msfii
mtA\
met melk meer man
IN DE WERELDPOLITIEK
Veroordeling zonder voorbehoud
Automobilist probeerde reeds
inhalende auto te passeren
In memoriam John Radecker
Met 120 km. per uur
Maximumstraf geëistdrie
maanden en vijf jaar ontzegging
Tienduizend Ambonezen
willen repatriëren
Emigratie uit Italië en
Duitsland loopt terug
Ongeluk op rijksweg
Amsterdam-Den Haag
85 d.
p.20st.
„Mysterieuze dame" heeft
niets met moord te
Voorburg te maken
J. G. Pippel overleden
Belediging van
de Koningin
Twee dodelijke verkeers
ongevallen in Enschedé
Chrysler beperkt produktie
en ontslaat duizend man
Heringa Wathrich
Ex-president Guzman door
Zapotocky ontvangen
„Vatbare" Kinderen...?
Stijgend aantal Nederlanders,
Grieken en Oostenrijkers
ZATERDAG 14 JANUARI 1956
Op de oostelijke rijbaan van de rijks
weg AmsterdamDen Haag probeerde
op 6 februari van het vorig jaar een
grote personenauto, waarin zes rqen-
sen zaten, met een gang van ongeveer
120 kilometer een auto te passeren, die
reeds aan het passeren was. Even
raakte hij in de linkerberm, maar won
derlijk genoeg kwam de wagen weer
op de rijbaan, achter de voor hem
rijdende auto. Toen probeerde de be
stuurder 't voor de tweede keer en dat
ging fout. Met grote vaart belande de
wagen in het'struweel tussen de twee
rijbanen, kantelde en sprong via paal
tjes, boompjes en een heg naar de
andere rijbaan, waar de ondersteboven
liggende auto nog eens werd aange
reden door een auto uit tegenoverge
stelde richting.
De bestuurder van deze wagen, een 59-
jarige Amsterdamse koopman, hoorde vrij
dagmorgen voor de Haarlemse rechtbank
een hechtenisstraf van drie maanden en
ADVERTENTIE
Dat alleen
formaat:
■wj--
SO LONG
is inderdaad
IV;/'
ZO LANG
(meet U het
maar na)
Koninklijk
formaai.
Koninklijke
kwaliteit
United States
finest leafi
Geïmporteerd doort N.V. CIGARETTES IMPORT CY*
A.J. BLOK SCHEVENINGEN
Naar van Indonesische zijde wordt ver
nomen, zal de voorzitter van de Indo
nesische commissie inzake repatriëring van
Ambonezen, de heer P. de Queljoe, op 22
januari naar Indonesië terugkeren om aan
de Indonesische regering verslag uit te
brengen over zijn besprekingen in Neder
land met Ambonese groeperingen. Volgens
een voorlopige schatting van de heer De
Queljoe bedraagt het aantal Ambonezen,
dat naar Indonesië wenst terug te keren,
tienduizend.
De mogelijkheid bestaat, dat na de terug
keer van de heer De Queljoe, die Ambo
nees is en in Djakarta woont, waar hij
directeur van de Indonesische staatsdruk
kerij is, een permanente Indonesische
functionaris zal worden belast met de ver
dere behandeling der repatriëring.
een ontzegging van de rijbevoegdheid voor
de tijd van vijf jaar tegen zich eisen. Hij
was door de kantonrechter tot twee weken
hechtenis en drie jaar ontzegging van zijn
rijbevoegdheid veroordeeld, doch ging,
evenals de ambtenaar O.M. tegen dit von
nis in beroep. Er kwamen eerst vijf getui
gen a charge voor het hekje, waarvan vier
inzittenden van een andere auto, die even
als die van de verdachte uit de richting
Den Haag kwam. Deze werd voorbijge
reden door een kleine personenauto, welke
op het midden van de weg bleef rijden om
ook een daarvóór rijdend voertuig te pas
seren. Toen kwam de wagen, welke door
de verdachte bestuurd werd en twee maal
achtereen trachtte te „tripleren" met het
genoemde gevolg. Wonder boven wonder
had echter geen van de inzittenden ernstig
letsel gekregen. De vijfde getuige, een zes
tienjarige kapster uit Amsterdam, had
naast de verdachte in de auto gezeten. Er
waren ook vier getuigen a decharge, in
wier verklaringen achtereenvolgens tot
uiting kwam, dat de verdachte niet dron
ken was geweest, zoals bij de behandeling
voor de kantonrechter zou zijn veronder
steld, dat de sporen op de gekantelde auto
niet aantoonden, dat hij met de door hem
ingehaalde wagen in aanraking zou zijn
geweest en tenslotte, dat men met het type
auto's, als dat van de 'verdachte in zeer
korte tijd vaart kan vermeerderen en
minderen.
De verdachte zelf voerde aan, dat hij
vaart had gemeerderd in de gedachte, dat
het vóór hem rijdende voertuig, na een
auto gepasseerd te hebben, wel even naar
rechts zou gaan om hem door te laten, om
dat hij signalen had gegeven. Verder zeide
hij, dat hij alles op alles had gezet om zijn
wagen in het perk tussen de beide banen
te houden om volgende botsingen te voor
komen. Het was hem, naar hij zeide, ook
vrijwel gelukt, alleen was de neus van de
wagen, toen deze eenmaal ondersteboven
lag, door de schok over de andere rijbaan
gedraaid. Een snelheid van 120 km. per
uur op een weg als deze achtte hij volko-
men normaal.
De officier van justitie, mr. B. van der
Burg, zeide in zijn requisitoir, dat er zelden
in een verkeersdelict zóveel bewijs was ge
weest als hier; een „overvloed" van getui
gen had hier naar hij zeide de juistheid van
het tenlastegelegde aangetoond. „Deze man
heeft gespeeld met mensenlevens", aldus
de officier, „en de verklaring van één der
getuigen a decharge, dat hij niet dronken
was, maakt dat nog erger; hij heeft dat dus
bij zijn volle bewustzijn gedaan?" Temeer,
daar hij volgens de officier niet inziet, wat
hij deed, achtte deze hem een gevaar voor
de Nederlandse wegen. Hij achtte het von
nis van de kantonrechter derhalve nog te
mild en formuleerde vervolgens de boven
genoemde eis tot de maximale straf.
De verdediger, mr. P. G. Vos, herinnerde
er aan, dat de handelwijze van deze be
stuurder was voortgevloeid uit de houding
van de voor hem rijdende automobilist, die
er ondanks zijn signalen, niet aan had ge
dacht om naar rechts te gaan. En daar had
de verdachte op gerekend. Hij achtte het
geenszins laakbaar, dat de éne weggebrui
ker zich instelt op wat hij van de andere
verwacht. Bovendien verklaarde de raads
man, dat de verdachte bij zijn eerste poging
om te passeren onmogelijk in de berm kon
zijn geweest, omdat hij anders tegen een
van de langs de weg staande paaltjes zou
zijn gebotst. Voor deze koopman, die reeds
een carrière van veertig jaar als automo
bilist zonder ongelukken achter de rug
heeft meende de raadsman, dat het spreek
woord „het beste paard struikelt wel eens"
van toepassing was.
Uitspraak op donderdagmorgen 19 januari.
De politie te 's-Gravenhage heeft de
identiteit ontdekt van de „geheimzinnige
dame" die een rol zou gespeeld hebben in
de moordzaak te Voorburg. Een dame zou
de vermoorde vrouw een vergiftigde pil
hebben laten innemen. Naar aanleiding
hiervan kreeg de politie ruim vijftig aan
wijzingen van mensen, die ook door een
dame waren bezocht die hen geneesmid
delen had willen verstrekken. Dank zij
het verstrekte signalement bleek het niet
moeilijk de indentiteit van de dame vast
te stellen. Naar de politie mededeelt, is
echter gebleken dat deze dame in het ge
heel niets met de moord te Voorburg heeft
te maken. Zij is lid van een Amerikaanse
beweging en colporteert met boekjes, die
aanwijzigingen geven hoe men „geestelijk
lichamelijk gezond" kan worden.
De heer J. G. Pippel,oud-directeur van de
griffie van de Tweede Kamer, is inDenHaag
in de ouderdom van 82 jaar overleden. Hij
kwam in Maart 1888 in dienst van de grif
fie der Tweede Kamer als tijdelijk ambte
naar. Toen hij de dienst op 1 Augustus
1938 verliet was hij administrateur met de
titel van directeur. Hij stond in hoog aan
zien bij allen, die iets met de parlemen
taire arbeid hadden 'te maken.
Van zijn hand is in 1925 verschenen het
nog vaak geraadpleegde boek „Het Regle
ment van Orde van de Tweede Kamer der
Staten Generaal, zijne geschiedenis en toe
passing". Ook heeft hij een boek over het
leven in oud-'s-Gravenhage geschreven.
De heer Pippel was ridder in de orde van
de Nederlandse Leeuw en commandeur in
de Orde van Oranje Nassau.
Tegen journalist opnieuw
10 dagen gevangenisstraf geëist
De procureur-generaal bij het gerechts
hof in Den Haag heeft bevestiging van het
rechtbank vonnis 10 dagen gevangenis
straf gerequireerd tegen de 67-jarige
J. F. uit Den Haag, hoofdredacteur van de
„Nieuwsbrief", wegens opzettelijke bele
diging van Koningin Juliana en het ver
spreiden en in voorraad hebben van een
geschrift waarin een voor de Koningin
beledigende tekst voorkomt.
De beer F. zei in hoger beroep te zijn
gegaan omdat hij zich onschuldig voelt. Hij
herhaalde zijn ook voor de rechtbank ge
voerde verdediging, dat de door hem in
„Nieuwsbrief" gebezigde tekst voor de Ko
ningin beledigend was. Hij verklaarde dat
het nooit zijn bedoeling is geweest de Ko
ningin te beledigen.
De heer F. had in het gewraakte artikel
critiek geoefend op het feit dat de Konin
gin haar goedkeuring had gehecht aan het
regeringsvoorstel tot opheffing van het
uniestatuut.
De procureur-generaal zei in zijn requi
sitoir, dat de critiek, die de verdachte had
uitgebracht op de persoon van de Konin
gin beledigend was. Iedere andere kwalifi
catie zou onjuist zijn.
Hij wilde aannemen dat de verdachte
niet het vooropgezette oogmerk heeft ge
had te beledigen, maar dat is hier niet no
dig, zo meende de procureur-generaal.
Want het beledigende karakter ligt in de
woorden zelf en is niet mis te verstaan.
Het beroep op het algemeen belang gaat
niet op want het valt niet in te zien, welk
algemeen belang met de beledigende pas
sage kan worden gediend.
De verdediger, mr. A. Mout, bestreed de
motiveringen tot het rechtbankvonnis, wel
ke door de procureur-generaal waren over
genomen. Volgens de rechtbank is de ar
beid van de Koning niet waarneembaar en
daarom onvatbaar voor critiek. „Dus", zo
zei mr. Mout, „kan critiek die desondanks
op deze arbeid wordt uitgeoefend ook niet
beledigend zijn, tenzij de belediging ligt in
de woorden zelf. Maar dat is niet het ge
val, want de belediging ziet men in het
oordeel dat over de wijze van taakvervul
ling van de Koningin gegeven werd".
Mr. D. Huisman, de tweede verdediger
van F., belichtte uitvoerig de staatsrech
telijke kant van de zaak. Zijn conclusie was
dat de gewraakte passage niet beledigend
was bedoeld, maar juist de critiek in het
artikel had moeten verzachten. Hij achtte
opzet niet bewezen.
F. zei dat hij met hart en ziel monarchist
is. Hij had het een ereplicht geacht de Ko
ningin te mogen wijzen op het feit dat zij
te weinig gebruik zou maken van haar
macht. Tenslotte zei hij nogmaals nooit de
bedoeling te hebben gehad de Koningin te
beledigen.
Het hof zal op 15 januari arrest wijzen.
ADVERTENTIE
A f
Publico Ha Nedertood» Zvtoetbvreow, 1 Grtrrenhoge
NEEM PER MAN
d DRIEKWART KAN
43
Premie. De Rotterdamse ziekenfond
sen hebben besloten de premie voor de vrij
willige ziekenfondsverzekering te bepalen
op f 1,65 per betalende verzekerde per
week.
Toen de 14-jarige scholier J. P. uit En
schede met zijn vriendje, de eveneens 14-
jarige G. de B. per fiets op de Haaks
bergerstraat reed, kwamen de sturen van
hun rijwielen met elkaar in aanraking,
toen een truck met oplegger, bestuurd
door de 53-jarige J. C. Th. uit Amsterdam
voorbijging. Beide jongens vielen, Jan P.,
die aan de straatkant reed, kwam voor de
achterwielen van de oplegger en was op
slag dood.
De 73-jarige wielrijder L. Elfring te
Hengelo is bij het oversteken van de En-
schedese Straat door een personenauto
aangereden en zo ernstig gewond, dat hij
in het ziekenhuis is overleden.
DETROIT (Reuter) De Amerikaanse
Chrysler Corporation zal de produktie van
personenauto's van haar beide fabrieken
te Detroit met tien percent beperken. Dui
zend arbeiders worden vandaag ontslagen.
Verleden week werden bij de Plymouth-
fabriek te Detroit 1.400 arbeiders ont
slagen. De maatschappij maakte bekend,
dat zij de produktie van personenauto's
beperkt teneinde haar in overeenstemming
te brengen met de vraag.
De totale werkgelegenheid in de Ver
enigde Staten bedroeg in december
64.200.000, dat is 2.500.000 hoger dan in
enige voorafgaande decembermaand. In de
niet-agrarische sector bedroeg het aanatal
werkende personen 58.300.000. De totale
werkgelegenheid was in het laatste kwar
taal drie miljoen hoger dan in de overeen
komstige periode van 1954.
ADVERTENTIE
Haarlem
CENTRALE VERWARMING
JOHNSON OLIEBRANDERS
Bijna altijd als ik in Amsterdam ben,
denk ik één of meer keren aan John
Radecker en dat komt, denk ik, omdat hij
zó Amsterdams is, dat zijn wezen en zijn
asmosfeer er als het ware de lucht door
drenken. In zijn werk is de gehele sfeer
van het Amsterdam van vóór 1940. Wie dit
Amsterdam, vooral van kort na de eerste
wereldoorlog, niet gekend heeft, weet niet
en kan niet weten hoe dat geweest is. Op
een ruwe wijze is er een eind aan gemaakt
door het wegvoeren en vermoorden van
honderdduizend Joodse Amsterdammers.
Rotterdam werd materieel wel zwaarder
getroffen, maar aan Amsterdam werd een
diepere wonde toegebracht, een wonde die
nooit helen zal. De Joodse bevolking was
het zout en de peper van Amsterdam. Nu
zij uitgeroeid is, maakt Amsterdam nog
altijd een geslagen, apathische indruk op
mij.
De stad met haar haven: de schepen die
uit de Oost kwamen, het scheepsvolk, Ja
vanen, negers, dit alles gaf aan Amsterdam
bijna het wezen van een oosterse stad en
bewust of onbewust bepaalde dit het wezen
van John Radecker. Men zag deze eigen
aardige sfeer ook bij John Polet, in min
dere mate bij Hildo Krop, bij Mendes, bij
Toorop, bij de tekenaar Henk Henriët, bij
Schumacher in het geheel niet bij Zijl
en wonderlijkerwijze ook niet bij Breitner,
sterk echter in de architectuur van de
Amsterdamse "chool. En in de letterkunde?
Er is één boekje, waarin die sfeer onge
lofelijk sterk aanwezig is, namelijk in dat
van Nescio! En de muziek? Wellicht was
er in de Mahlercultus in het Concertge
bouw en ook in de sfeer waarin jaarlijks de
Matthaus Passion tot uitvoering gebracht
werd, iets dergelijks aanwezig. En dan was
er Heijermans en het socialisme, waren er
Erich Wichmann en Sam Prager en
Rensburg.
De liefdesverhoudingen, de vriendschap,
de spreektaal, alles was anders rond het
jaar 1920 en we lazen Dostojewski en
Charlotte Kohier droeg „De Zachtmoedige"
voor en het Moskouse Kunstenaarstheater
speelde hier met zoveel succes, dat de ac
teurs zich in Moskou waanden.
Ik zie dit alles in het werk van John
WENEN (United Press") Het officiële
orgaan van de Tsjechische communistische
partij „Rude Pravo" bericht, dat kolonel
Jacobo Arbenz Guzman, de voormalige
president van Guatemala, dinsdag in parti
culiere audiëntie is ontvangen door de
Tsjechoslowaakse president Antonin Zapo
tocky. Guzman zou reeds drie maanden in
Tsjechoslowakije verblijven.
Anti-communistische strijdkrachten vie
len op 18 juni 1954 van Honduras uit Gu
atemala binnen en maakten een einde aan
het 3 1/2 jaar oude regiem van Guzman,
die pro-communistisch zou zijn geweest.
Guzman zocht asyl in de Mexicaanse am
bassade. Guzman vertrok later naar Zwit
serland, waar zijn vader geboren was.
Ï9 2X19 rils j
OCOOOOOOOOOOOCXXX)OOOCCCOCOOOCXX)OCOOOCCOC)CGOOCQCOCOOOCCCC
Er zijn boeken, nieuwe en oude, er zijn persoonlijke en vaak onuitgesproken
overtuigingen, er zijn actuele gebeurtenissen en recente uitspraken van belang
rijke mensen en dat alles tesamen vormt voor de mens in de huidige wereld
situatie een steeds nadrukkelijker vermaning tot bezinning, besef van verant
woordelijkheid, actie, protest, gezond denken, onafhankelijk oordelen. Maar
wat kan één mens doen? Volgens het boek van Den Doolaard en Oorthuvs
heeft hij de toekomst in handen, doch dat is een uitspraak die slechts geldt in
het zeer algemene, omdat zij gericht is tot alle mensen. Het boek spreekt
duidelijke, navrante taal. Het stelt aanschouwelijk voor wat ieder gezond den
kend mens uit zichzelf kan beseffen, namelijk dat de samenleving genaderd is
tot het punt harer grootste, beslissende keuze tussen goed en kwaad. Tussen
goed en kwaad is hun eenvoudigste en tegelijk overkoepelende vorm: goed, dat
is elkander verdragen in persoonlijk, groepsgewijs en internationaal verband.
Kwaad, dat is elkander bedreigen en trachten te brutaliseren met het grootste
geweld wat de wereld ooit gekend heeft, de atoomoorlog. Is die keuze zo moei
lijk? Het is niet een kwestie van zelfopoffering, zoals de keus tussen goed en
kwaad wel eens kan zijn, doch een vraag van eigenbelang, omdat het eigen voortbestaan mede in het spel is. Het boek
veroordeelt zonder voorbehoud de oorlog, die thans tot zijn rampzaligste vorm is genaderd. En tegelijk geeft het, door zijn
beroep op iedereen, de noodzakelijkheid van een persoonlijke keuze aan. Omdat het moet uitgaan van de jammerlijke
stelling dat het heil van de wereld niet meer veilig is in de handen van de leiders der wereld.
De auteurs A. den Doolaard en Cas
Oorthuijs hebben in samenwerking met
en op verzoek van de internationale
uitgeversorganisatie „Library of Peace"
gevestigd te Oslo, opgericht door dr.
Max Tau, een boek samengesteld dat g
in letter en beeld een vernietigend oor- 8
deel uitspreekt over een verschijnsel, 8
dat nog steeds en ondanks zijn eigen
onmenselijke, onbeschaafde ongerijmd- 8
heid als een wezenlijke factor in de g
internationale samenleving wordt be-
schouwd en gebruikt: de oorlog. Het 8
boek is gericht tot alle mensen van 8
goede wil en heet: De Toekomst in uw
Handen. o
8 8
loooooooooooooooooooooooocooooooooooooooooooooooooooooooc
Men zou in het verleden twijfelend de
schouders hebben kunnen optrekken bij
deze laatste bewering. Dat kan men nu niet
meer. Want thans staat het onherroepelijk
vast, dat deze leiders niet allen schromen
om te kiezen vóór het kwaad. Zeer recent
heeft het wereldpolitieke toneel een schok
kend schouwspel te zien gegeven, dat
onmiddellijk in verband stond met onszelf,
met ons, mensen in het vrije Westen. Wij
hebben een van de mannen, in wier handen
dat Westen de som van zijn vermogens en
verlangens heeft gelegd, horen betogen dat
hij en daarmee de ganse Westelijke
politieke koersbepaling ondubbelzinnig
driemaal gestuurd heeft in de richting van
een atoomoorlog. Het was John Foster
Dulles, minister van Buitenlandse Zaken
der Verenigde Staten, die frank getuigde
van het feit, dat hij in de jaren 1953'54
tot driemaal toe bereid geweest is tot het
beginnen van een atoomoorlog. Dit be
tekent niets meer of minder, dan dat wij,
mensen in het Westen, nationaal verbonden
in een internationaal accoord tot gezamen
lijke politieke en militaire actie, in deze
jaren onbewust en ondanks onszelf tot drie
maal toe bereid zijn geweest de atoom
kracht te gebruiken tot het dwingen van
tegenstanders in een bepaalde politieke
koers. De atoombommen, waarmede wij
dreigden, zijn niet gevallen. Dat lag niet
aan ons. Het verandert ook niets aan de
constatering, dat het tijdperk van de
atoomoorlog reeds is aangebroken en dat
wij reeds vertrouwd zijn met de hantering
van de atoomenergie als verlengstuk van
diplomatie en politiek. Wij hebben de
atoomoorlog nu, via de heer Dulles, open
lijk als mogelijkheid aanvaard en als
middel voor onze doeleinden zonder scru
pules toegevoegd aan alle andere middelen,
die wij acceptabel achtten. Ons arsenaal is
compleet. En de atoombom is voor ons niet
langer een ding dat wij als tegenwicht in
de bewapeningswedloop wel móesten fabri
ceren, doch nooit zouden willen gebruiken
neen, het is een concreet middel, een
bruikbaar wapen, een conventioneel wapen
voor ons geworden. Wij gebruiken het.
Op dit moment gaan de gedachten even
terug naar een ander boek, geschreven door
de in 1954 overleden professor en remon
strants theoloog G. J. Heering „De zondeval
van het Christendom," waarvan het betoog
thans op ontstellende wijze door de feiten
lijkt te worden bevestigd. Heering betoog-
ide, dat het Christendom op een bepaald
moment in zijn nog jonge historie in de
zonde der dwaling is gevallen, door zich
solidair te tonen en te verklaren met de
praktijk der souvereine staten en zijn be
ginselen der universele liefde en eerbied
voor het leven prijs te geven in ruil voor
een verpolitiekt bestaan volgens de ver
derfelijke richtsnoeren van staatsopvattin
gen. Ook dat was dus een keuze tussen goed
en kwaad waaruit de thans zich demon
strerende zwakte van de zich christelijke
noemende samenleving te verklaren zou
zijn, om de .ondubbelzinnige richtsnoeren
van zijn eigen evangelie te volgen. De
keuze was reeds gemaakt zij is thans
opnieuw gemaakt.
In zekere zin komt het boek van Den
Doolaard en Oorthuys dus te laat. De keuze
is al gemaakt. Buiten ons om en over ons
heen, doch niettemin door onze steun en
volmacht. Onze regeringen, die samen met
de Verenigde Staten een hecht bondgenoot
schap vormen, zijn bij de overweging dier
keuze niet weggegaan uit het bondgenoot
schap. Zij hebben er mee ingestemd. Zij
moeten er heil in hebben gezien, het kwaad,
te verkiezen. Welk heil? Het dwingen van
de tegenstander tot een bepaalde politieke
koers. De tegenstander heeft zich laten
dwingen onder de dreiging van een wereld
oorlog, wellicht omdat hij niet zeker was
van zijn mogelijkheden tot afweer en
terugslaan. Wat gebeurt er, als hij daar
wél zeker van is?
Dit alles zijn recente, actuele ontwikke
lingen. In het boek „De Toekomst in Uw
Handen" wordt daarover uiteraard niet
gerept. Het boek spreekt slechts van het
algemene probleem der mensheid, dat
wordt gevormd door de onvermijdelijke
keuze tussen zelfmoord en eerbied voor het
leven. Het geeft foto's van spelende kin
deren en bloeiende boomgaarden, zoals die
overal ter wereld kunnen worden gezien
en zoals die overal ter wereld symbolen
voor de voortgang van het leven zijn. Het
geeft een beeld van de vreedzame doel
einden, die eertijds wetenschapsmensen
deden zoeken naar de toepassing der
atoomenergie voor het heil der mensen. En
het veroordeelt in ieder woord, in iedere
bladzijde, in iedere foto de gewelddadige
oplossing van conflicten door de aggressie
tegen het leven.
Aggressie tegen het leven, op welke
schaal en in welke omstandigheden ook, is
strijdig met gezonde opvattingen van recht
en menselijkheid. De burgermaatschappij
heeft haar veroordeeld en strafbaar gesteld
in het nauwe keurslijf der nationale juris
dictie. Een moordenaar, die het leven ver
nietigt om zijn eigen tijdelijke belangen te
dienen, wacht in Amerika in vele gevallen
de electrische. stoel. Ook daarover rept het
boek niet, omdat ieder zinnig mens dit be
grijpt en aanvaardt, ook al voelt hij soms
zelfs de staatsrechtelijke aggressie tegen
het leven van de moordenaar als een falen
van de beschaving. Het boek verdedigt het
leven in zijn schoonste aspecten, niet het
leven van christenen, democraten, Wester
lingen alleen. Het leven van allen, die
leven: waar ook ter wereld.
Eerbied voor dit leven, ook in de aller
moeilijkste situaties van politieke en inter
nationale verhoudingen, is het uitgangs
punt van dit boek tegen de oorlog. De
schrijvers wisten, dat een beroep op de
humane verantwoordelijkheid der politieke
leiders onbeantwoord zou blijven. Zij
richtten zich tot de mensen persoonlijk.
Opdat allen persoonlijk zullen begrijpen
dat het gooien van Westelijke atoombom
men op Oostelijke levens niet betekent, dat
men de brutale, uitdagende en gevaarlijke
politiek van het Oostelijke machtsblok
treft, doch dat men mensen zoals wij ver
pulvert, kinderen zoals de onze verbrandt,
leven zoals het onze zonder recht of reden
uitblust. Dat gebeurt, sinds de oorlog geen
strijd meer is tussen koningen met hun sol
daten tegen andere koningen met hun sol
daten. Het is nu een aggressie tegen het
wederzijdse leven van mensenmassa's ge
worden, waarbij het element van kracht
meting is overgegaan in het element van
vernietigingslust, onverantwoordelijkheid,
wreedheid en gebrek aan pure menselijk
heid.
Daarom protesteert dit boek tegen de
oorlog. Het sluit zich aan bij alle gehoorde
en ongehoorde protesten van alle gezond
denkende mensen op welke belangrijke en
onbelangrijke posten ook, van welke huids
kleur of nationaliteit, van welke religie of
politieke overtuiging. Want in deze omstan
digheden geldt slechts één overtuiging:
De veroordeling zonder voorbehoud van
het samengestelde kwaad van alle tijden en
alle menselijke vermogens. J. L.
XXXXXXDCOOODOOOOOOOCOOCOCO
dooooooooooocxxxxxxx)ooooooo
Wij menen de nagedachtenis van de\
donderdagavond gestorven Amsterdam-
I se beeldhouwer John Radecker niet be-
ter te kunnen eren dan door hier - met
I enkele kleine wijzigingen - het artikel t
over te nemen, dat zijn vriend en col-
lega Mari Andriessen ter gelegenheidi;
j van zijn zeventigste verjaardag in de;
Kroniek van Kunst en Kuituur van;
j september 1955 heeft geschreven. Zo- 8
j als men waarschijnlijk wel wist en in 8
ieder geval gisteren in de korte beschrij-
ving van zijn leven heeft kunnen lezen, 8
was Radecker de ontwerper van het ditP
voorjaar te onthullen Nationale Monu-$
8 ment in Amsterdam. 8
8 8
xxjoooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooooococx
Radecker. Zijn werk heeft een sterk sen
suele en mystieke inslag, volks en verfijnd,
proletarisch en luxueus tegelijk. Er is ook
iets kinderlijks in, iets wat Joseph Roth be
doelde toen hij sprak van „die harmlosen
Kinder der Nordküste (de onschuldige kin
deren van de noordkust). En dan ook nog
met christelijke invloeden: Radecker werd
katholiek opgevoed en de sporen van een
dergelijke opvoeding blijft men altijd (en
zeker bij een zó gevoelig man als Radecker
is) waarnemen. Het beeld te Waalwijk bij
voorbeeld heeft iets van een gekruisigde,
men weet niet of het beeld valt of op
zweeft. Ook in details van het Amsterdam
se monument zal men deze invloed kunnen
bemerken.
Precies te definiëren waar die atmosfeer
uit bestaat, is iets dat niet in mijn ver
mogen ligt, het is daar te gecompliceerd
voor. Men kan zeggen: Amsterdam heeft
Radecker beïnvloed, maar men kan ook
zeggen: aan dit alles heeft Radecker vorm
gegeven, in de beeldhouwkunst was hij de
stem van Amsterdam. Het is ook daarom
zo belangrijk dat John Radecker het mo
nument op de Dam maakt, weliswaar het
Nationale Monument, maar toch ook het
monument van Amsterdam, van het voor
eeuwig door de nazi's geschonden Amster
dam.
De atmosfeer van Radeckers werk is
buitengewoon indringend en met hemzelf
was het niet anders ook in een groot
gezelschap was het altijd, of hij, hoe wei
nig luidruchtig en zo bescheiden en rustig
als hij was, toch door zijn atmosfeer domi
neerde. Wie hem ontmoet heeft, kent de
onweerstaanbare charme die hij bezat.
Daarbij was hij nooit gewichtig-doenerig,
speelde hij nooit „de grote beeldhouwer".
Hij was eenvoudig en op voet van gelijk
heid met iedereen.
Die bonhomie van John Radecker was geen
masker, maar wel was hij lang zo eenvoudig
niet als hij zich, ik denk uit een soort te
rughoudendheid, voordeed. Hij heeft het
voordeel gehad als het ware in een beeld
houwersatelier geboren te zijn. Wie kan
zoals hij in hout en steen werken in ons
land? Toch ligt ook daarin niet het bij
zondere: het bijzondere is de atmosfeer van
zijn werk, die ik niet definiëren kan, die
niet alleen Amsterdam, maar nog veel
meer is.
Nooit voelde hij voor eerbetoon en ex
posities. Hij vond dat allemaal onzin. Toen
hij zeventig werd, zeiden zijn collega's
Esser en Wezelaar tegen elkaar: „Wij gaan
een mooie expositie van John's werken
maken. Dan zal men eens zien hoeveel
prachtige dingen hij heeft gemaakt.
Dat zal hem, zo dacht men verder,
de eeuwig-ontevredene, stimuleren om
als het zware monument eenmaal afgele
verd is, nog veel meer moois te maken. Het
heeft niet zo mogen zijn. De dood heeft een
einde aan zijn leven gemaakt, juist toen
zijn grote beeld van de Vrede tegen de zuil
op de Dam was geplaatst.
ADVERTENTIE
Moeder, bestrijd voortaan bij „altijd
verkouden" kinderen dat hoesten met:
GENèVE (Reuter) Het vorige jaar zijn
meer Italianen geëmigreerd dan inwoners
van welk ander Europees land ook, zo
blijkt uit een statistiek van de inter
gouvernementele commissie voor Europese
landverhuizing. Van de 120.000 Europeanen,
die door bemiddeling van de commissie
zijn geëmigreerd, kwam veertig percent uit
Italië, twintig percent uit Duitsland en
tien percent uit de drie landen: Grieken
land, Oostenrijk en Nederland.
De commissie, die vier jaar geleden
werd samengesteld uit vertegenwoordigers
van 26 landen met het doel de emigratie
van Europeanen naar overzeese landen te
bevorderen, rapporteert, dat de voorkeur
van de Italianen in aflopende volgorde als
volgt was: Argentinië, Australië, Brazilië,
Venezuela, Uruquay en de Verenigde Sta
ten. Bijna alle Oostenrijkers en Duitsers
zijn naar de Verenigde Staten, Australië of
Canada gegaan. Meer dan drie kwart van
de Grieken hebben zich in Australië ge
vestigd. Van de 12.704 Nederlandse emi
granten verkozen ongeveer 11.000 Australië.
Vergeleken met 1954 is de emigratie uit
Duitsland in 1955 teruggelopen met 13.000,
die uit Italië met 8.500. De emigratie van
Nederlanders, Oostenrijkers en Grieken
daarentegen is aanmerkelijk toegenomen.
Volgens de commissie heeft Australië in
1955 de meeste Europese emigranten op
genomen, gevolgd door de Verenigde Sta
ten en Argentinië.
