Kabuki-theater in Nederland
Vijftig jaar geleden
Ieder jaar sterven millioenen
dieren onder het ontleedmes
/'"Hoe is het ontstaan?^
Dierendag
Vlag en lading
Pleidooi tegen vivisectie
Wetenschappelijk belang" staat
lang niet altijd vast
De zwarte lijst
Zeepost voor Kerst
mis en Nieuwjaar
Auto met zes personen
tegen boom; 1 dode
Drie gewonden bij aan
rijding in Den Haag
Dr. J. P. Kremer ambas
sadeur van Luxemburg
J
DINSDAG 4 OCTOBER 1955
N.V.V. opent sociëteit
voor bejaarde leden
Mensen en apen
Lijdt niet langer
Vreedzaam gebruik
van atoomenergie
BIJ DE PINKEN
Vragen over de bouw
van volkswoningen
Uit Haarlems Dagblad
van 4 October 1905
De instelling van „dagen", waarop spe
ciale aandacht wordt besteed aan banden
van genegenheid die ons met onze omge
ving dienen te binden, spruit enerzijds
voort uit een zeer waardeerbare zin voor
de humane, liefdevolle betekenis van onze
samenleving, die immers meer dan door
wetten en dwang-orde in stand gehouden
wordt door een wederzijds respect en een
onderlinge verstandhouding. „Moederdag",
„Vaderdag", „Kinderdag" (6 December!)
kan men in dat opzicht beschouwen als een
aanvulling van de reeks religieuze feesten,
zoals Allerzielen, Allerheiligen, Kerstmis,
Pasen, Pinksteren, Hemelvaartsdag en an
dere. De moderne aanvulling heeft echter
een kwade kant, die zich trouwens bij de
bovengenoemde religieuze feestdagen ook
steeds meer laat gelden: het bedrijfsleven
en de handel maken zich meester van de
gelegenheid om de nadruk op de materiële
luister dezer dagen te leggen en doen op
die manier de edele betekenis ervan ver
vagen.
Een gunstige uitzondering vormt de dag,
waarop onze aandacht voor het dier ge
vraagd wordt: vandaag, de vierde October.
Aangezien het dier nu eenmaal zijn levens
geneugten op ander terrein zoekt dan de
handel kan leveren en aanpraten voor
geschenken in de vorm van nuttige en dure
gebruiksvoorwerpen is het dier volstrekt
ongevoelig kan men op Dierendag vol
staan met kosteloze aandacht, waardoor de
betekenis van deze dag zuiver blijft. De
betekenis van Dierendag ligt dientenge
volge wel zeer nadrukkelijk uitsluitend op
het gebied der humaniteit. De verhouding
tussen mens en dier is het onderwerp van
gedachten, dat op deze dag de aandacht
vraagt en het levert een rijkdom aan filoso
fische overwegingen op, die het vraagstuk
van deze verhouding echter niet in een
handomdraai oplossen.
Waarschijnlijk ligt de kern van het
vraagstuk „Mens-Dier" in elk individu
apart. Dat wil zeggen: ieder mens bepaalt
uit de voorraad van zijn eigen beschavings
graad zijn houding tegenover het dier en
naarmate de beschaving voortschrijdt, zul
len meer mensen komen tot een begrip
voor de plaats van het dier in de wereld,
waardoor de situatie voor het dier in alge
mene zin gunstiger wordt. Dan rest de sa
menleving echter, de wet in werking te
doen treden in die gevallen, waarin een
overmaat aan onbeschaafdheid nog steeds
grof onrecht tegenover het dier veroorzaakt.
Deze wet moet een afspiegeling zijn van
de maatstaven, die in de hoogste bescha
vingsnormen onzer samenleving verankerd
zijn. Wie persoonlijk onder deze normen
blijft, moet door de wet worden gedwon
gen tenminste de practijk der beschaving
te volgen, ook al is zijn mentaliteit er niet
rijp voor. Op deze wijze komen we mis
schien en mede dank zij Dierendag
eens tot volledige gerechtigheid tegenover
het dier, dat door zijn aanwezigheid en
taak in de schepping evenzeer recht kan
doen gelden op deze gerechtigheid als de
mens.
Moge Dierendag ons telkenjare een stap
je verder brengen tot de uitwissing der
barbarij, waarvan het Dier nog steeds nu
en dan slachtoffer is.
Ofschoon men begrip kan hebben voor
de motieven, die Frankrijk hebben ge
bracht tot zijn verontwaardigde stap ten
opzichte van de UNO moet toch bij dit
begrip worden aangetekend, dat uit zuiver
internationaal samenwerkingsstandpunt de
houding van Frankrijk als zeer nadelig kan
worden gekenschetst. Het argument „zui
ver binnenlandse aangelegenheid" wordt in
de UNO door iedere natie, welker beslom
meringen UNO-aangelegenheid worden,
naar voren gebracht en wel op grond van
een inderdaad in het Handvest aanwezige
bepaling daaromtrent. In de kwestie-
Marokko echter botsen twee belangen
groepen, namelijk die van de gezamenlijke
UNO-staten en daartegenover die van de
NAVO-landen. Marokko en in het algemeen
Frankrijks overzees gebied is van groet
strategisch belang voor de NAVO. De
ordening van zaken en de rechtszekerheid
der inwoners van dit gebied is een zuivere
UNO-zaak. Wanneer deze twee belangen
met elkaar in strijd zijn, komt de NAVO
tegenover de UNO te staan en logisch
genoeg eist Frankrijk nu, dat alle NAVO-
landen zich losmaken van hun UNO-plich-
ten en Frankrijk uit NAVO-strategische
overwegingen steunen. Welke plicht moet
overheersen? Uit het oogpunt van de
wereldvrede en de ordening der interna
tionale verhoudingen zou men zeggen: de
UNO-plicht. Hieruit blijkt dus, dat de mili
taire organisatie, die men NAVO noemt, in
strijd kan raken met de idealen der UNO.
I-Iet is een bewijs temeer van de ongewenst
heid van regionale militaire bloes en de
ontoereikendheid van de UNO-werkzaam-
heid, die de wederopleving van gevaarlijk
nationalisme niet heelt kunnen verhinde
ren. Zoals reeds elders herhaaldelijk is
gebeurd in het Verre en Nabije Oosten
staat hier het recht der inheemsen
tegenover de militaire kracht der moeder
landen. De keus is moeilijk, doch zij zou
gemakkelijk moeten zijn als de leuzen van
de UNO haar lading aan internationale
loyaliteit dekten.
Hedenmiddag om twee uur opent het Re
gionaal bureau voor arbeidsrecht van het
NVV te Haarlem een sociëteit voor de be
jaarde leden van de bij het NVV aangeslo
ten bonden in het gebouw van de CJMV
aan de Lange Margarethastraat.
GEDURENDE een jaar heeft men aan de Rivièra en onlangs ook in Neder
land avond aan avond de bijna „menselijke" gedragingen kunnen aanschouwen
van een. „aap", de mensaap Charly (die onder meer in hotel Bouwes te zien ge
weest is). Hij geeft de dames een handkus en de heren een handdruk. Hij pre
senteert een sigaret en vuur, hij opent de piano en speelt een melodietje voor u.
Hij rijdt uw kind in zijn motor met zijspan rond en, let wel: hij brengt dit kind
ook weer veilig bij u terug. Zo'n „aap' toch! In intelligentie en hoffelijkheid
overtreft dit dier menig mens en avond aan avond is het de „aap", die de „mens"
vreugde en vrolijkheid bereidt. En wat bereidt de mens voor vreugde aan het
„dier", in dit geval de apen? Brengt de mens hen ook veilig thuis als dit nodig
mocht blijken?
Weet ge, dat jaarlijks 100.000 apen uit
India weggevoerd worden om op de vivi
sectie-tafels in de Westerse landen de meest
ellendige dood te sterven? Dit doet de
„mens" van 1955 de aap aan, welbewust
en zonder scrupules. Het verschil tussen
„mens" tot „onmens" bedraagt slechts twee
letters. In de vivisectie verlaagt de mens
zich tot mishandelingen, die het dier
nooit en te nimmer de mens zou aandoen.
Een gewezen Londens politieagent, de
38-jarige Thomas Patterson, verwerft zich
een fortuin door jaarlijks 100.000 van deze
dieren uit India naar de Westerse landen
weg te voeren. Hij chartert daarvoor zelfs
twee vliegtuigen per week. De rest gaat per
boot. Aldus passeren jaarlijks 45.000 apen
als experimenteer-materiaal Londen Air-
port, 45.000 levende, intelligente wezens.
In de eerste vier maanden van 1954 waren
het er 12.000, in de eerste vier maanden
van 1955 26.000. Welk een winst in klin
kende munt, maar welk een ontzaglijk ver
lies aan humaniteit en aan naastenliefde!
Want het dier, dat naast en mèt ons leeft,
is toch zéker onze „naaste"!
Welk een verruwing van zeden, deze
ontstellende toename van de vivisectie op
apen; welk een menselijke lafheid, deze
massale marteling van weerlozen.
Nieuwjaarsdag 1955 bleken 394 van een
zending van 1600 Rhesus-apen door ver
stikking om het leven gekomen te zijn tij
dens het transport. Welk een gezegende
oococxrcc cccc c cccccoooccccocccccojco^ - -ccccccoccccocccoa:
Katwoude: half lamgeslagen poes in een
sloot geworpen.
Steenderen: tienjarige jongen bond kal
koenkuikens de vleugels en poten bij
een en wierp de diertjes in een kolk.
Hilversum: poes doodgeslagen.
Oudewater: bok onoordeelkundig ge
castreerd.
Voorbrug: pluimvee ondeskundig ver
voerd.
Amsterdam: stok stukgeslagen op een
kat en het dier daarna in het water
gegooid.
Haarlem: hond doodgeschopt.
Meppel: jonge katten te vondeling ge
legd.
Maassluis: schaap op wrede wijze ge
dood.
Meppel: broedse kip opgehangen aan
een boom.
Everdingen: metselaar liet kraaien in
een schoorsteen verhongeren.
Tegelen: vermoeid paard met een riek
geslagen.
Hilversum: jonge bok met een stuk ko
perdraad mishandeld.
Weesp: kat ingesmeerd met terpentijn.
Enschedé: levende dieren met huisvuil
weggegooid.
Voorburg: paard laten verkommeren in
de wei.
Baarle-Nassau: kat met een stuk hout
doodgeslagen.
Rhenen: hond aan een boom in een park
vastgebonden om er af te komen.
Amsterdam: kat mishandeld.
Hengelo: landbouwer schoot kostbare
duiven neer.
Tilburg: paard met een hooivork ge
stoken.
Zandvoort: hond doodgeschopt.
Leidschendam: konijnen laten verhon
geren.
^ooooocxx>coo(xooooocoooocoooooc
x<xxxx>ooooooocooooo(
De heer L. van Ammers te Zandvoort j
is de schrijver van nevenstaand artikel
tegen de vivisectie, of nauwkeuriger
gezegd: tegen de uitwassen van de
systematische marteling van apen die
onder het mon van noodzakelijke en]
wetenschappelijk-verantwoorde vivi
sectie wordt aangediend, maar dat in)
feite dikwijls niet is. Hoe men ook
tegenover dit inderdaad knellende pro- j
bleem van mensenplicht en mensen-
moraal mag staan, de cijfers en bijzon
derheden die de schrijver van het arti-\
kei onthult zijn waarlijk ontstellend en
ernstige overdenking waard. De con
clusies van het artikel in kwestie blij
ven uiteraard voor rekening van de
heer Van Ammers. g
)ocxxxxx>xoooco>xxxx>30cxxxxx)ccccccocodcxx>oooocoax»c<xxx
dood echter vergeleken bij wat hun anders
nog te wachten gestaan had!
De Daily Mirror van 23 April meldt, dat
ruim 600 apen aan ondervoeding gestorven
zijn aan boord vam een Duits schip tijdens
een twee maanden lange zeereis van Cal
cutta naar Hamburg. Van de 700 verscheep
te dieren waren er bij aankomst in Ham
burg nog 53 in leven. Om zowel geld als
ruimte te sparen waren de dieren geduren
de deze wekenlange zeereis zoveel mogelijk
op elkaar gepakt in kisten.
De lijdensgeschiedenis begint op het mo
ment, dat de apen (meestal nog als zuige
lingen) gevangen worden in de wildernis,
De gruwel van hun wegvoering is echter
nog maar het begin. Een onbeschrijflijk lot
wacht hen aan het einde van hun lijdens
weg.
Velen hebben Charly" de mensaap ge
zien en genoten van zijn intelligentie, zijn
guitigheid en zijn bijna-menselijkheid. Nu
hebt ge echter ook de onmenselijke wreed
heid gezien, die de mens de talloze broers
en zusters van deze aap aandoet. Laat ons
dit koud? Of drijft het ons het schaamrood
naar de kaken? De vivisectie, die elk jaar
millioenen meer levende wezens vernie
tigt, zodat het heden meer dan 20.000.000
weerloze medeschepselen per jaar betreft;
paarden, honden, katten, apen, geiten, ko
nijnen en andere dieren, is een systeem,
dat alle perken te buiten gaat.
En denkt niet, dat al deze dieren voor de
medische wetenschap worden gebruikt. De
experimenten voor medische doeleinden be
dragen slechts 510 percent van het totaal.
De overige 90 a 95 percent der vivisectie
slachtoffers valt ten offer voor industriële
en commerciële doeleinden, de fabricage
van schoonheidsmiddelen, de veredeling
van bloembollen en dergelijke.
Gij vraagt misschien of er iets tegen te'
doen is. Het antwoord is: natuurlijk! Elke
misstand, die door de mens in het leven is
geroepen, kan ook door de mens teniet
worden gedaan. Waar de méns de oorzaak
is, zullen het ook weer „mensen" (in de
ware zin van het woord) moeten zijn, die
een misstand opheffen.
The World Coalition Against Vivisection
vraagt daarom ieder, die de ontstellende
toename van de mensonterende vivisectie
op weerlozen als een gevaar voor de men
selijke beschaving onderkent, zijn stem
hiertegen te verheffen. Wat is hierop uw
antwoord? L. VAN AMMERS
ADVERTENTIE
Een gulden genieting voor 80 ct.
Deze foto werd Maandagmiddag gemaakt
tijdens een receptie door de Japanse am
bassadeur en mevrouw Okamoto ter ge
legenheid van het bezoek van het Kabuki-
theater van Azuma IV aan ons land. Van
Nederlandse zijde waren vele kunstcritici
en enkele vooraanstaande figuren uit het
artistieke leven aanwezig. Men ziet de
gastheer in zijn woning te Wassenaar te
midden van de in prachtige kimono's ge
hulde danseressen van deze groep, die in
de afgelopen weken een zeer groot succes
op het festival in Edinburgh en in Covent
Garden te Londen heeft geoogst. Heden
avond wordt in Den Haag de eerste van de
korte reeks voorstellingen in Nederland
gegeven. De tournée is georganiseerd in
samenwerking met het Japanse ministerie
van Buitenlandse Zaken en dat van On
derwijs qn Kunsten en staat onder be
scherming van Prins Takamatsu, een broer
van de keizer. De in haar vaderland bij
zonder vereerde leidster van het gezel
schap, mevrouw Tokohu Azuma IV, ver
telde dat het programma, gelet op het
Westerse gevoel voor tempo en climax, is
samengesteld uit afwisselende fragmenten
van vaak urenlang durende dansspelen uit
het oorspronkelijke répertoire. De meeste
choreografieën zijn van haar echtgenoot
Masaya Fujima.
ADVERTENTIE
door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en
zenuwpijnen. Neemt regelmatig Togal, dat
verdrijft in al die gevallen snel en afdoende
de pijnen. Togal baat waar andere middelen
falen. Zuivert door de nieren, is onschadelijk
voor hart en maag. Bij apotheek en drogist
0.95, 2.40 en 8.88.
Zeepost die volgens de bedoeling van de
afzenders haar bestemming vóór Kerstmis
en nieuwjaar moet bereiken, dient uiterlijk
op de hierna volgende data te worden ver
zonden:
Algerië (Algiers) 15 December; Amerika
2 December; Argentinië 10 November;
Australische Statenbond 8 November; Bo
livia 10 November; Brazilië 10 November;
Brits Guyana 15 November; Brits Oost-
Afrika 15 November; Canada 25 Novem
ber; Ceylon 24 November; Chili 10 Novem
ber; Chint (nationalistisch gedeelte) 10 No
vember; China, overig gedeelte, 25 Novem
ber; Columbia 15 November; Costa Rica 21
November; Cuba 20 November; Ecuador 11
November; Egypte 24 November; El Salva
dor 11 November; Guatemala 11 Novem
ber; Haiti 11 November; Hongkong 13 No
vember; India 19 November; Indonesië 24
November; Irak 1 December; Iran 1 De
cember Israel 8 December; Japan 27 Octo
ber; Libanon 1 December; Malaya 24 No
vember; Marokko 22 November; Mexico 2
December; Midden-Amerika 11 November;
Nederlandse Antillen 15 November; Ned.
Nieuw-Guinea 27 October; Nieuw-Zeeland
27 October; Pakistan 15 November; Para
guay 11 November; Peru 11 November;
Philippijnen 13 November; Rhodesia 17 No
vember; Suriname 15 November; Syrië 8
December; Thailand 5 November; Trinidad
15 November; Tunis 22 November; Unie
van Zuid-Afrika 17 November; Uruguay 10
November; Venezuela 15 November; West-
Afrika 24 November.
Op de Zuiderweg te Hoogkerk (Gr.) is
Maandagavond een personenauto met zes
inzittenden in volle vaart tegen een boom
gereden. De chauffeur, de 58-jarige aan
nemer H. O. uit Noordbroek werd op slag
gedood. Zijn schoonzoon en de inzittenden
H. D. en J. N., beiden uit Noordbroek,
werden vrij ernstig gewond. Alle drie zijn
ze naar het Academisch Ziekenhuis in Gro
ningen overgebracht. H. de V. uit Veendam
en R. M. uit Groningen kregen lichte ver
wondingen. Omtrent de oorzaak van het
ongeluk stelt de poiltie van Hoogkerk een
onderzoek in. Het gezelschap kwam van het
werk in Hoogkerk en het was op weg naar
Noord broek.
Drie personen zijn Maandagavond om
streeks zeven uur gewond bij een aanrij
ding in de Weimarstraat te 's Gravenhage.
De 21-jarige militair A. P. N. de J. uit
Nunspeet kwam met een personenauto uit
de Noorderbeekdwarsstraat en stak ver-
gens de politie met onverminderde snel
heid de Weimarstraat over. Hij gaf daar
bij geen voorrang aan een motorrijwiel dat
van rechts kwam. Bij de aanrijding die
hierdoor ontstond, werden de bestuurder
van de motor, de 47-jarige B. v. d. W. uit
de Bennekomstraat te 's Gravenhage, en
zijn vrouw en achtjarig dochtertje gewond.
Mevrouw van W. kreeg snijwonden aan
het gelaat en handen en kon na ter plaat
se verbonden te zijn naar huis gaan; haar
man en dochtertje moesten echter in het
ziekenhuis Zuidwal worden opgenomen.
Zij hadden beiden inwendige kneuzingen
opgelopen, en de heer Van de W. had bo
vendien nog hoofdwonden. Het motorrij
wiel werd zwaar beschadigd, terwijl de
auto eveneens schade opliep.
Het waren, zoals men ziet, werkelijk twee
engelen, die op de jaarlijkse Parijse oud-
ijzermarkt deze Parijzenaar gadesloegen
bij het maken van zijn keus, maar hij
koos de engelen niet
De groothertogin van Luxemburg heeft
de legatieraad van het Luxemburgse minis
terie van Buitenlandse Zaken dr. J. P.
Kremer benoemd tot ambassadeur in Ne
derland.
Hij bevindt zich op het ogenblik in New
York, waar hij de algemene vergadering
van de UNO bijwoont.
Dr. Kremer studeerde in Luik, Mont-
pellier, Parijs en Brussel en promoveerde
in 1930 tot doctor in de rechten. Het jaar
daarop trad hij in dienst van de Volken
bond in Genève.
Van 1940 tot 1944 verbleef hij op zijn
landbouwbedrijf te Rambrouch in Luxem
burg. In 1944 werd hij benoemd tot lega
tiesecretaris van het ministerie van Buiten
landse Zaken in Luxemburg. In 1946 werd
hij regeringsraad en permanent afgevaar
digde van het groothertogdom in de eco
nomische commissie voor Europa van de
U.N.O.. In 1948 werd hij legatieraad van
de Luxemburgse legatie in Brussel en
voorzitter van de gemengde Belgisch-
Luxemburgse administratieve commissie,
lid van de raad voor Nederlands-Belgisch-
Luxemburgse handelsaccoorden en lid van
de commissie voor het handelsverkeer van
de Europese organisatie voor economische
samenwerking. In 1933 volgde zijn be
noeming tot legatieraad van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Luxemburg en
permanent afgevaardigde van het groother
togdom in de Raad van Europa.
Dr. Kremer heeft deel uitgemaakt van
Luxemburgse delegaties naar verscheidene
internationale conferenties. Dit jaar was
hij voorzitter van de Luxemburgse dele
gatie naar de conferentie in Genève over
het vreedzaam gebruik van atoomenergie.
Het lid van de Tweede Kamer de heer
G. Ruygers (P.v.d.A.) en twintig leden
der fractie van die partij hebben verzocht
de overeenkomst betreffende het niet-mi-
litair gebruik van atoomenergie, op 18
Juli 1955 te Washington tussen Nederland
en de Verenigde Staten gesloten, aan de
uitspraak van de Staten-Generaal te doen
onderwerpen.
Men noemt iemand bij de pinken, wan
neer hij goed op zijn tellen past, gevat,
vlug van verstand is. Maar gewestelijk
heeft de zegswijze andere betekenissen
die ons op het spoor brengen van haar
afkomst. In het Gronings betekent: bie
de pinken wezen hetzelfde als: zuinig
zijn, op de kleintjes passen. In Zuid-
Nederland wil: hij is bij de pink, zeggen:
hij zit er warmpjes bij. Nu komt reeds
in de zeventiende eeuw het Bargoense
woord pinken voor in de betekenis: geld
buidel. Ook nu nog wordt ping-ping ge
bezigd voor: geld, natuurlijk naar het
geluid, dat zilveren en gouden munt
stukken maken, wanneer ze geschud
worden. Uit de beperkte betekenis: op
de dubbeltjes passen is de meer algeme
ne: slim zijn, gezond verstand hebben,
^bij de hand zijn, ontstaan.
Het Tweede Kamerlid de heer Andries-
sen (KVP) heeft onlangs aan de minister
van Wederopbouw en Volkshuishouding
vragen gesteld over de zijns inziens on
juiste verhouding tussen het aantal volks
woningen en het totaal aantal woningen
waarvoor in het eerste halfjaar 1955 bouw
vergunning is verleend.
De minister heeft thans geantwoord, dat
hij niet precies kan opgeven hoeveel volks
woningen begrepen zijn in de 32.617 wo
ningen, waarvoor gedurende het eerste
halfjaar 1955 bouwvergunning is verleend,
buiten de 13.779 woningwetwoningen,
welke in dit totaal reeds begrepen zijn.
Wel kan hij zeggen, dat van de woningen,
waarvoor op basis van de premieregeling
woningbouw 1953 in het eerste halfjaar
van 1955 financiële steun werd toegezegd,
ongeveer een derde gedeelte tot de volks
woningen kan worden gerekend. Van de
woningen, waarvoor halve premie wordt
toegekend, mag een belangrijk aantal bij
de volkswoningen worden geteld. Vele op
drachten zijn van industriële onderne
mingen uitgegaan. Van de herbouwwo-
ningen en de woningen, in de vrije sector
gebouwd, zal waarschijnlijk een gering
aantal tot de volkswoningen behoren.
In het eerste halfjaar van 1955 zijn be
trekkelijk veel premiebeschikkingen afge
geven wegens de grote animo om te bou
wen in de vrije sector met halve premie.
De bouw van woningwetwoningen stag
neerde in een aantal gevallen door exhor-
bitant hoge aanbestedingsprijzen. De ge
gevens over het tweede helfjaar van 1955,
voor zover deze thans bekend zijn, geven
echter geen aanleiding tot het nemen van
bepaalde maatregelen.
SUEZ. Over enkele dagen zal de
scheepvaart door het Suezkanaal hervat
kunnen worden, nu men het eenige we
ken geleden gezonken dynamietschip
„Chatham" heeft opgeblazen. De duizen
den ponden springstof werden met een
electrischen stroom tot ontploffing ge
bracht door operateurs, die zich op zes
kilometers afstand in de woestijn had
den begeven. De vrees dat de kanaal
oevers schade zouden oploopen en dat het
water hoog opgezweept zou worden, is
niet bewaarheid; de operateurs in de
woestijn hebben nauwelijks iets van de
explosie kunnen bespeuren.