Nieuwe drukkerij van ons blad
officieel in gebruik genomen
Sleutelactie voor de vluchtelingen
bracht 383.000 gulden op
Twee burgemeesters deden de persen draaien
Aan de oude Haarlemse Heiliglanden
verrees een modern bedrijf
Druk op de knop.
De persen draaien
Kleurenfilm over
Amsterdam
Dr. D. J. Hissink
overleden
Examens
DONDERDAG 19 JANUARI 1956
sche Courant, gaf een uiteenzetting van de
gang van zaken, die tot de totstandkoming
van het nieuwe drukkerij gebouw had ge
leid.
Historie
Foto links:
Mr. Kwint, burgemeester van Velsen, kijkt
vol verwachting naar het eerste exemplaar
van de IJmuider Courant, dat door zijn
druk op de knop tussen de op gang ko
mende rollen der rotatiepersen moet te
voorschijn komen. Men zou kunnen zeggen
dat de burgemeester op dit moment druk
op de pers uitoefent - en de gevolgen
daarvan blijken mr. Kwint zelf in grote
spanning te brengen.
Foto hieronder:
Nadat nog de heer J. W.Henny, direc
teur van de Leidse Courant en voorzitter
van de Nederlandse Dagbladpers, zijn
hulde namens de N.D.P. had betuigd, en de
heer K. Jonkheid, architect van het
nieuwe gebouw, zijn dank had te kennen
gegeven voor de hem toegezwaaide lof,
werd de lunch beëindigd en maakte het
gezelschap een wandeling door
Men bracht nog geruime tijd door in de
boven- en ondergrondse afdelingen van het
nieuwe gebouw en liet zich ruimschoots
voorlichten over de technische voorzienin
gen van dit bedrijf, dat thans in zijn
modern onderkomen beschikt over de
meest-geperfectioneerde apparatuur.
Mr. G. Jansen sprak tenslotte in de
cantine, na een gezamenlijk kopje thee,
zijn dank uit voor de getoonde belangstel
ling en de waarderende woorden, die van
verschillende kant aan het bedrijf waren
gericht.
B. en W. van Amsterdam hebbein de ge
meenteraad voorgesteld aan de cineast
Herman van der Horst opdracht te verle
nen tot het doen vervaardigen van een 13
a 15 minuten durende algemene documen
taire kleurenfilm over Amsterdam en voor
de vervaardiging van bedoeld filmwerk een
crediet te verlenen van ten hoogste 65.000.
Op 81-jarige leeftijd is' te Haren (Gr.)
overleden dr. D. J. Hissink, oud-directeur
van het Bodemkundig.Instituut te Gronin
gen. Dr. Hissink werd in 1874 te Kampen
geboren. Hij studeerde aan de gemeente
lijke universiteit te Amsterdam, daarna
was hij achtereenvolgens leraar aan de
rijks-HBS te Den Helder, scheikundige in
Buitenzorg en directeur van de rijksland
bouwproefstations te Goes, Wageningen en
Groningen. In 1926 werd hij directeur van
het Bodemkundig Instituut te Groningen.
De Amsterdamse kunstraad had B. en W.
indertijd geadviseerd geregeld opdrachten
tot het vervaardigen van documentaire
films over Amsterdam te geven, met dien
verstande, dat een algemene film over Am
sterdam zou worden gevolgd door films,
die speciale facetten van het Amsterdamse
leven belichten. Op voorstel van de jury
hadden B. en W. besloten de opdracht tot
het maken van een film over Amsterdam
te verlenen aan de cineast Max de Haas.
In deze film wordt bijzondere aandacht ge
schonken aan het water in het stadsbeeld^
o.a. aan de zee-, Rijn- en binnenscheep
vaart. De door de heer De Haas aanvaarde
opdracht zal, naar verwacht wordt, in ok
tober van dit jaar gereed zijn.
In het tweede deel van de avond is de
uitslag bekend gemaakt van de prijsvraag
die aan de inzamelingsactie is verbonden
geweest. Leden van jeugdorganisaties, elk
symboliserend een der provincies, gingen
het podium op met uit elke provincie de
laatste sleutels die daar waren bijeen ge
bracht. Op een grote bascule, die op het to
neel stond opgesteld, gewogen, bleken deze
bij elkaar 131.4 kg. te wegen. Gevoegd bij
de 15.963.6 kg., die in de afgelopen maan
den reeds waren bijeengebracht, leverde
dit een totaal gewicht van 16.095 kg. oude
sleutels, welk getal door notaris J. C. van
Eek officieel werd genoteerd als de uitslag
van de prijsvraag. De notaris maakte ver
volgens bekend wie de prijzen hebben ge
wonnen: de hoofdprijs van drie jaar gratis
wonen, en de prijzen van twee jaar en een
jaar gratis wonen. De hoofdprijs is gewon
nen door de heer N. de Boer uit Tiel, die
16.085 kg. had geraden en dus tien kilo
gram van het juiste gewicht af was. De
tweede en de derde prijs werden gewonnen
door respectievelijk de heren J. Bol te
Bruinisse en H. C. Muller te Almelo.
Delft. Geslaagd voor het ingenieursexamen
scheikundig ingenieur: W. A. Dekker, Aer-
denhout; W. Eveleens, Haarlemmermeer;
J. Lodewijks, Zeist.
Amsterdam. Vrije Universiteit. Geslaagd
voor het candidaatsexamen geneeskunde le
gedeelte: P. C. Hoornstra, Hoofddorp; H. W.
A. Nijenhuis, Den. Haag en W. M. Pruys,
Heemstede.
Groningen. Candidaatsexamen Genees
kunde 2a: E. P. Versteeg, Rotterdam.
Leiden. Candidaatsexamen L Wis- en Na
tuurkunde: mej. Tan Hong Nio, Leiden.
Doctoraal examen Pharmacie: mej. N. van
Schagen, Leiden; H. van der Meer, Leiden.
Candidaatsexamen K Wis- en Natuurkunde:
mej. A. L. Sollewijn Gelpke, Leiden. Doc
toraal examen Scheikunde: J. P. Goddijn,
Rotterdam; A. Snel, Leiden. Candidaats
examen D Wis- en Natuurkunde: A. H.
Oort, Leiden. Candidaatsexamen Romaanse
Taal- en Lettterkunde: mej. E. H. Hulshoff
Pol, Den Haag; J. C. M. Beijersbergen, Hil-
legom; J. B. Jutte, Rotterdam.
Utrecht. Doctoraal examen Veeartsenij
kunde: J. W. A. Remmen, St. Anthonis.
Candidaatsexamen Klassieke Letteren: mej.
G. J. de Boer, Den Dolder. Candidaats
examen geschiedenis: F. W. Stenpher,
Utrecht. Doctoraal examen Tandheelkunde:
J. G. Burgers, Utrecht; mej. M. G. J. Buyne
ven Weelderen, Rotterdam; J. W. Donder-
winkel, Oosterbeek; mej. W. J. M. H. van
Haagen, Beneden Leeuwen; D. Kappele,
Hilversum; H. M. J. Sanders, Oss; L. C. M.
Speekenbrink, Utrecht; H. Straus, Utrecht;
J. J. Tenge, Amerongen; A. A. van de Toren,
Almelo.
Het woord was daarna aan de burge
meester van Haarlem, m r. O P. F. M.
C r e m e r s, die een bewijs van kracht en
gezondheid van dit bedrijf wilde zien in
het samenvallen van het 300-jarig bestaan
van de Oprechte en de opening der nieuwe
drukkerij. Het verheugde spreker, deze
goede gang van zaken te mogen consta
teren en uitte zijn waardering voor de vaak
scherpe, doch steeds opbouwende critiek
van dit blad ten aanzien van gemeentelijke
aangelegenheden. Als president-regent van
het Elisabethsgasthuis bracht de burge
meester hulde aan de architect, die er in
geslaagd is de moeilijke kwestie van het
geluid der persen dat hinderlijk had
kunnen zijn voor de dependance van het
gasthuis die de drukkerij belendt heeft
opgelost met een ruime marge aan
„decibels." De beste wensen besloten dit
burgemeesterlijke woord, dat door een
huldebetuiging van m r. M. M. K w i n t,
burgemeester van Velsen, werd gevolgd.
Mr. Kwint wees op de band tussen dit blad
en Velsen, niet alleen gevormd door de
Velser editie, doch ook door de „papier
band", de Velsense papierfabriek Van
Gelder, die in deze drukkerij van tekst
wordt voorzien en daardoor de waarde
krijgt, die de vele lezers aan hUn courant
hechten.
De sobere, beheerste voorgevel van het
nieuwe drukkerij gebouw aan het
Groot Heiligland.
de
hal der rotatiepersen. Mr. Cremers en mr.
Kwint verrichtten de handeling, die de
rotatiepersen in beweging zette en von
den op de voorpagina van de kranten, die
in hoog tempo uit de persen kwamen
schuiven, de foto's hunner aankomst ter
drukkerij, slechts korte tijd tevoren.
De rotatiekamer, met de twee grote persen
en de transportband daartussen, die de
kranten naar de expeditie vervoert.
De inzamelingsactie „De Vluchteling
Wacht op Uw Sleutel" van de Nederlandse
Federatie voor Vluchtelingenhulp, heeft in
totaal f 383.000 opgebracht. Dit is woensdag
op de slotbijeenkomst van deze actie, die
werd gehouden in de Stadsgehoorzaal in de
sleutelstad Leiden, meegedeeld door de
voorzitter van de federatie, de heer M. A.
Reinalda. Hij vroeg aandacht voor een
programma van wat de Amerikanen noe
men „long term planning". Herinnerend
aan het Deltaplan dat door Rijkswaterstaat
voor een periode van zeer vele jaren is ont
worpen, zei de heer Reinalda dat ook voor
het vluchtelingenwerk een Deltaplan nodig
is. Hij werkte deze gedachte uit en zei dat
de Nederlandse bijdrage voor de komende
jaren zo moet worden vastgelegd, dat er
een gegronde financiële basis aan ten
grondslag ligt. Die financiële basis zou
kunnen ontstaan door een vaste jaarlijkse
bijdrage van particulieren, rijk, gemeenten
en andere instellingen en overheidsdien
sten. De gedachten van de heer Reinalda
gaan uit naar een vast hulpprogramma
voor vijf jaar, dat dan ook financieel ge
waarborgd zou moeten worden. Alleen op
deze wijze, zo zei hij, is er aan de vluch
telingenhulp effectief resultaat te geven.
Na de rede van de heer Reinalda sprak
een Poolse vluchteling, die sinds anderhalf
jaar in Nederland vertoeft, een dankwoord.
Mr. Cremers, burgemeester van Haarlem
(links), heeft de grote rotatiepers in be
weging gezet en kijkt vol belangstelling
naar het resultaat daarvan, de Haarlemse
editie van ons blad, die dankzij deze bur
gemeesterlijke handgreep in hoog tempo
uit de machine -komt rollen. Naast mr.
Cremers de heer P. W. Peereboom en de
heer A. D. Huijsman, directeuren
van ons blad.
Zoals woensdag reeds door een foto-met-onderschrift in beknopte vorm werd mede
gedeeld, werd gisteren het nieuwe gebouw onzer technische afdeling officieel in ge
bruik genomen. Aan het Groot Heiligland te Haarlem is vorig jaar naarstig gesloopt
en gebouwd, waardoor op de plaats waar voorheen een schoolgebouw van oude
stempel had gestaan, een modern bouwwerk verrees, dat tussen zjjn voorgevel aan
het Groot- en zijn achterkant aan het Klein Heiligland een naar eigentijdse eisen in
gericht onderkomen bood aan onze drukkerij, waar dagelijks ons blad van de eerste
tot de laatste letter wordt gezet en gedrukt. Deze officiële opening kreeg des te
grotere betekenis voor stad en streek, doordat zowel de burgemeester van Haarlem,
mr. O. P. F. M. Cremers als de burgemeester van Velsen, mr. M. M. Kwint, een actief
aandeel namen in de ceremonie, waarmede de nieuwe drukkerij in functie kwam. Zij
stelden ieder een rotatiepers in werking en drukten aldus de woensdag-editie van de
krant, die in hun respectievelijke gemeenten zo'n belangrijke plaats in het openbare
en familie-leven inneemt.
De openingsplechtigheid droeg een so
ber, doch levendig karakter, doordat het
bedrijf - uit de aard van zijn niet te on
derbreken functie - in volle actie was en
bleef en de genodigden na het in werking-
komen der persen de gang van zaken ter
drukkerij in het tempo van alledag kon
den aanschouwen. Een lunch ging vooraf
aan deze rondgang, waarbij vele waar
derende woorden werden gesproken. De
bijeenkomst werd behalve door de ge
noemde burgemeesters en hun echtgeno
ten, bijgewoond door de president-com
missaris der N.V. Grafische Bedrijven
Damiate, uitgeefster van ons blad, ir. F. E.
D. Enschede, commissaris der N.V. Op
rechte Haarlemse Courant, mr. F. J. D.
Theyse, president-commissaris der N.V.
Lourens Coster, de heer B. F. Enschede,
commissaris der N.V. Damiate en presi
dent-commissaris der N.V. Oprechte Haar-
lemsche Courant, de heer J. W. Henny,
voorzitter der Nederlandse Dagbladpers,
de heer K. Jonkheid, de architect van het
nieuwe gebouw, ir. G. Jonkheid, directeur
der Bataafse Aannemingsmaatschappij (die
de nieuwe drukkerij bouwde) en mr. W.
J. G. Veenhoven, secretaris der Nederland
se Dadbladpers, van wie de meesten ver
gezeld van hun echtgenoten. De directie
leden en de directeur-hoofdredacteur van
ons blad, respectievelijk de heren A.
D. Huijsman, P. W. Peereboóm en R.
W. P. Peereboom, alsmede de pasbe
noemde adjunct-directeur, mr. H. C.
van der Mije, ontvingen het gezelschap
in de riante cantine van het nieuwe
gebouw, waar de lunchbijeenkomst on
der het tafelpresidentschap van mr. G.
Jansen omstreeks een uur een aanvang
nam. De inrichting van de personeelscan-
tine, die met haar decoratieve buffet, be
timmering en aquarium een gezellige schaft
tijd aan het technische personeel garan
deert, oogstte veel bewondering, evenals
trouwens later het hele gebouw, dat voor
zien is van de nieuwste typografische ap
paratuur en in zijn beheerste vormen van
in- en exterieur een voorbeeld van mo
derne bedrijfsbouw mag worden genoemd.
Terecht werd van vele zijden de architect,
de heer K. Jonkheid, lof toegezwaaid voor
de wijze waarop hij de gecompliceerde op
gave heeft weten te volbrengen om hier.
temidden van een zeer oud en enggebouwd
stadsdeel en bovendien vlak raast een zie
kenhuis-dependance een dergelijk ruim,
licht en zonnig bedrijf te scheppen, dat
met de omgeving harmonieert en toch in
geen enkel detail de sfeer van het Heilig
land heeft geïmiteerd.
„Twee pijlers"
M r. G. Jansen, president-commissaris
der -N.V. Damiate, verwelkomde de beide
burgemeesters, hun echtgenoten en de
andere aanwezigen in de cantine van het
Een overzicht van de zetterij in het nieuwe
gebouw. Hier werken de typografen aan
de totstandkoming van ons blad.
Een overzicht van het gezelschap, voor de
lunch bijeen in de personeelscantine van
het nieuwe gebouw.
nieuwe gebouw, een decoratief uitgevoerde
ruimte, die door de smaakvol gedekte lunch
tafels en bloemen een feestelijk tintje had.
Mr. Jansen zeide verder nog:
„Tweeërlei zorg houdt de leiding van
een dagbladbedrijf voortdurend in span
ning. Naast de zorg voor steeds snellere en
vollediger berichtgeving, is de verbetering
van de uiterlijke verschijningsvorm van de
krant een aangelegenheid, die zonder op
houden haar volle aandacht vraagt." Een
antwoord op de vraag, of het nieuwe tech
nische bedrijf dat heden geopend werd, aan
de eisen tegemoetkomt overlatend aan het
oordeel der aanwezigen, roemde de spre
ker de eendrachtige samenwerking van alle
werkers in het bedrijf, hun een collectieve
hulde brengend voor hun inspanningen.
Mr. Jansen wijdde een gedachtenisvolle
waardering aan wijlen de heer Sterk, de
kortelings overleden chef van de techni
sche dienst, die een groot aandeel had in
de inrichting der nieuwe drukkerij. Hij
bracht hulde aan de architect, de aan
nemers en onderaannemers en verzekerde
dat de mogelijkheden, die de nieuwe druk
kerij biedt, tot vernieuwing en vervolma
king van inhoud en vorm onzer krant zul
len worden aangewend. Hij besloot:
„Die krant rust op twee pijlers. De ene
is de eeuwen-oude traditie van de O.H.C.;
die onder de leiding der Enschedé's, voort
bouwend op het fundament van Abram
Casteleyn, een journalistieke ethiek ves
tigde waaraan de Nederlandse dagbladpers
zich nog altijd oriënteert. De tweede pijler
is de traditie, gevormd door wijlen J. C.
Peereboom, die bij zijn arbeid aan Haar
lems Dagblad gedragen werd door de ge
dachte, dat er een harmonische synthese
moest zijn tussen de ideële en de commer
ciële normen, die een krant heeft in acht
te nemen.
Traditie kan een blok aan het been zijn.
Zij is dit niet, als zij zich, met behoud van
haar waardevolle elementen, weet te ver
jongen en aan te passen aan de steeds
wisselende omstandigheden.
Trouw aan de beginselen, waarop haar
samenstellende delen rusten, zal onze krant
er naar blijven streven nieuws te brengen,
dat zoveel doenlijk op zijn waarheidsge
halte is getoetst, en zal zij dat nieuws voor
de lezer doorzichtig trachten te maken door
objectieve voorlichting. En daarnaast wil
zij haar verschijningsvorm in overeenstem
ming doen zijn met de typografische mo
gelijkheden van het heden. Beide factoren
nauwlettend in het oog houdend, hoopt zij
in haar verschijningsgebied de maatschap
pelijke en culturele taak te kunnen blijven
vervullen, waartoe de Nederlandse dag
bladpers zich geroepen weet."
Het gezelsphap zette zich tot de lunch,
die enkele malen door toespraken werd
onderbroken.
De heer P. W. P e e r e b o o m, directeur
van Haarlems'Dagblad Onrechte Haarlem-
Na zijn vreugde te hebben uitgesproken
over het feit dat zijn broer, de heer R. W.
P. Peereboom, na een langdurige ziekte
zijn functie van directeur-hoofdredacteur
weer heeft kunnen opnemen, zodat de ver
traging in de bouw ook de goede zijde heeft
gehad dat deze bij de openingsplechtigheid
aanwezig'kon zijn, verhaalde spreker hoe
men oorspronkelijk gedacht had aan de
mogelijkheid tot verbetering en vergroting
van het bestaande gebouw aan het Zuider
Buiten Spaarne. Dat gebouw, 50 jaar oud
ongeveer, was nog in uitstekende conditie.
Maar die plannen omvatten ook de aan
koop van een tweede moderne rotatie
machine, de machine waarop de krant ge
drukt wordt. Deze uitbreiding van het
machinepark was, bij het voortdurend gro
ter worden van de krant zowel in omvang
als in oplaag, dringend geboden. Daarvoor
had men echter meer terrein nodig en de
eigenaresse daarvan was de gemeente
Haarlem, die echter verkoop weigerde. De
gemeente had namelijk zelf ook plannen
en wel veel grootsere dan wij. Stedebouw-
kundige plannen, die o.a. een betere ver
binding met de hoofdweg naar Amsterdam
omvatten en die meebrachten, dat een
sterplein zou worden gemaakt, dat dwars
door onze drukkerij heen ging. „Hoewel
wij beseften, dat onteigening van een wer
kend bedrijf veel meer zou opleveren dan
van een leeg gebouw, hebben wij toen maar
besloten tot verhuizing. Dit was mogelijk
doordat wij de hand konden leggen op de
Doopsgezinde School in het Groot Heilig
land en dit had het grote voordeel dat de
nieuwe drukkerij veel dichter bij ons kan
toor zou komen en dat wij een model be
drijf zouden kunnen stichten met boven
dien voldoende ruimte om onze nieuwe
rotatiemachine onder te brengen en voor
een flinke opslagplaats voor papier. Het
feit, dat wij daarmede een zoveel groter
onteigeningsbedrag voor de toekomst prijs
gaven, moest daarbij maar worden afge
schreven op het behagelijke besef, dat wij
de gemeenschapsidee goed deden."
De heer Peereboom bracht eveneens
hulde aan de architect K. Jonkheid voor
zijn kundige oplossing van een uiterst ge
compliceerd bouwprobleem en aan de Ba
taafse Aanneming Mij. te Den Haag, wier
directeur, ir. G. Jonkheid, ook aanwezig
was, voor de degelij
ke en knappe uitvoe
ring van de bouw.
Spreker wijdde ook
posthume lof aan
wijlen de heer Sterk
en dankte de com
missarissen der drie
betrokken N.V.'s
voor hun onverpoos
de medewerking aan
de plannen. Tenslotte
zeide de heer Peere
boom:
De heer A. D. Huijsman, directeur
van Haarlems Dagblad Oprechte Haarlem-
sche Courant, vertelde vervolgens interes
sante bizonderheden uit de geschiedenis
van het oudste deel der dagbladcombinatie,
„de Oprechte," die na de oorlog met Haar
lems Dagblad is samengevoegd. De heer
Huijsman had zich uit de vele jaargangen
van dit blad, oorspronkelijk als Weecke-
lijksche Courante van van Europa ver
schenen op 8 januari 1656 en later zowel
„Oprecht" (wat slechts het alleenrecht van
de drukker Casteleyn wilde weergeven)
als dagblad geworden, een krans van anec-
dotische berichten gevlochten, die een
goede indruk gaven van de journalistiek en
annoncering der vervlogen jaren. Uit veel
blijkt dat de aandacht van de lezer inder
tijd voornamelijk gericht was op hetgeen
buiten onze grenzen plaatsgreep, wat de
uitgever-drukkers wel ter stade moet zijn
gekomen, aangezien in 1656 de burgemees-
teren van Haarlem tot Abraham Casteleyn
de vermaning richtten, geen zaken in zijn
courant aan de orde te stellen die de stad
raakten, tenzij de overheid daartoe toe
stemming gaf. De oude Oprechte Haarlem-
sche Courant was dan ook geen typisch
stedelijke courant, doch werd in geheel
Nederiand en ook daarbuiten gelezen.
De bloemlezing van de heer Huijsman,
die achtereenvolgens de zeldzame redac
tionele mededelingen, de rubrieken „grie
zelige zaken," familieberichten, adverten
ties en andere merkwaardige uitingen van
de mentaliteit en de maatschappelijke ver
houdingen dier dagen weergaf, oogstte
veel succes en was een goede inleiding tot
de later volgende bezichtiging van het
moderne courantenbedrijf van vandaag,
waar de ontwikkeling der dingen in tech
nische zin wel zeer duidelijk gedemon
streerd werd.
Burgemeester-drukkers
„Wij zullen u, mij
ne heren burgemees
ters, verzoeken in de
rotatiekamer elk een
der twee persen in
werking te stellen,
die de edities van he
den van respectieve
lijk Haarlems Dag-
blad/O.H.C. en de
IJmuider Courant
zullen drukken. Tk
moet u allen er wel
op voorbereiden, dat
u daarna nauwelijks
meer conversatie zult
kunnen voeren door
het lawaai dat die
twee machines ma
ken. Maar ik wil hier
onmiddellijk aan toe
voegen, dat dit la
waai beperkt blijft
tot de ruimte, waar
in zij zijn opgesteld
en dat met name u
meneer Cremers,
president van het
College van Regen
ten van het St. Elisa
beth's Gasthuis,
welks dependance
onze belending aan
de noordzijde is, van
dit lawaai dus niet
behoeft te schrik
ken."
Oud en nieuw
