Een harmonische stad
vraagt om een geleide groei
Gaat U verhuizen?
MANN
Agenda voor
Haarlem
De zware tol aan het verkeer
De gele kamer
Structuurplan IJmond-Noord
„Geen optelsom, maar een levende zaak"
*^Brieven aan
de redactie
FEUILLETON
4
F. DAMIAANS EN ZN.
De vorming van de
Nederlandse soldaat
Tegen „joy-rider" negen
maanden geëist
Een week ontzegging voor
kapitein van „Barracuda"
Den Haag krijgt een
blindentuin
Drieling geboren in
Hilversum
Ontwerp-subsidieregeling
bijzondere universiteiten
Einde van Scala-Theater
Teheran onderzoekt moord
op premier Razmara
Het bedrijfschap voor de
zuivel-detailhandel
Automobilist verongelukt
Amerikaanse leger voert
reisbeperkingen in
door Mary Roberts Rinehart
DIN SO AG 10 JANUARI 1956
EEN STAD IS GEEN OPTELSOM van woningen, mensen en bedrijven; het
is een gemeenschap waarin het leven bruist en waarvan de sfeer en levendig
heid voornamelijk worden bepaald door de stuwende krachten die in die gemeen
schap aanwezig zijn. Evenzo is het structuurplan van de toekomstige stad in
het plan IJmond-Noord geen figuratie van lijnen en vlakken; het is een plan
waarin getracht wordt de te verwachten ontwikkeling van een stedelijke agglo
meratie in harmonische vorm voor te bereiden en hieraan een niggegra^ een
klaar wegenstramien te geven voor de belangrijkste slagaders, die in de toe
komst het leven van de stad zullen kunnen dragen, dienen en stimuleren.
Bij het gebied IJmond-Noord, een naam die voor velen reeds een bekend begrip
is geworden, zijn betrokken:
het ten noorden van het Noordzeekanaal gelegen gedeelte van de gemeente
Velsen, met thans rond 9.000 inwoners;
de gemeente Beverwijk, die met de badplaats Wijk aan Zee thans rond
31.000 inwoners heeft en
a.
b.
c.
de thans nog landelijke gemeente Heemskerk met ruim 6.000 inwoners.
he
In een voorstudie voor het huidige streekplan was men tot de slotsom ge
komen, dat bij een normale ontwikkeling van de Koninklijke Hoogovens en Staal
fabrieken en een, in verhouding tot anaere steden, normale ontwikkeling van de
overige belangrijke industrieën in het IJmond-Noord gebied een bevolkings
aantal zou zijn te verwachten van 170.000 a 175.000 zielen. Om verschillende
redenen achtte men echter voorshands een bevolkingsagglomeratie, althans een
zo vérstrekkende planning en reservering voor de daarvoor nodige gronden
von zo'n verrassend grote omvang, waardoor vooral de kostbare tuinders-
bedrijven getroffen zouden worden, hier niet wenselijk.
Als maximum aantal werd daarom in het
vigerende ontwerp-streekplan een bevol
kingsaantal van 120.000 zielen gesteld.
Mede om deze beperking te bewerkstel
ligen voorziet het ontwerp-streekplan IJ
mond-Noord onder meer in een vestigings
verbod van nieuwe stuwende industrieën
en een beperking van de vestiging van veel
ruimte vragende villa-bebouwing om aldus
intensiever bebouwing te kunnen toepas
sen. Deze beperkingen kunnen voor de
economische en sociale structuur van de
toekomstige agglomeratie niet te overziene
consequenties hebben.
Begrijpelijk en bedenkelijk
Dat in het ontwerp-streekplan de KNHS
een welhaast onbeperkte uitbreidingsmoge-
lijkheid wordt geboden, moet in verband
met het grote nationale belang van deze
industrie wel juist worden geacht. Het
wordt echter bedenkelijk indien daarnevens
wegens het inderdaad aanwezige ruimte
gebrek, niet voldoende ruim de gelegenheid
zal kunnen worden opengesteld om een
stad te ontwikkelen van een goede harmo
nische opbouw van alle bevolkingslagen.
Het bezwaar van een onvolwaardige stad
(hetzij tengevolge van een disproportiona-
liteit in de welstandsgroepen van haar be
volking hetzij door een disproportionaliteit
ADVERTENTIE
ZIJLVEST 41 - HAARLEM
Telefoon 12456 - 14155 - 22279
DINSDAG 10 JANUARI
Cinema Palace: „Marty", 14 jaar, 7 en
9.15 uur. Roxy: „De volmaakte moord", 18
jaar, 7 en 9.15 uur, Rembrandt: „The seven
year itch", 14 jaar, 7 en 9.15 uur. Minerva:
„Brood, liefde en fantasie", alle leeft., 8.15
uur. Studio: „Heuvel 24 antwoordt niet", 14
jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Doctor at sea",
alle leeft., 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „A
prize of gold", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„De prairie verdwijnt", alle leeft., 7 en 9.15
uur. Café-Restaurant „Brinkmann": 20 uur,
Studievereniging voor Psychical research;
spr. dr. C. J. Schuurman. Begijnhofkapel:
20 uur, Extra dienst Interk. Evang. Comité.
Spr. Ds. H. J. Hegger.
WOENSDAG 11 JANUARI
Cinema Palace: „Marty", 14 jaar, 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. Roxy: „De volmaakte moord",
18 jaar, 2.20, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„The seven year itch", 14 jaar, 2, 4.15, 7 en
9.15 uur. Minerva: „De koninklijke reis" alle
leeft., 2.30 uur. Onder auspiciën van de
Heemsteedse Kunstkring, concert door het
Hollands Strijkkwartet, 8.15 uur. Studio:
„Heuvel 24 antwoordt nietj', 14 jaar, 2.15, 7
en 9.15 uur. Lido: „Doctor at sea", alle leeft.,
2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „A prize
of gold", 18 jaar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Luxor:
„De prairie verdwijnt", alle leeft., 2, 7 en
9.15 uur. Frans Halsmuseum, Renaissance-
zaal: 20 uur, Volksuniversiteit. Openings
avond met Mozart-programma. Stadsschouw
burg: 20 uur, „De Verenigde Spelers" voe
ren op „Madame Tic-Tac" van Falkland
L. Cary en Ph. Weathers.
van de industriële sector (conjunctuurge
voeligheid!)) moet zo ernstig worden ge
acht, dat het structuurplan met grote voor
zichtigheid moet worden ontworpen en be
handeld, omdat in de nabije toekomst be
langrijke afwijkingen zeker niet onmogelijk
moeten worden geacht.
Zoeken naar synthese
In een voorgaande periode van de stede-
bouw is er een str'even geweest dat er op
gericht was de stad in functies te ontleden
en in klare vormen naast elkaar uit te
drukken: wonen, werken, verkeer en ont
spanning. Deze begrippen hebben het in
zicht in de stedebouwkunde zeker ver
ruimd. Echter geheel gescheiden en netjes
naast elkaar konden zij niet tot een harmo
nisch sluitend geheel worden gevormd.
Thans zoekt men terecht wederom de syn
these door de functies zoveel mogelijk te
verwerken tot een harmonische conceptie.
Het samenklinken van de elementen was
door de ontstane afstanden ietwat verloren
gegaan en de woonwijken dreigden steriel
te worden, aangezien de functie van het
werken er te zeer van was vervreemd. Een
kantoorgebouw en een atelier, dat soms
met veel tegenkanting in een wijk was
verrezen, kon een ware verademing be
tekenen. Deze hoorden er blijkbaar bij en
brachten wat leven in de wijk, die hiermee
iets van haar gezapig karakter verloor.
Thans is die gedwongen gespletenheid
van wonen en werken wederom een pro
bleem, waaraan moeilijk te schaven valt
aangezien vele industrieën te zwaar, te vuil
en te lawaaierig zijn om in de woonwijken
opgenomen te kunnen worden. De res
terende middelen zullen daarom gretig
moeten worden aangepakt om de woon
wijken levendig te maken.
De hoofdstructuur van het plan IJmond-
Noord is door de aanwezigheid van zeer
belangrijke slagaders en industrievestigin
gen vrij duidelijk geworden.
Aansluitend tegen de noordoostzijde van
Beverwijk zijn de belangrijkste uitbreidin
gen geprojecteerd. Aan de oostzijde wordt
de geprojecteerde agglomeratie begrensd
en gevoed door twee slagaders: de rijksweg
9 en de spoorlijn, terwijl zich aan de zuid
zijde, voorbij de tussengelegen industrie
gebieden, de derde en belangrijkste slag
ader, het Noordzeekanaal bevindt.
Verder zijn, naast de bestaande bebou
wingen, de belangrijkste gegevens: de aan
wezige en geprojecteerde terreinen van de
zware basisindustrie (KNHS) aan de zuid
westzijde en de aanwezige en geprojec
teerde industriegebieden ten noorden langs
het Noordzeekanaal aan de zuidoostzijde
van de agglomeratie.
Drukte van de tunnel
De bestaande rijksweg 9, die het tegen
woordige doorgaande verkeer opvangt en
over de Alkmaarseweg tussen de bebou
wing door voert, kan het toekomstige tun-
nelverkeer stellig niet verwerken. Voor de
agglomeratie brengt het omgelegde gedeelte
van rijksweg 9, tezamen met de tunnel
onder het Noordzeekanaal dan ook een
verbinding van de eerste orde met de rand
stad Holland en met het noorden tot stand.
Aan de zuidzijde en nabij het toekom
stige nieuwe centrum van de geprojecteer
de stad zijn in de rijksweg twee zeer be
hoorlijke aftakkingen geprojecteerd. Het
ene tappunt bevindt zich iets ten noorden
van de tunnelmond en geeft een verbin
ding met de industriegebieden ten zuid
westen van de agglomeratie Velsen-Noord,
OOOOOOOOODOOOOCXXXXXXXJOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOC
By gaand gedeelte van een artikel over
het structuurplan IJmond-Noord, zal i
j worden geplaatst in het eerstvolgend
nummer van het tijdschrift voor Volks-
huisvesting en Stedebouw. Het werd j
geschreven door ir. L. Stoelinga, de
directeur van Openbare Werken te j
i Beverwijk.
boooooooooctxyoooooocxxpoooooooooooooooooootxioooooooooooooL
Beverwijk-Zuid, de industriegebieden aan
de zuidoostzijde en de parallelweg van het
industriegebied „De Pijp." De parallelweg
verbindt dit industriegebied tevens met het
tweede aftakpunt van de rijksweg. Dit
pun, dat een rechtstreekse aansluiting naar
het geprojecteerde nieuwe stads-centrum
geeft, is het kruispunt van rijksweg 9 met
de geprojecteerde primaire weg Amster
damZaandamBeverwijkCastricum.
Deze laatste weg verkrijgt aan de west
zijde van Beverwijk verbinding met een
geprojectèerde weg naar Wijk aan Zee,
waardoor een goede doorverbinding voor
het strandverkeer wordt gekregen.
Het Nederlands Gesprekcentrum heeft
bij de uitgeversmaatschappijen J. H. Kok,
te Kampen, het Spectrum N.V., Utreeht-
Antwerpen en W. P. van Stockum Zoon,
Den Haag, een brochure doen uitgeven on
der bovenstaande titel. Het boekje is het
resultaat van een studie, gemaakt door een
enige jaren geleden door het Curatorium
van het Nederlandse Gesprekcentrum in
het leven geroepen commissie „Vorming
van de Nederlandse soldaat".
Deze commissie, onder voorzitterschap
van prof. mr. A. M. Donner, was samenge
steld uit de heren: luitenant-kolonel aal
moezenier J. B. van Croonenburg Cssp, T.
van den Dool, luitenant-kolonel b.d. J. J.
Fens, drs. J. M. M. Hornix, kolonel B. Ko
ning, majoor J. A. Loggers, kapitein D.
Mantz, drs, J. G. van der Ploeg (secretaris),
prof. dr. Fred. L. Polak en Evert A. Ver
meer.
De hoofdstukken zijn achtereenvolgens
gewijd aan: De verantwoordelijkheid van
de Overheid jegens de soldaat, plaats en
functie van de strijdkrachten, vorming in
het leger, terwijl verschillende commissie
leden in een zevental bijlagen hun eigen
visie op een aantal facetten van het be
sproken onderwerp gaven.
Omtrent de verantwoordelijkheid van de
overheid voor de soldaat bestaat bij de drie
in de commissie vertegenwoordigde geestes
stromingen (reformatorisch-ehristelijk,
rooms-katholiek en humanistisch) in grote
trekken overeenstemming, evenals ten aan
zien van plaats en functie van de strijd
krachten. Slechts wanneer de vorming in
het leger en daarmee verbandhoudende
geestelijke verzorging van de soldaat be
sproken wordt, stuit men op verschillende
opvattingen, in het bijzonder wanneer de
vraag, in hoeverre ook humanistische gees
telijke. verzorgers op gelijke voet met predi
kanten en aalmoezeniers bij de militaire
onderdelen toegelaten moeten worden, naar
voren komt. Anders dan de humanistische
leden, beantwoordt de meerderheid van de
commissie deze vraag ontkennend.
De substituut-officier van Justitie bij de
Maastrichtse rechtbank, mr. W. Moors,
heeft tegen de 27-jarige J. J. V., grond
werker uit Heerlen, thans zwervend, bij
verstek negen maanden gevangenisstraf
wegens „joy-riding geëist.
De Raad voor de Scheepvaart heeft kapi
tein-eigenaar L. H. V. van het 290 brt. me
tende kustvaartuig „Barracuda" schuldig
bevonden aan de stranding van zjjn schip
op het Deense eiland Hirsholm op 20 ok
tober van het vorige jaar en heeft zijn
diploma ingetrokken voor de tijd van een
week.
De inspecteur voor de Scheepvaart, de
heer J. Metz, had de raad voorgesteld het
diploma van de kapitein in te houden voor
de tijd van drie weken. De „Barracuda" is
op 20 oktober 1955 in de vroege ochtend
tijdens slecht weer op de rotsen van het
eiland gestrand op 25 meter afstand van
de vuurtoren. Het schip heeft daar ruim
een dag vastgezeten en is toen door een
sleepboot van een bergingsmaatschappij
losgetrokken. In het dok te Frederikshaven
is de schade aan de bodem, die ruim
f 100.000 bedroeg, hersteld.
Met groot enthousiasme hebben alle frac
ties in de Haagse raad ingestemd met een
voorstel van B. en W. om een bedrag van
31.670.beschikbaar te stellen voor de
aanleg van een blindentuin in het Zuider
park. Deze tuin zal perken langs de paden
bevatten met welriekende bloemen, en
deze perken zullen zodanig gelegen zijn,
dat men met de voet za.l kunnen voelen,
waar zij beginnen. Het is het plan om bij
deze welriekende bloemen en planten
naamboordjes in brailleschrift te zetten.
Vanochtend heeft de heer A. Meyer,
chemicus te Hilversum, op de burgerlijke
stand aangifte gedaan van de geboorte van
een drieling. Zondag heeft zijn echtgenote
mevrouw J. Meyer-Dik het leven geschon
ken aan een meisje, Tonny Alida (vijf
pond 70 gram) en twee jongens Eric (vijf
pond 400 gram) en Hendrik (vijf pond 240
gram). Moeder en kinderen verkeren in
uitstekende gezondheid. Het echtpaar had
reeds twee kinderen: een meisje van vier
en een jongetje van twee jaar.
Eindelijk kwam de grote dag, toen de vlag feestelijk op de top van de paleistoren
werd gehesen. Het paleis was klaar!
De Bosmannetjes stonden in een grote kring om het gebouw heen en ze juichten
uit alle macht, toen de vlag trots in de wind wapperde. Het grote werk was gereed.
Ja, nu was er weer een paleis voor koning Kandorijnen het was nog stukken
mooier en steviger dan het oude. Hun koning zou er vast wel tevreden mee zijn!
31-32
Kamercommissie heeft nog
diverse wensen
De vaste commissie voor onderwijs, Kun
sten en wetenschappen uit de Tweede Ka
mer, heeft omtrent het wetsontwerp, tot
regeling van het subsidie aan bijzondere
universiteiten en economische hogescholen
verslag uitgebracht.
Verschillende commissieleden waren er
kentelijk voor de voorgestelde verhoging
van het „subjectieve maximum" der ver
goeding met 5 percent. Zij willen echter
gaarne horen, of daarmee tegemoet geko
men is aan het gezamenlijk verzoek der bij
zondere universiteiten en hogescholen en
zo dit niet het geval is, op grond waarvan
de minister meent dat de voorgestelde ver
hoging voldoende is om zowel de verlaging
der collegegelden te compenseren als de
bijzondere instellingen tegemoet te komen
in de sinds 1948 sterk gestegen kosten.
Van verschillende zijden werd bezwaar
gemaakt tegen de datum van ingang van
het thans besproken deel van het voorstel
(met terugwerkende kracht bepaald op 1
januari 1955). Zal inderdaad, ingevolge de
toezegging van de minister, van integrale
schadeloosstelling sprake zijn, dan dient
ook de compensatie tot het -begin van de
cursus 1954/1955 terug te werken.
Verschillende leden vragen, of het wel
juist is, de drie wijzigingen in de subsidië
ring van de academische ziekenhuizen der
bijzondere instellingen thans reeds aan te
brengen. Zij willen liever die wijziging eerst
laten onderzoeken door de commissie, die
tot taak heeft een nieuw en beter subsidie
systeem te ontwerpen. In ieder geval zijn'
aan de thans voorgestelde regeling enkele
bezwaren verbonden, die naar het oordeel
van deze leden weggenomen dienen te wor
den, om discriminatie tussen rijks- en bij
zondere academische ziekenhuizen te voor
komen.
Naar aanleiding van de sluiting van Sca
la in Den Haag ten behoeve van de opslag
van een warenhuis, had het Haags Insti
tuut voor Volksontwikkeling een verzoek
tot B. en W. gericht om aandrang uit te
oefenen het theater nog enige tijd open te
houden, gezien de beperktheid der zaal
ruimte. Degemeenteraad besloot niet in te
gaan op het verzoek. Na afloop van de
reeksvoorstellingen van de revue „Hol
landse Nieuwe" wordt het Scala-Theater
gesloten.
TEHERAN, (Reuter) - Hoessein Makki,
voormalig hoofd van de Perzische genatio
naliseerde olie-industrie, is gearresteerd
wegens de moord op generaal Ali Razmara,
die in 1951 premier was. Makki was fel
anti-Brits gezind. Er zijn in totaal veer
tien leiders van het voormalige Nationale
Front gearresteerd. Generaal Azmoedeh, de
openbare aanklager van het leger, heeft
behalve Makki ook ex-premier Mossadeq,
die in augustus„uit de gevangenis zal wor
den ontslagen, verhoord.
De arrestaties van aanhangers van Mos
sadeq, die de Perzische olie-industrie nati
onaliseerde, is een der resultaten van het
jongste proces tegen extremisten van de
„Fedeyan Islam"-sekte. Razmara was ge
kant tegen nationalisering van de Perzische
olie-industrie. De moordenaar van Raz
mara, Tahmassbi, die onder Mossadeq gra
tie kreeg, is onlangs ter dood veroordeeld.
Minister weerlegt bezwaren
der melkinrichtingen
„Moet uit het besluit tot instelling van
een bedrijfschap voor de detailhandel in
melk en zuivelprodukten, tegen de nadruk
kelijke wens van de zuivelindustrie in,
worden afgeleid dat de regering in de toe
komst bij het instellen van nieuwe „schap
pen" geen rekening zal houden met dé be
langen van ondernemersgroepen, welke 35
percent van de omzet in de betreffende be
drijfstak vertegenwoordigen?"
Op deze vraag gesteld door het Tweede
Kamerlid de heer De Ruiter heeft de
minister voor publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie onder meer geantwoord dat hij
zich verenigd heeft met de zienswijze van
de Sociaal-Economische Raad. Deze visie
hield in, dat de bezwaren van de organisa
ties der melkinrichtingen die ten hoogste
25 percent van de detailhandelomzet in
consumptiemelk vertegenwoordigen geen
voldoende gronden opleverden om de in
stelling van genoemd bedrijfschap achter
wege te laten.
De minister acht het minder juist in dit
geval van een „dwingende" instelling te
spreken, daar het bedrijfschap is ingesteld
overeenkomstig een door de SER in over
eenstemming met een naar voldoende re
presentatieve organisatorische vertegen
woordiging van de betrokken ondernemers
en werknemers uitgebracht advies.
De minister wijst er voorts op dat in dit
geval is voldaan aan de eisen, welke de wet
op de bedrijfsorganisatie voor instelling van
bedrijfslichamen op basis van vrijwillig
heid stelt. Deze eisen houden immers niet
in dat iedere afzonderlijke groep van be
drijf sgenoten met de instelling moet in
stemmen
Zondagavond is te Doorn een verkeers-
Omstreeks negen uur reed de 27-jarige G.
ongeluk met dodelijke afloop gebeurd.
W. met een auto van Doorn in. de richting
Amersfoort. Op de Zonheuvel raakte hij
van de weg af. Hij reed met flinke snel
heid tegen een boom. De auto werd geheel
vernield en de zwaargewonde bestuurder
werd naar het ziekenhuis te Zeist gebracht,
waar hij is overleden
WASHINGTON (Reuter) Volgens een
order van het Amerikaanse leger is het
officieren en soldaten die op de hoogte zijn
van officiële Amerikaanse geheimen, ver
boden te reizen naar de Sovjet-Unie en
haar bondgenoten of andere „gevoelige"
gebieden. In de order, gedateerd 20 decem
ber 1955, wordt gezegd, dat ondervraging
van dergelijke personen door buitenlandse
militaire autoriteiten een groot gevaar kan
betekenen voor de veiligheid van de Ver
enigde Staten.
Behalve de Sovjet-Unie en haar bond
genoten worden genoemd: Joegoslavië,
Finland, Berlijn, Macao, Quemoy, Matsoe,
Laos, Cambodja en Zuid-Vietnam, met
uitzondering van het stadsgebied van Sai
gon.
(Verkort weergegeven)
Ambtenaren. De voorzitter van de Haar
lemse Kamer van Koophandel schijnt ver
band te zoeken tussen de schaarste op de
arbeidsmarkt en de omvang van het amb
tenarenapparaat. Nu kloppen mijns in
ziens zijn cijfers niet: er zijn geen 167.000
smbtenaren, maar of meer. of minder. Meer
(rijksambtenaren, namelijk 207.000) als
men PTT, mijnen e.d. meerekent, minder
(rijksambtenaren, namelijk 107.000) als
men dat niet doet. Maar dan horen er toch
nog bij politie, leger en marine, een dikke
40.000, ongeveer 9000 bij het rijksonder
wijs, van leerschool tot Technische Hoge
school, evenveel bij verkeer en waterstaat,
en wel van sluiswachter tot directeur-ge
neraal. Trekt men deze getallen er af, dan
blijft er nog genoeg, een kleine 50.000 over,
zal men zeggen. Maar het bedrijfsleven had
blijkens cijfers van vijf jaar eerder, name
lijk 1950, maar liefst 550.000 op 2.5 miljoen
personen werkzaam „buiten het eigenlijke
bedrijf", d.w.z. administratief e.a. perso
neel in algemene dienst, en voor de nijver
heid alleen ligt het naar rato; 300.000 op 1.5
miljoen. Als men dus de arbeidsmarkt
schijnt te willen verruimen door beperking
van „nodeloze administratieve rompslomp"
of iets dergelijks, waarom dan niet de hand
in eigen boezem gestoken? De ervaring uit
de oorlogsjaren leert, dat er bij „uitkam
men" op arbeidskrachten ook in de sector
van het bedrijfsleven nogal wat uit te
kammen valt, zo per afzonderlijk bedrijf
als ten aanzien van gehele bedrijfstakken.
Dat is niet alleen gebleken bij de „Ar-
beitseinsatz", maar in Engeland evenzeer
bij de „direction of labour". Er is ongetwij
feld nog plaats voor grotere efficiëncy bij
de ambtelijke instellingen, maar hetzelfde
geldt voor het bedrijfsleven als geheel.
Goedkope critiek op „ambtenarij" heeft
maar al te gauw succes, zie Poujade!
AMBTENAAR
feAjes heen toe. Men zou je eens verkeerd
kunnen begrijpen.
Hij ging weer gedwee zittern. Maar het
kwaad was gesticht en degenen, die Gregs
woorden niet gehoord hadden, werden di
rect ingelicht door hen, die het wèl ver
staan hadden.
Misschien verbeeldde Carol het zich wel,
maar ze kreeg de indruk dat de vrolijkheid,
die in de beginne geheerst had, verdwenen
was. Men praatte zachtjes met elkaar, men
deed voorzichtig, en nu en dan keek iemand
tersluiks naar haar. Ze voelde zich onge-
lucht, toen Elinor opstond en de mannen
naar de rookkamer gingen voor hun sigaar
en cognac. Carol slaagde er in de vrouwen
te ontlopen en naar buiten te glippen, naar
de vijver.
Er kwam mist opzetten. De grijze damp
kroop gestadig dichterbij. Het werd kouder.
De lichten van het dorp waren bijna niet
meer te onderscheiden. Even verderop werd
de motor van een auto gestart, maar ze
hechtte er geen aandacht aan. Twintig mi
nuten later riep Elinor van het terras plot
seling luid: Greg! Waar ben je, Greg?
Hier is hij niet! riep Carol terug. Mis
schien is hij wel naar huis.
Ze ging weer naar binnen. Elinor was zó
woedend, dat ze bijna in tranen uitbarstte.
Het was hem niet genoeg om dronken te
worden en om dwaze dingen te zeggen, zei
ze woedend, maar hij is notabene ook
nog zo maar van een bridgespel weggelo
pen. Jii moet zijn plaats maar innemen,
Carol.
36) x
Ik zie niet in wat ze anders zou kun
nen doen, merkte ze op. Je kunt toch
niet twintig mensen te eten vragen, zodat
ze hun keukenpersoneel vrijaf geven, en
dan plotseling zeggen dat het niet door
gaat? Maar wat is er nu eigenlijk precies
met die kan gebeurd? Op één of andere
manier is dat ding hier uit huis gehaald.
Het heeft geen pootjes!
Waarom maak je je daar nu zorgen
over?, vroeg Elinor luchtigjes terwijl ze
op haar horloge keek. Hé, is het al zó
laat? Dan moet ik direct naar de kapper.
Ik neem jouw wagen, Carol. Greg moet
óók naar de kapper. Hij heeft de zijne dus
nodig.
Kun je nu echt niet lopen? Als ik de
tafels moet verzorgen
O, ik ben wel op tijd terug.
Maar dat was ze natuurlijk niet.
Carol verkleedde zich al vrij vroeg. Ze
trok een wit jurkje aan, waardoor ze er
vrolijker uitzag dan ze in werkelijkheid
was. Toen ze eindelijk op de club kwam,
had ze nog juist gelegenheid, de kaartjes
op de tafels te plaatsen, voordat de eerste
gast arriveerde. Het was kolonel Richard
son. Hij zag er in zijn avondkleding weer
imposant uit en had, als bijdrage voor het
feest, een oude fles brandy meegenomen.
In de club hebben ze niet iets zoals
dit, zei hij terwijl hij haar de fles over
handigde. Jaren geleden heb ik een aan
tal van deze flessen voor Don gekocht,
maar er is nog genoeg over. Je ziet er ove
rigens allercharmantst uit, Carol.
Hij wilde een praatje over de brand be
ginnen. Hoogst verwarrend, begon hij.
Het is de laatste tijd natuurlijk wel uit
zonderlijk droog geweest, maar het ver
spreidde zich zó snel! Wie heeft eigenlijk
alarm geslagen?
Een boswachter.
Ik heb daarover gepiekerd, ging hij
verder. Ik heb die bediende van Dane
laat die avond zien rondscharrelen. Ik was
toen bij de Wards om schaak te spelen. Zo
zeker als twee maal twee vier is, heb ik
hem gezien. Alex noemen ze hem, geloof
ik. Vind je dat nu ook niet vreemd? Om zo
laat nog buiten te lopen?
Carols zenuwen konden niet veel verdra
gen. Ze legde het laatste kaartje neer en
keek hem aan. Als u wil zeggen, dat hij
die brand gesticht heeft, dan heeft u het
bij het verkeerde einde. Zowel hij als ma
joor Dane hebben hard gewerkt bij het
blussen.
Henry Richardson had echter iets op het
hart, zodat hij verder ging. Ik kom hier
nu al jaren, zei hij plechtstatig. We hebben
nooit iets erinstigers gehad dan een diefstal
letje en dat werd nog gepleegd door een
kellner uit het hotel. Maar toen is die Dane
gekomen, met een bediende, die op een
bandiet lijkt, en we tuimelden hier plotse
ling niet alleen in een moord en een poging
tot brandstichting notabene in jouw huis,
maar afgelopen nacht vloog bovendien nog
plotseling de heuvel in brand.
Carol bloosde. Ja, is dat niet gek?
Maar u moet niet vergeten dat hij officier
is!
In het leger komen óók vreemde figu
ren voor, precies zoals overal elders!
Hoe is het mogelijk, dacht Carol. Ik sta
hier ruzie te maken met Dons vader, terwijl
Don dood is! Ze dwong zichzelf te glim
lachen.
Het spijt me, zei ze vriendelijk. Ik heb
niet de minste belangstelling voor majoor
Dane. Helpt u me liever met het ontvangen
van de gasten. Elinor is natuurlijk weer te
laat.
Richardson was echter nog niet helemaal
gerustgesteld. Hij legde zijn hand op haar
arm. Ga maar zo weinig mogelijk om
met hem, Carol, zei hij. Hij behoort tot
het harde type. En dat zijn niet de mannen,
die ik graag bij jou in de buurt zie.
Het feestje was een succes. In de begin
ne tenminste. Elinors feestjes waren trou
wens stééds een succes. Ze had de bovenste
laag van de bridge spelende gemeenschap
uitgenodigd, het eten was voortreffelijk, er
was meer dan genoeg te drinken. Toen de
cocktails geserveerd werden, heerste er
nogal wat rumoer, waardoor Carols hoofd
begon te bonzen. Ze dronk weinig. Greg
daarentegen dronk meer dan goed voor
hem was. Toen ze langs de tafels keek
vroeg ze zich pas af waarom Marcia Dalton
er niet was. Peter Crowell was het centrum
van het feestje, voor zover het het lawaai
betrof. Louise Stimson droeg al haar parels
op een zwarte jurk, die iets te diep gede
colleteerd was, en lette er op dat Gregs
wijnglas steeds gevuld bleef. Marcia was
er echter niet.
En dat was rondweg een belediging, rea
liseerde Carol zich, omdat Marcia beweerd
had dat ze in de nacht van de moord Eli
nors wagen gezien had. Het was onverstan
dig van Elinor geweest om haar niet uit te
nodigen, vond Carol. Marcia had nu een
maal een scherpe tong!
Carol werd plotseling van haar stuk ge
bracht door Greg, die zijn glas ophief. Ze
deed wanhopige pogingen zijn aandacht te
trekken, maar hij keek niet in haar rich
ting. Hij ging staan, enigszins onvast en
met wazige ogen, maar opgewekt glimla
chend.
Op Floyd, onze schrandere politiechef!
zei hij met een lichtelijk dikke stem, die
de familie Spencer verdenkt van zowel
brandstichting als moord!
Er viel een dodelijke stilte.
Elinor had hem gehoord en forceerde een
glimlach. Probeer nu niet grappig te
zijn, Greg, riep ze hem dwars over de ta-
Later dacht Carol huiverend aan deze
avond terug. Greg was in de mist verdwe
nen. Zij zelf zat aan een bridgetafeltje,
bood, dubbelde, won of verloor en op dat
zelfde moment stierf Lucy op geheimzin
nige wijze op de vloer van haar ziekenhuis
kamer
Daar vond men haar, op de grond Ze was
omstreeks tien uur gaan slapen, vertelde
een verpleegster de volgende morgen en er
was toen niets bijzonders met haar aan de
hand. Sedert het onderzoek was ze vrij
nerveus geweest. Daarom had ze tegen ne
gen uur een slaappoeder ingenomen.
Daarna ben ik niet meer naar haar
gaan kijken, zei de verpleegster. Ik had
het druk en ze was niet ziek. Toen ik van
morgen haar wilde gaan wassen.... Ze
zou nóóit uit zichzelf geprobeerd hebben
uit bed te komen. Nóóit!
Floyd en dr. Harrison kwamen nagenoeg
gelijktijdig. Er viel voor hen bitter weinig
te doen. De dokter verklaarde dat zij reeds
enkele uren dood was. Floyd was furieus.
Of je nu wel of niet iets aan haar
vindt, ze is vermoord! Ze wist iets, wat ze
niet wilde vertellen! En nu is ze uit de weg
geruimd!
De dokter, die was gaan zitten, stond op.
Het lijkt me het hart, Floyd.
Haar hart? Terwijl ze zo op do grond
ligt?
(Wordt vervolgd)
