Whiston
PANDA EN DE MEESTER-VERZAMELAAR
RODENT
Fa. B. ENGELENBERG
r
Remonstrants gemeente Haarlem
beroept Haags hervormd predikant
b-e-t-e-r-e
KING SIZE
VERDELG
Wereldnieuws
qr i
Treeft tó
ket
zo
De radio geeft dinsdag
Sterren
MAANDAG 9 APRIL 1956
2
Afscheid ds. J. J. van Hille
OFFICIËLE VERKOOP SIKKENS LAKKEN
Dr.W. Aalders
Museum garderegiment
Prinses Irene geopend
Grote belangstelling
voor Flora-toernooi
„Dit pakje heeft me gepakt!
de
Het Nederlands Ballet
in Holland Festival
Bondsdag Bond voor
Geref. jeugdorganisatie
Oostduits leger zou Sovjet
troepen gaan vervangen
rat en muis :n
met *s
Tijdens de dienst van zondagmorgen in de Remonstrantse kerk aan de Wilhelmina-
straat te Haarlem, waarin ds. J. J. van Hille wegens zijn aanstaand vertrek naar
Amsterdam afscheid nam als predikant van de Remonstrants Gereformeerde gemeente
te Haarlem, is meegedeeld, dat in de vacature-ds. Van Hille beroepen was ar. W. Aal
ders te Den Haag. De beroepene is thans predikant bij de Hervormde gemeente te
Den Haag. Wij vernemen dat de kans groot is, dat hij het beroep naar Haarlem zal
aannemen. Bij dr. Aalders is langzamerhand de wens gerijpt om tot de Remonstrantse
Broederschap toe te treden. Wanneer dr. Aalders zijn werkzaamheden te Den Haag
zal eindigen en na Remonstrant geworden te zijn bij de Haarlemse gemeente zijn
intrede doen. is niet bekend.
De afscheidsdienst van ds. Van Hille be
gon met het zingen van lied 40, verzen 1,
2, 3 en 4 „Heilig, heilig, heilig, Here God
almachtig", waarna de predikant las uit
Jesaja 40, de verzen 28 tot 31; na gebed
las hij nog Filippensen 3, de verzen 10 tot
13 en uit Johannes 20, de verzen 19 tot 29.
Het koor zong uit Romeinen 8, getoonzet
door Adriaan Verschuur, onder leiding van
de organist, de heer Jan Boeke.
In zijn inleiding tot de predikatie over
Johannes 20, vers 28: „Mijn Heer en mijn
God" sprak ds. Van Hille over de strijd
van Thomas, die deze woorden gesproken
heeft. Hij vroeg zich af of bij elke vloek
wel de naam van God ijdel gebruikt wordt.
Als men vertwijfeld is doordat men niet
meer weet of God een zegen of een vloek
is, kan dan een vloek een ijdel gebruik van
Gods naam genoemd worden?
Ds. Van Hille besprak nadat gezon
gen was lied 124: „O liefde, die mij niet
laat gaan" uitvoerig de strijd, die Tho
mas heeft moeten voeren na Goede Vrij
dag. Hij geloofde niet op gezag en toch
had hij Jezus Christus nodig; ook moet
men zeggen, dat hij zelf ervaren en bele
ven wilde, dat Jezus uit de doden was op-
gestaan. Thomas vocht om een levend ge- -n stilte ~de bron 0pZ0cht. Hij heeft trouw
men echt vertwijfeld is en op de bodem
van zijn leven gekomen is.
Dank namens de gemeente
Na afloop van de eredienst sprak dr. M.
J. Heering de scheidende predikant na
mens de gemeente toe. Toen ds. Van Hille
ruim vijf jaar geleden met verlof uit Indo
nesië is ons land was, heeft de Haarlemse
Remonstrantse gemeente een beroep op
hem uitgebracht, aldus spreker. Ds. Van
Hille had dankbare en zware jaren elders
doorgebracht en het was de vraag, of hij
in ons land zou blijven. Hij heeft het be
roep aanvaard en vijf en een half jaar in
Haarlem gewerkt. Dr. Heering schetste ds.
Van Hille als prediker in de kerk, waarbij
hij preken hield die de gemeente imponeer
den en krachtige taal sprak, als verzorger
van een vijftal spelen, waarbij hij o.a.
jonge mensen meesleepte en als pastor. Als
dank voor hetgeen ds. Van Hille voor de
gemeente gedaan en betekend heeft bood
dr. Heering een geschenk aan.
Mejuffrouw dr. J. W. Herfst sprak ds.
Van Hille als collega toe en memoreerde
de goede samenwerking. De scheidende
predikant was oorspronkelijk, doordat hij
loof en daarom is hij spreker zo dierbaar
Hij was van mening, dat zijn mede-disci
pelen te snel waren vergeten, wat er op
Golgotha geschied was. In de loop der ja
ren is gebleken, dat de mensen snel en veel
vergeten, of het nu gaat over Golgotha, of
de jaren 19401945, of de rassenhaat, of
de eer en het geweten, of God er is en of
het zin heeft te leven. Bij Thomas was dat
anders; hij wilde niet vergeten en bij hem
was de overgang van Goede Vrijdag naar
Pasen moeilijk. Jezus is verrezen, Hij is
uit de doden opgestaan en Thomas heeft
eindelijk begrepen, dat Jezus gekomen is
tot het leven. Toen hij hiervan doordron
gen was, riep hij uit „Mijn Heer en mijn
God". Waren die woorden een geloofsbe
lijdenis of waren ze een Vloek? Men kan
tot de conclusie komen, dat de woorden
zowel een geloofsbelijdenis als een vloek
waren, maar een vloek uit vertwijfeling.
De mensen nagelen gaarne hun stand
punt vast aan anderen. Dat is ondragelijk
en on verdragelij k. Thomas was het hier
mee niet eens; hij nam nieuwe mogelijk
heden waar en toen hij zag wat er na
Goede Vrijdag was geschied, wat hij no
dig had om te geloven, kon hij zeggen:
„Mijn Heer en mijn God". Heerlijk is het
op die manier te geloven, maar ook kan
gezegd worden, dat zalig zijn zij, die niet
zien en toch geloven. Spreker besloot met
te zeggen, dat het een genade is te gelo
ven en het is heerlijk toch te geloven, als
ADVERTENTIE
V.. -•
Doclstraat 59 - Haarlem - Tel. 1S232
POETSKATOEN
bont, en extra zacht
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.45 Morgenge
bed en liturgische kalender. 8.00 Nieuws en
weerberichten. 8.15 Platen. 9.00 Voor de
huisvrouw. 9.35 Waterstanden, 9.40 Lichtba
ken. 10.00 Voor de kleuters. 10.15 Platen.
10.30 Pianorecital. 11.00 Voor de vrouw. 11.30
Platen. 11.50 „Als de Ziele luistert". 12.00
Angelus. 12.03 Platen, 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Amusementsmu
ziek. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
katholiek nieuws. 13.20 Lichte muziek. 13.50
Gevarieerd programma. 15.00 Platen. 15.30
Studentenkoor. 16.00 Voor de zieken. 16.30
Ziekenlof. 17.00 Voor de jeugd. 17.40 Beurs
berichten. 17.45 Regerinigsuitzenddng: Rijks
delen Overzee: „De functie van het onder
wijs in Nederlands Nieuw-Guinea" door W.
A. L. van Dooremaalen. 18.00 Voor de jeugd.
18.20 Sportpraatje. 18.30 R.V.U.: „Prehistori
sche rotstekeningen in Spanje" door dr. P.
Glazema. Derde lezing: „Het magische as
pect der voorstellingen". 19.00 Nieuws. 19.10
Platen. 19.15 „Uit het Boek der Boeken".
19.30 Platen. 20.20 Actualiteiten. 20.35 De ge
wone man. 20.40 Platen. 21.35 „Om de toe
komst van Nederland", klankbeeld. 21.55
Radio Philharmonisch orkest. 22.45 Avond
gebed en liturgische kalender. 23.00 Nieuws.
23.15 Platen met toelichting.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gymnastiek. 7.20 Platen,
7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Platen.
9.00 Gymnastiek voor de vrouw. 9.10 Voor
de huisvrouw. 9.15 Platen. 9.40 Morgenwij
ding. 10.00 Platen. 10.50 Voor de kleuters.
11.00 Liederen van Italiaanse bergbewoners.
11.30 Sopraan en piano. 11.50 Platen. 12.00
Metropole-orkest. 12.30 Land- en tuinbouw-
mededelingen. 12.35 Platen. 13.00 Nieuws.
13.15 Mededelingen of platen. 13.20 Tiroolse
muziek. 13.55 Beursberichten. 14.00 Pielen.
14.40 Voor de jeugd. 15.00 Voor de vrouw.
15.30 Pianorecital. 16.00 Platen. 16.30 Voor de
jeugd 17.20 De dierenwereld en wij. cause
rie. 17.30 Jazzmuziek. 17.55 Het Fide Kandi
datentoernooi. 18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel.
18.30 Beursberichten, 18.40 Prijsvraag ten
bate van de Vereniging Volksonderwijs. 18.55
Paris vous parle. 19.00 Voor de kleuters.
19.05 Pianotrio. 19.45 Filmpraatje. 20.00
Nieuws. 20.05 Gevarieerd programma. 22.00
De antwoordman. 22.15 Cello en piano. 22.45
Actualiteiten. 22.55 Ik geloof, dat, causerie.
23.00 Nieuws. 23.15 New York calling. 23.20
Actualiteiten of platen. 23.30-24.00 Platen,
TELEVISIEPROGRAMMA'S
20.00 Journaal en weeroverzicht. 20.15 De
eerstgeborene, spel. 22.15 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Ritmische muziek. 12.30 Weerberichten.
12.34 Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Symfonie
orkest en solist. 14.00, 14.30, 15,30 en 15.45
Platen. 16.00 Koersen. 16.02 Lichte muziek.
16.30 Orkestmuziek. 17.00 Nieuws. 17.10 Ka
mermuziek. 17.45 Boekbespreking. 18.00
Jeugd en muziek. 18.30 Voor de soldaten.
19.00 Nieuws. 19.40 Platen. 19.50 Causerie.
20.00 Voor de vrouw. 21.00 Orkestconcert.
22.00 Nieuws. 22.15 Orkestconcert. 22.55—
23.00 Nieuws.
in de dienst gestaan; zijn inspiratie was
niet een verdienste van hem zelf. De heili
ge geest was bij hem werkzaam. Die geest
drijft hem naar Amsterdam en spreekster
wenste haar collega toe, dat die geest daar
met hem zal blijven. De gemeente bad mej.
Herfst toe: gemeenschap van de Heilige
Geest.
Ds. Van Hille sprak woorden van dank
tot allen met wie hij in de loop der jaren
heeft samengewerkt; ook richtte hij zich
tot de Commissaris der Koningin in de pro
vincie Noordholland, dr. M. J. Prinsen, tot
afgevaardigden van andere kerken, tot de
Oecomenische Raad en tot de deputatie
van de Remontstrante gemeente van Am
sterdam.
In het Remonstrantenhuis bestond gele
genheid van ds. en mevrouw Van Hille af
scheid te nemen.
Op zondag 22 april zal ds. Van Hille zijn
intrede doen in Amsterdam.
Dr. W. Aalders, die in de vacature-ds.
Van Hille beroepen is, is op 5 mei 1909 te
's Gravenmoer geboren, waar zijn vader
predikant was bij de Gereformeerde Kerk.
Hij studeerde theologie te Utrecht en in
1935 werd hij kandidaat van de Hervormde
kerk in Noordbrabant. Në hulppredikant
te zijn geweest in Wijk aan Zee en Am
sterdam deed ds. Aalders zijn intrede als
predikant bij de Hervormde gemeente te
Oosterzee en wel op 9 februari 1936. In
1938 vertrok hij naar Koudum, in 1942
naar Groningen en op 15 september 1946
naar Den Haag. Hij is werkzaam in wijk-
gemeente 14 (de Maranathakerk aan de
Van Boetzelaerlaan). Dr. Aalders geniet
grote bekendheid door zijn werk van de
Haagse Oecumenische raad. Op 9 juni 1941
is hij te Utrecht gepromoveerd tot doctor
in de theologie op het proefschrift „Pas
cal als apologethische prediker".
In de Frederik Hendrikkazerne te Vught
is het museum van het Garderegiment
Fuseliers Prinses Irene geopend. Hierin
zijn de herinneringen samengebracht van
de Koninklijke Nederlandse Brigade Prin
ses Irene, die in de oorlog in Engeland
werd opgericht, De Irene-Indiëbataljons en
het latere garderegiment. De echtgenote
van de voormalige commandant van de
brigade, De Ruyter van Steveninck, ver
richtte de officiële opening.
In het museum bevinden zich onder meer
de uniformen van de vroegere comman
dant, diens onderscheidingstekenen, uni
formen van leden van de brigade, in de
oorlog gebruikte wapens, boeken en tijd
schriften, overzichtskaarten van de ge
voerde acties en een miniatuur gala-uni
form.
Voor het jaarlijks volleybal-toernooi, dat
H. V. S. aanstaande zaterdag in het Kre-
lagehuis in Haarlem houdt, bestaat gTote
belangstelling. De organisatoren hebben der
tig ploegen moeten afwijzen, maar de acht
entachtig ploegen die deelnemen vormen
toch nog een te groot gezelschap. Het toer
nooi heeft een internationaal tintje door
deelname van het sterke Spartacus en Ons
Genoegen uit Antwerpen.
ADVERTENTIE
i
De befaamde Engelse danser en choreo
graaf Walter Gore studeert thans in de stu
dio van het Nederlands Ballet te 's-Graven-
hage met solisten en leden van dit gezel
schap een nieuw werk In, waarvan de pre
mière zal worden gegeven in het experi
mentele programma, dat een onderdeel van
het Holland Festival zal worden. Jaap Flier
vervult de hoofdrol. Dit ballet, waarvoor
muziek van Jean Sibelius wordt gebruikt,
is gebaseerd op een modern-balladesk ge
dicht van David Wright, dat vermoedelijk
(in Nederlandse vertaling) door de jonge
actrice Maria de Booy zal worden voorge
dragen.
Walter Gore, wiens eigenlijke naam Ro
bert Taylor luidt, werd in 1910 in Schot
land geboren. Hij kwam in 1930 in het
Mercury Theatre bij de groep van Maxie
Rambert, die hem in 1938 zijn eerste kan
sen als choreograaf gaf. Tevoren had hij
reeds een goede reputatie als danser: hij
trad samen met Tamara Karsavina en Woi-
zikowsky op in „Carnaval" voor de Camar-
go Society en was in „The Rake's Progress"
van Ninette de Valois de eerste vertolker
van de titelrol. In 1953 vormde hij met zijn
vrouw Paula Hinton, die hem ook thans
vergezelt, een eigen groep. In 1954 werd
hij tot directeur vna het Australian Theatre
Ballet benoemd. Choreografisch werk heeft
hij onder meer voor het Ballet Rambert,
voor Sadler's Wells Theatre Ballet, voor de
Ballets des Champs Elysées en voor Ballet
Workshop verricht. Zijn zetting van „Tan-
cred and Clorinda" voor de Englisch Opera
Group heeft men enige jaren geleden ook
in ons land kunnen zien.
Voor hetzelfde experimentele program
ma komt, zoals wij reeds bericht hebben,
Maurice Béjart uit Parijs een nieuw ballet
maken met toepassing van „concrete mu
ziek". Tevens hoopt men bij deze gelegen
heid, de. Nederljfpidse preipigre y a^i een ,der
beste werken uit het Amerikaanse reper
toire te kunhfen-uitbrengen; namelijk „In
terplay" op muziek van Morton Gould door
Jerome Robbins, die in principe zijn mede
werking heeft toegezegd. Alle drie deze
buitenlandse choreografen zijn geheel vrij
in de keuze van hun medewerkers.
In dit programma voor het Holland Fes
tival worden ook twee Nederlandse „expe
rimentele" balletten vertoond. Jaap Flier is
bezig aan de instudering van een nieuwe
choreografie op muziek van de Deense, in
Parijs wonende, componist Gunnar Berg
voor twintig percussie-instrumenten (slag
werk, pauken, triangels, xylofoon enzo
voorts). Jan-Leo Zielstra, een der leiders
van de Kennemer Balletstudio te Haarlem,
zal eveneens een ballet voor dit gezelschap
maken, waarvoor hij zelf het scenario
schreef, dat de verdrijving uit het paradijs
en de eerste broedermoord tot onderwerp
heeft. Met subsidie van de regering zaï
Henk Badings hiervoor elektronische mu
ziek componeren.
In de Kunstmaand Amsterdam, zal het
Nederlands Ballet eveneens een experimen
teel programma vertonen, bestaande uit
„proefwerken" van eigen mensen: Aart
Verstegen, Conrad van de Weetering, Peter
Appel en Rudy van Dantzig, welke laatste
de beschikking krijgt over speciaal voor
deze gelegenheid door Lex van Delden ge
schreven muziek. Péter Appel die in de
genoemde studio te Haarlem werd opgeleid
- heeft voor zijn ballet een pianosonate
van Hans Henkemans gekozen. Dit pro
gramma wordt gecompleteerd met de eerste
uitvoering van de door Nicholas Beriosov
ingestudeerde Polowetzer-dansen uit „Prins
Igor" van Borod'ine in de zetting van Mi
chael Fokine.
Intussen is het Nederlands Ballet gereed
gekomen met de instudering van „Concerto
Barocco" van George Balanchine, waarvan
men de eerste uitvoering denkt te geven
in de Haagse Kunstmaand in oktober van
dit jaar. Gehoopt wordt op de medewer
king van het Residentie-Orkest, waarbij
Herman Krebbers en Theo Olof solisten
zullen zijn in het aan de choreografie ten
grondslag liggende Concert voor twee vio
len van Bach.
Protest tegen vorming van schoolclubs
Op de bondsdag van de Bond voor Ge
reformeerde Jeugdorganisaties heeft de
vice-voorzitter van de bond en directeur
van de christelijke H.B.S. te Eemnes, dr.
J. D. P. Brants, zaterdag in de Klop
persingelkerk in Haarlem-Noord gesproken
over het onderwerp „School en jeugdbe
weging". „De vrije jeugdbeweging bevindt
zich op het ogenblik in een crisis", aldus
de spreker. „Deze crisis geeft reden tot
verontrusting. De ledentallen lopen terug;
ook in gereformeerde organisaties neemt
men deze tendens waar. Bij verenigingen
die groeien, zijn het meestal de zeer jon
geren, die toetreden. De stad gaat hierin
voor, maar ook het platteland wordt erbij
betrokken, naarmate de industrialisatie
toeneemt. Dit alles ligt in zekere zin aan
de verandering van de maatschappelijke
structuur van sommige streken van ons
land. De oudérs eisen een voortgezet on
derwijs voor hun kinderen, hetgeen vaak
een weerslag heeft op de jeugdbeweging".
Dr. Brants deelde mee, dat hij naar aan
leiding van zijn vraag, aan verscheidene
jongens en meisjes gesteld, waarom zij geen
belangstelling hebben voor de jeugdvereni
gingen, steeds dezelfde antwoorden kreeg:
geen tijd, de vereniging schenkt geen be
vrediging, de leiding bevalt niet, en er zijn
reed's schoolclubs.
Volgens de spreker valt er voor het ar
gument „geen tijd" veel te zeggen; hij is
dan ook van mening, dat bijvoorbeeld de
instelling van de zes-jarige h.b.s. vele leer
lingen in de gelegenheid zal stellen, meer
aandacht te besteden aan hun vorming in
de vrije jeugdbeweging.
„Dat de verenigingen velen geen bevre
diging geven, komt wellicht onder andere
door de organisatie van ons werk", aldus de
heer Brants. „Tussen jonge mensen van
twaalf tot zestien jaar ligt nu eenmaal niet
alleen een leeftijdsverschil van vier jaren,
maar -een hele werejd. De zestienjarigen,
zeker wanneer zij een hogere opleiding ge
nieten, hebben een totaal andersgerichte
belangstelling. Het zal wellicht aanbeve
ling verdienen, om op sommige plaatsen
verenigingen te stichten, die zich meet
aanpassen bij de aard van belangstelling
van de leden. Wij mogen geen deel van de
jeugd verliezen".
Wat de leiders betreft, zei de spreker, dat
dezen zelfbezinning en ware liefde tot het
kind nodig hebben en voorts studie moeten
maken van de zaken, die in de vereniging
ter sprake komen. Zij zullen hun leider
schap niet als een „er even bij doen" mo
gen beschouwen.
De concurrentie, die de schoolclubs de
jeugdverenigingen aandoen, noemde spre
ker het belangrijkste punt. „Het oprichten
van dergelijke clubs wordt vaak gestimu
leerd door een of meer docenten aldus de
heer Brants, die het vormen van school
clubs verwierp. „De leidende functie van
de school is het bijbrengen van kennis.
Daarnaast heeft de docent ook een opvoe
dende taak. Bij de oinderwijzersvernieu-
wing is men iets minder waarde gaan hech
ten aan het bijbrengen van kennis alleen.
De school begint zich meer en meer op het
terrein van de jeugdbeweging te begeven.
Volgens spreker is het voor de jeugdver
enigingen gewenst, daar waar dit nodig is,
een krachtig protest te laten horen, temeer
daar ook van andere zijden het werk van
de verenigingen wordt aangetast. De spre
ker bepleitte daarom een zo groot moge
lijke samenwerking tussen de jeugdorga
nisaties.
Op het programma voor vanmiddag staan
een referaat over „Jeugdwerk en jeugd
zorg" door mejuffrouw H. van der Mast,
directrice van het evangelisatiecentrum
„De Nijenburgh" en een optreden van het
Oostenrijks jeugdorkest, dat een tournee
maakt door Nederland.
Tijdens de huishoudelijke vergadering
van gistermiddag is ds. J. C. J. Kuiper van
's-Gravenhage-West als voorzitter herko
zen. In de vakature van Jac. Hoogendam
werd als bestuurslid gekozen ds. G. Lug-
tigheid uit Zwolle.
4. Toen de trein was aangekomen, drukte
het heertje de kelner enkele bankbiljetjes
in de hand en stapte uit. „Je hebt me braai
geholpen, jongske", zei hij tegen Panda,
die tegelijk met hem was uitgestapt, „zou
je er wat voor voelen, om bij mij in dienst
te komen?" „Dat zou ik wel graag willen",
antwoordde Panda, „maareh„Maar
WAT?", vroeg het heertje, „spreek rond
uit, jongske. Zeg, wat je op je hart hebt".
„U neemt de kopjes van de restauratiewa
gen mee in uw koffertje", zei Panda. „Dat
is toch stelen?" „Stelen?", herhaalde het
heertje. „Maar jongske, ik heb er toch
voor betaald?! Of dacht je soms, dat ik
die kelner zoveel geld heb gegeven voor
het ongenietbare bruine sap, dat in de
kopjes zat?" „Ja, dat dacht ik", erkende
Panda. Het heertje schudde het hoofd.
„Kijk", zei hij, op een insigne wijzend, dat
hij op zijn jas droeg, „dit is het speldje
van de V.V.C., de Voorname Verzame
laars Club. En onthoudt nu voor eens en
voor al, dat een voorname verzamelaar
nooit steelt, maar VERZAMELT",
HET MONT BLANC
TUNNELPLAN
FRANKRÜKE-
V«*t'
>Mid
mVv /v* o*V'^*Monf BlancV'*""
-V' J
4,y v
Al geruime tijd bestaat in Franrijk het
plan een verkeerstunnel aan te leggen door
de Mont Bldnc. De Franse regering wil
thans het parlement opnieuw plannen
voorleggen voor deze reeds lang verbeide
tunnel, die de langste verkeers-tunnel zal
worden ter wereld. Hij zal in het Europese
wegverkeer een belangrijke schakel vor
men. Onze kaart geeft een overzicht .van
het tunnelplan, alsmede een indruk van de
verkorting van de. Frank.rijk-Itqlië roufc-
Indien het parlement het project goed
keurt kan de uitvoering onmiddellijk
beginnen.
FRANKFORT. - De „Frankfurter Allge-
meine" meldt uit gewoonlijk goedingelich-
te politieke kringen in Oost-Berlijn verno
men te hebben, dat nog in de loop van dit
jaar begonnen zal worden met geleidelijke
terugtrekking van de Sovjet-troepen uit
midden-Duitsland. Daartegenover zou de
opbouw van het Oostduitse „nationale
volksleger" versneld worden.
Volgens waarnemers zou het terugtrek
ken der troepen de mogelijkheid tot toe
nadering tussen beide delen van Duitsland
moeten bevorderen, daar na het vertrek
der Sovjet-troepen de zone van Westelijke
zijde niet meer als bezet gebied zonder
soevereiniteit beschouwd zou kunnen wor
den.
ADVERTENTIE
3
Nieuw. De Sovjet-luchtmacht doet proe
ven met een nieuw straalvliegtuig, dat
volgens het orgaan van het Rode leger,
„Rode Ster", 1200 kilometer per uur
vliegt.
Ezel. Generaal Franco heeft als een ge
schenk een ezeltje aan president Eisen
hower gezonden. Dit heeft nogal wat
stof doen opwaaien, aangezien de ezel
het partij-embleem van de Amerikaanse i
Democratische partij is. Het embleem
van Eisenhowers partij, de Republikei
nen, is een olifant.
Moiotov. Een onbekende heeft zondag een
fles met brandende benzine (Molotov
cocktail) naar het hoofdkwartier van de
Franse communistische partij in Parijs
gegooid. De dader, wiens jaspanden bij
de aanslag vlam hadden gevat, ont
kwam in een auto. De schade aan het
gebouw is gering.
Zonne-centraïe. In Moskou zijn plannen
opgesteld voor de bouw van een elektri
sche centrale, die zal worden aangedre
ven met behulp van zonne-energie, al
dus meldt het Sovjet-persbureau Tass.
Sympathie. In de Argentijnse provincie
Buenos Aires zijn 1445 politiemannen,
onder wie 664 officieren, ontslagen we
gens hun sympathie voor het Peronisti-
sche bewind, aldus is in Buenos Aires
bekendgemaakt.
Isolatie. De Indiase regering heeft bepaald
dat buitenlandse vliegtuigen, die op weg
zijn naar de Portugese bezittingen in
Voor-Indië, niet meer mogen doordrin
gen in Indiaas zee- of luchtgebied, dat
zich verder dan tien mijl van deze ge
bieden bevindt. Dit is een nieuwe In
diase maatregel om Goa en de andere
Portugese bezittingen in Voor-Indië te
isoleren.
Heenkomen. De Britse autoriteiten op Cy
prus hebben een verbod uitgevaardigd
om zuurstofmaskers of duikerpakken te
gebruiken in de nabijheid van de stran
den van Cyprus. Het is gebleken dat de
extremistische elementen met behulp
van deze apparaten er vaak in geslaagd
zijn via de zeebodem een goed heen
komen te zoeken. Op het dak van een
bus is zondag een grote hoeveelheid
munitie aangetroffen. De inzittenden,
die verklaarden nergens van te weten,
zijn voor een verhoor vastgehouden.
Overmatige ijver. Twee Britse officieren
zijn door een krijgsraad op Cyprus ver
oordeeld tot ontslag uit het leger. Zij
werden schuldig bevonden aan mishan
deling van een jonge Cyprioot en ver
storing van de loop van het recht. Het
vonnis moet nog door een hogere in
stantie bevestigd worden. Volgens de
beschuldiging hadden zij „overmatige
ij-ver" betoond bij het opsporen van ver
zetsleiders.
Liberaal. De kantoren van het liberale
dagblad „El Independiente" te Bogota
zijn door de regering van Colombia ge
sloten, nadat het blad geweigerd had
bekend te maken dat in de kantoren van
de liberale partij huiszoeking was ge
daan. Volgens de regering is er revolu
tionair propagandamateriaal gevonden.
De „Intermedio", eveneens een liberaal
dagblad, zou om dezelfde reden zijn
publikatie gestaakt hebben.
Dure klanten. De bewaking van de dertig,.
oorlogsmisdadigers, die de Amerikanen
in Duitsland gevangen houden, kost
West-Duitsland honderdduizend mark
per maand. Er zijn 229 personen, onder
wie drie Amerikaanse officieren en 23
onderofficieren, belast met de bewaking
en verzorging van de gevangenen in het
fort Landsberg, waar Hitier indertijd in
gevangenschap „Mein Kampf" schreef.
Dwergvliegtuig. Een Frans eenpersoons
dwergvliegtuig, dat minder weegt dan
een motorfiets, is zondag op ongeveer
dertig liter benzine van Parijs naar
Londen gevlogen. Het toestel is nauwe
lijks groter dan een gemiddelde sport
auto en ontworpen door Roger Druine.
De afstand van vleugeltop tot vleugeltop
bedraagt zeven meter. Het toestel heeft
een motor met een vermogen van 28 pk
en een kruissnelheid van 110 km per
uur. Het opstijgen en uitlopen kan bin
nen een afstand van 65 meter geschie
den. De kosten voor de bouw van het
vliegtuigje worden geraamd op driedui
zend gulden.
Volksvliegtuig. West-Duitsland gaat na het
succes met de „volkswagen" ook „volks
vliegtuigen" bouwen. De fabriek van
Alfons Pützer te Bonn is met de pro-
duktie begonnen. Men hoopt tegen het
eind van het jaar vijf Mora-toestellen
gereed te hebben.' Het toestel biedt
plaats aan twee personen en zal onge
veer 13.000 gulden kosten. De spanwijdte
van de vleugels bedraagt 13,5 meter en
de lengte 6,5 meter. Het vliegtuig heeft
een Porsche-motor van 1300 cc. Het
brandstofverbruik is 6,5 liter per uur.
VOOR DE LEEK zijn de lichtbronnen
aan de hemel zeer eenvoudig ingedeeld,
want hij onderscheidt slechts zon, maan
en sterren. Daarmee is de hele zaak geïn
ventariseerd. De ontwikkelde leek weet
echter ook nog van het bestaan van pla
neten, meteoren, kometen en sterrennevels,
en denkt zich de stoffering van het heelal
dus aanzienlijk ingewikkelder in.
Maar de astronomen maken
veel fijnzinniger verdelingen,
en rangschikken de sterren
naar allerlei typen die bijzon
dere eigenschappen vertonen.
Daar is alle aanleiding toe,
want er zijn sterren (zoals Si-
rius B) die evenveel materie
bevatten als onze zon, maar
toch slechts een omvang hebben die drie
maal zo groot is als die van de aarde. Deze
zgn. witte dwergen moeten een dichtheid
hebben 500.000 maal zo groot als die van
water, omdat in een kleine ruimte een ge
weldige hoeveelheid matérie is samenge
perst. Aan de andere kant bestaan er ook
sterren waarvan de massa ongeveer gelijk
is aan die van normale sterren (zoals de
zon), maar die desondanks vele miljoenen
malen groter zijn. Deze reuzen hebben een
geringe dichtheid en bezitten lage opper
vlakte-temperaturen, in tegenstelling met
de zojuist genoemde witte dwergen, wier
oppervlak „witgloeiend" is.
Behalve deze typen, die zich door grootte
en dichtheid, temperatuur en lichtkracht
onderscheiden, bestaan er ook pulserende
sterren, die kunnen opvlammen tot het
honderdduizendvoudige van hun oorspron
kelijke lichtsterkte. Waarnemingen met de
spectroscoop hebben aangetoond dat dit
opvlammen gepaard gaat met snelle zwel
ling van het sterrenlichaam, zodat de bui-
teaste lagen uitdijen met een snelheid van
1500 a 2000 km. per seconde. De sterke
vermeerdering van de lichtsterkte van
deze novae schijnt chronisch te zijn, dit
in tegenstelling tot de uitbarstingen die
zich bij de veel zeldzamere super-novae
kunnen voltrekken.
In ons melkwegstelsel verschijnen naar
schatting gemiddeld 40 novae per jaar,
maar slechts één supernova
in verscheidene eeuwen. Dan
vlammen zij op tot een
lichtsterkte die duizenden
malen zo groot is als die
van een gewone nova en kan
hij evenveel straling uit-
zenden als alle sterren van
het melkwegstelsel bij elkaar.
Afgezien van dit enorme verschil in licht
sterkte, is er tussen het verschijnsel van
de nova en de supernova weinig ver
schil. Alles voltrekt zich bij de supernova
echter op veel grotere schaal. De uitdijen
de schil van een nova wordt betrekkelijk
snel ijl en vervluchtigt, terwijl zij bij de
supernova als een lichtgevende nevel
schijnt te blijven bestaan. Op de plaats,
waar Chinese en Japanse astrologen in de
jaren 1054 ij 1055 een supernova opmerk
ten, vertoont zich thans de Krabnevel, een
ijle lichtgevende wolk, die nog steeds met
een snelheid van 1100 km. per seconde uit
dijt en in de .900 jaar die sedert haar ont
staan zijn verlopen een middellijn heeft
gekregen van 45 tot 64 lichtjaren!
Over uitdijen gesproken, weet u dat de
groet afstanden in het heelal ongeveer
tweemaal zo groot zijn geworden?
Daarover morgen.
H. PéTILLON.
(Nadruk verboden)
