Nederlandse Opera herdacht
Mozart met „De Toverfluit"
PANDA EN DE MEESTER-ONTDEKKINGSREIZIGER
Wereldnieuws
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
OiMoidttSiti
Koningin Elizabeth in
Nigeria aangekomen
„Porgy and Bess" toch
naar Nederland
Raad van Europa komt
weer op dreef
De Lockheed L-188
„Electra"
'ZccU ió liet
zo
J
2
Grootste Britse kolonies op weg
naar „dominion'-status
Boelganins boodschap in
Londen en Parijs bekend
Spaak aangezocht om debat over
nieuwe actie in te leiden
Joegoslavische missie van
dertien in Praag
Opium-smokkelaars gepakt
op de Rode Zee
Theron nadert Vahsel-baai
op Zuidpool vasteland
Examens
AYA
SOPHIA
ZATERDAG 28 JANUARI 1956
Vrijdagavond werd in de Stadsschouw
burg te Amsterdam door de Nederlandse
Opera de geboortedag van Mozart - precies
tweehonderd jaar geleden - met een op
voering van „De Toverfluit" herdacht. Dat
het werk kon worden uitgevoerd voor een
uitverkocht huis bewees, wat wij al eens
eerder betoogd hebben, dat de Mozart-
herdenking een diepere reden heeft dan
de meeste van dergelijke vieringen, omdat
zij gevoed wordt door de liefde voor een
muzikale schoonheid in de puurste vorm,
die gerealiseerd is met de schijnbaar een
voudigste middelen.
Het lijkt wel of onze materialistische en
super-individualistische tijd in de even-
HILVERSUM I, 402 M.
8.00 Nieuws. 8.18 Voor het platteland. 8.30
Gevarieerd programma. 9.45 Geestelijk leven,
causerie. 10.00 Componistenportret. 10.40 Met
en zonder omslag. 11.10 Lichte muziek. 12.00
Lichte muziek. 12.30 Sportspiegel. 12.35 Even
afrekenen, Heren! 12.45 Platen. 12.50 Repor
tage Olympische winterspelen, 13.00 Nieuws.
13.05 Mededelingen of platen. 13.10 Geva
rieerd programma voor de militairen. 14.00
Boekbespreking. 14.20 Radio Philharmonisch
orkest en solist. 15.20 Het leven van Mozart,
hoorspel. 16.05 Platen. 16.30 Sportrevue.
17.00 Strijkensemble. 17.30 Het zonderlinge
testament, hoorspel. 17.50 Nieuws en sport
uitslagen. 18.05 Sportjournaal. 18.30 Korte
Ned. Hervormde kerkdienst. 19.00 Voor de
kinderen. 19.30 Contact met Nieuw Zeeland.
19.35 Met de ander in de wereld, causerie.
20.00 Nieuws. 20.05 Klein koor, orkest en
solist. 20.50 Voordracht. 21.00 Lichte muziek.
21.30 Hersengymnastiek. 21.50 Lichte muziek.
22.20 Platen. 22.40 Reportage van de Olym
pische winterspelen. 23.00 Nieuws. 23.15 Ac
tualiteiten of platen. 23.2524.00 Zuid-
amerikaanse .muziek.
HILVERSUM II, 298 M.
8.00 Nieuws. 8.15 Platen. 8.25 Hoogmis.
9.45 Geestelijke liederen. 10.00 Baptisten
Kerkdienst. 11.30 Platen. 11.50 Orgelconcert.
12.15 Platen. 12.20 Apologie. 12.40 Hammond
orgel en Hawaiïan-gitaar. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en Katholiek nieuws. 13.10 Pla
ten. 13.40 Boekbespreking. 13.55 Platen. 14.00
Voor de kinderen. 14.30 Pianorecital. 15.00
Platen. 15.25 Brabants halfuur. 16.00 Sym
fonisch orkest, mannenkoor en soliste. 16.15
Sport. 16.30 Vespers. 17.00 Jeugddienst. 18.00
De Kerk aan het werk. Pl.m. 18.15 Film
rubriek. Pl.m. 18.30 Overpeinzingen van een
dorpsdominee. Pl.m. 18.40 Muzikale causerie.
Pl.m. 18.45 Causerie. 19.00 Boekbespreking.
19.10 Samenzang. 19.30 Het Evangelie in een
draaikolk, causerie. 19.45 Nieuws. 20.00 De
springplank. 20.20 Actualiteiten. 20.35 De
gewone man. 20.40 Lichte muziek. 21.05 De
9trijd om de toren, hoorspel. 21.50 Prome
nade orkest en solist. 22.45 Avondgebed en
liturgische kalender. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Platen.
TELEVISIE (N.T.S.)
13.30—14.45, 15.30—16.30, 22.15—22.25 en
22.4523.30 Olympische Winterspelen.
BLOEMENDAAL, 245 M.
9.00 en 10.30 Ds. H. A. Wiersinga te Baam.
11.45 (Belangstellender!) Ds. S. J. Popma te
Amsterdam. 2.30 Radio-Kinderkerk. 3.30
Prof. Dr. J. H. Bavinck te Baarn.
BRUSSEL, 324 M.
11.00 Orkestconcert. 13.00 Nieuws. 13.15
Voor de soldaten. 14.00 Operamuziek. 15.30
Platen. 16.00 Voetbalreportage. 16.45 Platen.
17.00 Amusementsorkest. 17.30 Sportuitslagen,
17.35 Platen. 17.45 Sportuitslagen. 18.05 Ro
mantische muziek. 18.30 Godsdienstig half
uur. 19.00 Nieuws. 19.45 Gevarieerde mu
ziek. 21.45 Platen. 22.00 Nieuws. 22.15 Ver
zoekprogramma. 23.0024.00 Nieuws.
BBC, uitzending voor Nederland.
8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464 en 76 m.) 17.45—18.15 Nieuws, fei
ten van de dag, en: Vragen die de Engelsen
bezighouden. (Op 224 en 50 m.).
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen.
8.00 Nieuws. 8.18 Sportberichten en muziek.
8.30 Lichte muziek. 9.00 Gymnastiek voor de
vrouw. 9.10 Platen. 9.40 Kamermuziek. 10.00
Voor de oude dag, causerie. 10.05 Morgen
wijding. 10.20 Lichte muziek. 11.00 Platen.
12.00 Dansmuziek. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Voor het platteland.
12.38 Hammondorgel. 13.00 Nieuws. 13.15
Voor de middenstand. 13.20 Strijkorkest. 13.45
Voor de vrouw. 14.00 De meisjes uit Viterbo,
hoorspel. 15.10 Platen. 15.40 Reportage
Olympische winterspelen, 16.00 Licht pro
gramma. 17.00 Lichte muziek. 17.20 Amuse
mentsmuziek. 17.40 Reportage Olympische
winterspelen. 18.00 Nieuws en commentaar.
18.20 Actualiteiten. 18.25 Klarinetensemble.
18.40 Parlementair overzicht. 18.55 Voor de
jeugd. 19.05 Jeugdconcert. 19.45 Regerings
uitzending: Landbouwrubriek: Klankbeeld
over de komgronden. 20.00 Nieuws. 20.05 De
familie Doorsnee, hoorspel. 20.35 Het hangt
aan de muur en het tikt. 21.00 Dansmuziek.
21.35 Het volle pond, causerie. 21.50 Radio
Philharmonisch orkest en solist. 22.45 Platen.
23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Johan Kaart: veer
tig jaar acteur!.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 7.10 Ge
wijde muziek. 7.30 Platen. 7.45 Een woord
voor de dag. 8.00 Nieuws en weerbericht.
8.15 Sportuitslagen. 8.25 Platen. 9.00 Voor de
zieken. 9.25 Voor de vrouw. 9.35 Mastklim-
men. 10.05 Platen. 10.05 Platen. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Platen. 11.20 Gevarieerde
muziek. 12.25 Voor boer en tuinder. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Pianoduo. 12.53 Platen en actualeiten. 13.00
Nieuws. 13.15 Negro-spirituals. 13.35 Platen.
14.05 Schoolradio. 14.35 Platen. 14.45 Voor de
vrouw. 15.15 Surinaamse volksmuziek. 15.45
Platen. 16.00 Bijbellezing. 16.30 Strijkkwartet.
17 00 Voor de kleuters. 17.15 Voor de jeugd.
17.30 Platen. 17.40 Koersen. 17.45 Regerings
uitzending: Rijksdelen overzee: De praktijk
van het botanisch onderzoek in Nieuw
Guinea. 18.00 Dameskoor. 18.20 Sport. 18.30
Platen. 18.40 Englese les. 19.00 Nieuws en
.weerbericht. 19.10 Orgelconcert. 19.30 Volk
'en Staat, causerie. 19.45 Kamermuziek. 20.00
Radiokrant. 20.20 Metropole-orkest. 21.00 Ik
weet waar gij woont, hoorspel. 21.50 Platen.
22.00 Sunfed, het plan voor financiële hulp
aan laag ontwikkelde landen, discussie. 22.10
Tubenkwartet. 22.25 Kamerkoor. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15
24.00 Le Nozze di Figaro, opera (3e bedrijf).
TELEVISIE (N.T.S.)
12.30—14.30, 22.15—22.25 en 22.30—23.30
Olympische Winterspelen.
BRUSSEL, 324 M.
11.45 en 12.15 Platen. 12.30 Weerbericht.
12.34 Voor de landbouwers. 12.42 Platen.
13.00 Nieuws. 13.15 Orkestconcert. 13.50 Pla
ten. 14.00 Schoolradio. 15.20 Platen. 16.02
Voor de zieken. 17.00 Nieuws. 17.10 Lichte
muziek. 17.45 Zang en piano. 18.00 Franse
les. 18.15 Platen. 18.20 Boekbespreking. 18.30
Voor de soldaten. 19.00 Nieuws. 19.45 Stu
dentenorkest en solist. 20.45 Kunstkalei-
doscoop. 21.00 Stemmige muziek. 21.15 Om
roeporkest. 2.00 Nieuws. 22.15 Orkestconcert.
22.5523.00 Nieuws.
BBC, uitzending voor Nederland.
8.008.15 Engelse les voor beginnelingen.
(Op 464 en 76 m.). 17.4518.15 Nieuws, fei
ten van de dag, en: Engelse les voor be
ginnelingen, (Op 224 en 50 m.).
Wichtige en toch zo zeer menselijke harts
tochten ademende scheppingen van Mozarl
het verloren paradijs terug vindt. Mozart
ontmaskert onze onrust, onze liefdeloos
heid, onze barbaarsheid door een kunst,
die een ideale sfeer schept, welke - omdat
ze steeds geladen is met een machtige
potentie - waarachtig aandoet, zelfs in de
simpelste vorm. Men hoort dan een mu
ziek die ontroering wekt door haar open
hartigheid, haar eerlijke directheid en door
het eeuwig-menselijke. Want ze verliest
zich niet in het ijle, zelfs niet waar zij het
sprookje en de symboliek van een opera
als „De Toverfluit" illustreert. Altijd is net
de mens Mozart die tot de mens van alle
tijden spreekt, met een overvloed van har
telijkheid en spiritualiteit, die voor ieder
een verstaanbaar is en daarom ook niet
nalaat sympathie en uiteindelijk ook liefde
te wekken. Vandaar dan ook het weer
klank vindend karakter van de Mozart-
herdenking.
Een paar jaar geleden heeft Josef Krips
„De Toverfluit" doen uitvoeren met Georg
Hartmann voor de regie en Emil Pretorius
voor decors en aankleding. Wat de solisti
sche bezetting betreft is er onder Alexan
der Krannhals, die de muzikale leiding
overnam, vrij wat veranderd ten goede.
Vooral met Guus Hoekman in de rol van
Sarastro en met Chris Scheffer in die van
Tamino, met het vervangen van de „drie
knapen" door een vrouwelijk trio werden
opvallende verbeteringen aangebracht. In
de huidige bezetting zijn deze correcties
behouden, maar in het vrouwelijk perso
neel werden enkele wijzigingen aange
bracht. Uta Graf treedt nu - als gast -
in de rol van Pamina op en aan Marilyn
Tyler is de hachelijke partij van de Konin
gin van de Nacht toebedeeld. Greet Koe
man is nu Eerste Dame.
Van betekenis is verder, dat niet Krann
hals de muzikale leiding had, maar dat
men voor de herdenkingsopvoeringen
Georg Meyer, een jonge dirigent uit Bern,
heeft laten komen. Deze was er blijkbaar
op gesteld de uitvoering een strak instru
mentaal karakter te geven en haar vrij
wat vlugger te laten verlopen dan onder
Krannhals en Krips het geval was. Dat
daarbij schommelingen niet konden uit
blijven, was evident. Zangstemmen zijn nu
eenmaal geen gewone muziekinstrumenten:
zij hebben tijd nodig tot klankvorming.
Het meest wreekte zich deze instrumentale
tendenz in het trio der „dames". Daaren
tegen slaagde Georg Meyer erin de drie
„genieën" een objectief zingen op te drin
gen, zodat door deze groep een onpersoon
lijke drie-eenheid bereikt werd, die een
verrassend effect kreeg. Maar wat voor
de „genieën" aanvaardbaar was, is het
minder, of zelfs in het geheel niet, voor
de „dames". Voor een persoonlijkheid als
Guus Hoekman - een ideale Sarastro! -
moest de dirigent de vlag strijken en toe
geven aan de eisen van een natuurlijke
zangstijl. En het werd zowaar - met de ver
tolking van „In diesen heil'gen Hallen" -
het hoogtepunt van de avond. Het nobele
zingen van Hoekman ontketende een ap
plaus, dat zowel kon gelden voor het heer
lijk eenvoudigde stuk, als voor de treffen
de interpretatie door onze Hollandse mees
terzanger.
De Pamina van Uta Graf kenmerkte
zich door een voor het theater beseheiden
toonvorming, maar tevens door een deli
cate en steeds verantwoordde uitdrukking.
De Koningin van de Nacht van Marilyn
Tyler kon Colette Lorand. die de zware par
tij onder Krannhals zong, niet doen verge
ten. Maar wat zij presteerde had toch veel
verdienste. Chris Scheffer zong de Tamino-
rol heel mooi, met veel verscheidenheid
van tint in zijn lyrisch geluid en met alle
bescheidenheid die bij Mozarts muziek
past. Nel Duval als Papagena en August
Schwend als Papageno vormden een uit
stekend paar, dat het materialistische
mensentype in het vreemdsoortige gege
ven van Schikaneder vertekenwoordigt. En
de Monostatos van Chris Taverne sloot
zich daarbij met vlotte actie voortreffe
lijk aan.
Voor het koor heb ik slechts een woord:
prachtig! En laat ik besluiten met een van
de muzikaal treffendste momenten te noe
men. het koraal van de „geharnasten" -
Jan van Mantgem en Gee Smith - met de
streng gefigureerde orkestpartij. De rijke
muziek van Mozart heeft het vreemde
libretto van „De Toverfluit" deze avond
voor de zoveelste maal aannemelijk ge
maakt. Het woord werd weer eens de ge
hoorzame dienaar van een muziek, die
alles veredelt en verguldt wat zij wenst
uit te drukken.
JOS DE KLERK.
ADVERTENTIE
Het dichtsel van vriend DANTUMA
Is goede imitatie zegt mijn Pa,
Want Tip van Bootz
Dat was zijn loods
Zo waar als ik hier voor u sta.
Zijlstraat 90 Haarlem Tel. 11161
(Van onze correspondent in Londen)
Koningin Elizabeth II en de hertog van
Edinburgh, die gistermiddag met een stra-
to-cruiser van de B.O.A.C. van Londen
naar Lagos, de hoofdstad van Nigeria in
West-Afrika, vertrokken, zijn inmiddels op
hun plaats van bestemming aangekomen.
Het is de eerste maal, dat een Britse sou-
verein deze grote Britse kolonie, vier maal
zo groot als het verenigd koninkrijk, be
zoekt.
Het bezoek valt samen met een gewichtig
tijdstip in Nigeria's historie. Groot-Brit-
tannië heeft hier het nationalisme tijdig
een kans gegeven. Velen in Londen vra
gen zich echter af of Nigeria wel in staat
is het tempo in zijn ontwikkeling bij te
houden. Het land verkeert in een over-
gansstadium van kolonie naar onafhanke
lijkheid.
Nigeria bestaat uit drie gebieden, oost,
west en noord, welke elk een eigen rege
ring en parlement bezitten en een cen
traal gouvernement in de hoofdstad. Al
deze parlementen zijn nog onderhevig aan
het veto van de Britse regionale gouver
neurs en van de gouverneur-generaal ln
Lagos.
Dit jaar zal in Londen of in Lagos een
conferentie worden gehouden, waarop men
de grondslag voor een nieuwe grondwet
hoopt te leggen. Groot-Brittannië is be
reid elk van de zones zelfstandigheid te
verlenen.
Verzet
Dit stuit echter hier en daar op verzet.
Vooral in het door Mohammedanen be
woonde noorden heerst aarzeling tegen een
opgaan in een nationaal geheel, omdat men
vreest voor overheersing door de andere
delen.
Men vraagt zich daarom af of Nigeria al
rijp is voor nationale zelfstandigheid we
gens de wedijver tussen de los met elkaar
verbonden gebieden.
Het is mogelijk dat wanneer het Britse
bestuur wegvalt, ook de bindende krach
ten tussen de verscheidenheid van stam
men die nog verscherpt wordt door econo
mische tegenstellingen, zal verdwijnen en
er verwarring zal ontstaan. Londen hoopt
echter Nigeria binnenkort als nieuwste
„dominion" aan het Britse Gemenebest te
zullen toevoegen als lichtend voorbeeld
voor een geslaagde koloniale ontwikkeling.
In elk geval hebben de partijen in Nige
ria ter gelegenheid van het koninklijk be
zoek een politieke wapenstilstand afgekon
digd. Er heerst geen twijfel aan de loyali
teit van Nigerië jegens de Britse kroon.
Het koninklijk bezoek kan een heilzame
invloed uitoefenen op de toekomstige
structuur van het land.
ADVERTENTIE
N.V. Mil. „HOLSTER"- OVERVEEN
Tel. K 2500 - 15597 en 19057
Centrale verwarming
Airconditioning
Aut. oliestook
Het Amerikaanse gezelschap, dat met de
opera „Porgy and Bess" van George
Gershwin op het ogenblik een tournee door
Europa maakt, zal deze in ons land beslui
ten. Van 2 tot 11 april zullen in het Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen in Den
Haag tien voorstellingen worden gegeven.
Het gezelschap bevindt zich thans in de
Sovjet-Unie, waar het groot succes heeft.
Daarna wordt opgetreden in Duitsland,
vervolgens in de Scandinavische landen en
in België.
Het heeft grote moeite en inspanning ge
kost het gezelschap, dat in vrijwel alle
Europese landen is opgetreden, naar Den
Haag te doen komen. Enerzijds houdt dat
verband met de grote kosten, anderzijds
met de bijzondere eisen, die aan het toneel
en de verlichting worden gesteld. Om de
uitvoeringen in ons land mogelijk te maken,
is het „International Clearing House of
Cultural Exchanges" ingeschakeld. Gehoopt
wordt dat de gemeente Den Haag voor een
bepaald bedrag garant zal blijven.
De voorstellingen zullen staan onder het
beschermheerschap van de ambassadeur
van de Verenigde Staten, de heer Freeman
H. Matthews.
De kwestie der propaganda-ballons
Een aantal vliegtuigen, naar men gelooft
Tsjechoslowaakse, heeft in de afgelopen
dagen boven Oostenrijks gebied gevlogen
en geschoten op propagandaballons die 'n
de richting van Tsjechoslowakije dreven.
Volgens Oostenrijkse grensbeambten is een
aantal vliegtuigprojectielen op Oostenrijks
gebied neergekomen. Volgens het Tsjecho
slowaakse persbureau „Ceteka" is een pro-
pagandaballon ontploft in een dorpje,
waardoor een huis vernield en zes mensen
gewond werden. „Cetaka" verklaarde, dat
de vorige week boven drie oost-Slowaakse
districten 500 ballons zijn geteld.
PARIJS (Reuter/A.F.P.) Een woord
voerder van het Franse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft meegedeeld, dat
de inhoud van maarschalk Boelganins
boodschap aan president Eisenhower ter
kennis van de Fraiye regering is gebracht.
De inhoud er van kan alleen door de Ame
rikaanse of de Sovjetregering worden be
kend gemaakt, zo zei hij. In gezaghebbende
kringen te Londen is vernomen, dat Sir
Anthony Eden, die aan boord van de
Queen Elizabeth naar de Verenigde Staten
gaat voor besprekingen met de Ameri
kaanse regering, een „afschrift van de
hoofdinhoud" van Boelganins boodschap
heeft ontvangen.
Volgens Reuters correspondent Paul
Scott Rankine heeft de Sovjet-premier
Eisenhower een tweezijdig nietaanvalsver-
drag voorgesteld, waarin de beide landen
zich verplichten geen geweld jegens elkaar
te gebruiken. De eerste reacties van Weste
lijke diplomaten in Washington waren on
gunstig. Men had liever gezien, dat méér
landen aan het verdrag hadden kunnen
deelnemen. Sommige noemen het een on
handige poging om verdeeldheid tussen
Washington en Londen te zaaien.
De inhoud van Boelganins brief is nog
niet officieel bekendgemaakt. Volgens de
New York Times" zou het voorstel zo zijn
ingekleed, dat een verwerping of aanvaar
ding niet onmiddellijk vereist is.
PARIJS (A.N.P.) De Raad van Europa
heeft te Parijs besloten tijdens de volgende
vergadering van de Raadgevende Vergade
ring van 16 tot en met 21 april in Straats
burg een debat te houden over het her
nieuwde streven naar Europese eenmaking.
De Belgische minister van Buitenlandse
Zaken Paul-Henri Spaak is uitgenodigd
het debat in te leiden.
De commissie voor economische zaken
heeft het probleem der minder ontwikkel
de landen in Zuid-Europa en een „Euro
pees ontwikkelingsfonds" voor Grieken
land, Zuid-Italië en Turkije besproken en
ook mogelijkheden overwogen van grotere
faciliteiten voor de uitvoer van de produk-
ten der jonge industrieën van die landen.
Het debat over het probleem van de Euro
pese organisatie op het gebied der atoom
energie werd verdaagd tot na de volgende
conferentie van de ministers van Buiten
landse Zaken van de Messina groep, die
zich met dit vraagstuk zal bezighouden.
In plaats van een Europese economisch-.
sociale raad zal de economische commissie
periodieke gemeenschappelijke Europese
conferenties van de nationale werkgevers-
en werknemersorganisaties voorstellen. De
sociale commissie ziet daarin echter een
vervanging van de permanente Europese
economisch-sociale raad door een slechts
van tijd tot tijd bijeenkomende groep
buiten georganiseerd verband.
De culturele commissie zal een speciale
Europese conferentie over het universitair
onderwijs, met medewerking van een aan
tal universitaire organisaties, voorstellen.
Het Nederlandse voorstel voor een alge
meen geldige Europese vorm van paspoort
is nog niet door het comité van ministers
behandeld. Zolang dit het plan niet aan de
Assemblée heeft voorgelegd kan de laatste
het niet in behandeling nemen.
BELGRADO (United Press) - Een Joego
slavische delegatie is in Praag aangeko
men voor „het voeren van besprekingen
over economische kwesties, die van be
lang zijn voor beide landen", aldus is in
Belgrado bekend gemaakt.
De dertien Joegoslaven zullen in Praag,
waar gisteren de vergadering van de poli
tieke adviescommissie van de landen van
het pact van Warschau geopend is, onder
handelingen voeren over „wederzijdse fi
nanciële eisen, goederenruil, wetenschap
pelijke en technische samenwerking en
andere kwesties van economische aard".
SUEZ (United Press) Bemanningen
van patrouillevaartuigen van de kust
wacht zijn er na een fel vuurgevecht in
geslaagd op de Rode Zee zeventien opium
smokkelaars gevangen te nemen en voor
tien miljoen gulden aan opium en hasjisch
in beslag te nemen.
De smokkelaars, die in drie vissersboten
van het schiereiland Sinai kwamen, wa
ren er haast in geslaagd onder dekking
van een dichte mist en een hevige storm
bij de oostelijke woestijn aan land te gaan.
Op het laatste ogenblik werden zij echter
door twee vaartuigen van de kustwacht
ontdekt, die daarop het vuur openden. De
smokkelaars beantwoordden het vuur met
salvo's uit machinegeweren. Een uurlang
werd er over en weer geschoten, maar
tenslotte wierpen de smokkelaars hun wa
pens in het water en gaven zich over.
De president-directeur der KLM, de heer
I. A. Aler, heeft in Washington verklaard,
zoals is gemeld, dat de KLM een optie
beeft op tien Lockheed „Electra" verkeers
vliegtuigen. De „Electra" is bestemd voor
de middelgrote afstanden. Het zal het eer
ste Amerikaanse verkeersvliegtuig zijn dat
ontworpen is voor het gebruik met schroef-
turbine-motoren. Het toestel bestaat al
leen nog op papier. Verwacht wordt dat
het eerste exemplaar in oktober 1957 vlieg
gereed zal zijn.
In de standaard-uitvoering zal de „Elec
tra" plaats bieden aan zeventig passagiers.
In de toeristenklasse-uitvoering zullen 91
passagiers kunnen worden vervoerd. Het
vliegtuig is een laagdekk^r met een span
wijdte van 29.12 meter, üomplengte 30.90
meter en hoogte 10.37 meter. Het startge
wicht is berekend op 44.680 kg. Aan brand
stof kan worden meegenomen circa twin
tigduizend liter benzine. De maximum
snelheid zal, naar de fabrikant verwacht,
725 km. per uur zijn, kruissnelheid 660 km.
per uur. Het vliegbereik heeft men becij
ferd op 3200 km. Voor start en landing zal
de „Electra" vermoedelijk minder dan 1500
m. nodig hebben.
Tot dusverre hebben alleen vier Ameri
kaanse luchtvaartmaatschappijen „Elec-
tra"-vliegtuigen besteld, die in 1959 zullen
worden afgeleverd. „American Airlines"
heeft er 35 van besteld, „Eastern Airlines"
40 (met een optie op nog 30), „Braniff" ne
gen en „National Airlines" 20.
LONDEN (United Press) De ijsbreker
Theron van de Britse Zuidpoolexpeditie
wordt vandaag op zijn plaats van bestem
ming aan de Vahsel-baai verwacht. Het
schip maakt goede voortgang sinds het
enkele dagen geleden uit het pakijs, waar
in het in de Weddell-Zee was vastgelopen,
is bevrijd. De Theron zal mannen en voor
raden aan land zetten, voor de oprichting
van een expeditiebasis. Het schip moet dan
snel uit het Zuidpoolgebied vertrekken,
voordat het winterijs het kan insluiten.
Van de Amerikaanse Zuidpoolexpeditie
is opnieuw een ijsbreker buitenwerking
gesteld. Men hoopt dat het schip dinsdag
gerepareerd zal zijn. Een der schroeven is
losgeraakt en moet worden gerepareerd
alvorens het schip de overtocht door de
Ross Zee naar Little America kan onder
nemen. De overtocht zal twee dagen in be
slag nemen. De moeilijkheden met de
Edisto begonnen juist toen de ijsbreker
Eastwind na herstelwerkzaamheden aan de
machines weer kon varen.
De operaties van het Argentijnse Zuid-
pool-eskader worden bemoeilijkt door
slecht weer. Voortdurend drijven ijsbergen
de Weddell Zee binnen. Grote ijsmassa's
hebben zich na verscheidene dagen van
zonneschijn losgemaakt in de buurt van
Port Nekm, waar de basis Admiraal Brown
is gevestigd.
Het hydrografische schip „Chiriguano"
had met vroege sneeuwstormen te kampen
tijdens de reis naar Ushuaia op het vaste
land.
Grote Engelse diamantverkoop
naar de Verenigde Staten
Dezer dagen is de grootste transactie in
diamanten tot stand gekomen, die ooit is
voorgekomen. De Diamond Trading Com
pany te Londen, een dochtermaatschappij
van het werelddiamantsconcern van „De
Beers", heeft voor drie miljoen pond ster
ling aan diamanten verkocht aan de firma
Harry Winston Inc. te New York. De dia
manten. waarbij zich een blauwwitte steen
van 426 karaats bevindt, zijn in het ge
heim per vliegtuig naar New York verzon
den. De blauwwitte steen is volgens de
diamantkoning Sir Ernest Oppenheimer de
mooiste die ooit in Zuid-Afrika is gevon
den. De diamanten zijn verzonden als aan
getekende brief. Hoewel de waarde van de
zending groter was dan die van het
transporterende vliegtuig, bedroegen de
verzendingskosten slechts 35 shilling (on
geveer achttien gulden).
Amsterdam. Gemeente Universiteit. Be
vorderd tot doctor in de Wis- en Natuur
kunde (en niet zoals eerder abusievelijk
was opgegeven in de geneeskunde) op proef
schrift getiteld: „Physisch-Chemische Me
tingen aan Organische Phosphor verbindin
gen" de heer H. R. Gersmann, geboren te
Halberstadt.
Amsterdam. Vrije Universiteit. Kandidaats
examen Theologie: M. v. d. Sys, Amsterdam;
J. v. d. Wal, 's Hertogenbosch. Doctoraal
examen Rechten: mej. S. van Apeldoorn,
's Gravenhage; S. Sijbrandij, Sneek; F. Kunst,
De Bilt. Doctoraal examen Geschiedenis: H.
G. Leih, Kampen.
Groningen. Artsexamen le ged.: mej. H.
Kijne, Apeldoorn; A. E. Vonk, Middelburg;
R. G. Nijpels en C. J. Six Dijkstra, beiden te
Groningen.
37. „Dat was een plotselinge en hevige
zandstorm", zei de ontdekkingsreiziger, „zo
krachtig heb ik het nog nooit meegemaakt.
Als het een paar seconden langer had ge
duurd hadden we niet meer in de lucht
kunnen blijven". „J-a-atsjoe!", bracht
Panda er niezend uit. „Gelukkig duurde
het heel kort. Maar hatsjoe maar
heeft u wel opgemerkt, dat het gebeurde
vlak nadat die straaljager over ons heen
vloog? Ik vraag me afHij zweeg ver
schrikt en dook ineen toen opeens weer
een fluitend geraas vlak boven hen klonk.
„Daar is die straaljager weer", zei de ont
dekkingsreiziger. „Enne HATSJOE
en ook de zandstorm!", riep Panda uit.
„Dathatsjoe dat kan geen toeval
meer zijn!" Nee, toeval was het niet Al
waren Panda en de ontdekkingsreiziger
teveel verblind om te kunnen zien, hoe het
precies gebeurde, ze begrepen nu wel, dat
die straaljager en die zandstormen op de
een of andere manier verband met elkaar
hielden. Telkens weer joeg de snelle straal
jager over het vliegtuigje, het met heet
zand bombarderend. En toen gebeurde,
wade boze reef Lodewijk had oehoopt
J
Toekomst. De Westduitse minister voor
atoomaangelegenheden Strauss heeft
aangekondigd dat West-Duitsland in
1965 een atoomenergiecentrale zal heb
ben.
Vierkante. De Afghaanse ambassade in
Nieuw Delhi (India) heeft bekend ge
maakt, dat enkele dagen achtereen bo
ven verschillende delen van Afghani
stan „ronde en vierkante" vliegende
schotels zijn waargenomen.
Herdenking. Vrijdagavond is bij de Are
de Triomphe te Parijs in een korte
plechtigheid herdacht dat op 28 janua
ri 1921 het graf van de onbekende sol
daat werd ingewijd. Bij de plechtigheid
was een groot aantal veteranen aan
wezig.
Vluchtelingenhulp. Het uitvoerend comi
té van het vluchtelingenfonds van de
UNO heeft te Genève de uitgaven voor
1956 tot een bedrag van ruim 6.600.000
dollar ten behoeve van bijna 39.000
mensen goedgekeurd.
Neergelegd. De Poujadistische afgevaar
digden in de Franse Nationale Verga
dering hebben zich onder protest neer
gelegd bij de toewijzing van zetels aan
de uiterst rechtse zijde. Volgens hun
woordvoerder hadden de Poujadisten
zetels in het midden moeten krijgen,
daar de fractie uit een linker- en een
rechtervleugel bestaat.
Zandstorm. Vrijdag is als gevolg van een
zware zandstorm de haven van Cairo
voor de scheepvaart gesloten. Ook het
scheepvaartverkeer door het Suezka-
naal werd geschorst. Het luchtverkeer
werd omgeleid.
Pech. Vijf Duitse leden van het Franse
vreemdelingenlegioen, zijn van het
troepentransportschip „Pasteur", op
weg van Indochina naar Dakar en Ca
sablanca via Kaap de Goede Hoop, na
bij Durban overboord gesprongen, doch
door een schip van de Zuid-Afrikaanse
kustwacht, de „Gelderland", opgepikt
en naar de „Pasteur" teruggebracht.
Apartheid. Het Huis van Afgevaardigden
van de Amerikaanse staat Mississippi
heeft met algemene stemmen drie wets
ontwerpen goedgekeurd tot het weren
van negers uit wachtkamers van de
spoorwegen en busondernemingen. De
ontwerpen, die nog door de Senaat van
de staat moeten worden behandeld,
voorzien bij overtredingen in een maxi
mum boete van 1000 dollar en een
maximum gevangenisstraf van een jaar.
Protest. Britse zakenlieden in Lagos (Ni
geria), waar koningin Elizabeth II en
de hertog van Edinburgh vandaag zul
len aankomen, hebben geprotesteerd
tegen het voornemen twee Duitse
Volkswagen-bussen in de koninklijke
stoet te laten meerijden voor het ver
voer van persmensen vanaf het vlieg
veld.
Goedkoop. Joegoslavië heeft de koers van
de dinar voor toeristen verlaagd. In
plaats van 300 dinar krijgt men nu 400
dinar voor een dollar. In Nederlands
geld betaalt men voortaan voor een di
nar 0,95 cent in plaats van 1,275 cent.
Krediet. Een economische Sovjet-delega
tie is in Kaboel aangekomen ter bespre
king van een krediet van honderd mil
joen dollar, door de Sovjet-Unie ver
strekt aan Afghanistan en voor het
afsluiten van een overeenkomst. De
Sovjetsteun zal naar men verwacht
worden opgenomen in het eerste vijf
jarenplan van Afghanistan.
Geweten. De Londense „Times", verwij
zend naar geruchten dat men van Brit
se zijde in het Nabije Oosten zou willen
overgaan tot het doelbewust storen van
uitzendingen van radio-Athene over de
kwestie-Cyprus, schrijft dat Groot-
Brittannië met een dergelijke handel
wijze zijn prestige ten zeerste zou scha
den. Wanneer de geruchten onwaar
zouden zijn, zou zo spoedig mogelijk
een officiële tegenspraak gegeven moe
ten worden, zo meent het blad. Het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken heeft
de berichten noch willen ontkennen
noch bevestigen.
Doodvonnissen. Het Oostberlijnse opper
ste gerechtshof heeft twee Oostduitsers
ter dood veroordeeld wegens spionnage
en omdat zij mensen hadden overge
haald Oost-Duitsland te verlaten. Een
typiste kreeg wegens dezelfde misdrij
ven levenslange dwangarbeid en een
technicus acht jaar dwangarbeid. Het
proces, dat door buitenlandse corres
pondenten werd bijgewoond, was het
eerste van deze aard, sedert de minis
ter van Justitie, dr. Benjamin, in de
cember verklaarde, dat opwekking van
burgers om het land te verlaten, een
misdrijf tegen de staat is en zwaar ge
straft moet worden.
EéN VAN DE schlagers van het ogen
blik vertelt ons dat Constantinopel momen
teel Istanboel heet. Eerlijk gezegd, waren
we hiervan al een tijdje op de hoog
te, maar aangezien de naam Constantino
pel verbonden is met een uitermate be
langrijk deel van de oudheid en bijkans
de gehele middeleeuwen, verkiezen we
deze naam momenteel boven het nietszeg-
de Istanboel, dat letterlijk ver-
taald „naar de stad" betekent
Laten we de kostbare plaats
ruimte echter niet besteden
met het uiteenrafelen van beu
zelarijen, maar direct onze
aandacht richten op een van
de merkwaardigste en indruk- V
wekkendste constructies uit de
geschiedenis der architectuur, t.w. de Aya
Sophia, de kathedraal te Constantinopel,
gewijd aan de Heilige Wijsheid. Wilt u de
kerk Hagia Sophia, of de St. Sophia noe
men, dan zal niemand daartegen redelijke
bezwaren kunnen aanvoeren, zodat op dit
gebied een tamelijk grote vrijheid bestaat
De oorspronkelijke kerk is vermoedelijk
gesticht door keizer Constantijn de Grote,
(wiens naam in Constantinopel werd ver
werkt), maar heeft slechts kort bestaan,
aangezien zij in het jaar 393 bij een volks
oploop werd verbrand. De kerk die ter
vervanging hiervan werd gebouwd, werd
tijdens een oproer in 523 eveneens ver
woest, maar reeds 6 weken later werd met
de bouw van de tegenwoordige Aya Sophia
aangevangen, „een kerk, zoals er sedert
Adam's tijd nooit was geweest en nooit
meer een zou komen" gelijk een geschied
schrijver van de 6de eeuw h°t uitdrukte.
In een rondschrijven werden de gouver
neurs der gewesten door keizer Justinia-
nus uitgenodigd de schoonste versierselen
uil de antieke tempels naar de hoofdstad
te zenden, en uit de beroemdste steen
groeven uit het rijk eiste men de zuiverste
en waardevolste stukken op. En met het
witte marmer uit Proconnesus, de licht
groene steen van Carystos, het rode mar-
v mer uit Carië, het gele uit
Nubië, het rood geaderde uit
Phrygië, de groene en zwarte
steen uit Thessalië en Lakonië
en het porfier uit Egypte, kon
den de geniale bouwmeesters
Anthemius van Trallas en Isi-
dorus van Milete de grootse
plannen verwerkelijken.
Tien duizend werklieden werden bij de
bouw aan het werk gezet en reeds in 537
kon de plechtige inwijding op 2de Kerst
dag plaats vinden. Ongeacht de materialen
die waren opgevorderd of ten geschenke
waren gegeven, had het bouwwerk toen
180 miljoen gulden gekost, een bedrag dat
in de geldswaarde van dit moment uitge
drukt, zeker op het 20-voudige kan worden
gesteld. De toverachtige pracht der ver
siering, de pralende weelde en de verfijn
de schoonheid waarin de Byzantijnse kunst
der 6de eeuw behagen schiep, hebben de
Aya Sophia dan ook met een bewonde
renswaardige kleurenpracht bekleed.
Niettemin dankt zij haar roem aan de
koepel.
Daarover maandag.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
