven in processen
Avondlyceum in Velsen begonnen
Voor de hele IJmond een
„historische opening"
Een prima opvoering
van „Welterusten!"
Schijnrechters van Canaris, Oster en
Bonnhofer staan weer terecht
Ontwerp voor een
nieuwe Oorlogswet
Groepje musici groeide uit tot
alom bekend ensemble
DINSDAG 4 OCTOBER 1955
11
Union Castle en Clan Line
in een „holding company"
Speelgoed met hakenkruis
is taboe verklaard
Gouden jubileum bij
firma Hogenbirk
ALS DE VRUCHT VAN een nauwe samenwerking tussen de verschillende levens
beschouwelijke richtingen in de gemeente Velsen niet alleen, maar ook als pre
ludium wellicht tot een hechtere band tussen de drie IJmond-gemeenten is gister
avond in enige klassen van het Velsense Gymnasium „Felisenum" aan de Van
Hogendorplaan het onlangs gestichte Avondlyceum van start gegaan. Niet in de
lokalen van de Rijks IIBS dus, want de staatssecretaris van Onderwijs, mej. dr.
T. de Waal achtte het blijkens een brief, die de commissie van voorbereiding op
een daartoe strekkend verzoek ontving, „voorshands niet verantwoord" het aantal
avondlycea in de provincie Noordholland uit te breiden, zodat er naar een ander
onderdak moest worden uitgezien. De gemeente sprong by, zoals zy al eerder de
behulpzame hand bood by deze opzet, waarvan zy de culturele en ontwikkelende
waarde sterk inziet en dus werden de leden van het college, genodigden, leraren en
leerlingen ontvangen in de hal van het gymnasium. Waar de loco-burgemeester
van Velsen, de heer H. de Boer liet doorschemeren, dat hij het standpunt van de
regering ook wel wat vreemd had gevonden.
Als eerste sprak daar de heer P. Ver
doorn, voorzitter van de commissie van
voorbereiding van een avondlyceum ten
behoeve van de gemeenten rond de IJ
mond. Hij kan buiten de loco-burgemeester
en de secretaris der gemeente de heer J.
Veenstra, de Beverwijkse wethouder J.
Niesten welkom heten en dook als man
van de industrie direct in één der aanlei
dingen tot dit avondlyceum: de toenemen
de behoefte aan personeel met een wat
grotere ontwikkeling. Nadat hij in enkele
woorden de vele voorbereidingen tot dit
lyceum had getekend en de steun van drs.
J. D. van Dijck, leraar aan de Rijks HBS
in het licht had gesteld, prees hij de spon
tane medewerking der leerkrachten aan
dit nieuwe instituut: tot het tijdstip, waar
op Gedeputeerden hun zegel aan de ge
meentelijke garantie op het avondlyceum
hebben gehecht zullen zij de lessen be
langeloos geven.
Vele leerlingen
Daarna vertelde hij, hoe na één enkele
advertentie een stroom van leerlingen los
was gekomen, wel een bewijs, dat de be
hoefte aan deze instelling groot is. Dank
baar toonde hij zich evenzeer voor de ga
rantie ten opzichte van de niet gedekte
kosten, die gemeente Velsen op zich nam
en hij memoreerde voorts, dat het mini
sterie van O., K. en W. afwijzend beschik
te op de aanvraag voor medegebruik der
lokaliteiten van de Rijks HBS; dat toen
het Gymnasium daarna prompt ter be
schikking kwam tekende wel de veelzijdige
medewerking aan dit project. Na vervul
ling van de taak der commissie komt nu
het te benoemen curatorium aan de beurt,
vervolgde de heer Verdoorn en hij besloot
met de wens, dat dit college met de rector
en de leerlingen er in zullen slagen in
Velsen en dus in de IJmond een
avondlyceum van naam te vestigen, dat
vele geslaagde leerlingen aflevert.
Wel clubs, geen lyceum
Wethouder-loco-burgemeester H. de Boer
kon als eerste de commissie feliciteren met
het bereikte doel en hij vertelde, dat er
wel spoed achter deze zaak gezet moest
worden, wilde men niet een vol cursusjaar
verliezen. De plaats van dit IJmond-
avondlyceum is uiteraard bepaald door op-
portuniteitsoverwegingen: ten eerste kon
men aan de Noordkant van het kanaal
geen lokalen missen en ten tweede kwam
het merendeel der aspirant-leerlingen uit
Velsen, maar het is in het geheel niet
denkbeeldig, dat de nieuwe school op den
duur naar de Noordkant zal verhuizen.
Hij hoopte op een gesprek tussen de
I.Tmond-partners over dit lyceum en ont
wikkelde voorts op het punt van de „ge
weigerde" Ryks HBS een geheel eigen
visie: wellicht is de brief van het mini
sterie niet geheel juist of niet in de juiste
styl gesteld
Hij begreep overigens niet, dat deze
RHBS wel ter beschikking wordt gesteld
aan allerlei verenigingen en clubs, maar
niet voor het duidelijk paedagogisch-cul-
8 De omstreden zinsnede uit de brief, X
P die namens de staatssecretaris voor
Onderwys, mej. dr. T. de Waal tot de
commissie van voorbereiding van het
avondlyceum werd gericht, luidt woor- X
g delijk:
p
„Daar ik uitbreiding van het aantal 8
avondlycea in de provincie Noordhol- 9
jj land voorshands niet verantwoord acht, X
kan ik geen aanleiding vinden om aan o
3 het in uw bovenvermelde brief vervatte
verzoek tot het medegebruik van lokali-
teiten in het gebouw van de Rijks HBS p
te Velsen voor het huisvesten van een g
A zodanige school te voldoen." (w.g. dr. J. g
8 B. Drewes.) g
Men acht in de kringen, die zich voor 8
R dit avondlyceum spanden, deze opmer- f
king daarom zo aanvechtbaar, omdat 8
g hiermede een terrein betreden wordt, g
'<A waarop het ministerie een initiatief niet
v had mogen afremmen. Anders ware het c
8 geweest, wanneer niet aan de eisen zou 8
x zijn voldaan, die aan een avondlyceum 9
moeten worden gesteld. 8
X x
XXXXXXXXX>OOOOOOOOOCX>DCOCXXXXX)OOOOOOOOOOOOOOOOOOC"COOOOOOC
turele doel van een avondlyceum.
Temeer, daar uit het initiatief van deze
(particuliere) school een samenwerking, in
de IJmond is gebleken, die van overheids
wege altijd zo nadrukkelijk is nage
streefd Overigens bewees het groot
aantal leerlingen, dat voor deze avond was
opgekomen hem wel, dat de critiek onge
lijk heeft gekregen, wanneer zij meende,
dat hier een „vluchtschool" zou ontstaan;
deze mensen hebben er per saldo een groot
deel van hun vrije tijd voor over.
De onderwijzersopleiding, die ook aan
dit lyceum wordt gegeven, kon des heren
De Boers waardering maar moeizaam krij
gen: hij hield in principe niet vtm stoom
cursussen als deze en zag het hele geval
als een noodoplossing. Niettemin hoopte
hij, dat de leerlingen hun uiterste best zul
len doen en dat, als straks anderen zullen
oordelen over deze historische openings
avond in de IJmond, de vruchten zichtbaar
zullen zijn van een stuk werk, dat in de
IJmond buitengewone resultaten kan af
werpen.
Zonder de leerlingen werd er in de
leraarskamer een kopje koffie gedronken
de vier klasselokalen vulden zich direct
met een bloemlezing uit hen, die middels
dit avondonderwijs de maatschappelijke
ladder verder willen bestijgen.
Wat er was
Van de trawlervloot was vanmorgen de
Tzonne (van 23 Sept.) binnen met 2400
kisten haring. De Mercator voerde aan 640
kisten haring; de HD 79 530 kisten, waar
van 180 schelvis, 300 makreel, 50 diversen
en 15 stuks stijve kabeljauwen en de Wi-
ron 4 500 kisten, waarvan 325 schelvis, 110
makreel, 40 gul, kabeljauw en koolvis, 11.
haring, 15 wijting en 70 stuks stijve kabel
jauwen. De dagschuitjes brachten 500 kg
tong en 40 kisten schol.
Vandaag in de markt
De export kocht de regels kabeljauw
voor f 140f 110, kleine kabeljauw voor
f 60f 70, kisten kabeljauw voor f 198
en de kleine voor f 158f 150. Grote schel
vis voor export deed f 46f 32 en groot
middel schelvis f 43f 32. Binnenland
kocht zwarte koolvis voor f 90, grote gul
voor f 70f 57, middel gul voor f 50
f 46 en torgullen, voor f 32. Kleinmiddel
schelvis noteerde f 33f 27, pennen f 30
f 24, braadschelvis f 28f 24. De wijting
haalde f 25f 17, schol 2 f 30f 36 en
schol 3 f 14—f 20.
De haring leverde vandaag f 12.50f 16
op en de makreel f 17f 19. Grote tong
ging van de hand voor f 5.10, grootmiddel
voor f 3.40, kleinmiddel voor f 2.80, tong I
voor f 2.80f 2.90 en slips voor f 1.60
f 1.70.
Voor de Woensdag
Drie trawlers waren vanmorgen be
stemd voor de Woensdagmarkt. De „Tho-
rina" (van 24 Sept.) voert aan 1350 kis
ten haring; de Eveline (van 28 Sept., af
gebroken reis defect aan schroef), 500
kisten haring en de Deining (van 26 Sept.)
met verse vis, meest makreel.
Voorts komt de IJM. 14 met 370 kisten
vis, waarvan 200 schelvis, 140 makreel, 30
diversen en 40 stuks stijve kablejauwen.
Ook de KW. 76 en Wiron 3 worden ver
wacht.
Oudste boten
Oudste trawlers zijn nu: SCH 153 (van 23
Sept.); Herman, Dirkje, Claesje (van 26
Sept.); Medan, Batavia, Van Hattem, Vi-
kingbank, Klaas Wijker, SCH 117 (van 27
Sept.).
Haringvangsten
Vleetharing. KW 199 k.; 502, 51,
130—10, 161—40, 43—3, 14—20, 41—120,
uit halve vleet; 4468 nog 30 n; 660 uit
50 n; 163—10, 97—4, 27—7, 168—2, 110—4,
54—1, 179—1, 39—60, 83—8.
Geen vangst: KW 70, 20, 23, 140, 173,
78, 147, 127, 42, 2, 47, 151.
Trawlharing. KW 159—17, 45—85, 141
70, 123—50, 175—70, 95—70, 74—53, 48—
45, 135 geen vangst, 73100, 101100.
Vangsten van de nacht
Aliza, 60 kg en 6 m.; Anne Marie, 50 kg
en 8 m.; Tiny, 40 kg en 8 m.; Victoria,
70 kg en 5 m.; Hermina 4, 30 kg en 4 m.;
Willy Alida, 40 kg en 3 m.; Albatros, 30 kg
Maandag kwamen in IJmuiden binnen:
Nerissa van Kotka. Thorwald van Dantzig.
Quintin van Leith. Pieter Geertruida van
Gdynia. Yapeju van Hamburg. Bittern van
Liverpool. May van Fowey. Mangan van
Kirkeness. Yelö van Drammen; Mariannina
van Labourette. Ocean van Gothenburg.
Bab T van Rondsvik. Ambiorix van Rot
terdam. Delfborg van Stallahole. Niobe van
Kotka. Deo Gloria van Abö.
Vertrokken zijn: African Prince naar
Middlësborough. Bristol naar Hull. Eugene
Gieone naar Huil. Catharina S naar Char
leston. Birminigham naar Harlingen. Thor
wald naar Rotterdam. Silvan Arrow naar
Banias. Kaap Falga naar Dordrecht. Nether
lands Coast naar Rotterdam. Tona naar
Lübeck. Penelope naar Huil. Balagna naar
Finsberg. Beninkust naar Bremen.
en 4 m.; Zeearend, stoomt nog; Beatrix,
40 kg en 4 m:; Joh. Cornelia, 45 kg en 6 m.;
Adriana Catharina, 40 kg en 6 m.; Willem,
40 kg en 5 m.; Arendje, 10 kg en 3 m.; Ja-
coba, 50 kg en 10 m.; Kon. Juliana, 20 m.
hoops; Gebroeders, 60 kg en 6 m. een trek
kwijt; Stern, 60 kg en 9 m.; Jana, 40 kg
en 7 m.; Arie, 60 kg en 6 m.; Twee Gebroe
ders, 40 kg en 7 m.; Klaas Jr., 50 kg en
8 m.; Emisel, 40 kg en 5 m.; Vios, 40 kg en
4 m.; Hoop 2, 80 kg en 7 m.; Verwachting,
40 kg en 6 m.; Magda, 70 kg en 6 m.; Ne-
him 1, geen vangst; Nehim 2, 50 kg en 7 m.;
Nehim 4, 40 kg en 4 m.; Jan, 40 kg en 8 m.
Binnengekomen
IJM. 1 Tzonne, 19 Mercator, 209 Wiron 4,
45 Hoop, 202, 239, 318, 213, 218, 241, 205;
KW. 89 Willempje; HD. 131, 4, 12, 135;
UK. 70, 78, 93; Z. 412 (Belg).
Vertrokken
IJM. 34 Allanwater, 25 Flamingo, 9 Haar
lem, 204 Verwachting, 45 Hoop, 202, 209,
318, 213, 241, 249, 226, 8, 5, 59, 4, 205, 31,
27, 22, 3, 272, 52; VL. 77 Abraham; HD. 131;
VD. 9; Z. 412 (Belg); RO. 29; UK. 70, 47,
78, 85, 32; TX. 14; AM. 26, 16, 18, 17; SCH.
126; BU. 33; KW. 15 Rijnmond 4, 114 Avon
tuur, 20 Grietje, 67 Noordster, 18 Hollan-
dia, 51 Prinses Margriet, 52 Vrouw Anna,
78 Excelsior 2, 59 Floris, 169 Aleida, 140
Voorwaarts, 47 Noordzee, 155 Arie, 42 Rijn
mond 1, 108 Gebroeders, 166 Gebroeders,
107 Jacoba, 84 Jan, 17 Arie Nico, 26 Con
cordia, 69 Saturnus, 126 Agatha Arie, 125
Petronella, 65 Willy Alida, 162 Vier Ge
zusters, 62, 34, 71, 128, 178, 35, 68, 79, 27,
92, 210, 88, 94, 53, 72, 105, 77, 98.
Veel makreel, weinig haring
De makreelvangsten waren gisteren
overdag zeer behoorlijk: trawlers meldden
dagvangsten van 250 tot 200 manden op 60
en 58 gr. N.B. Met de haringvisserij ging
het daarentegen nog altijd slecht: er was
wel haring, maar ze zwom veel te hoog en
was veel te klein. Trawlers deden dag
vangsten van 200 tot 100 manden. De kotter
Wiron III is thuisstomende met onder meer
een mooie buit aan kabeljauw en koolvis
onder de luiken: 1300 stuks uit één trek.
Op 58 gr. N.B. deed de Bloemendaal
trekken van 30 en 40 manden makreel en
de Flie haalde er 60 manden per trek
scheep. De Herman meldde een trek van
100 en één van 40 manden haring. De Ba
tavia had 40 en 60 manden getrokken, de
Klaas Wijker.50 en 100 en de Claesje 20
en 40, terwijl de Vios twee trekken van
200 manden kon boeken, die echter helaas
in hun geheel uit toters bestonden. De Me
dan haalde in 2 trekken 70 mandep hoops
binnen en de Postboy had 60 en 50 manden.
LONDEN. (Reuter). Twee der grootste
Britse scheepvaartmaatschappijen de Union
Castle Mail Steamship Company en de
Clan Line Steamers, zijn van plan een
„holding company" op te richten, die het
kapitaal der beide maatschappijen, dat in
totaal 11.483.000 pond sterling bedraagt, zal
overnemen. De exploitatie der beide on
dernemingen zal echter gescheiden blijven.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk op Woensdag te worden
betaald, daar de bezorgers op Donder
dag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
Het was wel bijzonder toevallig dat het
toneel van het Hervormd Jeugdhuis zo
kort na elkaar twee keer door de familie
Hapgood bevolkt werd. Namelijk Zaterdag
avond door toedoen van De Hooger Gegsl
Ghesellen, welke vereniging A. P. Dead
ly's geestig blijspel „Vogel, vlieg de wereld
in" nog eens voor het voetlicht bracht.
Maandagavond door de toneelvereniging
Tavido, die het geheel op zichzelf staande
vervolg „Welterusten" heeft opgevoerd.
Deze amateurs hebben ongetwijfeld spoed
met deze voorstelling betracht, want dit
stuk werd nauwelijks een jaar geleden door
het beroepstoneel gespeeld. Om volledig te
zijn: eerst door Het Vrije Toneel en daarna
door het Rotterdams Toneel onder regie
van Bob de Lange.
In „Welterusten" blijken thans alle kin
deren van papa en mama Hapgood min of
meer gelukkig getrouwd te zijn, hetgeen
hen heeft doen besluiten een kleinere
woning te betrekken. Nauwelijks zijn zij
daar gevestigd of alle echtparen, inmiddels
vermeerderd met twee babies en een hond,
komen hun ouders nog eens met 'n bezoek
vereren, welke invasie Dearsly de stof voor
dit nieuwe blijspel verschafte. Het is dan
ook onmogelijk de inhoud na te vertellen.
Het is voldoende wanneer men weet dat
het een luidruchtige logeerpartij wordt,
waarbij de vrolijkheid culmineert tijdens
het tweede bedrijf in het als slaapkamer
ingerichte woonvertrek, waar allerlei amu
sante incidenten het „Welterusten" tot een
fictie maakt.
Het staat wel vast dat nog talrijke ama
teurverenigingen dit voorbeeld zullen vol
gen door „Welterusten" ook op het réper
toire te nemen, maar of zij erin mogen
slagen de opvoering van „Tavido" te over
treffen betwijfel ik. Zij kunnen zich al be
vredigd achten wanneer zij deze enigszins
benaderen. Want het was waarlijk bewon
derenswaardig wat „Tavido" onder regie
van de heer A. H. Holtslag van deze voor
stelling terecht wist te brengen. Vooral het
tweede bedrijf kenmerkte zich door een
opmerkelijke vaart waarin de spelers zon
der een enkele uitzondering, als een voor
beeldig samenwerkend team, elk komisch
tafereel tot in de kleinste onderdelen vol
ledig tot zijn recht liet komen. Door hun
perfect reageren, onberispelijke rolkennis
en individueel voortreffelijke spelopvatting
tot een sluitend ensemble samen te voegen,
werd deze voorstelling een specimen van
amateurtoneel van bijzonder hoog gehalte.
Door deze verdiende lof is het eigenlijk
overbodig geworden nog namen afzonder
lijk te noemen. Maar toch dient J. David
son met respect te worden vermeld voor
zijn sympathieke stuntelaar, welke Sproet-
kop nergens geforceerd werd en daardoor
juist zulk een opmerkelijke creatie gewor
den is. En dan zou het eigenlijk onbillijk
zijn te zwijgen over de laconieke papa
Hapgood van W. Gregouir, de charmante
dochters van de dames Bruijns, Kluft en
Velthuijs, of de uitstekend getypeerde blij
spel-moeder van mevrouw P. Ebbinge
Wubben. Van de overige heren evenmin
een kwaad woord, alleen zal M. Arends in
de toekomst de durf moeten vinden zijn
stem meer volume te geven.
Bij deze gezamenlijke lof mag de niet met
name genoemde, viervoetige acteur (of
actrice) die de rol van Titchzo vrijmoedig
en zonder hiaten vervulde evenmin een
compliment worden onthouden. Het respec
tabele stuk worst, dat hem aan het einde
als beloning werd voorgehouden, is hem
dan ook door geen enkele toeschouwer
misgunt. JAN VAN DAM
De heer en mevrouw Donald Campbell kijken op deze foto toe hoe hun speedboat,
de „Bluebird III", die het wereldrecord moet breken, op London Airport wordt
ingeladen in een vliegtuig. De speedboat wordt naar de Verenigde Staten vervoerd,
om deel te nemen aan de nieuwe testen, die in Las Vegas in Nevada
worden gehouden.
Van onze correspondent in Bonn)
In Augsburg (Beieren) wordt een pro
ces gevoerd dat de laatste periode van Hit
ler's schrikbewind doet herleven. In het
licht van vele schijnwerpers, voor een bat
terij van acht microfoons en onder het
snorren van tal van filmcamera's hebben
twee vroegere oppernazi's op de beklaag
denbank plaats genomen. Het zijn de 42-
jarige dr. Otto Thorbeck en de 47-jarige
Walter Huppenkothen.
Als rechter bij de Waffen S.S. heeft eerst
genoemde (die thans advocaat is) in het
voorjaar van 1945 toen het duidelijk was
dat de oorlog verloren was na een snel
afgewerkt schijnproces in het concentratie
kamp Flossenburg (Beieren) doodvonnis
sen uitgesproken tegen de afgezette chef
van de Duitse contra-spionnagedienst, ad
miraal Canaris, tegen generaal Oster, dr.
Bonnhofer en nog enkele andere vooraan
staande figuren.
Huppenkothen, tegenwoordig in betrek
king bij een makelaarskantoor en in de
nazi-tijd S.S.-Standartenführer eiste des
tijds „uit naam van het Duitse volk" in een
requisitoir de doodstraf tegen genoemde
personen. Thorbeck moet zich voor de
tweede en Huppenkothen voor de derde
maal verantwoorden. Beiden werden door
een rechtbank in München vrijgesproken,
maar het staatsgerechtshof dat zich hier
mee niet verenigen kon heeft de vonnissen
vernietigd.
De verdachten proberen alle schuld van
zich af te schuiven. Huppenkothen zei dat
Hitler1 als hoofd van de justitie tevoren be
paald had hóe het proces moest aflopen.
Volgens Huppenkothen hebben Canaris,
Oster en de overige ter dood veroordeelden
zich in oorlogstijd aan hoogverraad schul
dig gemaakt. Huppenkothen en Thorbeck
rekenen er op weer vrijgesproken te wor
den
Ooggetuige
Een van de getuigen is de Deense over
ste Landing, die in Flossenburg in een cel
naast Canaris opgesloten heeft gezeten.
Door een kier in de deur van zijn cel kon
hij zien wat op de gang gebeurde. Vijf we
ken lang hadden Canaris en hij door mid
del van klopsignalen met elkaar „gespro
ken". Op de avond van de achtste April
1945 deelde Canaris mede dat men zijn
neusbeen kapot had geslagen en dat het
wel gauw met hem afgelopen zou zijn. „Ik
heb jegens Duitsland geen onrecht gedaan",
zei hij. de volgende ochtend vroeg hoorde
Lunding dat de deur van Canaris' cel werd
opengemaakt. Daarop zag hij een naakte
man met wit haar langs zijn celdeur ko
men.
De 71-jarige getuige „Generaloberst"
Halder, die tot 1942 chef van de generale
staf is geweest en die tot 9 April 1945 in
Flossenburg gevangen gezeten heeft, ver
telde dat de Duitse generaals zich niet met
Hitiers methoden konden verenigen. Tegen
het schenden van de neutraliteit van de
aangrenzende staten hebben ze in een me
morandum geprotesteerd. Procureur-gene
raal dr. Hölper bracht het verraad van mi
litaire geheimen aan het buitenland ter
sprake. Halder zei nooit begrepen te heb
ben hoe Duitse legerplannen buiten de
Besmettelijke ziekten. In de week van
18 tot en met 24 September zijn in ons land
20 gevallen van kinderverlamming geconsta
teerd; 1 in de Noord-Oostpolder, 2 in Gro
ningen, 1 in Drente. 1 in Overijsel, 1 in
Utrecht, 5 in Gelderland, 2 in Noorholland,
3 in Zuid-Holland en 4 in Noord-Brabant.
BINNENLAND
Canadezen naar huis. Na twee jaar in
Duitsland gelegerd te zijn geweest als onder
deel van de NAVO-strijdkrachten zal de
eerste Canadese infanteriebrigade worden
afgelost door de tweede infanteriebrigade.
In October en November zal daarom zeven
keer een Canadees troepenschip Hoek van
Holland aandoen om de militairen naar Ca
nada te vervoeren. In de nacht van 8 op 9
October komt de „Columbia"; 14/15 October
de „Samaria"; 20/21 October de „Neptunia";
24/25 October de „Scythia"; 5/6 November
de „Franconia"; 9/10 November de „Scythia"
en 29/30 November de „Franconia".
Rode Kruishulp aan Japan. Het Neder
landse Rode Kruis zal hulp verlenen aan de
slachtoffers van de orkaanramp in Japan.
Per stoomschip „Arimasan Maru" zullen op
8 October 1375 stuks beddegöed ter waarde
van ongeveer f 10.000 worden verzonden aan
het Japanse Rode Kruis. De zending zal
speciaal ten goede komen aan de kinderen
van de dakloze bevolking.
Jubilea aan de V. U. De hoogleraren
in de faculteit der wis- en natuurkunde aan
de Vrije Universiteit, dr G. J. Sizoo en dr.
J. F. Koksma, zijn te Amsterdam door hun
oud-leerlingen en leerlingen gehuldigd daar
zij een kwarteeuw als zodanig zijn werk
zaam geweest. Zij ontvingen vele ge
schenken.
HAARLEM EN OMGEVING
Geen brievenbus. Wegens graafwerk
zaamheden in de omgeving van de brieven
bus aan de Plantsoenlaan te Bloemendaal
zal door het publiek tijdelijk van deze brie
venbus geen gebruik kunnen worden ge
maakt. De dichtstbijzijnde brievenbussen
bevinden zich bij het station N.S. te Bloe
mendaal en aan de Korte Kleverlaan aldaar.
grenzen bekend werden. „Ons eerste plan
van de invasie in Rusland was al in Rus
sische handen", zo vertelde hij, „voordat
de Duitse legerinstanties het te zien had
den gekregen".
„Nein
De verdediger, mr. Seidel, vroeg of het
waar was dat Nederlandse generaals ge
weigerd hebben Duitse militaire geheimen
te geloven, die ze door toedoen van gene
ral Oster hadden ontvangen, omdat ze zulk
een verraad „onverenigbaar achtten met de
eer van een Duitse officier". Halder kon
daar geen antwoord op geven. Op een
vraag van de procureur-generaal of het
uitlekken van Duitse militaire geheimen
in het buitenland er de oorzaak van de
nederlaag van Duitsland geweest kan zijn
antwoordde Halder „nein".
Getuige Fabian von Schlahrendorff (ad
vocaat), getrouwd met een Von Bismarck
die eveneens na de aanslag op Hitler van
20 Juli 1944 werd gearresteerd en in 1946
een boek „Offiziere gegen Hitier" heeft ge
publiceerd, vertelde dat de gestapo de ge
vangenen, de hoogste officieren niet uitge
zonderd, tijdens het verhoor geboeid en
meedogenloos geslagen heeft. Hij was op
een brits gebonden met scherpe dorens ge
stoken en met een leren riem afgeranseld
In München wordt een ander proces
voorbereid. Op 28 April 1945 waren de ge
allieerde troepen Beieren diep binnenge
drongen. De hoofdstad München werd be
dreigd en het radio-station van München
riep om dat in de stad èen gewapend ver
zet tegen de nazi's was uitgebroken, waar
aan ook Duitse troepen deelnamen. Het be
richt eindigde met een oproep tot het leger
en de burgerbevolking de wapens neer te
leggen en de democratische staatsorde, die
vóór Hitiers komst bestaan had, te herstel
len.
In het stadje Renzberg, ten Zuiden van
München stuurden de afgezette burge
meester en de voormalige voorzitter van
de communistische partij de nazi-burge
meester naar huis. De opstand in München
mislukte echter en Duitse troepen schoten
in Renzberg de nieuwe burgemeester, de
communistenleider en vijf anderen dood.
Een groep van de nazi-weerwolf hing zes
mannen en twee vrouwen op. Zeven van
de schuldigen aan die moorden zullen zich
tien jaren na het gebeurde moeten
verantwoorden.
Ingediend is een wetsontwerp „Nieuwe
regelen met betrekking tot de staat van
oorlog en de staat van beleg in Neder
land" (Oorlogswet). Aan de Memorie van
toelichting van de minister-president, mi
nister van Algemene Zaken, en de mi
nisters van Oorlog en van Marine, van Bin
nenlandse Zaken, van Justitie en van Fi
nanciën is onder meer ontleend dat het
niet de bedoeling is een wettelijke grond
slag tot stand te brengen voor de totale
nationale verdediging, doch wel om het
voor het militaire apparaat mogelijk te
maken in tijd van nood zijn taak te vol
brengen. Het is voorts de bedoeling, dat de
burgerlijke autoriteiten tijdens de bijzon
dere rechtstoestanden hun taak normaal
blijven vervullen, tenzij en voor zover het
militair gezag het op grond van de mili
taire noodzaak nodig oordeelt krachtens
deze wet in te grijpen.
Indien de krijgsmacht tot daadwerke
lijk optreden wordt geroepen, krijgt zij
een taak buiten de kazernes en oefenterrei
nen, welke niet binnen het normale staats
rechtelijke bestel kan worden volbracht. De
krijgsmacht zal -bestaande verkeersrege
lingen moeten kunnen wijzigen, zal zich
op particuliere terreinen moeten kunnen
begeven, zal opruimingen moeten kunnen
verrichten, kortom tal van buitengewone
bevoegdheden moeten kunnen uitoefenen.
.Ongetwijfeld zou in dergelijke noodgeval
len een beroep op ongeschreven noodrecht
afwijking van de bestaande rechtsorde
kunnen rechtvaardigen, maar naar het
oordeel van de ministers is het beter niet
te veel over te laten aan de improvisatie
op het laatste moment. Zij acht het mede
ter verhoging van de rechtszekerheid ge
wenst, dit noodrecht voor zover mogelijk
in rechtsregels neer te leggen.
De ontworpen wet maakt het mogelijk,
dat de daarvoor aan te wijzen militaire
autoriteiten in tijden van gevaar bevoegd
heden krijgen, welke zij behoeven om de
krijgsmacht onder hun bevel haar taak te
laten volbrengen.
Het in het ontwerp militair gezag heeft
slechts de naam gemeen met het orgaan,
dat van September 1944 tot Maart 1946 is
opgetreden. Dit werkte onder geheel an
dere omstandigheden en had een geheel
andere taak. Het trad in de plaats van de
burgerlijke overheid in het pas bevrijde,
nog in het operatiegebied gelegen, Neder
landse grondgebied. Het burgerlijk bestuur
over dit grondgebied was grotendeels ge
desorganiseerd, zodat het militair gezag op
vrijwel elk gebied moest improviseren. Dat
dit minder gewenste gevolgen heeft gehad
is algemeen bekend. De ministers maken
hiervan dan ook slechts gewag om te doen
uitkomen, dat in het thans ingediende
wetsontwerp een militair gezag wordt be
doeld, dat een geheel andere taak krijgt
en aan andere regels is gebonden.
De huidige bondgenootschappelijke ver
houdingen in het kader van de NAVO en
in het kader van de overeenkomsten van
Parijs beïnvloeden niet de uitoefening van
het militair gezag, aangezien deze materie
een zuiver nationale aangelegenheid zal
zijn. Noch het Noord-Atlantisch Verdrag,
noch de overeenkomsten van Parijs, voor-
yyeer wolf z*en c'e Uitoefening van dergelijke be
voegdheden door geallieerde autoriteiten.
Het ligt ook niet in de bedoeling dat zulks
zal geschieden. Ook wanneer op Neder
lands grondgebied bondgenootschappelijke
troepen zouden optreden, zullen de bijzon
dere bevoegdheden, welke de gezamen
lijke krijgsmacht derhalve ook de bond
genootschappelijke strijdkrachten in tijd
van oorlog behoeft, uitsluitend door Ne
derlandse militaire autoriteiten onder ver
antwoordelijkheid van de regering worden
uitgeoefend.
BONN (DPA) Het Amerikaanse de
partement van Handel heeft de Ameri
kaanse speelgoedfirma, die vliegtuigjes met
afbeeldingen van hakenkruizen naar Duits
land uitvoerde, opdracht gegeven deze ex
port te staken. De firma heeft haar hoofd
vertegenwoordiger in Nederland op
dracht gegeven de verkoop van de vlieg
tuigjes naar West-Duitsland stop te zetten.
Speelgoed met afbeeldingen van haken
kruizen zal ook niet meer worden ver
vaardigd.
In een amateurband die zo veel succes heeft, dat de twintig spelende leden vrijwel
allemaal al verscheidene jaren lid zijn, moet wel iets zijn, dat bindt. Deze binding
is bij „The Velno's" aanwezig in de persoon van Barend Kuhfus, die tien jaar geleden,
om juist te zijn op 28 September 1945 een muziek-clubje oprichtte, dat hij „De Vel
sen Noorders" doopte. Als gevolg van de Engelse invloeden, die zo kort na de oorlog
hoogtij vierden, werd deze naam gewijzigd in „The Velno's", een naam, die zo lang
zamerhand een begrip is geworden op het gebied van amusementsmuziek. De acht
man of liever zeven man en een meisje bezetten destijds twee violen, piano,
trompet, trombone, saxofoon, drums en gitaar, waarbij Louise Workum, behalve als
violiste ook als zangeres optrad, hetgeen zij zeven jaar volhield, maar dan als Louise
Kuhfus.
Het „strijkje" oogstte zoveel succes bij
de uitvoeringen van de toenmaals tot grote
bloei gerakende buurtverenigingen, dat de
heer G. Voerman op zekere dag met het
voorstel kwam om de „Velno's" onderdeel
van Hoogovenstaten te maken, hetgeen
dan per 1 April 1946 gebeurde.
Alles uitverkocht
Het enthousiasme, dat door Barend en
zijn mannen opgebracht werd, werkte zo
aanstekelijk, dat er dra geen plaats meer
onbezet bleef bij de uitvoeringen, die de
band gaf, zodat besloten werd om in het
vervolg drie uitvoeringen per seizoen te
geven.
Omdat de beroeps-arrangeur Ferry Ba-
rentse wel een beetje duur was, besloot
Jan Stoker (8 jaar lid) zelf wat te gaan
arrangeren en hij slaagde daarin wonder
wel. Hij bracht een zekere Duke Ellington-
stijl in de muziek en schreef arrangemen
ten, die geheel op de bezetting van de Vel
no's waren afgestemd. Als all-round musi
cus (accordeon, saxofoon', piano) weet Sto
ker de zwakke punten te omzeilen om
daardoor met een smaakvol en sterk arran
gement te voorschijn te komen. Sinds vijf
jaar arrangeert ook de trompettist Ed
Goode, die het echter meer in de moderne
stijl zoekt en daarin uitstekend slaagt.
Groot répertoire
De Velno's beschikken hierdoor over een
uitgebreid répertoire, dat niet alleen in
Velsen en Beverwijk werd gehoord, maar
ook in Den Helder, Hilversum, Amsterdam,
Haarlem en tientallen kleinere plaatsen
werd gespeeld. Nadat de witte jasjes en
rode dassen afgedankt waren als gevolg
van het vele wassen (in de teil, door me
vrouw Kuhfus) lieten de leden zich op
nieuw in de kleren zetten, doch thans in
een stemmig geruit colbertjasje, dat ook nu
nog dienst doet. (De pantalons hopen zij
nog eens van een subsidiërende gemeen
schap te krijgen).
Opoffering, geduld en liefde voor de ver
eniging doen Kuhfus en zijn mannen elke
Vrijdagavond in het voormalige statenhuis
aan de Zeestraat bij elkaar komen om te
oefenen. Niet alleen uit Beverwijk en
IJmuiden, maar ook uit Hilversum, Krom
menie en Heemstede komen de leden trouw
repeteren om hun succes met de Velno's
voort te zetten.
Tien jaar in de amusements-muziek be
tekent een programma, variërend van „In
the mood" in een hotelletje in Heer Hugo-
waard, tot en met jazz-competitie voor de
AVRO. Daartussen liggen ruim 350 uitvoe
ringen, steeds met volle bezetting, dus 5
saxofoons, 2 trombones, 5 trompetten, pia
no, bas, gitaar, drums en 4 vocalisten plus
de bandleider, Barend Kuhfus. Donderdag
a.s. spelen zij in het Luxor Theater, de zaal
is allang uitverkocht, daarom, „Strike up
the band", Velno's, nog vele jaren.
Op Zaterdag 8 October hoopt de heer P.
J. Kernekamp te gedenken dat hij gedu
rende vijftig jaar in dienst is geweest bij
de firma D. Hogenbirk en Zoon, construc
tiewerkplaats te Bloemendaal en Velsen.
Het zal de gouden jubilaris, die ook bij
vele particulieren in Bloemendaal en om
geving geen onbekende is, op die dag aan
belangstelling niet ontbreken.
